товч намтар
- 1. ТОВЧ НАМТАР
Цагаан овогтой Бяруузана / 1922-1994 /
“Бяруузана” Бааваа нь ХV- жарны Төмөр нохой жил буюу 1922 онд Засагт хан
аймгийн Сартуул Цэцэн вангийн хошууны “Хөтчин” отог Одоогийн Завхан аймгийн
Яруу сумын Зүйл багийн нутаг Хүйтэн хэмээх газар малчин ард Ш.Цагааны 2 дахь
хүү болон мэндэлжээ.
-Бага насаа эцэг эхийн гар дээр өнгөрүүлж 3 нас хүрч байхад нь Ээж Наран нь
хорвоогийн мөнх бусыг үзүүлж өвчнөөр нас баран өнчин хоцорчээ. Аав болон
эгч Янжмаагын хамт амьдарсан юм.
-Эцэг Цагаан нь өнчин хоцорсон хүүгээ эрдэм номтой хүн болон гэж 6-н настай
байхад нь Галуутын хүрээнд нагац ах нар болох Пүрэв, Таржид нарт шавь оруулан
12 нас хүртэл нь ном заалгаж Лам болсон гэдэг.
-13 нас хүрч аав, эгчтэйгээ өөрийн хэдэн малаа маллаж байгаад 20-н нас хүрсэн
юм.
-1942 онд Цэрэгт татагдаж
Цэрэгт байх хугацаандаа “Жолооч” болж 1943-1948 он хүртэл 6-н жил Дорнод
аймгийн Матад 17-р морьт хорооны Дандар баатрын командад жолооч хийж ЗИС-
5 гэдэг модон кабинтай машин барьж байсан гэдэг.1945 оны чөлөөлөх дайнд
оролцсон ахмад дайчин юм.
-Төр засаг, Нэгдэл нийгэмд 1957 онд өөрийн малаа өгч Адуу-30, Үхэр-18, Хонь-415,
Ямаа-25, Бүгд-485 толгой мал өгч нэгдлийн гишүүн болж. Мал маллах, морин тэрэг
туух, Тууварт явах зэрэг ажил тасралтгүй 1946-1982 он хүртэл 36 жил ажил хийж
тэтгэвэрт гарсан юм.
-Гавьяа шагнал
Орос монголын бид ялав медаль, Халх голын ойн 30, 40, 50, 60, 70-ойн медаль
зэрэг болно.
-Энэ хугацаанд Эхнэр, Хүү, Охин, Хүргэн, Бэр, Ач, Зээ зэрэг 17-н хүнд түшиг тулгуур
болж үнэтэй сургамжаа хайрлаж байгаад 1994 онд 72 насандаа хорвоогийн мөнх
бусыг үзүүлсэн болой.
НАМТАР БИЧСЭН: ХҮҮ. БАТӨЛЗИЙ
- 2. ТОВЧ НАМТАР
Ундрах овогтой Хуушаан / 1926-2001 он/
-У.Хуушаан нь ХV-р жарны Гал Бар жил буюу 1926 онд Завхан аймгийн Яруу
сумын Хэц-улаан багийн нутагт Ундрахын 2 дахь хүү болон мэндэлжээ.
-Өвөг эцэг Ундрах нь өөрийн Ээж, дүү, нарын хамт амьдарч 5-н нас хүрчээ.
-Өвөг эцэг , эх, эгч, дүү нартайгаа хамт аминыхаа хэдэн малаа өсгөж олон малтай
болж баян Ундрах нэр авч байсан удаатай юм.
-19 нас хүртэл малаа маллаж байгаад 1945 оны чөлөөлөх дайн эхэлж байсан учир
Монгол орны зүйн хязгаар болох Дорнод аймгийн Халх
голын Отрядад хуваарилагдан очиж Эх орны дайнд оролцож “Чика” хот хүртэл
байлдаж явсан ахмад хилчин ахмад дайчин хүн юм.
-Цэрэгт Эх орон, газар нутгаа хамгаалах дайнд оролцон бүтэн 5-н жил цэргийн алба
хааж 1950 онд халагдаж ирсэн.
-Цэргээс 24 настай ирж өвөг эцэг, дүү нартайгаа хамт малаа маллаж 1957 он хүртэл
малаа 1000-д хүргэсэн удаатай.
-1957 онд Нэгдэл үүсэж “800 гаруй малаа нийгэмшүүлэн нэгдлийн гишүүн болж
нэгдэлд мал маллаж 1957-1990 он хүртэл тасралтгүй 42 жил мал маллаж байгаад
1986 онд тэтгэвэрт гарсан юм.
-Гавьяа шагнал
Орос Монголын бид ялав медаль, Халх голын 30, 40, 50, 60, 70-н жилийн ойн
медаль.
-1950 онд Эхнэр болох Даваасүрэнтэй гэр бүл болон 8-н хүүхэд төрүүлэн өсгөсөн.
Ач, Зээ олонтой болж өөрийн хүүхдүүд ач зээ нартаа уул шиг түшиг
болон хүмүүжүүлж байгаад 2001 онд 76-н насандаа насан өөд болсон.
НАМТАР БИЧСЭН: ХҮРГЭН. БАТӨЛЗИЙ
- 3. ТОВЧ НАМТАР
Бадрах овогтой Ядамжавын товч намтар
Ядамжав нь 1922 онд Бадрахын 4-р хүү болон төрсөн 20 нас хүртэл эцэг эхийн
гар дээр хүмүүжин мал маллаж байгаад 1942 онд цэргийн албанд цэргийн албанд
явсан. Цэргийн алба хааж байхдаа 1945 оны халх голын байлдаанд байлдаж байсан
ба 1948 онд 6 жил цэргийн албаа хааж ирсэн.
1949 он хүртэл мал маллаж байгаад айл гэр болж аймгийн хугсний комбинатын
үхэр тэрэгчин, дараа нь 10 жилийн сургуульд үхэр тэрэгчингээр ажиллаж байлаа.
Тэгээд нэгдэл анх байгуулагдахад ууган гишүүнээр нь элсч мөн л үхэр тэрэгчингээ
хийж байгаад нэгдлийн манаач болсон. Ингээд 1976-1978 онуудад улсын мал
бэлтгэлийн малыг 2 жил тууж ирээд сумын 8 жилийн сургуульд морин тэрэгчингээр
ажиллаж байгаад тэндээсээ 1981 худалдаа бэлтгэлийн ангид манаачаар орж
ажиллаж байгаад өндөр насны тэтгэвэрт гарсан.
Энэ хугацаанд ажлын амжилтыг нь үнэлж 1945 онд “Бид ялав” медаль, 1970
онд В.И. Лениний мэндэлсний 100 жилийн ойн хүндэт “Жуух бичиг”, 1971 онд МАХын
50 жилийн ойн хүндэт медаль, 1976 онд Милитарист Японыг ялсны 30 жилийн ойн
медаль, 1982 онд Халх голын ялалтын медаль, 1986 онд БНМАУ-ын зэвсэгт хүчний
60 жилийн ойн медаль, 1997 онд Жуковын медалиар тус тус шагнагдаж байсан
“Ахмад дайчин” юм.