SlideShare a Scribd company logo
TÜRKĐYE CUMHURĐYET
    MERKEZ BANKASI

Aktif Đşadamları ve Sanayiciler Derneği Sunumu




             Dr. M. Đbrahim Turhan
              Başkan Yardımcısı

                23 Aralık 2009
                                                 1
ABD Reel Kredi Gelişmeleri

                                          ABD Reel Kredi
                         (Ocak 1989 – Ekim 2009, yıllık yüzde değişim)

25                   ABD: Reel kredi                                              25
                     (yıllık yüzde değişim)
20                                                                                20

15                                                                                15

10                                                                                10

 5                                                                                5

 0                                                                                0

 -5                                                                               -5

-10                                                                               -10
                            Tüm
-15                                                                               -15
                            Ticari ve sanayi
-20                                                                               -20
 1989-01        1992-01         1995-01   1998-01   2001-01   2004-01   2007-01
      Kaynak: Bloomberg, TCMB

                                                                                        2
ABD Yeni Konut Satışları

                                                                           Yeni Konut Satışları*
                                                                       (Ocak 1963 – Ekim 2009, bin)


1400



1200



1000



 800



 600



 400



 200
       01-63

               01-65

                       01-67

                               01-69

                                       01-71

                                               01-73

                                                       01-75

                                                               01-77

                                                                       01-79

                                                                               01-81

                                                                                       01-83

                                                                                               01-85

                                                                                                       01-87

                                                                                                               01-89

                                                                                                                       01-91

                                                                                                                               01-93

                                                                                                                                       01-95

                                                                                                                                               01-97

                                                                                                                                                       01-99

                                                                                                                                                               01-01

                                                                                                                                                                       01-03

                                                                                                                                                                               01-05

                                                                                                                                                                                       01-07

                                                                                                                                                                                               01-09
          * Mevsimsellikten arındırılmış
          Kaynak: Bloomberg, TCMB
                                                                                                                                                                                                       3
ABD Konut Đnşaat Sayısı

                                                               Yeni Başlayan Konut Đnşaat Sayısı*
                                                                           (Ocak 1959 – Kasım 2009, bin)

2500


2250


2000


1750


1500


1250


1000


750


500
       01-59

               01-61

                       01-63

                               01-65

                                       01-67

                                               01-69

                                                       01-71

                                                                01-73

                                                                        01-75

                                                                                01-77

                                                                                        01-79

                                                                                                01-81

                                                                                                        01-83

                                                                                                                01-85

                                                                                                                        01-87

                                                                                                                                01-89

                                                                                                                                        01-91

                                                                                                                                                01-93

                                                                                                                                                        01-95

                                                                                                                                                                01-97

                                                                                                                                                                        01-99

                                                                                                                                                                                01-01

                                                                                                                                                                                        01-03

                                                                                                                                                                                                01-05

                                                                                                                                                                                                        01-07

                                                                                                                                                                                                                01-09
         * Mevsimsellikten arındırılmış
         Kaynak: Bloomberg, TCMB
                                                                                                                                                                                                                        4
ABD Kalıcı Đş Kaybı Oranı


                                      Toplam Đşsizlik Đçerisinde Kalıcı Đş Kaybı Oranı*
                                                               (Ocak 1970 – Kasım 2009, yüzde)
60


55


50


45


40


35


30


25


20
     01-70

              01-72

                      01-74

                              01-76

                                       01-78

                                               01-80

                                                       01-82

                                                                 01-84

                                                                         01-86

                                                                                 01-88

                                                                                         01-90

                                                                                                 01-92

                                                                                                         01-94

                                                                                                                 01-96

                                                                                                                         01-98

                                                                                                                                 01-00

                                                                                                                                         01-02

                                                                                                                                                 01-04

                                                                                                                                                         01-06

                                                                                                                                                                 01-08
         * Mevsimsellikten arındırılmış
         Kaynak: BLS, TCMB
                                                                                                                                                                         5
Küresel Reel Ekonomide Zayıf Seyir


               Bölgelere Göre Büyüme Oranları                                                       Gelişmiş ve Gelişmekte Olan
                     (2002 1.Ç – 2009 3.Ç, yüzde)                                                    Ülkelerde Sanayi Üretimi
                                                                                          (Ocak 2001 – Eylül 2009, yıllık yüzde değişim)

6                                                           25

                                                            20                            Gelişmekte Olan Ülkeler
4
                                                            15

                                                            10
2
                                                             5

                                                             0
0
                                                             -5
                                  ABD
-2                                                          -10
                                                                                                                  Gelişmiş Ülkeler
                               Avrupa Birliği               -15

-4
                                                            -20

                                                            -25
                                                                  01-01
                                                                          07-01
                                                                                  01-02
                                                                                          07-02
                                                                                                  01-03
                                                                                                          07-03
                                                                                                                  01-04
                                                                                                                          07-04
                                                                                                                                  01-05
                                                                                                                                          07-05
                                                                                                                                                  01-06
                                                                                                                                                          07-06
                                                                                                                                                                  01-07
                                                                                                                                                                          07-07
                                                                                                                                                                                  01-08
                                                                                                                                                                                          07-08
                                                                                                                                                                                                  01-09
                                                                                                                                                                                                          07-09
-6
 2002Ç1 2003Ç1 2004Ç1 2005Ç1 2006 Ç1 2007Ç1 2008Ç1 2009Ç1



     Kaynak: Bloomberg, TCMB                                         Kaynak: CPB, TCMB
                                                                                                                                                                                                                  6
Toparlanma Sinyalleri


            Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde
                                                                       Gelişmekte Olan Ülkelerde PMI Gerçekleşmeleri
                     PMI Gerçekleşmeleri                                                (Haziran 2009 – Kasım 2009)
                         (Ocak 2005 – Kasım 2009)


60                                     Gelişmekte Olan Ülkeler                   Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım
55                                                               Hindistan         55.3       55.3      53.2     55.0 54.5   53.0
                                                                 Çin               53.2       53.3      54.0     54.3 55.2   55.2
50
                                                                 Türkiye          53.9       54.0      53.8 53.3 52.8 51.8
45                                                               Brezilya          48.1       48.0      50.6     52.3 53.7   55.5
                                                                 Rusya             47.3       48.4      49.6     52.0 49.6   49.1
40
                                                                 Meksika           48.1       50.2      51.1     51.7 52.7   52.6
                                 Gelişmiş Ülkeler
35
                                                                 Çek C.            41.9       43.4      47.0     49.5 49.8   50.6
                                                                 Macaristan        46.2       49.4      46.1     49.0 48.2   47.5
30
                                                                 G. Afrika         38.0       37.5      39.5     45.9 47.6   50.3
     2005         2006          2007      2008      2009




      Kaynak: Bloomberg, TCMB                                     Kaynak: Bloomberg, TCMB

                                                                                                                                7
Türkiye’de Finansal Gelişmeler


                              Risk Göstergeleri                                         Döviz Kuru Oynaklığı ve Gösterge DĐBS Faizi
                (1 Ocak 2008 – 21 Aralık 2009, baz puan)                                                (Ocak 2008 - Aralık 2009, yüzde)


1000                                                                           25                                                                                    0.12
                                   889                                                                            21.7          Nominal Faiz
 900
                                                                                                                                                                     0.10
 800                                                                           20

 700                                                      EMBI+
                                                                                                                                                                     0.08
                                                                                               Reel Faiz
 600                                                                           15
        EMBI+Türkiye                                                                                             12.0
 500                                                                                                                                                                 0.06
                                                                                                                                                               9.4
 400                                                                           10
                                                                                                                                                                     0.04
 300                                                                                  TL/USD Oynaklığı
                                                                         226             (sağ eksen)
 200                                                                           5
                                                                                                                                                               2.9   0.02
                                         Türkiye 5 Yıllık CDS
 100

   0                                                                           0                                                                                     0.00
   01-08     04-08    07-08      10-08   01-09   04-09   07-09   10-09              01-08   04-08     07-08     10-08     01-09        04-09   07-09   10-09


                                                                                    * 12 ay sonrasının enflasyon beklentilerine göre
       Kaynak: Bloomberg, TCMB                                                      Kaynak: BBDK, TCMB

                                                                                                                                                                       8
Türkiye’de Finansal Đstikrar


                              Döviz Kuru Oynaklığı                                                                                    Ülkelerin Kredi Notları ve
                 (Eylül 2008 - Aralık 2009, döviz kurlarının günlük                                                                  Risk Primlerindeki Değişim
                         değişimlerinin standart sapması)                                                                                   (Eylül 2008 – Mart 2009)


         Şili                                                                                          450                                                 Rusya

  Kolombiya
                                                                                                       400
    Meksika
                                                                                                                                                                Hindistan




                                                                          CDS Değişimleri (baz puan)
                                                                                                       350                                            Macaristan
   Çek Cum.

     Türkiye
                                                                                                       300
Yeni Zelanda                                                                                                                                    Meksika
                                                                                                       250                   G.Kore
  Macaristan                                                                                                                        Polonya                       Kolombiya
                                                                                                                                          G.Afrika
     G.Kore                                                                                                                  Çek Cum.                              Brezilya
                                                                                                       200
                                                                                                                      Şili
    Polonya
                                                                                                       150
    Brezilya                                                                                                                                                                  Türkiye
    G.Afrika                                                                                           100
                                                                                                             0                   2              4               6             8
           0.009      0.011    0.013      0.015   0.017   0.019   0.021
                                                                                                                                     S&P Kredi Notları (1=A+, 9=BB-)


                                                                                                                 Not: Eğilim eğrisi Türkiye hariç ülkeleri kapsamaktadır.
                Kaynak: Bloomberg, TCMB                                                                          Kaynak: Bloomberg, TCMB
                                                                                                                                                                                        9
Türkiye’de Finansal Gelişmeler


                                                   ABD Doları Karşısında                                                                                                                                                                                                                              ABD Doları Karşısında
                                               Yerel Para Birimlerinin Değişimi                                                                                                                                                                                                                   Yerel Para Birimlerinin Değişimi
                                               (2009 Ocak tarihinden itibaren, yüzde)                                                                                                                                                                                                                (Kasım 2009 tarihinden itibaren, yüzde)

25 23                                                                                                                                                                                                                                            6
                 21
                                                                                                                                                                                                                                                      5
20                      18
                                                                                                                                                                                                                                                 4
                                                                                                                                                                                                                                                              3             3          3
15                                                                                                                                                                                                                                                                                               2            2
                                   13
                                                                                                                                                                                                                                                 2                                                                      1
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    1          1       1
                                                9                                                                                                                                                                                                                                                                                                                0
10                                                         8
                                                                  6 6                                                                                                                                                                            0
                                                                                     6         4           4                                                                                                                                                                                                                                                                  3 0
 5
                                                                                                                       2
                                                                                                                                    4 1                 1 1                                                                                                                                                                                                                                    -1          2 -1
                                                                                                                                                                                                                                                 -2                                                                                                                                                             -2
 0                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      -2 -2
                                                                                                                                                                           -1 -2                                                                                                                                                                                                                                                                                 -3
                                                                                                                                                                                                                                                 -4                                                                                                                                                                                                                         -3
 -5                                                                                                                                                                                                   -3
                                                                                                                                                                                                                -6 -6
-10                                                                                                                                                                                                                                              -6
                                                                                                                                                                                                                                      -10                                                                                                                                                                                                                                             -6
-15                                                                                                                                                                                                                                              -8
                                                                                                           Çek Cum.
                                                                           Meksika




                                                                                                                                   Ukrayna



                                                                                                                                                                 Türkiye
                                                                                                                                                                           Hırvatistan


                                                                                                                                                                                                      Romanya
                                   Endonezya
                                               Kolombiya
                                                           Peru
                                                                  G.Kore


                                                                                     Tayland
                                                                                               Hindistan




                                                                                                                                             Malezya
                                                                                                                                                       Polonya



                                                                                                                                                                                         Macaristan



                                                                                                                                                                                                                          Sırbistan
                                                                                                                      Filipinler
                 Şili




                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Çek Cum.
      Brezilya


                        G.Afrika




                                                                                                                                                                                                                Vietnam




                                                                                                                                                                                                                                                                                                             Meksika
                                                                                                                                                                                                                                      Arjantin




                                                                                                                                                                                                                                                             Hırvatistan


                                                                                                                                                                                                                                                                                      Ukrayna




                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Romanya
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              Türkiye
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       Hindistan
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   Endonezya
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               Peru
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      Tayland


                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            G.Kore
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     Malezya
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               Polonya




                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        Macaristan
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     Kolombiya



                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      Sırbistan
                                                                                                                                                                                                                                                                                                Filipinler
                                                                                                                                                                                                                                                      Şili




                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            Vietnam
                                                                                                                                                                                                                                                                           G.Afrika




                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         Brezilya
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                Arjantina
         Kaynak: Bloomberg, TCMB                                                                                                                                                                                                                       Kaynak: Bloomberg, TCMB

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              10
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              10
Türkiye Ekonomisi


           Mevsimsellikten Arındırılmış Reel GSYĐH                                                Büyümenin Bileşenleri
                  (2004 1.Ç – 2009 3.Ç, 2008 1.Ç=100)                           (2007 4.Ç – 2009 3.Ç, bir önceki yılın aynı dönemine göre,
                                                                                                      yüzde katkı)
105
                                                                       10                    Net Đhracat                     Özel Yatırım
                                              100.0
                                                                                             Özel Tüketim                    Stok Değişmeleri
100


                                                                        5
                                                                94.5
95



90                                                                      0



85
                                                         86.6
                                                                        -5

80



75                                                                     -10
  2004Ç1        2005Ç1     2006Ç1   2007Ç1    2008Ç1    2009Ç1               2007Ç4    2008Ç1     2008Ç2   2008Ç3   2008Ç4     2009Ç1   2009Ç2   2009Ç3




      Kaynak: TÜĐK, TCMB                                                     Kaynak: TÜĐK, TCMB
                                                                                                                                                    11
Türkiye Ekonomisi


                              GSYĐH Alt Kalemleri: Özel Tüketim ve Yatırım
                     (2005 1.Ç – 2009 3.Ç, mevsimsellikten arındırılmış, 2008 1.Ç=100)


110


                                                                                      100.0                                     98.6
100                                  Özel Tüketim


90



80



70                                                                                                                              64.6

                                                                 Özel Makine-Teçhizat
60
                                                                       Yatırımı


50
       05Ç1

              05Ç2

                       05Ç3

                              05Ç4

                                     06Ç1

                                            06Ç2

                                                   06Ç3

                                                          06Ç4

                                                                 07Ç1

                                                                        07Ç2

                                                                               07Ç3

                                                                                      07Ç4

                                                                                             08Ç1

                                                                                                    08Ç2

                                                                                                           08Ç3

                                                                                                                  08Ç4

                                                                                                                         09Ç1

                                                                                                                                09Ç2

                                                                                                                                       09Ç3
      Kaynak: TÜĐK, TCMB
                                                                                                                                              12
Üretim Gelişmeleri


       Sanayi Üretim Endeksi* (Ocak 2005 – Ekim 2009)                                           Tam Kapasite ile Çalışamama Nedenleri*
      Kapasite Kullanım Oranı* (Ocak 2005 – Kasım 2009)                                                  (Ocak 2005 – Kasım 2009, yüzde pay)


85                                                                              125   60
                                                                                                                Đç Pazarda Talep Yetersizliği
                                                                                120
                                                                                      50
80

                                                                                115
                                                                                      40

75
                                                                                110
           Kapasite                                                                   30
        Kullanım Oranı                                                          105
70
                                                                                      20
                               Sanayi Üretim Endeksi
                                                                                100
                                    (Sağ Eksen)
65
                                                                                      10
                                                                                95                          Dış Pazarda Talep Yetersizliği

60                                                                              90     0
                                                                                        01-05    08-05      03-06     10-06   05-07   12-07   07-08   02-09   09-09
  01-05     08-05     03-06     10-06   05-07   12-07   07-08   02-09   09-09


     * Mevsimsellikten arındırılmış                                                        * Mevsimsellikten arındırılmış
      Kaynak: TÜĐK, TCMB                                                                   Kaynak: TÜĐK, TCMB
                                                                                                                                                                      13
Özel Tüketim


                              Talep Göstergeleri*                                                             Mamul Mal Stok Göstergeleri
                            (Ocak 2007 – Kasım 2009)                                                                   (Ocak 2007 – Kasım 2009)

40                                                                                100
                                                                                        25                                                                                                       70
                                       ĐYA Gelecek Üç Aydaki Đç                   90                      ĐYA- Mamul Mal Stok
30
                                        Piyasa Sipariş Beklentisi                       20               Normal Üstü- Normal Altı                                                                66
                                                                                  80
20                                                                                      15                                                                                                       62
                                                                                  70

10                                                                                      10                                                                                                       58
                                                                                  60


 0                                                                                50     5                                                                                                       54


                                                                                  40     0                                                                                                       50
-10

                                                                                  30
                                                                                         -5                                                                                                      46
-20         PMI Yeni Siparişler Endeksi
                   (sağ eksen)                                                    20                                   PMI Nihai Ürün Stoku
                                                                                        -10                                                                                                      42
-30                                                                                                                        (sağ eksen)
                                                                                  10
                                                                                        -15   01-07                                                                                              38

                                                                                                      04-07

                                                                                                               07-07

                                                                                                                         10-07

                                                                                                                                 01-08

                                                                                                                                         04-08

                                                                                                                                                 07-08

                                                                                                                                                         10-08

                                                                                                                                                                 01-09

                                                                                                                                                                         04-09

                                                                                                                                                                                 07-09

                                                                                                                                                                                         10-09
-40                                                                               0
   01-07       05-07    09-07     01-08   05-08   09-08   01-09   05-09   09-09


      * Mevsimsellikten arındırılmış
       Kaynak: Bloomberg, TCMB                                                                Kaynak: Bloomberg, TCMB

                                                                                                                                                                                                  14
Yatırım Beklentileri

              Sermaye Malları Üretimi, Đthalatı ve Sabit                                                                                             Đhracat Beklentileri*
               Sermaye Yatırımı Harcama Beklentisi*                                                                                                  (Ocak 2007 – Kasım 2009)
                                (Mart 2007 – Ekim 2009)
30                                                                                               150   60
                                                                   Yatırım Malları
20                                                              Đthalatı (sağ eksen)             140
                                                                                                       40                                                                       Yurt Dışı Sipariş
10                                                                                               130                                                                               Beklentisi

 0                                                                                               120   20


-10                                                                                              110
                                                                                                        0
-20                                                                                              100


-30                                                                                              90    -20
                                                                                                                              Mevcut Đhracat
        Yatırım Malları Üretimi                                                                                                Siparişleri
              (sağ eksen)
-40                                                                                              80
                                                                                                       -40
-50             Yatırım Beklentisi                                                               70


-60                                                                                              60    -60
      03-07


                06-07


                        09-07


                                12-07


                                        03-08


                                                06-08


                                                        09-08


                                                                 12-08


                                                                         03-09


                                                                                 06-09


                                                                                         09-09




                                                                                                             01-07
                                                                                                                     03-07
                                                                                                                             05-07
                                                                                                                                     07-07
                                                                                                                                             09-07
                                                                                                                                                     11-07
                                                                                                                                                             01-08
                                                                                                                                                                     03-08
                                                                                                                                                                             05-08
                                                                                                                                                                                     07-08
                                                                                                                                                                                             09-08
                                                                                                                                                                                                     11-08
                                                                                                                                                                                                             01-09
                                                                                                                                                                                                                     03-09
                                                                                                                                                                                                                             05-09
                                                                                                                                                                                                                                     07-09
                                                                                                                                                                                                                                             09-09
                                                                                                                                                                                                                                                     11-09
      * Mevsimsellikten arındırılmış                                                                          * Đktisadi yönelim anketi: Artış ile azalış arasındaki fark
       Kaynak: TÜĐK, TCMB                                                                                     Kaynak: TÜĐK, TCMB
                                                                                                                                                                                                                                                             15
Dış Talep


                       Türkiye’nin Seçilmiş Đhracat Piyasaları                                                                                              Türkiye’nin Seçilmiş Đhracat Piyasaları
                                (Ocak 2005 – Ekim 2009, yüzde pay)                                                                                                   (Ocak 2005 – Ekim 2009, yüzde pay)


60                                                                                                                                30   24


                                                                                                                                       21                                            Yakın ve Orta Doğu
50                                                                                                                                25


                                                                                                                                       18
                                        Avrupa Birliği
40                                                                                                                                20
                                                                                                                                       15

                                        AB-dışı Avrupa
30                                       (sağ eksen)                                                                              15   12                                                                             Kuzey Afrika

                                                                                                                                       9                                             Diğer Asya
20                                                                                                                                10


                                                                                                                                       6

10                                                                                                                                5
             Kuzey Amerika                                                                                                             3
              (sağ eksen)
 0                                                                                                                                0    0
                                                                                                                                            01-05

                                                                                                                                                    05-05

                                                                                                                                                             09-05

                                                                                                                                                                     01-06

                                                                                                                                                                             05-06

                                                                                                                                                                                      09-06

                                                                                                                                                                                              01-07

                                                                                                                                                                                                      05-07

                                                                                                                                                                                                              09-07

                                                                                                                                                                                                                      01-08

                                                                                                                                                                                                                              05-08

                                                                                                                                                                                                                                      09-08

                                                                                                                                                                                                                                              01-09

                                                                                                                                                                                                                                                      05-09

                                                                                                                                                                                                                                                              09-09
     01-05

               05-05

                        09-05

                                01-06

                                          05-06

                                                  09-06

                                                          01-07

                                                                  05-07

                                                                          09-07

                                                                                  01-08

                                                                                          05-08

                                                                                                  09-08

                                                                                                          01-09

                                                                                                                  05-09

                                                                                                                          09-09




     Kaynak: TÜĐK, TCMB                                                                                                                      Kaynak: TÜĐK, TCMB

                                                                                                                                                                                                                                                                      16
Đstihdam


             Mevsimsellikten Arındırılmış Đşsizlik Oranları                                                                                                                             Tarım Dışı Đstihdam ve Tarım Dışı Đşsiz
                                             (Ocak 2005 - Eylül 2009, yüzde)                                                                                                                    Sayısındaki Değişim*
                                                                                                                                                                                                           (Nisan 2005 - Eylül 2009, bin kişi)
20                                                                                                                                                              700                                                                                                                                                                     16500


                                                                                                                                                                600

18
                                                                                                                                                                500            Tarım Dışı Đstihdam                                                                                                                                      16000

                                                                      Tarım Dışı Đşsizlik Oranı                                                         17.2
                                                                                                                                                                400
16
                                                                                                                                                                300                                                                                                                                                                     15500



14                                                                                                                                                              200
                                                                                                                                                        14.2
                                                                                                         12.5
                                                                                                                                                                100                                                                                                                                                                     15000

12
                                                                                                                                                                  0
                                                                                                               10.1
                                                                                                                                                                -100                                                                                                                                                                    14500
10

                                                                                                                                                                -200                      Tarım Dışı Đşsiz Sayısındaki
                                               Đşsizlik Oranı
                                                                                                                                                                                                3 Aylık Değişim
 8                                                                                                                                                              -300                                                                                                                                                                    14000
                                                                                                                                                                       01-05
                                                                                                                                                                                04-05
                                                                                                                                                                                        07-05

                                                                                                                                                                                                10-05
                                                                                                                                                                                                        01-06

                                                                                                                                                                                                                04-06
                                                                                                                                                                                                                        07-06

                                                                                                                                                                                                                                10-06
                                                                                                                                                                                                                                        01-07

                                                                                                                                                                                                                                                04-07
                                                                                                                                                                                                                                                        07-07

                                                                                                                                                                                                                                                                10-07
                                                                                                                                                                                                                                                                        01-08

                                                                                                                                                                                                                                                                                04-08
                                                                                                                                                                                                                                                                                        07-08
                                                                                                                                                                                                                                                                                                10-08

                                                                                                                                                                                                                                                                                                        01-09

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                04-09
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        07-09
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                10-09
     01-05

             04-05

                     07-05

                             10-05

                                     01-06

                                              04-06

                                                      07-06

                                                              10-06

                                                                       01-07

                                                                               04-07

                                                                                       07-07

                                                                                               10-07

                                                                                                       01-08

                                                                                                                04-08

                                                                                                                        07-08

                                                                                                                                10-08

                                                                                                                                        01-09

                                                                                                                                                04-09

                                                                                                                                                        07-09




                                                                                                                                                                       *Mevsimsellikten arındırılmış
     Kaynak: TÜĐK, TCMB                                                                                                                                                Kaynak: TÜĐK, TCMB
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          17
Đstihdam

                                           Tarım Dışı Đşsiz Sayısı*                                                                                                       Sanayi ve Hizmetler Đstihdamı*
                       (Ocak 2007 - Eylül 2009, 3 aylık değişim, bin kişi)                                                                                                  (Ocak 2005 - Eylül 2009, milyon kişi)


550
                                 Đşgücüne Katılım                                                                                                 4.6                                                                                           10.8
450                              Đstihdam Kaybı
                                                                                                                                                  4.5                                                                                           10.6
                                 Net Đşsiz Değişim
350
                                                                                                                                                  4.4                                                                                           10.4

250                                                                                                                                               4.3                                                                                           10.2

150                                                                                                                                               4.2                                                                                           10.0
                                                                                                                                                                                                      Sanayi Đstihdamı
                                                                                                                                                  4.1                                                                                           9.8
 50
                                                                                                                                                  4.0                                                                                           9.6
 -50
                                                                                                                                                  3.9                                                                                           9.4
-150
                                                                                                                                                  3.8                                                                                           9.2
                                                                                                                                                                                   Hizmetler Đstihdamı
-250
                                                                                                                                                  3.7                                 (sağ eksen)                                               9.0

-350                                                                                                                                              3.6                                                                                           8.8
                                                                                                                                                        01-05


                                                                                                                                                                 07-05


                                                                                                                                                                           01-06


                                                                                                                                                                                      07-06


                                                                                                                                                                                              01-07


                                                                                                                                                                                                        07-07


                                                                                                                                                                                                                01-08


                                                                                                                                                                                                                        07-08


                                                                                                                                                                                                                                01-09


                                                                                                                                                                                                                                        07-09
       01-07

               03-07

                         05-07
                                  07-07
                                          09-07
                                                  11-07

                                                          01-08
                                                                  03-08
                                                                          05-08
                                                                                  07-08

                                                                                          09-08

                                                                                                  11-08
                                                                                                          01-09
                                                                                                                  03-09

                                                                                                                          05-09

                                                                                                                                  07-09
                                                                                                                                          09-09




       *Mevsimsellikten arındırılmış                                                                                                                    *Mevsimsellikten arındırılmış
       Kaynak: TÜĐK, TCMB                                                                                                                               Kaynak: TÜĐK, TCMB
                                                                                                                                                                                                                                                18
Kredi Gelişmeleri

                                                Toplam Kredi Hacminin Haftalık Değişimi*
                                 (1 Ocak 2006 – 11 Aralık 2009, 13 haftalık hareketli ortalama, yüzde)


1.4%

1.2%
        %1.0                                                                                                                     Dönem Ortalaması
1.0%

0.8%
                                            %0.5
0.6%

0.4%                                                                                                                                             %0.2
0.2%

0.0%

-0.2%

-0.4%                                                                                                                            -%0.2

-0.6%
    01-06        05-06         09-06         01-07         05-07         09-07         01-08         05-08         09-08         01-09   05-09    09-09


   * Mevduat, kalkınma, yatırım ve katılım bankaları ile tüketici finansman şirketlerinin toplamı; kur etkisinden arındırılmış
   Kaynak: BDDK, TCMB
                                                                                                                                                          19
Kredi Faizlerindeki Değişim


                             Tüketici Kredileri, Ticari Krediler ve Politika Faizleri
                                                               (Ocak 2008 – Kasım 2009, yüzde)

25                                                                                                                     Faiz Đndirim Sürecinin Başlaması
                                                                                                                               (20 Kasım 2008)
23
                                                                                                                                                               Uzun Vadeli Repo Đhalelerine
21                                                                                                                                                             Başlanması (19 Haziran 2009)

19
                                                                                                                                                                              Enflasyon Raporu
                                                                                                                                                                             (27 Temmuz 2009)
17

15
                                                                                                                                                                                               Tüketici Kredileri
13

11
                                                                                                                                                                                                Ticari Krediler
 9

 7
                                                                                                                                                                                                Politika Faizleri
 5
     01-08

             02-08

                     03-08

                             04-08

                                     05-08

                                             06-08

                                                     07-08

                                                             08-08

                                                                     09-08

                                                                             10-08

                                                                                     11-08

                                                                                             12-08

                                                                                                     01-09

                                                                                                             02-09

                                                                                                                     03-09

                                                                                                                             04-09

                                                                                                                                     05-09

                                                                                                                                             06-09

                                                                                                                                                     07-09

                                                                                                                                                             08-09

                                                                                                                                                                     09-09

                                                                                                                                                                               10-09

                                                                                                                                                                                       11-09
     * Ağırlıklı ortalama akım faiz oranları.
     Kaynak: TCMB
                                                                                                                                                                                                                    20
Turhan Aisds Tcmb
Turhan Aisds Tcmb
Turhan Aisds Tcmb
Turhan Aisds Tcmb
Turhan Aisds Tcmb
Turhan Aisds Tcmb
Turhan Aisds Tcmb

More Related Content

Featured

PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
SpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Lily Ray
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
Rajiv Jayarajah, MAppComm, ACC
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
Christy Abraham Joy
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
Vit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
MindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
GetSmarter
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
Alireza Esmikhani
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
Project for Public Spaces & National Center for Biking and Walking
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
Erica Santiago
 

Featured (20)

PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 

Turhan Aisds Tcmb

  • 1. TÜRKĐYE CUMHURĐYET MERKEZ BANKASI Aktif Đşadamları ve Sanayiciler Derneği Sunumu Dr. M. Đbrahim Turhan Başkan Yardımcısı 23 Aralık 2009 1
  • 2. ABD Reel Kredi Gelişmeleri ABD Reel Kredi (Ocak 1989 – Ekim 2009, yıllık yüzde değişim) 25 ABD: Reel kredi 25 (yıllık yüzde değişim) 20 20 15 15 10 10 5 5 0 0 -5 -5 -10 -10 Tüm -15 -15 Ticari ve sanayi -20 -20 1989-01 1992-01 1995-01 1998-01 2001-01 2004-01 2007-01 Kaynak: Bloomberg, TCMB 2
  • 3. ABD Yeni Konut Satışları Yeni Konut Satışları* (Ocak 1963 – Ekim 2009, bin) 1400 1200 1000 800 600 400 200 01-63 01-65 01-67 01-69 01-71 01-73 01-75 01-77 01-79 01-81 01-83 01-85 01-87 01-89 01-91 01-93 01-95 01-97 01-99 01-01 01-03 01-05 01-07 01-09 * Mevsimsellikten arındırılmış Kaynak: Bloomberg, TCMB 3
  • 4. ABD Konut Đnşaat Sayısı Yeni Başlayan Konut Đnşaat Sayısı* (Ocak 1959 – Kasım 2009, bin) 2500 2250 2000 1750 1500 1250 1000 750 500 01-59 01-61 01-63 01-65 01-67 01-69 01-71 01-73 01-75 01-77 01-79 01-81 01-83 01-85 01-87 01-89 01-91 01-93 01-95 01-97 01-99 01-01 01-03 01-05 01-07 01-09 * Mevsimsellikten arındırılmış Kaynak: Bloomberg, TCMB 4
  • 5. ABD Kalıcı Đş Kaybı Oranı Toplam Đşsizlik Đçerisinde Kalıcı Đş Kaybı Oranı* (Ocak 1970 – Kasım 2009, yüzde) 60 55 50 45 40 35 30 25 20 01-70 01-72 01-74 01-76 01-78 01-80 01-82 01-84 01-86 01-88 01-90 01-92 01-94 01-96 01-98 01-00 01-02 01-04 01-06 01-08 * Mevsimsellikten arındırılmış Kaynak: BLS, TCMB 5
  • 6. Küresel Reel Ekonomide Zayıf Seyir Bölgelere Göre Büyüme Oranları Gelişmiş ve Gelişmekte Olan (2002 1.Ç – 2009 3.Ç, yüzde) Ülkelerde Sanayi Üretimi (Ocak 2001 – Eylül 2009, yıllık yüzde değişim) 6 25 20 Gelişmekte Olan Ülkeler 4 15 10 2 5 0 0 -5 ABD -2 -10 Gelişmiş Ülkeler Avrupa Birliği -15 -4 -20 -25 01-01 07-01 01-02 07-02 01-03 07-03 01-04 07-04 01-05 07-05 01-06 07-06 01-07 07-07 01-08 07-08 01-09 07-09 -6 2002Ç1 2003Ç1 2004Ç1 2005Ç1 2006 Ç1 2007Ç1 2008Ç1 2009Ç1 Kaynak: Bloomberg, TCMB Kaynak: CPB, TCMB 6
  • 7. Toparlanma Sinyalleri Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Gelişmekte Olan Ülkelerde PMI Gerçekleşmeleri PMI Gerçekleşmeleri (Haziran 2009 – Kasım 2009) (Ocak 2005 – Kasım 2009) 60 Gelişmekte Olan Ülkeler Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım 55 Hindistan 55.3 55.3 53.2 55.0 54.5 53.0 Çin 53.2 53.3 54.0 54.3 55.2 55.2 50 Türkiye 53.9 54.0 53.8 53.3 52.8 51.8 45 Brezilya 48.1 48.0 50.6 52.3 53.7 55.5 Rusya 47.3 48.4 49.6 52.0 49.6 49.1 40 Meksika 48.1 50.2 51.1 51.7 52.7 52.6 Gelişmiş Ülkeler 35 Çek C. 41.9 43.4 47.0 49.5 49.8 50.6 Macaristan 46.2 49.4 46.1 49.0 48.2 47.5 30 G. Afrika 38.0 37.5 39.5 45.9 47.6 50.3 2005 2006 2007 2008 2009 Kaynak: Bloomberg, TCMB Kaynak: Bloomberg, TCMB 7
  • 8. Türkiye’de Finansal Gelişmeler Risk Göstergeleri Döviz Kuru Oynaklığı ve Gösterge DĐBS Faizi (1 Ocak 2008 – 21 Aralık 2009, baz puan) (Ocak 2008 - Aralık 2009, yüzde) 1000 25 0.12 889 21.7 Nominal Faiz 900 0.10 800 20 700 EMBI+ 0.08 Reel Faiz 600 15 EMBI+Türkiye 12.0 500 0.06 9.4 400 10 0.04 300 TL/USD Oynaklığı 226 (sağ eksen) 200 5 2.9 0.02 Türkiye 5 Yıllık CDS 100 0 0 0.00 01-08 04-08 07-08 10-08 01-09 04-09 07-09 10-09 01-08 04-08 07-08 10-08 01-09 04-09 07-09 10-09 * 12 ay sonrasının enflasyon beklentilerine göre Kaynak: Bloomberg, TCMB Kaynak: BBDK, TCMB 8
  • 9. Türkiye’de Finansal Đstikrar Döviz Kuru Oynaklığı Ülkelerin Kredi Notları ve (Eylül 2008 - Aralık 2009, döviz kurlarının günlük Risk Primlerindeki Değişim değişimlerinin standart sapması) (Eylül 2008 – Mart 2009) Şili 450 Rusya Kolombiya 400 Meksika Hindistan CDS Değişimleri (baz puan) 350 Macaristan Çek Cum. Türkiye 300 Yeni Zelanda Meksika 250 G.Kore Macaristan Polonya Kolombiya G.Afrika G.Kore Çek Cum. Brezilya 200 Şili Polonya 150 Brezilya Türkiye G.Afrika 100 0 2 4 6 8 0.009 0.011 0.013 0.015 0.017 0.019 0.021 S&P Kredi Notları (1=A+, 9=BB-) Not: Eğilim eğrisi Türkiye hariç ülkeleri kapsamaktadır. Kaynak: Bloomberg, TCMB Kaynak: Bloomberg, TCMB 9
  • 10. Türkiye’de Finansal Gelişmeler ABD Doları Karşısında ABD Doları Karşısında Yerel Para Birimlerinin Değişimi Yerel Para Birimlerinin Değişimi (2009 Ocak tarihinden itibaren, yüzde) (Kasım 2009 tarihinden itibaren, yüzde) 25 23 6 21 5 20 18 4 3 3 3 15 2 2 13 2 1 1 1 1 9 0 10 8 6 6 0 6 4 4 3 0 5 2 4 1 1 1 -1 2 -1 -2 -2 0 -2 -2 -1 -2 -3 -4 -3 -5 -3 -6 -6 -10 -6 -10 -6 -15 -8 Çek Cum. Meksika Ukrayna Türkiye Hırvatistan Romanya Endonezya Kolombiya Peru G.Kore Tayland Hindistan Malezya Polonya Macaristan Sırbistan Filipinler Şili Çek Cum. Brezilya G.Afrika Vietnam Meksika Arjantin Hırvatistan Ukrayna Romanya Türkiye Hindistan Endonezya Peru Tayland G.Kore Malezya Polonya Macaristan Kolombiya Sırbistan Filipinler Şili Vietnam G.Afrika Brezilya Arjantina Kaynak: Bloomberg, TCMB Kaynak: Bloomberg, TCMB 10 10
  • 11. Türkiye Ekonomisi Mevsimsellikten Arındırılmış Reel GSYĐH Büyümenin Bileşenleri (2004 1.Ç – 2009 3.Ç, 2008 1.Ç=100) (2007 4.Ç – 2009 3.Ç, bir önceki yılın aynı dönemine göre, yüzde katkı) 105 10 Net Đhracat Özel Yatırım 100.0 Özel Tüketim Stok Değişmeleri 100 5 94.5 95 90 0 85 86.6 -5 80 75 -10 2004Ç1 2005Ç1 2006Ç1 2007Ç1 2008Ç1 2009Ç1 2007Ç4 2008Ç1 2008Ç2 2008Ç3 2008Ç4 2009Ç1 2009Ç2 2009Ç3 Kaynak: TÜĐK, TCMB Kaynak: TÜĐK, TCMB 11
  • 12. Türkiye Ekonomisi GSYĐH Alt Kalemleri: Özel Tüketim ve Yatırım (2005 1.Ç – 2009 3.Ç, mevsimsellikten arındırılmış, 2008 1.Ç=100) 110 100.0 98.6 100 Özel Tüketim 90 80 70 64.6 Özel Makine-Teçhizat 60 Yatırımı 50 05Ç1 05Ç2 05Ç3 05Ç4 06Ç1 06Ç2 06Ç3 06Ç4 07Ç1 07Ç2 07Ç3 07Ç4 08Ç1 08Ç2 08Ç3 08Ç4 09Ç1 09Ç2 09Ç3 Kaynak: TÜĐK, TCMB 12
  • 13. Üretim Gelişmeleri Sanayi Üretim Endeksi* (Ocak 2005 – Ekim 2009) Tam Kapasite ile Çalışamama Nedenleri* Kapasite Kullanım Oranı* (Ocak 2005 – Kasım 2009) (Ocak 2005 – Kasım 2009, yüzde pay) 85 125 60 Đç Pazarda Talep Yetersizliği 120 50 80 115 40 75 110 Kapasite 30 Kullanım Oranı 105 70 20 Sanayi Üretim Endeksi 100 (Sağ Eksen) 65 10 95 Dış Pazarda Talep Yetersizliği 60 90 0 01-05 08-05 03-06 10-06 05-07 12-07 07-08 02-09 09-09 01-05 08-05 03-06 10-06 05-07 12-07 07-08 02-09 09-09 * Mevsimsellikten arındırılmış * Mevsimsellikten arındırılmış Kaynak: TÜĐK, TCMB Kaynak: TÜĐK, TCMB 13
  • 14. Özel Tüketim Talep Göstergeleri* Mamul Mal Stok Göstergeleri (Ocak 2007 – Kasım 2009) (Ocak 2007 – Kasım 2009) 40 100 25 70 ĐYA Gelecek Üç Aydaki Đç 90 ĐYA- Mamul Mal Stok 30 Piyasa Sipariş Beklentisi 20 Normal Üstü- Normal Altı 66 80 20 15 62 70 10 10 58 60 0 50 5 54 40 0 50 -10 30 -5 46 -20 PMI Yeni Siparişler Endeksi (sağ eksen) 20 PMI Nihai Ürün Stoku -10 42 -30 (sağ eksen) 10 -15 01-07 38 04-07 07-07 10-07 01-08 04-08 07-08 10-08 01-09 04-09 07-09 10-09 -40 0 01-07 05-07 09-07 01-08 05-08 09-08 01-09 05-09 09-09 * Mevsimsellikten arındırılmış Kaynak: Bloomberg, TCMB Kaynak: Bloomberg, TCMB 14
  • 15. Yatırım Beklentileri Sermaye Malları Üretimi, Đthalatı ve Sabit Đhracat Beklentileri* Sermaye Yatırımı Harcama Beklentisi* (Ocak 2007 – Kasım 2009) (Mart 2007 – Ekim 2009) 30 150 60 Yatırım Malları 20 Đthalatı (sağ eksen) 140 40 Yurt Dışı Sipariş 10 130 Beklentisi 0 120 20 -10 110 0 -20 100 -30 90 -20 Mevcut Đhracat Yatırım Malları Üretimi Siparişleri (sağ eksen) -40 80 -40 -50 Yatırım Beklentisi 70 -60 60 -60 03-07 06-07 09-07 12-07 03-08 06-08 09-08 12-08 03-09 06-09 09-09 01-07 03-07 05-07 07-07 09-07 11-07 01-08 03-08 05-08 07-08 09-08 11-08 01-09 03-09 05-09 07-09 09-09 11-09 * Mevsimsellikten arındırılmış * Đktisadi yönelim anketi: Artış ile azalış arasındaki fark Kaynak: TÜĐK, TCMB Kaynak: TÜĐK, TCMB 15
  • 16. Dış Talep Türkiye’nin Seçilmiş Đhracat Piyasaları Türkiye’nin Seçilmiş Đhracat Piyasaları (Ocak 2005 – Ekim 2009, yüzde pay) (Ocak 2005 – Ekim 2009, yüzde pay) 60 30 24 21 Yakın ve Orta Doğu 50 25 18 Avrupa Birliği 40 20 15 AB-dışı Avrupa 30 (sağ eksen) 15 12 Kuzey Afrika 9 Diğer Asya 20 10 6 10 5 Kuzey Amerika 3 (sağ eksen) 0 0 0 01-05 05-05 09-05 01-06 05-06 09-06 01-07 05-07 09-07 01-08 05-08 09-08 01-09 05-09 09-09 01-05 05-05 09-05 01-06 05-06 09-06 01-07 05-07 09-07 01-08 05-08 09-08 01-09 05-09 09-09 Kaynak: TÜĐK, TCMB Kaynak: TÜĐK, TCMB 16
  • 17. Đstihdam Mevsimsellikten Arındırılmış Đşsizlik Oranları Tarım Dışı Đstihdam ve Tarım Dışı Đşsiz (Ocak 2005 - Eylül 2009, yüzde) Sayısındaki Değişim* (Nisan 2005 - Eylül 2009, bin kişi) 20 700 16500 600 18 500 Tarım Dışı Đstihdam 16000 Tarım Dışı Đşsizlik Oranı 17.2 400 16 300 15500 14 200 14.2 12.5 100 15000 12 0 10.1 -100 14500 10 -200 Tarım Dışı Đşsiz Sayısındaki Đşsizlik Oranı 3 Aylık Değişim 8 -300 14000 01-05 04-05 07-05 10-05 01-06 04-06 07-06 10-06 01-07 04-07 07-07 10-07 01-08 04-08 07-08 10-08 01-09 04-09 07-09 10-09 01-05 04-05 07-05 10-05 01-06 04-06 07-06 10-06 01-07 04-07 07-07 10-07 01-08 04-08 07-08 10-08 01-09 04-09 07-09 *Mevsimsellikten arındırılmış Kaynak: TÜĐK, TCMB Kaynak: TÜĐK, TCMB 17
  • 18. Đstihdam Tarım Dışı Đşsiz Sayısı* Sanayi ve Hizmetler Đstihdamı* (Ocak 2007 - Eylül 2009, 3 aylık değişim, bin kişi) (Ocak 2005 - Eylül 2009, milyon kişi) 550 Đşgücüne Katılım 4.6 10.8 450 Đstihdam Kaybı 4.5 10.6 Net Đşsiz Değişim 350 4.4 10.4 250 4.3 10.2 150 4.2 10.0 Sanayi Đstihdamı 4.1 9.8 50 4.0 9.6 -50 3.9 9.4 -150 3.8 9.2 Hizmetler Đstihdamı -250 3.7 (sağ eksen) 9.0 -350 3.6 8.8 01-05 07-05 01-06 07-06 01-07 07-07 01-08 07-08 01-09 07-09 01-07 03-07 05-07 07-07 09-07 11-07 01-08 03-08 05-08 07-08 09-08 11-08 01-09 03-09 05-09 07-09 09-09 *Mevsimsellikten arındırılmış *Mevsimsellikten arındırılmış Kaynak: TÜĐK, TCMB Kaynak: TÜĐK, TCMB 18
  • 19. Kredi Gelişmeleri Toplam Kredi Hacminin Haftalık Değişimi* (1 Ocak 2006 – 11 Aralık 2009, 13 haftalık hareketli ortalama, yüzde) 1.4% 1.2% %1.0 Dönem Ortalaması 1.0% 0.8% %0.5 0.6% 0.4% %0.2 0.2% 0.0% -0.2% -0.4% -%0.2 -0.6% 01-06 05-06 09-06 01-07 05-07 09-07 01-08 05-08 09-08 01-09 05-09 09-09 * Mevduat, kalkınma, yatırım ve katılım bankaları ile tüketici finansman şirketlerinin toplamı; kur etkisinden arındırılmış Kaynak: BDDK, TCMB 19
  • 20. Kredi Faizlerindeki Değişim Tüketici Kredileri, Ticari Krediler ve Politika Faizleri (Ocak 2008 – Kasım 2009, yüzde) 25 Faiz Đndirim Sürecinin Başlaması (20 Kasım 2008) 23 Uzun Vadeli Repo Đhalelerine 21 Başlanması (19 Haziran 2009) 19 Enflasyon Raporu (27 Temmuz 2009) 17 15 Tüketici Kredileri 13 11 Ticari Krediler 9 7 Politika Faizleri 5 01-08 02-08 03-08 04-08 05-08 06-08 07-08 08-08 09-08 10-08 11-08 12-08 01-09 02-09 03-09 04-09 05-09 06-09 07-09 08-09 09-09 10-09 11-09 * Ağırlıklı ortalama akım faiz oranları. Kaynak: TCMB 20