1. Wouter Schrier, National Project Manager
Universe Awareness/Leiden University, NL
e. schrier@strw.leidenuniv.nl
t. @unawe | @unawe_nl
f. facebook.com/unawe
w. http://www.unawe.nl
Inspiring every child with our wonderful cosmos
Sterrenkunde Teacher Training - Sessie 1
4 April 2013

2. Universe Awareness
internationaal sterrenkunde-onderwijs
programma met sociale doeleinden
DOEL: Jonge (4 tot 10 jaar) kinderen in
contact brengen met de inspirerende
aspecten van Sterrenkunde

3. Universe Awareness
2011: E.U. subsidie voor 3-jaar durende EU-UNAWE
programma in 6 landen (Nederland, Duitsland, Verenigd
Koninkrijk, Spanje, Italië en Zuid-Afrika)
1. Investeren/versterken Internationaal Netwerk
! Platform voor leerkrachten en andere onderwijzers en ontwikkelen van
professionals wereldwijd;
! Uitwisseling van ideeën, ervaring en materiaal;
! Websites, coördinatoren en managers in elk deelnemend land,
aangepast aan elk land/gemeenschap.
2. Ontwikkelen Onderwijs Materiaal
! Spelletjes, tekeningen, liedjes, hands-on materiaal, etc.
! LEUK en INTERACTIEF.
3. Teacher Training
! Geef leerkrachten het vertrouwen om sterrenkunde en andere
wetenschappelijke onderwerpen te introduceren in hun lessen;
! Leerkracht = sterke multiplier.

4. UNAWE: Universe in a Box
! Modulaire en customizable
Leskist
! Materiaal: Duurzaam en
goedkoop
! Gemakkelijk te reproduceren
! Aarde - Maan - Zon systeem,
planeten, sterrenbeelden, ...
! Fase: Prototype in
verschillende landen

5. STERRENKUNDE
GROTE (LEVENS)VRAGEN
Wat is de toekomst van het Heelal/Aarde? Waarom verandert de Maan van vorm?
Hoe is leven ontstaan?
?
? ?? Wat is het Heelal?
Zijn wij alleen.......?
Hoe is het Heelal ontstaan?
Waarom is de lucht blauw?
Waarom is het koud in de Winter?

8. Natuurkunde Geschiedenis
Wereldburgerschap
Biologie
Wiskunde & Verschillende vakgebieden Geschiedenis
rekenen
Tolerantie
Scheikunde Cultuur
Aardrijkskunde
Mythes en verhalen
STERRENKUNDE
Rationeel nadenken Cutting-edge
Visuals
Technologie en Wetenschap
Wereld om je heen begrijpen Alledaags

9. STERRENKUNDE in het
BASISONDERWIJS
“Reis door de ruimte in 80 lessen”
- Gemaakt door ESERO (o.a. Science Center NEMO)
- 80 lessen voor primair onderwijs over sterrenkunde/ruimtevaart
http://www.esa.int/Education/Reis_door_de_ruimte_in_80_lessen
“Universe in a Box” - Sterrenkunde leskist
- Gemaakt door Universe Awareness
- Materialen en handboek (~50 lessen) voor primair
onderwijs over sterrenkunde
http://nl.unawe.org/universebox/
Mobiel Planetarium
- NOVA & Universiteit Leiden
- Reizend, opblaasbaar planetarium
http://www.astronomie.nl/#!/onderwijs/docenten/mobiel-planetarium/

10. DE
MAAN
- Toegankelijk hemellichaam
- Dagelijks zichtbaar
- Bolvormig object
- DIAMETER -
3560 km
- TEMPERATUUR -
~ Australië
-160º tot 120º C
- ZWAARTEKRACHT -
1/6e x van Aarde

11. ..
- ‘Zeeen’
- Geen atmosfeer

13. Kenia

14. Kenia
China

15. AFSTAND
tot de
MAAN
384.000
KILOMETER

16. SCHIJNGESTALTES
van de
MAAN
“EERSTE “Volle Maan” “LAATSTE
kwartier” kwartier”
MAANCYCLUS

17. SCHIJNGESTALTE
van de
MAAN
Nederland

18. SCHIJNGESTALTE
van de
MAAN
..
Australie

19. “Nieuwe Maan”
OVERDAG
“Eerste Kwartier” “Laatste Kwartier”
AVOND OCHTEND
“Volle Maan”
NACHT

20. EFORE FTER
“Volle Maan”

21. 29,530589 DAGEN
per
RONDJE
Waarom gebruiken we geen KALENDER gebaseerd op de Maan?
- Islamitische Kalender: 12 Maan-maanden
- Joodse Kalender: 12 of 13 Maan-maanden

22. Wanneer de MAAN voor de ZON
langsgaat...
9:45 10:45
11:47
ZONSVERDUISTERING 4 april 2006, Turkije

23. vanaf aarde vanuit ruimte (ISS)

24. Andersom kan ook...
MAANSVERDUISTERING

25. Waarom hebben we niet elke maand
een zons-/maansverduistering?

26. LOPEN OP DE
MAAN
- 21 juli 1969: Apollo 11
Mens zet voor het eerst voet op de Maan
- 6 bemande maan-landingen in totaal (12 astronauten)

27. LOPEN OP DE
MAAN
- 6x lagere zwaartekracht dan op Aarde
- Geen atmosfeer (dus ook geen zuurstof)
- Vatbaar voor schadelijke straling
- Dagzijde: ~ 120˚ Celcius
- Nachtzijde: ~ -160˚ Celcius

28. DE
AARDE - DIAMETER -
12.742 km
- GEWICHT - - ZWAARTEKRACHT -
~6.000.000.000.000.000.000.000.000 kg naar CENTRUM gericht

29. - 70% van aardoppervlakte - Atmosfeer
- Aarde: ideale afstand tot - Ozonlaag
de zon
Water Bescherming
- warmte/koude
- Straling/brokstukken
Energie Kunnen bewegen
- Voedsel Zwaartekracht:
- Zuurstof - Zwak: niet platdrukken
- Zonlicht - Krachtig: niet wegzweven

30. DAG vs. NACHT

31. SEIZOENEN
Afstand Aarde-Zon varieert
Maar....Waarom is het dan Zomer op het Zuidelijk Halfrond als het
Winter is op het Noordelijke?

32. SEIZOENEN
Afstand Aarde-Zon varieert
Maar....Waarom is het dan Zomer op het Zuidelijk Halfrond als het
Winter is op het Noordelijke?
Aardas staat onder een hoek!

33. SEIZOENEN
Zonnestralen wordt uitgesmeerd over een
groter oppervlakte: lagere intensiteit
Winter
Zomer

34. SEIZOENEN
Zomer Winter
Winter Zomer

35. BAAN VAN DE
AARDE
ASTRONOMISCHE EENHEID
IS
~ 150.000.000 km

36. DE
ZON

37. MAAN
vs.
AARDE
vs.
ZON*
DIAMETER = 109 AARDES
INHOUD > MILJOEN AARDES
*(op correcte afmetingsschaal)

38. DE ZON
Ster
- gigantische lichtgevende bol plasma
- energie: nucleaire kernfusie
Centrum van ons Zonnestelsel
DIAMETER
1.392.000 km
GEWICHT
~2.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 kg
99,9% van alle massa in ons Zonnestelsel TEMPERATUUR
5.500ºC | 15.700.000ºC
LEEFTIJD
~4.570.000.000 jaar

39. PAD VAN DE ZON
Evenaar

40. PAD VAN DE ZON
Nederland