Tai lieu on_thi_vao_lop_10_mon_vat_ly

¤n tËp lÝ 9 Thi vµo líp 10
Chöông I: §iÖn häc
A- HEÄ THOÁNG KIEÁN THÖÙC BAØI HOÏC
I- ÑÒNH LUAÄT OÂM – ÑIEÄN TRÔÛ CUÛA DAÂY DAÃN
1- Ñònh luaät OÂm:
“Cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây daãn tyû leä thuaän vôùi hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu daây
vaø tyû leä nghòch vôùi ñieän trôû cuûa daây”
Coâng thöùc: R
U
I =
 Chuù yù:
Ñoà thò bieåu dieãn söï phuï thuoäc cuûa cöôøng ñoä doøng ñieän vaøo hieäu ñieän
theá giöõa hai daàu daây daãn laø ñöôøng thaúng ñi qua goác toïa ñoä (U = 0; I = 0)
2- Ñieän trôû daây daãn:
Trò soá I
U
R = khoâng ñoåi vôùi moät daây daãn ñöôïc goïi laø ñieän trôû cuûa daây
daãn ñoù.
 Chuù yù:
- Ñieän trôû cuûa moät daây daãn laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho tính caûn trôû doøng
ñieän cuûa daây daãn ñoù.
- Ñieän trôû cuûa daây daãn chæ phuï thuoäc vaøo baûn thaân daây daãn.
II- ÑÒNH LUAÄT OÂM CHO ÑOAÏN MAÏCH COÙ CAÙC ÑIEÄN TRÔÛ
MAÉC NOÁI TIEÁP
1/ Cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá trong ñoaïn maïch maéc
noái tieáp
 Cöôøng ñoä doøng ñieän coù giaù trò nhö nhau taïi moïi ñieåm.
321 IIII ===
Thùc hiÖn: Hoµng ThÞ LÖ Thñy - 1 - Trêng THCS Sè 1 Nh©n Tr¹ch
R1
R2
R3
U
I: Cöôøng ñoä doøng ñieän
(A)
U: Hieäu ñieän theá (V)

 Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch baèng toång hieäu ñieän theá giöõa
hai ñaàu moãi ñieän trôû thaønh phaàn
321 UUUU ++=
2/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch noái tieáp
a- Ñieän trôû töông ñöông laø gì?
Ñieän trôû töông ñöông (Rtñ) cuûa moät ñoaïn maïch laø ñieän trôû coù theå thay theá
cho caùc ñieän trôû trong maïch, sao cho giaù trò cuûa hieäu ñieän theá vaø cöôøng
ñoä doøng ñieän trong maïch khoâng thay ñoåi.
b- Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch noái tieáp baèng toång caùc ñieän trôû hôïp thaønh.
321tñ RRRR ++=
3/ Heä quaû
Trong ñoaïn maïch maéc noái tieáp hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû
tyû leä thuaän vôùi ñieän trôû ñieän trôû ñoù 2
1
2
1
R
R
U
U
=
III- ÑÒNH LUAÄT OÂM CHO ÑOAÏN MAÏCH COÙ CAÙC ÑIEÄN TRÔÛ
MAÉC SONG SONG
1/ Cöôøng ñoä doøng ñieän vaø hieäu ñieän theá trong ñoaïn maïch maéc
song song
 Cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính baèng toång cöôøng ñoä doøng ñieän
trong caùc maïch reõ.
321 IIII ++=
 Hieäu ñieän theá hai ñaàu ñoaïn maïch song song baèng hieäu ñieän theá hai ñaàu
moãi ñoaïn maïch reõ.
321 UUUU ===
2/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch song song
R1
R2
R3
U

Nghòch ñaûo ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch song song baèng toång caùc
nghòch ñaûo ñieän trôû caùc ñoaïn maïch reõ.
321tñ R
1
R
1
R
1
R
1
++=
3/ Heä quaû
 Maïch ñieän goàm hai ñieän trôû maéc song thì: 21
21
tñ
RR
R.R
R
+
=
 Cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua moãi ñieän trôû tyû leä nghòch vôùi ñieän trôû
ñoù: 1
2
2
1
R
R
I
I
=
IV- ÑIEÄN TRÔÛ DAÂY DAÃN PHUÏ THUOÄC VAØO CAÙC YEÁU TOÁ
CUÛA DAÂY
“Ñieän trôû daây daãn tyû leä thuaän vôùi chieàu daøi cuûa daây, tæ leä nghòch vôùi tieát dieän
cuûa daây vaø phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm daây daãn”
Coâng thöùc: S
l
R ρ=
vôùi:
* YÙnghóa cuûa ñieän trôû suaát
 Ñieän trôû suaát cuûa moät vaät lieäu (hay moät chaát lieäu) coù trò soá baèng
ñieän trôû cuûa moät ñoaïn daây daãn hình truï ñöôïc laøm baèng vaät lieäu ñoù coù
chieàu daøi laø 1m vaø tieát dieän laø 1m
2
.
 Ñieän trôû suaát cuûa vaät lieäu caøng nhoû thì vaät lieäu ñoù daãn ñieän caøng
toát.
V- BIEÁN TRÔÛ – ÑIEÄN TRÔÛ DUØNG TRONG KYÕ THUAÄT
1/ Bieán trôû
 ñöôïc duøng ñeå thay ñoåi cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch.
 Caùc loaïi bieán trôû ñöôïc söû duïng laø: bieán trôû con chaïy, bieán trôû tay quay,
bieán trôû than (chieát aùp).Bieán trôû laø ñieän trôû coù theå thay ñoåi trò soá vaø dïng
®Ó ®iÒu chØnh cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch
l: chieàu daøi daây
daãn (m)S: tieát dieän cuûa daây
(m2
)
: ñieän trôû suaát (.m)
R: ñieän trôû daây daãn
()

2/ Ñieän trôû duøng trong kyõ thuaät
 Ñieän trôû duøng trong kyõ thuaät thöôøng coù trò soá raát lôùn.
 Coù hai caùch ghi trò soá ñieän trôû duøng trong kyõ thuaät laø:
- Trò soá ñöôïc ghi treân ñieän trôû.
- Trò soá ñöôïc theå hieän baèng caùc voøng maøu sôn treân ñieän trôû.
VI- COÂNG SUAÁT ÑIEÄN
1/ Coâng suaát ñieän
Coâng suaát ñieän trong moät ñoïan maïch baèng tích hieäu ñieän theá giöõa hai
ñaàu ñoaïn maïch vôùi cöôøng ñoä doøng ñieän qua noù.
Coâng thöùc: P = U.I
2/ Heä quaû:
Neáu ñoaïn maïch cho ñieän trôû R thì coâng suaát ñieän cuõng coù theå tính baèng
coâng thöùc:
P = I
2
.R hoaëc P = R
U2
3/ Chuù yù
 Soá oaùt ghi treân moãi duïng cuï ñieän cho bieát coâng suaát ñònh möùc cuûa
duïng cuï ñoù, nghóa laø coâng suaát ñieän cuûa duïng cuï khi noù hoaït ñoäng bình
thöôøng.
 Treân moãi duïng cuï ñieän thöôøng coù ghi: giaù trò hieäu ñieän theá ñònh möùc
vaø coâng suaát ñònh möùc.
Ví duï: Treân moät boøng ñeøn coù ghi 220V – 75W nghóa laø: boùng ñeøn saùng
bình thöôøng khi ñöïôc söû duïng vôùi nguoàn ñieän coù hieäu ñieän theá 220V thì
coâng suaát ñieän qua boùng ñeøn laø 75W.
VII- ÑIEÄN NAÊNG – COÂNG DOØNG ÑIEÄN
I- Ñieän naêng
1/ Ñieän naêng laø gì?
Doøng ñieän coù mang naêng löôïng vì noù coù theå thöïc hieän coâng, cuõng nhö coù
theå laøm thay ñoåi
P: coâng suaát
ñieän (W)U: hieäu ñieän theá
(V)I: cöôøng ñoä doøng
ñieän (A)

nhieät naêng cuûa moät vaät. Naêng löôïng doøng ñieän ñöôïc goïi laø ñieän naêng.
2/ Söï chuyeån hoùa ñieän naêng thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc
Ñieän naêng coù theå chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc.
Ví duï:
- Boùng ñeøn daây toùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø quang
naêng.
- Ñeøn LED: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh quang naêng vaø nhieät naêng.
- Noài côn ñieän, baøn laø: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø quang
naêng.
- Quaït ñieän, maùy bôn nöôùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh cô naêng vaø nhieät
naêng.
3/ Hieäu suaát söû duïng ñieän
Tyû soá giöõa phaàn naêng löôïng coù ích ñöôïc chuyeån hoùa töø ñieän naêng vaø
toaøn boä ñieän naêng tieâu thuï ñöôïc goïi laø hieäu suaát söû duïng ñieän naêng.
Coâng thöùc: %100.
A
A
H 1
=
A1: naêng löôïng coù ích ñöôïc chuyeån hoùa töø ñieän naêng.
A: ñieän naêng tieâu thuï.
II- Coâng doøng ñieän (ñieän naêng tieâu thuï)
1/ Coâng doøng ñieän
Coâng doøng ñieän sinh ra trong moät ñoaïn maïch laø soá ño löôïng ñieän naêng
chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc taïi ñoaïn maïch ñoù.
Coâng thöùc: A = P.t = U.I.t vôùi:
A: coâng doaøng ñieän (J)
P: coâng suaát ñieän (W)
t: thôøi gian (s)
U: hieäu ñieän theá (V)
I: cöôøng ñoä doøng ñieän (A)
2/ Ño ñieän naêng tieâu thuï

Löôïng ñieän naêng ñöôïc söû duïng ñöôïc ño baèng coâng tô ñieän. Moãi soá ñeám
treân coâng tô ñieän cho bieát löôïng ñieän naêng söû duïng laø 1 kiloâoat giôø (kW.h).
1 kW.h = 3 600 000J = 3 600kJ
VIII- ÑÒNH LUAÄT JUN-LENXÔ
(Tính nhieät löôïng toûa ra treân daây daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua)
“Nhieät löôïng toûa ra treân daây daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua tæ leä thuaän vôùi bình
phöông cöôøng ñoä doøng ñieän, tæ leä thuaän vôùi ñieän trôû vaø thôøi gian doøng ñieän chaïy qua”
Coâng thöùc: Q = I
2
.R.t vôùi:
Q: nhieät löôïng toûa ra (J)
I: cöôøng ñoä doøng ñieän (A)
R: ñieän trôû (Ω)
t: thôøi gian (s)
* Chuù yù: neáu nhieät löôïng Q tính baèng ñôn vò calo (cal) thì ta coù coâng thöùc:
t.R.I.24,0Q 2
=
IX Söû duïng an toaøn ñieän vaø tieát kieäm ñieän
1. Moät soá quy taéc an toaøn ñieän:
+ U < 40V
+ Söû duïng daây daãn coù voû boïc caùch ñieän toát vaø phuø hôïp
+ Caàn maéc caàu chì, caàu dao...cho moãi duïng cuï ñieän
+ Khi tieáp xuùc vôùi maïng ñieän 220V caàn caån thaän, ñaûm baûo caùch ñieän
+ Khi söûa chöûa caùc duïng cuï ñieän caàn: Ngaét nguoàn ñieän, phaûi ñaûm
baûo caùch ñieän
2. Caàn phaûi söû duïng tieát kieäm ñieän naêng :
+ Giaûm chi tieâu cho gia ñình
+ Caùc duïng cuï vaø thieát bò ñieän ñöôïc söû duïng laâu beàn hôn
+ Giaûm bôùt caùc söï coá gaây toån haïi chung do heä thoáng cung caáp bò
quaù taûi

+ Daønh phaàn ñieän naêng tieát kieäm cho saûn xuaát
+ Baûo veä moâi tröôøng
+ Tieát kieäm ngaân saùch nhaø nöôùc
3. Caùc bieän phaùp söû duïng tieát kieäm ñieän naêng:
+ Caàn phaûi löïa choïn caùc thieát bò coù coâng suaát phuø hôïp
+ Khoâng söû duïng caùc thieát bò trong nhöõng luùc khoâng caàn thieát vì nhö
vaäy seõ gaây laõng phí ñieän
B- MOÄT SOÁ CAÂU HOÛI GIAÙO KHOA
Caâu 1: Phaùt bieåu ñònh luaât OÂm. Vieát coâng thöùc bieåu dieãn ñònh luaät
Höôùng daãn
“Cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây daãn tyû leä thuaän vôùi hieäu ñieän theá ñaët
vaøo hai ñaàu daây vaø tyû leä nghòch vôùi ñieän trôû cuûa daây”
Coâng thöùc: R
U
I =
Vôùi:
Caâu 2: Ñieän trôû cuûa daây daãn laø gì? Neâu yù nghóa cuûa ñieän trôû.
Höôùng daãn
Trò soá I
U
R = khoâng ñoåi vôùi moät daây daãn ñöôïc goïi laø ñieän trôû cuûa
daây daãn ñoù.
* YÙ nghóa cuûa ñieän trôû:
Ñieän trôû cuûa moät daây daãn laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho tính caûn trôû
doøng ñieän cuûa daây daãn ñoù.
Caâu 3: Ñieän trôû cuûa daây daãn phuï thuoäc nhö theá naøo vaøo nhöõng yeáu toá cuûa daây
daãn? Vieát bieåu thöùc bieåu dieãn söï phuï thuoäc aáy. Neâu yù nghóa cuûa ñieän trôû suaát.
Höôùng daãn
“Ñieän trôû daây daãn tyû leä thuaän vôùi chieàu daøi cuûa daây, tæ leä nghòch
vôùi tieát dieän cuûa daây vaø phuï thuoäc vaøo vaät lieäu laøm daây daãn”
Coâng thöùc: S
l
R ρ=
vôùi:
* YÙnghóa cuûa ñieän trôû suaát
I: Cöôøng ñoä doøng
ñieän (A)
U: Hieäu ñieän theá (V)
R: Ñieän trôû ()
l: chieàu daøi daây
daãn (m)S: tieát dieän cuûa
daây (m2
)
: ñieän trôû suaát (
.m)
R: ñieän trôû daây
daãn ()

- Ñieän trôû suaát cuûa moät vaät lieäu (hay moät chaát lieäu) coù trò soá baèng
ñieän trôû cuûa moät ñoaïn daây daãn hình truï ñöôïc laøm baèng vaät lieäu ñoù coù
chieàu daøi laø 1m vaø tieát dieän laø 1m
2
.
- Ñieän trôû suaát cuûa vaät lieäu caøng nhoû thì vaät lieäu ñoù daãn ñieän caøng
toát.
Caâu 4: Bieán trôû laø gì? Coù taùc duïng nhö theá naøo? Haõy keå teân moät soá bieán trôû
thöôøng söû duïng.
Höôùng daãn
Bieán trôû laø ñieän trôû coù theå thay ñoåi trò soá vaø ñöôïc duøng ñeå thay ñoåi
cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch.
Caùc loaïi bieán trôû ñöôïc söû duïng laø: bieán trôû con chaïy, bieán trôû tay quay,
bieán trôû than (chieát aùp).
Caâu 5: Ñònh nghóa coâng suaát ñieän. Vieát coâng thöùc tính coâng suaát ñieän.
Soá oaùt ghi treân duïng cuï ñieän cho bieát gì? Moät baøn laø ñieän coù ghi 220V – 700W,
haõy cho bieát yù nghóa cuûa soá ghi ñoù.
Höôùng daãn
Coâng suaát ñieän trong moät ñoïan maïch baèng tích hieäu ñieän theá giöõa hai
ñaàu ñoaïn maïch vôùi cöôøng ñoä doøng ñieän qua noù.
Coâng thöùc: P = U.I vôùi:
Soá oaùt ghi treân moãi duïng cuï ñieän cho bieát coâng suaát ñònh möùc cuûa
duïng cuï ñoù, nghóa laø coâng suaát ñieän cuûa duïng cuï khi noù hoaït ñoäng bình
thöôøng.
Treân moät baøn laø coù ghi 220V – 75W nghóa laø: baøn laø hoaït ñoäng bình
thöôøng khi ñöïôc söû duïng vôùi nguoàn ñieän coù hieäu ñieän theá 220V thì coâng
suaát ñieän qua baøn laø laø 75W.
Caâu 6: Ñieän naêng laø gì? Haõy neâu moät soá ví duï ñieän naêng chuyeån hoùa thaønh caùc daïng
naêng löôïng khaùc.
Höôùng daãn
P: coâng suaát
ñieän (W)U: hieäu ñieän theá
(V)I: cöôøng ñoä doøng
ñieän (A)

Doøng ñieän coù mang naêng löôïng vì noù coù theå thöïc hieän coâng, cuõng nhö
coù theå laøm thay ñoåi nhieät naêng cuûa moät vaät. Naêng löôïng doøng ñieän ñöôïc
goïi laø ñieän naêng.
Ví duï ñieän naêng coù theå chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc.
- Boùng ñeøn daây toùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø quang
naêng.
- Ñeøn LED: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh quang naêng vaø nhieät naêng.
- Noài côn ñieän, baøn laø: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh nhieät naêng vaø
quang naêng.
- Quaït ñieän, maùy bôn nöôùc: ñieän naêng bieán ñoåi thaønh cô naêng vaø
nhieät naêng.
Caâu 7: Ñònh nghóa coâng doøng ñieän. Vieát coâng thöùc tính coâng doøng ñieän.
Haõy neâu yù nghóa soá ñeám treân coâng tô ñieän
Höôùng daãn
Coâng doøng ñieän sinh ra trong moät ñoaïn maïch laø soá ño löôïng ñieän naêng
chuyeån hoùa thaønh caùc daïng naêng löôïng khaùc taïi ñoaïn maïch ñoù.
Coâng thöùc: A = P.t = U.I.t vôùi:
Soá ñeám treân coâng tô ñieän cho bieát löôïng ñieän naêng ñaõ söû duïng. Moãi
soá ñeám treân coâng tô ñieän cho bieát löôïng ñieän naêng söû duïng laø 1 kiloâoat
giôø (kW.h).
1 kW.h = 3 600 000J = 3 600kJ
Caâu 8: Phaùt bieåu ñònh luaät Jun-Lenxô. Vieát coâng thöùc bieåu dieãn ñònh luaät
Höôùng daãn
A: coâng doøng ñieän (J)
P: coâng suaát ñieän (W)
t: thôøi gian (s)
U: hieäu ñieän theá (V)
I: cöôøng ñoä doøng
ñieän (A)

“Nhieät löôïng toûa ra treân daây daãn khi coù doøng ñieän chaïy qua tæ leä thuaän
vôùi bình phöông cöôøng ñoä doøng ñieän, tæ leä thuaän vôùi ñieän trôû vaø thôøi gian
doøng ñieän chaïy qua”
Coâng thöùc: Q = I
2
.R.t vôùi:
Neáu nhieät löôïng Q tính baèng ñôn vò calo (cal) thì ta coù coâng thöùc: Q =
0,24.I
2
.R.t
C- BAØI TAÄP
I- HEÄ THOÁNG COÂNG THÖÙC
1- Ñònh luaät OÂm: R
U
I =
⇒ R.IU = vaø I
U
R =
2- Ñieän trôû daây daãn: S
l
.R ρ=
⇒ ρ
=
S.R
l
; R
l
.S ρ= ; l
S.R
=ρ
* Heä thöùc so saùnh ñieän trôû cuûa hai daây daãn:
1
2
2
1
2
1
2
1
S
S
.
l
l
.
R
R
ρ
ρ
=
* Löu yù ñôn vò:
262
m10.1mm1 −
=
3- Ñònh luaät OÂm cho ñoaïn maïch coù caùc ñieän trôû maéc noái tieáp
a. Cöôøng ñoä doøng ñieän: 321 IIII ===
b. Hieäu ñieän theá: 321 UUUU ++=
c. Ñieän trôû töông ñöông: 321tñ RRRR ++=
* Heä thöùc:
2
1
2
1
R
R
U
U
=
4- Ñònh luaät OÂm cho ñoaïn maïch coù caùc ñieän trôû maéc song song
a. Cöôøng ñoä doøng ñieän: 321 IIII ++=
b. Hieäu ñieän theá: 321 UUUU ===
c. Ñieän trôû töông ñöông: 321tñ R
1
R
1
R
1
R
1
++=
* Neáu hai ñieän trôû maéc song song thì:
Q: nhieät löôïng toûa ra
(J)
I: cöôøng ñoä doøng
ñieän (A)
R: ñieän trôû ()
t: thôøi gian (s)

21
21
tñ
RR
R.R
R
+
=
* Heä thöùc:
1
2
2
1
R
R
I
I
=
5- Coâng suaát ñieän
P = U.I vaø P = I
2
.R ; P = R
U2
6- Coâng doøng ñieän (ñieän naêng tieâu thuï)
A = P.t hay A = U.I.t
7- Ñònh luaät Jun-Lenxô
Q = I
2
.R.t
* neáu Q tính baèng ñôn vò calo (cal) thì:
Q = 0,24.I
2
.R.t
* Coâng thöùc tình nhieät löôïng vaät thu vaøo khi noùng leân: Q = m.c (t2 – t1)
(t1: nhieät ñoä ban ñaàu ; t2: nhieät ñoä sau)
8- Nhöõng heä quaû:
+ Maïch ñieän goàm hai ñieän trôû maéc noái tieáp:
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
R
R
U
U
Q
Q
P
P
A
A
====
+ Maïch ñieän goàm hai ñieän trôû maéc song song:
1
2
2
1
2
1
2
1
2
1
R
R
I
I
Q
Q
P
P
A
A
====
+ Hieäu suaát:
%100.
Q
Q
%100.
P
P
%100.
A
A
H
tp
ci
tp
ci
tp
ci
===
+ Maïch ñieän goàm caùc ñieän trôû maéc noái tieáp hay song song:
P = P1 + P2 + ..... + Pn
II- MOÄT SOÁ ÑEÀ BAØI TAÄP
1. Töï luaän:
Baøi 1: Moät daây daãn baèng nikeâlin coù chieàu daøi 100m, tieát dieän 0,5mm
2
ñöôïc maéc vaøo nguoàn ñieän coù hieäu ñieän theá 120V.
1/ Tính ñieän trôû cuûa daây.

2/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây.
Höôùng daãn 262
m10.5,0mm5,0S −
==
1/ Ñieän trôû cuûa daây: Ω==ρ=
−
−
80
10.5,0
100
.10.4,0
S
l
R
6
6
2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän qua daây: A5,1
80
120
R
U
I ===
Baøi 2: Moät ñoaïn maïch goàm ba ñieän trôû R1 = 3Ω; R2 = 5Ω; R3 = 7Ω ñöôïc
maéc noái tieáp vôùi nhau. Hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu ñoaïn maïch laø U = 6V.
1/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch.
2/ Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñaàu moãi ñieän trôû.
Höôùng daãn
1/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch: 321tñ RRRR ++= = 3 + 5 + 7 = 15Ω
2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïch chính: A4,0
15
6
R
U
I
tñ
===
Maø maéc noái tieáp neân I baèng nhau. Neâu ta coù hieäu ñieän theá hai ñaàu moãi
ñieän trôû laø:
V2,13.4,0R.IU 11 ===
V25.4,0R.IU 22 ===
V8,27.4,0R.IU 33 ===
Baøi 3: Cho ba ñieän trôû R1 = 6Ω; R2 = 12Ω; R3 = 16Ω ñöôïc maéc song song
vôùi nhau vaøo hieäu ñieän theá U = 2,4V
1/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa ñoaïn maïch.
2/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch chính vaø qua töøng ñieän trôû.
Höôùng daãn
1/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch:
48
15
16
1
12
1
6
1
R
1
R
1
R
1
R
1
321tñ
=++=++= Ω==⇒ 2,3
15
48
Rtñ
2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch chính:
A75,0
2,3
4,2
R
U
I
tñ
===

Vì maéc song neân U baèng nhau. Neân cöôøng ñoä doøng ñieän qua töøng ñieän
trôû laø:
A4,0
6
4,2
R
U
I
1
1 === A2,0
12
4,2
R
U
I
2
2 ===
A15,0
16
4,2
R
U
I
3
3 ===
Baøi 4: Cho maïch ñieän nhö hình veõ:
Höôùng daãn
1/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa R2 vaø R3: Ω=
+
=
+
= 6
1015
10.15
RR
R.R
R
32
32
3,2
Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch: +=+= 30RRR 3,21tñ 6 = 36Ω
2/ Cöôøng ñoä doøng ñieän qua maïch chính: A67,0
36
24
R
U
I
tñ
AB
===
Maø: A67,0III 3,21 ===
Ta coù: V46.67,0R.IU 3,23,23,2 ===
Vì R2 // R3 neân U2 = U3 = U2,3. Ta coù:
A27,0
15
4
R
U
I
2
3,2
2 ===
A4,0
10
4
R
U
I
3
3,2
3 ===
3/ t = 5 ph = 300s
Coâng doøng ñieän laø:A = UAB.I.t = 24. 0,67. 300 = 4 824J
R1
R2
R3
A B
R1
R2
R3
A B
Vôùi: R1 = 30Ω; R2 = 15Ω; R3 = 10Ω vaø UAB = 24V.
1/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch.
2/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi ñieän trôû.
3/ Tính coâng cuûa doøng ñieän sinh ra trong ñoaïn maïch
trong thôøi gian 5 phuùt.
Vôùi R1 = 6Ω; R2 = 2Ω; R3 = 4Ω cöôøng ñoä doøng ñieän qua
maïch chính laø I = 2A.
1/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch.
2/ Tính hieäu ñieän theá cuûa maïch.
3/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän vaø coâng suaát toûa nhieät

Höôùng daãn
1/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa R2 vaø R3 laø: Ω=+=+= 642RRR 323,2
Ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch: Ω=
+
=
+
= 3
66
6.6
RR
R.R
R
3,21
3,21
tñ
2/ Hieäu ñieän theá cuûa maïch: V63.2R.IU tñAB ===
Ta coù: 3,21AB UUU ==
= 6V. Neân ta coù:
A1
6
6
R
U
I
1
1
1 ===
A1
6
6
R
U
III
3,2
3,2
3,232 =====
Coâng suaát toûa nhieät treân töøng ñieän trôû:
P1 = W66.1R.I 2
1
2
1 ==
P2 = W22.1R.I 2
2
2
2 ==
P3 = W44.1R.I 2
3
2
3 ==
Baøi 6 Coù hai boùng ñeøn ghi 110V-75W vaø 110V-25W.
a. So saùnh ñieän trôû cuûa hai boùng ñeøn treân?
b. Maéc noái tieáp hai boùng ñeøn treân vaøo maïng ñieän 220V thì ñeøn naøo
saùng hôn? Vì sao?
c. Maéc song song hai boùng vôùi nhau. Muoán hai ñeøn saùng bình thöôøng khi
maéc heä hai boùng vaøo maïng ñieän 220V thì phaûi duøng theâm moät bieán
trôû coù giaù trò baèng bao nhieâu? Ñeøn naøo saùng hôn?
H.daãn: a.Töø coâng thöùc: P = U
2
/R⇒ R = U
2
/P ⇒ R1
≈ 161,3Ω; R2 = 484Ω.
Laäp tæ soá vaø tính ñöôïc R2 = 3R1

b. Ñ1ntÑ2 neân cöôøng ñoä doøng ñieän qua hai ñeøn nhö nhau; coâng suaát
thöïc teá cung caáp P = I
2
R neân ñeøn naøo coù ñieän trôû lôùn hôn thì ñeøn ñoù
saùng hôn vaø do ñoù ñeøn 2 saùng hôn ñeøn 1.
c. Veõ sô ñoà maïch ñieän
Tính I1ñm vaø I2ñm cuûa hai ñeøn .
Vì caùc ñeøn saùng bình thöôøng neân Uñ = Uñm = 110V, Iñ1 = I1ñm = 75/110A, Iñ2 =
I2ñm = 25/110A;
Pñ1 = P1ñm = 75W, Pñ2 = P2ñm = 25W
Neân Ub = U – Uñ = 220 -110 = 110V; Ib = Iñ1 + Iñ2 = 100/110A
Suy ra ñieän trôû cuûa bieán trôû khi ñoù laø: Rb = b
b
R
U
= 121Ω
Vaø Pñ1 > Pñ2 = P2ñm = 25W. Vaäy, ñeøn 1 saùng hôn ñeøn 2.
Baøi 7 Coù hai boùng ñeøn Ñ1 coù ghi 6V- 4,5W vaø Ñ2 coù ghi 3V-1,5W.
a)Coù theå maéc noái tieáp hai ñeøn naøy vaøo hieäu ñieän theá
U = 9V ñeå chuùng saùng bình thöôøng ñöôïc khoâng? Vì sao?
b)Maéc hai boùng ñeøn naøy cuøng vôùi moät bieán trôû vaøo moät
hieäu ñieän theá U = 9V nhö sô ñoà hình veõ. Phaûi ñieàu
chænh bieán trôû coù ñieän trôû laø bao nhieâu ñeå hai ñeøn saùng bình
thöôøng?
H.Daãn: a. Khoâng vì hai ñeøn coù cöôøng ñoä doøng ñieän ñònh möùc khaùc
nhau:
I1 = 1
1
U
P
= 0,75A ; I2 = 2
2
U
P
= 0,5A
b. Khi ñeøn Ñ1 vaø ñeøn Ñ2 saùng bình thöôøng thì doøng ñieän chaïy qua
bieán trôû coù cöôøng ñoä laø:
Ib = I1 – I2 = 0,25A
Phaûi ñieàu chænh bieán trôû coù ñieän trôû laø:
Ñ1
Ñ2
Ñ
1
Ñ
2
R
b

Rb = U2/Ib = 12Ω
Baøi 8: Moät beáp ñieän coù ghi 220V – 1000W ñöôïc söû duïng vôùi hieäu ñieän
theá 220V ñeå ñun soâi 2,5lít nöôùc ôû nhieät ñoä ban ñaàu laø 20
o
C thì maát moät
thôøi gian laø 14phuùt 35 giaây.
1/ Tính hieäu suaát cuûa beáp. Bieát nhieät dung rieâng cuûa nöôùc laø 4200J/kg.K.
2/ Moãi ngaøy ñun soâi 5lít nöôùc ôû ñieàu kieän nhö treân thì trong 30 ngaøy seõ
phaûi traû bao nhieâu tieàn ñieän cho vieäc ñun nöôùc naøy. Cho bieát giaù 1kWh ñieän
laø 800ñoàng.
Höôùng daãn
Vì beáp ñöôïc söû duïng ôû hieäu ñieän theá 220V ñuùng vôùi hieäu ñieän theá ñònh
möùc cuûa beáp neân coâng suaát ñieän cuûa beáp laø 1000W.
1/ Nhieät löôïng cung caáp cho nöôùc: t.c.mQ1 ∆= (vôùi C8020100t o
=−=∆ )
= 2,5. 4200. 80 = 840 000J
Nhieät löôïng beáp toûa ra:Q = I
2
.R.t = P.t (vôùi t = 14ph 35s = 875s)= 1000. 875 = 875
000J
Hieäu suaát cuûa beáp: %96%100.
875000
840000
%100.
Q
Q
H 1
===
2/ Nhieät löôïng beáp toûa ra moãi ngaøy luùc baây giôø:
Q’ = 2Q = 2. 875000 = 1750000J (vì 5l = 2. 2,5l)
Ñieän naêng tieâu thuï trong 30 ngaøy:
A = Q’.30 = 1750000. 30 = 52500000J = 14,6kWh
Tieàn ñieän phaûi traû:T = 14,6. 800 = 11680 ñoàng.
Baøi 9: Moät hoä gia ñình coù caùc duïng cuï ñieän sau ñaây: 1 beáp ñieän 220V –
600W; 4 quaït ñieän 220V – 110W; 6 boùng ñeøn 220V – 100W. Taát caû ñeàu ñöôïc
söû duïng ôû hieäu ñieän theá 220V, trung bình moãi ngaøy ñeøn duøng 6 giôø, quaït
duøng 10 giôø vaø beáp duøng 4 giôø.
1/ Tính cöôøng ñoä doøng ñieän qua moãi duïng cuï.

2/ Tính ñieän naêng tieâu thuï trong 1 thaùng (30 ngaøy) vaø tieàn ñieän phaûi traû
bieát 1 kWh ñieän giaù 800 ñoàng.
Höôùng daãn
1/ Vì taát caû duïng cuï ñeàu ñöôïc söû duïng ñuùng vôùi hieäu ñieän theá ñònh möùc
neân coâng suaát ñaït ñöôïc baèng vôùi coâng suaát ghi treân moãi duïng cuï. Neân ta
coù:
A72,2
220
600
U
P
II.UP b
bbb ===⇒=
Töông töï tính ñöôïc: Iñ = 0,45A vaø Iq = 0,5A
2/ Ñieän naêng tieâu thuï cuûa moãi duïng cuï trong 1 thaùng:
Ab = 1. Pb.t = 1. 0,6. 4. 30 = 72kWh
Aq = 4. Pq.t = 4. 0,11. 10. 30 = 108kWh
Añ = 6. Pñ.t = 6. 0,1. 6. 30 = 132kWh
Toång ñieän naêng tieâu thuï:A = Ab + Aq + Añ = 312kWh
Tieàn ñieän phaûi traû: T = 312. 800 = 249600 ñoàng
Höôùng daãn
a/ Ñieän trôû töông ñöông cuûa R2 vaø R3 :
Ω=
+
=
+
= 57,8
1520
15.20
RR
R.R
R
32
32
3,2
Ñieän trôû töông ñöông cuûa caû maïch Ω=+=+= 57,1257,84RRR 3,21
b/ Hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm MN V14,2557,12.2R.IUMN ===
Soá chæ cuûa voân keá V14,1757,8.2R.IU 3,23,2 ===
c/ Hieäu ñieän theá hai ñaàu R1 U1 = UMN – U2,3 = 25,14 – 17,14 = 8V
Coâng suaát toûa nhieät treân töøng ñieän trôû
R1
R2
R3
A
V
–+
M N
Ampe keá coù ñieän trôû khoâng ñaùng keå, voân keá coù ñieän trôû raát
lôùn.
Bieát R1 = 4Ω; R2 = 20Ω; R3 = 15Ω. Ampe keá chæ 2A.
a/ Tính ñieän trôû töông ñöông cuûa maïch.
b/ Tính hieäu ñieän theá giöõa hai ñieåm MN vaø soá chæ cuûa voân keá.
c/ Tính coâng suaát toûa nhieät treân töøng ñieän trôû.

P1 = W16
4
8
R
U 2
1
2
1
==
P2 = W69,14
20
14,17
R
U 2
2
2
3,2
==
P3 = W58,19
15
14,17
R
U 2
3
2
3,2
==
d/ t = 3ph = 180s
Nhieät löôïng toûa ra treân toaøn maïch J4,9050180.57,12.2t.R.IQ 22
===
Tính baèng calo: Q = 0,24. 9050,4 = 2172 cal
Bµi tËp thªm
Bµi tËp vÒ ®Þnh luËt «m – ®o¹n m¹ch nèi tiÕp – song song
Bµi 1 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ ,
biÕt ampe kÕ chØ 0,9 A , v«n kÕ
chØ 27 V .
a, TÝnh ®iÖn trë R .
b, Sè chØ cña ampe kÕ vµ v«n kÕ
thay dæi nh thÕ nµo nÕu thay ®iÖn
trë R b»ng mét ®iÖn trë R b»ng mét
®iÖn trë R’
= 15 Ω .
Bµi 2 : Cho hai ®iÖn trë R1 = 20 Ω vµ R2 = 30 Ω m¾c nèi tiÕp nhau .
a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña m¹ch ®iÖn .
Bµi 3 : M¹ch ®iÖn cã hai ®iÖn trë R1 vµ R2 m¾c nèi tiÕp , biÕt r»ng R2 = 25 Ω
, HiÖu ®iÖn thÕ cña R1 lµ 24 V , dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch lµ 0,6 A .
a, TÝnh ®iÖn trë R1 , tõ ®ã suy ra hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch .
b, Gi÷ nguyªn hiÖu ®iÖn thÕ cña nguån , thay R1 bëi Rx th× dßng ®iÖn ch¹y
qua m¹ch lµ 0,75 A . TÝnh Rx vµ hiÖu ®iÖn thÕ cña R1 ..
Bµi 4 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . Hai
bãng ®Ìn §1 vµ §2 cã ®iÖn trë lÇn lît lµ 12 Ω
vµ 48 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ cña hai ®Çu ®o¹n
m¹ch lµ 36 V .
a, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua c¸c bãng
®Ìn kh K ®ãng .
b, NÕu trong m¹ch chØ sö dông bãng ®Ìn
§1 th× cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch lµ bao
nhiªu .
Bµi 5 Cho hai bãng ®Ìn lo¹i 24V – 0,8A vµ 24V – 1,2A .
V
A
R
+ −
§1
§2
+
−
K

a, M¾c nèi tiÕp hai bãng ®Ìn víi nhau vµo hiÖu ®iÖn thÕ 48 V . TÝnh cêng ®é
dßng ®iÖn ch¹y qua hai ®Ìn vµ nªu nhËn xÐt vÒ ®é s¸ng cña mçi bãng ®Ìn .
b, §Ó hai bãng ®Ìn s¸ng b×nh thêng th× ph¶i m¾c chóng nh thÕ nµo ? HiÖu
®iÖn thÕ sö dông lµ bao nhiªu v«n ?
Bµi 6 : Chøng minh r»ng ®iÖn trë t¬ng ®¬ng trong ®o¹n m¹ch ®iÖn cã n ®iÖn
trë m¾c song song lu«n nhá h¬n mçi ®iÖn trë thµnh phÇn .
Bµi 7 : Cho 3 ®iÖn trë R1 = 12 Ω , R2 = 18 Ω , R3 = 24 Ω m¾c song song vµo
m¹ch cã hiÖu ®iÖn thÕ U thÊy dßng ®iÖn ch¹y qua R1 lµ 0,5 A .
Bµi 8 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ trong
®ã R2 = 3R1 . BiÕt v«n kÕ chØ 24 V ampe
kÕ A1 chØ 0,6 A .
a, TÝnh R1 , R2 vµ ®iÖn trë t¬ng ®¬ng
cña ®o¹n m¹ch .
b, T×m sè chØ cña ampe kÕ A .
Bµi 9 : BiÕt ®iÖn trë R1 = 25 Ω chÞu ®îc cêng ®é dßng ®iÖn tèi ®a lµ 0,5 A
cßn ®iÖn trë R2 = 36 Ω chÞu ®îc cêng ®é dßng ®iÖn tèi ®a lµ 0,75 A . Ngêi ta
m¾c hai ®iÖn trë nµy song song víi nhau vµo hai ®iÓm A vµ B . Hái ph¶i ®Æt
vµo hai ®Çu AB mét hiÖu ®iÖn thÕ tèi ®a lµ bao nhiªu ®Ó kh«ng cã ®iÖn trë nµo
háng .
Bµi 10 : Cho m¹ch ®iÖn nh
h×nh vÏ BiÕt v«n kÕ chØ 84 V ,
ampe kÕ chØ 4,2 A , ®iÖn trë
R1 = 52,5 Ω .
T×m sè chØ cña c¸c ampe kÕ A1
, A2 vµ tÝnh ®iÖn trë R2 .
Bµi 11 : Cho bãng ®Ìn lo¹i 12 V – 0,4 A vµ 12 V – 0,8 A .
a, C¸c kÝ hiÖu 12 V – 0,4 A vµ 12 V – 0,8 A cho biÕt ®iÖu g× ?
b, TÝnh ®iÖn trë cña mçi bãng vµ cho biÕt ®Ó hai bãng s¸ng b×nh thêng th×
ph¶I m¾c chóng nh thÕ nµo vµ sö dông hiÖu ®iÖn thÕ lµ bao nhiªu ?
A
A
1
R1
R2
V
A
A
1
A
2
V
+
−
R1
R1

Bµi 12 : Cho ba ®iÖn trë R1 , R2 , R3 m¾c song song víi nhau . BiÕt R1 = 2R2 =
3R3 . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ 60 V , cêng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch
chÝnh lµ 9 A . TÝnh dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë vµ gi¸ trÞ çc ®iÖn trë trong
m¹ch .
Bµi tËp vÒ ®o¹n m¹ch hçn hîp
Bµi 1 : Cho 4 ®iÖn trë R1 = 20 Ω ,
R2 = 30 Ω , R3 = 10 Ω , R4 = 40 Ω ®îc
m¾c vµo nguån cã hiÖu ®iÖn thÕ 24
V cã s¬ ®å nh h×nh vÏ .
a, Çc ®iÖn trë nµy ®îc m¾c víi
nhau nh thÕ nµo ?
b, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng lÇn lît
cña çc ®o¹n m¹ch MN , NP vµ MP .
c, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua m¹ch chÝnh .
d, TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch MN vµ NP .
e, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë R1 , R2 , R3 , R4 .
Bµi 2 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ .
BiÕt hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n
m¹ch UMN = 60 V . BiÕt R1 = 3R2 vµ
R3 = 8 Ω . Sè chØ cña ampe kÕ A
lµ 4 A . TÝnh dßng ®iÖn qua çc
®iÖn trë R1 vµ R2 vµ gi¸ trÞ çc ®iÖn
trë R1 vµ R2 .
Bµi 3 : Cho s¬ ®å m¹ch ®iÖn nh
h×nh vÏ . . BiÕt R1 = 4 Ω , R2 = 6 Ω
, R3 = 15 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ hai
®Çu ®o¹n m¹ch UAB = 36 V .
a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña
®o¹n m¹ch .
b, T×m sè chØ cña ampe kÕ A vµ
tÝnh hiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu çc
®iÖn trë R1 , R2
Bµi 4 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt R1 = 12 Ω , R2 = 18 Ω , R3 = 20 Ω . RX
cã thÓ thay ®æi ®îc . HiÖu ®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UAB = 45 V .
a, Cho RX = 25 Ω . TÝnh ®iÖn trë
M N P
R1
R4
R3
R2
A
M N
R1
R2
R3
A
A B
+ −R1
R2
R3
A B
R1
R2
R3
RX

t¬ng ®¬ng cña m¹ch vµ cêng ®é
dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh .
b, §Þnh gi¸ trÞ RX ®Ó cho cêng
®é dßng ®iÖn qua RX nhá h¬n 2
lÇn cêng ®é dßng ®iÖn qua ®iÖn
trë R1 .
Bµi 5: Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . Trong ®ã R1 = 15 Ω , R2 = 3 Ω , R3 = 7 Ω ,
R4 = 10 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ UAB = 35 V .
a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®-
¬ng cña toµn m¹ch .
b, T×m cêng ®é dßng
®iÖn qua çc ®iÖn trë .
c, TÝnh çc hiÖu ®Ön thÕ
UAC vµ UAD
Bµi 6 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . R1 =
12 Ω , R2 = 16 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ hai
®Çu ®o¹n m¹ch UMN = 56 V .
a, K ng¾t . T×m sè chØ cña ampe kÕ .
b, K ®ãng , cêng ®é dßng ®iÖn qua R2
chØ b»ng mét nöa cêng ®é dßng ®iÖn
qua R3 . TÝnh R3 vµ sè chØ cña ampe kÕ
khi ®ã .
Bµi 7 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ . BiÕt
R1 = R2 = R3 =10 Ω . HiÖu ®iÖn thÕ hai
®Çu ®o¹n m¹ch lµ UAB = 30 V . TÝnh cêng
®é dßng ®iÖn ch¹y qua mçi ®iÖn trë trong
hai trêng hîp .
a, Kho¸ K ng¾t .
b, Kho¸ K ®ãng .
Bµi 8 : Cã ba ®iÖn trë R1 = R2 = R3 = 30 Ω . Hái cã mÊy çch m¾c c¶ ba ®iÖn
trë nµy vµo m¹ch ? VÏ s¬ ®å çc çch m¾c ®ã vµ tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña
mçi ®o¹n m¹ch trªn .
Bµi 9 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ , cã
hai c«ng t¾c K1 vµ K2 . Çc ®iÖn trë R1 =
12,5 Ω , R2 = 4 Ω , R3 = 6 Ω . HiÖu ®iÖn
thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UMN = 48,5 V .
a, K1 ®ãng , K2 ng¾t . T×m dßng ®iÖn
qua çc ®iÖn trë .
R1
R4
R3
R2 D
C
BA
AM N
KR2
R1
R1
R2
R3
K
M N
R4
R3
R2
K1
K2
NM
R1

b, K1 ng¾t , K2 ®ãng . Cêng ®é dßng
®iÖn qua R4 lµ 1 A . TÝnh R4
c, K1 vµ K2 cïng ®ãng , tÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña c¶ m¹ch , tõ ®ã suy ra c-
êng ®é dßng ®iÖn trong m¹ch chÝnh .
BiÕt R1 = 8 Ω , R2 = 10 Ω , R3 = 12 Ω ,
R4 cã thÓ thay ®æi ®îc . HiÖu ®iÖn thÕ
hai ®Çu ®o¹n m¹ch UAB = 45 V .
a, §iÖn trë R4 nhËn gi¸ trÞ bao nhiªu ®Ó
cêng ®é dßng ®iÖn qua çc ®iÖn trë
trong m¹ch ®Òu b»ng nhau .
b, Cho R4 = 24 Ω . T×m dßng ®iÖn qua çc ®iÖn trë vµ tÝnh çc hiÖu ®iÖn thÕ
UAC , UAD , UDC .
Trong ®ã ®iÖn trë R2 = 20 Ω . HiÖu
®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch lµ UMN =
60 V . BiÕt khi K1 ®ãng , K2 ng¾t ,
ampe kÕ A chØ 2 A . Cßn khi K1
ng¾t , K2 ®ãng th× ampe kÕ A chØ 3
A . T×m dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë
vµ sè chØ cña ampe kÕ A khi c¶ hai
kho¸ K1 vµ K2 cïng ®ãng .
BiÕt R1 = 15 Ω , R2 = R 3 = 20 Ω , R4 =
10 Ω . Ampe kÕ A chØ 5 A .
a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña
toµn m¹ch .
b, T×m çc hiÖu ®iÖn thÕ UAB , UAC .
BiÕt R1 = R2 = R4 = 2R3 = 30 Ω .HiÖu
®iÖn thÕ hai ®Çu ®o¹n m¹ch UAB = 72
V .
TÝnh çc hiÖu ®iÖn thÕ UAC vµ UAD .
BiÕt R1 = 10 Ω , R2 = 3R3 . Ampe kÕ
A B
R1
R2
R3
R4
C
D
A
M N
K1
K2
R1
R2
R3
A
R1
R4
R3
R2
A BC
R4
R3
R2
R1
D
C BA
A
1 A
A
2
R1
R3
R2
C
BA

A1 chØ 4 A
a, T×m sè chØ çc ampe kÕ A2 vµ A3
.
b, HiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu R3 lµ 15
V . TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu
®o¹n m¹ch
Bµi 15 : Cho ®o¹n m¹ch gåm ba bãng
®Ìn m¾c nh h×nh vÏ . HiÖu ®iÖn thÕ
hai ®©u ®o¹n m¹ch lµ UAB = 16,8 V .
Trªn çc bãng ®Ìn cã ghi §1 : 12V –
2A , §2 : 6V – 1,5A , §3 : 9V – 1,5A .
a, TÝnh ®iÖn trë cña mçi bãng ®Ìn .
b, NhËn xÐt vÒ ®é s¸ng cña mçi bãng ®Ìn so víi khi chóg ®îc sö dông ë ®óng
hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc .
§Ìn § lo¹i 24V – 2,5A , R1 = 6 Ω , R2 = 4
Ω . CÇn ®Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch
mét hiÖu ®iÖn thÕ b»ng bao nhiªu ®Ó
®Ìn § s¸ng b×nh thêng .
Bµi tËp vÒ ®iÖn trë cña d©y dÉn
Bµi 1 : Mét cuén d©y dÉn cã chiÒu dµi 150 m . Khi ®Æt hiÖu ®iÖn thÕ 24 V
vµo hai ®Çu cuén d©y nµy th× th× cêng ®é dßng ®iÖn lµ 0,8 A .
a, TÝnh ®iÖn trë cña cuén d©y .
b, TÝnh ®iÖn trë trªn mçi mÐt chiÒu dµi cña cuén d©y nã trªn .
Bµi 2 : Hai ®o¹n d©y dÉn lµm cïng chÊt , cïng tiÕt diÖn vµ cã chiÒu dµi lµ l1 vµ
l2 . LÇn lît ®Æt vµo hai ®Çu mçi ®o¹n d©y cïng mét hiÖu ®iÖn thÕ th× cêng ®é
dßng ®iÖn qua chóng t¬ng øng lµ I1 vµ I2 . BiÕt I1 = 0,25I2 . H·y so s¸nh çc chiÒu
dµi l1 vµ l2 .
Bµi 3 : Hai d©y dÉn cïng chÊt , cïng tiÕt diÖn , d©y thø nhÊt dµi 25 m cã ®iÖn
trë R1 vµ d©y thø hai dµi 100 m cã ®iÖn trë R2 .
a, TÝnh tû sè
2
1
R
R
§3
§2
§1
M
BA
§
R2
R1
C
BA

b, NÕu ®Æt vµo hai ®Çu d©y dÉn thø nhÊt hiÖu ®iÖn thÕ U1 , vµo hai ®Çu
d©y dÉn thø hai hiÖu ®iÖn thÕ U2 th× cêng ®é dßng ®iÖn qua c¸c d©y dÉn t¬ng
øng lµ I1 vµ I2 . BiÕt U1 = 2,5U2 . H·y t×m tû sè
1
2
I
I
Bµi 4 : Cho hai d©y dÉn b»ng nh«m , cã cïng tiÕt diÖn . D©y thø nhÊt dµi 42 m
cã ®iÖn trë R1 , d©y dÉn thø hai cã chiÒu dµi l2 vµ ®iÖn trë R2 . M¾c nèi tiÕp hai
cuén d©y víi nhau vµ ®Æt vµo hai ®Çu ®o¹n m¹ch mét hiÖu ®iÖn thÕ U th× hiÖu
®iÖn thÕ U2 ë hai ®Çu ®o¹n d©y thø hai gÊp 5 lÇn hiÖu ®iÖn thÕ U1 gi÷a hai
®Çu ®o¹n d©y thø nhÊt . TÝnh chiÒu dai cña ®o¹n d©y thø hai .
Bµi 5 : §Æt vµo hai ®Çu ®o¹n d©y lµm b»ng hîp kim cã chiÒu dµi l , tiÕt diÖn S1
= 0,2mm2
mét hiÖu ®iÖn thÕ 32 V th× dßng ®iÖn qua d©y lµ I1 = 1,6 A . NÕu
còng ®Æt mét hiÖu ®iÖn thÕ nh vËy vµo hai ®Çu mét ®o¹n d©y thø hai còng lµm
b»ng hîp kim nh trªn , cïng chiÒu dµi l nhng cã tiÕt diÖn S2 th× dßng ®iÖn qua
d©y thø hai I2 = 3,04 A . TÝnh S2 .
Bµi 6 : §iÖn trë suÊt cña constantan lµ 6
0,5.10 .m−
ρ = Ω
a, Con sè 6
0,5.10 .m−
ρ = Ω cho biÕt ®iÒu g× ?
b, TÝnh ®iÖn trë cuÈ d©y dÉn constantan dµi l = 20 m vµ cã tiÕt diÖn ®Òu S
= 0,4 mm2
.
Bµi 7 : §Æt vµo hai ®Çu cuén d©y dÉn mét hiÖu ®iÖn thÕ U = 17 V th× cêng
®é dßng ®iÖn qua d©y lµ I = 5 A . BiÕt cuän d©y ®ång dµi 300 m vµ cã tiÕt diÖn
1,5 mm2
. Hái cuén d©y dÉn lµ b»ng chÊt g× ?
Bµi 8 : Mét ®o¹n d©y ®ång dµi 140 m cã tiÕt diÖn trßn , ®êng kÝnh 1,2 mm .
TÝnh ®iÖn trë cña d©y biÕt ®iÖn trë suÊt cña ®ång lµ 1,7.10 – 8
Ω.m vµ lÊy
3,14π = .
Bµi 9 : Mét cuén d©y b»ng ®ång dµi 148 m vµ tiÕt diÖn S = 1,2 mm2
.
a, TÝnh ®iÖn trë cña cuén d©y
b, C¾t cuén d©y trªn ra lµm hai ®o¹n , ®o¹n thø nhÊt dµi gÊp hai lÇn ®o¹n thø
hai , sau ®ã m¾c lÇn lît chóng vµo hai cùc cña nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ U =
2,8 V . TÝnh dßng ®iÖn qua mçi cuén d©y .
Bµi 10 : Hai bãng ®Ìn cã ®iÖn trë lÇn lît lµ R1 = 8Ω vµ R2 = 12Ω m¾c song
song vµo hiÖu ®iÖn thÕ 8,232V nh h×nh vÏ . D©y nèi tõ hai ®Ìn
®Õn hiÖu ®iÖn thÕ nµy lµ d©y ®ång cã chiÒu dµi tæng
céng lµ 54 m vµ tiÕt diÖn 0,85 mm2
.
a, TÝnh ®iÖn trë cña m¹ch .
b, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua mçi ®Ìn .
Bµi 11 : Mét biÕn trë cã ®iÖn trë lín nhÊt lµ Rb = 75 Ω lµm b»ng d©y dÉn hîp
kim Nikªnin cã tiÕt diÖn 1,6 mm2
.
a, TÝnh chiÒu dµi cña d©y dÉn ding lµm biÕn trë nµy .
U R2
R1

b, Mét bãng ®Ìn khi s¸ng b×nh thêng cã ®iÖn trë lµ R1 = 20 Ω vµ dßng ®iÖn
qua ®Ìn khi ®ã lµ 0,75 A . M¾c bãng ®Ìn nèi tiÕp víi biÕn trë nãi trªn vµo hiÖu
®iÖn thÕ 30 V . Hái ph¶i ®iÒu chØnh biÕn trë cã trÞ sè ®iÖn trë R2 b»ng bao
nhiªu ®Ó ®Ìn s¸ng b×nh thêng ?
Bµi 12 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ , trªn bãng
®Ìn cã ghi 12V – 0,6A . HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai
®iÓm A vµ B ®îc gi÷ kh«ng ®æi 18 V
a, BiÕt ®Ìn s¸ng b×nh thêng . TÝnh ®iÖn trë
cña biÕn trë khi ®ã .
b, DÞch chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë sao
cho ®iÖn trë cña biÕn trë t¨ng 2 lÇn so víi gi¸ trÞ
ban ®Çu .
Hái khi ®ã cêng ®é dßng ®iÖn qua biÕn trë lµ bao nhiªu ? Cêng ®é s¸ng cña
bãng ®Ìn nh thÕ nµo ?
Bµi 13 : Hai d©y dÉn b»ng Nikªnin vµ Constantan cã chiÒu dµi vµ tiÕt diÖn
b»ng nhau m¾c nèi tiÕp vµ m¾c vµo m¹ch cã hiÖu ®iÖn thÕ 24 V th× dßng ®iÖn
ch¹y qua m¹ch lµ 1,5 A .
a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch .
b, TÝnh ®é lín ®iÖn trë cña mçi d©y .
c, TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu mçi d©y .
Bµi 14 : Trªn mét biÕn trë co ch¹y cã ghi 25Ω - 1A .
a, Con sè 25Ω - 1A cho biÕt ®iÒu g× ? HiÖu diÖn thÕ lín nhÊt ®îc phÐp ®Æt
lªn hai ®Çu d©y cè ®Þnh cña biÕn trë lµ bao nhiªu ?
b, BiÕn trë ®îc lµm b»ng d©y dÉn hîp kim nicr«m cã chiÒu dµi 24 m . TÝnh
tiÕt diÖn cña d©y dÉn dïng ®Ó lµm biÕn trë ®ã .
Bµi 15 : Mét biÕn trë con ch¹y cã ®iÖn trë lín nhÊt lµ 50 Ω . D©y ®iÖn trë cña
biÕn trë lµ mét d©y hîp kim nicr«m cã tiÕt diÖn 0,11 mm2
vµ ®îc quÊn ®Òu xung
quanh mét lâi sø trßn cã ®êng kÝnh 2,5 cm .
a, TÝnh sè vßng d©y cña biÕn trë nµy .
b, BiÕt cêng ®é dßng ®iÖn lín nhÊt mµ d©y nµy cã thÓ chÞu ®îc lµ 1,8 A . Hái
cã thÓ ®Æt vµo hai ®Çu d©y cè ®Þnh cña biÕn trë mét hiÖu ®iÖn thÕ lín nhÊt lµ
bao nhiªu ®Ó biÐn trë kh«ng bÞ háng .
Bµi 16 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ AB lµ mét biÕn trë cã con ch¹y C . Lóc
®Çu ®Èy con ch¹y C vÒ s¸t ®iÓm B ®Ó biÕn trë cã ®iÖn trë lín nhÊt .
a, Khi dÞch chuyÓn con ch¹y C vÒ phÝa A th× ®é s¸ng
cña bãng ®Ìn thay ®æi nh thÕ nµo ? Gi¶i thÝch ?
b, BiÕt ®iÖn trë cña bãng ®Ìn lµ R® = 18 Ω .
§iÖn trë toµn phÇn cña biÕn trë lµ 42 Ω vµ
con ch¹y C ë chÝnh gi÷a AB . HiÖu ®iÖn thÕ do nguån
Rx
§
A B
C
BA
§

cung cÊp lµ 46,8V . TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua ®Ìn khi ®ã
Bµi 17 : Cho m¹ch ®iÖn nh h×nh vÏ , trong ®ã bãng ®Ìn cã hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh
møc lµ 24 V vµ cêng ®é dßng ®iÖn ®Þnh møc lµ 0,6 A , ®îc m¾c víi mét biÕn trë
con ch¹y ®Ó sö dông víi nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ kh«ng ®æi 30 V .
a, §Ó dÌn s¸ng b×nh thêng th× ph¶i ®iÒu chØnh
biÕn trë lµ bao nhiªu ?
b, NÕu biÕn trë cã ®iÖn trë lín nhÊt lµ 40 Ω th×
khi ®Ìn s¸ng b×nh thêng dßng ®iÖn ch¹y qua
bao nhiªu phÇn tr¨m (%) tæng sè vßng d©y cña biÕn trë .
Bµi 18 : Hai bãng ®Ìn cã hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc lµ U1 = 12 V , U2 = 24 V .
Khi s¸ng b×nh thêng cã ®iÖn trë t¬ng øng lµ R1 = 6Ω vµ R2 = 4Ω . cÇn m¾c hai
bãng nµy víi mét biÕn trë vµo hiÖu ®iÖn thÕ U = 36 V ®Ó hai ®Ìn s¸ng b×nh th-
êng .
a, VÏ s¬ ®å m¹ch ®iÖn .
b, TÝnh ®iÖn trë cña biÕn trë khi ®ã .
Bµi tËp vÒ §iÖn n¨ng, c«ng vµ c«ng suÊt. §Þnh luËt Jun – Len-x¬
Bµi 1 : Trªn mét bãng ®Ìn cã ghi 220V – 75W
a, Con sè 220V – 75W cho biÕt ®iÒu g× ?
b, TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua bãng ®Ìn nµy khi ®Ìn s¸ng b×nh thêng vµ
®iÖn trë cña ®Ìn khi ®ã .
Bµi 2 : Mét häc sinh cho r»ng ®Ó tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng nªn chän nh÷ng thiÕt bÞ
®iÖn cã c«ng suÊt rÊt nhá ®Ó sö dông vµ chØ sö dông trong thêi gian ng¾n .
Theo em ý kiÕn nh vËy cã hîp lÝ kh«ng ?
Bµi 3 : Bãng ®Ìn trßn thêng ®îc sö dông trong gia ®×nh cã ghi 220V – 60W .
Nhng trªn thùc tÕ , v× nhiÒu lÝ do mµ hiÖu ®iÖn thÕ sö dông thêng chØ vµo
kho¶ng 210 V . TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua ®Ìn khi ®ã ? §Ìn cã s¸ng bÝnh th-
êng kh«ng ? V× sao ?
Bµi 4 : Trªn mét bµn lµ cã ghi 110V – 220W vµ trªn bãng ®Ìn d©y tãc cã ghi
110V – 75W
a, TÝnh ®iÖn trë cña bµn lµ vµ cña bãng ®Ìn .
b, Cã thÓ m¾ nèi tiÕp bµn lµ vµ bãng ®Ìn nµy vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V ®îc
kh«ng t¹i sao ?
Bµi 5 : Mét bãng ®Ìn d©y tãc cã ghi 220V – 100W vµ mét bµn lµ cã ghi 220V –
400W cïng ®îc m¾c vµo æ lÊy ®iÖn 220V ë gia ®×nh .
a, TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch nµy .
b, H·y chøng tá r»ng c«ng suÊt P cña ®o¹n m¹ch b»ng tæng c«ng suÊt cña ®Ìn
vµ cña bµn lµ ?
A
§
NM
B

Bµi 6 : Trªn hai bãng ®Ìn cã ghi 110V – 60W vµ 110V – 75W .
a, BiÕt r»ng d©y tãc cña hai bãng ®Ìn nµy ®Òu b»ng V«nfram vµ cã tiÕt diÖn
b»ng nhau . Hái d©y tãc cña ®Ìn nµo cã ®é dµi lín h¬n vµ lín h¬n bao nhiªu lÇn ?
b, Cã thÓ m¾c hai bãng ®Ìn nµy nèi tiÕp víi nhau vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V ®-
îc kh«ng ? t¹i sao ?
Bµi 7 : Trªn mét Êm ®iÖn cã ghi 220V – 770W .
a, TÝnh cêng dä dßng ®iÖn ®Þnh møc cña Êm ®iÖn .
b, TÝnh ®iÖn trë cña Êm ®iÖn khi ho¹t ®éng b×nh thêng .
c, Dïng Êm nµy ®Ó nÊu níc trong thêi gian 30 phót ë hiÖu ®iÖn thÕ 220V .
TÝnh ®iÖn n¨ng tiªu thô cña Êm .
Bµi8 : Mét bÕp ®iÖn ho¹t ®éng liªn tôc trong 1,5 giê ë hiÖu ®iÖn thÕ 220V . Khi
®ã sè chØ cña c«ng t¬ ®iÖn t¨ng thªm 2 sè . TÝnh ®iÖn n¨ng mµ bÕp ®iÖn sö
dông , c«ng suÊt cña bÕp ®iÖn vµ cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua bÕp trong thêi
gian trªn .
Bµi 9 : Trªn nh·n cña mét ®éng c¬ ®iÖn cã ghi 220V – 850W .
a, TÝnh c«ng cña dßng ®iÖn thùc hiÖn trong 45 phót nÕu ®éng c¬ ®îc dïng ë
hiÖu ®iÖn thÕ 220V .
b, NÕu hiÖu ®iÖn thÕ dÆt vµo ®éng c¬ chØ lµ 195 V th× ®iÖn n¨ng tiªu thô
trong 45 phót lµ bao nhiªu ?
Bµi 10 : Trªn mét bãng ®Ìn d©y tãc cã ghi 220V – 100W .
a, TÝnh ®iÖn n¨ng sö dông trong 30 ngµy khi th¾p s¸ng b×nh thêng bãng ®Ìn
nµy mçi ngµy 6 giê .
b, M¾c nèi tiÕp bãng trªn ®©y víi mét bãng ®Ìn d©y tãc kh¸c cã ghi 220V –
75W vµo hiÖu ®iÖn thÕ 220V . TÝnh c«ng suÊt tiÖu thô cña mçi ®Ìn vµ cña c¶
m¹ch .
Bµi 11 : Mét ®o¹n m¹ch gåm mét bãng
®Ìn ghi 12V – 6W ®îc m¾c nèi tiÕp víi mét
biÕn trë vµ ®Æt vµo hiÖu ®iÖn thÕ kh«ng
®æi 18V nh ×nh vÏ . §iÖn trë cña d©y nèi
vµ ampekÕ rÊt nhá
a, Bãng ®Ìn s¸ng b×nh thêng , tÝnh
®iÖn trë cña biÕn trë vµ sè chØ cña
ampekÕ khi ®ã .
b, TÝnh ®iÖn n¨ng tiª thô cña toµn m¹ch
trong thêi gian 20 phót .
Bµi 12 : Mét ®«ng c¬ lµm viÖc ë hiÖu ®iÖn thÕ 220V , dßng ®iÖn ch¹y qua
®éng c¬ lµ 5 A .
a, TÝnh c«ng cña dßng ®iÖn sinh ra trong 6 giê .
A
§Rx

b, HiÖu suÊt cña ®éng c¬ lµ 75% . TÝnh c«ng mµ ®éng c¬ ®· thùc hiÖn ®îc
trong thêi gian trªn .
Bµi 13 : Trong 30 ngµy chØ sè cña c«ng t¬ ®iÖn cña mét khu tËp thÓ t¨ng thªm
112,5 sè . BiÕt thêi gian sö dông ®iÖn trung b×nh trong mçi ngµy lµ 5 giê .
a, TÝnh c«ng suÊt tiªu thô ®iÖn n¨ng trung b×nh cña khu tËp thÓ nµy .
b, Gi¶ sö khu tËp thÓ nµy chØ sö dông bãng ®Ìn trßn lo¹i cã c«ng suÊt 75W
®Ó chiÕu s¸ng . Hái khu tËp thÓ nµy ®· dïng bao nhiªu bãng ®Ìn . Coi çc bãng
®Ìn ®Ìn ®îc sö dông ®óng víi hiÖu ®iÖn thÕ ®Þnh møc .
Bµi14 : Mét khu d©n c cã 30 hé gia ®×nh , tÝnh trung b×nh mçi hé sö dông mét
c«ng suÊt ®iÖn 120W trong 4 giê trªn 1 ngµy .
a, TÝnh c«ng suÊt ®iÖn trung b×nh cña c¶ khu d©n c .
b, TÝnh ®iÖn n¨ng mµ khu d©n c nµy sö dông trong 30 ngµy .
c, TÝnh tiÒn ®iÖn mµ khu d©n c ph¶i tr¶ trong 30 ngµy víi gi¸ ®iÖn lµ
850®/kWh .
Bµi 15 : Cho hai ®iÖn trë R1 vµ R2 . H·y chøng minh r»ng :
a, Khi R1 vµ R2 m¾c nèi tiÕp vµo hiÖu ®iÖn thÕ U th× nhiÖt lîng to¶ ra ë mçi
®iÖn trë nµy tû lÖ thuËn víi çc ®iÖn trë ®ã :
1 1
2 2
Q R
Q R
= .
b, Khi R1 vµ R2 m¾c song song vµo hiÖu ®iÖn thÕ U th× nhiÖt lîng to¶ ra ë
mçi ®iÖn trë nµy tû lÖ nghÞch víi çc ®iÖn trë ®ã :
1 2
2 1
Q R
Q R
= .
Bµi 16 : BiÕt r»ng mét bãng ®Ìn d©y tãc cã c«ng suÊt 75 W cã thêi gian th¾p
s¸ng tèi ®a lµ 1 000 giê vµ gi¸ hiÖn nay lµ 4 500 ®ång . Mét bãng ®Ìn comp¾c cã
cc«ng suÊt 15 W cã ®é s¸ng b»ng bãng ®Ìn nãi trªn cã thêi gian th¾p s¸ng tèi ®a
8 000 giê vµ gi¸ hiÖn nay lµ 68 000 ®ång .
a, TÝnh ®iÖn n¨ng sö dông cña mçi lo¹i bãng ®Ìn trªn trong 8 000 giê .
b, TÝnh toµn bé chi phÝ (tiÒn mua bãng ®Ìn ®iÖn vµ tiÒn ®iÖn ph¶i tr¶) cho
viÖc sö dông mçi lo¹i bãng ®Ìn nµy trong 8 000 giê . Cho gi¸ 1 kWh lµ 800 ®ång .
Tõ ®ã cho biÕt sö dông bãng ®Ìn nµo cã lîi h¬n ? V× sao ?
2. Traéc nghieäm:
1. Điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở R1 = 3Ω và R2 = 12Ω mắc song song là
bao nhiêu?
A.36Ω B.15Ω C.4Ω D.2,4Ω.
2. Mắc nối tiếp R1 = 40Ω và R2 = 80Ω vào hiệu điện thế không đổi U =12V. Cường độ dòng điện
chạy qua điện trở R1 là bao nhiêu?
A.0,1 A B.0,15 A C.0,45 A D.0,3 A
3. Trên dụng cụ điện thường ghi số 220V và số oát (W). Số oát (W) này cho biết điều nào dưới đây?

A. Công suất tiêu thụ điện của dụng cụ khi nó được sử dụng với những hiệu điện thế nhỏ hơn
220V.
B. Công suất tiêu thụ điện của dụng cụ khi nó được sử dụng với đúng hiệu điện thế 220V.
C. Công mà dòng điện thực hiện trong 1 phút khi dụng cụ này được sử dụng với đúng hiệu điện
thế 220V.
D. Điện năng mà dụng cụ tiêu thụ trong 1 giờ khi nó được sử dụng với đúng hiệu điện thế 220V.
4. Trên bóng đèn có ghi 6V - 3W. Khi đèn sáng bình thường thì dòng điện chạy qua đèn có cường độ
là bao nhiêu?
A. 0,5A. B. 1,5A. C. 2A. D. 18A.
5. Nếu đồng thời giảm điện trở của đoạn mạch, cường độ dòng điện, thời gian dòng điện chạy qua
đoạn mạch đi một nửa, thì nhiệt lượng toả ra trên dây sẽ giảm đi bao nhiêu lần?
A. 2 lần. B. 6 lần. C. 8 lần. D. 16 lần.
6. Mắc biến trở vào một hiệu điện thế không đổi. Nhiệt lượng toả ra trên biến trở trong cùng một
thời gian sẽ tăng bốn lần khi điện trở của biến trở
A. tăng lên gấp đôi.
B. giảm đi hai lần.
C. giảm đi bốn lần.
D. tăng lên bốn lần.
7. bóng đèn có ghi 220V - 100W vào hiệu điện thế 220V. Biết đèn được sử dụng trung bình 4 giờ
trong 1 ngày. Điện năng tiêu thụ của bóng đèn trong 1 tháng (30 ngày) là bao nhiêu?
A. 12 kWh. B. 400 kWh. C. 1440 kWh. D. 43200 kWh.
8.Một dòng điện có cường độ I = 0,002 A chạy qua điện trở R = 3000Ω trong thời gian 600 giây.
Nhiệt lượng toả ra (Q) là
A. Q = 7,2 J. B. Q = 60 J. C. Q = 120 J. D. Q =
3600 J.
Chöông II: ®iÖn tõ häc
A> Heä thoáng kieán thöùc cuûa chöông
1. : Nam chaâm vónh cöûu.
a. Töø tính cuûa nam chaâm:
Nam chaâm naøo cuõng coù hai töø cöïc, khi ñeå töï do cöïc luoân luoân chæ
höôùng baéc goïi laø cöïc Baéc coøn cöïc luoân chæ höôùng Nam goïi laø cöïc
Nam
b. Töông taùc giöõa hai nam chaâm.:
Khi ñöa töø cöïc cuûa 2 NC laïi gaàn nhau thì chuùng huùt nhau neáu caùc
cöïc khaùc teân, ñaåy nhau neáu caùc cöïc cuøng teân.
2: Taùc duïng töø cuûa doøng ñieän – Töø tröôøng

a. Löïc töø:
* Doøng ñieän chaïy qua daây daãn thaúng hay daây daãn coù hình daïng baát
kì ñeàu gaây ra taùc duïng löïc (Löïc töø) leân kim NC ñaët gaàn noù. Ta noùi
doøng ñieän coù taùc duïng töø.
b. Töø tröôøng:
Khoâng gian xung quanh NC, xung quanh doøng ñieän coù khaû naêng taùc
duïng löïc töø leân kim NC ñaët trong noù. Ta noùi khoâng gian ñoù coù töø
tröôøng
c. Caùch nhaän bieát töø tröôøng:
Nôi naøo trong khoâng gian coù löïc töø taùc duïng leân kim NC thì nôi ñoù coù
töø tröôøng
3:Töø phoå - ñöôøng söùc töø
a. Töø phoå.
Töø phoå laø hình aûnh cuï theå veà caùc ñöôøng söùc töø, coù theå thu ñöôïc
töø phoå baèng raéc maït saét leân taám nhöïa trong ñaët trong töø tröôøng
vaø goõ nheï
b. Ñöôøng söùc töø. :
- Moãi ÑST coù 1 chieàu xaùc ñònh. Beân ngoaøi NC, caùc ÑSTcoù chieàu ñi
ra töø cöïc N, ñi vaøo cöïc S cuûa NC
- Nôi naøo töø tröôøng caøng maïnh thì ÑST daøy, nôi naøo töø tröôøng caøng
yeáu thì ÑST thöa.
4. Töø tröôøng cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua.
a. Töø phoå, Ñöôøng söùc töø cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua:
- Töø phoå ôû beân ngoaøi oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua vaø beân
ngoaøi thanh NC laø gioáng nhau
- Trong loøng oáng daây cuõng coù caùc ñöôøng maït saét ñöôïc saép xeáp
gaàn nhö song song vôùi nhau.
b. Quy taéc naém tay phaûi.:

Naém baøn tay phaûi, roài ñaët sao cho boán ngoùn tay höôùng theo chieàu
doøng ñieän chaïy qua caùc voøng daây thì ngoùn tay caùi choaõi ra chæ
chieàu cuûa ÑST trong loøng oáng daây.
5. Söï nhieãm töø cuûa saét, theùp – Nam chaâm ñieän.
a. Söï nhieãm töø cuûa saét theùp:
* Saét, theùp, niken, coâban vaø caùc vaät lieäu töø khaùc ñaët trong töø
tröôøng, ñeàu bò nhieãm töø.
* Sau bò ñaõ bò nhieãm töø, saét non khoâng giöõ ñöôïc töø tính laâu daøi,
coøn theùp thì giöõ ñöôïc töø tính laâu daøi
b. Nam chaâm ñieän:
- Caáu tao: Cuoän daây daãn, loõi saét non
- Caùc caùch laøm taêng löïc töø cuûa nam chaâm ñieän:
+ Taêng cöôøng ñoä doøng ñieän chaïy qua caùc voøng daây
+ Taêng soá voøng daây cuûa cuoän daây
6. ÖÙng duïng cuûa NC ñieän.:
a. Loa ñieän:
- Caáu taïo: Boä phaän chính cuûa loa ñieän : OÁng daây L, nam chaâm chöõ
E, maøng loa M. OÁng daây coù theå dao ñoäng doïc theo khe nhoû giöõa hai
töø cöïc cuûa NC
- Hoaït ñoäng: Trong loa ñieän, khi doøng ñieän coù cöôøng ñoä thay ñoåi
ñöôïc truyeàn töø microâ qua boä phaän taêng aâm ñeán oáng daây thì oáng
daây dao ñoäng.Phaùt ra aâm thanh .Bieán dao ñoäng ñieän thaønh aâm thanh
b. Rôle ñieän töø:
Rôle ñieän töø laø moät thieát bò töï ñoäng ñoùng, ngaét maïch ñieän, baûo
veä vaø ñieàu khieån söï laøm vieäc cuûa maïch ñieän.
Boä phaän chuû yeáu cuûa rôle goàm moät nam chaâm ñieän) vaø moät thanh
saét non
7. Löïc ñieän töø.

a. .Taùc duïng cuûa töø tröôøng leân daây daãn coù doøng ñieän:
Daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua ñaët trong töø tröôøng, khoâng song
song vôùi ÑST thì chòu taùc duïng cuûa löïc ñieän töø
b. Quy taéc baøn tay traùi
Ñaët baøn tay traùi sao cho caùc ÑST höôùng vaøo loøng baøn tay, chieàu töø
coå tay ñeán tay giöõa höôùng theo chieàu doøng ñieän thì ngoùn tay caùi
choaõi ra 900 chæ chieàu cuûa löïc ñieän töø
8: Ñoäng cô ñieän 1 chieàu.
a. Caáu taïo
+ Nam chaâm vaø cuoän daây, boä goùp ñieän, thanh queùt
+ ÑCÑ coù hai boä phaän chính laø NC taïo ra töø tröôøng (Boä phaän ñöùng
yeân – Stato) vaø khung daây daãn cho doøng ñieän chaïy qua (Boä phaän
quay – Roâto)
b. Ñoäng cô ñieän moät chieàu trong KT:
- Trong ÑCÑ kó thuaät, boä phaän taïo ra töø tröôøng laø NC ñieän
- Boä phaän quay cuûa ÑCÑ kó thuaät goàm nhieàu cuoän daây ñaët leäch
nhau vaø song song vôùi truïc cuûa moät khoái truï laøm baèng caùc laù theùp
kó thuaät gheùp laïi.
9: Hieän töôïng caûm öùng ñieän töø:
a. Caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa ñinamoâ ôû xe ñaïp
- Caáu tao: Nam chaâm vaø cuoän daây daãn
- Hoaït ñoäng: Khi nuùm quay thì nam chaâm quay theo, xuaát hieän doøng
ñieän trong cuoän daây laøm ñeøn saùng
b. Duøng NC ñeå taïo ra doøng ñieän:
*Duøng NC vónh cöûu:
Doøng ñieän xuaát hieän trong cuoän daây daãn kín khi ta ñöa moät cöïc caûu
nam chaâm laïi gaàn hay ra xa moät ñaàu cuoän daây ñoù hoaëc ngöôïc laïi
*Duøng NC ñieän :

Doøng ñieän xuaát hieän ôû cuoän daây daãn kín trong thôøi gian ñoùng hoaëc
ngaét maïch ñieän cuûa NC ñieän, nghóa laø trong thôøi gian doøng ñieän
cuûa NC ñieän bieán thieân.
c. Hieän töôïng caûm öùng ñieän töø:
1. Khi soá ñöôøng söùc töø xuyeân qua tieát dieän S cuûa cuoän daây bieán thieân,
trong cuoän daây xuaát hieän doøng ñieän. Doøng ñieän ñoù goïi laø doøng ñieän caûm
öùng. Hieän töôïng xuaát hieän doøng ñieän caûm öùng goïi laø hieän töôïng caûm
öùng ñieän töø
- Coù theå duøng 2 ñeøn LED maéc song song ngöôïc chieàu vaøo 2 ñaàu cuoän daây
ñeå phaùt hieän söï ñoåi chieàu cuûa doøng ñieän caûm öùng, vì ñeøn LED chæ saùng
khi doøng ñieän chaïy qua ñeøn theo 2 chieàu xaùc ñònh.
10- Doøng ñieän xoay chieàu:
- Doøng ñieän caûm öùng trong cuoän daây daãn kín ñoåi chieàu khi soá ñöôøng
söùc töø xuyeân qua tieát dieän S cuûa cuoän daây ñang taêng maø chuyeån sang
giaûm hoaëc ngöôïc laïi ñang giaûm chuyeån sang taêng. Doøng ñieän luaân phieân
ñoåi chieàu goïi laø doøng ñieän xoay chieàu.
Khi cho cuoän daây daãn kín quay trong töø tröôøng cuûa nam chaâm hay cho nam
chaâm quay tröôùc cuoän daây daãn thì trong cuoän daây xuaát hieän doøng ñieän
caûm öùng xoay chieàu
11 Maùy phaùt ñieän xoay chieàu:
Maùy phaùt ñieän xoay chieàu coù hai boä phaän chính laø nam chaâm vaø cuoän daây
daãn. Moät trong hai boä phaän ñoù ñöùng yeân goïi laø stato, boä phaän coøn laïi quay
goïi laø roâto.
- Khi roâto cuûa maùy phaùt ñieän xoay chieàu quay ñöôïc 1voøng thì doøng ñieän do
maùy sinh ra ñoåi chieàu 2 laàn. Doøng ñieän khoâng thay ñoåi khi ñoåi chieàu quay
cuûa roâto.
- Maùy phaùt ñieän quay caøng nhanh thì HÑT ôû 2 ñaàu cuoän daây cuûa maùy caøng
lôùn. Taàn soá quay cuûa maùy phaùt ñieän ôû nöôùc ta laø 50Hz.

12 Caùc taùc duïng cuûa doøng ñieän xoay chieàu – Ño cöôøng ñoä doøng
ñieän vaø hieäu ñieän theá xoay chieàu.
- Doøng ñieän xoay chieàu coù taùc duïng nhö doøng ñieän moät chieàu: taùc
duïng nhieät, taùc duïng phaùt saùng, taùc duïng töø …
- Löïc ñieän töø (taùc duïng töø) ñoåi chieàu khi doøng ñieän ñoåi chieàu.
Duøng ampe keá vaø voân keá xoay chieàu coù kí hieäu AC (hay ~) ñeå ño giaù trò
hieäu duïng cuûa CÑDÑ vaø HÑT xoay chieàu. Khi maéc ampe keá vaø voân keá xoay
chieàu vaøo maïch ñieän xoay chieàu khoâng caàn phaân bieät choát (+) hay (-)..
Caùc coâng thöùc cuûa doøng ñieän moät chieàu coù theå aùp duïng cho caùc giaù trò
hieäu duïng cuûa cöôøng ñoä vaø HÑT cuûa doøng ñieän xoay chieàu
13Truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa:
- Khi truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa baèng ñöôøng daây daãn seõ coù moät phaàn
ñieän naêng hao phí do hieän töôïng toûa nhieät treân ñöônøg daây.
- Coâng suaát hao phí do toûa nhieät treân ñöôøng daây daãn tæ leä nghòch vôùi
bình phöông hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu daây daãn. 2
2
.
U
RP
Php =
- Khi truyeàn taûi ñieän naêng ñi xa phöông aùn laøm giaûm hao phí höõu hieäu
nhaát laø taêng hieäu ñieän theá ñaët vaøo hai ñaàu daây daãn baèng caùc maùy bieán
theá.
14. Maùy bieán theá
- Khi ñaët moät hieäu ñieän theá xoay chieàu vaøo hai ñaàu cuoän daây sô caáp
cuûa moät maùy bieán theá thì ôû hai ñaàu cuûa cuoän daây thöù caáp xuaát hieän
moät hieäu ñieän theá xoay chieàu.
. Khoâng theå duøng doøng ñieän moät chieàu khoâng ñoåi ñeå chaïy maùy bieán theá
ñöôïc.
- Tæ soá hieäu ñieän theá ôû hai ñaàu caùc cuoän daây cuûa maùy bieán theá
baèng tæ soá giöõa soá voøng cuûa caùc cuoän daây ñoù. 2
1
2
1
n
n
U
U
=

. ÔÛ 2 ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän veà phía nhaø maùy ñieän ñaët maùy taêng theá
ñeå giaûm hao phí veà nhieät treân ñöôøng daây taûi, ôû nôi tieâu thuï ñaët maùy haï
theá xuoáng baèng HÑT ñònh möùc cuûa caùc duïng cuï tieäu thuï ñieän.
B- MOÄT SOÁ CAÂU HOÛI GIAÙO KHOA
Caâu 9: Nam chaâm laø gì? Keå teân caùc daïng thöôøng gaëp. Neâu
caùc ñaëc tính cuûa nam chaâm.
- Nam chaâm laø nhöõng vaät coù ñaëc tính huùt saét (hay bò saét huùt).
- Caùc daïng nam chaâm thöôøng gaëp: kim nam chaâm, nam chaâm thaúng, nam
chaâm hình chöõ U.
- Ñaëc tính cuûa nam chaâm:
+ Nam chaâm coù hai cöïc: moät cöïc laø cöïc Baéc (kí hieäu N), moät cöïc laø cöïc
Nam (kí hieäu S).
+ Hai nam chaâm ñaët gaàn nhau thì töông taùc vôùi nhau: Caùc cöïc cuøng teân
thì ñaåy nhau, caùc cöïc khaùc teân thì huùt nhau.
Caâu 10: Löïc töø laø gì? Töø tröôøng laø gì? Caùch nhaän bieát töø
tröôøng?
- Löïc taùc duïng leân kim nam chaâm goïi laø löïc töø.
- Töø tröôøng: Moâi tröôøng xung quanh nam chaâm, xung quanh doøng ñieän toàn
taïi töø tröôøng coù khaû naêng taùc duïng löïc töø leân kim nam chaâm ñaët gaàn ñoù.
- Caùch nhaän bieát töø tröôøng: Ngöôøi ta duøng kim nam chaâm (nam chaâm
thöû) ñeå nhaän bieát töø tröôøng. Neáu nôi naøo gaây ra löïc töø leân kim nam chaâm
thì nôi ñoù coù töø tröôøng.
Caâu 11: Ñöôøng söùc töø laø gì? Töø phoå laø gì?
- Ñöôøng söùc töø laø nhöõng ñöôøng coù trong töø tröôøng. ÔÛ beân ngoaøi nam
chaâm ñöôøng söùc töø laø nhöõng ñöôøng cong coù chieàu xaùc ñònh ñi ra töø cöïc
Baéc vaø ñi vaøo cöïc Nam cuûa nam chaâm.
- Töø phoå laø heä thoáng goàm nhieàu ñöôøng söùc töø cuûa moät nam chaâm.
Caâu 12: Neâu töø tröôøng cuûa oáng daây coù doøng ñieän chaïy qua.
Phaùt bieåu qui taéc naém tay phaûi.

- Töø tröôøng cuûa oáng aây coù doøng ñieän chaïy qua gioáng nhö töø tröôøng
cuûa nam chaâm.
- Qui taéc naém tay phaûi: Naém baøn tay phaûi, roài ñaët sao cho boán ngoùn tay höôùng theo
chieàu doøng ñieän chaïy qua caùc voøng daây thì ngoùn tay caùi choaõi ra chæ chieàu cuûa ñöôøng söùc
töø trong oáng daây.
Caâu 13: Neâu ñieàu kieän sinh ra löïc ñieän töø. Phaùt bieåu qui taéc
ban tay traùi.
- Ñieàu kieän sinh ra löïc ñieän töø: Moät daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua ñaët
trong töø tröôøng vaø khoâng song song vôùi ñöôøng söùc töø thì chòu taùc duïng cuûa
löïc ñieän töø.
- Qui taéc baøn tay traùi: Ñaët baøn tay traùi sao cho caùc ñöôøng söùc töø höôùng vaøo loøng
baøn tay, chieàu töø coå tay ñeàn ngoùn tay giöõa höôùng theo chieàu doøng ñieän thì ngoùn tay caùi
choaõi ra 90o
chæ chieàu cuûa löïc ñieän töø.
Caâu 14: Haõy neâu nguyeân taéc, caáu taïo vaø söï bieán ñoåi naêng
löôïng cuûa ñoäng cô ñieän moät chieàu.
- Nguyeân taéc: Ñoäng cô ñieän moät chieàu hoaït ñoäng döïa treân nguyeân taéc
taùc duïng cuûa töø tröôøng leân khung daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua.
- Caáu taïo: Ñoäng cô ñieän moät chieàu coù hai boä phaän chính laø nam chaâm
taïo ra töø tröôøng vaø khung daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua.
- Söï bieán ñoåi naêng löôïng: Khi ñoäng cô ñieän moät chieàu hoaït ñoäng, ñieän
naêng ñöôïc chuyeån hoùa thaønh cô naêng.
Caâu 15: Doøng ñieän caûm öùng laø gì? Neâu ñieàu kieän xuaát hieän
doøng ñieän caûm öùng.
- Duøng nam chaâm ñeå taïo ra doøng ñieän trong cuoän daây daãn kín. Doøng
ñieän taïo ra theo caùch ñoù goïi laø doøng ñieän caûm öùng.
- Ñieàu kieän xuaát hieän doøng ñieän caûm öùng: Doøng ñieän caûm öùng xuaát
hieän trong cuoän daây daãn kín khi soá ñöôøng söùc töø xuyeân qua tieát dieän S
cuûa cuoän daây bieán thieân.
B- MOÂT SOÁ BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG
1. Töï luaän:

Caâu 1: Haõy xaùc ñònh cöïc cuûa nam chaâm trong caùc tröôøng hôïp sau:
Caâu 2: Haõy xaùc ñònh ñöôøng söùc töø cuûa töø tröôøng oáng daây ñi qua kim
nam chaân trong tröôøng hôïp sau. Bieát raèng AB laø nguoàn ñieän:
Caâu 3: Haõy xaùc ñònh cöïc cuûa oáng daây vaø cöïc cuûa kim nam chaâm trong
caùc tröôøng hôïp sau:
Caâu 4: Xaùc ñònh cöïc cuûa nguoàn ñieän AB trong caùc tröôøng hôïp sau:
Caâu 5: Vôùi qui öôùc: Doøng ñieän coù chieàu töø tröôùc ra sau trang giaáy.
Doøng ñieän coù chieàu töø sau ra tröôùc trang giaáy.
Tìm chieàu cuûa löïc ñieän töø taùc duïng vaøo daây daãn coù doøng ñieän chaïy qua
trong caùc tröôøng hôïp sau:
A B A B A B
a) b) c)
+ – + – +–
a) b) c)
A B A B A B
a) b) c)
.
S NI SN + N S.
a) b) c)
a) b) c)
+

Caâu 6: Xaùc ñònh cöïc cuûa nam chaâm trong caùc tröôøng hôïp sau. Vôùi F laø
löïc ñieän töø taùc duïng vaøo daây daãn:
Caâu 7: Xaùc ñònh chieàu doøng ñieän chaïy trong daây daãn trong caùc tröôøng
hôïp sau:
Caâu 8:Mét m¸y biÕn thÕ gåm cuén s¬ cÊp cã 500 vßng, cuén thø cÊp cã 50000
vßng ®Æt ë ®Çu ®êng d©y t¶i ®iÖn, hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo hai ®Çu cuén s¬
cÊp lµ 2000V
a) TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén thø cÊp
b) M¸y nµy lµ m¸y t¨ng thÕ hay h¹ thÕ? V× sao
HD:
- TÝnh ®îc hiÖu ®iÖn thÕ ë cuén thø cÊp
n1/n2=U1/U2 ⇒U2 = n2.U1/n1 (0,5®)
= 50000x2000/500 = 200000 V (=200kV)
m¸y nµy lµ m¸y t¨ng thÕ V× U1 lín h¬n U2 200 lÇn
Caâu 9: ë ®Çu mét ®êng d©y t¶i ®iÖn ngêi ta cã ®Æt mét m¸y biÕn thÕ víi
c¸c cuén d©y cã sè vßng lµ: cuén s¬ cÊp 11000 vßng, cuén thø cÊp lµ 500 vßng
®Ó nhËn ®îc hiÖu ®iÖn thÕ cho c¸c hé sinh ho¹t lµ 220 V.
a) HiÖu ®iÖn thÕ ë ®Çu ®êng d©y lµ bao nhiªu?
b) M¸y nµy lµ m¸y t¨ng thÕ hay h¹ thÕ ? V× sao?
HD: TÝnh ®îc hiÖu ®iÖn thÕ ë cuén s¬ cÊp
.
F
.
F
F
+
a) b) c)
S
N
F
S
N
F
S
N
F
a) b) c)

n1/n2=U1/U2 ⇒U1 = n1.U2/n2
= 11000x220/500 = 4840V
m¸y nµy lµ m¸y h¹ thÕ
V× U1 lín h¬n U2 4840/220 = 22 lÇn
Bµi tËp lµm ë nhµ
Baøi 1 : Moät traïm phaùt ñieän coù coâng suaát P = 50kW, hieäu ñieän theá taïi traïm
phaùt ñieän laø U = 800V. Ñieän trôû cuûa ñöôøng daây taûi ñieän laø R= 4Ω
a. Tính coâng suaát hao phí treân ñöôøng daây.
b. Neâu moät bieän phaùp ñeå giaûm coâng suaát hao phí xuoáng 100 laàn.
Baøi 2 : Moät maùy phaùt ñieän xoay chieàu cho moät hieäu ñieän theá giöõa hai cöïc
cuûa maùy laø 2500V. Muoán taûi ñieän ñi xa ngöôøi ta phaûi taêng hieäu ñieän theá
leân 50 000V. Hoûi phaûi duøng maùy bieán theá coù caùc cuoän daây coù soá voøng
theo tæ leä naøo ? Cuoän daây naøo maéc vaøo hai ñaàu cuûa maùy phaùt ñieän.
Baøi 3: Một máy tăng thế với các cuộn dây có số vòng là 50 vòng và 11 000 vòng. Hiệu điện thế
đặt vào cuộn sơ cấp là 1000V, công suất điện tải đi là 11000W.
Tìm hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp của máy tăng thế.
Điện trở của đường dây tải điện là 100Ω . Tìm công suất hao phí trên đường dây tải điện?
Baøi 4 Một máy tăng thế với các cuộn dây có số vòng là 500vòng và 1100 vòng. Hiệu điện thế
đặt vào cuộn sơ cấp là 1000V, công suất điện tải đi là 11 000W.
a) Tìm hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp của máy tăng thế.
b) Điện trở của đường dây tải điện là 100Ω . Tìm công suất hao phí trên đường dây tải điện?
2. Traéc nghieäm:
1. Một nam châm điện gồm
A. cuộn dây không có lõi.
B. cuộn dây có lõi là một thanh thép.
C. cuộn dây có lõi là một thanh sắt non.
D. cuộn dây có lõi là một thanh nam
châm.
2. Vật nào dưới đây sẽ trở thành nam châm vĩnh cửu khi được đặt vào trong lòng một ống dây có
dòng điện chạy qua?
A. Thanh thép.
B. Thanh đồng.
C. Thanh sắt non.
D. Thanh nhôm.
3. Dụng cụ nào dưới đây không có nam châm vĩnh cửu ?
A. La bàn B. Loa điện C.Rơle điện từ D.Đinamô xe
đạp
4. Theo quy tắc bàn tay trái thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều nào dưới đây?
A. Chiều dòng điện chạy qua dây dẫn.
B. Chiều từ cực Bắc đến cực Nam của nam châm.
C. Chiều cực Nam đến cực Bắc của nam châm.

D. Chiều của lực từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện chạy qua.
5. Động cơ điện một chiều hoạt động dựa trên tác dụng nào dưới đây?
A. Sự nhiễm từ của sắt, thép.
B. Tác dụng của từ trường lên khung dây dẫn có dòng điện chạy qua.
C. Khả năng giữ được từ tính lâu dài của thép.
D. Tác dụng của dòng điện lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua.
6. Khung dây của một động cơ điện một chiều quay được vì lí do nào dưới đây?
A. Khung dây bị nam châm hút.
B. Khung dây bị nam châm đẩy.
C. Hai cạnh đối diện của khung dây bị hai lực từ ngược chiều tác dụng.
D. Hai cạnh đối diện của khung dây bị hai lực từ cùng chiều tác dụng
7: Ñeå coù doøng ñieän caûm öùng nhôø moät nam chaâm vaø moät oáng daây thì:
A. Cho nam chaâm chuyeån ñoäng vaø oáng daây coá ñònh.
B. Cho oáng daây chuyeån ñoäng vaø nam chaâm coá ñònh.
C. Cho oáng daây chuyeån ñoäng so vôùi nam chaâm hoaëc ngöôïc laïi.
D. Caû hai ñeàu ñöùng yeân hoaëc ñeàu chuyeån ñoäng.
8 Caùch naøo döôùi ñaây coù theå taïo ra doøng ñieän caûm öùng?
A. Noái hai cöïc cuûa pin vaøo hai ñaàu cuoän daây.
B. Noái hai cöïc cuûa nam chaâm vaøo hai ñaàu cuoän daây.
C. Ñöa moät cöïc cuûa aêcquy töø ngoaøi vaøo trong cuoän daây daãn kín.
D. Ñöa moät cöïc cuûa nam chaâm töø ngoaøi vaøo trong cuoän daây daãn kín.
9 Maùy phaùt ñieän xoay chieàu baét buoäc phaûi goàm caùc boä phaän chính naøo ñeå coù theå taïo
ra doøng ñieän?
A. Nam chaâm vónh cöûu vaø sôïi daây daãn noái vôùi hai cöïc cuûa nam chaâm.
B. Nam chaâm ñieän vaø sôïi daây daãn noái nam chaâm vôùi ñeøn.
C. Cuoän daây daãn vaø nam chaâm.
D. Cuoän daây daãn vaø loõi saét.
10 Naêng löôïng ñieän ñöôïc truyeàn taûi ñi vôùi hieäu ñieän theá xoay chieàu raát cao ñeå:
A. Giaûm söï maát maùt naêng löôïng do toûa nhieät treân ñöôøng daây.
B. Taêng ñoä an toaøn.

C. Doøng ñieän maát ít thôøi gian khi truyeàn trong daây taûi.
D. Deã söû duïng.
11 Ñeå truyeàn ñi cuøng moät coâng suaát ñieän, neáu ñöôøng daây ñieän daøi gaáp ñoâi thì coâng suaát
hao phí vì toûa nhieät seõ:
A. Taêng gaáp 2 laàn. B. Taêng gaáp 4 laàn.
C. Giaûm 2 laàn. D. Khoâng thay ñoåi.
12 Treân cuøng moät ñöôøng daây taûi, taûi ñi cuøng moät coâng suaát ñieän, neáu duøng daây daãn coù
tieát dieän taêng gaáp ñoâi thì coâng suaát hao phí vì toûa nhieät seõ:
A. Taêng 2 laàn. B. Giaûm 2 laàn.
C. Taêng 4 laàn. D. Giaûm 4 laàn.
13 Treân cuøng moät ñöôøng daây taûi, taûi ñi cuøng moät coâng suaát ñieän, neáu taêng hieäu ñieän
theá leân 5 laàn thì coâng suaát hao phí vì toûa nhieät seõ:
A. Taêng 5 laàn. B. Taêng 25 laàn.
C. Giaûm 5 laàn. D. Giaûm 25 laàn.
14 Khi ñöa hieäu ñieän theá 120V vaøo cuoän daây sô caáp ñeå ñöôïc hieäu ñieän theá 12V ra cuoän
thöù caáp. Cuoän sô caáp coù 550 voøng daây. Soá voøng cuûa daây cuûa cuoän thöù caáp laø:
A. 55 voøng. B. 110 voøng.
C. 550 voøng. D. 5500 voøng.
15 Cuoän daây sô caáp cuûa maùy bieán theá coù 4400 voøng, cuoän thöù caáp coù 240 voøng. Khi ñaët
vaøo hai ñaàu cuoän sô caáp moät hieäu ñieän theá xoay chieàu 220V thì hieäu ñieän theá hai ñaàu
cuoän thöù caáp laø:
A. 22V B. 440V C. 12V D. 24V
16: Maùy bieán theá duøng ñeå:
A. Giöõ cho hieäu ñieän theá oån ñònh, khoâng ñoåi.
B. Giöõ cho cöôøng ñoä doøng ñieän oån ñònh, khoâng ñoåi.
C. Laøm taêng hoaëc giaûm cöôøng ñoä doøng ñieän.
D. Laøm taêng hoaëc giaûm hieäu ñieän theá.
17. Maùy bieán theá coù chöùc naêng bieán ñoåi:

A. Moät HÑT khoâng ñoåi naøy thaønh moät HÑT khoâng ñoåi coù ñoä lôùn khaùc.
B. Moät HÑT xoay chieàu naøy thaønh moät HÑT xoay chieàu coù ñoä lôùn khaùc.
C. Moät HÑT xoay chieàu naøy thaønh moät HÑT khoâng ñoåi coù ñoä lôùn khaùc.
D. Moät HÑT khoâng ñoåi naøy thaønh moät HÑT xoay chieàu coù ñoä lôùn khaùc.
18. Moät maùy bieán theá coù caáu taïo goàm: cuoän sô caáp coù N1 voøng vaø cuoän thöù caáp coù
N2 voøng. Hieäu ñieän theá xoay chieàu ñaët vaøo cuoän sô caáp vaø cöôøng ñoä doøng ñieän trong maïhc
sô caáp laàn löôït laø U1 vaø I1, hieäu ñieän theá vaø cöôøng ñoä doøng ñieän caûm öùng vôùi cuoän thöù
caáp laø U2 vaø I2. Coâng thöùc naøo sau ñaây laø ñuùng?
A.
1
2
1
2
1
2
I
I
U
U
N
N
== B.
2
1
1
2
1
2
I
I
U
U
N
N
==
C.
1
2
2
1
1
2
I
I
U
U
N
N
== D.
2
1
2
1
1
2
I
I
U
U
N
N
==

Chöông II: QUANG HOÏC.
A. Heä thoáng kieán thöùc cuûa chöông
I SÖÏ KHUÙC XAÏ AÙNH SAÙNG - THAÁU KÍNH.
1- Hieän töôïng khuùc xaï aùnh saùng.
- Hieän töôïng khuùc xaï laø hieän töôïng tia saùng truyeàn töø moâi tröôøng
trong suoát naøy sang moâi tröôøng trong suoát khaùc bò gaõy khuùc taïi maët
phaân caùch giöõa hai moâi tröôøng.
- Khi tia saùng truyeàn töø khoâng khí sang caùc moâi tröôøng trong suoát raén,
loûng khaùc nhau thì goùc khuùc xaï nhoû hôn goùc tôùi. Ngöôïc laïi, khi tia saùng
truyeàn töø caùc moâi tröôøng trong suoát khaùc sang khoâng khí thì goùc khuùc xaï
lôùn hôn goùc tôùi.
- Khi taêng (hoaëc giaûm) goùc tôùi thì goùc khuùc xaï cuõng taêng (hoaëc
giaûm).
- Goùc tôùi 0
o
(tia saùng vuoâng goùc vôùi maët phaân caùch) thì tia saùng
khoâng bò khuùc xaï.
2- Thaáu kính hoäi tuï:
a) Ñaëc ñieåm cuûa thaáu kính hoäi tuï:
- Thaáu kính hoäi tuï coù phaàn rìa moûng hôn phaàn giöõa.
Thùc hiÖn: Hoµng ThÞ LÖ Thñy - 43 - Trêng THCS sè 1 Nh©n Tr¹ch
- I: ñieåm tôùi.
- SI: tia tôùi.
- IK: tia khuùc xaï.
- NN’: phaùp tuyeán taïi ñieåm
tôùi.
- SIN = i : goùc tôùi.
^
^
S
I
K
N
N’
i
r
Nöôùc
Khoâng
khí
+ ( ∆): truïc chính.
+ O: quang taâm.
+ F vaø F’: caùc tieâu cöï
+ OF = OF’ = f : tieâu cöï
OF F’()

- Moät chuøm tia tôùi song song vôùi truïc chính cuûa thaáu kính hoäi tuï cho
chuøm tia loù hoäi tuï taïi tieâu ñieåm cuûa thaáu kính.
- Duøng thaáu kính hoäi tuï quan saùt doøng chöõ thaáy lôùn hôn so vôùi khi
nhìn bình thöôøng.
b) Ñöôøng truyeàn cuûa ba tia saùng ñaëc bieät qua thaáu kính
hoäi tuï:
c) AÛnh cuûa vaät taïo bôûi thaáu kính hoäi tuï:
- Vaät ñaët ngoaøi khoaûng tieâu cöï cho aûnh thaät, ngöôïc chieàu vôùi vaät.
Khi vaät ñaët raát xa thaáu kính thì aûnh thaät coù vò trí caùch thaáu kính moät
khoaûng baèng tieâu cöï.
- Vaät ñaët trong khoaûng tieâu cöï thì cho aûnh aûo, lôùn hôn vaät vaø
cuøng chieàu vôùi vaät.
d) Döïng aûnh taïo bôûi thaáu kính hoäi tuï:
Muoán döïng aûnh A’B’ cuûa AB qua thaáu kính (AB vuoâng goùc vôùi truïc
chính, A naèm treân truïc chính), chæ caàn döïng aûnh B’ cuûa B baèng caùch
veõ ñöôøng truyeàn cuûa hai trong ba tia saùng ñaëc bieät, sau ñoù töø B’ haï
vuoâng goùc xuoáng truïc chính laø ta coù aûnh A’ cuûa A.
OF F’()
(1)
(2)
(3)
 (1): Tia tôùi ñi qua quang taâm thì tia loù tieáp
tuïc ñi thaúng (khoâng bò khuùc xaï) theo phöông
cuûa tia tôùi.
 (2): Tia tôùi song song vôùi truïc chính thì tia loù
ñi qua tieâu ñieåm.
 (3): Tia tôùi ñi qua tieâu ñieåm thì tia loù song
OF F’() A
A’
B’
B
OF F’() AA’
B
B’

3- Thaáu kính phaân kì:
a) Ñaëc ñieåm cuûa thaáu kính phaân kì:
- Thaáu kính phaân kì coù phaàn rìa daøy hôn phaàn giöõa.
- Chuøm tia tôùi song song vôùi truïc chính cuûa thaáu kính phaân kì cho
chuøm tia loù phaân kì.
b) Ñöôøng truyeàn cuûa hai tia saùng ñaëc bieät qua thaáu kính
phaân kì:
c) AÛnh cuûa vaät taïo bôûi thaáu kính phaân kì:
- Vaät saùng ñaët ôû moïi vò trí tröôùc thaáu kính phaân kì luoân cho aûnh
aûo, cuøng chieàu, nhoû hôn vaät vaø luoân naèm trong khoaûng tieâu cöï cuûa
thaáu kính.
- Vaät ñaët raát xa thaáu kính, aûnh aûo cuûa vaät coù vò trí caùch thaáu
kính moät khoaûng baèng tieâu cöï.
d) Döïng aûnh taïo bôûi thaáu kính phaân kì:
Töông töï nhö döïng aûnh taïo bôûi thaáu kính hoäi tuï.
OF F’()
+ ( ∆): truïc chính.
+ O: quang taâm.
+ F vaø F’: caùc tieâu cöï
+ OF = OF’ = f : tieâu cöï
OF F’()
(1)
(2)
 (1): Tia tôùi song song vôùi truïc chính thì tia loù
keùo daøi ñi qua tieâu ñieåm.
 (2): Tia tôùi ñeán quang taâm thì tia loù tieáp
tuïc truyeàn thaúng theo phöông cuûa tia tôùi.
OF F’() A
B
A’
B’

II. MAÉT VAØ CAÙC DUÏNG CUÏ QUANG HOÏC ÑÔN GIAÛN
1- Söï taïo aûnh treân phim trong maùy aûnh
- Moãi maùy aûnh ñeàu coù ba boä phaän chuû yeáu: vaät kính, buoàng toái
vaø choå ñaët phim. Ngoaøi ra trong maùy aûnh coøn coù cöûa ñieàu chænh ñoä
saùng vaø cöûa saäp.
- Vaät kính cuûa maùy aûnh laø moät thaáu kính hoäi tuï.
- AÛnh treân phim laø aûnh thaät, nhoû hôn vaät vaø ngöôïc chieàu vôùi vaät.
2- Maét:
- Nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa maét gioáng nhö moät maùy aûnh. Hai boä
phaän quan trong nhaát cuûa maét laø thuûy tinh theå vaø maøn löôùi (coøn goïi laø
voõng maït).
- Thuûy tinh theå ñoùng vai troø nhö vaät kính trong maùy aûnh, coøn maøn
löôùi nhö phim. AÛnh cuûa vaät maø ta nhìn hieän treân maøn löôùi.
- Ñieåm xa nhaát maø maét coù theå nhìn roõ ñöôïc khi khoâng ñieàu tieát goïi
laø ñieåm cöïc vieãn (kí hieäu CV).
- Ñieåm gaàn nhaát maø maét coù theå nhìn thaáy ñöôïc goïi laø ñieåm cöïc
caän (kí hieäu CC).
* Maét caän thò:
+ Maét caän thò laø maét coù theå nhìn roõ nhöõng vaät ôû gaàn, nhöng
khoâng nhìn roõ nhöõng vaät ôû xa.
+ Kính caän laø kính phaân kì. Maét caän phaûi ñeo kính phaân kì ñeå nhìn
roõ nhöõng vaät ôû xa. Kính caän thò thích hôïp coù tieâu ñieåm F truøng vôùi
ñieåm cöïc vieãn (CV) cuûa maét.
* Maét laõo:

+ Maét laõo nhìn roõ nhöõng vaät ôû xa, nhöng khoâng nhìn roõ nhöõng vaät
ôû gaàn.
+ Kính laõo laø kính hoäi tuï. Maét laõo phaûi ñeo kính hoäi tuï ñeå nhìn roõ
nhöõng vaät ôû gaàn.
3- Kính luùp:
- Kính luùp laø thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï ngaén. Ngöôøi ta duøng kính
luùp ñeå quan saùt caùc vaät nhoû.
+ Moãi kính luùp coù ñoä boäi giaùc (kí hieäu G) ñöôïc ghi treân vaønh kính
baèng caùc con soá nhö 2x, 3x, 5x … kính luùp coù ñoä boäi giaùc caøng lôùn
thì quan saùt aûnh caøng lôùn.
+ Giöõa ñoä boäi giaùc vaø tieâu cöï (ño baèng cm) coù heä thöùc: f
G
25
=
Vaät caàn quan saùt phaûi ñaët trong khoaûng tieâu cöï cuûa kính ñeå cho aûnh aûo
lôùn hôn vaät. Maét nhìn thaáy aûnh aûo ñoù.
III.. AÙNH SAÙNG VAØ MAØU SAÉC
1- AÙnh saùng traéng vaø aùnh saùng maøu:
- AÙnh saùng Maët trôøi (tröø luùc bình minh vaø hoaøng hoân) vaø caùc ñeøn
daây toùc noùng saùng phaùt ra aùnh saùng traéng.
- Coù moät soá nguoàn saùng phaùt ra tröïc tieáp aùnh saùng maøu. Cuõng
coù theå taïo ra aùnh saùng maøu baèng caùch chieáu chuøm saùng traéng qua taám
loïc maøu.
2- Söï phaân tích aùnh saùng traéng:
- Coù theå phaân tích moät chuøm saùng traéng thaønh nhöõng chuøm saùng
maøu khaùc nhau baèng caùch cho chuøm saùng traéng ñi qua moät laêng kính
hoaëc phaûn xaï treân maët ghi cuûa moät dóa CD.
- Trong chuøm saùng traéng coù chöùa nhieàu chuøm saùng maøu khaùc nhau.
3- Söï troän caùc aùnh saùng maøu:
- Coù theå troän hai hoaëc nhieàu aùnh saùng maøu vôùi nhau ñeå ñöôïc maøu
môùi.

- Ñaëc bieät, coù theå troän caùc aùnh saùng ñoû, xanh luïc vaø xanh lam vôùi
nhau ñeå ñöôïc aùnh saùng traéng. Ba maøu ñoù laø ba maøu cô baûn cuûa aùnh
saùng.
+ Khi troän caùc aùnh saùng ñoû vôùi aùnh saùng xanh luïc ta ñöôïc maøu
vaøng.
+ Khi troän aùnh saùng ñoû vôùi aùnh saùng xanh lam ta ñöôïc maøu ñoû ñen
saäm.
+ Khi troän caùc aùnh saùng xanh luïc vôùi aùnh saùng xanh lam ta ñöôïc
maøu xanh hoøa bình thaãm.
+ Khi troän caùc aùnh saùng coù maøu töø ñoû ñeán tím laïi vôùi nhau ta
cuõng ñöôïc aùnh saùng traéng.
4- Maøu saéc caùc vaät döôùi aùnh saùng traéng vaø döôùi aùnh saùng
maøu:
- Khi nhìn moät vaät coù maøu naøo thì coù aùnh saùng maøu ñoù töø vaät
ñeán maét ta.
- Vaät coù maøu traéng coù khaû naêng taùn xaï taát caû caùc aùnh saùng
maøu.
- Vaät coù maøu naøo thì taùn xaï maïnh aùnh saùng maøu ñoù, nhöng taùn xaï
keùm aùnh saùng caùc maøu khaùc.
- Vaät maøu ñen khoâng coù khaû naêng taùn xaï baát kì aùnh saùng maøu
naøo.
5- Taùc duïng cuûa aùnh saùng:
- AÙnh saùng coù caùc taùc duïng nhieät, taùc duïng sinh hoïc vaø taùc duïng
quang ñieän. Ñieàu ñoù chöùng toû aùnh saùng coù naêng löôïng.
- Trong caùc taùc duïng treân, naêng löôïng aùng saùng ñöôïc bieán ñoåi
thaønh caùc naêng löôïng khaùc nhau.
- Aùnh saùng coù taùc duïng sinh hoïc. Con ngöôøi, caùc ñoäng vaät vaø caùc loaïi
caây xanh caàn phaûi coù aùnh saùng ñeå duy trì söï soáng.
- Aùnh saùng coù taùc duïng quang ñieän. Aùnh saùng chieáu vaøo pin quang ñieän
laøm cho pin phaùt ra ñöôïc doøng ñieän.
- Aùnh saùng mang naêng löôïng.

- Trong caùc taùc duïng neâu treân, quang naêng ñaõ chuyeån hoaù thaønh caùc
daïng naêng löôïng khaùc nhö: nhieät naêng, ñieän naêng vaø naêng löôïng caàn
thieát cho söï soáng.
B- MOÂT SOÁ BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG
1. Töï luaän:
Baøi 1: Vaät saùng AB coù ñoä cao h = 1cm ñöôïc ñaët vuoâng goùc tröôùc
moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f = 12cm. Ñieåm A naèm treân truïc chính cuûa
thaáu kính vaø caùch thaáu kính moät khoaûng d = 36cm.
a/ Döïng aûnh A’B’ cuûa AB taïo bôûi thaáu kính ñaõ cho.
b/ Baèng kieán thöùc hình hoïc haõy tính chieàu cao h’ cuûa aûnh vaø tính
khoaûng caùch d’ töø aûnh ñeán thaáu kính.
Höôùng daãn
Baøi 2: Vaät saùng AB coù ñoä cao h = 1cm ñöôïc ñaët vuoâng goùc tröôùc
moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu cöï f = 12cm. Ñieåm A naèm treân truïc chính cuûa
thaáu kính vaø caùch thaáu kính moät khoaûng d = 8cm.
khoaûng caùch d’ töø aûnh tôùi thaáu kính.
Höôùng daãn
A’
A
B
B’
F
F’
O
I
H
- Xeùt ∆ABF ñoàng daïng vôùi ∆OHF ta
coù:
cm
AF
OFAB
OH
OF
AF
OH
AB
5,0
.
==⇒=
maø A’B’ = OH = 0,5cm
- Xeùt ∆A’B’F’ ñoàng daïng vôùi ∆OIF’ ta
coù:
cm
OI
BAOF
FA
FA
OF
BA
OI
6
'''.
''
''
'
''
==⇒=
OF = OF’ = 12 ; AB = 1; OA = 36
Tính: A’B’ = ? vaø OA’ = ?
- Xeùt ∆OB’F’ ñoàng daïng vôùi ∆BB’I ta
coù:
'
3
2
'
2
3
8
12
'
''
OBBB
BB
OB
BI
OF
=⇒===
- Xeùt ∆A’B’O ñoàng daïng vôùi ∆ABO ta
coù:
3
'
3
2
'
'
''
''''
=
−
=
−
==
OBOB
OB
BBOB
OB
OB
OB
AB
BA
cmABBA 31.33'' ===⇒
Ta coù:
OF F’A
B
A’
B’
I

Baøi 3: Moät vaät saùng AB coù ñoä cao h = 1cm ñöôïc ñaët vuoâng goùc
tröôùc moät thaáu kính phaân kì coù tieâu cöï f = 12cm. Ñieåm A naèm treân truïc
chính cuûa thaáu kính vaø caùch thaáu kính moät khoaûng d = 24cm.
khoaûng caùch d’ töø aûnh tôùi thaáu kính.
Höôùng daãn
Baøi 4: Ñaët moät vaät AB tröôùc moät thaáu kính coù tieâu cöï f = 12cm. Vaät
AB coù chieàu cao h = 1cm caùch thaáu kính moät khoaûng d = 8cm. A naèm treân
truïc chính. Haõy döïng aûnh A’B’ cuûa AB vaø tính ñoä lôùn cuûa aûnh so vôùi vaät
trong hai tröôøng hôïp:
a/ Thaáu kính laø hoäi tuï.
b/ Thaáu kính laø phaân kì.
Qua ñoù nhaän xeùt aûnh trong hai tröôøng hôïp.
OF = OF’ = 12 ; AB = 1; OA = 8
Tính: A’B’ = ? vaø OA’ = ?
OF F’A
B
A’
B’
I
- Xeùt ∆BB’I ñoàng daïng vôùi ∆B’OF ta coù:
'2'2
12
24
'
'
OBBB
OB
BB
OF
BI
=⇒===
- Xeùt ∆ABO ñoàng daïng vôùi ∆A’B’O ta coù:
3
'
''2
'
''
'''
=
+
=
+
==
OB
OBOB
OB
OBBB
OB
BO
BA
AB
cm
AB
BA 33,0
3
1
3
'' ≈==⇒
Ta coù: cm
AB
BAOA
OA
OA
OA
BA
AB
8
1
3
1
.24
''.
'
'''
===⇒=AB = 1 ; OF = OF’ = 12 ; OA = 24.
Tính A’B’ = ? vaø OA’ = ?

Höôùng daãn
1/ Thaáu kính hoäi tuï 2/ Thaáu
kính phaân kì
HS töï tính ñoä lôùn cuûa aûnh trong hai tröôøng hôïp.
* Nhaän xeùt veà aûnh trong hai tröôøng hôïp:
- Gioáng nhau: ñeàu laø aûnh aûo, cuøng chieàu vôùi vaät.
- Khaùc nhau: + Ñoái vôùi thaáu kính hoäi tuï: aûnh lôùn hôn vaät vaø ôû
xa thaáu kính hôn vaät.
+ Ñoái vôùi thaáu kính phaân kì: aûnh aûo nhoû hôn vaät vaø ôû
gaàn thaáu kính hôn vaät.
Baøi 5: Ngöôøi ta chuïp aûnh moät chaäu caây cao 1m, ñaët caùch maùy aûnh
2m. Phim caùch vaät kính 6cm.
1/ Veõ hình bieåu dieãn.
2/ Tính chieàu cao cuûa aûnh treân phim.
Höôùng daãn
OF F’A
B
A’
B’
I
OF F’A
B
B’
A’
I
A
B
B’
A’
O
F’
I
Xeùt ∆OAB ñoàng daïng vôùi ∆OA’B’ ta
coù:
cm
OA
OAAB
BA
OA
OA
BA
AB
3
200
6.100'.
''
'''
===⇒=

Baøi 6: Moät ngöôøi ñöùng ngaém moät caùi cöûa caùch xa 5m, cöûa cao 2m.
Tính ñoä cao cuûa aûnh caùi cöûa treân maøn löôùi cuûa maét. Coi thuûy tinh theå
nhö moät thaáu kính hoäi tuï, caùch maøng löôùi 2cm.
Höôùng daãn
* Baøi 7: Vaät kính cuûa moät maùy aûnh laø moät thaáu kính hoäi tuï coù tieâu
cöï 8cm. Maùy aûnh ñöôïc höôùng ñeå chuïp aûnh cuûa moät vaät cao 40cm, ñaët
caùch maùy aûnh 1,2m.
1/ Döïng aûnh cuûa vaät treân phim (khoâng caàn ñuùng tæ leä).
2/ Tính ñoä cao cuûa aûnh treân phim.
Höôùng daãn
A
B
B’
A’
O
F’
I
Xeùt ∆OAB ñoàng daïng vôùi ∆OA’B’ ta
coù:
cm
OA
OAAB
BA
OA
OA
BA
AB
8,0
500
2.200'.
''
'''
===⇒=
A
B
B’
A’
O
F
I
- ∆OAB ñoàng daïng vôùi ∆OA’B’ ta coù:
AB
BA
OAOA
OA
OA
AB
BA ''
'
'''
=⇒= (1)
maø: AB = OI vaø ∆A’B’F ñoàng daïng ∆OIF
ta coù:
1
'''''''
−=
−
===
OF
OA
OF
OFOA
OF
FA
OI
BA
AB
BA
AB
BA
OF
OA ''
1
'
+=⇒ hay 





+=
AB
BA
OFOA
''
1.' (2)
Töø (1) vaø (2) suy ra:






+=
AB
BA
OF
AB
BA
OA
''
1
''
hay AB
BA
AB
BA
OF
OA ''
1
''
. +=
Thay soá vaøo ta ñöôïc:
AB
BA
AB
BA ''
1
''
.
8
120
+= hay 112
8''
=
AB
BA
cmABBA 86,2
112
8
40
112
8
'' ≈==⇒
AB = 40cm ; OA = 120cm ; OF = 8cm
Tính: A’B’ = ?

Baøi 8: Moät ngöôøi duøng kính luùp coù tieâu cöï 10cm ñeå quan saùt moät
vaät nhoû. Vaät ñaët caùch thaáu kính 8cm.
1/ Döïng aûnh cuûa vaät qua kính (khoâng caàn ñuùng tæ leä).
2/ Nhaän xeùt veà tính chaát aûnh.
3/ AÛnh lôùn hay nhoû hôn vaät bao nhieâu laàn?
Höôùng daãn
Baøi 9:
1/ Moät ngöôøi chæ nhìn roõ caùc vaät ôû caùch maét töø 15cm ñeán 50cm.
Hoûi maét ngöôøi ñoù bò taät gì? Ngöôøi aáy phaûi ñeo kính gì? Khi ñeo kính phuø
hôïp ngöôøi aáy nhìn roõ vaät xa nhaát caùch maét bao nhieâu?
OF F’A
B
A’
B’
I
2/ AÛnh aûo, cuøng chieàu vaø lôùn hôn vaät.
3/ So saùnh AB vaø A’B’
- ∆OAB ñoàng daïng vôùi ∆OA’B’ ta coù:
8
'''' OA
OA
OA
AB
BA
== (1)
- ∆F’OI ñoàng daïng vôùi ∆F’A’B’ ta coù:
10
'
1
10
'10
'
'''' OAOA
OF
AF
OI
BA
+=
+
== (2)
Vì: OI = AB neân töø (1) vaø (2) ta coù:
cmOA
OAOA
40'
10
'
1
8
'
=⇒+= thay vaøo (1)
tacoù:
5
8
40''
==
AB
BA
⇒ Vaäy aûnh lôùn gaáp 5 laàn

2/ Maét ngöôøi giaø thöôøng maéc taät gì? Phaûi ñeo kính loaïi gì? Khi ñeo kính
phuø hôïp thì ngöôøi aáy coù nhìn thaáy caùc vaät ôû xa khoâng?
Höôùng daãn
1/ Ngöôøi aáy bò caän thò. Ngöôøi aáy phaûi ñeo kính phaân kì. Kính ñeo phuø
hôïp thì ngöôøi aáy coù theå nhìn ñöôïc caùc vaät ôû raát xa (voâ cöïc).
2/ Maét ngöôøi giaø thöôøng laø maét laõo. Phaûi ñeo kính hoäi tuï. Khi ñeo kính
phuø hôïp thì nhìn roõ ñöôïc caùc vaät ôû gaàn, nhöng khoâng nhìn roõ caùc vaät ôû
xa. Do ñoù ngöôøi coù maét laõo thì khi nhìn gaàn phaûi ñeo kính, khi nhìn xa thì boû
kính ra.
Baøi 10. Moät vaät saùng AB coù daïng muõi teân ñöôïc ñaët vuoâng goùc vôùi
truïc chính cuûa 1 thaáu kính phaân kì, ñieåm A naèm treân truïc chính, caùch thaáu
kính 20cm. thaáu kính coù tieâu cöï 20cm.
a) Haõy veõ aûnh cuûa vaät AB cho bôûi thaáu kính?
b) Tính ñoä cao cuûa aûnh?
ÑAÙP AÙN:
a) Xem hình
b) A’B’ laø aûnh aûo.
c) Vì ñieåm A truøng vôùi ñieåm F, neân BO vaø AI laø 2 ñöôøng cheùo cuûa HCN
BAOI. Ñieåm B’ laø giao ñieåm cuûa 2 ñöôøng cheùo. A’B’ laø ñöôøng trung bình
cuûa tam giaùc ABO.
Ta coù O’A =
1
10
2
OA cm= . Aûnh naèm caùch thaáu kính 10cm.
Baøi 11. Moät vaät cao 1,2m ñaët caùch maùy aûnh 2m thì cho ta aûnh coù chieàu
cao laø 3cm.
a) Haõy tính khoaûng caùch töø aûnh ñeán vaät luùc chuïp aûnh.
b) Tính tieâu cöï cuûa vaät kính?
HD. a) Khoaûng caùch töø aûnh ñeán quang taâm O cuûa thaáu kính trong maùy
aûnh:

Aûnh A’B’ cuûa vaät AB coù theå bieåu dieãn nhö hình
∆ABO ñoàng daïng ∆A’B’O ta coù:
' ' ' . ' ' 200.3
' 5( )
120
OA A B OA A B
OA cm
OA AB AB
= => = = =
Vaäy khoaûng caùch töø vaät ñeán aûnh laø: AA’ = 200+ 5 = 205(cm)
b) Tieâu cöï cuûa vaät kính:
Ta coù ∆OIF ’ ñoàng daïng ∆A’B’F ‘ neân:
' ' ' ' ' 5 3
1 ' 5( )
' '
OA OF A B
OF cm
OF OI OF AB
−
= => = + => ≈
Baøi 12. Vaät kính cuûa 1 maùy aûnh coù tieâu cöï 5cm. ngöôøi ta duøng maùy
aûnh ñoù ñeå chuïp 1 ngöôøi cao 1,6m vaø ñöùng caùch maùy aûnh 3m.
a) Haõy döïng aûnh cuûa ngöôøi ñoù ôû treân phim ( khoâng caàn ñuùng tæ leä)
b) Tính chieàu cao cuûa aûnh.
c) Xaùc ñònh khoaûng caùch töø phim ñeán vaät.
HD a) Xem hình
b) h= AB = 160cm; d = OA = 300cm ; f = OF = 5cm. AF = OA - OF = 300 - 5 =
295(cm)
Keû theâm tia saùng thöù 3, töø B ñeán F, caét thaáu kính taïi H. HB’ // vôùi truïc
chính.
∆ABF ∼ ∆OHF (…)
OH OF
AB AF
= => OH =
5
160. 2,71
295
OF
AB cm
AF
= ≈
Vì OH = A’B’ neân A’B’ = 2,71cm.
c) OA’ = d’ = 5,1cm.

Baøi 13. Moät ngöôøi ñöùng tröôùc 1 toaø nhaø cao taàng moät khoaûng 20m.
neáu khoaûng caùch töø theå thuûy tinh ñeán maøng löôùi cuûa maét ngöôøi aáy laø
2cm thì aûnh cuûa toaø nhaø trong maét treân maøng löôùi laø 1,5cm.
Haõy tính ngöôøi aáy troâng thaáy ñöôïc bao nhieâu taàng nhaø. Bieát moãi taàng
cao 3m.
HD: Coi aûnh cuûa toaø nhaø trong maøng löôùi cuûa maét laø aûnh taïo bôûi
thaáu kính hoäi tuï.
Goïi AB laø phaàn chieàu cao ngoâi nhaø maø aûnh A’B’ cuûa noù hieän treân
maøng löôùi cuûa maét
Ta coù :
' '. 1,5.2000
1500( )
' ' ' ' 2
AB OA A B OA
AB cm
A B OA OA
= => = = =
Vaäy soá taàng ngöôøi aáy troâng thaáy laø: n =
15
5
3
= (taàng)
Caâu 14: Haõy neâu moät ví duï veà nguoàn phaùt ra aùnh saùng traéng vaø hai ví
duï veà caùch taïo ra aùnh saùng ñoû.
(Nguoàn phaùt ra aùnh saùng traéng nhö: Maët trôøi, ñeøn ñieän, ñeøn oáng …
Caùch taïo ra aùnh saùng ñoû: Chieáu aùnh saùng traéng qua taám loïc maøu ñoû, duøng ñeøn
LED ñoû, duøng buùt laze phaùt ra aùnh saùng ñoû).
Caâu 15: Laøm theá naøo ñeå bieát trong chuøm saùng do moät ñeøn oáng phaùt
ra coù nhöõng aùnh saùng maøu naøo?
(Ta cho chuøm saùng ñoù chieáu qua moät laêng kính hay chieáu vaøo maët ghi cuûa moät dóa
CD).
Caâu 16: Chieáu moät aùnh saùng ñoû vaøo moät tôø giaáy traéng ta thaáy tôø
giaáy coù maøu gì? Neáu thay baèng tôø giaáy maøu xanh ta seõ thaáy tôø giaáy
coù maøu gì?
(Chieáu moät aùnh saùng ñoû vaøo tôø giaáy traéng ta thaáy tôø giaáy coù maøu ñoû. Neáu thay
baèng tôø giaáy xanh ta thaáy tôø giaáy gaàn nhö caùo maøu ñen).
Caâu 17: Em hieåu theá naøo laø taùc duïng nhieät cuûa aùnh saùng? Taùc duïng
nhieät cuûa aùnh saùng treân caùc ñoà vaät coù maøu saéc khaùc nhau thì khaùc
nhau nhö theá naøo?
(Taùc duïng nhieät cuûa aùnh saùng laø taùc duïng laøm noùng caùc vaät khi coù aùnh saùng
chieáu vaøo caùc vaät ñoù. Caùc vaät coù maøu toái thì haáp thuï naêng löôïng aùnh saùng maïnh
hôn caùc vaät coù maøu saùng, neân noùng leân nhieàu hôn).

Tai lieu on_thi_vao_lop_10_mon_vat_ly

Tai lieu on_thi_vao_lop_10_mon_vat_ly

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (17)

Similar to Tai lieu on_thi_vao_lop_10_mon_vat_ly

Similar to Tai lieu on_thi_vao_lop_10_mon_vat_ly (20)

Tai lieu on_thi_vao_lop_10_mon_vat_ly