2. Dikenali juga dengan nama bersuji.
Seni tekat merupakan hiasan sulaman benang
emas atau perak yang dijahit pada kain dasar
baldu.
Seni tekat juga dipanggil tuji tumbul, suji
timbulan, tekat bersuji dan tekatan.
Barang yang biasanya di tekat ialah alas
tempat tidur, muka kasut pengantin,kipas
pengantin, baju pengantin, tudung saji, bekas
barang kemas dan bekas perhiasan
3. Asal-usul dan perkembangan tekat secara
langsung dikaitkan dengan kegunaan pakaian
dan kelengkapan keluarga raja-raja atau istana.
Perkembangan awal seni tekat dapat dikesan
pada awal kurun ke-15, iaitu semasa zaman
keagungan Sultan Melayu Melaka.
Kesan penggunaan sulaman dapat dilihat di
kalangan masyarakat Cina yang keturunan Baba
Melaka. Mereka menggunakan sulaman tekat
untuk pakaian-pakaian mereka.
4. Hingga ke hari ini seni tekat masih dihasilkan
oleh rakyat negeri Perak Darul Ridzuan dan
Negeri Sembilan Darul Khusus.
Negeri Perak Darul Ridzuan merupakan negeri
yang banyak sekali mengusahakan kraf seni
tekat timbul benang emas.
Terdapat beberapa jenis tekat yang dikerjakan
oleh pandai tukang menekat. Antaranya ialah
tekat timbul benang emas, tekat gubah dan tekat
perada.
5. Ia hanya digunakan untuk istiadat dan upacara tertentu.
Ia digunakan sebagai kelengkapan perkahwinan, upacara
peminangan, kelahiran, berkhatan, berkhatam Quran dan seumpamanya.
Di kalangan kerabat diraja, tekat merupakan pakaian kebesaran dan hiasan
seharian.
Penggunaannya di kalangan masyarakat biasa agak terbatas kerana bahan
asasnya merupakan bahan mewah.
Penciptaannya juga memerlukan waktu yang lama dan hasilnya
yang indah memerlukan penjagaan yang rapi apabila digunakan.
6. BALDU DAN SULAM PENUH
BENANG EMAS
TEKAT TIMBUL
SULAM PAHAT BENANG
EMAS DAN PERAK
TEKAT GUBAH TEKAT PERADA
( TIDAK ( PERADA EMAS
MENGGUNAKAN DITAMPAL
MEMPULUR ) PADA KAIN )
7. Tekat ini menggunakan mempulur
sebagai awan untuk membentuk corak
motif. Mempulur ialah kertas keras yang TEKAT GUBAH
dipotong dan ditebuk mengikut corak ( TIDAK
motif. Sulaman benang emas akan
MENGGUNAKAN
menutupi mempulur di atas kain baldu.
MEMPULUR )
TEKAT TIMBUL Pandai tukang hanya menyulam dan
BENANG membentuk corak motif melalui benang merah
EMAS DAN PERAK yang dipanggil benang untina. Hiasan corak tekat
gubah diiringi dengan labuci dan manik-manik.
Kegunaan gubahan tekat ialah menghiasi tudung
saji, tepak sirih, kasut pengantin, sejadah, penutup
pahar, peralatan upacara perkahwinan, lemudi
pintu, pakaian diraja
8. MOTIF MOTIF MOTIF
GEOMETRI BURUNG / MOTIF AWAN
TUMBUHAN /
( BERSUDUT ) UNGGAS LARAT
FLORA
9. 1. CUBAN – untuk membulut benang emas / perak
( terdiri daripada cuban kayu, cuban buluh dan
cuban kayu bercabang tiga )
2. JARUM – untuk menjahit benang emas / perak
3. BALDU – kain berbulu halus dan lembut
4. MEMPULUR – isi tekatan yang dibuat daripada
kertas keras
5. BENANG emas dan perak
6. PEMIDANG KAYU – untuk meregangkan kain baldu
10. 2. Regangkan kain
1. Sediakan pemidang putih di atas
pemidang
4. Kedua-dua kain tersebut 3. Letakkan kain
dicantum menggunakan baldu di atas kain
jahitan sembat putih
5. Letakkan 6. Rentang benang
mempulur di atas emas di atas
kain baldu mempulur
8. Ulang proses 7. Jahit benang emas
ini hingga siap. dengan benang putih
