3. Khat ialah satu perkataan daripada bahasa Arab yang
bermaksud garisan.
Seni khat pula merujuk kepada garisan indah yang membentuk
tulisan.
Kemunculan tulisan khat di tanah melayu mula wujud pada abad
ke 7 Masihi lagi.
Hasil daripada dakwah dan perniagaan di Gujerat.
Terdapat satu tempat yang telah menjadi pusat permulaan dan
penyebaran seni khat di tanah melayu iaitu Perlak, Sumatera.
4. Kemudian Melaka telah mengambil alih peranan perniagaaan
dan penyebaran Islam di Tanah Melayu hingga kurun ke 15.
Penemuan batu bersurat di Terengganu telah menjadi bukti
bahawa khat arab diguna pakai di alam Melayu sejak ratusan
tahun lagi.
Pada zaman keagungan kerajaan melayu Islam , seni khat
digunakan pada duit syiling dan batu nisan iaitu pada zaman
pemerintahan sultan Muzaffar Shah. Ketika zamam pemerintahan
sultan Muzaffar Shah , wang emas,cop mohor,pingat dan bintang
kebesaran kerajaan negeri juga diukir dengan tulisan khat.
Ada juga yang menggunakan ayat Al-Quran.
7. Dinamakan khat nasakh kerana tulisannya digunakan untuk menaskhahkan atau
membukukan Al-Quran dan pelbagai jenis bahan Ilmiah yang lain sejak kurun pertama hijrah
lagi.
ciri-ciri khat nasakh ialah ia mudah dibentuk, lembut, praktikal dan mudah dibaca kerana
mempunyai baris.
Tulisan khat jenis nasakh ini masih digunakan sebagai tulisan utama bahan bahan ilmiah
sehingga kini sama ada di dalam akhbar, majalah, komputer dan sebagainya. .
Ada juga pendapat yang menjelaskan punca khat ini dinamakan sebagai Khat Nasakh ialah
kerana peranannya menasakhkan yang bererti menghapuskan atau menggantikan
penggunaan khat Kufi dalam penulisan wahyu Allah iaitu al-Qur’an.
Setelah kemunculan khat Nasakh, khat Kufi tidak lagi digunakan untuk menulis al-Qur’an
tetapi tempatnya telah diambil alih oleh Khat Nasakh.
Khat Nasakh dikatakan sebagai seni yang berasal dan berkembang dari tulisan Arab asli. Ia
bermula dari asal Khat Arami, Nabati, kemudian dikenali sebagai Khat Hijazi.
KHAT NASAKH
8. dicipta pada zaman pemerintahan Sultan Abdul Hamid Khan
oleh penulis khat yang bernama Turki Mumtaz Bek pada tahun
1280H.
Khat ini dicipta bagi memudahkan semua urusan rasmi dalam
kalangan kakitangan kerajaan kerana ia dapat menyeragamkan
semua bentuk tulisan menjadi satu.
Ciri-ciri khat ini ialah bentuk huruf kecil, tegak dan tidak
menggunakan baris.
Khat riq’ah ini lebih cepat dan mudah ditulis jika dibandingkan
dengan tulisan khat yang lain.
Pada masa kini, tulisan khat ini menjadi tulisan harian buat
masyarakat Arab.
KHAT RIQ'AH
9. KHAT DIWANI
Khat ini telah dicipta oleh Muhammad Munif dan disempurnakan oleh
Syahla Pasya serta al-Hafidz Othman.
Khat ini mula terkenal pada tahun 857H iaitu setelah Konstantinopel
(Istanbul) ditawan oleh Sultan Muhammad al-Fateh.
Khat ini dicipta untuk menulis surat-surat rasmi, keputusan dan surat
pekeliling pentadbiran kerajaan.
ciri- ciri tulisan ini ialah ia berbentuk condong ke kiri, lembut, bindar dan
melengkung, bersusun dan bertindih-tindih serta tidak berbaris.
Pada masa kini, tulisan ini selalu digunakan untuk menulis sijil, watikah
serta dijadikan sebagai tulisan hiasan sama ada di rumah mahupun
masjid-masjid.
10. KHAT THULUTH
Khat thuluth dinamakan sebegini kerana huruf menegaknya ditulis dengan mata
pen khat yang mempunyai ukuran tertentu iaitu mestilah mempunyai kelebaran
sebanyak 1/3 (thuluth) lebar mata pen semasa ingin menulisnya.
Selain nama khat thuluth, ia juga dikenali sebagai Ummul Khat (ibu tulisan).
Seseorang penulis khat itu tidak akan digelar sebagai penulis khat yang handal
selagi dia tidak betul-betul menguasai penulisan khat thuluth ini.
Ciri-ciri khat ini ialah hurufnya lembut, mudah dibentuk dan mudah dibaca kerana
mempunyai baris.ia juga bersifat dekoratif dan mempunyai seni-seni tersendiri.
Khat ini amat sesuai dijadikan perhiasan di masjid, rumah, bangunan, papan tanda
dan sebagainya kerana tulisannya sangat cantik dan unik.
11. Khat kufi muraba’ ini juga dikenali sebagai kufi empat segi kerana bentuk hurufnya serta
susunannya berbentuk empat segi apabila ditulis.
Setiap huruf yang ditulis di dalam khat ini hendaklah disusun memenuhi ruang yang ada.
Khat ini disusun daripada garis-garis lurus yang bertembung dengan garis-garis menegak.
Hasil daripada kaedah susunan tadi, maka terhasilah huruf yang berbentuk lurus yang tidak bulat
dan tidak melengkung sama sekali.
pembaris dan pensil haruslah digunakan semasa membuat khat ini.
Sifat-sifat khat ini ialah berbentuk segi empat, tidak mempunyai baris serta hurufnya tersusun
rapat.
Khat ini sesuai digunakan sebagai hiasan dalam bentuk geometrik pada bangunan-bangunan dan
logo.
KHAT MURABA'
