Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ,ΜΠΟΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ - ΜΑΓΟΥΛΑΣ ΘΩΜΑΣ
Workshop kosmidou
1. Στερεότυπα & Προκαταλήψεις:
Κατανοώντας τη λειτουργία τους
στην αντίληψη της ανθρώπινης
διαφορετικότητας
Ευαγγελία Κοσμίδου.
Εκπαιδευτικός, MSc «Εκπαίδευση & Ανθρώπινα Δικαιώματα»
Υπ. Διδάκτορας ΤΕΑΠΗ - ΕΚΠΑ.
2. Ας συμπληρώσουμε τις φράσεις…
• Όλοι οι αθλητές είναι…
• Όσοι ασχολούνται με την πολιτική είναι…
• Οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι…
• Οι Ιταλοί είναι…
• Οι ξανθιές είναι…
• Στα φιλολογικά μαθήματα τα πηγαίνουν καλύτερα…
• Όσοι άντρες κάνουν μπαλέτο είναι…
• Τα κορίτσια παίζουν με…
• Οι άστεγοι είναι…
• Οι μουσουλμάνοι είναι… Κοσμίδου Ευαγγελία,
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
3. Τα στερεότυπα μπορεί να είναι
θετικά…
Στοργική Καλή
μαγείρισσα
Κοσμίδου Ευαγγελία,
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
5. Στερεότυπα :
«Μια εικόνα στο κεφάλι μας»
• Στηρίζονται στη φυσιολογική λειτουργία του
εγκεφάλου μας να εντάσσει τον κόσμο γύρω μας
σε κατηγορίες
• Αποτελούν γνωστικές αναπαραστάσεις για τις
κοινωνικές ομάδες και τα μέλη τους
• Διαμορφώνονται σε αλληλεξάρτηση με το
εκάστοτε κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ζούμε
Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
6. Τα στερεότυπα…
• Κατασκευάζουν μια στατική και παγιωμένη
εικόνα των ανθρώπων
• Αποτελούν απλουστευτικές, γενικευμένες
πεποιθήσεις που αποδίδονται αδιαφοροποίητα
σε όλα τα μέλη μιας ομάδας
• Δεν αποτελούν εντελώς αυθαίρετες κατασκευές
αλλά εμπεριέχουν «ψήγματα αλήθειας»
Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
7. Τα στερεότυπα…
• Υπερτονίζουν ένα μεμονωμένο χαρακτηριστικό
του ατόμου παραβλέποντας όλα τα υπόλοιπα
• Νομιμοποιούν τις ασύμμετρες σχέσεις εξουσίας
μεταξύ των κοινωνικών ομάδων και των μελών
τους
• Λειτουργούν ως «αυτοεκπληρούμενες
προφητείες»
Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
10. Προκαταλήψεις
Είναι οι στάσεις απέναντι σε άτομα ή ομάδες
που στηρίζονται σε αρνητικά στερεότυπα και
συνοδεύονται από αισθήματα αντιπάθειας,
περιφρόνησης, υποτίμησης κλπ.
(φύλο, ηλικία, φυλή, εθνικότητα, θρήσκευμα, πολιτικές
πεποιθήσεις, φυσική ικανότητα, σωματική εμφάνιση,
κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, μόρφωση κλπ)
Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
12. Διακρίσεις
• Η άνιση αντιμετώπιση ενός ατόμου ή μιας
ομάδας που στηρίζεται σε προκαταλήψεις
• Οι διακρίσεις εμπεριέχουν το στοιχείο της
μεροληπτικής δράσης και συνεπώς συνιστούν
άδικες συμπεριφορές
Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
14. Ρατσισμός
• Παραδοσιακός: Η διάκριση σε βάρος ομάδων ή
ατόμων στη βάση φυλετικών, εθνοτικών,
πολιτισμικών ή/και θρησκευτικών ή άλλων διαφορών
που οδηγούν σε εχθρική συμπεριφορά και συνδέεται
με το αίσθημα της ανωτερότητας μιας ομάδας έναντι
μιας άλλης
• Μοντέρνος: Συγκεκαλυμμένη και έμμεση
προκατειλημμένη συμπεριφορά σε βάρος
διαφορετικών κοινωνικών ομάδων που στηρίζεται σε
συναισθήματα απαξίας. Υπάρχει επίγνωση της
«πολιτικά ορθής» συμπεριφοράς και συστηματική
προσπάθεια να αποφευχθεί η ταμπέλα του
«ρατσιστή»
Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
16. Μερικά παραδείγματα
Στερεότυπο:
Οι γυναίκες είναι καλές στη μαγειρική(θετικό)
Οι γυναίκες δεν είναι καλοί οδηγοί (αρνητικό)
Προκατάληψη:
Δε συμπαθώ τις γυναίκες οδηγούς
Διάκριση
Δεν προσλαμβάνω στη δουλειά μου γυναίκες οδηγούς
Ρατσισμός
Συμπεριφέρομαι προσβλητικά ή/και εχθρικά όταν
συναντώ μια γυναίκα οδηγό στο δρόμο Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
17. Και αντίστοιχα στο σχολείο…
Στερεότυπο:
Τα αγόρια είναι καλά στο ποδόσφαιρο (θετικό)
Τα αγόρια δεν είναι καλά στη ρυθμική (αρνητικό)
Προκατάληψη:
Δε συμπαθώ τα αγόρια που ασχολούνται με τη ρυθμική
Διάκριση
Δεν κάνω φίλους αγόρια που ασχολούνται με τη ρυθμική
Ρατσισμός
Συμπεριφέρομαι προσβλητικά ή/και εχθρικά όταν
συναντώ ένα αγόρι που ασχολείται με τη ρυθμική Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
18. Ως εκ τούτου…
Είναι εξαιρετικά σημαντικό:
Να αναγνωρίζουμε τα δικά μας στερεότυπα και
προκαταλήψεις
Να εντοπίζουμε τα στερεότυπα που υποβόσκουν πίσω
από τις συμπεριφορές και τις φαινομενικά «αθώες»
διατυπώσεις όλων όσων εμπλέκονται στην εκπαιδευτική
διαδικασία (εκπαιδευτικών, μαθητών, γονέων κλπ)
Να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία του δικού μας
ρόλου στην αναπαραγωγή ή την άρση
προκαταλήψεων που οδηγούν σε διακρίσεις και
ιεραρχήσεις στις ταυτότητες των μαθητών στην τάξη
μας. Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
19. Το εξπρές των στερεοτύπων
Σταθμοί
1ος Προκαταλήψεις 2ος Διακρίσεις 3ος Ρατσισμός
Κοσμίδου Ευαγγελία.
Υπ. Δρ. ΕΚΠΑ
