1. Bài 28
MẠCH R,L,C MẮC NỐI TIẾP
V Ậ T L Í

2. Bài 28: MẠCH R, L, C MẮC NỐI
TIẾP- CỘNG HƢỞNG ĐIỆN
I. PHƢƠNG PHÁP GIẢN ĐỒ FRE-NEN
1/ Định luật về điện áp tức thời
2/ Phƣơng pháp giản đồ Fre-nen
II. MẠCH CÓ R, L, C MẮC NỐI TIẾP
1/ Định luật Ôm cho đoạn mạch có R, L, C
mắc nối tiếp. Tổng trở
2/ Độ lệch pha giữa điện áp và dòng điện
3/ Cộng hƣởng điện

3. I. PHƢƠNG PHÁP GIẢN ĐỒ FRE-NEN
1/ Định luật về điện áp tức thời
Nội dung: Trong đoạn mạch xoay chiều gồm nhiều đoạn
mạch mắc nối tiếp thì điện áp tức thời hai đầu của mạch bằng
tổng đại số các điện áp tức thời giữa hai đâu của từng đoạn
mạch ấy.
Công thức: u = u1 + u2 + u3 + …

4. 2. Giản đồ Fre-nen. Quan hệ giữa cường độ dòng điện
và điện áp
a. Giản đồ Fre-nen
Biểu diễn các vectơ quay u  U, uR  UR , uL  UL , uC  UC
Điện áp giữa hai đầu A, B: U  U R  U L  U C

UL
Trường hợp UL > UC Trường hợp UL < UC
   
UL  UC U UL
0  ()
 UR
0 () 
UR  
UL  UC U
 
UC UC

5. Mạch Các véctơ quay Định luật Ôm
I
R u, i cùng pha UR = RI
UR
u trễ  so với i I
2 UC
C
i sớm  so với u
UC = ZC I
2 I
UC
u sớm  so với i UL
2
L
I
UL = ZL I
i trễ  so với u UL
2 I

6. II. MẠCH CÓ R, L, C MẮC NỐI TIẾP
1/ Định luật Ôm cho đoạn mạch có R, L, C mắc nối
tiếp. Tổng trở
L C
A R M N B
uR uL uC
u
- Điện áp tức thời hai đầu đoạn mạch:
u=U cost
2
- Hệ thức giữa các điện áp tức thời trong mạch:
u = uR + uL + uC

7. - Biểu diễn bằng các vectơ quay:
    UR = RI
U  U R  U L  UC Trong đó: UL = ZLI
UC = ZCI
UL +
UR

O
ULC I
Kết quả tƣơng tự:
UC U
U 2  U R  ULC
2 2
  R2  ( ZL  ZC )2  I 2
 
U U
I 
R  ( ZL  ZC )
2 2 Z với Z  R2  ( ZL  ZC )2

8. Định luật Ôm trong mạch có R, L, C mắc nối tiếp:
Cường độ hiệu dụng trong một mạch điện xoay chiều
có R,L,C mắc nối tiếp có giá trị bằng thương số của
điện áp hiệu dụng của mạch và tổng trở của mạch
U
I 
Z

9. 2/ Độ lệch pha giữa điện áp và dòng điện
UL
UL
U UR +

O
ULC + ULC I
O

UR I UC U
UC
U LC U L  U C Z L  Z C
tan    
UR UR R
Trong đó  là độ lệch pha của u đối với i
+ Nếu ZL > ZC   > 0: u sớm pha so với i một góc 
+ Nếu ZL < ZC   < 0: u trễ pha so với i một góc 

10. • Chú ý:
Nếu trong mạch ta xét thiếu phần từ nào trong các công thức ta cho
các giá trị của phần từ đó bằng 0.
R R0,L C
Coi nhƣ
R R0 L C

11. 3. Cộng hưởng điện
Nếu ZL = ZC thì tan   0    0 . Dòng điện cùng pha với điện áp.
U
Cường độ dòng điện đạt giá trị cực đại: I max 
R
Đó là hiện tượng cộng hưởng điện
Khi có hiện tƣợng cộng hƣởng thì:
+ Tổng trở của đoạn mạch: Zmin=R
U
+ Cƣờng độ hiệu dụng của dòng điện I max 
R
+ Độ lệch pha giữa u và I là   0
+ Điện áp U=UR hay U0=U0R
+ Các điện áp U0C=U0L và uC, uL ngƣợc pha nhau nên triệt tiêu.
Điều kiện để xảy ra hiện tƣợng cộng hƣởng
1
L  0
C

12. c
* U2 = U2R + (UL – UC)2
U
* I= i Z= R2 + (ZL - ZC) 2
Z UL - UC ZL - ZC
i i : tan  = =
UR R

13. c
* U2 = U2R + (UL – UC)2
U
* I= i Z= R2 + (ZL - ZC) 2
Z UL - UC ZL - ZC
* Đô ch pha a u so i i : tan  = =
UR R
* U2 = U2R+ UL2 * U2 = U2R+ UC2
* I= U i Z= R2 + ZL2 * I= U i Z= R2 + ZC2
Z Z