SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Duela lau milioi urte hasi zen, lehenbiziko
gizakiak agertu zirenetik, lehen dokumentu
idatziak agertu arte.
Hiru arotan bereizten da: paleolito,neolito eta
metal aroa.
Nekazaritza eta abeltzaintza
agertu arte.
Paleolitikoko gizakiak familia talde
txikitan bizi ziren eta nomadak
ziren, hau da, leku batetik
bestera zebiltzan.
Bere janaria lortzeko, arrantzatu,
ehizatu eta basoko fruituak
biltzen zituzten.
Haizuloetan edo harpeetan bizi
ziren.
Harriak zizelkatzen zituzten, elkar joz. Zati txiki
zorrotzak aiztoak eta zulagailuak egiteko
erabiltzen ziren eta zati handiak, aizkorak
moldatzeko.
Ehizarako tresnak hobetu egin zirenean, lantzak
arkuak eta geziak erabiltzen hasi ziren.
Paleolitoaren amaierakoak
dira.
Haizuloetako eta harpeetako
hormeetan egiten ziren,
ehiza ona izateko.
Pintura gehienetan
animaliak(zaldiak,
bisonteak,oreinak..)
margozten ziren.
Kolorerik erabilienak gorria,
beltza eta okrea dira.
Ikatzez, zurez edo buztinez
egiten zituzten.
Neolitikoa gutxi
gorabehera duela
10.000 urte hasi zen,
nekazaritza eta
abeltzaintza agertu
zenean.
Metalak lantzen hasi arte.
Herrixkak eraikitzeari ekin zioten.
Etxolak zirkularrak edo errektangularrak izaten
ziren, lastoz, buztinez eta enborrez eginda.
Landareak eta animaliak hazten hasi ziren, eta
sedentarioak bihurtu ziren.
Gizakiak monumentuak
eraikitzen hasi ziren
harritzarrak erabiliz.
Batzuk hilobiak edo
tenpluak ziren.
Ugarianek menhirrak
eta trikuharriak dira.
Zeramikaren hasierak aldaketa handia ekarri
zuen. Buztinetik abiatuta ura eta elikagaiak
biltzeko objetuak lantzen zituzten. Sukaldean
aritzeko ere erabiltzen zituzten. Neolitikoan
objetu asko asmatu ziren, gurpila edo goldea
esaterako.
Metalaren arabera, hiru
aldi bereizten dira:
Kobre Aroa, Brontze
Aroa eta Burdin Aroa.
Gizakiek landu zituzen
lehen metalak, kobrea,
urrea eta zilarra izan
ziren.
Iberoak penintsula hegoaldean kokatu ziren,
mediterranear kostaldean eta Balear
uharteetan.
Orokorrean harriz egindako herrixketan bizi ziren,
eta defentsa hesi baten inguratzen zituen.
Zeltiarrak Europar erdialdetik zetozen.
Penintsularen iparraldean eta mendebaldean
hartu zuten asentu.
Kastroak izeneko herrietan bizi ziren, forma
zirkularreko harrixko etxeek osatzen zituztenak.
Herri hauek muru batez inguratuta zeuden.
Penintsularen erdialdean, zeltiar eta iberiar
herriak elkartu ziren, eta horietatik
zeltiberiarrak sortu ziren, bi herrietako
ezugarriak zituztenak.
Mediterranear kostaldetik etorritako zenbait herri
hasi ziren Iberiar Penintsulara iristen:
feniziarrak, greziarrak eta kartagotarrak.
Historiaurrea olatz

More Related Content

What's hot

Historiaurrea .5. MAILA B- D taldea
Historiaurrea .5. MAILA B-  D taldeaHistoriaurrea .5. MAILA B-  D taldea
Historiaurrea .5. MAILA B- D taldeamendigoiti
 
C:\Fakepath\12 Neolitikoa Eta Metal Aroa 09 10 Zs Rg
C:\Fakepath\12   Neolitikoa Eta Metal Aroa   09 10    Zs   RgC:\Fakepath\12   Neolitikoa Eta Metal Aroa   09 10    Zs   Rg
C:\Fakepath\12 Neolitikoa Eta Metal Aroa 09 10 Zs RgIES F.J.Z. BHI
 
Historiaurrea. 5.MAILA B - C taldea
Historiaurrea. 5.MAILA B - C taldeaHistoriaurrea. 5.MAILA B - C taldea
Historiaurrea. 5.MAILA B - C taldeamendigoiti
 
Historia aurrea naroa
Historia aurrea naroaHistoria aurrea naroa
Historia aurrea naroatxominnekane
 
13 historiaurrea
13 historiaurrea13 historiaurrea
13 historiaurreaita
 
Historiaurrea 5. maila A 2. taldea
Historiaurrea 5. maila A  2. taldeaHistoriaurrea 5. maila A  2. taldea
Historiaurrea 5. maila A 2. taldeamendigoiti
 
Historiaurrea jacques
Historiaurrea jacquesHistoriaurrea jacques
Historiaurrea jacquestxominnekane
 
Historiaurrea 1.Eloy,Ibon,Maider,Irantzu
Historiaurrea 1.Eloy,Ibon,Maider,IrantzuHistoriaurrea 1.Eloy,Ibon,Maider,Irantzu
Historiaurrea 1.Eloy,Ibon,Maider,Irantzuegibero
 
9 gaia historiaurrea
9 gaia historiaurrea9 gaia historiaurrea
9 gaia historiaurreabegi-urdinak
 
PALEOLITOA - GURE ARBASORIK ZAHARRENAK
PALEOLITOA - GURE ARBASORIK ZAHARRENAKPALEOLITOA - GURE ARBASORIK ZAHARRENAK
PALEOLITOA - GURE ARBASORIK ZAHARRENAKIES F.J.Z. BHI
 
Paleolitoa power point sara nere jon.z
Paleolitoa power point sara nere jon.zPaleolitoa power point sara nere jon.z
Paleolitoa power point sara nere jon.zorixe5maila
 
Historia aurrea maider
Historia aurrea maiderHistoria aurrea maider
Historia aurrea maidertxominnekane
 

What's hot (20)

Historiaurrea .5. MAILA B- D taldea
Historiaurrea .5. MAILA B-  D taldeaHistoriaurrea .5. MAILA B-  D taldea
Historiaurrea .5. MAILA B- D taldea
 
C:\Fakepath\12 Neolitikoa Eta Metal Aroa 09 10 Zs Rg
C:\Fakepath\12   Neolitikoa Eta Metal Aroa   09 10    Zs   RgC:\Fakepath\12   Neolitikoa Eta Metal Aroa   09 10    Zs   Rg
C:\Fakepath\12 Neolitikoa Eta Metal Aroa 09 10 Zs Rg
 
Historiaurrea. 5.MAILA B - C taldea
Historiaurrea. 5.MAILA B - C taldeaHistoriaurrea. 5.MAILA B - C taldea
Historiaurrea. 5.MAILA B - C taldea
 
Historia aurrea naroa
Historia aurrea naroaHistoria aurrea naroa
Historia aurrea naroa
 
HISTORIAURREA
HISTORIAURREAHISTORIAURREA
HISTORIAURREA
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
Historiaurrea LH4
Historiaurrea LH4Historiaurrea LH4
Historiaurrea LH4
 
13 historiaurrea
13 historiaurrea13 historiaurrea
13 historiaurrea
 
ESKEMA historiaurrea
ESKEMA historiaurreaESKEMA historiaurrea
ESKEMA historiaurrea
 
Historiaurrea 5. maila A 2. taldea
Historiaurrea 5. maila A  2. taldeaHistoriaurrea 5. maila A  2. taldea
Historiaurrea 5. maila A 2. taldea
 
Historiaurrea jacques
Historiaurrea jacquesHistoriaurrea jacques
Historiaurrea jacques
 
Historiaurrea 1.Eloy,Ibon,Maider,Irantzu
Historiaurrea 1.Eloy,Ibon,Maider,IrantzuHistoriaurrea 1.Eloy,Ibon,Maider,Irantzu
Historiaurrea 1.Eloy,Ibon,Maider,Irantzu
 
9 gaia historiaurrea
9 gaia historiaurrea9 gaia historiaurrea
9 gaia historiaurrea
 
PALEOLITOA - GURE ARBASORIK ZAHARRENAK
PALEOLITOA - GURE ARBASORIK ZAHARRENAKPALEOLITOA - GURE ARBASORIK ZAHARRENAK
PALEOLITOA - GURE ARBASORIK ZAHARRENAK
 
Paleolitoa power point sara nere jon.z
Paleolitoa power point sara nere jon.zPaleolitoa power point sara nere jon.z
Paleolitoa power point sara nere jon.z
 
Paleolitoa
PaleolitoaPaleolitoa
Paleolitoa
 
Historia aurrea maider
Historia aurrea maiderHistoria aurrea maider
Historia aurrea maider
 
Paleolitoa
PaleolitoaPaleolitoa
Paleolitoa
 
PALEOLITOA
PALEOLITOAPALEOLITOA
PALEOLITOA
 
Aroen eskema
Aroen eskemaAroen eskema
Aroen eskema
 

Viewers also liked

Setmana de contes a l'Escola_P5
Setmana de contes a l'Escola_P5Setmana de contes a l'Escola_P5
Setmana de contes a l'Escola_P5Pere Vergés
 
chistes de informatica
chistes de informaticachistes de informatica
chistes de informaticamarcelino4
 
Encontro Presencial Final
Encontro Presencial FinalEncontro Presencial Final
Encontro Presencial Finalanajpatos
 
15 documentos3
15 documentos315 documentos3
15 documentos3andreyon
 
Estructurar un aula donde se lea y se
Estructurar un aula  donde se lea y seEstructurar un aula  donde se lea y se
Estructurar un aula donde se lea y seKarlııtaa Molina
 
Resolução nº 2 conselho nacional de educação câmara de educação superior
Resolução nº 2 conselho nacional de educação câmara de educação superiorResolução nº 2 conselho nacional de educação câmara de educação superior
Resolução nº 2 conselho nacional de educação câmara de educação superiorCeli Jandy Moraes Gomes
 
Semana da saúde
Semana da saúdeSemana da saúde
Semana da saúdePESES
 
CONCLUSÃO DO CURSO APRENDENDO E ENSINANDO COM AS TIC
CONCLUSÃO DO CURSO APRENDENDO E ENSINANDO COM AS TICCONCLUSÃO DO CURSO APRENDENDO E ENSINANDO COM AS TIC
CONCLUSÃO DO CURSO APRENDENDO E ENSINANDO COM AS TICanajpatos
 
Historiaurrea bittor
Historiaurrea bittorHistoriaurrea bittor
Historiaurrea bittortxominnekane
 
Jps ppt
Jps pptJps ppt
Jps pptPESES
 
How do i update keek app
How do i update keek appHow do i update keek app
How do i update keek appsheri896
 
Habiaunavezunpais
HabiaunavezunpaisHabiaunavezunpais
Habiaunavezunpaismarcelino4
 
Ja tenim el Drac de Sant Jordi preparat!
Ja tenim el Drac de Sant Jordi preparat!Ja tenim el Drac de Sant Jordi preparat!
Ja tenim el Drac de Sant Jordi preparat!Pere Vergés
 
Ejec comprom ago110001
Ejec comprom ago110001Ejec comprom ago110001
Ejec comprom ago110001MarKCreative
 

Viewers also liked (20)

Setmana de contes a l'Escola_P5
Setmana de contes a l'Escola_P5Setmana de contes a l'Escola_P5
Setmana de contes a l'Escola_P5
 
chistes de informatica
chistes de informaticachistes de informatica
chistes de informatica
 
Encontro Presencial Final
Encontro Presencial FinalEncontro Presencial Final
Encontro Presencial Final
 
15 documentos3
15 documentos315 documentos3
15 documentos3
 
Estructurar un aula donde se lea y se
Estructurar un aula  donde se lea y seEstructurar un aula  donde se lea y se
Estructurar un aula donde se lea y se
 
Resolução nº 2 conselho nacional de educação câmara de educação superior
Resolução nº 2 conselho nacional de educação câmara de educação superiorResolução nº 2 conselho nacional de educação câmara de educação superior
Resolução nº 2 conselho nacional de educação câmara de educação superior
 
Semana da saúde
Semana da saúdeSemana da saúde
Semana da saúde
 
CONCLUSÃO DO CURSO APRENDENDO E ENSINANDO COM AS TIC
CONCLUSÃO DO CURSO APRENDENDO E ENSINANDO COM AS TICCONCLUSÃO DO CURSO APRENDENDO E ENSINANDO COM AS TIC
CONCLUSÃO DO CURSO APRENDENDO E ENSINANDO COM AS TIC
 
Historiaurrea bittor
Historiaurrea bittorHistoriaurrea bittor
Historiaurrea bittor
 
O texto da carta da terra
O texto da carta da terraO texto da carta da terra
O texto da carta da terra
 
Proyecto gradonumeracion.ppt
Proyecto gradonumeracion.pptProyecto gradonumeracion.ppt
Proyecto gradonumeracion.ppt
 
Jps ppt
Jps pptJps ppt
Jps ppt
 
How do i update keek app
How do i update keek appHow do i update keek app
How do i update keek app
 
Chema Madoz
Chema MadozChema Madoz
Chema Madoz
 
Habiaunavezunpais
HabiaunavezunpaisHabiaunavezunpais
Habiaunavezunpais
 
Asis 2012
Asis 2012Asis 2012
Asis 2012
 
Corazon
CorazonCorazon
Corazon
 
Ja tenim el Drac de Sant Jordi preparat!
Ja tenim el Drac de Sant Jordi preparat!Ja tenim el Drac de Sant Jordi preparat!
Ja tenim el Drac de Sant Jordi preparat!
 
Ejec comprom ago110001
Ejec comprom ago110001Ejec comprom ago110001
Ejec comprom ago110001
 
Dulcimer Martelado
Dulcimer MarteladoDulcimer Martelado
Dulcimer Martelado
 

Similar to Historiaurrea olatz

13historiaurrea
13historiaurrea13historiaurrea
13historiaurrea3ziklozuza
 
Historiaurrea i ker
Historiaurrea i kerHistoriaurrea i ker
Historiaurrea i kertxominnekane
 
13 historiaurrea5
13 historiaurrea513 historiaurrea5
13 historiaurrea5altzaeskola
 
Historiaurrea goizane
Historiaurrea goizaneHistoriaurrea goizane
Historiaurrea goizanetxominnekane
 
13. gaia historiaurrea
13. gaia historiaurrea13. gaia historiaurrea
13. gaia historiaurreaAndereno5a
 
13 historiaurrea5
13 historiaurrea513 historiaurrea5
13 historiaurrea5altzaeskola
 
Historiaurrea ainhoa
Historiaurrea ainhoaHistoriaurrea ainhoa
Historiaurrea ainhoatxominnekane
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
HistoriaurreaTrumoi
 
Historiaurrea iñaki
Historiaurrea iñakiHistoriaurrea iñaki
Historiaurrea iñakitxominnekane
 
Historiaurrea ekaitz
Historiaurrea ekaitzHistoriaurrea ekaitz
Historiaurrea ekaitztxominnekane
 
Historiaurrea 5. Maila A - 1. taldea
Historiaurrea 5. Maila A - 1. taldeaHistoriaurrea 5. Maila A - 1. taldea
Historiaurrea 5. Maila A - 1. taldeamendigoiti
 

Similar to Historiaurrea olatz (20)

13 historiaurrea5
13 historiaurrea513 historiaurrea5
13 historiaurrea5
 
13historiaurrea
13historiaurrea13historiaurrea
13historiaurrea
 
Historiaurrea i ker
Historiaurrea i kerHistoriaurrea i ker
Historiaurrea i ker
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
13 historiaurrea5
13 historiaurrea513 historiaurrea5
13 historiaurrea5
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
Historiaurrea goizane
Historiaurrea goizaneHistoriaurrea goizane
Historiaurrea goizane
 
13. gaia historiaurrea
13. gaia historiaurrea13. gaia historiaurrea
13. gaia historiaurrea
 
13 historiaurrea5
13 historiaurrea513 historiaurrea5
13 historiaurrea5
 
Historiaurrea ainhoa
Historiaurrea ainhoaHistoriaurrea ainhoa
Historiaurrea ainhoa
 
Historia aroka 6.b
Historia aroka 6.bHistoria aroka 6.b
Historia aroka 6.b
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
Historiaurrea iñaki
Historiaurrea iñakiHistoriaurrea iñaki
Historiaurrea iñaki
 
Historiaurrea ekaitz
Historiaurrea ekaitzHistoriaurrea ekaitz
Historiaurrea ekaitz
 
Historiaurrea 5. Maila A - 1. taldea
Historiaurrea 5. Maila A - 1. taldeaHistoriaurrea 5. Maila A - 1. taldea
Historiaurrea 5. Maila A - 1. taldea
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 
Historiaurrea
HistoriaurreaHistoriaurrea
Historiaurrea
 

More from txominnekane

1.sektore ekonomikoa
1.sektore ekonomikoa1.sektore ekonomikoa
1.sektore ekonomikoatxominnekane
 
2. sektore ekonomikoa (1)
2. sektore ekonomikoa (1)2. sektore ekonomikoa (1)
2. sektore ekonomikoa (1)txominnekane
 
1.sektorea ekonomikoa
1.sektorea ekonomikoa1.sektorea ekonomikoa
1.sektorea ekonomikoatxominnekane
 
3.sektore ekonomikoa
3.sektore ekonomikoa3.sektore ekonomikoa
3.sektore ekonomikoatxominnekane
 
2. sektore ekonomikoa
2. sektore ekonomikoa2. sektore ekonomikoa
2. sektore ekonomikoatxominnekane
 
Sugeak mintzaldia aketza
Sugeak mintzaldia aketzaSugeak mintzaldia aketza
Sugeak mintzaldia aketzatxominnekane
 
Bilboko aste nagusia olatz
Bilboko aste nagusia olatzBilboko aste nagusia olatz
Bilboko aste nagusia olatztxominnekane
 
Espinosaurioa peio
Espinosaurioa peioEspinosaurioa peio
Espinosaurioa peiotxominnekane
 
Tipos de guitarras i ker
Tipos de guitarras i kerTipos de guitarras i ker
Tipos de guitarras i kertxominnekane
 
El hotel de hielo ekaitz
El hotel de hielo ekaitzEl hotel de hielo ekaitz
El hotel de hielo ekaitztxominnekane
 
Nelson mandela maria
Nelson mandela mariaNelson mandela maria
Nelson mandela mariatxominnekane
 
Piramides mayas bittor
Piramides mayas bittorPiramides mayas bittor
Piramides mayas bittortxominnekane
 

More from txominnekane (20)

1.sektore ekonomikoa
1.sektore ekonomikoa1.sektore ekonomikoa
1.sektore ekonomikoa
 
2. sektore ekonomikoa (1)
2. sektore ekonomikoa (1)2. sektore ekonomikoa (1)
2. sektore ekonomikoa (1)
 
1.sektorea ekonomikoa
1.sektorea ekonomikoa1.sektorea ekonomikoa
1.sektorea ekonomikoa
 
3.sektore ekonomikoa
3.sektore ekonomikoa3.sektore ekonomikoa
3.sektore ekonomikoa
 
2. sektore ekonomikoa
2. sektore ekonomikoa2. sektore ekonomikoa
2. sektore ekonomikoa
 
3. sektorea
3.  sektorea3.  sektorea
3. sektorea
 
1.sektorea (1)
1.sektorea (1)1.sektorea (1)
1.sektorea (1)
 
1.sektorea
1.sektorea1.sektorea
1.sektorea
 
Ahatea LARA
Ahatea LARAAhatea LARA
Ahatea LARA
 
Tukan maider p
Tukan maider pTukan maider p
Tukan maider p
 
Sugeak mintzaldia aketza
Sugeak mintzaldia aketzaSugeak mintzaldia aketza
Sugeak mintzaldia aketza
 
Bilboko aste nagusia olatz
Bilboko aste nagusia olatzBilboko aste nagusia olatz
Bilboko aste nagusia olatz
 
Espinosaurioa peio
Espinosaurioa peioEspinosaurioa peio
Espinosaurioa peio
 
Hawaii eider
Hawaii   eiderHawaii   eider
Hawaii eider
 
Tailandia nahia
Tailandia nahiaTailandia nahia
Tailandia nahia
 
Tailandia nahia
Tailandia nahiaTailandia nahia
Tailandia nahia
 
Tipos de guitarras i ker
Tipos de guitarras i kerTipos de guitarras i ker
Tipos de guitarras i ker
 
El hotel de hielo ekaitz
El hotel de hielo ekaitzEl hotel de hielo ekaitz
El hotel de hielo ekaitz
 
Nelson mandela maria
Nelson mandela mariaNelson mandela maria
Nelson mandela maria
 
Piramides mayas bittor
Piramides mayas bittorPiramides mayas bittor
Piramides mayas bittor
 

Historiaurrea olatz

  • 1.
  • 2. Duela lau milioi urte hasi zen, lehenbiziko gizakiak agertu zirenetik, lehen dokumentu idatziak agertu arte. Hiru arotan bereizten da: paleolito,neolito eta metal aroa.
  • 3. Nekazaritza eta abeltzaintza agertu arte. Paleolitikoko gizakiak familia talde txikitan bizi ziren eta nomadak ziren, hau da, leku batetik bestera zebiltzan. Bere janaria lortzeko, arrantzatu, ehizatu eta basoko fruituak biltzen zituzten. Haizuloetan edo harpeetan bizi ziren.
  • 4. Harriak zizelkatzen zituzten, elkar joz. Zati txiki zorrotzak aiztoak eta zulagailuak egiteko erabiltzen ziren eta zati handiak, aizkorak moldatzeko. Ehizarako tresnak hobetu egin zirenean, lantzak arkuak eta geziak erabiltzen hasi ziren.
  • 5. Paleolitoaren amaierakoak dira. Haizuloetako eta harpeetako hormeetan egiten ziren, ehiza ona izateko. Pintura gehienetan animaliak(zaldiak, bisonteak,oreinak..) margozten ziren. Kolorerik erabilienak gorria, beltza eta okrea dira. Ikatzez, zurez edo buztinez egiten zituzten.
  • 6. Neolitikoa gutxi gorabehera duela 10.000 urte hasi zen, nekazaritza eta abeltzaintza agertu zenean. Metalak lantzen hasi arte.
  • 7. Herrixkak eraikitzeari ekin zioten. Etxolak zirkularrak edo errektangularrak izaten ziren, lastoz, buztinez eta enborrez eginda. Landareak eta animaliak hazten hasi ziren, eta sedentarioak bihurtu ziren.
  • 8. Gizakiak monumentuak eraikitzen hasi ziren harritzarrak erabiliz. Batzuk hilobiak edo tenpluak ziren. Ugarianek menhirrak eta trikuharriak dira.
  • 9. Zeramikaren hasierak aldaketa handia ekarri zuen. Buztinetik abiatuta ura eta elikagaiak biltzeko objetuak lantzen zituzten. Sukaldean aritzeko ere erabiltzen zituzten. Neolitikoan objetu asko asmatu ziren, gurpila edo goldea esaterako.
  • 10. Metalaren arabera, hiru aldi bereizten dira: Kobre Aroa, Brontze Aroa eta Burdin Aroa. Gizakiek landu zituzen lehen metalak, kobrea, urrea eta zilarra izan ziren.
  • 11. Iberoak penintsula hegoaldean kokatu ziren, mediterranear kostaldean eta Balear uharteetan. Orokorrean harriz egindako herrixketan bizi ziren, eta defentsa hesi baten inguratzen zituen.
  • 12. Zeltiarrak Europar erdialdetik zetozen. Penintsularen iparraldean eta mendebaldean hartu zuten asentu. Kastroak izeneko herrietan bizi ziren, forma zirkularreko harrixko etxeek osatzen zituztenak. Herri hauek muru batez inguratuta zeuden.
  • 13. Penintsularen erdialdean, zeltiar eta iberiar herriak elkartu ziren, eta horietatik zeltiberiarrak sortu ziren, bi herrietako ezugarriak zituztenak. Mediterranear kostaldetik etorritako zenbait herri hasi ziren Iberiar Penintsulara iristen: feniziarrak, greziarrak eta kartagotarrak.