Prezentacja na Międzynatodowy Kongres Małych i Średnich przedsiębiorstw

1. Instytut Biznesu Rodzinnego
Uwarunkowania innowacyjnych
zachowań przedsiębiorstw rodzinnych
Prof. Krzysztof Safin

2. Między tradycją a innowacyjnością
• Wyniki różnych badań dowodzą, że przedsiębiorstwa rodzinne
odznaczają się nadzwyczajnymi umiejętnościami generowania
i absorpcji innowacji . O skuteczności ich działań zdaje się
świadczyć np. fakt, że spośród 61 najważniejszych
wynalazków 20 wieku ¾ jest udziałem przedsiębiorstw
rodzinnych i niezależnych wynalazców.
• „Ich kreatywność i różnorodność wynalazków jest tak wielka,
jak zakres usług, których dostarczają .Rzadko idąc utartą
ścieżką, wybierając własne drogi, zmieniając lub tworząc
własne rynki, znajdują się zazwyczaj na czele stawki.” H. Simon. Tajemniczy
mistrzowie. Studia przypadków. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa1999, s.115
2

3. • Z drugiej jednak strony, w PR przywiązanie do tradycji i
wzorców z przeszłości jest duże. Trzymanie się z żelazną
konsekwencją tradycyjnej koncepcji działania, wierność
programowi produkcji i tradycyjnej branży, niezmienność stylu
kierowania to typowe przejawy tych postaw. Jeżeli nawet ta
ciągłość niesie z sobą nie zawsze tylko pozytywne strony, to
jednak jest elementem uwzględnianym w kalkulacjach życiowych
i biznesowych przez pracowników i partnerów biznesowych.
Gwarantem tej ciągłości i stabilności jest rodzina i jej system
wartości oraz stabilność na pozycji szefa przedsiębiorstwa.
3
Między tradycją a innowacyjnością

4. 1. Przedsiębiorstwa rodzinne ze względu na swe immanentne
cechy są bardziej innowacyjne niż nierodzinne (zarówno
podstawowa wytyczna strategiczna –”trwanie dla pokoleń”,
jak i wielkość przedsiębiorstwa, a także swoboda i szybkość
decyzyjna sprzyjają innowacyjności)
2. PR są tak samo innowacyjne (lub nie) jak przedsiębiorstwa
nierodzinne . Wszystko zależy od tego jak wykorzystają swoje
cechy immanentne. Część z nich ma charakter sprzyjający
innowacyjności, część hamujący.
4
Między tradycją a innowacyjnością

5. Przykładowe wyniki badań nad innowacyjnością PR
Autor Wyniki Liczebność próby Kraj
Donckels und
Fröhlich (1991)
PR w porównaniu z nierodzinnymi zachowują się bardziej
konserwatywnie i stawiają na stabilizację a nie na rozwój
1.132 B, FIN, F,DE, NL, A, CH, GB
Morck et al. (2000) PR kontrolowane przez spadkobierców inwestują w B+R
mniej niż te, nie kontrolowane przez spadkobierców
246 Kanada
Zahra (2005) Własność rodzinna wzmacnia zachowania przedsiębiorcze i
innowacyjność .
209 USA
Craig und Dibrell
(2006)
PR łatwiej wdrażają strategie innowacyjne niż nierodzinne . .
391
USA
Naldi et al. (2007) PR wykazują wyższą awersję do ryzyka . Zdolność do ryzyka
koreluje pozytywnie z zachowaniami innowacyjnymi .
.
2.455
Szwecja
Anderson, Duru und
Reeb (2010)
PR uzyskują mniej patentów . PR z wysokim udziałem
kapitałowym rodziny ograniczają swoje wydatki na B+R.
8.872 USA
Muñoz-Bullón und
Sanchez-Bueno
(2011)
PR inwestują mniej w B+R niż nierodzinne 736 Kanada
Schmid et al. (2011) PR inwestują więcej w B+R niż nierodzinne. Ten efekt jest
wynikiem aktywnego udziału rodziny w zarządzaniu i jest
najsilniejszy w PR pierwszej generacji
275 Niemcy
Block (2012) Wraz z upływem czasu PR zaniedbują inwestowanie w B+R .
154
USA
5
F.M.Spiegel, Familienunternehmen und Innovation – Untersuchungen auf Regionen-, Unternehmens und Patentebene

6. Możliwe silne strony PR
• -perspektywa długookresowa
• -wyraźna kultura przedsiębiorstwa i identyfikacja
• -wyższa jakość produktów i dobra znajomość rynku
• -szybkie procesy decyzyjne i reakcja
• -kultura zaufania
Możliwe słabości PR
• -strategiczne skostnienie
• -problemy sukcesyjne
• -przenoszenie problemów rodzinnych
• -niepotyzm
• -kryzysy związane z właścicielami
• -ograniczone możliwości finansowania
• -problemy kadrowe
6
Charakterystyka PR

7. Czynniki sprzyjające innowacyjnym
postawom w PR
• „cierpliwy kapitał” – długookresowa perspektywa
działania, brak presji na natychmiastowy sukces
pozwala na angażowanie się w przedsięwzięcia,
których efekt będzie widoczny po latach;
• elastyczne struktury pozwalają na podejmowanie
jednoznacznych i szybkich decyzji , co sprzyja
chęci do poszukiwań nowych rozwiązań przez
pracowników
• innowacje w PR jako źródło przewagi
konkurencyjnej oraz jako koło ratunkowe

8. Czynniki hamujące innowacyjne
postawy w PR
• Niechęć do gruntownych zmian (rośnie wraz z
kolejnymi pokoleniami)
• Awersja do ryzyka (odpowiedzialność za rodzinę i
dorobek pokoleń)
• Niechęć do korzystania z zewnętrznych źródeł
finansowania (własne zbyt skromne na poważne
badania)
• Obsadzanie stanowisk kierowniczych członkami
rodziny co w przypadku alternatyw
inwestycja/dywidenda może niekorzystnie
wpływać na wydatki na b+r

9. Determinanty zachowań
innowacyjnych w PR
zapewnienie ciągłości
wpływu rodziny
brak kosztów agencji wyższa decyzyjność
regionalne zakorzenienie orientacja długookresowa
ALE:
zależność od kultury przedsiębiorstwa
odrzucenie zewnętrznych
akcjonariuszy
mniejsze możliwości
finansowania
(+) sieci
tworzenie
specyficznego
kapitału społecznego
strategie
wejścia na
rynek
sukcesja
3. gen 2.gen 1. generacja
(+) innowacje (-) innowacje (+) innowacje (+/-) innowacje (-) innowacje (+/-) innowacje (+) innowacje
ALE:
koszty pryncypała
ALE:
koszty pryncypała
Wysoki stopień przenikania się własności i władzy

10. Innowacyjne przedsiębiorstwa rodzinne
• 1. głównie małe
• 2.młode (do 10 lat)
• 3.w pierwszej generacji
• 4.zakorzenione w gospodarce regionalnej
• 5.posiadają szeroką sieć współpracy
• 6.dysponują stałym personelem
10

11. Dziękuję za uwagę
11