Học làm người

HOÅC LAÂM NGÛÚÂI 1
http://www.ebooks.vdcmedia.com
MUÅC LUÅC
Sand (caát)......................................................................................... 2
Caách nhòn múái vïì cuöåc söëng ........................................................... 3
Hoáa àún ............................................................................................ 5
Vïët seåo .............................................................................................. 7
Bûác tranh ngûúâi con trai ................................................................ 8
Nhûäng viïn soãi thêìn..................................................................... 11
Phêìn thûúãng .................................................................................. 13
Vïët thûúng ..................................................................................... 14
Gaánh xiïëc ....................................................................................... 16
Meå con Àêåu Àuäa............................................................................ 18
Ngûúâi hoåc troâ cuä cuãa thêìy Thên .................................................. 24
Vai Diïîn cuöëi cuâng ........................................................................ 29
Giuáp àúä ngûúâi àaä giuáp àúä mònh ................................................... 31
Tuyïåt vúâi......................................................................................... 35
Bûäa tiïåc ngaây cûúái......................................................................... 36
Maãnh àôa vúä................................................................................... 39
Chuát suy tû trong ngaây................................................................. 41
Hai viïn gaåch xêëu xñ ..................................................................... 43
Söëng troån veån tûâng ngaây .............................................................. 45
Cö gaái coá möåt böng höìng............................................................... 47
Àiïìu quan troång nhêët cuöåc àúâi baån laâ gò?................................... 49
Chuyïån cêy taáo .............................................................................. 51

SAND (CAÁT)
Möåt cêu chuyïån kïí rùçng, coá 2 ngûúâi baån thên cuâng bõ laåc àûúâng
trong sa maåc. Hoå cûá ài ài maäi vaâ túái 1 thúâi àiïím trong cuöåc haânh
trònh, hoå bùæt àêìu tranh caäi vúái nhau xem ài hûúáng naâo àïí thoaát ra.
Khöng kiïìm chïë àûúåc sûå bûåc tûác vaâ tuyïåt voång, 1 ngûúâi àaä taát vaâo
mùåt ngûúâi kia. Ngûúâi bõ àaánh rêët àau nhûng khöng noái gò, chó viïët 1
doâng trïn caát: Höm nay, ngûúâi baån thên nhêët àaä taát töi.
Hoå laåi ài tiïëp vaâ àïën àûúåc 1 öëc àaão vúái 1 höì nûúác lúán. Ngûúâi baån
luác naäy bõ àaánh vò vöåi vaâng uöëng nûúác vaâ tùæm rûãa nïn àaä bõ trûúåt
chên vaâ àang chòm dêìn. Ngûúâi baån kia vöåi nhaãy xuöëng cûáu anh ta
lïn.Khi moåi sûå àaä qua, ngûúâi baån luác trûúác bõ àaánh àaä khùæc 1 doâng
chûä lïn 1 phiïën àaá: Höm nay ngûúâi baån thên nhêët àaä cûáu töi. Ngûúâi
baån àaä àaánh vaâ cuäng àaä cûáu anh ta thûåc sûå ngaåc nhiïn nïn hoãi: "Taåi
sao khi túá àaánh cêåu ,cêåu viïët lïn caát,coân bêy giúâ cêåu laåi khùæc lïn
phiïën àaá?"
Ngûúâi kia móm cûúâi àaáp:" Khi 1 ngûúâi baån laâm ta àau,haäy viïët
lïn caát àïí ngoån gioá cuãa sûå tha thûá thöíi qua mang noá ài cuâng. Coân khi
àiïìu töët laânh àïën, chuáng ta haäy khùæc noá lïn àaá,nhû khùæc thaânh kó
niïåm trong tim vêåy, khöng cún gioá naâo coá thïí xoáa ài àûúåc!" Liïåu
chuáng ta coá thïí: "Hoåc àûúåc caách viïët trïn caát" khöng?

CAÁCH NHÒN MÚÁI VÏÌ CUÖÅC SÖËNG
Khi töi bùæt àêìu têåp àaåp xe àaåp caách àêy vaâi nùm, töi khöng bao
giúâ nghô rùçng chuyïån töi luyïån têåp àaåp xe seä trúã thaânh möåt àiïìu gò
lúán hún laâ möåt vaâi cuöëc xe loâng voâng. Nhûng khi töi khoãe lïn, baån beâ
töi khuyïën khñch töi nêng cao mûác têåp luyïån vaâ thûã sûác vúái vaâi cuöåc
àûúâng daâi.
Cuöåc thûã sûác àêìu tiïn laâ àoaån àûúâng 150 dùåm (hún 200km),
MS-150, möåt cuöåc àua xe haâng nùm quyïn goáp tiïìn cho viïåc nghiïn
cûáu chöëng laåi bïånh xú cûáng. Khi töi múái àùng kyá dûå thi, yá tûúãng naây
dûúâng nhû rêët tuyïåt vúâi - uãng höå quyïn goáp cho möåt viïåc tûâ thiïån khi
chaåy xe àûúâng daâi - vaâ töi rêët hùng haái luyïån têåp. Nhûng khi cuöåc
àua àïën, sûå thiïëu tûå tin àaä chiïën thùæng trong töi. Töi vêîn muöën
quyïn goáp cho viïåc tûâ thiïån, nhûng töi khöng coân muöën chaåy möåt
àoaån àûúâng daâi nhû vêåy trong xuöët hai ngaây liïìn.
Cuöåc àua bùæt àêìu vaâo saáng ngaây Chuã nhêåt taåi vuâng quï
Georgia yïn bònh, vaâ trong vaâi giúâ àêìu tiïn töi caãm thêëy thêåt tuyïåt
vúâi. Àêy chñnh laâ àiïìu maâ töi tûúãng tûúång, vaâ tinh thêìn cuãa töi rêët
maånh meä. Nhûng vaâo cuöëi ngaây, töi caãm thêëy quaá kiïåt sûác, noáng naãy.
Nïëu ai àoá tin rùçng thïí xaác àûúåc nöëi vúái linh höìn, töi àêy seä laâ
möåt vñ duå cuå thïí. Möîi àiïìu than thúã maâ naäo àûa ra dûúâng nhû ài
thùèng túái hai chên töi. "Mònh khöng thïí chõu nöíi nûäa," thò chên bùæt
àêìu möåt cún chuöåt ruát, vaâ "nhûäng ngûúâi khaác àïìu gioãi hún mònh"
àûúåc tiïëp theo laâ caãm giaác huåt húi, thiïëu dûúäng khñ.
Töi muöën boã cuöåc. Lïn àïën àónh àöìi, caãnh hoaâng hön tuyïåt àeåp
núi chên trúâi xa àaä giuáp töi ài tiïëp àûúåc vaâi phuát nûäa. Khi àoá töi böîng
chuá yá möåt vêån àöång viïn trûúác töi möåt khoaãng xa, àang àaåp xe rêët
chêåm trong boáng chiïìu àoã rûåc. Töi caãm thêëy ngûúâi naây coá àiïìu gò àoá
khaác laå, nhûng töi khöng roä laâ àiïìu gò. Vò thïë töi cöë chaåy àuöíi theo.
Cö ta àang chaåy, àaåp chêåm nhûng àïìu àïìu vûäng vaâng, vúái khuön mùåt

móm cûúâi nheå nhaâng vaâ cûúng quyïët – vaâ röìi töi nhêån thêëy rùçng cö êëy
chó coá möåt chên.
Sûå têåp trung cuãa töi thay àöíi ngay lêåp tûác. Caã ngaây töi khöng
tin tûúãng vaâo thïí xaác cuãa chñnh mònh. Nhûng bêy giúâ töi àaä biïët -
khöng phaãi laâ thïí xaác maâ chñnh laâ yá chñ seä giuáp töi àaåt àûúåc àñch àïën
cuãa mònh.
Caã ngaây höm sau mûa. Töi khöng tröng thêëy ngûúâi nûä vêån àöång
viïn möåt chên nûäa, nhûng töi tiïëp tuåc chaåy maâ khöng than thúã, vò töi
biïët rùçng cö êëy àang cuâng vúái töi úã àêu àoá trïn àoaån àûúâng. Vaâ vaâo
cuöëi ngaây, vêîn caãm thêëy maånh meä, töi àaä hoaân têët àûúåc 150 dùåm cuãa
mònh.

HOÁA ÀÚN
Peter laâ con trai cuãa möåt chuã cûãa haâng baách hoáa nhoã úã àêìu phöë.
Cêåu thûúâng àïën cûãa haâng cuãa meå chúi. Möîi ngaây cûãa haâng àïìu coá
khöng ñt nhûäng hoáa àún traã tiïìn hoùåc thu tiïìn haâng cêìn thanh toaán
hoùåc chuyïín àïën khaách haâng. Peter thûúâng àûúåc meå giao nhiïåm vuå
àem nhûäng hoáa àún àoá àïën bûu àiïån gûãi. Dêìn daâ viïåc naây khiïën cêåu
caãm thêëy dûúâng nhû mònh cuäng àaä trúã thaânh möåt nhaâ kinh doanh
nhoã. Ngaây kia Peter nghô: mònh cuäng viïët möåt hoáa àún gûãi cho meå,
trong àoá viïët roä nhûäng khoaãn maâ meå phaãi traã cho mònh vïì nhûäng gò
mònh àaä giuáp meå möîi ngaây. Saáng höm sau meå cêåu nhêån àûúåc hoáa àún
àoá ghi roä:
"Meå cêìn thanh toaán cho con trai Peter nhûäng khoaãn nhû sau:
- Vêån chuyïín àöì duâng vïì nhaâ: 2 àöìng
- Àem thû àïën bûu àiïån gûãi: 1 àöìng
- Giuáp ngûúâi lúán doån deåp vûúân hoa: 2 àöìng
- Caã tuêìn lïî con àïìu ngoan ngoaän vaâ vêng lúâi: 1 àöìng
Töíng cöång: 6 àöìng."
Meå Peter xem hoáa àún vaâ khöng noái gò caã. Àïën bûäa töëi, Peter
phaát hiïån dûúái khay ùn cuãa mònh 6 àöìng tiïìn cöng. Cêåu rêët vui,
nhûng vûâa àõnh boã tiïìn vaâo tuái thò thêëy keâm theo laâ möåt túâ hoáa àún
thu tiïìn khaác maâ tïn ngûúâi nhêån laåi laâ cêåu. Peter rêët ngaåc nhiïn.
"Peter cêìn thanh toaán cho meå nhûäng khoaãn sau:
- Söëng 10 nùm haånh phuác trong ngöi nhaâ cuãa meå: 0 àöìng
- Khoaãn chi phñ cho viïåc sinh hoaåt ùn uöëng hoåc haânh trong 10
nùm: 0 àöìng
- Khoaãn tiïìn meå chùm soác Peter möîi khi àau bïånh: 0 àöìng
- Tûâ àoá àïën nay Peter luön coá möåt ngûúâi meå yïu thûúng vaâ
chùm soác: 0 àöìng
Töíng cöång: 0 àöìng."

Peter àoåc ài àoåc laåi túâ hoáa àún. Cêåu höëi hêån àïën àoã caã mùåt. Laát
sau, Peter àïën bïn meå vaâ ruác vaâo loâng meå, nhaâ nheå boã 6 àöìng tiïìn
vaâo tuái meå.

VÏËT SEÅO
Möåt cêåu beá múâi meå tham dûå buöíi hoåp phuå huynh àêìu tiïn úã
trûúâng tiïíu hoåc. Àiïìu cêåu beá súå àaä thaânh sûå thêåt, meå cêåu beá nhêån lúâi.
Àêy laâ lêìn àêìu tiïn baån beâ vaâ giaáo viïn chuã nhiïåm gùåp meå cêåu beá vaâ
cêåu rêët xêëu höí vïì veã bïì ngoaâi cuãa meå mònh. Mùåc duâ cuäng laâ möåt
ngûúâi phuå nûä àeåp, coá möåt vïët seåo lúán che gêìn toaân böå mùåt bïn phaãi
cuãa cö. Cêåu beá khöng bao giúâ muöën hoãi meå mònh taåi sao bõ vïët seåo lúán
vêåy.
Vaâo buöíi hoåp mùåt, moåi ngûúâi coá êën tûúång rêët àeåp vïì sûå dõu daâng
vaâ veã àeåp tûå nhiïn cuãa ngûúâi meå mùåc cho vïët seåo àêåp vaâo mùæt, nhûng
cêåu beá vêîn xêëu höí vaâ giêëu mònh vaâo möåt goác traánh mùåt moåi ngûúâi. úã
àoá, cêåu beá nghe àûúåc meå mònh noái chuyïån vúái cö giaáo.
- Laâm sao chõ bõ vïët seåo nhû vêåy trïn mùåt? Cö giaáo cuãa cêåu hoãi.
Ngûúâi meå traã lúâi,
- Khi con töi coân beá, noá àang úã trong phoâng thò lûãa böëc lïn. Moåi
ngûúâi àïìu súå khöng daám vaâo vò ngoån lûãa àaä böëc lïn quaá cao, vaâ thïë laâ
töi chaåy vaâo. Khi töi chaåy àïën chöî noá, töi thêëy möåt xaâ nhaâ àang rúi
xuöëng ngûúâi noá vaâ töi vöåi vaâng lêëy mònh che cho noá. Töi bõ àaánh àïën
ngêët xóu nhûng thêåt laâ may mùæn laâ coá möåt anh lñnh cûáu hoãa àaä vaâo
vaâ cûáu caã hai meå con töi.
Ngûúâi meå chaåm vaâo vïët seåo nhùn nhuám trïn mùåt. "Vïët seåo naây
khöng chûäa àûúåc nûäa, nhûng cho túái ngaây höm nay, töi chûa hïì höëi
tiïëc vïì àiïìu mònh àaä laâm. "Àïën àêy, cêåu beá chaåy ra khoãi chöî nêëp cuãa
mònh vïì phña meå, nûúác mùæt lûng troâng. Cêåu beá öm lêëy meå mònh vaâ
caãm nhêån àûúåc sûå hy sinh cuãa meå daânh cho mònh. Cêåu beá nùæm chùåt
tay meå suöët caã ngaây höm àoá.

BÛÁC TRANH NGÛÚÂI CON TRAI
Coá möåt ngûúâi àaân öng yïu thñch myä thuêåt. Öng ta say mï àïën
mûác gêìn nhû söëng vò niïìm say mï cuãa mònh. Sûu têåp tranh laâ muåc
tiïu caã àúâi cuãa öng. Öng laâm viïåc rêët chùm chó àïí daânh tiïìn tiïët kiïåm
nhùçm mua thïm caác taác phêím höåi hoåa cho böå sûu têåp cuãa mònh. Öng
mua rêët nhiïìu taác phêím cuãa caác hoåa syä nöíi tiïëng.
Ngûúâi àaân öng naây àaä goáa vúå. Öng chó coá möåt ngûúâi con trai.
Öng àaä truyïìn laåi cho con mònh niïìm say mï sûu têìm àoá. Öng rêët tûå
haâo vïì con trai cuãa mònh khi anh ta cuäng trúã thaânh möåt nhaâ sûu têìm
nöíi tiïëng nhû öng. Möåt thúâi gian sau, àêët nûúác böîng coá chiïën tranh.
Ngûúâi con trai, cuäng nhû moåi thanh niïn khaác, lïn àûúâng toâng quên.
Vaâ sau möåt thúâi gian thò cêu chuyïån xaãy ra...
Möåt höm, ngûúâi cha nhêån àûúåc möåt laá thû thöng baáo rùçng ngûúâi
con àaä mêët tñch khi àang laâm nhiïåm vuå. Ngûúâi cha àau khöí àïën töåt
cuâng. Thêåt laâ khuãng khiïëp khi ngûúâi cha khöng thïí biïët àûúåc àiïìu gò
àang xaãy ra vúái con mònh. Vaâi tuêìn sau öng nhêån àûúåc möåt laá thû
nûäa. Laá thû naây baáo vúái öng rùçng con öng àaä hy sinh khi laâm nhiïåm
vuå.
Öng gêìn nhû chïët ài möåt nûãa ngûúâi. Thêåt khoá khùn khi àoåc tiïëp
laá thû àoá, nhûng öng vêîn cöë. Trong thû, ngûúâi ta baáo rùçng con öng àaä
ruát lui àïën núi an toaân. Nhûng thêëy trïn baäi chiïën trûúâng vêîn coân
nhûäng àöìng àöåi bõ thûúng, con öng àaä quay laåi vaâ àûa vïì tûâng thûúng
binh möåt. Cho àïën khi àûa ngûúâi cuöëi cuâng vïì gêìn àïën khu vûåc an
toaân thò con öng àaä truáng àaån vaâ hy sinh.
Möåt thaáng sau, àïën ngaây Noel, öng khöng muöën ra khoãi nhaâ.
Öng khöng thïí hònh dung àûúåc möåt Noel maâ thiïëu con trai mònh bïn
caånh. Öng àang úã trong nhaâ thò coá tiïëng chuöng goåi cûãa. Àûáng trûúác
cûãa nhaâ laâ möåt chaâng trai tay cêìm möåt boåc lúán.

Chaâng trai noái "Thûa baác, baác khöng biïët chaáu, nhûng chaáu laâ
ngûúâi maâ con baác àaä cûáu trûúác khi hy sinh. Chaáu khöng giaâu coá, nïn
chaáu khöng biïët àem àïën caái gò àïí àïìn àaáp cho àiïìu maâ con baác àaä
laâm cho chaáu. Chaáu àûúåc anh êëy kïí laåi rùçng baác thñch sûu têìm tranh,
búãi vêåy duâ chaáu khöng phaãi laâ möåt hoåa syä, chaáu cuäng veä möåt bûác
chên dung con trai baác àïí tùång cho baác. Chaáu mong baác nhêån cho
chaáu."Ngûúâi cha àem bûác tranh vaâo nhaâ, múã ra. Thaáo bûác tranh giaá
trõ nhêët vêîn treo trïn loâ sûúãi xuöëng, öng thay vaâo àoá laâ bûác chên
dung ngûúâi con. Nûúác mùæt lûng troâng, öng noái vúái chaâng trai "Àêy laâ
bûác tranh giaá trõ nhêët maâ ta coá àûúåc. Noá coá giaá trõ hún têët caã caác
tranh maâ ta coá trong cùn nhaâ naây."
Chaâng trai úã laåi vúái ngûúâi cha qua Noel àoá röìi hai ngûúâi chia
tay. Sau vaâi nùm, ngûúâi cha bõ bïånh nùång. Tin tûác vïì viïåc öng qua
àúâi lan truyïìn ài rêët xa. Moåi ngûúâi àïìu muöën tham gia vaâo cuöåc baán
àêëu giaá nhûäng taác phêím nghïå thuêåt maâ ngûúâi cha àaä sûu têìm àûúåc
qua thúâi gian. Cuöëi cuâng thò buöíi baán àêëu giaá cuäng àûúåc cöng böë vaâo
ngaây Noel nùm àoá. Caác nhaâ sûu têìm vaâ nhûäng nhaâ àaåi diïån cho caác
viïån baão taâng àïìu haáo hûác muöën mua caác taác phêím nöíi tiïëng. Toaâ
nhaâ baán àêëu giaá àêìy ngûúâi. Ngûúâi àiïìu khiïín àûáng lïn vaâ noái "Töi
xin caám ún moåi ngûúâi àaä àïën àöng àuã nhû vêåy. Bûác tranh àêìu tiïn seä
laâ bûác chên dung naây..."
Coá ngûúâi la lïn "Àoá chó laâ chên dung àûáa con trai öng cuå thöi!
Sao chuáng ta khöng boã qua noá, vaâ bùæt àêìu bùçng nhûäng bûác coá giaá trõ
thêåt sûå?"Ngûúâi àiïìu khiïín noái "Chuáng ta seä bùæt àêìu bùçng bûác naây
trûúác!" Ngûúâi àiïìu khiïín bùæt àêìu "Ai seä mua vúái giaá $100?". Khöng ai
traã lúâi nïn öng ta laåi tiïëp "Ai seä mua vúái giaá $50?". Cuäng khöng coá ai
traã lúâi nïn öng ta laåi hoãi "Coá ai mua vúái giaá $40?"
Cuäng khöng ai muöën mua. Ngûúâi àiïìu khiïín laåi hoãi "Khöng ai
muöën traã giaá cho bûác tranh naây sao?" Möåt ngûúâi àaân öng giaâ àûáng
lïn "Anh coá thïí baán vúái giaá $10 àûúåc khöng? Anh thêëy àêëy, $10 laâ têët
caã nhûäng gò töi coá. Töi laâ haâng xoám cuãa öng cuå vaâ töi biïët thùçng beá
àoá. Töi àaä thêëy thùçng beá lúán lïn vaâ töi thêåt sûå yïu quyá noá. Töi rêët
muöën coá bûác tranh àoá. Vêåy anh coá àöìng yá khöng?" Ngûúâi àiïìu khiïín
noái "$10 lêìn thûá nhêët, lêìn thûá nhò, baán!"

Tiïëng öìn aâo vui mûâng nöíi lïn vaâ moåi ngûúâi noái vúái nhau "Chuáng ta coá
thïí bùæt àêìu thêåt sûå àûúåc röìi!" Ngûúâi àiïìu khiïín noái "Xin caãm ún moåi
ngûúâi àaä àïën. Thêåt laâ vinh haånh khi coá mùåt nhûäng võ khaách quyá úã
àêy. Bûäa nay chuáng ta seä dûâng taåi àêy!".
Àaám àöng nöíi giêån "Anh noái laâ hïët àêëu giaá? Anh vêîn chûa àêëu
giaá toaân böå caác taác phêím nöíi tiïëng kia maâ?" Ngûúâi àiïìu khiïín noái
"Töi xin löîi nhûng buöíi baán àêëu giaá àaä chêëm dûát. Moåi ngûúâi haäy xem
chuác thû cuãa öng cuå àêy: "Ngûúâi naâo lêëy bûác chên dung cuãa con töi seä
àûúåc têët caã nhûäng bûác tranh coân laåi!" Vaâ àoá laâ lúâi cuöëi cuâng.

NHÛÄNG VIÏN SOÃI THÊÌN
(John Wayne Schlatter)
"Taåi sao chuáng em phaãi hoåc têët caã nhûäng àiïìu ngu ngöëc naây?"
Trong têët caã nhûäng cêu hoãi vaâ phaãn àöëi maâ töi àaä nghe tûâ hoåc
troâ cuãa mònh suöët bao nhiïu nùm daåy hoåc àêy laâ cêu maånh nhêët. Töi
traã lúâi hoåc troâ cuãa mònh bùçng möåt cêu chuyïån sau.
Möåt àïm, möåt àaám ngûúâi du muåc chuêín bõ nghó àïm giûäa àöìng
thò bêët ngúâ hoå thêëy mònh bõ bao quanh búãi möåt luöìng saáng. Hoå tin laâ
thiïn thêìn àang àïën vúái hoå. Hoå chúâ àúåi vúái niïìm tin rùçng thiïn thêìn
seä noái cho hoå nhûäng àiïìu quan troång chó daânh riïng cho hoå thöi. Möåt
gioång noái vang lïn "Haäy nhùåt têët caã nhûäng viïn soãi xung quanh. Boã
chuáng vaâo trong tuái mang theo bïn mònh. Haäy ài möåt ngaây vaâ àïm
mai caác anh seä thêëy vui mûâng vaâ caã nöîi buöìn.".
Sau khi thiïn thêìn biïën mêët, nhûäng ngûúâi du muåc ngaåc nhiïn
vaâ thêët voång. Hoå chúâ àúåi möåt sûå khaám phaá lúán, nhûäng bñ mêåt giuáp hoå
trúã nïn giaâu coá, maånh khoãe vaâ laâm baá chuã thïë giúái. Nhûng thay vaâo
àoá hoå chó phaãi laâm möåt viïåc coãn con khöng coá yá nghôa gò caã. Dêîu sao,
nghô àïën lúâi noái cuãa thiïn thêìn, möîi ngûúâi cuäng nhùåt vaâi viïn soãi röìi
boã vaâo tuái duâ khöng haâi loâng chuát naâo. Ài suöët möåt ngaây, khi àïm
àïën hoå dûâng chên cùæm traåi. Múã tuái ra hoå thêëy nhûäng viïn soãi àaä trúã
thaânh nhûäng viïn kim cûúng. Hoå vui mûâng vò coá kim cûúng, nhûng
cuäng buöìn tiïëc àaä khöng lêëy thïm vaâi viïn soãi nûäa.
Töi coá möåt hoåc troâ, tïn Alan, tûâ thúâi kyâ àêìu tiïn ài daåy hoåc àaä
chûáng minh chuyïån trïn laâ sûå thêåt. Khi Alan hoåc lúáp 8, cêåu beá naây
rêët gioãi "gêy chuyïån" vaâ hay bõ àuöíi hoåc. Cêåu ta àaä trúã thaânh möåt tïn
"anh chõ" trong trûúâng vaâ trúã thaânh bêåc thêìy vïì "chöm chóa". Möîi
ngaây töi cho hoåc troâ hoåc thuöåc loâng nhûäng cêu danh ngön. Khi àiïím
danh, töi àoåc àoaån àêìu cuãa möåt cêu danh ngön. Àïí àûúåc àiïím danh,
hoåc troâ phaãi àoåc nöët phêìn cuöëi cuãa cêu danh ngön. "Alice Adams -
Khöng coá thêët baåi ngoaåi trûâ..."

"'Khöng tiïëp tuåc cöë gùæng', em coá mùåt thûa thêìy Schlatter."
Nhû vêåy àïën cuöëi nùm, nhûäng hoåc troâ cuãa töi nhúá àûúåc khoaãng
150 cêu danh ngön."Nghô baån coá thïí, nghô baån khöng thïí - caách naâo
cuäng àuáng!". "Nïëu baån thêëy chûúáng ngaåi, baån àaä rúâi mùæt khoãi àñch
àïën."."Ngûúâi cay àöåc laâ ngûúâi biïët giaá caã moåi thûá nhûng chùèng biïët
giaá trõ cuãa caái gò caã.". Vaâ têët nhiïn cêu danh ngön cuãa Napoleon Hill
"Nïëu baån nghô ra noá, vaâ tin vaâo noá, baån coá thïí àaåt àûúåc noá.". Alan laâ
ngûúâi phaãn àöëi nhiïìu nhêët vïì caách hoåc naây - möåt ngaây kia cêåu bõ àuöíi
khoãi trûúâng vaâ biïën mêët suöët nùm nùm. Möåt ngaây noå, cêåu ta goåi àiïån
thoaåi cho töi. Cêåu vûâa àûúåc baão laänh ra khoãi traåi caãi taåo.
Sau khi cêåu ta bõ ra toâa vaâ cuöëi cuâng bõ chuyïín àïën traåi caãi taåo
treã võ thaânh niïn vò nhûäng àiïìu mònh àaä laâm, cêåu ta chaán gheát chñnh
baãn thên mònh vaâ cêåu àaä lêëy dao caåo cùæt cöí tay mònh.
Cêåu kïí "Thêìy coá biïët khöng, em nùçm àoá khi maâ sûå söëng àang
chaãy ra khoãi thên thïí em, em chúåt nhúá àïën möåt cêu danh ngön thêìy
àaä bùæt em cheáp ài cheáp laåi 20 lêìn möåt ngaây. "Khöng coá sûå thêët baåi trûâ
viïåc khöng tiïëp tuåc cöë gùæng." Vaâ àöåt nhiïn em thêëy noá coá yá nghôa.
Nïëu em coân söëng, em khöng thêët baåi, nhûng nïëu em àïí cho mònh
chïët, em seä thêët baåi hoaân toaân. Vò thïë vúái sûác lûåc coân laåi em goåi ngûúâi
túái cûáu vaâ bùæt àêìu möåt cuöåc söëng múái."
Khi cêåu nghe cêu danh ngön àoá, noá laâ viïn soãi. Khi cêåu cêìn möåt
chó dêîn vaâo thúâi àiïím quan troång cuãa cuöåc àúâi, noá trúã thaânh viïn kim
cûúng. Vaâ nhû töi noái vúái baån, haäy tòm cho mònh thêåt nhiïìu viïn soãi,
vaâ baån seä nhêån àûúåc nhûäng viïn kim cûúng.

PHÊÌN THÛÚÃNG
Khi nghïå sô lûâng danh Burt Lancaster coân laâ möåt àûáa beá ngheâo
úã New York, öng vêîn thûúâng coá nhûäng giêëc mú rêët treã con vïì nhûäng
que kem söcöla quyïën ruä. Luác àoá àöìng 25 cent àöëi vúái öng laâ caã möåt
gia taâi.
Möåt ngaây kia ài ngang qua möåt ngên haâng, cêåu beá Burt bêët
chúåt thêëy möåt túâ 20 àöla nùçm dûúái àêët chöî baäi àêåu xe. Àoá laâ söë tiïìn
lúán nhêët Burt tûâng thêëy, khiïën traái tim cêåu nhû muöën nhaãy ra khoãi
löìng ngûåc. Cêåu cuái xuöëng lûúåm túâ giêëy baåc boã vaâo tuái quêìn vaâ liïn
tûúãng ngay àïën nhûäng que kem cuäng nhû nhûäng moán àöì chúi maâ cêåu
tûâng mú ûúác. Nhûng ngay luác àoá coá möåt phuå nûä àûáng tuöíi vúái veã mùåt
hoaãng höët ài ài laåi laåi tòm kiïëm dûúái àêët. Thêëy cêåu beá, baâ liïìn hoãi:
"Con coá thêëy túâ 20 àöla cuãa baâ àaánh rúi khöng?". Baâ giaãi thñch àoá laâ
söë tiïìn maâ caã gia àònh àöng àuác cuãa baâ phaãi söëng nhúâ vaâo cho àïën hïët
thaáng naây, vûâa kïí baâ vûâa khoác... "Baâ khöng biïët seä phaãi laâm gò nïëu
khöng tòm ra noá. Chùæc coá leä noá rúát àêu àêy thöi...".
Nhûäng ngoán tay cuãa Burt siïët chùåt vaâo túâ giêëy baåc. Trong àêìu
cêåu beá, nhûäng moán àöì maâ cêåu coá thïí mua vúái söë tiïìn to lúán àoá lêìn
lûúåt hiïån ra. Rêët dïî àïí traã lúâi: "Con khöng thêëy túâ giêëy baåc naâo hïët!"
vaâ bûúác ài. Nhûng thay vaâo àoá, cêåu beá ruát túâ giêëy baåc ra vaâ noái: "Con
lûúåm àûúåc noá àêy!".
Sûå vui mûâng hiïån roä trïn khuön mùåt àêìy lo êu cuãa baâ laâm êëm
loâng cêåu beá. Baâ laäo caám ún vaâ bûúác ài. Ngöi sao àiïån aãnh Burt
Lancaster nhúá laåi - àoá laâ giêy phuát haånh phuác nhêët àúâi öng.

VÏËT THÛÚNG
Möåt cêåu beá coá tñnh xêëu laâ rêët hay nöíi noáng. Möåt höm cha cêåu beá
àûa cho cêåu möåt tuái àinh vaâ noái vúái cêåu beá rùçng möîi khi cêåu nöíi noáng
thò haäy chaåy ra àùçng sau nhaâ àoáng möåt caái àinh lïn haâng raâo göî.
Ngaây àêìu tiïn, cêåu beá àaä àoáng 37 caái àinh lïn haâng raâo. Nhûng
sau vaâi tuêìn cêåu beá àaä têåp kiïìm chïë cún giêån cuãa mònh vaâ söë lûúång
àinh cêåu àoáng lïn haâng raâo möîi ngaây möåt ñt ài. Cêåu nhêån thêëy rùçng
kiïìm chïë cún giêån cuãa mònh thò dïî hún laâ phaãi àoáng cêy àinh lïn
haâng raâo. Möåt ngaây kia, cêåu àaä khöng nöíi giêån möåt lêìn naâo suöët caã
ngaây. Cêåu noái vúái cha vaâ öng baão cêåu haäy nhöí möåt caái àinh ra khoãi
haâng raâo möîi möåt ngaây maâ cêåu khöng hïì nöíi giêån vúái ai duâ chó möåt
lêìn.
Ngaây laåi ngaây tröi qua, röìi cuäng àïën möåt bûäa cêåu beá tòm cha
mònh baáo rùçng àaä khöng coân möåt caái àinh naâo trïn haâng raâo nûäa.
Cha cêåu àaä cuâng cêåu àïën bïn haâng raâo. úã àoá öng noái vúái cêåu rùçng
"Con àaä laâm rêët töët, nhûng haäy nhòn nhûäng löî àinh trïn haâng raâo.
Haâng raâo àaä khöng thïí giöëng nhû xûa nûäa röìi. Nïëu con noái àiïìu gò
trong cún giêån dûä, nhûäng lúâi noái àoá cuäng giöëng nhû nhûäng löî àinh
naây, àïí laåi nhûäng vïët seåo trong loâng ngûúâi khaác. Duâ sau àoá con coá noái
xin löîi bao nhiïu lêìn ài nûäa, vïët thûúng àoá vêîn coân úã laåi. Vïët thûúng
tinh thêìn cuäng àau àúán nhû nhûäng vïët thûúng thïí xaác vêåy. Nhûäng
ngûúâi xung quanh ta, baån beâ ta laâ nhûäng viïn àaá quyá. Hoå giuáp con
cûúâi vaâ giuáp con trong moåi chuyïån. Hoå nghe con noái khi con gùåp khoá
khùn, cöí vuä con vaâ luön sùén saâng múã röång têëm loâng mònh cho con.
Haäy nhúá lêëy lúâi cha..."
Tuêìn lïî naây laâ tuêìn lïî quöëc tïë vïì tònh baån. Baån haäy chó ra cho
baån beâ mònh, rùçng baån quan têm àïën nhûäng ngûúâi àoá. Haäy gûãi cêu
chuyïån naây àïën möîi ngûúâi maâ baån coi laâ BaåN. Coân nïëu baån nhêån
àûúåc cêu chuyïån naây coá nghôa laâ ngûúâi gûãi coi baån thêåt sûå laâ baån cuãa
mònh. Chuác baån haånh phuác!!! Baån laâ baån töi vaâ töi rêët coi troång àiïìu

naây. Haäy tha thûá cho töi nïëu coá luác naâo àoá töi àaä àïí laåi trong loâng
baån vïët thûúng naâo àoá. Haäy gûãi cho baån beâ mònh laá thû naây vaâ caã gia
àònh baån nûäa. Baån töi àaä gûãi cho töi vaâ töi gûãi cho Baån.

GAÁNH XIÏËC
(Nguyïn Hûúng)
Coá lêìn khi töi coân laâ möåt thiïëu niïn, cha töi vaâ töi àûáng xïëp
haâng àïí mua veá vaâo xem xiïëc. Cuöëi cuâng chó coân möåt gia àònh àûáng
sùæp haâng giûäa chuáng töi vaâ quêìy baán veá. Gia àònh naây àaä gêy cho töi
möåt êën tûúång sêu sùæc. Gia àònh àoá coá 8 àûáa con, têët caã coá leä àïìu dûúái
12 tuöíi. ta coá thïí noái laâ hoå khöng coá nhiïìu tiïìn. Quêìn aáo cuãa hoå
khöng phaãi thuöåc loaåi àùæt tiïìn, nhûng saåch seä. Boån treã ngoan ngoaän,
têët caã àïìu àûáng xïëp haâng phña sau böë meå chuáng, tûâng hai àûáa möåt,
nùæm tay nhau.
Chuáng noái möåt caách liïëng thoùæng vïì caác chuá hïì, nhûäng con voi
vaâ nhûäng tiïët muåc khaác maâ chuáng seä xem àïm àoá. Ngûúâi ta coá thïí coá
caãm giaác laâ trûúác àoá chuáng chûa àûúåc ài xem xiïëc bao giúâ. Viïåc àûúåc
ài xem xiïëc coá veã nhû laâ möåt neát nöíi bêåt nhêët trong cuöåc àúâi treã thú
cuãa chuáng. Ngûúâi cha vaâ ngûúâi meå àûáng úã àùçng àêìu luä treã naây tröng
hïët sûác haänh diïån. Ngûúâi meå nùæm tay chöìng mònh, ngûúác nhòn öng
nhû muöën noái:"Anh laâ hiïåp sô cuãa em trong böå aáo giaáp saáng loaáng".
Öng êëy móm cûúâi vaâ êëm loâng vúái niïìm tûå haâo, öng nhòn baâ nhû muöën
traã lúâi:"Em àaä noái àuáng".
Cö baán veá hoãi ngûúâi cha muöën mua bao nhiïu veá. Öng haänh
diïån traã lúâi:"Laâm ún baán cho töi 8 veá treã em vaâ 2 veá ngûúâi lúán àïí töi
coá thïí àem caã gia àònhvaâo xem xiïëc". Cö baán veá noái giaá tiïìn. Baâ vúå
ruát baân tay cuãa mònh ra khoãi baân tay öng, àêìu baâ cuöëi xuöëng, möi
ngûúâi àaân öng naây bùæt àêìu run run. Ngûúâi cha nghiïng ngûúâi húi saát
hún vaâo quêìy baán veá möåt chuát vaâ hoãi:"Cö noái bao nhiïu tiïìn?".
Cö baán veá nhùæc laåi giaá tiïìn. Ngûúâi àaân öng naây khöng coá àuã tiïìn. Öng
phaãi quay laåi àïí noái vúái 8 àûáa con öng rùçng öng khöng coá àuã tiïìn àïí
àûa chuáng vaâo xem xiïëc chùng? Nhòn thêëy viïåc àang diïîn ra, cha töi
àuát tay vaâo tuái quêìn cuãa öng ruát ra möåt túâ 20 àola vaâ àaánh rúi túâ

giêëy baåc xuöëng àêët. (Chuáng töi thêåt sûå chùèng giaâu coá gò!) Cha töi cuái
xuöëng, nhùåt túâ giêëy baåc lïn, vöî vaâo vai ngûúâi àaân öng vaâ noái:
- Xin löîi öng, túâ giêëy baåc naây úã tuái öng rúi ra.
Ngûúâi àaân öng biïët viïåc gò àang xaãy ra. Öng êëy khöng xin cuãa
böë thñ nhûng chùæc chùæn laâ trên troång sûå giuáp àúä naây trong möåt tònh
huöëng tuyïåt voång, àau loâng vaâ böëi röëi. Öng êëy nhòn thùèng vaâo mùæt
cha töi, nùæm lêëy tay cha töi trong caã hai baân tay cuãa öng êëy, siïët chùåt
vaâo túâ 20 àola vaâ möi öng run run cuâng vúái lïå tuön traâo trïn maá, öng
êëy noái: "Caãm ún, caãm ún öng. Söë tiïìn naây thûåc sûå rêët coá yá nghôa àöëi
vúái töi vaâ gia àònh töi".
Cha töi cuâng vúái töi trúã ra xe vaâ laái xe vïì nhaâ. Àïm àoá chuáng töi
khöng vaâo xem xiïëc, nhûng khöng phaãi chuáng töi khöng vaâo xem vò
khöng coá tiïìn.

MEÅ CON ÀÊÅU ÀUÄA
Cuöåc thi beá khoãe beá ngoan bùæt àêìu bùçng viïåc xoâe tay. Möåt cêåu
beá nhêët àõnh giêëu tay ra sau lûng.
- Chaáu sao vêåy? - Töi hoãi.
- Thûa cö, saáng nay maá chaáu àang cùæt moáng tay cho chaáu thò coá
ngûúâi hoãi mua luáa, nïn...
- Vêåy coân mêëy ngoán chûa cùæt? - Töi hoãi thêåt nghiïm trang.
Du hñch vai töi:
- Vûâa phaãi thöi, böå mùåt hònh sûå cuãa maây laâm caác chaáu chïët ngêët
bêy giúâ.
- Àaä goåi laâ thi thò phaãi tuyïåt àöëi - Töi traã lúâi Du bùçng mùæt vaâ ra
hiïåu cho cêåu beá xoeâ tay. aâ, chùèng nhûäng moáng tay daâi maâ coân dñnh gò
àoá nêu nêu.
- Thûa cö khöng phaãi àêët! - Muäi cêåu beá àoã lïn
- aâ, söcöla... Vêåy thò... Töi ra lïånh: - Chaáu haá miïång ra. Möåt haâm
rùng sêu.
Töi nguyïåch möåt àiïím hai. Du lùæc àêìu:
- Trúâi úi, maây laâm nhû khaám tuyïín tiïëp viïn haâng khöng vêåy.
Giaám khaão naâo cuäng nhû maây thò cuöåc thi bïí mêët.
- Phaãi coá möåt tuyïåt àöëi trïn àúâi naây, àoá laâ sûå cöng bùçng trong
thi cûã - Töi traã lúâi.
- Lyá sûå cuân! - Du caáu kónh - Sûå trong treão trong têm höìn caác
chaáu coá coân giûä àûúåc hay khöng laâ do chñnh caách cû xûã cuãa chuáng ta.
- Caái con khó! - Du lûúâm lûúâm.
Töi bêåt cûúâi. Du cuäng cûúâi theo duâ húi nhùn nhoá. Àïën phêìn
khaám tai, caác cö beá nghiïng nghiïng àêìu chòa ra nhûäng àöi böng toâng
teng. Möåt baâ noái nhû rïn:
- Trúâi úi, saáng nay töi quïn ngoaáy tai cho noá.
Möåt ngûúâi khaác:
- Mua caái aáo àêìm ren vúái àöi giaây cho con hïët mûúâi kyá àêåu vaâ
tiïìn xe ài chúå phöë maâ khöng àoaåt giaãi gò thò uöíng quaá.
- Cö úi, cö coá con chûa? Phúát tónh trûúác cêu hoãi êëm ûác, töi ra
lïånh cho caác thñ sinh cúãi giaây àïí khaám vïå sinh chên.

- Thuáy úi! - Du la lïn bïn tai töi - Sau caác chaáu coân àïën phêìn
caác baâ meå thi nûäa. Maây laâm hoå súå quaá khöng ai daám thi bêy giúâ.
- Nïëu khöng chuêín bõ töët thò khöng thi cuäng àuáng thöi - Töi cau
maây, bùæt àêìu thêåt sûå khoá chõu. Nïëu khöng vò nïí Du, cö baån phuå traách
cöng taác phuå nûä, thò giúâ naây töi àang úã nhaâ. Möåt ngaây chuã nhêåt nghó
ngúi thû giaän, vûâa nhêëm nhaáp baánh qui vûâa xem tivi hoùåc nghe
nhaåc. Chaåy xe suöët taám mûúi cêy söë àûúâng nùæng laåi àïën caái xaä heo
huát naây khöng phaãi àïí laâm möåt giaám khaão húâ cho vui.
Ú... gò àêy? Töi ngêín ngú trûúác möåt cö beá àeåp nhû tranh nïëu
khöng kïí böå aáo quêìn loeâ loeåt vaâ vö söë àöì trang sûác bùçng nhûåa luãng
lùèng khùæp ngûúâi. Trïn sên khêëu bùçng göî dûång vöåi vaâng trong khoaãng
àêët tröëng bïn caånh uãy ban, giûäa nhûäng têëm phöng maâu sùæc lò lò buöìn,
giûäa tiïëng nhaåc reâ reâ phaát ra tûâ caái cassette cuä kyä... cö beá múã to àöi
mùæt nêu trong treão nhòn töi, söëng muäi thanh tuá vaâ àöi möi höìng mõn
nhû caánh sen. Tim töi àêåp nhanh khöng duyïn cúá.
- Chaáu kñnh chaâo cö! - Gioång cö beá thanh thanh ngoân ngoåt.
Töi cùæn möi, thêëy loâng chuâng laåi maâ khöng hiïíu vò sao.
- Chaáu tïn gò?
- Thûa cö, chaáu tïn Àêåu Àuäa.
Töi phò cûúâi.
Du lêìm bêìm:
- Hy voång tïn cuãa cö beá naây khiïën maây röång raäi àûúåc möåt chuát.
- Ai àùåt tïn cho chaáu? - Töi buöåt miïång hoãi möåt cêu khöng dñnh
daáng gò àïën cuöåc thi.
- Daå thûa cö... daå, töi... - Ngûúâi àaân öng cao lïu khïu, böå aáo
quêìn lao àöång löëm àöëm dêëu àêët. Öng ài lïn sên khêëu, tûâng bûúác
ngûúång nghõu vïì phña cö beá, tay khum khum gúä caái muä laát röång vaânh
ra khoãi àêìu. Roä raâng öng rêët loáng ngoáng, e deâ, roä raâng öng khöng
muöën àûáng cao hún moåi ngûúâi nhû thïë naây vaâ nhêët laâ àöëi mùåt vúái
möåt giaám khaão laå hoùæc vaâ khoá tñnh nhû töi, roä raâng öng muöën ngay
lêåp tûác chaåy biïën ài vïì cêìm cuöëc coân dïî chõu hún... Nhûng öng àaä
bûúác lïn, tiïën àïën gêìn con gaái, àûáng saát caånh vaâ sùén saâng che chúã
nhû möåt con gaâ maái xuâ caánh baão vïå gaâ con.
- Ba lïn àêy laâm gò? - Àêåu Àuäa phuång phõu, voâng hoa tai maâu
àoã to baãn luác lùæc luác lùæc.
- Ba... ûâ... ba... - Ngûúâi cha vöåi vaâng luâi laåi möåt bûúác. Röìi öng
nhòn töi nhoeãn möåt nuå cûúâi möåc maåc phên trêìn - Noá khöng biïët traã

lúâi cêu hoãi cuãa cö àêu. Daå noá thñch ài thi quaá nïn töi chiïìu... Höìi àoá,
höìi meå noá mang bêìu noá, nhaâ khöng coá gaåo ùn, toaân ùn àêåu àuäa luöåc
chêëm muöëi maâ àeã ra àûúåc noá àoá cö.
Öng nhòn con gaái möåt caách tûå haâo.
- Ba xuöëng ài! - Àêåu Àuäa xua lia lõa, nhûäng caái voâng àuã maâu
trïn tay khua lanh canh.
- úâ... àïí ba xuöëng. Cö coân hoãi gò chaáu nûäa khöng cö?
Töi im lùång. Du thò thêìm:
- Laâm ún hoãi möåt cêu thêåt dïî.
Möåt caách vö thûác, töi cêìm möåt chûä caái cùæt bùçng giêëy cûáng giú
lïn.
- Thûa cö chûä O!
Du thúã phaâo. Töi haå buát viïët àiïím saáu, àiïím cao nhêët trong caác
cö beá.
Phêìn thi cuãa caác baâ meå thêåt söi àöång. Caác chaáu nhêëp nhöím lo lùæng vaâ
cuäng baân taán laâo xaâo. Coá chaáu la to:
- Caái aáo múái cuãa meå tao àeåp nhêët.
- Con àûâng noái "aáo múái" maâ phaãi noái laâ "trang phuåc" múái àuáng -
Ngûúâi cha nhùæc nhúã. Ngûúâi phuå nûä ûãng höìng àöi maá quay laåi nhòn
chöìng con. Töi nhòn quanh. Hêìu nhû ai cuäng mùåc aáo quêìn múái. Cuöåc
thi naây àaä khiïën caác baâ meå boã cöng viïåc ruöång rêîy bao nhiïu ngaây àïí
ài chúå phöë choån vaãi may aáo múái? Vaâ nhû bao phuå nûä bònh dõ khaác, àaä
sùæm cho mònh thò chöìng con ùæt cuäng phaãi coá. Vaâ thöi, àaä ài phöë thò
mua vïì cho chöìng con thûác ngon cho boä nhûäng ngaây khoai sùæn quen
thuöåc. Voã thuöëc laá ngoaåi, voã giêëy goái baánh keåo Thaái Lan, Trung Quöëc
vûát àêìy sên baäi... Bao nhiïu àêåu meâ chùæt chiu daânh duåm àaä baán ài
cho möåt cuöåc thi nhû möåt lïî höåi àiïím xuyïët cuöåc söëng bònh lùång laâng
quï? Nhûäng öng chöìng nûãa tûå haâo nûãa luáng tuáng àûáng quanh àêy
chúâ vúå con ài thi vïì, ai seä laâ ngûúâi haånh phuác nhêët sau cuöåc thi naây?
Töi nhòn baãng àiïím cuãa Du, coá khaá nhiïìu àiïím cao. Töi chúåt hiïíu Du
hún.
Meå bûúác lïn sên khêëu höìi höåp hún con, coá ngûúâi run àïën nöîi möì
höi ûúát àêîm toác nhoã gioåt xuöëng traán. Coá meå àoãm daáng hún con, caái aáo
àoã rûåc thïu hònh röìng phûúång löång lêîy... Töi lùæng nghe, loâng tûå nhuã
seä cho àiïím núái tay hún cho duâ cêu traã lúâi coá ra sao.
- Chõ nghô thïë naâo laâ möåt gia àònh haånh phuác?

- Gia àònh haånh phuác laâ öng chöìng khöng uöëng rûúåu!
Nïëu cùn cûá vaâo àaáp aán àïí chêëm àiïím thò ngûúâi phuå nûä naây
khöng àûúåc àiïím naâo caã. Töi chúâ àúåi... Cêy buát trïn tay Du ngêìn ngûâ,
töi cuäng ngêìn ngûâ... Khöng giöëng àaáp aán, phaãi, nhûng haånh phuác coá
khi chó giaãn dõ thïë thöi.
aáo xanh hoa trùæng, aáo tñm hoa vaâng, aáo höìng, aáo maâu hoa cuác...
Nhûäng phuå nûä xuáng xñnh aáo múái lêìn lûúåt bûúác lïn sên khêëu, biïën
nhûäng cêu traã lúâi luên lyá trong àaáp aán thaânh trang giêëy trùæng.
- Khi chöìng chõ nöíi noáng, chõ cû xûã thïë naâo?
- Nhúâ trúâi thûúng, chöìng töi hiïìn lùæm. Lêëy nhau mûúâi nùm nay
chûa hïì noái nùång vúái vúå möåt cêu.
- Khi con chõ vúái con nhaâ haâng xoám gêy göí, chõ cû xûã thïë naâo?
- Daå... thò àïí haâng xoám khoãi xñch mñch, dùæt con mònh vïì àaánh
möåt trêån trûúác, phaãi traái tñnh sau.
- Nïëu gia àònh bïn chöìng gùåp khoá khùn cêìn giuáp àúä, chõ cû xûã
thïë naâo? Taåi sao?
- Daå... thò mònh phaãi giuáp chûá sao khöng? Taåi vò mònh cuäng coá
con trai...
Möîi cêu traã lúâi àïìu nhêån àûúåc nhûäng traâng vöî tay vaâ tiïëng cûúâi
rung caã sên khêëu. Toaân ban giaám khaão cuäng bêåt cûúâi röå. Töi hoãi Du,
loâng thêåt sûå böëi röëi:
- Chêëm àiïím sao àêy?
- Cûá chêëm àaåi ài - Du nguïåch lia lõa nhûäng con söë haâo phoáng.
Ai laâ meå beá Àêåu Àuäa? Töi kñn àaáo quan saát. Cö beá khöng hïì
giöëng ba, nhûng cuäng khöng baâ meå naâo coá khuön mùåt hao hao cö beá
caã. Ai? Baâ meå naâo àaä choån cho con gaái möåt böå vaáy aáo kyâ khöi nhû
vêåy? Caái aáo diïm duáa thuâng thònh lua tua ren, vaáy maâu àoã, giaây maâu
da cam. Maâu sùæc trïn ngûúâi cö beá laâ möåt sûå phö trûúng choái mùæt àïën
buöìn cûúâi. Ai? Töi nhòn àïën daäy ghïë xa nhêët. Chó coân hai baâ meå àang
höìi höåp àúåi àïën phiïn mònh. Möåt trong hai, ai laâ ngûúâi sinh ra möåt
àûáa con xinh àeåp àïën vêåy? Töi nhêån ra mònh àang söët ruöåt möåt caách
khoá hiïíu. Böîng nhiïn töi muöën caã hai meå con Àêåu Àuäa àïìu àoaåt giaãi,
ñt nhêët laâ giaãi khuyïën khñch. Nhòn nhûäng túâ giêëy gêëp tû trïn khay
nhöm, töi chúåt höìi höåp.
- Kñnh múâi meå cuãa beá Àêåu Àuäa.

Khöng ai trong hai ngûúâi phuå nûä nhuác nhñch caã. Töi ngaåc nhiïn
chúâ àúåi. Vaâ... Ngûúâi àaân öng bûúác tûâng bûúác, vêîn tûâng bûúác ngûúång
nghõu loáng ngoáng, vûâa sùén saâng boã chaåy vûâa sùén saâng àûúng àêìu.
Tiïëng vöî tay raâo raâo nöíi lïn. Töi chûng hûãng. Du noái khe kheä:
- Xin maây haäy röång lûúång vúái ngûúâi naây
- Öng ta laâ... àaân baâ aâ?
- Khöng! - Du chúåt sûâng söå vúái töi - Noái nùng gò laå vêåy?
- ...
- Vúå chïët vò kiïåt sûác sau khi sinh con, möåt mònh öng ta, chó möåt
mònh nuöi con tûâ luác coân oe oe.
Vûâa nhòn baân tay thö kïåch cuãa ngûúâi cha run run böëc thùm cêu
hoãi, Du vûâa tiïëp tuåc kïí:
- Vúå öng ta àeåp lùæm, cö êëy àaä tûâ chöëi lúâi cêìu hön cuãa Chuã tõch
huyïån àïí laâm vúå ngûúâi naây.
Phên vên thêåt lêu, cuöëi cuâng ngûúâi cha böëc möåt túâ giêëy vaâ múã
ra; gioång öng laåc ài àïën ngheân ngheån: "Trûúác khi cho con buá, ngûúâi
meå phaãi laâm gò?" Nùæng xiïn qua têëm phöng àöí lïn sên khêëu möåt vaåt
nùæng luán phuán buåi. Töi nghe húi thúã Du noáng höíi bïn tai. Ngûúâi cha
voâ voâ caái muä, nhûäng súåi laác nhaâu gaäy rúi xuöëng sên khêëu nhû nhûäng
khe húã trïn möåt bûác tûúâng cuä.
- Thûa quyá cö... chaáu noá ham ài thi quaá nïn töi...
Du bêëu vai töi:
- Cho öng ta böëc thùm laåi nghe Thuáy?
Töi ngöìi nhû pho tûúång. Ngûúâi cha ngûúång nguâng xoåc tay vaâo
tuái quêìn, lom khom têëm thên lïu khïu nhû muöën tröën. Tiïëng rò raâo
phña dûúái lùæng dêìn röìi têët caã lùång im, tûúãng nhû coá thïí nghe àûúåc
tiïëng buåi bay. Möåt àaám buâng nhuâng sùåc súä chaåy vuåt lïn sên khêëu,
daãi nú to baãn ngang lûng bay phúát phú nhû hai laá buâa, caái keåp bûúm
bûúám maâu luåc rung rinh trïn chuâm toác ngùæn cuän nhû àuöi gaâ con.
- Ba úi, ba àûâng súå!... "Coá con àêy". Töi àúåi nghe Àêåu Àuäa noái
nöët phêìn coân laåi, nhûng àuång phaãi aánh mùæt töi, cö beá im bùåt leâ lûúäi
bûúác luâi.
- úâ... ba àêu coá súå! Thûa... höìi àoá... möîi khi cho chaáu buá, töi rûãa
bònh saåch lùæm. Daå... thò cuäng nhòn ngûúâi ta röìi bùæt chûúác. Töi ngêm
nuám vuá bùçng nûúác söi... röìi thò.. pha àuáng nhû baâ baán sûäa baây cho...
Trong thaáng laâ muöîng rûúäi sûäa vúái chûâng naây nûúác - Öng àûa ngoán
tay ra dêëu - Röìi ra ngoaâi thaáng tùng dêìn dêìn. Àïm dêåy buöìn nguã

mêëy töi cuäng vêîn nhúá suác bònh... Töi pha bao nhiïu chaáu buá hïët bêëy
nhiïu, khöng àïí chaáu buá sûäa nguöåi bao giúâ. Daå... höìi àoá chaáu àaái dêìm
ghï lùæm.. thay taä hoaâi... Du giùçng baãng àiïím trûúác mùåt töi viïët thêåt
nhanh àiïím 10.
Nhûäng goái phêìn thûúãng bao giêëy maâu àùåt trõnh troång trïn baân,
phêìn thûúãng cao nhêët laâ möåt xêëp vaãi aáo daâi maâu biïín. Töi nhòn Àêåu
Àuäa àang nön nao àúåi ba, hònh dung àïën möåt ngaây cö thiïëu nûä thûúát
tha trong taâ aáo xanh.

NGÛÚÂI HOÅC TROÂ CUÄ CUÃA THÊÌY THÊN
Muâa mûa nùm êëy thêåt khùæc nghiïåt. Mûa têìm taä hïët ngaây naây
qua ngaây khaác. Söng suöëi àêìy ùæp. Nûúác luä bao vêy chuáng töi haâng
thaáng trúâi. Khöng ài coäng gaåo àûúåc, khêíu phêìn ùn cûá ruát xuöëng dêìn,
àïën bûäa möîi ngûúâi chó nhêån àûúåc möåt mêíu sùæn luöåc. Khöí nhêët laâ khi
coá ngûúâi öëm nùång, khöng caáng ài bïånh viïån àûúåc.
Böå phêån cuãa töi, moåi ngûúâi ài cöng taác caã, chó coân hai ngûúâi:
Thên àang öëm vaâ töi laâ lñnh múái vaâo chiïën trûúâng. Hai àûáa mùæc voäng
hai bïn möåt bïëp lûãa rêm ró chaáy ngaây àïm, dûúái möåt maái laá sú saâi
chöî naâo cuäng döåt. Trúâi mûa laånh, ûúát aát, buång laåi àoái, chuáng töi gêìn
nhû suöët ngaây nùçm co ro trong voäng. Nguã chaán laåi thûác dêåy, nïëu
khöng hñ hoaáy nhêåt kñ laåi taán chuyïån têìm phaâo àïí quïn caái theâm ùn
vaâ khuêy nöîi nhúá nhaâ.
Thên ngûúâi miïìn Bùæc, töi laâ dên têåp kïët quay vïì. Nhûng hai
àûáa coá nhiïìu caái giöëng nhau: cuâng tuöíi thên, àïìu àaä coá vúå vaâ con gaái
àêìu loâng, caã hai bïn àïìu laâ giaáo viïn vùn. Thên vaâo chiïën trûúâng
trûúác töi mêëy nùm. Taång ngûúâi Thên vöën khöng khoeã laåi traãi qua
caãnh cûåc khöí, thiïëu thöën, anh öëm àau luön, khi töi vaâo thò tröng anh
àaä suy suåp lùæm, cû vaâi ngaây laåi lïn cún. Nhûng bïn trong thên hònh
gêìy yïëu vaâ tiïìu tuyå êëy, laâ möåt quaã tim nhên hêåu vaâ möåt caái àêìu àêìy
möång tûúãng. Nhûäng khi noái vïì mònh, thên thûúng nhùæc laåi cêu töi
nghe àaä quen tai "nïëu coân söëng àïën ngaây êëy, mònh seä..."
Möåt àïm laånh giaá khöng nguã àûúåc, töi nùçm chúâ trúâi saáng. Böîng
coá tiïëng Thên hoãi sang:
- Thûác àêëy chûá?
- Thûác.
- Mònh cho cêåu xem caái naây vûâa noái Thên vûâa chöìm ngûúâi dûåa
sang möåt túâ giêëy nhoã - Cêåu chó cêìn àoåc cêu àêìu, röìi mònh kïí cho
nghe. Töi bêëm àeân bin àoåc:

"Öàetxa, ngaây...
Thêìy kñnh mïën,
Chùæc thêìy ngaåc nhiïn lùæm khi nhêån àûúåc thû naây cuãa em. Em
vûâa sang àêy àûúåc ba höm, vaâ àêy laâ nhûäng doâng chûäa àêìu tiïn em
viïët trïn àêët baån àïí gûãi vïì töí quöëc. Höm tiïîn em ra ga meå em cûá dùån
ài dùån laåi: sang bïn êëy thïë naâo con cuäng phaãi àaánh thû vïì cho thêìy
ngay, khöng coá thêìy thò con khöng coá àûúåc nhû ngaây nay àêu. Röìi meå
em khoác..."
Töi liïëc nhanh xuöëng cuöëi thû:
"Hoåc troâ cuä cuãa thêìy
Ninh Thõ Vûäa".
Töi vûâa tùæt àeân bin thò Thên kïí: Em Vûäa naây laâ möåt trong hoåc
sinh gioãi cuãa lúáp mònh vûâa daåy vùn vûâa chuã nhiïåm, khöí nöîi nhaâ quaá
ngheâo, laåi gùåp naån - böë laâm thúå xêy, möåt viïn gaåch bï töng rúi tûâ trïn
cao xuöëng, àêåp naát caã baân chên, phaãi nùçm bïånh viïån suöët mêëy thaáng.
Meå laâm cêëp dûúäng úã trûúâng sû phaåm tónh. Sau Vûäa laåi coân hai àûáa
em. Thêëy caãnh nhaâ khöën khoá quaá, em quyïët àõnh nghó hoåc, xin laâm
phuå nïì àïí giuáp meå. Mònh nhúá maäi höm êëy. Cuöëi buöíi hoåc laâ giúâ traã
baâi têåp laâm vùn cuãa mònh. Baâi cuãa Vûäa àûúåc àiïím cao, àûúåc àoåc cho
caã lúáp nghe. Khi tan lúáp hoåc sinh ra vïì caã, mònh thêëy Vûäa vêîn ngöìi
laåi, veã mùåt rêët buöìn khöí. Mònh bûúác xuöëng hoãi, em cùæn möi möåt laát
röìi àûáng dêåy chó noái àûúåc hai tiïëng "thûa thêìy" laåi ngöìi thuåp xuöëng
guåc àêìu trïn baân khoác nûáa núã, hai chiïëc àuöi sam cûá rung lïn bêìn
bêåt trïn vai aáo. Mònh àaä hiïíu hoaân caãnh cuãa Vûäa nïn àûáng àúåi cho
em àúä xuác àöång àïí tòm lúâi an uãi. Nhûng böîng nhiïn em àûáng bêåt dêåy,
chòa vöåi cho mònh laá àún xin thöi hoåc röìi öm saách vúã chaåy vuâ ra khoãi
lúáp.
Àïm àoá mònh khöng nguã àûúåc. Thûúng vaâ tiïëc cho noá quaá. Höm
sau mònh àïën nhaâ. Meå Vûäa thêëy mònh àïën vöåi noái ngay: Caãnh nhaâ
em noá "hoaân caãnh" quaá, khöng noái thò thêìy cuäng àaä hiïíu caã röìi. Noái
thûåc buång thò gia àònh em chûa coá yá àõnh cho chaáu thöi hoåc. Nhûng
noá thêëy caãnh nhaâ tuáng bêën quaá, laåi khöng muöën cho hai àûáa em noá
hoåc haânh dúã dang nïn cûá nùçng nùåc baão meå phaãi kyá vaâo àún. Nïn röìi
cuäng chiïìu chaáu. Mònh biïët tuy ngoaâi miïång baâ noái vêåy nhûng thûåc
buång thûåc buång cuäng muöën cho Vûäa nghó hoåc àïí phuå giuáp baâ, nhaâ cûåc
quaá, noá laåi laâ con gaái hoåc chi cho cao. Nïn mònh noái àaåi yá: caái khoá cuãa

gia àònh laâ taåm thúâi, tûúng lai con caái laâ quan troång. Vûäa laåi hoåc rêët
töët, rêët coá triïín voång, vaã laåi cuäng chùèng coân bao lêu nûäa laâ hïët cêëp
III. Rêët thöng caãm vúái khoá khùn cuãa gia àònh, vúå chöìng chuáng töi
cuäng chùèng dû giaã gò nhûng coân àúä hún hai baác, chuáng töi xin àûúåc
giaânh ra möîi thaáng mûúâi àöìng (*) àïí giuáp thïm cho Vûäa hoåc hïët cêëp
III. Nïëu hai baác ngaåi thò coi laâ töi cho vay, sau naây em Vûäa traã laåi
cuäng àûúåc.
Nghe mònh noái thïë, meå Vûäa lùång ài möåt luác röìi rûng rûng nûúác
mùæt noái: Xin hïët sûác caãm ún thêìy cö vaâ cuäng khöng daám phiïìn àïën
thêìy, thöi thò rau chaáo qua ngaây, chuáng em cöë gùæng àöång viïn chaáu
tiïëp tuåc ài hoåc. Vaâ bêy giúâ thò ... nhû cêåu thêëy àêëy. Cêåu khöng thïí
tûúãng tûúång nöíi khi nhêån àûúåc thû Vûâa, biïët noá àûúåc ài hoåc nûúác
ngoaâi, mònh sung sûúáng àïën mûác naâo àêu. Con beá naây triïín voång
lùæm. Mònh tin nhûäng àûa treã nhû vêåy sau naây seä rêët khaá. Nïëu mònh
coân söëng àïën ngaây êëy, mònh seä... Àang noái söi nöíi böîng nhiïn Thên
dûâng laåi. Vaâ dûâng laåi rêët lêu. Töi hiïíu laâ Thên àang xuác àöång. Möåt
luác sau, anh múái noái chêåm raäi, gioång buöìn buöìn.
- Baác naây, chùèng may mònh ài theo thùçng Nghôa, maâ cêåu coân
söëng cêåu cöë gheá thùm vúå con mònh, xem con cuán nhaâ mònh coá àûúåc
hoåc àïën núi àïën chöën khöng. Vaâ nhúá hoãi thùm Vûäa. Nghôa laâ möåt caán
böå trong cú quan vûâa hy sinh thaáng trûúác trong möåt chuyïën ài cöng
taác xuöëng caác tónh. Khöng hiïíu sao, gêìn àêy Thên cûá nhùæc àïën Nghôa
nhû möåt nöîi aám aãnh. Vaâ thêåt àau àúán, àiïìu maâ Thên gûãi gùæm cho töi
àaä trúã thaânh lúâi trùng tröëi möåt caái chïë hònh nhû àûúåc linh tñnh baáo
trûúác.
Chó sau àoá dùm höm, sau möåt àïm vêåt vaä, quùçn quaåi vúái cún söët
aác tñnh, Thên àaä vônh biïåt chuáng töi. Caã cú quan Ban Giaáo duåc khu 5
luác àoá coân úã nhaâ khöng àêìy 10 ngûúâi . Chuáng töi xuám laåi sûãa soaån
cho Thên. Trúâi rêët laånh. Trong ba lö cuãa Thên coá bao nhiïu aáo quêìn
chuáng töi lêëy ra mùåc caã vaâo cho anh röìi goái anh vaâo têëm voäng duâ.
Trúâi vûâa taånh mûa, chuáng töi khiïng Thên ra bòa rûâng. Nhûng vûâa
àaâo huyïåt xong, mûa laåi xöëi xaã, chuáng töi phaãi vûâa taát nûúác dûúái
huyïåt lïn, vûâa mai taáng Thên trong àêët nhaäo. Sau ngaây giaãi phoáng,
nhên nhûäng chuyïën cöng taác ra Bùæc töi tranh thuã lïn thùm gia àònh
Thên mêëy lêìn. Nhûng lêìn naâo cuäng vöåi vöåi vaâng vaâng chùèng hoãi han

gò àûúåc nhiïìu. Maäi àïën chuyïën thùm vûâa röìi sau khi àaä nghó hûu, töi
múái biïët cö hoåc troâ cuä cuãa Thên. Vûâa nghe töi noái àïën cö Ninh Thõ
Vûäa, vúå Thên noái ngay, gioång khöng ra vui cuäng chùèng ra buöìn:
- öëi daâo, cö êëy giúâ thò khaác lùæm. Chöìng cuäng hoåc úã Nga vïì, mêëy
nùm nay boã nhaâ nûúác buön haâng Têy, giaâu suå. Nhaâ vûâa lïn têìng. Coân
cö êëy vêîn daåy toaán úã trûúâng cêëp III thõ xaä, caái trûúâng ngaây trûúác, anh
Thên nhaâ töi daåy vaâ cö êëy hoåc àêëy. Daåy úã trûúâng àïí coá caái chên biïn
chïë thöi. Chuã yïëu laâ cö daåy thïm úã nhaâ. Àûúåc caái, cö daåy cuäng khaá
nïn hoåc sinh hoåc rêët àöng, kiïëm lùæm!
Noái xong chõ dêîn töi ra cöíng chó ngöi nhaâ múái xêy bïn kia höì.
Töi vûâa ài böå àïën nhaâ Vûäa, vûâa miïn man nghô laåi nhûäng ngaây cuöëi
cuâng cuãa Thên vúái nhûäng tònh caãm töët àeåp cuãa anh vïì ngûúâi hoåc troâ
cuä. Tûå nhiïn bûúác chên töi trúã nïn höëi haã, loâng ham húã nhû mònh
mang möåt moán quaâ quyá àïën cho möåt ngûúâi maâ chùæc khi nhêån àûúåc,
hoå seä vui sûúáng lùæm.
Töi àïën nhaâ Vûäa àuáng luác cua hoåc thïm sùæp tan. Àûáng ngoaâi
cûãa söí, töi nghe tiïëng cö giaáo vang lïn the theá, trong tiïëng öìn aâo cuãa
hoåc sinh vaâo cuöëi buöíi hoåc.
- Xin múâi ba em ... (töi khöng nghe roä tïn) úã laåi gùåp töi!.
Khi hoåc sinh àaä ra khoãi lúáp, töi liïëc nhòn vaâo thêëy hai em trai,
möåt em gaái àïën àûáng trûúác mùåt cö, àêìu húi cuái veã töåi löîi. Töi yá tûá
quay mùåt ra àûúâng nhûng aáp saát lûng vaâo cuãa söí lùæng nghe xem viïåc
gò àang diïîn ra.
- Sao àoá? Höm nay àêìu thaáng sau röìi maâ tiïìn hoåc thaáng trûúác
caác võ vêîn chûa nöåp? Riïng cö naây thò núå caã hai thaáng röìi...
Hai em trai noái gò àoá töi khöng nghe roä. Riïng em gaái thò gioång
van vó:
- Xin cö thöng caãm, meå em thaáng trûúác bõ xe töng, lêu nay phaãi
nghó chúå ...
- Thöi thöi thöi! Töi chùèng húi àêu nghe àuã thûá lyá do lyá trêëu cuãa
caác võ cuöëi tuêìn naây khöng nöåp tiïìn hoåc thò tuêìn sau nghó, àïí chöî cho
khaác ngöìi. Thïë nhaá!

Ngay sau àoá, nghe tiïëng goát giaây nïån maånh lïn saân, töi vöåi
quay laåi nhòn qua cûãa söí, chó kõp nhòn thêëy têëm lûng cuãa cö giaáo sau
reâm cûãa. Coân ba em hoåc sinh thò tiu nghóu, tuãi cûåc bûúác ra. Töi chuá yá
àïën em nûä sinh ài sau, toác em chùèng tïët àuöi sam nhûng khöng hiïíu
sao töi cûá tin laâ noá rêët giöëng hònh daáng cuãa beá Vûäa töåi nghiïåp trong
têm tûúãng cuãa Thên trïn 20 nùm vïì trûúác. Nhû bõ taåt nûúác bêín vaâo
mùåt, töi boã yá àõnh vaâo gùåp ngûúâi hoåc troâ cuä cuãa Thên, töi thùæp ba neán
hûúng lïn baân thúâ àïí taå löîi vúái baån. Tûâ trong khung aãnh, Thên nhòn
töi, àöi mùæt hiïìn tûâ phaãng phêët möåt chuát laäng maån, veã mùåt vêîn bònh
thaãn nhû khöng hïì tin vaâo chuyïån vûâa xaãy ra coá thêåt.

VAI DIÏÎN CUÖËI CUÂNG
Coá möåt ngûúâi diïîn viïn giaâ àaä vïì hûu vaâ söëng àöåc thên. Muâa haå
nùm êëy öng tòm vïì möåt laâng vùæng veã úã vuâng nuái, söëng vúái gia àònh
ngûúâi em öng laâ giaáo viïn cêëp 1 trûúâng laâng. Möîi buöíi chiïìu öng
thûúâng ra chúi núi baäi coã vùæng lùång ngoaâi thung luäng. úã àêy, chiïìu
naâo öng cuäng thêëy möåt chuá beá ra ngöìi àúåi àoaân taâu chaåy qua thung
luäng, trûúác khi reä vaâo nhûäng vaách àaá àïën phña ga trïn.
Chuá beá höìi höåp àúåi. Àoaân taâu phuã àêy buåi àûúâng vúái nhûäng toa àöng
àuác haânh khaách nhû möåt thïë giúái khaác laå êìm êìm lûúát qua thung
luäng. Chuá beá vuåt àûáng dêåy haáo hûác àûa tay vêîy chó mong coá möåt
haânh khaách naâo àoá vêîy laåi chuá. Nhûng haânh khaách - mïåt moãi vò suöët
möåt ngaây trïn àûúâng- chùèng ai àïí yá vêîy laåi chuá beá khöng quen biïët.
Höm sau, röìi höm sau, höm sau nûäa, höm naâo öng giaâ cuäng
thêëy chuá beá ra vêîy vaâ vêîn khöng möåt haânh khaách naâo vêîy laåi. Nhòn
neát mùåt thêët voång cuãa chuá beá, tim ngûúâi diïîn viïn giaâ nhû thùæt laåi.
Öng nghô: "Khöng gò àau loâng bùçng viïåc thêëy möåt em beá thêët voång,
àûâng àïí treã con mêët loâng tin úã àúâi söëng, úã con ngûúâi."
Höm sau, ngûúâi em thêëy öng anh giúã chiïëc vali hoaá trang cuãa
öng ra. Öng daán lïn meáp möåt böå rêu giaã, àeo kñnh, mûúån úã àêu möåt
chiïëc aáo veston cuä, mùåc vaâo röìi chöëng gêåy ài. Öng ài nhúâ chuyïën xe
ngûåa cuãa traåm lïn taâu ài ngûúåc lïn ga trïn. Ngöìi saát cûãa söí toa taâu
öng thêìm nghô: " Àêy laâ vai kõch cuöëi cuâng cuãa mònh, cuäng nhû nhiïìu
lêìn nhaâ haát thûúâng phên cho mònh, möåt vai phuå, möåt vai rêët bònh
thûúâng, möåt haânh khaách giûäa bao haânh khaách ài taâu...
"Qua caái thung luäng coá chuá beá àang àûáng vêîy, ngûúâi diïîn viïn
giaâ nhoaâi ngûúâi ra, cûúâi, àûa tay vêîy laåi chuá beá. Öng thêëy chuá beá
mûâng cuöëng quñt, nhêíy cêîng lïn, àûa caã hai tay vêîy maäi. Con taâu ài
xa ngûúâi diïîn viïn giaâ traâo nûúác mùæt caãm àöång hún bêët cûá möåt àïm
huy hoaâng naâo úã nhaâ haát. Àêy laâ vai kõch cuöëi cuâng cuãa öng, möåt vai
phuå, möåt vai khöng coá lúâi, möåt vai khöng àaáng kïí nhûng àaä laâm cho

chuá beá kia vui sûúáng, àaä àaáp laåi têm höìn chuá beá vaâ chuá seä khöng mêët
loâng tin úã cuöåc àúâi.

GIUÁP ÀÚÄ NGÛÚÂI ÀAÄ GIUÁP ÀÚÄ MÒNH
Möåt trong nhûäng àiïìu khoá nhêët vaâ quyá nhêët laâ sûå an uãi
(A. Dumas)
Töi rúâi quï nhaâ Brookly, New York àïí àïën trûúâng Àaåi hoåc Luds,
úã Yorkshire, nûúác Anh, hoåc khoa sûã nùm töi mûúâi taám tuöíi. Khoaãng
thúâi gian àoá àöëi vúái töi tuy thuá võ nhûng cuäng cùng thùèng khöng keám,
búãi luác àoá töi vûâa phaãi cöë àiïìu chónh löëi söëng cuãa mònh àïí hoâa nhêåp
vaâo möi trûúâng söëng hoaân toaân xa laå vúái töi, àöìng thúâi töi phaãi luön
cöë vûúåt qua nöîi àau vûâa mêët cha.
Möåt höm noå, khi töi coân àang phên vên khöng biïët nïn mua
loaåi hoa naâo àïí trûng trong cùn phoâng troå teã nhaåt cuãa töi, bêët chúåt töi
tröng thêëy möåt cuå giaâ vûâa xaách ba tuái to taáo vûâa chöëng gêåy chêåp
choaång bûúác ài möåt caách rêët khoá khùn, töi vöåi chaåy àïën bïn öng, àúä
lêëy goái taáo vaâ giuáp öng lêëy laåi thùng bùçng.
"Caám ún cö beá nheá!" öng noái bùçng caái gioång Yorkshire du dûúng
rêët àùåc biïåt maâ töi rêët thñch - "Öng khöng ngaä àêu cö beá", öng cûúâi
vúái töi, àöi mùæt öng cuäng aánh lïn niïìm vui.
- Con ài vúái öng möåt àoaån àûúåc khöng aå? Töi deâ dùåt hoãi - Con
chó e öng laâm dêåp mêët nhûäng traái taáo ngon naây àêëy!
Öng cûúâi vaâ hoãi töi:
- Naây cö beá, cö tûâ núi khaác àïën phaãi khöng? Coá phaãi tûâ Myä àïën
khöng naâo?
- Daå thûa àuáng aå. Con úã New York aå. Con seä kïí öng nghe vïì quï
hûúng con trïn àûúâng chuáng ta vïì nhaâ, öng nheá!
Thïë laâ töi vaâ öng Burns trúã thaânh baån beâ cuãa nhau. Caác baån
biïët khöng, nuå cûúâi êëm aáp vaâ tòn caãm chên thaânh cuãa öng àöëi vúái töi
coá yá nghôa lúán lao biïët nhûúâng naâo. Trïn àûúâng ài, öng Burns (töi
quen goåi öng bùçng hoå) tûåa hùèn ngûúâi lïn chiïëc gêåy, chiïëc gêåy nhoã
nhûng coá veã rùæn chùæc. Khi chuáng töi vïì àïën nhaâ öng, töi giuáp öng sùæp

xïëp ngay ngùæn moåi thûá öng mua vaâ töi coân baão öng ngöìi yïn trïn ghïë
àïí töi pha cho öng taách traâ - hay noái àuáng hún laâ doån bûäa cho öng.
Öng phaãn àöëi nhûng töi hiïíu rùçng àoá laâ caách noái caãm ún cuãa öng. Sau
khi doån bûäa cho öng xong, töi xin pheáp öng àûúåc trúã laåi thùm öng lêìn
nûäa àïí xem coá thïí giuáp gò cho öng nûäa khöng. Nghe töi noái thïë, öng
nhaáy mùæt vaâ cûúâi baão:
- Öng chûa bao giúâ tûâ chöëi lúâi giuáp àúä cuãa möåt cö gaái naâo töët
buång nhû thïë caã.
Höm sau cuäng khoaãng giúâ àoá töi trúã laåi thùm öng lêìn nûäa, töi
choån giúâ naây vò muöën doån bûäa cho öng. Chiïëc gêåy vêîn dûåa úã goác
tûúâng laâ möåt minh chûáng rùçng öng haäy coân yïëu lùæm vaâ mùåc duâ öng
khöng hïì yïu cêìu töi giuáp nhûng hïî töi àûa cêy gêåy cho öng thò öng
cêìm lêëy vaâ duâng noá àïí ài laåi.
Chiïìu höm àoá, lêìn àêìu tiïn chuáng töi coá möåt buöíi noái chuyïån
thêåt thên tònh vúái nhau. Öng hoãi töi vïì viïåc hoåc, vïì kïë hoaåch cho
tûúng lai vaâ nhiïìu hún caã laâ vïì gia àònh töi. Töi coá cho öng biïët rùçng
cha töi vûâa múái qua àúâi, nhûng töi giêëu khöng cho öng biïët möëi bêët
hoâa giûäa töi vaâ cha. Phêìn öng, öng chó cho töi thêëy hai khung aãnh àùåt
úã chiïëc baân gêìn núi öng ngöìi. Àoá laâ hai bûác aãnh cuãa hai ngûúâi phuå nûä
khaác nhau möåt ngûúâi lúán tuöíi hún ngûúâi kia, nhûng caã hai giöëng
nhau nhû taåc. "Àoá laâ Mary" - Öng noái vaâ chó tay vaâo bûác aãnh cuãa
ngûúâi phuå nûä àûáng tuöíi - "Baâ êëy mêët caách àêy saáu nùm. Vaâ bûác kïë
bïn laâ con gaái Alice cuãa vúå chöìng öng. Noá laâ möåt y taá gioãi. Vúå öng mêët
vò khöng chõ àûång nöíi nöîi àau mêët con".
Nghe öng kïí maâ nûúác mùæt töi traâo ra luác naâo khöng biïët. Töi
khoác nhû chûa bao giúâ àûúåc khoác. Töi khoác cho baâ Mary; töi khoác cho
cö Alice; töi khoác cho öng Burns; vaâ töi khoác cho cha töi, ngûúâi maâ töi
khöng coá mùåt bïn öng trong nhûäng giêy phuá cuöëi àúâi. Thïë laâ sau àoá
cûá möåt tuêìn hai lêìn, töi àïën thùm öng, cuâng thúâi gian vaâ cuâng ngaây.
Lêìn naâo àïën, töi cuäng thêëy öng ngöìi trïn ghïë baânh, cêy gêåy dûång saát
bïn. Öng Burns coá möåt ti vi trùæng àen nhoã nhûng öng thñch àoåc saách
vaâ nghe àôa hún. Lêìn naâo thêëy töi àïën chúi, öng cuäng toã ra rêët mûâng.
Mùåc duâ töi luön nhùæc nhúã mònh phaãi giuáp àúä öng nhiïìu hún vaâ àûâng
quêëy rêìy öng. Nhûng phaãi thuá thêåt möåt àiïìu laâ töi caãm thêëy nheå

nhoäm vaâ êëm loâng hún nhiïìu nïëu töi coá thïí thöí löå tònh caãm vaâ suy
nghô cuãa mònh cho möåt ngûúâi naâo àoá chõu lùæng nghe töi.
Thûúâng chuáng töi bùæt àêìu chuyïån troâ khi doån bûäa. Höm àoá töi
cho öng biïët caãm giaác bùn khoùn, töåi löîi cûá aám aãnh töi maäi búãi vò hai
tuêìn trûúác ngaây cha töi mêët, töi àaä giêån öng vaâ chùèng theâm troâ
chuyïån vúái öng. Rùçng töi maäi maäi khöng coá dõp xin löîi öng. Mùåc duâ
öng Burns cuäng coá goáp lúâi nhûng phêìn nhiïìu öng nhûúâng töi noái hïët.
Öng chó ngöìi nghe. Nhûng caái löëi öng lùæng nghe múái hay laâm sao!
Öng nghe nhû nuöët lêëy tûâng lúâi cuãa töi, hún nûäa öng nhû àoåc àûúåc yá
nghô cuãa töi vaâ thêëu hiïíu hïët têët caã nhûäng gò töi muöën noái. Chöëc chöëc
öng laåi noái tiïëp töi úã möåt söë chöî töi toã ra ngêåp ngûâng, àiïìu naây chûáng
toã öng hoaân toaân hiïíu töi vaâ lùæng nghe töi rêët chùm chuá.
Möåt thaáng sau ngaây àoá, töi bêët chúåt àûúåc nghó hoåc möåt höm vaâ
töi nghô àïën öng. Töi quyïët àõnh àïën thùm öng maâ khöng goåi àiïån baáo
trûúác, vò nïëu laâm thïë roä raâng laâ quaá hònh thûác so vúái möëi quan hïå
ngaây möåt chên tònh cuãa chuáng töi. Khi àïën cöíng nhaâ öng, töi thêëy
öng àang laâm vûúân, öng cuái xuöëng röìi laåi àûáng lïn nheå nhaâng nhû
khöng. Töi haá höëc möìm khi thêëy öng cûã àöång nhõp nhaâng nhû thïë!
Chùèng leä àêy laâ ngûúâi maâ höm trûúác coân phaãi duâng gêåy àïí di chuyïín
àêy hay sao?
Bêët chúåt öng nhòn ra hûúáng cuãa töi. Coá leä öng nhêån ra ngay veã
böëi röëi trïn khuön mùåt töi nïn öng vêîy töi vaâo nhaâ vúái veã àêìy aáy naáy,
khöng àûúåc tûå nhiïn cho lùæm. Töi chùèng noái àûúåc lúâi naâo vaâ bûúác vaâo
nhaâ.
- Naâo, cö beá. Lêìn naây cho pheáp öng pha traâ cho chaáu nheá. Tröng
chaáu coá veã mïåt lûã àêëy!
- Sao? Con nghô... Töi bùæt àêìu lïn tiïëng.
- Öng biïët chaáu àõnh noái gò. Chaáu biïët khöng lêìn àêìu tiïn chaáu
nhòn thêëy öng úã chúå êëy maâ... höm àoá öng bõ trêåt khúáp. Öng vêëp phaãi
hoân àaá to trong vûúân, chaáu biïët àêëy, öng luác naâo cuäng vuång vïì.
- Nhûng tûâ luác naâo öng ài laåi àûúåc bònh thûúâng aå?
Àöi mùæt öng aánh lïn niïìm vui nhûng àöìng thúâi cuäng löå veã ùn
nùn, höëi hêån. "aâ, öng nhúá khöng lêìm laâ öng àaä ài laåi bònh thûúâng
àûúåc ngay ngaây höm sau êëy maâ."

- Nhûng sao? Töi böëi röëi thêåt sûå, búãi roä raâng öng khöng nïn gaåt
töi àïí töi cûá àïën doån bûäa cho öng chûá.
- Chaáu biïët khöng, leä ra öng àõnh cho chaáu biïët sûå thêåt àêëy!
Nhûng chñnh ngay lêìn thûá hai chaáu àïën thùm öng, öng thêëy chaáu
hònh nhû coá têm sûå gò àoá. Vaâ öng nghô, coá leä chaáu cêìn coá möåt búâ vai
cuãa ngûúâi giaâ àïí tûåa vaâo. Nhûng chaáu laåi luön nhùæc nhúã mònh rùçng
chaáu àïën thùm öng laâ àïí àûúåc chùm soác öng, chûá khöng phaãi vò
chuyïån khaác. Vò vêåy nïëu öng cho chaáu biïët öng àaä hoaân toaân bònh
phuåc thò liïåu chaáu coá àïën nûäa hay khöng? Öng biïët roä rùçng chaáu
àang rêët cêìn, rêët cêìn coá möåt ai àoá àïí chaáu troâ chuyïån, chia xeã. Vaâ
ngûúâi àoá phaãi lúán tuöíi, thêåm chñ phaãi lúán tuöíi hún caã cha chaáu nûäa vaâ
ngûúâi àoá coân phaãi biïët caách lùæng nghe.
- Thïë coân cêy gêåy thò sao aå?
- öì? Cêy gêåy êëy aâ, öng duâng gêåy khi ài daåo trïn nhûäng caánh
àöìng hoang àoá maâ. Höm naâo hai öng chaáu ta ài nheá!
Quaã thêåt sau àoá, chuáng töi àaä ài daåo cuâng cêy gêåy. Caác baån
thêëy àêëy, coá leä töi laâ ngûúâi chuã àöång giuáp àúä öng Burns, nhûng ngûúåc
laåi öng laåi laâ ngûúâi giuáp töi öng àaä boã thúâi gian ra àïí lùæng nghe vaâ
chù soác cho möåt cö gaái treã thiïëu thöëng caã thúâi gian lêîn tònh caãm.

TUYÏÅT VÚÂI
(Carla O'brien)
Möîi töëi khi baån ài nguã
Baån àang nuöi möåt haåt giöëng
Haåt giöëng cuãa cêy
Àoá laâ cêy àúâi cuãa baån
(Jennier Genereux Davis)
Ba baão töi rêët tuyïåt vúâi. Töi tûå hoãi coá àuáng nhû thïë khöng?
Àïí rêët tuyïåt vúâi... Baån Sarah baão cêìn phaãi coá maái toác àeåp nhû
baån êëy. Töi thò chùèng coá.
Àïí rêët tuyïåt vúâi... Baån Justin baão cêìn coá rùng trùæng, khoeã nhû
rùng baån êëy. Töi thò chùèng coá...
Àïí rêët tuyïåt vúâi... Baån Jessica baão mùåt phaãi khöng coá taân
nhang. Töi laåi bõ taân nhang àêìy ra.
Àïí rêët tuyïåt vúâi... Baån Mark baão phaãi laâ hoåc sinh thöng minh
nhêët lúáp baãy. Töi laåi khöng
Àïí rêët tuyïåt vúâi... Baån Stephen baão phaãi biïët pha troâ vaâ kïí
chuyïån tiïëu lêm. Töi laåi khöng.
Àïí rêët tuyïåt vúâi... Baån Lauren baão phaãi söëng trong möåt cùn nhaâ
àeåp úã möåt khu phöë sang troång. Töi laåi khöng.
Àïí rêët tuyïåt vúâi... Baån Sammantha baão phaãi mùåc quêìn aáo vaâ ài
giaây thêåt xõn. Töi laåi khöng.
Àïí rêët tuyïåt vúâi... Baån Mattheer baão phaãi sinh ra trong möåt gia
àònh giaâu sang. Töi laåi khöng.
Nhûng möîi töëi, khi ba öm töi vaâ chuác nguã ngon thò Ngûúâi baão:
"Con rêët tuyïåt vúâi, vaâ ba yïu con". Ba töi hùèn laâ biïët àõnh nghôa cuãa
rêët tuyïåt vúâi maâ caác baån töi khöng biïët.

BÛÄA TIÏÅC NGAÂY CÛÚÁI
Ngaây thûúâng, cûá sau bûäa cúm töëi chó coá möåt mònh baâ thûúâng
ngöìi naán laåi bïn baân ùn àïí nhòn quan nhaâ. Ngöi nhaâ cûá nhû tröëng
traãi vaâ röång thïn thang hún vaâo buöíi chiïìu töëi. Baâ nhúá roä neát vöåi vaä
sau möîi bûäa ùn cuãa caác thaânh viïn trong gia àònh baâ trûúác àêy - caác
con trai baâ thò ài vöåi vïì phoâng cuãa chuáng coân Peter, chöìng baâ thò bêåt
ti vi coi. Luác àoá, baâ bêån röån ghï lùæm! Bêån àïën mûác tûúãng chûâng nhû
khöng coá lêëy möåt tyá thúâi gian naâo àïí daânh cho baãn thên. Nhûng trúâi
aå! Bêy giúâ thò baâ coá biïët bao nhiïu laâ thúâi gian, coá biïët cú man naâo laâ
thúâi gian cho mònh. Àùåc biïåt laâ sau khi chöìng baâ ra ài.
Leä ra vúå chöìng baâ àaä lïn kïë hoaåch ài du lõch xa möåt chuyïën sau
khi caác con trai hoå àaä doån ra úã riïng. Giúâ àêy baâ sùén saâng àaánh àöíi
moåi thûá àïí àûúåc coá caác con vaâ chöìng baâ bïn caånh, nhûng dô nhiïn
nhûäng mú ûúác haäo huyïìn êëy khöng thïí naâo thûåc hiïån àûúåc. Bêy giúâ
duâ bõ cuöën huát vaâo nhûäng cöng viïåc tûâ thiïån, cöng viïåc nhaâ vaâ caã viïåc
laâ baánh nûúáng àïí baán nhûng baâ vêîn nhúá xiïët bao tiïëng con baâ nghõch
phaá vaâ àaánh nhau bïn ngoaâi sên àïí röìi chöëc chöëc laåi chaåy vaâo meác
meå: "Meå úi, anh hai phaá con kòa?"; "Meå úi! uát mùåc aáo con kò meå!"; "Meå,
meå, meå..".
Àaä coá luác vò quaá bûåc mònh baâ cûá muöën buåm miïång chuáng laåi,
bùæt chuáng nñn. Nhûng bêy giúâ nïëu chuáng nghõch phaá vaâ meác baâ baâ
chó seä chaåy àïën bïn chuáng vaâ öm chuáng maâ thöi. Nhòn nhûäng àûáa treã
con ngûúâi ta tung tùng vui àuâ trïn àûúâng phöë, loâng baâ chúåt chuâng
xuöëng, baâ höì tûúãng laåi ngaây xûa baâ cuäng tûâng tay xaách naác mang kia
maâ! Nhûng sao giúâ baâ thêëy àöi tay thûâ thaäi àïën thïë.
Àïm nay baâ chúåt caãm thêëy mònh ngúá ngêín quaá. Luác naäy baâ
Charlotte, möåt baâ baån haâng xoám coá gheá qua, vaâ baâ àaä kïí cho baâ
Charlotte biïët rùçng leä ra höm nay laâ ngaây kyã niïåm 40 nùm ngaây cûúái
cuãa vúå chöìng baâ, vaâ baâ coân kïí cho baâ baån nghe nhûäng dûå tñnh maâ hoå
àõnh chuêín bõ cho buöíi tiïåc naây. Nhûng sao baâ ngúá ngêín thïë nhó! Taåi

sao laåi noái nhûäng chuyïån naây khi maâ chöìng baâ khöng coân nûäa. Khi
baâ Charlotte ra vïì, baâ laåi coân tûå mònh nûúáng lêëy möåt öí baánh
chocolate maâ luác sinh thúâi chöìng baâ rêët ûa thñch. Chiïëc baánh àang
nùçm trong tuã laånh kia kòa vaâ chúâ àûúåc doån lïn.
Baâ coân nhúá nùm ngoaái caác con baâ àaä quêy quêì bïn vúå chöìng baâ,
baân baåc vui veã vïì chûúng trònh töí chûác buöíi tiïåc mûâng 40 nùm ngaây
cûúái cuãa cha meå, nhûng bêy giúâ coân töí chûác àûúåc gò nûäa kia chûá?
Nùm nay chùæc chùèng àûáa naâo vïì àêu. Maâ vïì àïí laâm gò kia chûá?
Chùèng leä àïí töí chûác möåt buöíi tiïåc kyã niïåm 40 ngaây cûúái cho chó möåt
baâ vúå goáa thöi sao? Coá ai laåi laâm thïë bao giúâ àêu naâo? Luác naäy baâ
cuäng coá thöí löå cho baâ Charlotte àiïìu naây vaâ baâ Charlotte àaä toã thaái àöå
àöìng caãm vaâ chia buöìn cuâng baâ.
Coá phaãi baâ àang tûå than thên traách phêån khöng nhó? Naâo? Cöë
lïn naâo! Baâ tûå àöång viïn mònh. Thöi naâo bêy giúâ mònh phaãi ùn möåt
miïëng baánh roä to múá àûúåc nhûng maâ chùæc phaãi thïët àaäi con Max möåt
miïëng nûäa múái àûúåc. Öi, caái con Max naây thöng minh ghï àêëy!
Dûúâng nhû noá hiïíu àûúåc yá nghô trong àêìu baâ nïn noá bùæt àêìu cêët
tiïëng suãa àoâi ùn. Töåi nghiïåp con Max, noá trûúác giúâ vêîn àûúåc chöìng baâ
nuöi nêëng, vaâ noá vêîn thûúâng chúâ öng úã cûãa àïí àoán öng. Nhiïìu àïm
liïìn sau ngaây chöìng baâ mêët noá vêîn ngöìi úã cûãa suöët àïm, noá chúâ öng
vïì, nhûng caánh cûãa chùèng bao giúâ múã. Vò vêåy cûá nghe thêëy tiïëng
àöång naâo laâ noá suãa vang, noá ngúä öng vïì nhaâ.
Àïm nay cuäng thïë! Maâ sao noá laåi suãa maäi thïë kia. Khöng leä noá
tûúãng noá laâm chuã hïët khu vûåc naây hay sao vêåy caâ? Noá chùèng àïí cho
baâ con löëi xoám yïn àûúåc chuát naâo caã sao? Nhûng trúâi xui àêët khiïën
hay sao êëy, baâ laåi tin noá vaâ bûúác ra cûãa söí àïí xem xeát coá möåt chiïëc xe
húi thöi maâ. Baâ mùæng noá: - "Trúâi aå? Max úi? Böå maây tûúãng caã con
àûúâng naây chó coá ta vaâ ngûúi àûúåc quyïìn sinh söëng thöi aâ?". Chùæc xe
húi àoá laâ cuãa baâ con baâ Boris àêëy? Baâ Boris úã kïë nhaâ baâ vaâ baâ êëy coá
rêët nhiïìu con, caác con baâ vêîn thûúâng vïì thùm vúå chöìng baâ.
Nhûng kyâ laå chûa? Con Max khöng chõu nñn vaâ lêìn naây hònh
nhû baâ nghe coá tiïëng goåi cûãa. Chùèng chuát súå haäi, baâ bûúác àïën caánh
cûãa vûâa múã to ra vûâa baão Max:

- "Naây, maây coi kyä nheá - coá ai àêu naâo". öì! Trúâi úi? öì kòa! Con
baâ! Chuáng àûáng caã úã ngoaâi cûãa vaâ heát to: - "Ngaåc nhiïn lùæm phaãi
khöng meå? Röìi chuáng lêìn lûúåt öm hön baâ!
- Öi caác con baâ àaä vïì. Meå cûá nghô laâ caác con khöng nhúá ngaây
naây, vúái laåi cha cuäng àaä...". Gioång baâ ngheån hùèn.
- "Kòa meå" Josh lïn tiïëng. "Cha vaâ meå luön hiïån diïån trong tim
vaâ kyá ûác cuãa tuåi con, vaâ ngaây kyã niïåm lïî cûúái cuãa cha meå luön laâ möåt
ngaây àùåc biïåt cuãa tuåi con". Hai àûáa kia gêåt àêìu taán thaânh, vaâ luác naây
vò caãm àöång quaá nïn nûúác mùæt baâ chaãy roâng.
- "Meå úi? Baánh cûúái àêu meå?" Chuck hoãi baâ. "Tuåi con muöën ùn
mûâng!"
Nghe thïë, baâ nhoeãn miïång cûúâi vaâ bûúác vaâo nhaâ bïëp. Baâ thêìm
caãm ún àêëng Linh thiïng àaä xui khiïën baâ laâm chiïëc baánh naây vaâ àaä
ban cho baâ nhûäng àûáa con tuyïåt vúâi.

MAÃNH ÀÔA VÚÄ
Möåt ngaây khi töi khoaãng chñn tuöíi, meå coá chuyïån phaãi vaâo thõ
trêën vaâ giao töi cho anh chõ tröng nom. Khi meå vûâa ài, töi chaåy vaâo
phoâng nguã cuãa meå vaâ múã tuã trang àiïím. Trong ngùn trïn cuâng, dûúái
lúáp vaãi mïìm thúm, töi thêëy höåp nûä trang. Töi thñch thuá nhû vûâa
khaám phaá möåt kho taâng, caái nhêîn höìng ngoåc cuãa cö tùång cho meå, àöi
hoa tai ngoåc trai möåt thúâi thuöåc vïì baâ, daãi luåa cuãa chiïëc aáo meå mùåc
vaâo ngaây cûúái... Töi thñch thuá nghõch ngúåm bùçng caách mang thûã têët
caã thûá êëy vaâo, tûúãng tûúång vö söë hònh aãnh thuá võ àêìy maâu sùæc vïì
nhûäng gò maâ möåt phuå nûä xinh àeåp phaãi coá...
Böîng nhiïn töi phaát hiïån möåt caái höåp nhoã maâu àoã. Múã ra, töi
hïët sûác kinh ngaåc khi nhêån thêëy bïn trong chó coá möîi möåt maãnh sûá
trùæng hùèn àaä vúä ra tûâ möåt caái àôa. Taåi sao meå töi laåi cêët giûä möåt vêåt
nhû thïë naây nhó? Lêëp laánh dûúái aánh saáng, maãnh àôa vúä chùèng noái lïn
àûúåc cêu traã lúâi.
Vaâi thaáng sau, khi töi àang chuêín bõ baân ùn, cö laáng giïìng
Marge àïën chúi. Liïëc qua chiïëc baân, cö Marge noái: "öì, hùèn gia àònh
àang chuêín bõ tiïëp khaách. Thöi àïí töi vaâo luác khaác vêåy". "Khöng, cûá
tûå nhiïn. Chuáng töi chùèng àoán ai caã" - meå traã lúâi. Marge hoãi: "Nhûng
trïn baân toaân àôa àeåp... Töi chùèng bao giúâ daám cho boån treã àuång àïën
nhûäng thûá nhû thïë". Meå cûúâi: "Töëi nay, gia àònh töi àûúåc thûúãng thûác
moán thñch nhêët. Nïëu doån baân thêåt àùåc biïåt àïí àaäi khaách thò sao
khöng doån thêåt àùåc biïåt cho chñnh gia àònh mònh?". "Nhûng nhûäng
caái àôa àeåp thïë kia...". "öì, vaâi caái àôa vúä laâ caái giaá khöng àaáng kïí phaãi
traã àïí àöíi laåi niïìm vui cho gia àònh. Möîi maãnh vúã àïìu chûáa möåt cêu
chuyïån kyã niïåm...".
Ài àïën tuã cheán, meå töi lêëy ra möåt caái àôa cuä kïí: "Caái naây vúä vaâo
ngaây chuáng töi mang Mark tûâ nhaâ baão sanh vïì. Höm àoá laâ möåt buöíi
chiïìu thêåt laånh leäo. Khi êëy, Judy chó múái saáu tuöíi nhûng cûá nùçng nùåc
àoâi giuáp töi viïåc bïëp nuác. Noá laâm vúä caái àôa naây khi khïå nïå mang àïën

böìn rûãa"... Meå kïí tiïëp: "Thoaåt àêìu töi bûåc mònh ghï lùæm nhûng röìi tûå
nhuã mònh khöng thïí vò chuyïån caái àôa vúä laåi laâm mêët ài khöng khñ
haånh phuác khi vûâa àoán thùçng beá múái sinh vïì. Hún nûäa, sau àoá têët caã
chuáng töi cuâng ngöìi haân keo cho chiïëc àôa vúä àoá. Hoáa ra, khöng khñ
caâng vui hún".
Meå laåi àïën tuã cheán, lêëy ra möåt caái àôa nûäa "Chõ coá thêëy caånh àôa
bõ meã khöng? - Meå hoãi cö Marge - Chuyïån xaãy ra khi töi 17". Gioång
meå trúã nïn nheå hùèn: "Möåt ngaây muâa thu, caác anh töi cêìn ngûúâi giuáp
doån àöëng coã khö. Vò thïë, möåt thanh niïn àûúåc thuï. Anh ta tröng
maãnh deã nhûng àöi tay rêët khoãe vaâ khaá àeåp trai vúái maái toác vaâng.
Mêëy öng anh töi böîng thñch anh ta vaâ múâi àïën dûå buöíi ùn töëi. Khi
öng anh kïë xïëp anh êëy ngöìi saát töi, mùåt töi àoã ûãng vò mùæc cúä... Trong
bûäa ùn, anh êëy àûa töi caái àôa nhúâ lêëy höå thûác ùn nhûng luác àoá tim
töi àêåp maånh vaâ töi run àïën nöîi laâm caái àôa va vaâo möåt caái khaác
khiïën caånh bõ meã... Khi ra vïì, anh êëy nùæm tay töi, àùåt maãnh àôa vúä
vaâo, khöng noái gò hïët nhûng núã nuå cûúâi. Chó cûúâi... Möåt nùm sau, töi
lêåp gia àònh vúái anh êëy. Maäi cho àïën nay, cûá khi naâo nhòn caái àôa naây
töi laåi thñch thuá nhúá àïën chuyïån xûa...".
Töi khöng thïí naâo quïn àûúåc maãnh àôa vúä trong tuã trang àiïím
cuãa meå. Àúåi dõp thñch húåp, töi chaåy ngay vaâo phoâng meå, lêëy maãnh vúä
àoá xem cêín thêån, röìi lao xuöëng nhaâ bïëp bùæc ghïë lêëy caái àôa meã ra.
Àuáng nhû töi nghô, maãnh vúä hoaân toaân khúáp vúái chöî meã trïn àôa. Àoá
chñnh laâ maãnh àôa vúä maâ böë töi àaä àûa cho meå vaâo ngaây àêìu tiïn hai
ngûúâi gùåp nhau. Vaâ bêy giúâ, cêu chuyïån tònh bùæt àêìu tûâ maãnh vúä àoá
àaä tröi qua àïën nùm thûá 54 trong haånh phuác... Múái àêy, möåt cö chõ
cuãa töi àaä ngoã lúâi xin meå chiïëc nhêîn höìng ngoåc; möåt cö chõ khaác laåi
àoâi àöi hoa tai cuãa baâ. Coân töi, töi chó thñch kó vêåt quñ nhêët àúâi meå maâ
baâ àaä trên troång giûä maäi suöët mêëy chuåc nùm qua: maãnh àôa vúä nhoã
xñu.

CHUÁT SUY TÛ TRONG NGAÂY
Möåt baác thúå möåc àïën tuöíi vïì hûu noái cho öng chuã thêìu biïët
nhûäng dûå tñnh cuãa mònh trong thúâi gian sùæp túái. Baác seä xin nghó hûu
àïí vui hûúãng tuöíi giaâ vúái con chaáu. Baác biïët rùçng nïëu nghó viïåc thò
taâi chñnh cuãa gia àònh seä coá phêìn naâo thiïëu huåt nhûng baác tin röìi àêy
gia àònh seä coá caách xoay xúã àûúåc.
Öng chuã thêìu toã ra tiïëc khi thêëy ngûúâi thúå laânh nghïì xin thöi
viïåc. Öng ta àïì nghõ baác cöë xêy giuáp cho haäng thïm möåt ngöi nhaâ nûäa
röìi nghó coi nhû laâ vò öng. Baác thúå àöìng yá laâm nhûng ai cuäng hiïíu
rùçng baác miïîn cûúäng nhêån lúâi chûá khöng thûåc loâng muöën nhêån cöng
viïåc naây.
Baác ta goåi àaåi möåt nhoám thúå coá tay nghïì keám vaâ mua nhûäng
loaåi vêåt tû chêët lûúång keám àïí xêy dûång cùn nhaâ êëy. Khi ngöi nhaâ
àûúåc xêy xong, öng chuã thêìu àïën tiïëp nhêån cöng trònh vaâ trao vaâo tay
baác chiïëc chòa khoáa nhaâ. Öng noái vúái baác: "Àêy laâ nhaâ cuãa anh. Töi
biïëu anh moán quaâ naây àïí caãm ún anh àaä laâm viïåc cho cöng ty bêëy lêu
nay".
Chuáng ta thò coá khaác gò baác thúå êëy. Chuáng ta xêy dûång cuöåc àúâi
mònh möåt caách cêíu thaã, tuây tiïån vúái têm lyá àöëi phoá thay vò tñch cûåc vaâ
chuã àöång laâm cho noá thêåt töët àeåp. Ú' möåt vaâi thúâi àiïím quan troång
trong cuöåc àúâi mònh, chuáng ta khöng hïì döëc sûác lûåc àïí thûåc hiïån moåi
viïåc cho thêåt töët. Thïë röìi khi tröng thêëy tònh traång töìi tïå vaâ nhêån ra
rùçng mònh àang söëng trong cùn nhaâ do chñnh tay ta dûång nïn thò
chuáng ta múái caãm thêëy bõ söëc. Giaá nhû àûúåc biïët trûúác, hùèn chuáng ta
àaä haânh àöång khaác ài.
Haäy hònh dung mònh laâ baác thúå möåc, coân cuöåc àúâi chuáng ta
chñnh laâ ngöi nhaâ. Möîi ngaây baån àoáng àinh, laát saân hoùåc xêy tûúâng,
baån haäy xêy nhaâ mònh möåt caách khön ngoan. Baån chó coá möåt cuöåc àúâi

maâ thöi. Ngay caã trong trûúâng húåp baån chó coân söëng möåt ngaây, ngaây
söëng àoá cuäng àaáng àïí baån söëng sao cho tûã tïë vaâ coá tû caách.
Têëm baãng gùæn trïn tûúâng ghi rùçng: "Söëng laâ thûåc hiïån möåt kïë
hoaåch do chñnh mònh vaåch ra". Cuöåc söëng cuãa baån höm nay laâ kïët quaã
tûâ thaái àöå söëng vaâ nhûäng choån lûåa cuãa baån trong quaá khûá. Cuöåc söëng
cuãa baån ngaây mai seä laâ kïët quaã tûâ thaái àöå söëng vaâ nhûäng lûåa choån
cuãa baån ngaây höm nay.

HAI VIÏN GAÅCH XÊËU XÑ
Àïën miïìn àêët múái, caác võ sû phaãi tûå xêy dûång moåi thûá. Hoå mua
àêët, gaåch, mua duång cuå vaâ bùæt tay vaâo viïåc.
Möåt chuá tiïíu àûúåc giao xêy möåt bûác tûúâng gaåch. Chuá rêët têåp
trung vaâo cöng viïåc, luön kiïím tra xem viïn gaåch àaä thùèng chûa,
haâng gaåch coá ngay ngùæn khöng. Cöng viïåc tiïën triïín khaá chêåm vò chuá
àùåc biïåt kyä lûúäng. Tuy nhiïn, chuá khöng lêëy àoá laâm phiïìn loâng búãi vò
chuá biïët mònh sùæp sûãa xêy möåt bûác tûúâng tuyïåt àeåp àêìu tiïn trong
àúâi.
Cuöëi cuâng, chuá cuäng hoaân thaânh cöng viïåc vaâo luác hoaâng hön
buöng xuöëng. Khi àûáng lui ra xa àïí ngùæm nhòn cöng trònh lao àöång
cuãa mònh, chuá böîng caãm thêëy coá gò àoá àêåp vaâo mùæt: mùåc duâ chuá àaä
rêët cêín thêån khi xêy bûác tûúâng song vêîn coá hai viïn gaåch bõ àùåt
nghiïng. Vaâ àiïìu töìi tïå nhêët laâ hai viïn gaåch àoá nùçm ngay chñnh giûäa
bûác tûúâng. Chuáng nhû àöi mùæt àang trûâng trûâng nhòn chuá.
Kïí tûâ àoá, möîi khi du khaách àïën thùm ngöi àïìn, chuá tiïíu àïìu
dêîn hoå ài khùæp núi, trûâ àïën chöî bûác tûúâng maâ chuá xêy dûång.
Möåt höm, coá hai nhaâ sû giaâ àïën tham quan ngöi àïìn. Chuá tiïíu
àaä cöë laái hoå sang hûúáng khaác nhûng hai ngûúâi vêîn nùçng nùåc àoâi àïën
khu vûåc coá bûác tûúâng maâ chuá xêy dûång. Möåt trong hai võ sû khi àûáng
trûúác cöng trònh êëy àaä thöët lïn: "Öi, bûác tûúâng gaåch múái àeåp laâm
sao!".
Hai võ noái thêåt chûá? Hai võ khöng thêëy hai viïn gaåch xêëu xñ
ngay giûäa bûác tûúâng kia û? - chuá tiïíu kïu lïn trong ngaåc nhiïn.
"Coá chûá, nhûng töi cuäng thêëy 998 viïn gaåch coân laåi àaä gheáp
thaânh möåt bûác tûúâng tuyïåt vúâi ra sao" - võ sû giaâ tûâ töën.

Àöi khi chuáng ta quaá nghiïm khùæc vúái baãn thên mònh khi cûá
luön nghiïìn ngêîm nhûäng löîi lêìm maâ ta àaä mùæc phaãi, cho rùçng caã thïë
giúái àïìu nhúá àïën noá vaâ quy traách nhiïåm cho ta. Chuáng ta àaä hoaân
toaân quïn rùçng àoá chó laâ hai viïn gaåch xêëu xñ giûäa 998 viïn gaåch
hoaân haão.
Vaâ àöi khi chuáng ta laåi quaá nhaåy caãm vúái löîi lêìm cuãa ngûúâi
khaác. Khi bùæt gùåp ai mùæc löîi, ta nhúá kyä tûâng chi tiïët. Vaâ hïî coá ai nhùæc
àïën tïn ngûúâi àoá, ta laåi liïn hïå ngay àïën löîi lêìm cuãa hoå maâ quïn
bùéng nhûäng àiïìu töët àeåp hoå àaä laâm.
Cêìn phaãi hoåc caách röång lûúång vúái ngûúâi khaác vaâ vúái chñnh
mònh. Möåt thïë giúái nhên aái trûúác hïët laâ möåt thïë giúái núi löîi lêìm àûúåc
tha thûá.

SÖËNG TROÅN VEÅN TÛÂNG NGAÂY
Trong möåt buöíi diïîn thuyïët vaâo àêìu nùm hoåc. Brian Dison -
Töíng giaám àöëc cuãa Têåp àoaân Coca Cola - àaä noái chuyïån vúái sinh viïn
vïì möëi tûúng quan giûäa nghïì nghiïåp vúái nhûäng traách nhiïåm khaác
cuãa con ngûúâi.
Baån haäy tûúãng tûúång cuöåc àúâi nhû möåt troâ chúi tung hûáng.
Trong tay baån coá nùm quaã boáng mang tïn laâ: cöng viïåc/ gia dònh/ sûác
khoãe/ baån beâ vaâ tinh thêìn. Baån àang tung chuáng lïn khöng trung.
Baån seä hiïíu ngay rùçng cöng viïåc laâ quaã boáng cao su. Vò khi baån laâm
rúi noá xuöëng àêët, noá seä naãy lïn laåi. Nhûng böën quaã boáng coân laåi - gia
àònh, sûác khoãe, baån beâ vaâ tinh thêìn - àïìu laâ nhûäng quaã boáng bùçng
thuãy tinh. Nïëu baån lúä tay àaánh rúi möåt quaã noá seä bõ trêìy sûúát, coá tò
vïët, bõ nûát, bõ hû hoãng hoùåc thêåm chñ bõ vúä naát maâ khöng thïí sûãa
chûäa àûúåc. Chuáng khöng bao giúâ trúã laåi nhû cuä. Baån phaãi hiïíu àiïìu
àoá vaâ cöë gùæng phêën àêëu giûä cho àûúåc sûå quên bònh trong cuöåc söëng
cuãa baån.
Baån laâm thïë naâo àêy?
Baån àûâng haå thêëp giaá trõ cuãa mònh bùçng caách so saánh mònh vúái
nhûäng ngûúâi khaác. Àoá laâ vò möîi chuáng ta laâ nhûäng con ngûúâi hoaân
toaân khaác nhau, chuáng ta laâ nhûäng caá nhên àùåc biïåt. Baån chúá àùåt
muåc tiïu cuãa baån vaâo nhûäng gò maâ ngûúâi khaác cho laâ quan troång. Chó
coá baån múái biïët roä àiïìu gò laâ töët nhêët cho chñnh mònh.
Baån chúá nïn thúâ ú vúái nhûäng gò gêìn guäi vúái traái tim cuãa baån.
Baån haäy nùæm chùæc lêëy nhû thïí chuáng laâ nhûäng phêìn trong cuöåc söëng
cuãa baån. Búãi vò nïëu khöng coá chuáng, cuöåc söëng cuãa baån seä mêët ài yá
nghôa.
Baån chúá àïí cuöåc söëng tröi qua keä tay vò baån cûá àùæm mònh trong
quaá khûá hoùåc aão tûúãng vïì tûúng lai. Chó bùçng caách söëng cuöåc àúâi

mònh trong tûâng khoaãnh khùæc cuãa noá, baån seä söëng troån veån tûâng
ngaây cuãa àúâi mònh.
Baån chúá boã cuöåc khi baån vêîn coân àiïìu gò àoá cho ài. Khöng coá gò
laâ hoaân toaân bïë tùæc maâ noá chó thêåt sûå trúã nïn bïë tùæc khi baån thöi
khöng cöë gùæng nûäa.
Baån chúá ngaåi nhêån rùçng mònh vêîn chûa hoaân thiïån. Àoá chñnh laâ
súåi chó moãng manh raâng buöåc möîi ngûúâi chuáng ta laåi vúái nhau.
Baån chúá ngaåi maåo hiïím. Nhúâ maåo hiïím vúái nhûäng vêån höåi cuãa
àúâi mònh maâ baån hoåc biïët caách söëng duäng caãm.
Baån chúá khoáa kñn loâng mònh vúái tònh yïu bùçng caách noái baån
khöng coá thúâi gian yïu ai. Caách nhanh nhêët àïí nhêån àûúåc tònh yïu laâ
haäy cho ài. Caách choáng nhêët àïí àaánh mêët tònh yïu laâ nñu giûä thêåt
chùåt. Coân phûúng thûác töët nhêët àïí giûä àûúåc tònh yïu laâ baån haäy chùæp
cho noá àöi caánh.
Baån chúá bùng qua cuöåc àúâi nhanh àïën nöîi khöng nhûäng baån
quïn mêët núi mònh söëng maâ coân coá khi quïn caã baån àõnh ài vïì àêu.
Baån chúá quïn nhu cêìu tònh caãm lúán nhêët cuãa con ngûúâi laâ caãm
thêëy mònh àûúåc àaánh giaá àuáng.
Baån chúá ngaåi hoåc. Kiïën thûác khöng coá troång lûúång. Noá laâ kho
baáu maâ baån coá thïí luön mang theo bïn mònh möåt caách dïî daâng.
Baån chúá phñ phaåm thúâi giúâ hoùåc lúâi noái möåt caách vö traách
nhiïåm. Caã hai àiïìu àoá möåt khi mêët ài seä khöng khi naâo bùæt laåi àûúåc.
Cuöåc àúâi khöng phaãi laâ möåt àûúâng chaåy maâ noá laâ möåt löå trònh maâ baån
haäy thûúãng thûác tûâng chùång àûúâng mònh ài qua.
Quaá khûá àaä laâ lõch sûã. Tûúng lai laâ möåt maâu nhiïåm. Coân hiïån
taåi laâ möåt moán quaâ cuãa cuöåc söëng, chñnh vò thïë maâ chuáng ta goåi àoá laâ
tùång phêím (*)".
(*) Present: Caách chúi chûä trong tiïëng Anh - coá nghôa laâ hiïån
taåi, àöìng êm vúái tùång phêím.

CÖ GAÁI COÁ MÖÅT BÖNG HÖÌNG
John Blanchard rúâi khoãi bùng ghïë, chùm chuá nhòn doâng ngûúâi
àang ra khoãi nhaâ ga xe lûãa trung têm thaânh phöë. Anh àang chúâ
ngûúâi con gaái maâ traái tim àaä rêët quen thuöåc vúái anh nhûng khuön
mùåt thò anh chûa tûâng gùåp, möåt cö gaái vúái möåt böng hoa höìng.
13 thaáng trûúác àêy trong möåt thû viïån úã Florida, khi nhêëc möåt
cuöën saách ra khoãi kïå anh böîng caãm thêëy bõ löi cuöën khöng phaãi vò nöåi
dung cuöën saách maâ vò doâng chûä viïët bùçng buát chò bïn lïì cuöën saách.
Nhûäng haâng chûä mïìm maåi vúái nöåi dung chûáa àûång möåt têm höìn sêu
sùæc vaâ möåt trñ tuïå saáng suöët. Bïn trong bòa cuöën saách, núi ghi tïn
ngûúâi mûúån anh tòm ra tïn chuã nhên cuãa haâng chûä, àoá laâ Hollis
Maynell. Cö gaái söëng úã thaânh phöë New York.
Sau àoá anh viïët cho cö gaái möåt bûác thû tûå giúái thiïåu mònh vaâ
mong cö traã lúâi, nhûng ngaây höm sau anh àaä phaãi lïn taâu ra nûúác
ngoaâi tham gia cuöåc Chiïën tranh thïë giúái lêìn thûá II. Trong voâng möåt
nùm vaâ möåt thaáng sau àoá, hai ngûúâi dêìn dêìn tòm hiïíu nhau qua thû
tûâ. Möîi laá thû laâ möåt haåt giöëng àûúåc gieo vaâo traái tim nöìng chaáy. Möåt
möëi tònh naãy núã. Anh àïì nghõ cö gaái gûãi cho mònh möåt têëm hònh
nhûng cö gaái tûâ chöëi. Cö cho rùçng nïëu anh thûåc loâng thò diïån maåo cuãa
cö àêu coá quan troång gò.
Cuöëi cuâng cuäng àïën ngaây anh tûâ chêu Êu trúã vïì. Hoå heån seä gùåp
nhau lêìn àêìu taåi nhaâ ga trung têm thaânh phöë New York vaâo luác 19
giúâ. Cö gaái viïët: "Anh seä nhêån ra em vò em seä gaâi möåt böng höìng trïn
ve aáo".
Khi àoá, anh thêëy möåt ngûúâi con gaái bûúác laåi phña mònh, cö êëy coá
möåt thên hònh maãnh mai thon thaã. Nhûäng cuöån toác vaâng loùn xoùn
bïn vaânh tai nhoã nhùæn. Cùåp mùæt cö êëy xanh nhû nhûäng àoáa hoa. Àöi
möi vaâ cùçm cö ta coá neát cûúng quyïët nhûng rêët dõu daâng. Cö gaái núã
möåt nuå cûúâi nheå nhaâng hêëp dêîn trïn vaânh möi vaâ noái nhoã: "Ài cuâng

Học làm người

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (13)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Học làm người

Similar to Học làm người (20)

Học làm người