SlideShare a Scribd company logo
1 of 28
Animal Breeding &
Genomics Centre
Yvette de Haas
december 2014
Fokkerij melkvee & Dairy Campus
Animal Breeding &
Genomics Centre
Fokkerij
Animal Breeding &
Genomics Centre
Fokkerij
Stieren en koeien uitkiezen met de meest gewenste
eigenschap en die vervolgens paren. Op deze wijze wordt
geprobeerd een nieuwe generatie te fokken die de
gewenste eigenschap met zich meedraagt en beter is
dan de vorige generatie.
Verschil (spreiding) tussen dieren is noodzakelijk om een
kenmerk te kunnen verbeteren. In de fokkerij wordt
spreiding door afstamming (genetische spreiding)
gebruikt door de beste dieren voor de betreffende
kenmerken te selecteren. Hoe groter de spreiding
tussen de dieren hoe beter men goede en slechte
dieren kan onderscheiden.
Fokkerij is het benutten van erfelijke verschillen tussen
dieren door het selecteren op basis van wat we meten
aan dieren om zo snel mogelijk betere dieren te krijgen.
Animal Breeding &
Genomics Centre
Traditionele fokkerij
Afstamming Prestatie
BLUP fokwaarde
Animal Breeding &
Genomics Centre
Genomische fokkerij
Afstamming Prestatie
Genomic fokwaarde
Animal Breeding &
Genomics Centre
Wat meten we? Fenotypes!
 Fenotypes = Kenmerken aan het dier
● Productie
● Gezondheid
● Vruchtbaarheid
● ...
● Iets nieuws!
● Robotgeschiktheid
● Methaanemissies
● ...!?
Animal Breeding &
Genomics Centre
Wat meten we? Fenotypes!
 Kenmerken aan het dier
● Productie
● Gezondheid
● Vruchtbaarheid
● ...
● Iets nieuws!
● Robotgeschiktheid
● Methaanemissies
● ...!?
Animal Breeding &
Genomics Centre
Wat is belangrijk als we meten?
 Validiteit zegt iets over de inhoud: wordt er gemeten
wat de bedoeling is
 Betrouwbaarheid heeft te maken met de stabiliteit van
het onderzoeksresultaat
Animal Breeding &
Genomics Centre
Additionele informatie
 Bedrijf
 Seizoen
 Leeftijd
 Lactatiestadium
 ...
 Stalgenoten
 (Half)zusjes
=> Google zoekmachine
Animal Breeding &
Genomics Centre
Wat doen we al? / Wat willen we graag?
 Voeropname
 Methaan
● MIR profielen
 Vruchtbaarheid
● HerdNavigator
 Klauwgezondheid
 Smart farming – sensoren
● Uiergezondheid / in-line
celgetal
● Graasgedrag
Animal Breeding &
Genomics Centre
Voeropname
 Gebeurt al veel in andere
diersoorten
 Voerkosten omlaag
 Milieu-impact omlaag
Animal Breeding &
Genomics Centre
Voeropname
Ca 2.300 koeien met
voeropname, DNA en
afstammingsgegevens
Voeropname
10
12
14
16
18
20
22
24
26
10 20 30 40 50
Melkproductie (kg/d)
Voeropname(ds/d)
Animal Breeding &
Genomics Centre
Fokwaarde voeropname - 1
SKALSUMER SUNNY BOY
DELTA CLEITUS JABOT
EASTLAND CASH
ETAZON CELSIUS
DOWNALANE CELLO
F16 ROCKET C
ETAZON LABELLE
CARLIN M IVANHOE BELL
BIS-MAY TRADITION CLEITUS
FREEBROOK SEXATION AMOS
ETAZON LORD LILY
5.967 Dutch bulls
with known
DNA (41.235 SNP)
Animal Breeding &
Genomics Centre
Gebruik van voorspellers
 Genetische correlatie met voeropname:
Meetmelkproductie 0.60
Hoogtemaat 0.34
Borstomvang 0.24
Voorhand 0.23
Animal Breeding &
Genomics Centre
Fokwaarde voeropname - 2
Spreiding: 4 kg DMI/d
Betrouwbaarheid: >50%
Animal Breeding &
Genomics Centre
Voeropname – andere voorspellers
 Innovatievoorstel
● Herkauwsensoren
● MIR profielen in melk (Ierse studie)
● Mestmonster – verteerbaarheid – middels NIR
Methaan
Infrared gas analyser (FTIR)
Method used by Jan Lassen (Aarhus University, DK) and
Yvette de Haas (Wageningen UR Livestock Research, NL)
Pictures by Jan Lassn
Animal Breeding &
Genomics Centre
Methaan
 Gemeten tijdens bezoek aan melkrobot
Animal Breeding &
Genomics Centre
MIR profielen
 Melksamenstelling: Mid-infrarood spectrum
● Studie Dehareng et al. (2012)
Rantsoen
Pensvertering
(cellulose)
Propionzuur
Azijnzuur Boterzuur
Pensvertering
(cellulose)
95% CH4
5% CH4
Methaan -> Verliespost van energie -> mate van inefficiëntie
Animal Breeding &
Genomics Centre
Vruchtbaarheid
 HerdNavigator
 Progesteron profiel
 Nieuwe kenmerken:
● Nu: TKT, NR56
● Straks: meer
objectief
Animal Breeding &
Genomics Centre
Klauwgezondheid
 Groot probleem voor melkveehouderij
 Diverse initiatieven: Grip op Klauwen, DigiKlauw,
projecten binnen WUR Livestock Research, sensordata
 Combinatie kan veel opleveren voor management én
fokkerij
Animal Breeding &
Genomics Centre
Uiergezondheid
 Mastitis blijft groot probleem in NLse veehouderij
 Met nieuwe sensoren (bijv. MastiLine) meer informatie
● Geschiedenis: Variatie, spreiding, richting, ...
● DLM
Animal Breeding &
Genomics Centre
Graasgedrag
 Nieuwe fenotypes op het gebied van graasgedrag
(weidegang)
 Gedragskenmerken als synchroniteit van de koeien
tijdens grazen,
 Activiteitsmetingen (liggen, staan, vreten),
 (her)kauwbewegingen gemeten door sensors
 GPS in relatie met data van graskwaliteit/hoeveelheid/
lengte/bodem etc.
Animal Breeding &
Genomics Centre
Yvette de Haas van
Animal Breeding and Genomics Centre
 Johan van Arendonk – Lucia Kaal
 3 thema’s:
● 50 Stafleden + Post Doc’s
● 50 AIO’s
Genomics
Breeding Programs & Genetic Diversity
Quantitative Genetics
www.wageningenur.nl/abgc
Animal Breeding &
Genomics Centre
Bedankt voor jullie aandacht
Vragen ??
Yvette.deHaas@wur.nl

More Related Content

Similar to Melkvee fokkerij en Dairy Campus waar werken we aan? @Yvette_deHaas legt uit

A vision on herd health management on large dairy farms
A vision on herd health management on large dairy farmsA vision on herd health management on large dairy farms
A vision on herd health management on large dairy farmsHenk Hogeveen
 
Inleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
Inleiding CAPS symposium - Maja RoodbergenInleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
Inleiding CAPS symposium - Maja RoodbergenSovon Vogelonderzoek
 
Vroegcastratie Bij Katten
Vroegcastratie Bij KattenVroegcastratie Bij Katten
Vroegcastratie Bij KattenFrederikVO
 
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsenGiardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsenMathilde Uiterwijk
 
Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee - Amcra Symposium
Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee - Amcra SymposiumDiergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee - Amcra Symposium
Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee - Amcra SymposiumPieter Passchyn
 
Provinciale raad 28 juni 2011
Provinciale raad 28 juni  2011Provinciale raad 28 juni  2011
Provinciale raad 28 juni 2011Henk Vermeer
 
UMC Groningen Aeltsje Brinksma
UMC Groningen Aeltsje BrinksmaUMC Groningen Aeltsje Brinksma
UMC Groningen Aeltsje BrinksmaArinevanHeeswijk
 
K.I. bij bedreigde diersoorten
K.I. bij bedreigde diersoortenK.I. bij bedreigde diersoorten
K.I. bij bedreigde diersoortenFrederikVO
 
Diermeel in diervoeder
Diermeel in diervoederDiermeel in diervoeder
Diermeel in diervoederFrederikVO
 
Lezing Paul Overgaauw HAS DierDay 18 nov 2010
Lezing Paul Overgaauw HAS DierDay 18 nov 2010Lezing Paul Overgaauw HAS DierDay 18 nov 2010
Lezing Paul Overgaauw HAS DierDay 18 nov 2010HasDierhouderij
 
Dierproeven en alternatieven voor dierproeven
Dierproeven en alternatieven voor dierproevenDierproeven en alternatieven voor dierproeven
Dierproeven en alternatieven voor dierproevenScience Café Zeist
 
Capripedia lancering
Capripedia lanceringCapripedia lancering
Capripedia lanceringFarmdesk
 

Similar to Melkvee fokkerij en Dairy Campus waar werken we aan? @Yvette_deHaas legt uit (18)

A vision on herd health management on large dairy farms
A vision on herd health management on large dairy farmsA vision on herd health management on large dairy farms
A vision on herd health management on large dairy farms
 
Diermeel
DiermeelDiermeel
Diermeel
 
Inleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
Inleiding CAPS symposium - Maja RoodbergenInleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
Inleiding CAPS symposium - Maja Roodbergen
 
Vroegcastratie Bij Katten
Vroegcastratie Bij KattenVroegcastratie Bij Katten
Vroegcastratie Bij Katten
 
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsenGiardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
Giardia najaarsdag 2014 uiterwijk dierenartsen
 
Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee - Amcra Symposium
Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee - Amcra SymposiumDiergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee - Amcra Symposium
Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee - Amcra Symposium
 
Provinciale raad 28 juni 2011
Provinciale raad 28 juni  2011Provinciale raad 28 juni  2011
Provinciale raad 28 juni 2011
 
UMC Groningen Aeltsje Brinksma
UMC Groningen Aeltsje BrinksmaUMC Groningen Aeltsje Brinksma
UMC Groningen Aeltsje Brinksma
 
K.I. bij bedreigde diersoorten
K.I. bij bedreigde diersoortenK.I. bij bedreigde diersoorten
K.I. bij bedreigde diersoorten
 
Dierproeven
DierproevenDierproeven
Dierproeven
 
Milk@vice voorstelling
Milk@vice voorstellingMilk@vice voorstelling
Milk@vice voorstelling
 
Diermeel in diervoeder
Diermeel in diervoederDiermeel in diervoeder
Diermeel in diervoeder
 
TvD nr12dec2015 artikel Biest
TvD nr12dec2015 artikel BiestTvD nr12dec2015 artikel Biest
TvD nr12dec2015 artikel Biest
 
Vruchtbaarheid
VruchtbaarheidVruchtbaarheid
Vruchtbaarheid
 
Lezing Paul Overgaauw HAS DierDay 18 nov 2010
Lezing Paul Overgaauw HAS DierDay 18 nov 2010Lezing Paul Overgaauw HAS DierDay 18 nov 2010
Lezing Paul Overgaauw HAS DierDay 18 nov 2010
 
Giardia felcan 2015 uiterwijk
Giardia felcan 2015 uiterwijkGiardia felcan 2015 uiterwijk
Giardia felcan 2015 uiterwijk
 
Dierproeven en alternatieven voor dierproeven
Dierproeven en alternatieven voor dierproevenDierproeven en alternatieven voor dierproeven
Dierproeven en alternatieven voor dierproeven
 
Capripedia lancering
Capripedia lanceringCapripedia lancering
Capripedia lancering
 

Melkvee fokkerij en Dairy Campus waar werken we aan? @Yvette_deHaas legt uit

  • 1. Animal Breeding & Genomics Centre Yvette de Haas december 2014 Fokkerij melkvee & Dairy Campus
  • 2. Animal Breeding & Genomics Centre Fokkerij
  • 3. Animal Breeding & Genomics Centre Fokkerij Stieren en koeien uitkiezen met de meest gewenste eigenschap en die vervolgens paren. Op deze wijze wordt geprobeerd een nieuwe generatie te fokken die de gewenste eigenschap met zich meedraagt en beter is dan de vorige generatie. Verschil (spreiding) tussen dieren is noodzakelijk om een kenmerk te kunnen verbeteren. In de fokkerij wordt spreiding door afstamming (genetische spreiding) gebruikt door de beste dieren voor de betreffende kenmerken te selecteren. Hoe groter de spreiding tussen de dieren hoe beter men goede en slechte dieren kan onderscheiden. Fokkerij is het benutten van erfelijke verschillen tussen dieren door het selecteren op basis van wat we meten aan dieren om zo snel mogelijk betere dieren te krijgen.
  • 4. Animal Breeding & Genomics Centre Traditionele fokkerij Afstamming Prestatie BLUP fokwaarde
  • 5. Animal Breeding & Genomics Centre Genomische fokkerij Afstamming Prestatie Genomic fokwaarde
  • 6. Animal Breeding & Genomics Centre Wat meten we? Fenotypes!  Fenotypes = Kenmerken aan het dier ● Productie ● Gezondheid ● Vruchtbaarheid ● ... ● Iets nieuws! ● Robotgeschiktheid ● Methaanemissies ● ...!?
  • 7. Animal Breeding & Genomics Centre Wat meten we? Fenotypes!  Kenmerken aan het dier ● Productie ● Gezondheid ● Vruchtbaarheid ● ... ● Iets nieuws! ● Robotgeschiktheid ● Methaanemissies ● ...!?
  • 8. Animal Breeding & Genomics Centre Wat is belangrijk als we meten?  Validiteit zegt iets over de inhoud: wordt er gemeten wat de bedoeling is  Betrouwbaarheid heeft te maken met de stabiliteit van het onderzoeksresultaat
  • 9. Animal Breeding & Genomics Centre Additionele informatie  Bedrijf  Seizoen  Leeftijd  Lactatiestadium  ...  Stalgenoten  (Half)zusjes => Google zoekmachine
  • 10. Animal Breeding & Genomics Centre Wat doen we al? / Wat willen we graag?  Voeropname  Methaan ● MIR profielen  Vruchtbaarheid ● HerdNavigator  Klauwgezondheid  Smart farming – sensoren ● Uiergezondheid / in-line celgetal ● Graasgedrag
  • 11. Animal Breeding & Genomics Centre Voeropname  Gebeurt al veel in andere diersoorten  Voerkosten omlaag  Milieu-impact omlaag
  • 12. Animal Breeding & Genomics Centre Voeropname Ca 2.300 koeien met voeropname, DNA en afstammingsgegevens
  • 13. Voeropname 10 12 14 16 18 20 22 24 26 10 20 30 40 50 Melkproductie (kg/d) Voeropname(ds/d)
  • 14. Animal Breeding & Genomics Centre Fokwaarde voeropname - 1 SKALSUMER SUNNY BOY DELTA CLEITUS JABOT EASTLAND CASH ETAZON CELSIUS DOWNALANE CELLO F16 ROCKET C ETAZON LABELLE CARLIN M IVANHOE BELL BIS-MAY TRADITION CLEITUS FREEBROOK SEXATION AMOS ETAZON LORD LILY 5.967 Dutch bulls with known DNA (41.235 SNP)
  • 15. Animal Breeding & Genomics Centre Gebruik van voorspellers  Genetische correlatie met voeropname: Meetmelkproductie 0.60 Hoogtemaat 0.34 Borstomvang 0.24 Voorhand 0.23
  • 16. Animal Breeding & Genomics Centre Fokwaarde voeropname - 2 Spreiding: 4 kg DMI/d Betrouwbaarheid: >50%
  • 17. Animal Breeding & Genomics Centre Voeropname – andere voorspellers  Innovatievoorstel ● Herkauwsensoren ● MIR profielen in melk (Ierse studie) ● Mestmonster – verteerbaarheid – middels NIR
  • 18. Methaan Infrared gas analyser (FTIR) Method used by Jan Lassen (Aarhus University, DK) and Yvette de Haas (Wageningen UR Livestock Research, NL) Pictures by Jan Lassn
  • 19. Animal Breeding & Genomics Centre Methaan  Gemeten tijdens bezoek aan melkrobot
  • 20. Animal Breeding & Genomics Centre MIR profielen  Melksamenstelling: Mid-infrarood spectrum ● Studie Dehareng et al. (2012)
  • 22. Pensvertering (cellulose) 95% CH4 5% CH4 Methaan -> Verliespost van energie -> mate van inefficiëntie
  • 23. Animal Breeding & Genomics Centre Vruchtbaarheid  HerdNavigator  Progesteron profiel  Nieuwe kenmerken: ● Nu: TKT, NR56 ● Straks: meer objectief
  • 24. Animal Breeding & Genomics Centre Klauwgezondheid  Groot probleem voor melkveehouderij  Diverse initiatieven: Grip op Klauwen, DigiKlauw, projecten binnen WUR Livestock Research, sensordata  Combinatie kan veel opleveren voor management én fokkerij
  • 25. Animal Breeding & Genomics Centre Uiergezondheid  Mastitis blijft groot probleem in NLse veehouderij  Met nieuwe sensoren (bijv. MastiLine) meer informatie ● Geschiedenis: Variatie, spreiding, richting, ... ● DLM
  • 26. Animal Breeding & Genomics Centre Graasgedrag  Nieuwe fenotypes op het gebied van graasgedrag (weidegang)  Gedragskenmerken als synchroniteit van de koeien tijdens grazen,  Activiteitsmetingen (liggen, staan, vreten),  (her)kauwbewegingen gemeten door sensors  GPS in relatie met data van graskwaliteit/hoeveelheid/ lengte/bodem etc.
  • 27. Animal Breeding & Genomics Centre Yvette de Haas van Animal Breeding and Genomics Centre  Johan van Arendonk – Lucia Kaal  3 thema’s: ● 50 Stafleden + Post Doc’s ● 50 AIO’s Genomics Breeding Programs & Genetic Diversity Quantitative Genetics www.wageningenur.nl/abgc
  • 28. Animal Breeding & Genomics Centre Bedankt voor jullie aandacht Vragen ?? Yvette.deHaas@wur.nl

Editor's Notes

  1. Momenteel al ~45 kenmerken (exterieur 18 + 5; 22 functionele kenmerken (gezondheid, vruchtbaarheid, afkalfgemak e.d.); 5 productie)
  2. Momenteel al ~45 kenmerken (exterieur 18 + 5; 22 functionele kenmerken (gezondheid, vruchtbaarheid, afkalfgemak e.d.); 5 productie)
  3. Een betrouwbaar onderzoek hoeft niet valide te zijn en andersom. De combinatie van én valide én betrouwbaar is de grootste uitdaging. Bij een diepte-interview is er een grotere kans dat u vrij nauwkeurig achterhaalt wat er bij die persoon speelt. Bij een volgend interview krijgt u waarschijnlijk weer een ander beeld. Wanneer u een groot aantal interviews afneemt, stabiliseert het resultaat en gaat u de grote lijn zien. En pas bij een zeer groot aantal interviews zijn de resultaten generaliseerbaar naar een grotere groep. Vaak ontbreekt het echter aan tijd en middelen om een groot aantal diepte-interviews af te nemen. Omgekeerd krijgt u met een groots opgezette schriftelijke enquête vrij eenvoudig een betrouwbaar beeld, maar weet u niet meteen wat er inhoudelijk aan de hand is. Een combinatie van beide onderzoeksvormen kan een oplossing bieden: de enquête levert de ‘statistiek’ (de betrouwbaarheid) en de interviews geven een verdieping om erachter te komen wat er werkelijk speelt (de validiteit).
  4. Nog veel te veel detail
  5. Wie herkent dit niet uit zijn eigen stal?
  6. Variatie binnen een dier / variatie tussen dieren
  7. De pens of het rumen is de eerste van de voormagen bij herkauwers. Hier ondergaat het opgenomen voedsel een voorvertering door micro-organismen die in de pens leven. Het voedsel wordt hierbij gefermenteerd. Micro-organismen die het voer verteren zijn bacteriën, protozoa (eencellige diertjes zoals pantoffeldiertjes) en schimmels. Het bijzondere van deze micro-organismen is dat zij kunnen leven in een zogenaamde anaerobe (zuurstofarme) omgeving. Bij deze anaerobe vertering ontstaan kortketenvetzuren zoals azijnzuur, boterzuur, propionzuur. De bacteriën en protozoa zelf bevatten eiwitten en nucleinezuren. De kortketenvetzuren en de eiwitten in micro-organismen zijn voedingsstoffen voor de herkauwer. Een groot deel van het voer voor herkauwers bestaat uit vezelrijk materiaal (zoals cellulose van gras). Dieren, ook herkauwers, kunnen deze vezels niet zelf verteren. Bij deze pensfermentatie zetten de micro-organismen de voedingsvezels om in stoffen die herkauwers wel zelf kunnen verteren. Bovendien kunnen (voor andere dieren nutteloze) stikstofhoudende verbindingen als ureum gerecycled worden om nieuwe aminozuren op te bouwen. Naast deze voedingsstoffen ontstaan ook de gassen methaan en kooldioxide. Deze boert een herkauwer regelmatig uit. In totaal kan een melkkoe meer dan 500 liter methaangas per dag uitboeren (ructus). Herkauwers zijn daarom verantwoordelijk voor een deel van het broeikaseffect.[bron?] Om het voer verder te verkleinen en beter toegankelijk te maken voor de micro-organismen in de pens, brengt het dier de voedselbrij uit de pens via de slokdarm (omgekeerde peristaltiek) naar de mondholte om het te herkauwen. Een melkkoe eet en herkauwt 15 tot 17 uur per dag. Bij melkkoeien kan de pens wel 120 kg voedselbrij bevatten. Ongeveer de helft van het opgenomen voer wordt in de pens voorverteerd. De andere helft van de vertering gebeurt na de pens in lebmaag, dunne darm en dikke darm.