Prezentacja została przygotowana na spotkanie "Monitoring fundusz korkowego w mojej gminie", które odbyło się w dniach 21-22 maja. Jego celem było przygotowanie uczestników i uczestniczek do prowadzenia monitoringu funduszu korkowego. Szczegóły na stronie watchdog.org.pl/korkowe

1. Wykorzystanie metod badań społecznych w działaniach strażniczych Agnieszka Dudzińska agdudz@gmail.com SLLGO 21-22 maja 2011

2. Różnica między badaniami społecznymi a monitoringiem? Cele Monitoring bez badań? Badania bez użyteczności praktycznej?

4. jakościowe (zrozumienie zjawiska, procesu)

5. czyste (teoria, testowanie hipotez)

6. stosowaneSzczególny rodzaj badań stosowanych – badania ewaluacyjne Badania terenowe – bezpośrednia obserwacja zjawisk w naturalnym środowisku. Dane są w nich zbierane i przetwarzane w sposób ciągły. Cechuje je duża elastyczność.

7. Badania ewaluacyjne Ich przedmiotem są skutki interwencji społecznych, ale też programy (same interwencje). Jak definiujemy sukces danego programu? Osiągnięcie deklarowanego celu? Jakie stosujemy kryteria sukcesu lub porażki? Konkretne wartości mierników zastanych? Odpowiednia interpretacja obserwacji? Staranne przemyślenie przed przystąpieniem do badań

8. Eksperyment społeczny? Schemat eksperymentalny (każda interwencja jest „eksperymentem społecznym”) grupa eksperymentalna: wstępny pomiar zjawiska X -> interwencja (bodziec) -> kolejny pomiar zjawiska X grupa kontrolna: wstępny pomiar zjawiska X -> interwencja (bodziec) -> kolejny pomiar zjawiska X Uwzględniamy też kontekst, bo może wpływać na wyniki (zmianę). A niezamierzone konsekwencje? (np. korupcja)

10. celu badań

11. ogólnej strategii badawczej

12. poszczególnych działań

13. antycypowanie spraw trudnych

15. Skąd się bierze taki dokument, jak Program?

16. Czy mieszkańcy wiedzą, że imprez ma charakter promujący trzeźwościowy styl życia?

17. Czy wiedzą, że impreza jest finansowana ze środków pochodzących z zezwoleń na sprzedaż alkoholu?

18. Podoba się panu ta impreza?

21. Mam długopis i notes.

22. Przedstawiam się, mówię, co robię i dlaczego wybrałem tego właśnie respondenta (buduję zaufanie!).

24. Pamiętam że mam wydobyć informacje.

25. Starannie dobieram słowa.

26. Okazuję rozmówcy zainteresowanie i szacunek dla jego wiedzy.

27. Nie staram się robić wrażenia, wszystkie światła na respondenta! Daję mu być bohaterem.

30. obserwowania

31. notowania

33. Obserwacja Jawna lub niejawna (ukryta) Ustrukturyzowana lub nieustrukturyzowana (nasza: półustrukturyzowana) pośrednia (ze śladów) lub bezpośrednia uczestnicząca (jako uczestnik - określona rola, tożsamość) korzystanie z informatorów Zagrożenie dla bezstronnej obserwacji – nadmierne utożsamianie się ze społecznością lokalną

34. Dane oficjalne Czy jest wymóg ustawowy zbierania tych właśnie informacji? Gminy mogą nie mieć pewnych danych. W jakim celu są zbierane? W jakim kontekście? W jakim czasie? Kto tworzył dokument? Sprawozdania urzędowe są na ogół stronnicze. Dlaczego? Dostęp do informacji publicznej – to nadal nowość w Polsce, ale urzędnicy żywo reagują. Zacznij od strony internetowej urzędu i osobistej wizyty, nie od wniosku! Wniosek– najlepiej jeden, z precyzyjnym wskazaniem, w punktach, o jakie informacje wnioskuję.

35. Dane oficjalne Zapisy sporadyczne a zapisy ciągłe (możliwość śledzenia dynamiki zjawisk). Przykłady? liczba klientów izby wytrzeźwień statystyki policyjne (liczba interwencji) liczba wypadków drogowych związanych ze spożyciem alkoholu przemoc w rodzinie

36. Rejestrowanie obserwacji Co jest podstawowym narzędziem rejestrowania wypowiedzi w wywiadach i obserwacji? Nie notatki. Nie dyktafon. Nie aparat fotograficzny. Nie kamera. Pracujący mózg to podstawowe narzędzie rejestrowania informacji.

37. Notatki Kiedy sporządzać notatki? Na bieżąco! (= od razu) Prowadzenie stałych notatek („dziennik pokładowy”). Nie ufaj zbytnio pamięci (przeładowanie). Najpóźniej do końca dnia, przynajmniej szkicowe. Potem znacznie większe straty. Ile notować? Lepiej za dużo niż za mało. Wszelkie szczegóły będą potem dźwignią dla pamięci. Nie stresuj się. Obraz nigdy nie będzie kompletny. Notatki badawcze są jak ruda złota (max. 30 g złota na tonę rudy).

38. Kwestie etyczne Złota reguła: nie szkodzić badanym. Co to znaczy? Komu możemy zaszkodzić? wolności obywatelskie dobre imię poczucie bezpieczeństwa pozycja zawodowa interesy dane wrażliwe stres

39. Kwestie etyczne Czy w ogóle rejestrować wywiady i obserwacje? Jak? Rejestrowanie wywiady wymaga zgody. Rejestrowanie wydarzeń publicznych – nie, ale organizatorzy mogą zareagować na rejestrowanie. Poufność i anonimowość

40. Kwestie etyczne Czy reagować, kiedy nas coś wkurzy, czy zachować (wyrachowany) dystans? Czy strażnicy mogą być bezstronnymi badaczami? Czy ujawniać cel badań? Tak (liczne kontrowersje etyczne dotyczące wprowadzania w błąd co do celu!) Czy ujawniać, dla kogo prowadzimy badania? Można po zakończeniu.

41. Kwestie etyczne Czy za wywiady powinno się wynagradzać respondentów? Może być takie oczekiwanie. Jak ustawić relacje z badanymi? Jaką rolę przyjąć? Badacz? Uczestnik, w tym uczestnik gminnego programu? Czyje interesy zawodowe mogą zostać zagrożone? Jak się zachować, kiedy respondent okazuje osobiste zaufanie i liczy na dyskrecję? („tylko dla pana wiadomości”, „między nami”) Respektować! (także po zakończeniu badania)

42. Kwestie etyczne Jak wpływa na przebieg badań fakt, że badacz jest stąd? Jak wpływają na interpretację danych moje osobiste sympatie i doświadczenia? Jak wpływają na interpretację danych moje poglądy polityczne? Nie działam w próżni politycznej. Kto może wykorzystać moje wnioski? Opozycja Media Jak wpłynie fakt prowadzenia badań na moją sytuację w lokalnej społeczności? Jak reagować na żądanie dostarczenia pytań przed wywiadem? „Mam tylko ogólne zagadnienia, to pan jest ekspertem, ja się na tym nie znam i dlatego chcę porozmawiać.”

43. Pytania?