Zubia Santiillana liburuan oinarrituta egindako aurkezpena

1. Zelula. Bizi-unitatea

6. Kromosomak

8. ADNzko kate biribilkatuak, proteinekin
elkartuta
Bi kromatida, zentromeroan
elkartuak
Kromatidek informazio berdin-berdina dute:
kromatida bikiak

9. Kromatida bakoitzak bi beso, luzeraz berdin
edo desberdinak

10. Kromosoma kopurua
Kromosoma sorta Kromosoma
kopurua
Adibideak
Haploidea Bakarra n
Gametoak
Zenbait onddo
Erlamandoa...
Diploidea
Bikoitia
(zelula
somatikoetan)
2n Animalia
gehienak

12. Kariotipoa
Definizioa: espezie baten kromosoma multzoa
2 kromosoma mota:
- Heterokromosomak (sexu-kromosomak)
* Desberdinak elkarrengandik, sexua zehaztu
* XX eta XY (pare bakarra)
- Autosomak
* Gainerakoak, berdinak bi sexuetan
* 22 pare

19. Zelula-zikloa
Zelula gehienak ugaldu edo zatitu egiten dira
Neurona gehienak
* Salbuespenak Eritrozitoak
Muskulu-zelula ildaskatuak

20. Zelula-zikloa: zelula batean gertaturiko aldaketen
multzoa, zelula sortzen denetik zatitu arte.
Maiztasuna, iraupena… zelula motaren eta giro-
baldintzen (tenperatura, mantenugaiak…)
araberakoa.
Heste-epitelioko zelulak 8 ordutan ugaltzen edo zatitzen dira.

21. Zelula eukariotoetan
Interfasea Zatiketa-fasea (M fasea)
Hasierakoa
Iraupen luzea
Nukleo interfasikoa ikusi
(kromatina)
Zelula hazi
Amaieran ADNa bikoiztu
Amaierakoa
Iraupen laburra
Nukleoa desagertu
(kromosomak sortu)
Zelula zatiketa +
Zitoplasmaren zatiketa
(zitozinesia)
DNAren kopia bat zelula
alaba bati, beste kopia
besteari

23. ADNaren bikoizpena
2n 2n (ADN bikoiztuta)
Nukleo interfasikoa

24. Zelula-zatiketa edo mitosia
eukariotoetan
ADN bikoiztu da, baita zentrosoma ere
4 fase:
1) Profasea
2) Metafasea
3) Anafasea
4) Telofasea

25. Mitosiaren faseak
1) Profasea
- Kromatina kondentsatu, kromosomak
eratu
- Nukleoloa eta mintz nuklearra desagertu
- Ardatz akromatikoa eratu

27. Mitosiaren faseak
2) Metafasea
- Kromosomek zelularen erdian ekuatore plaka
eratu
- Ardatz akromatikoaren zuntzak kromosomei
itsatsi zentromerotik

28. Metafasea (kromosomak zelularen erdian kokatzen)

29. Mitosiaren faseak
3) Anafasea
- Kromatida ahizpa edo bikiak bereizi
- Bakoitza zelularen mutur batera
(ardatzaren harizpiek eraman)

30. Mitosiaren faseak
4) Telofasea
- Mintz nuklearra eratzen
- Ardatz akromatikoa desagertzen
- Kromatina sortu
- Emaitza:
bi zelula alaba
diploide (2n)

33. 5) Zitozinesia
- Zitoplasma zatitzen
- Organuluak banatzen
Animalia-zeluletan Landare-zeluletan
Estugunea zelularen
erdialdean
Fragmoplastoa
(bereizketa trenkada)

36. Meiosia
Murrizketa-zatiketa
Ornodunetan gonadetan (gametoak sortu)
Zelula ama diploide batetik (2n)
I. meiosia
Bi zelula alaba haploide (n)
II. meiosia
Lau zelula alaba haploide (n)

37. Meiosiaren faseak
Interfasea ADNa bikoiztu
I. meiosia I. Profasea
I. Metafasea
I. Anafasea
I. Telofasea eta zitozinesia
II. meiosia II. Profasea
II. Metafasea
II. Anafasea
II. Telofasea eta zitozinesia

38. I. meiosia
I. profasea
Kromosomak ikusgai
Homologoak parekatu, gaingurutzaketak
I. metafasea Kromosoma homologoak binaka
zelularen ekuatorean
(2n)
I. anafasea Kromosoma homologoak banandu
(n)
I. telofasea
eta
zitozinesia
Bi zelula alaba haploide (n),
kromosoma kopuru erdiarekin

39. I. meiosia

40. II. meiosia
II. profasea
Interfaserik gabe, ardatza eratu
Bi kromatidako kromosomak ekuatore plakarantz
II. metafasea Kromosoma zelularen ekuatorean
II. anafasea Kromatidak bereizten dira
Zelularen muturretara
II. telofasea
eta
zitozinesia
Lau zelula alaba haploide (n),
kromosoma kopuru erdiarekin

41. II. meiosia

42. Meiosia

43. Meiosia eta mitosia. Alderaketa
- ADNaren erreplikazioa
- Gaingurutzaketa (meiosia)
- Kromosoma homologoak
banandu (meiosia)
- Kromosoma bikiak
(kromatidak banandu)

44. Alderaketa taula

45. Mitosia Meiosia
Non gertatu Zelula somatikoetan Gametoen zelula ametan
Iraupena Laburra Luzea
Zelularen kromosoma
kopurua
2n n
Gaingurutzaketak Ez Bai (I. profasean)
Anafasean gertatzen dena Kromatida bikiak bereiztu Kromosoma homologoak
bereiztu (I. meiosian)
Kromatidak berezitu (II.
Meiosian)
Bukaeran 2 zelula alaba, berdin-
berdinak, bakoitzak zelula
amaren kromosoma kopuru
bera
4 zelula alaba, desberdinak,
bakoitzak zelula amaren
kromosoma kopuru erdia

46. Mitosiaren eta meiosiaren
esanahia
Mitosia
Meiosia
Organismo zelulanitzak Organismo zelulabakarrak
Hazkuntza (zigototik aurrera)
Zelulak berritzeko
Ugalketa asexuala
Organismo zelulanitzetan
Gameto haploideen sorrera (ugalketa sexuala)
Aldakortasun genetikoa (gaingurutzaketak)
Segregazio independentea (kromosomak zoriz
konbinatu gametoetan)

47. Gametoen eraketa

48. Bibliografia
Haploidia / Diploidia
http://recursos.cnice.mec.es/biosfera/alumno/4ESO/g
enetica1/contenidos6.htm
Partenogenesia
https://www.youtube.com/watch?v=Vg_sWkfrUYw
https://www.youtube.com/watch?v=2i-78wSw_zo
https://es.wikipedia.org/wiki/Cnemidophorus
X eta Y konparatuz
http://www.biologia.edu.ar/genetica/cromosoma_y.h
tm
Ziklo zelularra
https://www.youtube.com/watch?v=hFl4BaaMCOg