Door Paul Domen

1. Workshop 6
Meten energieverbruik
Paul Domen
Duurzame SteK Oosterbeek
2 maart 2021

2. Waarom een CO2 meter in huis?
Airco2ntrol 5000 van Dorstmann.de
Prijs: € 157 Euro
Met directe uitlezing én simpele
datalogger om vast te stellen hoe de
CO2-concentratie verloopt.
Edigreen Home van Edimax
Prijs: € 179 Euro
Uitgebreide luchtkwaliteitsmeter
incl. fijnstof 2,5 ppm met uitlezing
op telefoon of tablet
2

3. Waar gaan wij het over hebben…
 Het belang van prijsverschil tussen stroom en gas
 Wat is energie en wat zeggen meetwaarden
 Het nut van meten van het energiegebruik
 Meten is weten, maar hoe dan….
 Zonnecellen kunnen dwarsliggen
 En soms moet je separaat meten
 Een energiemanager, wat kun je verwachten
 Hoe kies je een goede energiemanager?
 Enkele voorbeelden van Energiemeters
 Wat kunnen wij met die meetresultaten
 Meten is weten maar blijf ook nadenken!
 Meten = inzicht = actie (of juist niet)
3

4. POLL 1
Meet u nu uw energiegebruik al?
-Nee
-Ik kijk eenmaal per jaar naar mijn energierekening
-Af en toe
-Op vaste momenten
-Ik hou dit steeds in de gaten
-Ik gebruik een energieverbruikmanager of app
4

5. Waarom is het prijsverschil tussen stroom en
gas belangrijk?
Het energiegebruik (uitgedrukt in
kWh) van een huishouden.
Totaal circa 16.300 kWh, waarvan
± 12.000 kWh aan gas (= 75%)
± 3.300 kWh aan stroom (= 25%).
Verschil in kosten minder groot.
Een aanzienlijk deel van CO2 uitstoot ontstaat door energiegebruik in huis.
5

6. Waarom is het prijsverschil tussen stroom en
gas belangrijk?
Elektriciteit is dus in verhouding best duur (of gas is goedkoop).
Opwekking en het transport van stroom kost veel energie.
En het verschil in CO2 uitstoot is erg groot
1 kWh grijze stroom 0,649 kg
1 kWh gasgebruik 0,180 kg
Het voordeel van het besparen van elektriciteit is dus groot.
6

7. Wat is energie en wat zeggen meetwaarden
Energiegebruik drukken wij uit in vermogen.
Dat is de hoeveelheid energie die geleverd wordt per tijdseenheid.
Deze energetische waarde duiden wij in Watt (W)
Afgezet in tijd gebruiken wij daar voor kilowattuur (kWh).
1 kWh is dus 1.000 watt aan geleverde energie gedurende één uur.
7

8. Wat is energie en wat zeggen meetwaarden
Waarom is de relatie tussen tijd en energie van belang?
Een koelkast heeft een klein vermogen maar hij gebruikt veel omdat hij regelmatig aan slaat.
Een stofzuiger met een vermogen van 1.300 Watt gebruikt dus in een uur 1,3 kWh.
Met 3 kwartier stofzuigen per week (40 uur per jaar) gebruikt deze slechts 52 kWh per jaar.
Dus op jaarbasis veel minder dan het kleinste zuinigste tafelmodel koelkast.
8

9. Waarom in detail je energiegebruik meten?
Gemiddelde besparing volgens Milieu Centraal:
3 procent op het stroomgebruik en
4 procent op het gasgebruik.
Dus ± € 65 per jaar.
En het kan ook leuk zijn om te weten wat er
allemaal gebeurt in je huis.
Inzicht geeft een bewuster gebruik van energie.
Kies zelf waar je energie in wilt stoppen. “loop je niet ongemerkt leeg”.
Het helpt bij de keuze van de te nemen maatregelen.
Besparen zonder comfort in te hoeven leveren.
Bekijk het effect van maatregelen.
9

10. Meten is weten, maar hoe dan….
Start met meten, hoe pak je het aan…..
Begin met de grote gebruikers.
Gevolgd door de allerkleinste verbruikers.
Daarna ga je tweaken om door
gedragsveranderingen en kleine aanpassingen het
energiegebruik nog verder naar beneden te
krijgen.
10

11. Meten is weten, maar hoe dan….
Grote gebruikers
Oude koelkasten of vriezers, sauna,
elektrische boiler, een straalkacheltje of de
espressomachine.
Vooral apparaten die energie omzetten in
warmte of koude en apparaten die 24 uur per
dag stroom gebruiken.
Kleine gebruikers
Alle lichten uit, PC, TV en Media box op stand by…
Nog steeds een gebruik van ± 150 watt.
Dus 0,15 kWh x 0.23 cent = € 0,0345 per uur
Maal 24 uur is € 0,828 per dag.
Sluipgebruik is daarmee wel ruim € 302 per jaar
11

12. Meten is weten, maar hoe dan….
Door inzicht te krijgen kunnen energielekken gestopt worden en kunnen maatregelen genomen
worden die onnodig energiegebruik voorkomen.
Stroom is makkelijk te meten en besparen is doorgaans ook niet reuze ingewikkeld.
12

13. Meten is weten, maar hoe dan….
Bij gas is dat anders.
Verwarming is het grootste deel en je wilt
niet in de kou zitten.
De verhoudingen:
5% gaat naar koken,
20% naar douchen of een bad
75% naar verwarming.
Tweepersoonshuishouden, bij dagelijks
douchen en koken op gas
25 m3/maand à € 0,80 = € 20,-
€ 240,- per jaar.
Bespaar dus vooral op de warmtevraag.
13

14. POLL 2
Wat voor meter hebben jullie?
-Een slimme meter voor Elektra
-Een slimme meter voor Gas
-Een analoge meter
-Een digitale, niet slimme meter
-Geen idee
En van degenen die geen slimme meter hebben
-Mijn slimme meter moet nog geplaatst worden
-Ik wil geen slimme meter
14

15. Meten is weten, maar hoe dan….
Energiemeter uitlezen, waarden noteren en verschillen
berekenen. Niet handig.
Een energieverbruiksmanager is
een apparaat of een dienst
die inzicht geeft in je energiegebruik.
Via een dienst
- Netbeheerder leest slimme meter elke nacht uit.
- Inzicht via app of website.
- Altijd een dag vertraging, niet real-time.
Vaak via je energieleverancier.
15

16. Meten is weten, maar hoe dan….
Data liever binnenshuis en live?
Gebruik energieverbruiksmanager die rechtstreeks
slimme meter uitleest.
Kastje (zender) die P1-poort slimme meter uitleest.
Soort (telefoon)stekkeraansluiting.
16

17. Meten is weten, maar hoe dan….
Stroom wordt iedere 10 seconden weergegeven.
Slimme gasmeter stuurt via zender eens per uur of per 5 minuten gasstand door naar slimme meter.
17

18. Zonnecellen kunnen dwarsliggers zijn
Zonnepanelen kunnen meten lastiger maken
Opwekking = stroomproductie zonnepanelen = aanbod elektriciteitsnetwerk thuis.
Bij vraag naar stroom wordt opgewekte energie direct gebruikt.
Meer opwekking dan verbruik? Naar externe energienetwerk = teruglevering.
Dus simpel gezegd:
opwekking minus eigen gebruik is teruglevering.
18

19. Zonnepanelen kunnen dwarsliggers zijn
Energieverbruiksmanagers kunnen teruglevering registreren.
Is de opgewekte energie onbekend dan is werkelijke stroomgebruik ook onbekend
Een voorbeeld:
Stel de zon schijnt aan een strakblauwe hemel. Je panelen leveren die dag 1 kWh aan het net.
Je bent op dat moment aan het meten wat je koelkast gebruikt. Die gebruikt in werkelijkheid
0,7 kWh die dag. Je zult dan op je energiemeter geen of een negatief gebruik zien.
Meet in de avond of gebruik losse stekkermeter.
Via speciale module ook opwekking registreren.
Via koppeling tussen omvormer en energiemanager.
19

20. Zonnecellen kunnen dwarsliggers zijn
Zelf je werkelijke gebruik uitrekenen
2000 kWh levering per jaar.
500 kWh teruggeleverd.
Gebruik 1500 kWh?
1000 kWh opgewekt via omvormer.
Dan is de rekensom:
1000 kWh opgewekt waarvan 500 kWh
teruggeleverd.
Dus 500 kWh binnen de eigen woning gebruikt.
Plus levering energiebedrijf dus werkelijke gebruik
2500 kWh.
20

21. Wat mag je verwachten van een “in huis”
energiemanager?
Live inzicht
Overzichtelijke grafieken en tabellen.
Per minuut, uur, dag, week, maand en jaar.
Vergelijken eerdere periodes of andere huishoudens.
Soms 'stoplicht’ functie.
Soms streefdoelen in te stellen.
Soms krijg je bespaartips.
Uitgebreide energieverbruiksmanagers:
Uitgebreidere grafieken.
Apparaten op afstand schakelen.
Gebruik van afzonderlijke apparaten meten.
Koppelen sensoren, zoals CO2, vocht of temperatuur.
Zo kan bijvoorbeeld het gasverbruik gerelateerd
worden aan de buitentemperatuur.
21

22. Waar let je op bij de keuze
Waarom wil ik inzicht? Wat kan en wil ik met die gegevens?
De functionaliteit:
Wat wil ik meten. Gas? Elektra? Beide? Zonnepanelen?
Wat wil ik weten? Wat wil ik zien?
Interface voor uitlezen? Duidelijk? PC, tablet, telefoon of los display?
Kan ik de data exporteren?
Overzichten per email?
App niet steeds zichtbaar.
Los display beter in beeld voor iedereen.
Nederlands product kent Nederlandse energiemarkt.
Nederlandstalige ondersteuning, handleiding en helpdesk.
Oplossing via je energieleverancier? Wat gebeurt er bij wisselen?
22

23. Waar let je op bij de keuze
De installatie:
Installatie ingewikkeld?
Hoe technisch is het?
Vind ik het leuk?
Zelf installeren of iemand inhuren? Monteur/hulp beschikbaar?
Via WIFI of draadloos tussen zender en ontvanger?
Hoe uitgebreid? Uitlezen per stopcontact? CO2 meter koppelen? Watermeter? Temperatuur?
Wat is er nodig qua onderdelen voor het juiste inzicht?
Privacy:
Wat gebeurt er met mijn gegevens?
In huis of bij derden? Afhankelijkheid?
Verbonden met Internet. Hackergevoelig?
23

24. Waar let je op bij de keuze
De kosten:
Aanschafkosten? Beschikbaar budget?
Besparing gemiddeld 50 euro per jaar op stroom.
Snel terugverdiend.
Maandelijkse kosten of eenmalige investering?
Bijkomende kosten aanvullende meetapparatuur?
Registratie opwekking zonnepanelen. Extra stroommeter. Montagekosten.
24

25. Waar let je op bij de keuze
Stel ik bijzondere eisen?
Inzicht in de haalbaarheid van maatregelen.
Omvormer kapot / zekering uitgeslagen. Monitoring opwekking.
Bij teruglevering de was starten. Wassen op zonnestroom.
25

26. POLL 3
Wat ben je bereid te betalen voor goed inzicht in je gebruik
-Ik ga niet monitoren
-Gratis dienst
-Tot 25 euro
-Tot 50 Euro
-Tot 100 Euro
-Meer dan 100 euro
-Ik leen wel wat van iemand
26

27. Energieverbruiksmanagers
https://www.energieverbruiksmanagers.nl/
27

28. Energieverbruiksmanagers
Vijftal energiegebruikmanagers
welke mogelijkheden
voordelen in bepaalde situatie
De criteria:
Meten ten minste gas en stroom.
Vrij te gebruiken bij alle leveranciers.
Geen maandelijkse kosten.
Houden gegevens “in huis” of werken niet met derde partijen.
Er is uitgegaan van een combinatie met een slimme meter.
Enkele oplossingen kunnen ook met een analoge of oude digitale meter werken.
28

29. Energieverbruiksmanagers
Geo Trio II (€ 99,95)
Manager met een eigen (touch)screen.
Installatie echt plug-and-play.
De informatie blijft 100% in huis.
Geen stroom in meterkast nodig.
Geen WIFI nodig.
Relevante informatie live beschikbaar
Overzichtelijk Nederlandstalig dashboard.
Inzicht gas- en stroomgebruik en teruglevering. Euro’s en kWh / m3.
Per dag, per week, maand en per jaar.
Bijzonderheid is gekleurde knop. Toont laag, gemiddeld en stevig
stroomgebruik. Knippert bij teruglevering.
29

30. Energieverbruiksmanagers
Energy logger "BLUE“ (€ 46,50)
Uitlezen via app.
Plug-and-play.
Via Bluetooth.
Bluetooth geeft beperkt bereik.
Alle data blijft in huis.
Live gebruik van stroom en gas.
Verschillende grafieken. Detail 2 laatste uren.
Dashboard niet erg duidelijk.
Betaalbare en eenvoudig
Alles is Engelstalig. Alleen voor slimme meter.
30

31. Energieverbruiksmanagers
Aurum Huisbaasje (Aurum Energy Flip) (€ 99,00)
Makkelijke installatie.
P1 zender via WIFI. Data via server Aurum naar overzichtelijke app.
Data niet gedeeld met derden.
App overal uit te lezen.
Live gebruik gas en stroom, per dag, week, maand en jaar.
Uitleg grafieken, gemiddeld verbruik, sluipverbruik en kosten.
Advies energiereductie.
Module voor registratie opwekking.
Nederlands product.
Goede handleiding.
Goede telefonisch ondersteuning.
Alle soorten meters, ook analoog.
31

32. Energieverbruiksmanagers
IUNGO LITE (€ 134,95)
Live inzicht op telefoon, tablet én PC, ook van buitenaf
Uitgebreide zeer gedetailleerde grafieken, al vanaf 10 sec.
Installatie bewerkelijker. Verbonden via WiFi.
Data blijft in huis.
Koppeling met module voor registratie opwekking.
IUNGO (€ 189,00)
Koppeling extra sensoren, watergebruik, vocht, temp, CO2, laadpaal, etc.
Koppeling en bediening smarthome onderdelen.
HUE lampen, Fritz.box radiatorknoppen, Z-wave schakelaars en modules.
Downloaden data mogelijk.
Gebruikersforum, compatibiliteit met nieuwe ontwikkelingen.
Nederlands product en ondersteuning. 32

33. Energieverbruiksmanagers
Energiegebruiksmanager als een service
LIVE inzicht niet belangrijk?
Niets installeren of aanschaffen?
Via energieleverancier
Via derde partij
Een gratis service is:
https://renkum.slimmemeterportal.nl/
Gasverbruik relateren aan de weersinvloeden?
https://www.mindergas.nl/
Dag vertraging.
Grafieken tonen energiegebruik,
inzicht in kosten en sluimerverbruik.
33

34. Energieverbruiksmeters
Meten van individuele apparaten
Voor losse apparaten met wisselend
energiegebruik.
Meten over een bepaald tijdspad.
Met groot display voor direct aflezen.
Lastig lezen achter de wasmachine?
Handig als ze gegevens vasthouden.
Niet erg zuiver.
Vooral voor indicatief inzicht.
34

35. Energieverbruiksmeters
Ook kosten aflezen.
één prijs per kWh instellen.
Geen piek- en dal tarief.
Het instellen is erg makkelijk.
Bevat accu voor vasthouden waarden.
Ook voor lastige plekken.
Greenure (€ 23,99)
Groot display voor huidig en cumulatief gebruik.
35

36. Energieverbruiksmeters
“Slimme Stekker” (€ 21,- tot 24,95)
Sommige meten energiegebruik, anderen niet.
Gekoppeld worden met WiFi.
Verbonden met WIFI thuisnetwerk.
Data via servers fabrikant naar telefoonapp.
Overal ter wereld uit te lezen en te bedienen.
Ook op zolder af te lezen.
Kunnen via tijdschema schakelen
Voltcraft (€ 24,99)
Werkt via Bluetooth,
Betere grafieken, data blijft in huis.
Kan ook via timer of schema schakelen.
Smartify, Nedis Smartlife en Qnect.
36

37. Energieverbruiksmeters
Smartify, Nedis, Qnect
Allemaal zelfde interface.
Live gebruik
Totaalgebruik per dag
Geen detail.
Geen kosten.
Voltcraft
Live gebruik, per dag, week,
maand en jaar.
Kosten instelbaar.
Teller reset naar 0 niet mogelijk.
37

38. Energieverbruiksmeters
Energiemeters voor USB (€ 6,95)
Deze meten vaak in Ampère. Dus dan moet je even omrekenen.
Volt x Ampère = Watt.
38

39. Met welke bedragen reken je
Voorbeeld opbouw energietarief. Kijk daar voor op je jaarafrekening.
Alleen energieverbruiksmanager die kan
omgaan met vast & variabel en piek & dal
tarief geeft correct beeld van werkelijke
kosten.
Gebruik anders, en bij meten gebruik van
één apparaat de variabele kosten.
Dat zijn de aan de rekening toegevoegde
gebruikskosten.
39

40. Wat kunnen wij met die meetresultaten?
Gebruik je meer of minder dan het gemiddelde?
https://advies-op-maat.milieucentraal.nl/aom/Vergelijk_mijn_energiegebruik
Handig overzicht over energiegebruik, compleet met tips:
https://www.kostenscan.nl/media/file/energiebesparing_tips.pdf
Meten is weten maar blijf ook nadenken!
Cijfers alleen vormen niet het gehele plaatje.
40

41. Meten geeft inzicht. Tijd voor actie!
Wat kun je doen met minder energie bij gelijkblijvend comfort?
Aanpakken grootverbruikers?
Zuinigere oplossingen.
Vervanging nodig en lonend?
Energiegebruik eenvoudig terug brengen door bijvoorbeeld LED lampen, automatische
schakelaars, ander stookgedrag, radiatorfolie, tocht-strips, etc.
Of kun je gedrag en routines aanpassen?
Geen droger maar de was ophangen?
De thermostaat een graadje lager?
Of eerder naar beneden draaien voor het slapen.?
Of een dikkere trui aan? De vriezer eerder ontdoen van ijs….
Of toch ook maar serieuze isolatiemaatregelen?
41

42. Meten geeft inzicht. Tijd voor actie!
Veel kleine stappen maken een grote stap. En waar inzicht is kunnen keuzes gemaakt worden.
Laat het vooral een leuke speurtocht zijn die goed is voor uw portemonnee, het milieu én uw
humeur.
En raakt u toch gefrustreerd? Dan zijn wij er om u te helpen.
42

43. POLL 4
Wil je na deze workshop met een energiemanager of meter aan de slag gaan?
-Nee
-Ja ik wil een energiemeter voor losse apparaten aanschaffen
-Ja ik wil een energiemeter voor losse apparaten lenen
-Ja ik wil een energieverbruiksmanager aanschaffen
-Ik wil gebruik maken van de SteK korting van 80%
43

44. Bestelformulier Energiemeters
44
https://www.duurzamestek.nl/meterbestellen/
Wil je een energiemeter bestellen via de SteK kortingsactie?
Kijk dan op: