Nutrition for women during pregnancy

1. С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ Ұлттық медицина университеті
Тақырыбы:Семіздік кезіндегі жүкті
әйелдердің тамақтануын түзету
Орындаған:Рақышева А.Б.
Факультет:Жалпы медицина
Группа:16-02
Тексерген:Ергешбаева Р.Б.
Алматы, 2021 жыл

2. Дамып келе жатқан ұрықты тамақтандыру
үшін салауатты салмақ алу жүктілік кезінде
9-17 кг құрайды. Артық салмақ, салмақ
жеткіліксіздігі секілді қауіпті. Ол баланың
шала туылуын, варикозды, гестационды
қант диабетін, гормональды
теңгерімсіздікпен байланысты
проблемаларды тудыруы мүмкін. Ал
нәрестеде жүйке түтігінің қалыпты
дамымауы байқалады.
Жүктілік кезінде салмақтың тез өсуі де
қауіпті. Осы фондағы ең жиі кездесетін
асқынулардың бірі - метаболикалық
синдром. Оның мәні - ұйқы безі қант
деңгейін - инсулинге төзімділікті
бақылау мүмкіндігін жоғалтады. Бұл
синдром липидтер алмасуының
бұзылуымен, қан қысымының
жоғарылауымен және мазасыздықпен
байланысты. Сондай -ақ, балаға осы
бұзылыстардың берілу қаупі жоғары.

3. Семіз жүкті әйелдерге тәулігіне 1800 ккал диета
тағайындалады. Көптеген адамдар сандарды
көргенде тек оларға назар аудара бастайды.
Өнімнің көптеген компоненттері бар және оның
калория мөлшері олардың біреуі ғана, мысалы,
өнімде орташа калория болуы мүмкін, бірақ олар
тікелей майға түседі. Сондықтан, диетада ең аз
өңдеуден өткен, табиғи және майлы емес
тағамдар болуы керек екенін есте ұстаған жөн.
Осылайша олар барлық қоректік заттарды
сақтайды және салмақтың өсуіне ықпал етпейді.
Диетада не болуы керек
Көкөністер мен жемістердің кемінде бес
порциясы, дәнді дақылдардың 3-4 порциясы
(жарма, нан, макарон), ақуызға бай тағамдардың
2-3 порциясы (бұршақ, фасоль, балық, жұмыртқа,
ет), 2-3 порция сүт өнімдері. Бұл бір күндік
рацион. Бір порцияның мөлшері қатты үлкен
емес - 1 алма немесе бір кесек ет пен жарты
жұдырыққа тең

4. Жүкті әйелдің организміне күн сайын
келесі дәрумендер мен
микроэлементтер тобы түсіп отыру
керек:
А дәрумені (сәбізде, болгар бұрышында
және асқабақта кездеседі).
В дәрумені (бұршақ, фасоль, тауық
және кептірілген өрікте көп).
С дәрумені (жемістер мен көкөністер
оған бай).
Фолий қышқылы (дәнді дақылдар мен
свежий шөптерде кездеседі).
Жоғарыда көрсетілген өнімдерден
салмақты азайтуға ғана емес, жалпы
семіздік ауруларының алдын алуға
көмектесетін көптеген тағамдар
дайындауға болады.

5. Неден бастау керек
- Сіздің әдеттегі диетаңызды бағалаңыз. Күндіз не жегеніңізді
жазыңыз. Қандай тағамнан қанша порция шығатынын қараңыз. Сүт
өнімдерін әдеттедұрыс бағаламайды.
- Содан кейін тамақтанудың жаңа әдеттерін енгізуді бастаңыз. Мысалы,
тәттілерді жемістермен алмастырыңыз, әр негізгі тағамға көкөністер
қосыңыз, баяу тамақтаныңыз және т.б. Мәзірдегі өнімдердің санын
азайтпаңыз, керісінше мүмкіндігінше әр түрлі тамақтаныңыз. Және
тағамды биологиялық активті қоспалармен алмастырмаңыз.

6. Қандай өнімдерден бас тарту керек
Әрине, фаст-фудтан, ысталған, тұзды, тәтті,
майлы тағамдардан. Сондай-ақ, осы кезеңде
әйелдерде тағам ауруларына төзімділік
төмендейді (сальмонеллез және т. б.), бұл
тағамға осындай шектеулер қосады:
аптасына 2 порциядан аспайтын қызыл
балықты жеу керек;
фермерлік және пастерленбеген өнімдермен
абай болыңыз;
көгерген ірімшіктерден бас тартыңыз;
етті ұзақ термиялық өңдеуден өткізіңіз.
жұмыртқа-тек ұзақ пісірілу керек (10 минут)
және аптасына 3-4 данадан аспайды;
дәнді және бұршақты дақылдарды да
қолдануға болмайды;
холодец, пасталарды алып тастаңыз
алкогольден аулақ болыңыз, әсіресе бірінші
триместрде.

8. Қанша сұйықтық ішу керек
Негізінде стандартты
нормалар жоқ, бірақ жүкті
әйелдер, көбірек су ішуі
керек. Негізгі критерий -
шөлдеу. Қанша қажет
болғанша су ішу керек.
Егер зәрдің түсі ақшыл
сабан түстестен қаралау
болса, су мөлшерін азайту
қажет. Кофе - күніне 2
шыныаяқтан аспайды.
Шөптен жасалған шай -
орташа мөлшерде (күніне
шамамен төрт кесе).
Шырындар мен басқа да
тәтті сусындарды – сирек
ішуге болады.

9. Кальций жетіспеушілігімен қалай
күресуге болады ...
Бала анасынан кальцийді көп «алады»
деп есептеледі, сондықтан жүктіліктен
кейін әйелде тіс, шаш проблемалары
пайда болады . Нормалар келесідей:
жүкті әйелдерге тәулігіне 1500-2000 мг
кальций тұтыну қажет. Ол тағаммен
қажетті «дозада», мысалы, күндізгі
уақытта 30 г ірімшік, 100 г сүзбе, 150 г
йогурт және 200 мл сүт арқылы беріледі.
Анемиямен ауыратын жүкті әйелдерге
кальцийге бай тағамдарды темірге бай
тағамдармен араластырмауға кеңес беріледі.
Ал бүйрек тастары бар жүкті әйелдер үшін
кальцийге бай тағамдарды оксалат
көздерімен (шпинат, кофе, шай) біріктіру
қажет.

10. Омега-3
Омега-3 қанықпаған
май қышқылдарының
қажетті мөлшері ағзаға
аптасына 300 г лосось
арқылы түсуі жеткілікті.
Басқа омега-3 бай
тағамдар: кальмар,
майлар, дәнді-дақылдар
(зығыр, чиа), жаңғақ,
жұмыртқа, соя, шпинат,
қырыққабат.
Ғалымдардың
айтуынша, тағамнан
алынған омега-3
тағамдық қоспалардан
гөрі құнды.
Омега-3-тің
артықшылықтары қандай?
Шала туылу қаупін (37
аптаға дейін)
11%төмендетеді;
ерте туылу (34 аптаға
дейін) 42%-ға;
салмағы төмен (2500
грамнан аз) балалардың
туылу қаупін 10% дейін
төмендетеді.
Бұл соңғы ғылыми
зерттеулер. Бұл болашақта
нәресте демікпесі немесе
аллергияға шалдығу
қаупін азайтады.

11. Жүктілік кезінде салмақтың жоғарылауы
Салмақтың қалыпты екенін тексеру үшін дене салмағының индексін
(ИМТ) білу керек. 1 жүктілік кезінде ИМТ 18,5 -тен төмен (салмақ
жеткіліксіз): жүктіліктің барлық кезеңінде салмақтың өсуі 12,5 -тен 18
кг -ға дейін болуы керек. Екінші және үшінші триместрде - аптасына
453-588 г.
ИМТ- 18,5 -тен 24,9 -ға дейін (қалыпты салмақ): жүктіліктің барлық
кезеңіндегі өсім - 11,5 -тен 16 кг -ға дейін. Екінші және үшінші
триместрде - аптасына 362-453 г.
ИМТ - 25 -тен 29,9 -ға дейін (артық салмақ): жүктіліктің барлық
кезеңіндегі өсім - 7 -ден 11,5 кг -ға дейін. Екінші және үшінші
триместрде - аптасына 226-317 г.
ИМТ-30 -дан жоғары (семіздік): жүктіліктің барлық кезеңінде 5 -тен 9
кг -ға дейін. Екінші және үшінші триместрде - аптасына 181-272 г.

12. Егер егіздер болса
ИМТ 18,5 -тен төмен
ИМТ - 18,5 -тен 24,9 -ға дейін (қалыпты
салмақ): жүктіліктің барлық кезеңіндегі
өсім - 16,8 -ден 24,5 кг -ға дейін.
ИМТ - 25 -тен 29,9 -ға дейін (артық
салмақ): жүктіліктің барлық кезеңіндегі
өсім - 14,1 -ден 22,7 кг -ға дейін.
ИМТ 30 -дан жоғары (семіздік):
жүктіліктің барлық кезеңінде 11,4 -тен
19,1 кг -ға дейін өсуі.
Маңызды! ИМТ 30 асқан жүкті әйелдер
үшін арықтау үшін арнайы диета
ұсынылады. Оны дәрігер
тағайындайды.

13. Салмақ жоғалтуға арналған
жүктілік диетасының
артықшылықтары
Теңдестірілген диета нәрестенің
құрсақішілік сау өсуі мен дамуы
үшін барлық қажетті
элементтерді қамтамасыз етеді.
Дұрыс салмақ алу үшін анаға
энергия береді. Жүкті
әйелдердің жиі кездесетін
мәселелерінің алдын алуға
көмектеседі:изжога, жүрек айну,
іш қату, ісіну.
Салмақ жоғалтуға арналған
жүктілік диетасының
кемшіліктері
Егер әйел жүктілікке дейін
дұрыс тамақтанбаған болса,
жаңа диетаға ауысу қиын болуы
мүмкін.

15. Таңғы ас
Көкөністер қосылған омлет немесе
фриттата және цельнозерновой наннан
жасалған тосты.
Түскі ас
Сиыр етінен жасалған буға пісірілген
тефтели және салат.
Сәскелік ас
Банан қосылған сүзбе немесе
тұздылығы аз жаңғақтар қоспасы.
Кешкі ас
Үй жағдайында жасалған
буритто.Лаваш начинкасына-
қайнатылған ет, фета сыр, қайнатылған
фасоль, помидор, салатные листья, соус
қосуға болады.