In Venetian Language Libro in Lengoa Veneta

1. ScrìtiScrìti VènetiVèneti
SPUNCIINLENGOASPUNCIINLENGOA
VENETAVENETA
Raffaele Serafini
Edisiòn: ŁENGOA VENETA

2. Raffaele Serafini
ScrìtiScrìti VènetiVèneti
SPUNCIINLENGOASPUNCIINLENGOA
VENETAVENETA
Edisiòn: ŁENGOA VENETA

3. No a ghe xè copyrights e tute łe parte de sta publicasiòn łe pol èsar copià o
invià co tuti i mexi, ełetroneghi o mecaneghi, anca fotocopie, rejistrasiòn, e
anca ła pol èsar imagazinà sensa permeso scrito de l’autor o dea caxa
editora.
All rights are not reserved. All parts of this publication may be reproduced or
transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including
photocopy, recording, or any information storage and retrieval system,
withouth prior permission in writing from the publisher.
stanpà inte la Venetia
1° Edisiòn jenàro 2016

4. A ghe dèdego sto libro a chi ca ga capio ca el el
Veneto el xè Lengoa e ca ghemo da ver el
corajo de parlarlo e scrivarlo ogni dì.

5. NOTE DE SCRITURA
Łe regołe grafeghe, łe xè fasiłi e imedià, el ségno “C”
a se lèxe [K] frente a o/a/u par exenpio : “acua“,
“anca”. Frente a e/i par exenpio se lèxe invése fà :
“ciào”, “céxa”. La “CH“ tipega se lèxe fa in taliàn, par
exenpio : “schei”, “Chéco”. Serte olte la “CH” la se
scrìve ànca co “K” : “skèi”, “Kéko”
A “S” a vién doparà fà na sorda, par exenpio : “Go
masa mistieri pa a testa”.
A “X” a xè doparà fà na sonora, par exenpio : “caxa”
o “xé”.
A “Z” a ga isteso vaeor fonetego de a “X”, par
exenpio : “caza”, “A xè fasie tàxer”, el se podarìa
scrivar anca : “ A zè fasie tàzer”.
La “J” la sostituise la scritùra gi/ge, par exènpio :
“projèto”, “Jijéto”; la “J” la se pol lèxar fa la “J” de
“John” in inglexe o ànca fa in “yes” inglexe.
A “Ł” tajà a raprexenta do varianti foneteghe, parchè
ghe xè parti de el Veneto ca dixe : “A gaina magna e
erbe” e altri invese dixè “La gaina la magna le erbe”.
Cusita, pa respetar e do varianti serte volte xè
scrivesto : “Ła gaina la magna łe erbe”. Mi, bona
parte de le òlte dopàro la “L” normàl, asàndoghe el
letòr l’opsion de lèxarla o mànco. E dòpie in Veneto
no łe ghe xè.

6. No go vołesto èsar pedante fà on acadèmego, vanti
tuto parchè go senpre vardà co sospeto chi ca el ghe
insegna st’altri parlar puito, e pò parchè na lengoa ła
ga da èsar descrivesta fa ła vien parlà e inte el modo
pi fasie par tuti. Penso ca in stì oltimi sento ani, chi ca
el ga festo pì mal a ła nostra lengoa, a xè stà a nostra
prexunsiòn masa granda. El me parèr el xè de scrìvar,
parlar e pensar in Veneto, no vargognarse, e
mołargheła de scrìvar sol ca poexie e memorie de sti
ani. In Veneto podimo parlar de matemadega, de
fiłoxofia, de storia, atuaità e de połitega...El letòr el
podarà vèdar ca el testo el xè stà trà xò doparando dea
nostra Lengoa varietà nove, vecie, e de parte difarenti
de el Veneto, parchè a richesa de na lengoa a xè
propio inte a so diversità; in sto modo a grafìa a xè sta
doparà co libartà pròpio pa rèndar sta diversità. In sti
oltimi àni, partìr da on sciàpo de xente, gà scuminsià
la rivinsita e la riapropriasiòn de la nostra Lengoa,
storia e coltùra. A semo drìo riapropiarse de la nostra
identità e dignità de Pòpolo, ca a xè pi inportante ca
fàr schèi.. I schèi va e vién, ma l’identità na olta
perdesta a xé finìa.

7. INTRODUSION
El libro el xè na rcolta de scriti festi fra el 2005 e 2010.
A li trata argominti vari co analixi divertinti e
sprejudegà. Protegonista la xe la Lengoa Veneta vìva in
tute le so forme, sensa sensure.
Bona letùra e divirtiminto.
saluti

8. ScrìtiScrìti VènetiVèneti
SPUNCI IN
LENGOA
VENETA
I NOSTRI VECI A LI SE GA INGRASA SO LA
PELE DEI FIOLI
I nostri vèci li incoinava maneta e naltri morìmo de
càncaro. I nostri veci li ndàva in pensiòn ànca 30 ani,
e naltri no la gavaremo gnànca. I nostri vèci ga
semenà simento e strade dapartùto, e dèso i nostri fioli
no pol gnanca pi xugàr pa stràda. I nostri vèci li fava e
costruìva co pòche lisense, carte, parmìsi; invese naltri
li ne sòfega de burocrasìa. I nostri vèci catàva laòro
parchè a xèra tùto da fàr, naltri invese ne tòca
elemoxinàr laòro. I nostri vèci co no ghe bastava la

9. xente chìve, li dimandàa foresti da tùto el mòndo,
xente ca deso no la serve pì ma no la sa pì a ndo ndàr.
I nostri vèci li podea esportàr co la lìra no valea on
frànco, naltri co l’eùro no femo pì gninte. I nostri vèci
li vendea in tùto l’est e portava càxa òro pagandolo co
ària, naltri invese ne tòca subìr la concorensa de l’est.
I nostri vèci li se gà ingrasà asàndone on dèbito de 40
mila èuri da pagàr, na mèdia mìnima de 140 mila euri
pa ògni fameja. I nostri vèci no mòre pì e li blòca tùta
l’economìa parchè li inpedìse ògni transformasiòn. I
nostri vèci li ga delegà la Italia educàrne e cusì no a
parlemo gnanca pì Vèneto. I nostri vèci li gà
monopolixà ànca la politega e tùte le fòrme de poder
in màn na jerontocrasìa.
Cosa a ghe ne dirìsi sa ciamàsimo miràcolo na sbrancà
de semense de sòrgo ca le crèse so la tèra fèrtile?
FEMOGHE LA PUNTURETA
Da bòcia i me obligàa baxàr ste vècie bavoxe co la
stràsa in testa, vestìe de nèro, e coi mustàci. Tùte co la
coròna in màn pregàr. Marìa ca schifo dàrghe el bàxo
co la bòca. No parlémo pò lòre co le vòlea baxàrte, le
te asàva el mòjo so la pièl, ca schìfo! Almanco ste
vèce le xèra poarète e le morìa in prèsa, ma dèso?
Dèso gnanca co l'atòmega te le fè morìr, le podarìa
goidàr on plotòn d'asàlto in Afghanista. Lè pàsa i
sènto àni magnar supete e patàte lesà e le par rinàsar.
Pasà i 80, on càncaro el te fà rìdar e no te mòri pì, te
deventi inmortàl. Isteso a xè pa i vèci. Sti àni te li

10. saràvi rento l'ostarìa e lìve li bevèa etanòl e li se
infumegàva fa so na càmara gàs. Sti ròspi i morìa
invelenà co la bàva la bòca o de infàrto, e cusì se se
delibaràva; ma dèso diò pòrco, ne tòca riverirli, ne
tòca dàrghe l'aconpagnatòria, la reversibile, ne tòca
netarghe el da drìo, ne tòca pregarli ca li sìpia
benèvoli. Eh sì, putana de na madòna, sì, dèso ca no li
mòre, li xé tùti inpienà de schèi fa òvi. E i bot in
banca, e el libreto in pòsta, e la càxa in propietà, e la
pensiòn, e l'aconpagnatòria, e el pass de invàlido pa
parchejàr, e le medexìne gràtis, e i scònti pa i
pensionà. Eh no càso, no se pol mìa pì cusì, a no xè
justo ca sti càncari li toga camionà de medexìne ca le
xmarsìse rento i casìti, e tùto pa ingrasàr i farmasìsti.
Ndè dal dotòr e vé tòca far la còa parchè lori i xé tùti
lìve. Ndè in pòsta e ve tòca far la còa parchè i xe tùti
lìve. Ndè in comùn e ve tòca far la còa parchè i xe tùti
lìve. No parlemo co si pa stràda, na òlta te ghevi el tìr
e òre fàr la còa, ma dèso dio stracàn, dèso ca ghe xé la
crìxi i càmion li xé sparìi, ma lòri, sti vèci maledìti,
lori i xè tùti co la fiat in mexo la stràda ca còre 30
l'òra, e ti ca te còri pa prodùr la richèsa ca sèrve
pagarghe lòri el privilejo te te bùleghi rènto de ràbia
parché ghe xé la strìca contìnoa so l'asfalto. E pèxo,
fin racoalche àno indrìo i te fàva : "naltri ghemo festo
i schèi e ti, e ti còsa sìto sta bon fàr?". Brùti schifòxi, i
stava al bàr e la tèra la ndàva sù de sènto òlte, li
cronpava in bòrsa e cresèa de doxénto olte, li fàva el
mùtuo e i lo ripagàva in dò àni. Gninte tàse, gninte

11. contribùti, tùto nèro, gninte burocrasìa, gninte
normatìve, concorènsa gnisòna, e tùto da fàr. A ghe
sbòcio mi ca i ga fésto i schèi. A so bon ànca mi fàr i
schèi sénsa i Sinìxi e la Finànsa fra i cojùni. Bèlo
ciapàr la pensiòn a 32 àni so le spàle dè le jenerasiòn
futùre. E pèxo de tùto sti vèci no i mòre pì.
Sti àni te spacàva i tòtani le canpàne a le 6 bonòra e
ste vèce vestìe de nèro ca le ndàva in céxa e a le 7 de
sèra tùte in lèto. Ma dèso no, dèso le va balàr el lìsio
in minicòtola tùte incolorà co le màlte ca le scònde le
crèpe de na pèle da rètile. Le nostre discotèche le xè
inpienà de sti cadàvari vivìnti, de sti parasìti de la
tersa età. La matìna fìn le 9 i dòrme, e dòpo vìa co na
vìta fésta de divartiminti. Mi, mìa rasìsta contro chi ca
se divèrte, ma rasìsta contro chi ca el se ga creà la so
richésa sol me futùro, so la me pièl.
Ma no bàsta mìa la pensiòn, a ne tòca ànca rispatàrli.
Lòri no i ga mìga mùtui, i ga càxe, rèndite, i va tùti in
vacansa da pare Pio spetàr el miràcolo de vìvar ncòra
de pì. E Medjugorie, e Lourdes, e el porco dìo de
santuàrio in tànta mòna..... bàsta, a ghe vorìa on sòlo
santuàrio pa sti vèci : el bùxo de la Spalùga e tùti
rènto fàr càrne pa i gàti. I gàti, ne tòca mantignìr ànca
lòri, e i càni? Sti vèci li mena el can farse la pedicure,
el gàto fàrse el bàgno, e scatolete, e el paltò parchè no
i ciàpe frèdo e veterinàri, e tùto gràsie a na ipotèca sol
nòstro futùro de xòveni. Beàti i Visentini de sti àni,
lòri i gàti se li magnàa.
Sti vèci spusolìnti i me fa afàno fin vardàrli e te sìnti

12. la spùsa anca vardàrli drìo on vèro. A ndo xèlo el
vècio de sti àni ca el se fà in pàrte e chièto el se méte
rènte la stùa spetàr la mòrte contandoghe stòrie ai
puteli o xugando le càrte co lòri?
Sa a sti vèci de ancò ghe dixìsimo ciàro : fèto el bon e
vùto la punturèta? I se chietarìa tùti drìo la stùa e
naltri toxàti a starìsimo gràn mejo, tacarìsimo respiràr
da nòvo.
EL MESTIER DEL JORNALÌSTA
Pa fàr el jornalìsta a bastarìa ver na bòna memòria e
na màchina da scrìvar. A xé conpàgno de on ca el fà el
taxìsta inte on stàto lìbaro: basta ver el tachìmetro e na
màchina. Inte el stàto taliàn invése a xè difarènte. La
profesiòn, o mejo, tùte le profesiòn, le vien
"regolamentà" co lisense, exàmi, categorie,
corporasiòn, iscrisiòn, sertifegà.... La funsiòn de tùti
sti ostàgoli la xè òna ciàra e indiscutìbile : creàr
categorìe, creàr dixegoaliànsa, creàr privileji. I
jornalìsti li fa pàrte de na categorìa privilejà e li gode
de tùta na sèrie de vantàji de tìpo fiscàl, de mobilità, e
sèrti de tutèla. In pràtega, l'òmo de la stràda no el pol
scrìvar so on jornàl, a pol fàrlo chi ca xé acredità. A se
tràta de on fìltro escluxìvo ca el transforma
l'informasiòn. L'exèrsito, el insentìva bòna pàrte déi
soi deventar jornalìsti cusì da prodùr "informasiòn"
rènto i mèdia ofisiàl (ca savemo li xé tùti finansià dal
goèrno). La vìta del jornalìsta acredità la xè

13. moralménte gràma : rufiàn, pìgro, coròto moralmente,
coròto economegamente, servìle vèrso el podèr, on
sarvèlo atrofixà, na fasilità l'autosensura e rimosiòn
dei pensieri peligoloxi.
I scàndali politeghi li xè pilotà o li xè el prodòto
asidentàl, o la versiòn de reporter (no jornalìsti) ca no
li gà vìncoli col podèr. In pràtega, a livèlo de risèrca
del vèro, el ruòlo del repòrter (o del sènplise
fotògrafo) el xè supariòr a chélo del jornalìsta; ansi,
fra i dò a no ghe xè gnanca paragòn. Chélo ca inte la
terminolojìa taliàna el vien definìo jornalìsta, el xè on
farabùto totalmente alineà co i paràmetri del "bon
senso" e ca in cànvio del privilèjo no el tòca i
fondamìnti ma se adègoa parlàr de chel ca a xé
tasitamente parmetésto. Eco la raxòn ca i blog, i
jornàli dijitàl, li ga on valor gràn suparior a i jornàli
ofisiàl. I jornàli e jornalìsti no acredità, li pol sernìr de
contàr le ròbe sénsa le presiòn de pùra soravivènsa e
privilejo ca a mòve el jornalìsta acredità. La stànpa
mondiàl la consìdara i jornalìsti sertifegà e acredità de
el stàto taliàn, déle stràse da pìe, pèxo de chèli de la
Onion Sovietega stalinìsta o del Mccartìsmo màde in
Usa.
EL STEREOTIPO DE L’EVAXOR
40 ani fà, la paròla “terorìsta” la xèra sconosùa;
sentirla a no ne fàva ne càldo ne frèdo. Col tenpo i
mèdia li ga carga sta parola afiancandola a tùte le
pèxo ròbe, e in sto mòdo, li ga petà sta paròla a tùti i

14. parsonàji scòmodi, pa poderli eliminàr. Ve ricordelo
da puteli? Co scòla se ghe dixéa a òn ca el xèra on
peociòxo? Tùti drìo dìrghelo e st’altro ca el se
vargognàa e metea criàr. Dixèmo ca parole fa
terorìsta, lebròxo, pedòfilo, le xe sta cargà cusì
negativamente ca ne vien racoaxi istintìvo voltarse da
st’altra pàrte rimandàr. Echelo ca deso a li xè drìo fàr
isteso co la paroleta “evaxòr fiscàl”, pi senplisemente
“evaxòr”. Esar ciamà evaxòr, deventarà la pexo ròba.
Li istituirà condisiòn carseràrie spesiàl col 41 tris,
l’ixolamento, i laòri forsà, la tortùra. L’evaxòr, el
deventarà la càuxa de tùti i mali. I evaxòr, a li vegnarà
acuxà de èsar portadori de l’influensa suìna e chela
aviària. I evaxòr li vegnarà privà dei dirìti pi
elementar de libartà. I evaxòri li finirà so tùte le pajine
dei jornàl e obligà portàr na stela a 7 pònte so la
jacheta o el paltò. I evaxòri no podarà doparàr
internet, li vegnarà escludesti de tùti i laòri sosiàl e
pioveghi, e no li podarà gnanca vèr fiòli cusì da no
transmetar i jeni de l’evaxiòn fiscàl. Nasarà còe de
psicoloji e psicanalìsti ca produrà on marèo de
stronsàde pa demonstràr ca l’evaxion fiscàl la xè na
malatìa psichega e li justifegarà l’eletroshock pa far
rinvegnèr sti pòri evaxòri. L’evaxòr finirà in comunetà
a dixintosegàrse o in corsìa de ospedàl coi malà de
aids. Fenòci, Ebrei, evaxòri, Singani, Vèneti,
extracomunitàri.... tùti in sentri de riabilitasiòn mentàl.
L’italia, in sto mòdo la sanarà el bilànso e el dèbito
piovego el sparirà. So i lìbri de stòria li ne insegnarà
ca xè sta i evaxòri insième ai ixlameghi pianifegàr
l’11 setenbre. Li ne insegnarà ca le goere, la fàme inte
el mòndo le xé sta cauxà dai evaxòr fiscàl. A ògni

15. serimònia, anca l’inaugurasiòn de on parco piovego, a
ghe sarà el sòlito mòna, co la fàsa trigolòr torno la
pànsa, ca el fa on discòrso contro l’evaxiòn; e drìo el
sòlito pàroco ca ne cònta la parabola de “l’evaxòr
prodego” ca el se gà pentìo...............
LE BADANTE UTILITA’ SOSIAL, O VACONE
OPORTUNISTE
A xe on gràn dìr de ste badànte, dela so utilità sosiàl,
ca le xé bràve, ca se gà da amnistiàrle e regolarixàrle,
e monàde vàrie, fìn a ghe ga festo la fèsta a Vicensa.
Ma gnisòn, gàlo mài vìo el coràjo de dimandàr ste
vèce vacòne de l’est, par còsa le fàle le badànte? A lo
fàle pa na chistiòn ètega, pa on ideàl filantròpego?
Vardè ca raxentàr i culi e cojòni dei nostri vèci, a xè
drìo fàrlo tùte fèmane ca no le pol sernìr, ca le rìva
sensa càrte, sensa machina, sensa càxa, sensa laòro.
No ghe rèsta ca asetàr prostituìrse e netàr cùli.
Ricordèmolo ca bòna pàrte de ste fémane, le bandòna
fameja, fiòli, marìi pa sercàr fortùna, pa fàr i schèi. E
vàltri sto chive, a lo ciamè filantropixmo? Le parte
tùte con on miràjo : maridàr el Vèneto vècio e pien de
schèi ca el ghe farà da taxista, ca ghe el darà la càxa,
ca el ghe mantignarà la fameja de là, ca el ghe
cronparà la màchina a tùti i parenti. Le ga sòlo
inamente na ròba : ciapàr le carte in règola e
posibilmente la sitadinansa co on sponsòr. Ste ròje,
mascarà de bone intensiòn, le gà le idèe ciàre: sponpàr
i nostri òmeni Vèneti, ciuciarghe tùti i schèi e farse

16. montàr da tùti chi ca ghe fa da taxista, da spònsor, chi
ca ghe pàga le ricàrghe sol telèfono, chi ca ghe fà
regalìti posibilmente in òro. Raxentar cùli e fàr le
badante xè sol ca on trànxito. In jènare le bèle le ciàpa
de pì fàr le putane in stràda, ma le brùte, le vacòne de
l’est, chele sù de àni, no le tirarìa sù gnisòn pa stràda,
e lòra le tol la vìa pi lònga. Credìme senpre prostitùte
le xè, sensa scrùpoli, ca le xùga co carte, ca le fa
pianti e làgreme descrivendo i so marìi de orìjene fa
dei monstri, e i fiòli tuti malà ca ga de bexògno de
medexìne. Tùte, ma tùte la stésa stòria : marìo
inbriago e fioli malà ca ga de bexogno de schèi. El xè
on schèma gran puìto colaudà ca le conose ben e ca le
ripropòn da 20 àni ai mèrli ca ghe càsca. No le sèrca
mài el tòxo xòvane, senpre el veciòto da maridàr,
magàri brùto parchè cusì le va sol segùro.
Dèso a se pàrla de amnistiàrle e a vol dìr ca na òlta ca
le gà el tòco de càrta, le mòla de fàr le badante e le
ghe vénde el laòro a naltra amiga ca la rìva sensa càrte
da isteso paexe. Tùto organixà: lore le pàsa de livèlo e
le vien sostituìe da altre ca no le pol sernìr e ca
diritùra ghe tòca de pagàr pa sostituirle.
Còsa portele a la nostra siviltà? Còsa ne dàle?
Costruìsele na fameja, gàle putèli? Gninte, le xè sol ca
de le parasìte schifòxe ca le roina la nostra sosietà e ca
le fa da badante pa na chistiòn de oportunixmo. Ansi,
co le ciàpa la sitadinansa, le ga fìn el coràjo de dìrte:
“sèi in italia e devi parlare italiàno con me, voi Veneti
siete razzisti,!”.

17. COSTUMARSE FAR FADÌGA: I ATLETI DE STI
ANI
La difarensa fra on atleta de deso e de sti àni la xè
sòlo òna. Sti ani se se gheva costumà far fadìga, èco
parchè i atleti ca li vien da i lòghi in svilùpo li ga pì
"grìnta". I foresti i ga pi grìnta scola, i ga pi grinta sol
cànpo da balòn o so la pista de atletega. On foresto ca
el traversa el mar pa on sògno el ga manco paùra del
dolòr, el ga pi coràjo. I Veneti de sti àni no i gheva
paùra del màl, de la fadiga e ànsi a xèra vàrgogna
lamentarse. I boce da puteli co li fàva i caprìsi se ghe
dàva na sciàfa sol da drìo e in leto sensa magnàr.
“Poche pugnete e mòvate”, èco la fràxa tìpega ca i te
dixea. Par carità, a xé anca vero ca forse se exajeràva,
ma dèso semo frente a na jenerasiòn de sensacojoni,
de bocie senpre drìo sercàr le raxòn pa no far fadìga.
Co sta ànda no se fa mìa tròdo, no se va vànti, ansi, i
ne la mete ente el dadrìo Sinixi, Albanixi, fin i
Marochi o Cubàni e pèxo anca i Calabrìxi ca de laoràr
i ga gran voja.
LEVARSE SU BONORAA MATINA
Gavìo mai sentìo el dìto : “Xè bonora a matina ca se
inpiena a manìna”. Mì go vivesto in tante parte del
mondo e co se và inte i paexi del sud (Penixola
Ibèrica, Maroco, Sisilia, Canpania, Pulia..) na roba ca
la ve farà maraveja, xè ca in ste bande, la xente la va
in lèto tanto tardi. Par exenpio i magna fra le 9 e le 11.

18. Naturalmente li se leva su tardi de matìna e li gà
naltro ritmo.
A me ricordo da putelo ca chive in Vèneto, a
magnavimo la sera fra 6 e 7 bòti, se xugava on fiatìn e
po’ tuti in leto dormìr, e drìo sta ànda a se levavimo su
normalmente a 6 bòti o anca prima.
Co l’arivo de la Rai, i ne gà anca insegnà co ghèmo da
ndàr in lèto, e po’ pexo co ga rivà Mediaset li gà ncora
de pì postisipà tuti i orari de le transmisiòn tilivixive. I
oràri che li gà postà li xè cheli del meridiòn a ndò che
la xente la se lèva su mànco bonora de naltri Veneti.
Da naltri invese la xente laora in capanòn e se taca a
le 7.00/7.30.
Mì me go inacorto de sta ròba parchè la tele no la gò
pì e co la me fameja ndemo in leto co ne còmoda,
doparèmo internet se ghemo de bixogno de vèr
notisie/informasiòn, e se le serchemo e no spetemo
che ne diga le buxìe la Rai o Mediaset. Ansi gò
descuerto ca se vojo savèr la verità so chel ca ocor
rento i cunfini de el stàto itajàn, a go da lèxar le fonti
foreste (Ruse, Sinixi, Inglexi, Svedexi….).
Doparemo sì el mexo vìdeo, ma cronpemo o
scanbiemo i vìdeo ca sol marcà de el stàto itajàn no se
càta e cusì inparemo e vedemo robe difarenti co
volemo e chel ca a volemo. Filmografìa de tuto el
mondo. Ve ricordelo co sti àni anca la Rai la fàva
vèdar coalche programa o film Polaco, Danexe,
Fransexe…. E po’ da novo co ga rìva Berlusca: ghemo
deventà ncora de pì Mericàni, e la Rai drìo!

19. Mì che gò puteli me go inacorto che i “educatori” co li
fa tante inisiative e spetacoli pa i toxeti li mete oràri
demensiàli, conpagno presixo de la Rài : “Scominsio
spetacolo a le nove o nove e mèxa de sera! Ma ve
rendio conto che vol dìr mandàr dormir i puteli
mexanote?
La televixiòn la stordise la xente e sensa inacorxarse
la ne tignìva fà rento na gàbia drogà. No imajinè
coanto màl fàsa la tèle anca ai puteli. Trando vìa
manco tenpo ca ne portava vìa la tele, fèmo ncora na
sorta de filò : se contemo storie, ciacolemo de tante
robe, contèmo e lexemo fiabe o fèmo xughi in fameja
de cheli che svilupa el sarvelo : scachi, matemadega,
indovineli, dàma, e xughemo tanto anca a le carte che
svilupa la memoria, el calcolo, la furbisia. I puteli li
parla Veneto parchè no li xè frente la tèle ca ghe parla
in itajàn e naltri jenituri isteso no semo silensiuxi fa
frente la tèle ca tuti ga da tàxar.. Levandose su bonora
la matìna, se ghemo inacorti ca el sarvelo funsiona
mejo, se fa pì robe e anca mejo.
Sensa volerlo se ghemo inacorti de cosa la ne porta
vìa la tele : intimità familiàr, libartà de pensiero,
tenpo, intelijensa, laoro, salute, Léngoa, coltura……
Sé ghemo costumà vèdar el mondo co altri òci.
ORARI TV E ITALIANIXASIÒN
Vanti ca a rivase la Rai e Mediaset rento tute le càxe, a
ve ricordelo ca ndavimo in leto bonora? Se magnava a

20. le 18.30 o 19.00. Pò a metà e fine ani 70, la Rai e
Mediaset li gà tacà postisipàr i oràri dei film e
programi "inportanti" (anca i meridionali tacava ver la
TV). Mi ca a xero toxàto a me ghevo inacorto ca
postisipàr i programi voleva dìr, dirghe a la xente de
ndàr in leto pì tardi e levarse sù inpienà de sono a
matina. Ma lo savìo el parchè? Parchè dal Pò in xò la
xente la và in leto pì tardi de 2 òre e la se lèva sù pì
tardi, cusì a naltri Veneti e xenti del nord, li ne gà cavà
2 ore de sòno. No ocore fàr le leji che te pàra in leto a
na serta òra, basta fàr on bel film a na serta òra!
Penseve ca soto la Spagna de Franco, el 1° de majo li
fàva senpre le ròbe pì bele e partìe de balòn, cusì la
xente no la ndava manifestàr contro el
rejìme................. Rai e Mediaset li xè ramài festi so
mexùra del Meridiòn. Fàr telejornali e programi a
mexùra del meridiòn voleva dìr obligàr la xente del
nord levarse sù inpienà de sòno. Mi a gò inparà na
ròba, a no vardàr la tele. Femo filò, studiemo,
vardemo Internet e ndemo in leto co volemo e no co
finise i programi de la Televixiòn. Ve asicuro sensa
telivixiòn la vostra vìta canbia, se dorme mejo, se
socialixa e ciàcola de pì in fameja, el sarvelo funsiona
mejo. Naturàl che nisùn sosiologo o psicologo, el ve
dirà mài coanto mal che fà la TV, ma xè naturàl,
penselo che on spaciadòr de eroina el vegna dirve
coanto màl che fà la roba che vende. Xè propio el
disàjo sosial ca ghe dà laoro ai psicologhi e la TV la fà
màl. Penseve che i gà descoerto e provà che xè la tele

21. la càuxa de l'autixmo fra i puteli. Ma credilo ca a la
tele i vegne dìrvelo?
ON POPOLO CA EL CRESE EL SE LEVA SU
BONORAA MATINA
A ve conto on fàto: ani indrìo a so ndà in Romanìa, e
so rivà a Arad a le 5.30 de matìna. Savìo cosa ca me
gà sorprendesto? Tuta la xente la xèra in pìè, le
boteghe verte, on gran popolo ca caminava. A le
21.00, strade vòde e sol ca naltri al night.
-On Popolo ca el se leva sù bonòra a matina el xè on
popolo ca crese, e la Romania la cresea.
-Xè a la matina ca se inpiena a manìna
-Tanto sòno tanta salute
-De note liòn, de matìna cojòn.
EL FUTURO DE LE VENESIE
A me catàvo st’inverno co on amigo che vìve ente i
Usa; a xèrimo insima al Gràpa na sera e vardavimo
xò bàso la pianura. Ghe xèra on mucio de lùsi e lù el
sàlta fòra co la espresiòn : “me pàr propio Los
Angeles!”, e cusì el me spiega a i Stati Onii li gà
risolvesto tuti i problemi de crèsita economega e
inveciamento de popolasiòn verxendo i rubineti de
l’imigrasiòn. Spieghemose: i stàti osidentali li gà on
problema grando, ca xè chel ca la popolasiòn la xè
vècia e no la gà pì de bexogno de càxa, aredamento,
asesori..... Puteli ghe ne xè pochi asè e cusì no ghe xè

22. raxòn de spendar. In concluxiòn la xè na economia
jeriatrega (vècia) destinà decrèsar. La verità la xè ca el
motor de l’economìa a xè la popolasiòn xòvine : co la
sparansa de farse na càxa, de ver na fameja, de ver la
màchina….. L’economìa la crese sa la popolasiòn la
gà sparanse e sògni. Ente i Usa i lo ciàma “American
Dream”(el sogno Mericàn). Fa fàli i politeghi de
Roma inviàr l’economìa de el stàto itajàn deso ca i se
gà xugà tute le carte : borsa, edilisia, trufe, lira? Pa
ravivàr l’economìa bastarà regolarixàr milioni de
òmani ca vien da la povertà e ca inpienà de sparanse,
li farà on mutuo pa cronparse na càxa, li asetarà tuti i
tipi de laoro e pàga, e li farà fameja. Cosa vorlo dìr?
Mìga li ndarà Napoli, Roma o Palermo fàr i statali? Li
finirà tuti pa popolàr le Venesie a sercàr laoro rento i
nostri capanoni e cusì li costruirà la propia nova
existensa chìve. Parecieve a na vera e propia invaxiòn
de milioni de òmani da tute le bànde del mondo. Le
condisiòn pa l’insediamento de mejari de mejari de
òmani le xè :
-acqua (semo la xona pì rica al mondo de acqua!)
-enerjìa (le Venesie le produxe el dopio de l’enerjìa
che consuma)
-porti (Trieste/Venesia)
-strade (pàsa le arterie pì inportante d’Europa :
Verona//Trieste/Venesia)
-aeroporti (ghe ne xè on o do inte ogni sità)
-pianura pa edificàr e fàr poli produtivi
-operoxità (basta portàr xente xòvane co speranse e

23. fameja)
-turixmo (60.000 milioni de turisti l’ano!!!!!!)
-stabilità militàr (ghe xè i Mericàni, Carabinieri etc…
e no pol volàr na mosca). Mì no so contro l’invaxiòn,
me bastarìa ca tuta sta xente la inparase el Vèneto, la
amase la nostra coltura e storia e no la fèse conpagno
dei foresti meridionali che li ga vegnesti
arogantemente a darne lesiòn de coltura e siviltà. In
Catalogna li gà asetà tuti, ma tuti li gà dovesto inparàr
el Catalàn, anca i Spagnoli se li voleva fàr i statàli!
Mì so pa la multicolturalità ma a partìr da la me
identità Vèneta e no pa la distrusiòn de tute le identità
lengoisteghe colturali a favòr de òna sola e pèxo:
itajàna. Parlemo tuti la nostra Léngoa màre (Veneto /
Spagnolo / Catalano / Sardo / Sud Tirolexe /
Piemontexe) e inparemo tuti anca l’inglexe pa
comunegàr col resto del mondo.
ITALIANI CORROTTI
Ieri me go catà co on inpiegà a l’anbasiata in
Caxachistàn, e me go faxesto contàr on fià de storiete,
e la funsiona cusì : El pexo dei inpiegà statal ca i laora
rento on consolà o na anbasiata el porta caxa de
stipendio la belesa de 13.000 euri al mexe da
moltiplicarse pa 14 mensilità. De laoro efetivo se fa
11 mixi ma ghemo da xontarghe anca ca rento le
anbasìpiate e consolati itajàni li fa festa tute le feste
itajàne e anca tute le feste del paexe ospitante. Par de

24. pì ghe xè anca tuta na serie de ajevolasiòn e favori de
sti inpiegà. I gode anca de privileji e imunità
particolari. No xè finìa e sta chì la xonto mì. Gò xà
denunsà l’anbasiata a Bucarest parchè li vendeva visti
a la xente al preso de 2500 euri. La stesa roba ocore in
tuto l’est Europeo. Sti bastardi de inpiegà li comersa
visti e ghe li dà a chi ca pàga e ingrasa le so scarsele.
No parlemo de tuto el marso ca li conbina, trafeghi,
masete, racomandasiòn….. No xè finìa: ve gàlo mai
tocà de vèr de bixogno de sta xente? Mi co i viaji ca
fàso de esperiense ghe ne gò asè. La xente ca la laora
rento ste anbasiàte e consolati li xè dei scansafadighe,
boni da gninte, lavativi, maleducà e aroganti ca li
laora si è nò 4 ore al dì 5 dì a setimana, e ca pèxo, li se
sconde senpre drìo l’anonimà! Deso ca ghe xè
l’Europa invese de fàr na anbasiata Europea, gninte da
fàr, l’Italia la ga volesto vèr le so anbasiate e consolà
dapartuto e anca dopiuni ca vol dìr ca in Sina, Usa….
ghe xè pì de on consolà. Me desmentegavo ca chi
laora rento sti posti mìga xè i Veneti, ghe xè i soliti
racomandà in bona parte made in xò. Desmentegavo
on anbasadòr el ciapa 30.000 euri de stipendio al
mexe da moltipicarse par 16 mensilità! Coanto xè ca
ciàpa on Vèneto ca el laora 10/12 ore al dì inte on
capanòn in Bosnia e ca xè costreto asàr la propia tera
e scanpàr l’estaro (fora Veneto) co le so robe? Chi
pàghelo el stipendio a sta masa de boni da gninte,
inutili e racomandà? Semo naltri col nostro suòr, la
nostra fadiga, i nostri risci, i nostri sacrifisi. Italia

25. rasista, italiani rasisti!
L'EVAXÒR: EL NOVO ONTÒR
Mòri, ebrèi, marochìni, pedòfili, albanìxi, fenòci,
evaxòri, propio sti òltemi li xè ramaj sta stereotipixà
inte na categorìa.
I prìmi ani 80 del secolo pasà i fenòci li vegnéa acuxà
de difòndar l'aids e xò difamàrli ncòra de pì, dòpo a se
ga descoèrto ca la Céxa Catolega Romana la ga
difondesto l'Aids pi de tùti. Tùta la storiografìa e
sinematografìa Naxista la xè inpregnà de acùxe còntro
i ebrèi ca li sarìa sta la càuxa del cròlo econòmego de
la Jermania e de la sconfìta inte la prìma goèra
mondiàl. I media taliani pa farghe tiràr fòra schei a le
aministrasiòn comunàl (pa finansiàr la costrusion e
restàuro de le caxèrme), li ga creà el mìto de la
insicuresa dàndoghe la còlpa a albanìxi e maròchi.
Bin Laden el xèra el colpevole del cròlo econòmego
del 2001, senpre segon i analìsti....
Dèso ghe xé on nòvo mònstro : l'EVAXÒR.
I pedòfili li xé gnìnte paragòn, l'evaxòr el xè chi ca a
ve ròba el pàn, chi ca parasìta la vòstra economìa de
galantòmeni. I evaxùri li xè pèxo de la pèste. L'evaxòr
el va incoixìo, torturà co la corènte sòi cojòni e fésto
confesàr el so crìmene terìbile. A xé stà i evaxùri
difòndar la xanxàra tìgre in Europa, e ànca i pìsi silùri
dacòrdo co Pùtin, e le nùtrie in conbùta co Fidel
Castro.

26. Ghemo da sgnacàr i evaxòri fòra dài so còvi, ghe vol
na task force de la Nato pa ciapàrli tùti. Si, al mùro
tuti i evaxòri, colpo a la nùca pa chi ca no pàga tuto e
no se fa infenociàr a vìta. Tùti ga da pagàr, tùti ga da
mantegner 4 milioni de statàli, 20 milioni de pensionà,
e garantìr na Itàlia de privileji. Chi ca no garantìse el
privilejo e la dixegoaliànsa el xé on evaxòr e va punìo
in piòvego.
L'ergàstolo dìo kàn, copèmoli tuti i evaxòri, malidìti,
li xé lòri la càùxa dèi problèmi mondiàl. A xé sta i
evaxùri fàr el bùxo inte el golfo de Mesego, a xé sta i
evaxòri cauxàr la fàme inte el mòndo, a xé sta i
evaxòri pilotàr l'invaxiòn del Tibet e...... e.......ghemo
diritùra descoèrto ca a xèra sta lòri métar l'antràse so
le letare.
Lansemo na canpàgna de càsa l'evaxòr: inviè
segnalasiòn de evaxòri ai jornal o metìve in contàto co
le fòrse de l'ordine, la cooperasiòn de tùti la xè gran
inportànte pa eliminàr sta pèste e sti ontori.
CAGAR IN VOLTA PAL MONDO
Cagàr, pisàr…li xè dèi bexògni naturàl conpàgno ca
respiràr. Ve pararìselo jùsto fàr na tàsa so l’ària ca
respirèmo?
Pensève ca la nostra sosietà la xé rivà a on livèl cusì
fìn pa infenociàrne, ca la ga creà dele institusiòn
pagamento pa dèi bexògni naturàl. L’àcoa ne tòca
pagàrla. La coca-cola company de Atlanta la ga
pianifegà de cronpàr tùte le axiende prinsipàl de

27. inbotejamento e produsiòn de lìcoidi pa transformàr
on lejìtemo dirìto, inte na oparasiòn de profìto. A
sèmo rivà l’asùrdo ca li inboteja l’àcoa sòto tèra,
l’àcoa de la nòstra Venèsia, e i ne la fa pagàr.
Vignìndo al tìtolo de l’artìgolo, a xè interesànte el
svilùpo econòmego tòrno de la nesesità de cagàr e
pisàr. Xà inte l’antighetà, so le gràn sità le autorità le
ghéva creà dèi lòghi pùbleghi a ndo la xènte la podéa
pisàr e cagàr sensa vèr da pagàr. Fin mànco de mèxo
sècolo indrìo, so le sità de la Venèsia ghe xèra i cèsi
pioveghi, i vespaxiàni. No ocorea pagàr, el xèra on
servìsio piovego. Pian pianèlo chelo ca a xera servìsio
piòvego el xe deventà na fòrma de lùcro. E dèso? Òn
ca la ghe scànpa e no càta na vanèxa de vèrde a ndo
fàrla? L’institusiòn privà e lucròxa dei bàr, la funsiòna
fa na sòrta de ricàto : “vùto fàr i to bexògni? Te me
pàghi on cafè on prèso spropoxità e mi a te àso cagàr
e pisàr.” Na òlta so le stasiòn dei trèn a se podea fàr i
bexògni gràtis, dèso ne tòca pagàr. Pensève ca Venèsia
i cusìdìti cèsi pùbleghi drìo piàsa S.Marco, pa pisàr te
tòca de pagàr 3 èuri! Na fameja de 4, sòl pisàr ghe
tòca spèndar 12 èuri. Traduxèmo in tèrmeni
econòmeghi, vol dìr 50 kg de farina, 11 litri de
gaxolio, mexo gràmo de òro! Eco còsa ca ne ga portà
schière de pseudo inteletuàl fa Massimo Cacciari. Co
se se càta frènte sti asùrdi, xè lejìtemo cagàr e pisàr so
le càle, ansi sarìa da fàrghela so la pòrta de càxa e
fàrghe capìr l’asurdità de trànsformàr inte on business
e lucro na nesesità piovega de sto tìpo.

28. IN VOLTA PAL MONDO
A ve gàlo mai capità co vè in volta pa i aeroporti de
vedar la difarensa fra on inprenditor Veneto e on
“inprenditor italiàn”?
Sta oservasiòn go tacà farla na diexina de ani fa, e
pòso dirve ca la letura dei scriti de on economista
Canadexe (Joseph Ralstone), la me gà verto i òci.
Diexe àni fa a so sta incargà de pareciàr el viajo de i
me càpi (cheli ca a me pagaa pa i me servisi de
consulensa). Ghevimo da ndàr in Amerega in fiera. Mi
serco le tarife a pi baso costo so i aeroplani pi
economeghi, e coaxi a me vargogno de viajàr in chele
condisiòn; ma na roba sola la conta : sbasàr i costi!
Montemo in aereo e cosa catemo? Ca tuti i
inprenditùri de isteso distreto a li montava so isteso
aereo a le tarife pì bàse. A vojo sotolineàr ca ghe xera
na fraca de vòli pa chela diresiòn. In prima clàse
invese i sòliti italiani tuti tirà in jaca, cravata col tajo
dei caveli parfeto a l’ultima mòda. Ma on bijeto de
cheli in prima clàse el costava 2 fin 3 olte i nostri.
I italiani te li riconosi inte i aeroporti, li sìga e li va
senpre vestìi puito ca li serca el “caffè”. Tuti inpienà
de fùmo e a malapena li parla Inglexe, xe par chelo ca
la ghe và senpre sbùxa co la gnòca e li finise pa pagàr
rento i caxìni.
I Veneti invese, umili, silensioxi, vestìi coaxi da laoro,
ma l’inglexe i lo pàrla parchè da naltri conta i fàti.

29. Pa vegner a l’economista Ralstone, el sotolìnea ca i
veri inprenditòri no li viaja mai in 1° clase pa na
raxòn, parché a li se paga el bijeto, e ogni asiòn de on
vero inprenditor la xe finalixà al profito e de
consegoensa a limitàr e spéxe.
Invese i grandi manager de le axiende statal, i
politeghi, no li bàda spese parché pagàr a xe senpre e
solo i mòne. A ndo se sosialixa i costi e privatixa i
profiti, no ghe ne ciava de le spexe. Chi ca viaja in 1
clase so i aerei a xe propio i parasiti de axiende statàl
e aferenti.
CORUSIÒN E PÈXO FÌXEGO
In Ejìto a se mexùra la corusiòn de on polìtego in
relasiòn el so pèxo. Sto discòrso el funsiòna in tùti i
stàti sotosvilupà. I coròti tùti i livèli li finìse sènpre pa
tramaciàr drìo na tòla o na botèja. I poarèti i xè màgri
parchè a xè dùro rivàr la fìn del méxe, ànca col
magnàr. La polìtega taliàna dèi ani 60 fìn i àni 90, la
xèra ndàr fàr fèsta tùte le sère a spéxe piòveghe.
Vardeve le someje dei polìteghi fa De Michelis e
Spadolìni, li xè l'imàjine de na italiéta sudafregàna.
Dèso, co invèse a se và vardàr inte i stàti osidentàl, el
discòrso el se rabàlta. Vardè i prisidìnti dèi stàti pì
potìnti, li xè fìni, diritùra palestrà, li ga trainer
parsonàl. Vardè la metamòrfoxi de Bill Gate.
I gràsi a xè i poarèti ca no ghe rèsta gnisòna felisità
fòra ca chéla de la tòla e i pùchi schèi pa cronpàr

30. alimìnti rìchi de gràsi e sporcarìe. In osidénte, èsar
gràsi i te vàrda màl, l'incontràjo de Afrega e pàrte de
l'est e mèdio Oriente. Le tòxe le te vàrda màl sa te si
ciciòto, l'exàto contràrio de l'Afrega, de l'est, del
medioriènte. Eco parchè in sti lòghi a ne càpita de
védar dèi manùbri de òmeni co gnòche strafìghe. Esar
gràsi a xè sinònemo de richèsa, el xè on stàtus
symbol.
El polìtego osidentàl xmagrà, el rèsta on farabùto, el
xé sòl la versiòn modèrna de òn òmo ca no fùma pì, ca
no el xé alcolixà, ca no el vòl morìr de càncaro o
còlpo al còre, ma vol parpetuàr el so podèr. Xmagràr
dògnimòdo a fà gràn puìto e in partigolàr el tìpo de
alimentasiòn màgra rìca de fìbre e frùta.
COANTI SCHEI PA SMAGRÀR
Ghèto on fià de kg màsa, ghèto la panséta?
Tute le rispòste ca el nòstro sistèma colturàl el te dà,
le xè finalixà fàrte magnàr fòra na bàrca de schèi. Tùti
cronpàrse la siclette, panche de ògni sòrta, palestre in
miniadùra, tapìti da còrsa, tute da jinàstega. In pràtega
el nostro sistema econòmego el ga construìo na
coltùra dopiamente consumìstega : cronpar màchine
ca le consuma diritùra enerjìa pa perdar enerjìa. A xè
asùrdo consumàr enerjìa pa pèrdar enerjìa, o no? Xe
paradosal, ma la filoxofìa ca semo tocià rento, la crea
paradosi de sto tipo. Pense solo a chi ca consuma 1
litro de benxina ndàr in botega pa cronpar 1 litro de

31. late.
I te propòn de fàr la dièta, ca inte el lengoajo normàl
vorìa dir: no magnàr, astensiòn, dijùno. E no cari
ciciòti, no magnàr a vorìa dìr no consumàr, vorìa dìr
no spéndar schèi. Eco ca li ve propòn de cronpàr
prodòti pa smagràr : pastiche miracoloxe, sojòrni,
clìneghe privà...
Altro asùrdo spendar schei pa cronpar prodòti
alimentàri o droghe ca le te jùta smagràr.
Spiegheghelo la xènte ca la patìse e more da fàme, i se
ravoltarà so la fòsa.
El sistema colturàl a ndo ca sèmo tocià, a ndo ca
vivémo, no el ve dirà mài la verità, mài la ròba ca vièn
mànco.
Nàltri ve proponèmo dele solusiòn gratuìte e salutàr :
-Tolive na còrda e scominsiè saltàr, la vien 0.30 euro,
la xè el strumento prinsipàl de alenamento de on
pujilatòr co el ga da perdar kg e fàrse adominàl!
-Ndè fòra fàr na caminàda la matìna bonòra, e no ste
cronparve oniformi da jinàstega, no ocòre vestirse a
mòdo pa pèrdar kg.
-Sa vivì rente el màr o on làgo, fève na noàda ogni dì.
-Cronpeve na baìla e tachè laoràr l'òrto, consumè
enerjìa e magnè la vòstra ròba.
A se tràta de solusiòn sènplisi, ca no le conporta spéxe
ne al scomìnsio e gnànca durànte. Naltri no
proponèmo elixìr, fòrmule màjiche, pa perdar kg se ga
da magnàr a mòdo e mòvarse e no spèndar schèi.
Pa capìr còsa fàr ricordeve ca pa perdar péxo (pa

32. pèrdar enerjìa de risèrva) a xe asurdo consumàr
enerjìa o schèi. A se tràta sòlo de rispetàr on prinsìpio
entròpego.
IPOCRIXIE, PARADOSI, ASURDITA' VARIE
Sa a fèmo na anàlixi fregolòta del mòndo ca a ne
sircònda, a se inacorxèmo de robe dègne de stùdi
psichiàtreghi. Penseve sòlo la Italia ca la ga festo
goère, jenosìdi, deportasiòn, e tùto par còsa? Par
gninte, ma gnisòn a ga el coràjo de dìrlo, si no
cascarìa el pàlco e la Italia la vegnarìa fòra in tùta la
so ridicolesa.
Ogni dì a se catemo frènte na sèrie de misteri, de
paradòsi, de ròbe stràne ca a no semo bòni spiegàr
parché le va al de là de ògni lòjega, vedémoghene.
-Parlemo de enerjìe rinovàbili e dei efeti de gas sera e
polvari combustibili, e invése a scavemo tùto el dì pa
construìr gasdòti e li sèvita finansiàr el motòr scòpio, i
prosèsi de conbustiòn e tùto co i schèi piòveghi.
-Inte le piàse vedèmo monumìnti a chi ca ga copà ma
mài a chi ca mòre sòto le bonbe, a chi ca vien trà sòto
da na màchina, a chi ca mòre pa i eròri dei dotòri o sol
laòro, o copà “aggidendalmende” dal sòlito caranba.
Monuminti a artisti vèri se ghe ne véde gràn pòchi.
-1 kg de farìna secà e inpachetà la vién 0,25 euro, 1
lìtro de àcoa el còsta conpàgno! On lìtro de làte el
costa 0,45 euro, on lìtro de cocacola 0,80! La cocacola
la xè àcoa sucarà. On kg de narànse el vien 1 euro kg.

33. -Ndèmo cronpàr 5000 calorìe de magnàr co 1 lìtro de
benxìna no rinovàbile, ca fala racoante calorìe e
racoanto incoinamento?
No inporta racoanto vièn, l'inportante a xè fàr faturàr
cusì se ciàpa pi persentuali : apalti pioveghi, jestion
axiendal dei comersalisti, burocrasia, exersito,
justìsia...
Fa xèlo posìbile ca 1 kg de narànse el vien 1 èuro co
on kg de farìna sècà el vien 30 sentèxemi.
-On pensionà mèdio statàl el porta càxa 1200 euri al
mexe de pensiòn e el ga la càxa in propietà. On toxàto
ca ga fameja e pàga el mùtuo de la càxa pa 35 àni, el
ghe ne porta càxa 1000 o el xé dixocupà!
-Ghe xe milioni de parsone ca ga fra 65 e 90 ani ca li
tìra la pensiòn dal dì ca i ghe ne gheva 38 fin in serti
càsi 32!
-On m3 de àcoa ca la vien xò dai monti i ne la fa
pagàr 50 sentèxemi; ma costelo portarla xò dai
monti? Gàli studià el prinsìpio dei vàxi comunegànti?
Ma lo sàvio ca in israele l'àcoa potàbile la còsta
mànco de la meta ca da nàltri e ghe tòca desalinixàrla.
-Pa fàr el jornalista basta saver scrìvar, pa fàr el
taxista basta saver goidàr, e invese no, se ga da ver on
tòco de càrta co scrìto lisensa e ca la vien lìra de dio.
-Par còsa ne fàli pagàr la corente eletrega produxesta
co l'acoa ca la vien xò dai nostri monti? Pàgheli pa
"ponparla" xò? Xela o no xela on ben piòvego?
-Par còsa me fàli pagàr l'iva sol cànone? Xà l'iva la xè
on ròbo, figurémose so le tàse.

34. -Par còsa no podemoli far le pràteghe burocràteghe
vìa internet sa femo xà chele bancarie so internet?
Gali paùra lisensiàr on fià de statàli?
-Par còsa me fàli la multa sa sòno el clacson in sentro
abità e invese gnisòn proibìse le canpane de sonàr e
svejàr la xénte?
-Par còsa pàreli le màchine pa strada col mìtra? Pa
controlàr i documinti e el bòlo? E se on no el se pàra,
gàli el dirìto de xbaràr? Gali el dirito de copàr on ca
no el se pàra pa strada? Ghe xéla la pena de morte, el
linsàjo?
-Ca sènso gàlo fàr 3 gràdi prosesuàl : prima istanza,
appello, cassazzione. Sòl pa ingrasàr e dar laòro ai
parasìti? Xélo on mòdo de scorajàr la xènte difendarse
pa i costi gràn àlti?
Fra pòco i ne farà far la dieta dixendo ca smagràr fa
puìto la salùte, pa justifegàr ca no ghe xé i schei pa
cronpàr da magnàr.
BANDIERE TAJANE AL VENTO : requiem pa la
italia
Basàn a xè pasà 2 àni da la sfilàta dèi alpìni, bandiere
ramaj no ghe ne xè pì, deventa inpopolar sventolàr la
stràsa trigolòr, ramaj la xé sinbolo de poertà, de
ineficiensa, de colonixasiòn. I mondiàl a li xè lontàn,
in Afrega no ghe sarà àrbitri favorèvoli e coròti fa 4
àni fà e el spìrito nasionalistego taliòta el vegnarà stuà
e anichilìo da na sconfìta el balòn. El aniversario de la
republega dei pajàsi el sarà el òltimo tentatìvo de

35. inviàr el nasionalìxmo el amòr pa na pàtria mài
existìa. Italia mejo sa no la ghe fùse, la raprexenta la
negasiòn de ògni valòr omàn poxitìvo. Le someje le
xè indexe de on stàto inte el sfasèlo. Co no i le
rinpiasarà gnànca pì so i monuminti propagandisteghi,
a vorà dìr ca la xè finìa, e co finirà i schei, finirà ànca
el sventolìo de ste stràse, o le vedarèmo mèxe xbregà
so i penàci. Deso le bandiere italeghe le sventola
parchè i dopàra i schei piòveghi pa metarle fòra e
cronpàrle. Stemo vedar sa i carànba i se càva schei dal
stipendio pa pagàr le bandiere nòve o chei statàli
parasìti rento prefeture e majistradùre. Chi ca el ga
vedesto crolàr l'Orss, el sa puìto ca ànca i gràn inperi
sparìse, figurèmose on stàto buratìn fa la italia.
FA GHEMOLI DA DEFINIRSE?
El xé on problema sèrio e ve spiego parchè :
Marco Polo el xè nasesto inte la atuàl Croàsia, ma la
tradisiòn la ne dìxe ca el xèra : "VENESIAN"
traduxesto in Inglexe a sarìa : VENETIAN. E badè
puito che no vol dìr "de Venesia" ma "DA LE
VENESIE" ca el xèra tuto chel teritòrio ca naltri
ciamèmo Serenisima.
Sto discorso el xè inportante asè. E xè justo ca se
riapropriemo de sti tèrmini. VENETO o VENESIAN
li gà da deventàr sinònemi.
VENET e VENETIAN li gà da deventàr sinònimi
anca in Inglexe.
Co a parlemo de Lengoa naltri a parlemo: EL

36. VENESIAN ca xè la stesa ròba de EL VENETO, ca
xè conpagno de: LENGOA VENETA. In Inglexe a se
dìrà: VENETIAN LANGUAGE e anca VENET
LANGUAGE o anca VENETO LANGUAGE o pì
senplisemente: VENET o VENETIAN.
Vol dìr ca Vivaldi, Caboto, Marco Polo, Casanova,
Pigafeta, Roberto Baggio............ li xè VENESIANI
parchè li xè orijinàri dele Venesie, o ànca se pol dìr
VENETI.
A xé sbajà interpretàr VENESIAN co isteso valor de
"sitadìn dela sità de Venesia".
Naltri a sémo VENESIANI/VENETI.
MONUMENTALITA’ TALIANA
I taliani li ga la osesiòn de semenàr el trigolòr
dapartùto. Prefeture, caxerme dei carànba,
majistradùre, le ostenta la bandiera taliàna. In sti dì el
Palàso Ducàl de Venèsia el xè sta dichiarà sède de la
sovraintendensa. Milioni de turìsti ca vol fàrghe le
someje, li xè obligà catarse rento la soméja el trigolòr
parchè i ga vìo la bèla idèa de metar fòra la bandiera
taliàna da la teràsa del Palàso Ducàl de Venèsia. Sta
chì de la bandièra la xè na vèra e propia osesiòn
taliàna. E ricordemo ca sòto el trigolòr e in nòme de la
itàlia a xe stà masacrà pì de on miliòn de inosenti fra
ebrei, beduìni, croà, etiòpi, sòmali, eritrèi….a xè stà
deportà mejàri de Vèneti morìr inte le palùdi
malàreghe de l’Agropontìn e altri milioni li ga
dovesto scanpàr pa no morìr de fàme, 1 miliòn el xè

37. moresto in 2 goère ridìcole e vargognòxe.
Sa dòpo a vàrdemo ànca la munumentalità, a se
inacorxémo ca i italiàni li fa la apolojìa de la violensa
e de l’arogànsa, del maschilìxmo, del militarìxmo, de
la goèra. Dexéne de mejàri de monuminti a la goèra
co stàtue de soldà, de carànba, drìo tiràr na bonba,
drìo xbaràr, drìo conbàtar, drìo morìr…….In sto
marèo de monumìnti a xé na rarità catàrghene on sòl
ca el inpitùre : puteli, tòxe, màme, artìsti, xènte de
siènsa.
Ostentasiòn de la bandiera, monumìnti a xènte ca
còpa, pàtria, sacrifìso, sàcri confìni li xé i protagonìsti
de la monumentalità taliàna. A pòdemo clasifegàr el
stàto taliàn on rejime nasionalista stìle sèntro Afregàn.
I MONUMENTI TAJANI
Mai vedesto monuminti ai morti soto le bonbe, ma na
fraca a chi ca le mola.
Vardemose par atorno : monumento al milite ignoto,
monumento ai morti pa la rexistensa, monumento pa i
morti de la prima goera mondial, monumento pa i
fasisti morti in goera, monumenti ai carabinieri,
monumento al re, strase italiani pica' so ogni canton,
monumento al pi mona dei mone in divixa o
politego…..I italiani li ga tira su bandiere e
monuminti a xente ca copa, a xente ca fa la goera, a
xente ca tortura, a xente ca invade la tera de st'altri, a
xente ca fa aroganse, a militari rasisti, maschilisti,
retrogradi. Ma sti desgrasià de italiani xeli boni far i

38. monuminti a la xente moresta inosentemente, a la
xente ca la fa progredir la sosieta' :
Gnison el ga mai festo on monumento a pi de 400.000
parsone moreste investie da na machina dal dopogoera
inte el stato taliàn!
Gnison el ga mai festo on monumento ai mejari de
morti asasina' dai caranba co na sventalia de mitra pal
solo fato de no esarse para a on posto de bloco!
Gnison el ga mai festo on monumento ai mejari de
inosenti condana' injustamente!
Gnison el ga mai festo on monumento a mejari e
mejari de omeni moresti in mar parche no li gheva el
parmeso de sojorno!
Gnison el ga mai festo on monumento a le mame ca le
se leva su de note pa latar o rinfrancar i puteli!
Gnison el ga mai festo on monumento a chi ca lota
contro el rasixmo e la discriminasion!
Gnison el ga mai festo on monumento ai siensiati, ai
letara', ai veri storeghi, ai rivolusionari!
Gnison el ga mai festo on monumento ai jocolieri, ai
artisti, ai sportivi!
Gnison el ga mai festo on monumento ai studenti
parsevita'!
Gnison el ga mai festo on monumento ai stradini, ma
magari el sindaco i lo intera col funeral publego!
Gnison el ga mai festo on monumento a chi ca laora e
dopo na vita de sacrifisi el more de cancaro!
Mai vedesto monuminti ai morti soto le bonbe, ma na
fraca a chi ca le mola.

39. ……………………
Ghe ne xe da dir. La verita' la xe ca i monuminti dei
italiani a li mete i veri criminali, cheli ca ga la divixa,
la craata e la toga.
KUS KUS E PASTA I XE LA STESA ROBA
Sti ani la Lega Nord la gheva festo on slogan contro el
cuscus, el piàto tìpego del nord afrega festo de gran
duro ca la xè el gran dùro. I lo contraponeva a la pasta
"padana". Pa capir l'ignorànsa dei leghisti a xè
sufisente ndarse studiàr i ingredienti ca xé festa la
pasta: gran dùro. Pensemose ca no i dopara gnanca
l'acoa, i comprime el gran dùro e i lo fa pasàr so dele
trafile fin ca el ciàpa la forma: maccheroni,
spaghetti......
In concluxiòn pasta e cuscus i xe la stesa ròba, sòlo ca
la ga nomi difarenti. Co magne pasta canvia solo la
forma ma la sostansa la xe chela.
Nedemo pitosto analixàr parchè la pasta taliàna la xè
on alimento secondario rispeto ai rixi e ai derivà dai
grani tenari 00.
Berlusconi e banda, i ga strapropagà la pasta pa na
raxòn: tràr sol marcà on monoprodòto de fàsile
produsiòn, de còsto bàso, ca el cànvia solo l'aspeto. I
esperti de agraria, li sa puìto ca el gran dùro el xé de
pì basa coalità de el gran tenaro, el xè pi difisile da
dijerìr.
El gràn dùro rispeto al gràn tenaro (chelo ca se fa el

40. pàn) el ga ca el crèse so climi sìchi e poareti a ndo ghe
xe poca acoa e pa i produtori taliani xèra on gran afar
cronpar gràn dùro a pùchi schei e transformarlo in
pasta ricargà de preso 2-3 olte. Ripetemo far la pasta
xé on dei mestieri pi fàsili in asoluto e costa gnìnte, xe
cusì ca el ricàrgo el xè grando. Cheli de la Barilla no i
xe mia mòne, i ga urtà pa farghe bandonàr a le
popolasion de mexo mondo le so diete e varietà
tìpeghe pa infenociarghe on prodòto de basa coalità
rispeto al gran tenaro (00), la farina ciàra ca a
doparemo pa far el pàn.
Parlemo invese dei bìgoli Veneti, i bìgoli Veneti i xè
festi de farina ciàra (00) e òvo e li xè sul sèrio on
alimento gràn bon e conpleto. La pasta Berlusconiana,
la ga rinpiasà sta coltura pa pùre raxòn de profìto e la
Lega Nord, co la so gran ignoransa, no la savea
gnanca ca cuscus e pasta i xe la stesa ròba.
L'ILUXIÒN DE LA CUXÌNA SO MEXÙRA
Sti àni co inte la Venetia a jiràva i schèi e tùto cresèa,
a ghe xèra déi mìti, on de sti chì el xèra chelo de "la
cuxìna so mexùra". I xòveni a li xé on motòr
econòmego incredìbile parche a ghe mànca tùto: càxa,
mòbili, màchina, motoreta....in pràtega i ga tùto da
cronpàr e tùto da fàr, e li ga enerjìe pa sciaixàrse e
prodùr rènto el sistema de el stàto ca li vìve, el tùto
consà co na gran dòxe de injenuità. La cuxìna,
l'aredamento, li xé na invensiòn tùta Vèneta e no a

41. càxo inte la Venèsia a se ga svilupà el pi gran sentro
produtìvo de cuxìne e acesòri cuxìne, al mòndo :
Snaidero, Spagnol, Mobil Clan, Doimo, Attimec, Due
Rose.....
Frente na produsiòn industriàl de mejàri de cuxìne al
dì, l'ònego mòdo pa dàrghe valòr a na cuxìna a xèra
inventàrse calcòsa de pì : "la cuxìna so mexùra" ca fìn
de la fièra la vien calcosa fa 5-6 òlte pì de na cuxìna
industriàl. Còsa sarìsela sta cuxìna so mexùra? A se
tràtava de dìrghe al marangòn de fàr mexùre difarenti
e cusì se podea dìr ca se ghéva na ròba parsonalixà.
Insòma na mòda, on mòdo de dìr, varda ca mi a go na
ròba difarente. La verità drìo ste cuxìne so mexùra la
xé ca pa fàr na cuxìna, la ròba pi inportante la xè le
portèle, el rèsto el xe tùto paneli industriàl incolà fra
de lùri co duronsìni. Chi ca fà le portele el ga on
repertòrio de mexùre gràndo ca el và da 350 mm fin pì
de dò metri e in mèxo ghe xé mexùre ògni 5 cm. I
produtòri industriàl de cuxìne, a li ga ciapà sù e li ga
tacà rifornìr de portele cuxìna (àntìne) tùti i
marangonsìti de la Venèsia. In sto mòdo el marangòn
ca el fàva la cuxìna so mexùra el asenblàva sòlo ma
fàndo crèdar de fàr on prodòto personalixà, el paràva
sù la mùsa crepapànsa (i schèi da pagàr). La mòda ani
80 e 90 a xèra chela, ca pi vegnea na ròba e pì la
valéa, e cusì le copiéte le se indebitàa fin el còlo e
ncòra dèso le xé drìo pagàr el mùtuo, ansi
rinegosiàrlo. Na cuxìna so mexùra la vien calcòsa fa
òto fin vintisìncoemìla èuri, e invese ona industriàl la

42. vièn calcòsa fa mìle fin dumìla èuri. La difarensa la xè
gràn pòca inte la sostansa, a se tràta de fùmo, de
mòda, la stèsa ca la fà la difarensa de prèso de na
majeta Benetton o Diesel e na majeta so na bancarela
so na càle de Honk Kong. Cusì dexéne de mejàri de
copiéte le se ga fésto tamixàr traverso el mìto de la
cuxìna so mexùra ca dòpo na òlta divorsià le ga
svendìo.
LA PISA VENETA : AXIAGO O MOSARELA?
A xè da on pàr de àni ca fàso la pìsa càxa e me go
inacòrto ca la risèta taliana la xè el prodòto stòrego e
economego ca favorìse botegàri e italiani, ma in
asoluto no la xè la mejo ansi. Ve spiego :
So la pìsa se dopàra la mosarela parchè la mosarela la
xe el formajo ca costa mànco, ca se monetixa pì in
prèsa e ca dà laòro a chi ca lo prodùxe (pulitani). Do
ani fà co la stòria de la diosìna so tùte le canpagne del
meridion e co le mosarele inpestà de diosìna go dìto
“basta mosarela” no vojo morìr invelenà e gnanca far
morìr la me fameja. In pisarìa no i ghe ne volea saver
e lori xe sol ca bòni far co la mosarela, e lora a me go
dìto “sparagno e a me la fàso mi, fa a vojo mì”.
Ve sìo mai inacòrti co ndè magnàr la pìsa fòra dòpo
gavì el stòmego ca ve fà on fià mal e se dòrme mal la
nòte? Xè propio la mosarela!
Me so dìto fra mi, ma par còsa no podemo doparàr i
formaji nostràni? Sa xèli i prinsipàl? Go tacà col gràna
gratà e ve pòso dìr ca la xè gran bòna. Dòpo me so
inacòrto ca l’Axiago el xè el formajo nostràn ca costa

43. manco e el ga dele propietà conpagne de la mosarela e
ànca altre supariòri, ma el xè pi lixèro e no fa màl la
pànsa. L’Axiago el se stende puìto col calòr del fòrno
e co 9-10 minuti de cotùra la pìsa la deventa on
spetàcolo. Me gà anca pasà el mal de stòmego e no go
pi paura de la diosìna parchè i nostri produtòri li laòra
seriamente. Ve dìgo sta ròba da l’alto de on espariensa
de sirca 300 pìse anuàl ca fàso e ramàj pòso dìr de
èsar on esperto.