mô tả hiện tượng hay gặp trong khi vận hành bơm và cách khắc phục

1. Bạn đã biết gì về hiện tượng búa nước ???
Hiện tượng búa nước hay còn gọi là va nước va được trải qua ba giai đoạn như
sau:
Giai đoạn 1 : Máy bơm đang hoạt động bình thường tự nhiên bị mất điện đột ngột
nhưng cánh bơm vẫn quay do quán tính. Tuy nhiên tốc độ quay của cánh bơm sẽ
giảm xuống làm cho lưu lượng và cột áp giảm theo. Lúc này sự chuyển động của
máy bơm và lưu lượng vẫn theo chiều bình thường.
Giai đoạn 2 : Vì bị mất điện nên chiều cao cột áp đẩy sẽ tiếp tục giảm xuống và cột
áp nước trong đường ống sẽ hồi ngược lại nếu áp lực cột nước thấp hơn áp lực tính
trong đường ống.
Cánh bơm vẫn tiếp tục quay và áp lực hồi ngược (áp lực nén xuống) sẽ gây áp lực
đẩy của máy bơm (áp lực đẩy lên) từ đó sinh ra một chuỗi các áp lực không ổn định
và gây ra sự ma sát và xung đột bên trong đường ống. Đây là hiện tượng búa nước
hay hiện tượng nước va. Khi đó áp lực bên trong đường ống tăng lên nhanh chóng
và cột áp nước hồi ngược sẽ tạo ra một lực tác động nguy hại lên các cánh bơm
đang chuyển đọng làm giảm nhanh tốc độ quay và lưu lượng nước.
Giai đoạn 3 : Vòng quay của cánh bơm tiếp tục giảm, các cánh bơm dừng quay, áp
lực hồi ngược của cột áp nước sẽ tác dụng cánh bơm và gây nên hiện tượng cánh
bơm quay theo chiều ngược lại.
Ba giai đoạn hiện tượng búa nước
Biện pháp khắc phục hiện tượng búa nước : sử dụng búa nước giảm chấn hay
còn gọi là van búa nước.
Để tránh hiện tượng búa nước, ở giai đoạn một như mô tả trên cánh của van một
chiều sẽ đóng lại vói tốc độ phù hợp để tránh ma sát và sự va chạm sinh ra do hai
hướng áp lực nước trái ngược nhau ở phía trong đường ống.
Kế theo giai đoạn hai, cột áp từ trên cao sẽ hồi trở lại, van một chiều dạng lò xo sẽ
đóng lại hoàn toàn, dòng áp lực nước hồi ngược gặp van 1 chiều đong khít sẽ tạo ra
một dòng áp lực hồi ngược trở lên. Khi đó, búa nước giảm chấn có chức năng hấp
thụ áp lực không ổn định trong ống phía van trên 1 chiều.

2. Van búa nước giảm chấn
Vậy búa nước giảm chấn có tác dụng gì ?
- Chức năng thu áp lực không ổn định phía trong đường ống do sự đóng lại của van
1 chiều.
- Giúp giảm độ ồn và rung lắc đường ống do sự xung đột áp lực trong đường ống
gây ra.
- Búa giảm chấn sẽ hấp thụ áp lực sinh ra bởi dòng nước hồi ngược lại khi bơm
dùng đột ngột. Nếu áp lực này cao hơn mức giới hạn an toàn cho phép thì van an
toàn sẽ tự động mở ra nhằm xả bớt áp lực đảm bảo an toàn tốt nhất hệ thống.
Búa nước thường dùng trên trục đứng hệ thống cấp nước các tòa nhà cao tầng để
tránh nước dội về làm hỏng van và bơm. Búa nước thường lắp điểm cuối trục đứng
vì trong ống nước lúc nào cũng có nước. Nếu trường hợp mất điện đột ngột thì bơm
không chạy nước sẽ bị dội ngược về máy bơm do trọng lực.