1. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 1
Zirkulazio-sistemari esker, odola gorputz osoan ibiltzen
da.
ODOLAK elikagaiak, oxigenoa eta hondakinak
garraiatzen ditu.
ZIRKULAZIO-SISTEMA
Zirkulazio-sistemaren osagaiak:
o Bihotza
o Odol-hodiak ()
o Odola
2. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 2
ZAINAK: Odola
organoetatik bihotzera
eramaten dute.
ARTERIAK: Odola
bihotzetik organoetara
eramaten dute.
KAPILARRAK: Zainak
eta arteriak lotzen
dituzte. Odola
gorputzeko leku
guztietara iristen dira.
BIHOTZA: Muskulu bat
da. Odola ponpatzen du.
ODOLA: likido gorrixka da. Bere osagaiak: ura, globulu gorriak,
globilu zuriak eta plaketak dira.
Helduek, 4-5 litro odol dituzte gorputzean.
3. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 3
ESAN EGIA ALA GEZURRA DIREN:
o
o
o
o
Eskema osatu:
ODOL-HODIAK
4. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 4
Iraizketa-sistemaren bidez hondakinak kanporatzen dira,
gernuaren eta izerdiaren bidez.
IZERDI GURINAK:
Gorputz osoko larruazalean daude.
Larruazalako poroetatik izerdia kanporatzen da.
IRAIZKETA-SISTEMA
IRAIZKETA-SISTEMAREN OSAGAIAK:
o GERNU APARATUA (giltzurrunak
eta gernu-hodiak).
o IZERDI-GURINAK.
5. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 5
GILTZURRUNAK: Bi dira,
babarrun formakoak.
Odola eramaten dituen
hondakinak, iragazi egiten
dituzte. Hondakinak urarekin
nahastean, gernua sortzen da.
URETERRAK:
Gernua
giltzurrunetatik
ateratzen da, eta
jaisten da gernu-
maskuriraino.
Bi daude.
6. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 6
IZENAK KOKATU:
Giltzurrunak, gernu-maskuria, ureterrak, uretra
GERNU-MASKURIA: Gernua
biltzen duen organoa da.
Maskuria beterik dagoenean
txizagurea izaten dugu eta
URETRATIK gernua
kanporatzen dugu.
URETRA: Maskuria kanpoaldearekin
lotzen duen hodia da. Hortik, gernua
kanporatzen da.
7. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 7
GERNUAK egiten duen bidea:
HURRENGO ESALDI HAUEK OSATU:
Larruazalako poroetatik ………………kanporatzen da
Hondakinak urarekin nahastean, ……………….sortzen da.
Gernua ………………………… ateratzen da, eta jaisten da gernu-
maskuriraino.
Maskuria beterik dagoenean …………………… izaten dugu.
Gernua ………………… kanporatzen da.
G
U
G
U
Giltzurrunetatik - izerdia - txizagurea - gernua - uretratik
8. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 8
ZIRKULAZIO-SISTEMAREKIN LOTUTAKO OHITURAK
Irudiak aztertu eta dagokion lekuan idatzi:
Egunean 8-9 ordu lo egitea, gure bihotzak ere lasai lan egiteko.
Esnatzean, muskuluak luzatzea komeni da, odol-zirkulazioa
bizkortzeko.
Dieta osasungarria eta ez jan Koipe asko.
Egunean ariketa fisikoa egin behar dugu, bihotza indartzeko.
Ez da komenigarria telebista, ordenagailu edo tableta aurrean
denbora luzez egotea.
9. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 9
IRAIZKETA-SISTEMAREKIN LOTUTAKO OHITURAK
Irudiak aztertu eta dagokion lekuan idatzi:
Ur asko edan behar dugu giltzurrunei laguntzeko eta ez
deshidratatzeko.
Udan, kotoiz edo linozko arropa eramatea komenigarria da, hórrela
gorputzak ez du izango arazorik izerdia kanporatzeko.
Egunero dutxatu behar dugu. Larruazala garbi izateko, poroak ez dira
ixten eta izerdi-gurinek bere lana ondo egiteko.
Ez eutsi pixari denbora luzez.
Ondo elikatu behar dugu.
10. LAGUNTZA GELA 4. MAILA NATUR ZIENTZIAK
www.margarigela.blogspot.com www.laguntza2ziklo.blogspot.com 10
OHITURA OSASUNGARRIAK AL DIRA?
BAI EZ
Gaueko 12etan oheratzea.
Baso bat esne, fruta eta zerealak gosaltzea
Jolasgaraian harrapaketan jolastea
Jolasgaraian egunero donutsak jatea
Tabletarekin jolastea ordu asko jarraian
Astean bitan kirolaren bat egitea
Kirola egin eta gero dutxatu gabe oheratzea
Egunean bi litro ur edatea
Pixa egin gabe denbora luzez egon
Eskema osatu:
Honen ardura da: hauen ardura da:
Osagaiak osagaiak kanporatzen dute
NUTRIZIO-FUNTZIOAK
ZIRKULAZIOA
IRAIZKETA
Zirkulazio-sistema
b…………. Odol-hodiak o………….
.
g....................
...
i………………
….
izerdia
ureterrak