Download to read offline
![Recenzja
Grzegorz
„Dobre dziecko” Romy Ligockiej Wołoszyn
„B G
yłam tylko samotną dziew- trafi wznieść się ponad, w tym wypadku rzegorz Wołoszyn – urodzony
czynką w obcym świecie uzasadnione, zwątpienie w ludzi. Może w 1976 roku w Nisku, od kilkuna-
i chyba ciągle nią jestem. jest to rozpaczliwe poszukiwanie dobra stu lat mieszka w Krakowie. Na-
Dopiero jako dorosła kobieta zrozu- w człowieku. Znamienne jest to, gdy pi- uczyciel języka polskiego, instruktor te-
miałam, że ta dziewczynka nie opuści sze, że tak naprawdę nie ma złych ludzi. atralny, animator kultury. Debiutował
mnie już nigdy”. Ta refleksja nasuwa Tak jakby za świętym Tomaszem stara- w 2005 roku arkuszem Zawsze sło-
się Romie Ligockiej w odległej Argen- ła się wyjaśnić skąd na świecie powsta- wo (Nagroda Główna w konkursie w ra-
tynie, w miejscu, które jak rama kom- je zło. mach I Spotkań Krakowskich Pedago-
pozycyjna spina nową książkę autorki Powieść ta z pewnością ma charak- gów-Poetów). Drukował w prasie lite-
Dziewczynki w czerwonym płaszczy- ter psychoanalizy, łącząc w sobie kilka rackiej i kulturalnej. Redaktor Serwisu
ku. W Buenos Aires podczas krótkiej gatunków. Z pewnością nie jest to jed- „Poezja Polska” oraz „Poeci po Godzi-
chwili oczekiwania na szofera powraca- norodna autobiografia. Jak już wcze- nach”. Jego książka Poliptyk została
ją wspomnienia z dzieciństwa, których śniej zostało wspomniane równorzędne nagrodzona w V Ogólnopolskim Kon-
czytelnicy za sprawą pierwszoosobo- stają się losy jej matki, a włączony w tok kursie na Autorską Książkę Literacką
wej narracji stają się poniekąd bezpo- fabularny Pamiętnik Anny Abraha- Świdnica 2012. Serdecznie gratulujemy
średnimi świadkami. Po argentyńskim merówny stanowi zapis minionej epo-
wstępie otwiera się drugi, główny plan ki i obyczajowości. Możemy się dowie-
powieści (a jak się okaże nieostatni). dzieć m.in. co o Liebliengu (przyszłym Przerwany spacer
Opowiadanie prowadzone w czasie te- ojcu Romy) myślała jej babcia oraz, że Żabie perspektywy, wąskie, spodnie.
raźniejszym pogłębia wrażenie blisko- już wówczas było „[…] w Krakowie nie- Wszystko już obce, choć dobrze znajo-
ści tamtych wydarzeń, ciągłej ich obec- raz powietrze takie uciążliwe”. Ligocka me:
ności w umyśle pisarki. Ligocka po raz wujka Arka, powtarzającego frazę: „Jak sama podsuwa nam możliwości inter- Ulice, liceum, cele aresztu. Park.
kolejny powraca do czasów młodości człowiek przeżył te obozy…”. Powróce- pretacji książki. Fabularyzowanie wła-
i przeżywa je od nowa. nie do normalności „po tym wszystkim” snych wspomnień nie jest bezpodstaw- Rysy w pamięci kreślą twarze –
Tym razem wspomnienia dotyczące nie było łatwe, co bardzo udatnie obra- ne i da się logicznie wytłumaczyć. Sko- Kubistyczny witaż okuty mrokiem.
powojennego okresu rozpoczynają się, zuje Ligocka, na przykładzie własnych ro autorka pisząc: „[…] kiedy dzieje się Ułamki beweli kłują powieki
gdy Roma ma 12 lat. Historia dziew- wspomnień. Po drugie określeniem coś złego, co wydaje mi się ponad siły,
czynki przedstawiana jest z perspekty- „dobre dziecko” zostaje nazwana matka próbuje najpierw się oddalić — odejść I nie sposób przymknąć, dopiąć swe
wy dziecka, które wielu rzeczy nie rozu- Ligockiej, Tosia w pierwszym fragmen- od tego nieszczęścia, choćby myślami, Ego z błysków, sileń, puklin. Przez czas,
mie, na inne patrzy z naturalną naiw- cie Pamiętnika Anny Abrahamerowej. na bezpieczną odległość” zdaje się tłu- Choć się nie przelewa: otacza, zacieśnia
nością. To przydaje powieści walorów W związku z tym otwiera to pole dywa- maczyć, że wymogi powieści stanowią
niekiedy komicznych (np. gdy opisana gacji o kim, tak naprawdę, jest książka, idealny dystans, z którego można opi- Kręgi jak wyrzucony z wody kamień,
jest śmierć Stalina) i sprawia, że czytel- i czyja historia miała być w niej przed- sać swoje naznaczone dramatem życie. który uderza i zapada w punkt.
nikowi łatwiej jest pojąć rozumowanie stawiona. Ów pamiętnik babci Romy, W tych rozważaniach o gatunku Z tego punktu widzę te same kręgi
dziecka. Z pewnością wymagało to od nota bene niezwykle ważny dla autorki, przychodzi z pomocą podtytuł, który
pisarki niemałego trudu, by z perspek- który przeplata opowiadaną historię, brzmi Intymna spowiedź dziewczynki Biegnące w przeciwną stronę.
tywy czasu tak trafnie uchwycić spo- poszerza także plan czasowy powieści. w czerwonym płaszczyku. Oprócz na-
sób myślenia młodziutkiej osoby, uwi- Tym, co łączy matkę i córkę jest bar- wiązania do debiutanckiej książki (wy-
kłanej w zawirowania historii. Czasem dzo bolesne wyobcowanie. Obie kobie- korzystanie elementów grafiki okład-
pojawiają się komentarze dorosłej pi- ty nie potrafią odnaleźć się w nowej rze- ki) i kultowego, za sprawą filmu Spiel-
sarki, które wyjaśniają pewne kontek- czywistości. Tosia już po wojnie straciła berga, symbolu Holocaustu, mamy do
sty lub antycypują dalsze skutki takich męża, teraz musi znów walczyć o prze- czynienia z eksplikacją motywów po-
a nie innych wyborów. Bardzo ważną trwanie w komunistycznej Polsce, a na wstania książki. Ligocka czyni z czy-
postacią, głównym bohaterem powie- dodatek swoje uczucia lokuje w żona- telników mimowolnych powierników
ści zaraz po samej narratorce, jest jej tym mężczyźnie. Roma zaś niezrozu- i spowiedników jej wyznania. Książka
matka, nazywana pieszczotliwie Tosią. miana ani przez dorosłych, ani przez Dobre dziecko dopełnia osobistą trylo-
Książka przedstawia złożone stosun- rówieśników, często upokarzana, zagu- gię, do której zaliczają się: Dziewczyn-
ki matki i córki, skomplikowane przez biona we własnych pragnieniach ucie- ka w czerwonym płaszczyku i Tylko ja
doświadczenia wojny i trudne lata PRL. ka w świat literatury i sztuki, gdzie od- sama. Ligocka kolejny raz odwołuje się
Jednakże tło polityczne, choć odgry- najduje chwile uspokojenia. Dopiero w niej do własnych przeżyć, przy czym
wa znaczącą rolę w kształtowaniu się dzięki wyobraźni zaspokaja potrzeby potrafi przedstawić fakty w odmienny,
tej relacji, nie jest jej jedynym determi- bliskości i ciepła. Stąd wywodzi się jej ciekawy i wciągający sposób; tu za spra-
nantem. Przede wszystkim to nieszczę- zamiłowanie do teatru; wyjaśniając dla- wą perspektywy narratora jako dojrze-
Grzegorz Wołoszyn
ł
śliwa miłość — której Roma długo nie czego chciałaby zostać aktorką mówi, że wającej nastolatki. Po prostu: książki
POLIPTYK
potrafi zaakceptować — Tosi i „wujka” pragnie stać się kimś innym. Chciałaby Ligockiej dobrze się czyta.
Miejska Biblioteka Publiczna
Arka oraz nieodparta chęć normalne- cieszyć się swoją beztroską młodością, Michał Bryda
im. Cypriana K. Norwida
go, szczęśliwego życia. Z tego powo- lecz sytuacja wbrew jej woli wymaga od Artykuł ukazał się na
Świdnica 2012
du tytuł książki ma charakter dwoja- niej niespotykanej dojrzałości i mądro- www.fragile.net.pl.
ki i przewrotny. Po pierwsze dlatego ści. Na tę samotność wpływa również
że Roma, jako dorastająca dziewczyna żydowskie pochodzenie, co objawia się,
nie była posłusznym i zdyscyplinowa-
nym dzieckiem. Jej krnąbrny charak-
ter miał swoje uzasadnienie w trauma-
gdy Roma wyznaje, iż jej marzeniem
jest choinka na święta.
Pomimo wielu krzywd, które do-
Yeti radzi:
tycznych przeżyciach związanych z woj-
ną, krakowskim gettem i ciągłą walką
znała od innych ludzi autorka wciąż ma
w sobie niewyczerpane pokłady empa-
S³owa przelane
o życie. Książka nie jest zwyczajnym
pamiętnikiem z okresu dojrzewania.
tii i zrozumienia. Chociaż jest to rzad-
kie w dzisiejszych czasach, w których na papier pomagaj¹,
ale te¿ szkodz¹
Zresztą tak samo zranieni są pozostali wzajemne oskarżenia wysuwane bez
bohaterowie powieści. O czym świad- uwagi na ówczesne realia i konteksty
czą irytujące młodą Romę wyjaśnienia są na porządku dziennym. Ligocka po-
INFORMATOR styczeń 2013 LAMELLI.COM.PL 9](https://image.slidesharecdn.com/styczen13-130216162139-phpapp02/75/Styczen-13-9-2048.jpg)
![Recenzja
Grupa Każdy
prezentuje… …tkam gobelin mojego świata…
N Anna Pituch-Noworolska
a powitanie nowego roku wier-
sze dwóch młodych poetek
i poety, który niedawno dołą-
W
czył do poetyckiego Krakowa. Domi- iersze rozsypane to czwar- śli, porównania, wspomnienia. Potra- wypocząć od codziennych obowiązków,
nika Jiers porusza tematykę filozo- ta książka poetycka Anny Pi- fią też ukłuć, nie pozwalając zapomnieć, stwarzają szansę na zawarcie nowych
ficzną, zastanawia się nad bytem czło- tuch-Noworolskiej. Mnie że wszystko ma dwa końce, co najmniej ciekawych znajomości. To, co jednak
wieka we wszechświecie, pozostając osobiście porwała piękną, pełną życia, dwie strony, zwykle przeciwne sobie. w podróżach najważniejsze to powro-
jednocześnie wierną tradycyjnym ry- ciepłą i jesienną okładką. Wiersze Pi- Poniedziałek jako początek tygodnia ty. Możliwość powrotu do tego, co zna-
mom. U Moniki Maśnik dojrzewają tuch-Noworolskiej są jak te okładko- pracy jest jednym z najmniej lubianych ne nam, co dla nas dobre, daje nam siłę
nie tylko marzenia, dojrzewa także ona we liście: większe, mniejsze, kolorowe, dni tygodnia. Pituch-Noworolska znaj- i ochotę do kolejnych podróży. Powrót
sama jako poetka. Władysław Gorgoń lekkie, pełne energii. Obrazują nie tylko duje w nim natomiast coś bardzo pozy- u Pituch-Noworolskiej nie jest jednak
jest emerytowanym nauczycielem fizy- to, co łatwe, piękne i przyjemne. Zgod- tywnego, to dzień dający szansę, jeszcze tak piękny, jakby się mogło wydawać.
ki. Wiersze tworzy od lat, choć do Gru- nie z jesiennym skojarzeniem, porusza- nagi, bez obciążeń. Podobnie dzieje się Zależy czego dotyczy? Do czego człowiek
py Każdy trafił zaledwie kilka miesięcy ją także tematykę schyłku życia, staro- w przypadku zaobserwowanej sprzedaży i z jakiej podróży miałby powrócić? Po-
temu. Z powodzeniem pisze także opo- ści i śmierci. Książka została podzielona starej zabytkowej kamienicy przy ulicy dróżą jest także związek z drugim czło-
wiadania prozą. na pięć rozdziałów: Rzeka czasu, Między Kanoniczej w Krakowie. Historii, uczuć, wiekiem. Podróżą może być nowa cieka-
Aneta Kielan-Pietrzyk nami, Pory roku, Podróże i Takie tam zdarzeń – nie da się wycenić, nie można wa praca. Czasami powrót jest trudniej-
drobiazgi. Najciekawszy w myśli i najbo- ich sprzedać ani kupić. A jednak by ka- szy niż odejście.
gatszy w wiersze jest rozdział pierwszy. mienica nadal trwała, by miał kto zająć
Władysław Gorgoń się jej odrestaurowaniem, mury muszą Powrót jest koniecznością
Płyniemy łodzią w ciszy zostać wycenione i sprzedane. Dowodzi Bez prawa odwołania.
Motyl i róża Bez GPS-u, bez drogowskazu. to, że nie ma tylko bieli i czerni, że nie Tylko możliwość odejścia
Dziś za chwilę będzie wczoraj wszystko jest takie, jak nam się wydaje Jest nieznanym horyzontem-
Brutalny motyl A jutro na tzw. pierwszy rzut oka. Jest pustą kartką kalendarza.
jednym uderzeniem skrzydła Za zasłoną horyzontu Drugi rozdział Wierszy rozsypa- [Powrót, frag.]
z czarnym pasem [***Płyniemy łodzią w ciszy…, frag.] nych traktuje o miłości. Miłości burzli-
Strąca łzę rosy wej, pełnej wzlotów i upadków, namięt- Najnowszy tomik Anny Pituch-No-
z pomarszczonego starością Wiem, że powoli omijasz przeszkody, nej, której brakuje nocy, aby się spełnić. worolskiej kończy wiersz filozoficzny
płatka umierającej róży. Które kiedyś przeskakiwałeś w biegu z rozdziału Takie tam drobiazgi, w któ-
Bez wysiłku, nie patrząc wstecz. Strzelamy do siebie słowami, rym poetka zastanawia się, czy ktoś da
I chciałbym krzyknąć -„Nie pozwalam!” Miotamy przecinki, dwukropki, jeszcze raz szansę człowiekowi i czy czło-
Lecz milczę. Ja wiem i ty wiesz, że Ciskamy średniki, wiek jej nie zaprzepaści, tworząc narzę-
Nie mogę nic zrobić, niczego zmienić, Przycichamy przed atakiem w pauzach, dzia samozniszczenia, jak to ma miejsce
Bo cóż można wymagać od tego, Bo nikt nie zna tej dłoni, A dobijamy wykrzyknikami. obecnie. Z całą pewnością Anna Pituch-
który narodził się gąsienicą? Która naciśnie klawisz „enter”. [Bitwa frag.] -Noworolska nie zaprzepaściła swojej
[Rozmowa, frag.] szansy jako poetka, lecz oddała w ręce
Dominika Jiers Szybka jak baletnica w piruecie czytelników bardzo interesującą poezję,
Gwiazda samotna […] będącą jej kroniką dni na białych kart-
*** Rozpina most Jeszcze przed chwilą tu była… kach papieru.
Z wczoraj na dziś, […] Aneta Kielan-Pietrzyk
Ruchome cienie, kto je zrozumie? Z dziś do jutra Zbyt krótko, zbyt szybko
Doradcy ciemnej strony duszy. I tylko ona wie Mijają noce kochanków.
Za każdym stoją, na innych wchodzą Czy most sięgnie jeszcze jednego dnia. [Noc, frag.]
i szepty skrzeczą nad życiem cudzym. [Noc, frag.]
Gdy popieleje skrawek wszechświata Trzeci rozdział poświęcony został
i słońca strzały przestają spadać, Anna Pituch-Noworolska czuje zjawiskom przyrody, która choć potęż-
odchodzą cicho jak motyl w lecie, upływ czasu, zarówno po sobie, jak i po na, nieodgadniona i nie do pokonania
nieme cienie, dokąd idziecie? swoich bliskich. Wiedzy o śmierci nikt przez człowieka, w wyniku jego ingeren-
Gdy ziemia wstydem Heliosa okryta, nie posiada, należy się z tym pogodzić cji – po trochu niszczeje i umiera.
szmaragdy duszy nie wabią, nie nęcą, i żyć najlepiej jak człowiek potrafi, nie-
ktoś cienie zamyka w pudle Pandory, zależnie od wieku czy choroby. W tym Kwitnie bez wiedzy,
z więzów uwalnia strapione głowy. momencie wkrada się współczesność ze Że jest pnąca, biała,
W rozbitych formach, wszystkimi swoimi ubocznymi skutka- Wielopłatkowa czyli pełna.
zbyt lichych dzbanach, mi. Piękno telewizji, łatwość komunika- […]
gdy jesień żywota ku zimie Cię niesie, cji, szybki dostęp do wiedzy – zakłócane Ogrodnik kazał jej umierać w wazonie
nie znajdziesz cienia, szmaragdów duszy, są przez chaos, krzyk i zamiłowanie do Bez wiedzy
czas – bochen chleba na ziemi pokruszy. sensacji. Cisza jest rzadkością i zwykle O pięknie jej urody.
sami musimy się o nią postarać. [Biała róża, frag.]
Anna Pituch-Noworolska
Monika Maśnik Wiersze rozsypane
Gdy szukam własnych dróg, Autorka Wierszy rozsypanych lubi
Coraz młodsi To wyłączam komputer, podróże. Podróże kształcą, pozwalają Wyd. SIGNO, Kraków, 2012
potem ściszam radio do szeptu,
świat coraz młodszy poufnego, indywidualnego.
od nas
dziecinne twarze
Dobieram słowa powoli,
smakuję ich barwę, fakturę, znaczenie Grupa Każdy
i tkam gobelin mojego świata…
a ty i ja zaprasza na otwarte Warsztaty Literackie
tacy sami [***Gazety krzyczą…, frag.]
gdzie ten czas w każdą pierwszą środę miesiąca.
nic się nie zmieniamy Wiersze Pituch-Noworolskiej są jak
tylko marzenia szpilki z kolorowymi główkami. Ładne Prowadzenie: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta
dojrzewają i ozdobne. Potrafią spiąć w całość my-
10 LAMELLI.COM.PL ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY](https://image.slidesharecdn.com/styczen13-130216162139-phpapp02/75/Styczen-13-10-2048.jpg)
Styczen 13
- 1. ISSN 1732-4378 LAMELLI ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY INFORMATOR I 2013 nr 1 (109) R. X .COM.PL Krakowska Książka Miesiąca Anna Mateja Wydawnictwo Znak Co zdążysz zrobić, to zostanie. Portret Jerzego Turowicza P ortret postaci, która przez pół powojenną historię Polski. Opowieść nionych lokatorów. Głosy ponad pięć- wieku wychowywała niezależ- Anny Matei przybliża nam między in- dziesięciu przyjaciół Redaktora składa- nie myślących Polaków. Zapi- nymi atmosferę dworu w Goszycach, ją się na portret dziennikarza, publicy- ski z dzienników, fragmenty listów, ale codzienną pracę w redakcji „Tygodni- sty, działacza ruchu soborowego, szefa przede wszystkim relacje osób, które ka Powszechnego” czy klimat miesz- i opiekuna. Dodatkowy atut książki sta- Na spotkanie z autorką zapraszamy z Turowiczem pracowały i przyjaźniły kania przy ulicy Lenartowicza, w któ- nowią niezwykłe fotografie, wiele z nich 24 stycznia o godz. 18.00 do Śród- się, budują niezwykłą opowieść o jednej rym przez kilkadziesiąt lat znajdowała o dużym znaczeniu historycznym. miejskiego Ośrodka Kultury z największych postaci kształtujących schronienie ogromna liczba zaprzyjaź- (od wydawcy) Wspomnienie o wschodzie słońca. Dwadzieścia lat minęło... Przemysławowi Gintrowskiemu O tym, że czas mija wie każdy z nas. Pokłosie konkursu to 26 tomów z po- A to ktoś dostrzeże pierwszy siwy ezją, wyjazd laureatów konkursu w 1998 S łońce wciąż wschodzi dla Przemysła- władzy, to nie można zapominać (co sam włos na swojej skroni, to znowu roku do Norymbergii, Pragi i Ołomuńca wa Gintrowskiego. Zmarłemu przed często podkreślał), że utwory te mają tak- ktoś odchodzi po latach pracy na zasłużo- oraz trzy sesje „Wokół Poezji” zwieńczo- ponad dwoma miesiącami kompo- że charakter symboliczny, ukazują los jed- ną emeryturę… Ja mam inny miernik. To ne wydawnictwami pokonferencyjnymi: zytorowi i pieśniarzowi poświęcony bę- nostki na przestrzeni dziejów. biblioteczna półka, na której stoi seria po- „Poezja. Spojrzenie interdyscyplinarne” dzie wieczór pamięci, który odbędzie się konkursowych tomów poetyckich. Oczywi- (2008), „Poezja polska. Korespondencje w Śródmiejskim Ośrodku Kultury w Kra- Jestem wesołym facetem ście mam na myśli Ogólnopolski Konkurs i konteksty” (2009) i „Poezja w sieci. Spoj- kowie 25 stycznia 2013 r. Zanim zaczął śpiewać był nauczycie- Poetycki „Dać świadectwo” organizowany rzenie teoretyków i praktyków” (2011). Te lem… fizyki, a później artystą-inżynie- przez Śródmiejski Ośrodek Kultury w Kra- konferencje mogły zostać zrealizowane Nie wszystek umrę rem, z dyplomem Politechniki Warszaw- kowie. W grudniu 2012 roku dostawiłem dzięki donatorom Fundacji im. Tislowit- Pamięć o zmarłym 20 październi- skiej w kieszeni. Z pasją potrafił opowia- tam książkę pani Zdzisławy Górskiej, tego- zów, Gminie Miejskiej Kraków, Dzielnicy ka 2012 r. Przemysławie Gintrowskim na dać o współczesnej polityce, skarżąc się na rocznej laureatki Nagrody Głównej. I do- Pierwszej Miasta Krakowa oraz pracy Anny długo pozostanie w umysłach jego wier- to, że ludzie dawnego systemu mają wciąż piero w tym momencie uzmysłowiłem so- Kapusty, Anety Kielan (Koło Młodych Sto- nych słuchaczy, ale i kinomanów. Artysta tyle do powiedzenia. O sobie mówił, że jest bie, że konkursowi „stuknęła” dwudziestka! warzyszenia Pisarzy Polskich), prof. Woj- przecież oprócz najbardziej pasjonującego człowiekiem wesołego usposobienia. W 2012 roku odbyła się bowiem jubile- ciecha Ligęzy (SPP), prof. Stanisława Sta- dla niego umuzyczniania wierszy polskich uszowa edycja Ogólnopolskiego Konkursu bro (SPP) i Michała Zabłockiego (SPP). poetów, skomponował muzykę do wie- Wieczór pamięci „Wspomnienie Poetyckiego „Dać świadectwo”. Konkurs Z okazji jubileuszowej edycji konkursu lu polskich filmów i seriali. Warto wspo- o wschodzie słońca. Przemysławowi Gin- w swoich założeniach ma na celu ukazanie wydaliśmy wybór wierszy poetów nagro- mnieć chociażby: „Dziecinne pytania”, trowskiemu” będzie miał charakter kon- w poetyckiej formie przemijającego czasu, dzonych i wyróżnionych w kolejnych edy- „Nadzór”, „Ściany”, „Tato”, „Zmienni- certu przeplatanego wspomnieniami do- w którym żyjemy, inspirowanie do upra- cjach Ogólnopolskiego Konkursu Poetyc- ków”, „13 posterunek”. Wykładał ponad- tyczącymi życia artysty. Utwory z różnych wiania twórczości poetyckiej i populary- kiego „Dać świadectwo” w latach 2008– to muzykę filmową w Warszawskiej Szko- okresów jego twórczości wykonają: Miłosz zowanie współczesnej poezji. Z perspekty- 2012. Gwoli statystyki nadmienić należy, le Filmowej, wystąpił również w kilku fil- Śliwa, Jakub Wojciechowski i Michał Wil- wy dwudziestu lat należałoby podjąć próbę że jurorzy – Józef Baran, Adam Ziemianin, mach, grając – co nie zaskakuje – głównie gocki & Judyta Gąsior. Gościem specjal- podsumowania, czy i jak te cele są realizo- prof. Stanisław Burkot, prof. Beata Szy- role muzyków, czy piosenkarzy. nym będzie kompozytor Stanisław Kurpiń- wane i na ile są one aktualne w XXI wieku. mańska, Krzysztof Lisowski, dr Marek Kar- ski, przyjaciel Gintrowskiego, z którym nie- „Dać świadectwo” jest jednym z niewielu wala – przeczytali i ocenili przez 5 lat 902 „Tekściarz” Gintrowskiego gdyś wspólnie muzykował (albumy Psalmy konkursów, w którym główną nagrodą jest zestawy wierszy, które nadsyłane były nie Jednak w piosence, jak mówił, czuł się i requiem – 1977 i Requiem – 1979). Opo- publikacja książki, co w dobie e-booków po- tylko ze wszystkich stron Polski, ale i z róż- „dziki i wolny”. Największym sentymen- wie on o ich znajomości i działalności arty- eci wciąż wysoce sobie cenią. nych miejsc świata. W tych latach autorką tem darzył wiersze Zbigniewa Herberta stycznej oraz zaprezentuje nagrania z tam- Jesteśmy dumni, że przez tyle lat uda- szaty graficznej i okładek książek była pani i Jacka Kaczmarskiego, które z pasją mu- tych czasów. Wprowadzeniem do wieczoru ło nam się w sposób nieprzerwany organi- Magdalena Konik. zycznie interpretował. Efektem tego arty- wspomnień będzie wykład dra Marka Kar- zować ten konkurs. Tu dziękczynny ukłon Serdecznie dziękuję wszystkim uczestni- stycznego zachwytu było powstanie dzie- wali dotyczący poezji Herberta, tak bliskiej w stronę władz Miasta Krakowa, które od kom i jurorom, którzy na przestrzeni 20 lat więciu albumów solowych oraz stworzenie Przemysławowi Gintrowskiemu. zawsze finansowo wspierało ten w końcu je- potwierdzali wagę słowa poetyckiego, a tak- pięciu programów wraz z Jackiem Kacz- Jakub Wojciechowski dyny w Krakowie tak długo trwający kon- że współtworzyli – i mam nadzieję, że nadal marskim i Zbigniewem Łapińskim. Choć Zapraszamy 25 stycznia o godz. kurs poetycki. Drugi ukłon kieruję w kierun- będą – Ogólnopolski Konkurs Poetycki „Dać jego koncerty, zwłaszcza w czasie stanu 18.00 – na Wieczór wspomnień ku dwóch pań, bez pracy których nie byłoby świadectwo”. Janusz Paluch wojennego, były przede wszystkim wyra- o Przemysławie Gintrowskim do konkursu – to pani Ewa Torbus, obecnie już Dyrektor Śródmiejskiego zem sprzeciwu wobec uzurpacji ówczesnej Śródmiejskiego Ośrodka Kultury na emeryturze i pani Anna Gregorczyk! Ośrodka Kultury
- 2. Program styczeń 2013 Podróże dalekie i bliskie... Śródmiejski Ośrodek Kultury ul. Mikołajska 2, 31-027 Kraków, tel. 12 422-08-14, www.lamelli.com.pl Wolność jaką dają góry... P 2 I, godz. 17.00 rzychodzą takie dni, w których każ- Grupa Każdy otwarte warsztaty literackie, prowadzenie: Magdalena Wę- dy z nas musi naładować akumu- grzynowicz-Plichta. latory, rzucić wszystko, wyjechać gdzieś, hen, daleko albo blisko, gdzie 3 I, godz. 18.00 można liczyć na chwilę ciszy, odpoczyn- „Naszych ojców i praojców pieśni” ku od problemów tego świata. Dla mnie Dawne polskie pieśni, ballady i zaśpiewy od XIII–XX wieku w wykona- takim miejscem są góry. Góry przeróż- niu Adama Macedońskiego. ne, niskie jak Beskidy, ale też Tatry. Mu- Adam Macedoński, urodzony we Lwowie artysta malarz, grafik, dokumentali- szę się przyznać, że najbardziej tęsknię sta, poeta, autor pieśni protestu. Działacz niepodległościowy, założyciel Rodziny do gór typu alpejskiego, czyli skała i jesz- Katyńskiej w Krakowie. Ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Kra- cze raz skała. Problem z naszymi Tatra- kowie, studiował na Akademii Sztuk Pięknych i historię kultury materialnej na mi jest taki, że są zadeptane. W lecie se- Uniwersytecie Jagiellońskim. Od lat 50. publikuje swoje rysunki, poezję i teksty. zon turystyki pieszej, wtedy wydaje się, W latach 1969-79 był twórcą Międzynarodowego Studia Folksongu, kultywują- że cała Polska postanowiła zdobyć Rysy. cego kulturę ludową i propagującego prawa człowieka. Śpiewał z powodzeniem Zima – to znów sezon narciarski ale też ścielec. Następnie dość ostrym tempem w rzymskim Folk Studio di Roma. W czasie koncertu zaprezentuje najstarsze coraz bardziej popularnej pieszej tury- podeszliśmy zboczem Żółtej Turni i po polskie pieśni, których teksty zbierał przez lata, a które zostaną zarejestrowane styki, zimowych wejść na szczyty na ra- wejściu na Zadni Upłaz rozpostarła się i przekazane Bibliotece Polskiej Piosenki. Zapraszamy do wspólnego śpiewania. kach. Wprawdzie jest jeszcze Słowacja przede naszymi oczami panorama Doliny nie zadeptanymi szlakami, bo jakoś dziw- Pańszczycy i Orlej Perci. 7 I, godz. 18.00 nym trafem są one omijane przez nasze- Po kontenplacji widoków oraz obej- Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich zaprasza na wieczór literacki z cy- go wszędobylskiego zdobywcę gór. Tylko, ściu Czerwonego Stawu, minięciu Wiel- klu „Orszak Apollina” – „Na asfaltowej scenie i kilka chwil dalej”, wieczór że nasi południowi sąsiedzi mają więk- kiej Kopki, stanęliśmy pod Przełączą autorski Eweliny Jurczak szy respekt do piękna natury, jakim są Krzyżne. Chwila odpoczynku, łyk herba- Spektakl słowno-muzyczny i kilka słów o autorce w ramach spotkania, które po- góry i na czas zimowy od 1 listopada do ty z termosu i szybkie wejście na Przełęcz prowadzi prezes ZLP oddz. Kraków, Magdalena Plichta 15 czerwca zamykają szlaki dla turystyki Krzyżne, a tam widoki, które każdego mi- Wystąpią: Ewelina Jurczak i Kompanii, czyli Mirosław Gumularz pieszej powyżej schronisk. łośnika gór mogą wprawić w metafizycz- i Grzegorz Jurczak. Ale dla poszukujących ciszy i spokoju ny wręcz nastrój. Przed nami Dolina Pię- Więcej informacji na: www.ewelina.osobie.info.pl w Polskich Tatrach są miejsca gdzie moż- ciu Stawów, na prawo końcowa część na poczuć się samotnie wśród otaczającej szlaku Orlej Perci, na lewo Mały i Wielki 9 I, godz. 18.00 nas przyrody. Trzeba tylko wiedzieć kiedy Wołoszyn. Po wchłonięciu widoków, pa- „Konieczność współpracy Miasto – Wieś aby dobrze zdrowo jeść” – Klub tam się wybrać. Zdarzyło mi się, że które- dło pytanie: To co wracamy? Ale chyba Przyjaciół Kota „Filemon” zaprasza na spotkanie z Jadwigą Łopatą i sir Julianem goś pięknego listopadowego dnia w środ- inna trasą! Dwoje miłośników gór zagłę- Rose (ICPPC Międzynarodowa Koalicja dla Odnowy Polskiej Wsi). ku tygodnia, spakowałem plecak i razem biło się w Tatry. Zejście zrobiliśmy do Do- Prowadzenie: Renata Fiałkowska z towarzyszem wypraw górskich pojecha- liny Pięciu Stawów i koło Siklawy do Do- liśmy do Zakopanego. Po przebyciu zako- liny Roztoki a potem prosto do Palenicy 10 I, godz. 17.00 pianki w dobrym czasie i dotarciu na par- Białczańśkiej. Uff... nogi odmawiały po- Poprzez Kresy. Kamieniec Podolski cz. II. king pod Wielką Krokwią, złapaliśmy bus słuszeństwa ale oczy i serce były nasyco- Zdjęcia i komentarz: Piotr Korpanty do Kuźnic. Ale, że to środek tygodnia i nie ne pięknem i majestatem gór. W ich cie- Kolejna relacja z wycieczki Koła Tarnopolan do Kamieńca Podolskiego. Tym ra- ma ruchu turystycznego, trzeba było pod- niu staramy się odkrywać samego siebie, zem zwiedziliśmy południową i zachodnią część miasta. W pobliżu kościoła Do- jąć negocjacje co do ceny przejazdu. Po przełamywać granice i nasze wewnętrz- minikańskiego położony jest Rynek Ormiański posiadający kształt wydłużonego uporaniu się problemem logistycznym, ne lęki, by pozbyć się naszych ułomności, prostokąta, na którym najbardziej zabytkowym obiektem jest Dom Biskupa Or- ruszyliśmy w drogę. Wybraliśmy żółty jakie narzuca umysł. Staramy się spro- miańskiego a w jego najbliższym otoczeniu zwracają uwagę: Ratusz Ruski, ko- szlak przez dolinkę Jaworzynki na prze- stać czasami zbyt wygórowanym celom. ściół klasztoru Trynitarzy i pozostałości dwóch kościołów ormiańskich. Jeden łęcz Między Kopami, a stamtąd spacerek Góry dla wrażliwych to metafizyka, jed- z nich służy jako cerkiew prawosławna a z drugiego, zburzonego w latach 30.tych na Halę Gąsienicową. Tam, w schronisku ni odnajdują piękno a inni sięgają abso- XX wieku, pozostała imponująca wieża dzwonnicza. Schodząc ulicą Ormiańską w Murowańcu, po krótkim posiłku (czy- lutu. Nieważne jakie są pobudki przemie- do rzeki Smotrycz można trafić na monumentalne koszary z XVIII wieku oraz li herbata i szarlotka), nogi nas wyrwały rzania górskich szlaków, ważne by osią- na pozostałości Bramy Ruskiej. Ulica Uspieńska, wiodąca wzdłuż miejskich mu- dalej żółtym szlakiem w kierunku prze- gnąć cel. rów fortyfikacyjnych, posiada punkty widokowe w kierunku zamku. Ulica Zam- łęczy Krzyżne. Trasa wiodła wśród koso- Tekst: Yeti kowa biegnie w pobliżu Bastionu Ormiańskiego i Bramy Miejskiej. Głównym za- drzewiny skąd mogliśmy podziwiać Ko- Zdjęcia: Antonio bytkiem Kamieńca Podolskiego jest zamek składający się z dwóch części: zamku starego, ukształtowanego w XVI w. i posiadającego duże walory wizualne oraz zamku nowego zbudowanego w XVII w., który był podstawą obrony miasta pod- czas oblężenia tureckiego w 1672 roku. Podczas prelekcji zostaną zaprezentowa- ne zdjęcia zamku zarówno od strony zewnętrznej jak i z wewnętrznego dziedziń- ca. Ciekawe będą również widoki panoram miasta widzianego od strony zamku. 10 I, godz. 19.00 Krakowski Klub Podróżników zaprasza: Piotr Siwek: „Riła i jej skarby”. Kolejna (po Pirinie) fotograficzna relacja Piotra Siwka z wypraw po górskich ścieżkach Bułgarii. Tym razem autor zaprezentuje zdjęcia z Riły – najwyżej wzniesionego masywu górskiego na Półwyspie Bałkańskim, którego nazwa oznacza „górę pełną wody”. Malowniczo położone góry przyciągają nie tylko wysokością, ale i polodowcowym krajobrazem z wieloma górskimi jeziorami. Na większości obszaru Riły utworzono park narodowy. Riła jest też celem piel- grzymek do świętego dla Bułgarów miejsca – Rilskiego Monastyru, największe- go klasztoru prawosławnego w Bułgarii, wpisanego na listę UNESCO. W cza- sach niewoli tureckiej to właśnie tutaj koncentrowało się życie duchowe i kul- turalne Bułgarii. Piotr Siwek – absolwent Uniwersytetu Rolniczego w Plovdiv, od wielu lat związany z dziedzictwem kulturowym i przyrodą Bułgarii. 2 LAMELLI.COM.PL ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY
- 3. Filmowy klub historyczny 11 I, godz. 20.00 Scena Lamelli zaprasza na „Monologi Kabaretowe” w wykonaniu Pawła Bu- dzińskiego W swoich zaiste prześmiesznych monologach Paweł Budziński bierze pod lupę Ślady zbrodni... studentów i wykładowców: ich życie, pracę, przyzwyczajenia. Zaprasza na wy- kłady z językoznawstwa, jak najbardziej stosowanego. Wcielając się w rolę pro- fesora rehabilitowanego Diarmunda Brawury, prowadzi dialog z publicznością, doprowadza do histerycznego śmiechu (zwłaszcza kobiety )… Warto przeko- S tyczniowa edycja Filmowego Klubu Dokument pt.: „Śladami zbrodni” nać się o tym na własnej skórze – porównać kabaretową fikcję z szarą rzeczywi- Historycznego, to projekcja dwóch opowiada o budynku przy ul. 1 Maja stością lub przypomnieć sobie dawne, beztroskie lata studenckiego życia. filmów dokumentalnych w reży- w Płocku, w którym, w czasie II wojny Bilety: 15 zł (ulgowe), 20 zł (normalne). serii Adama Sikorskiego „Mały Katyń” światowej, mieściło się Gestapo, zaraz oraz „Śladami Zbrodni”. po wkroczeniu Armii Czerwonej swą sie- 15 I, godz. 18.00 Pierwszy dokument opowiada o obo- dzibę miało NKWD by następnie budy- Filmowy Klub Historyczny. zie filtracyjnym NKWD działającym od nek ów przeszedł w użytkowanie Pań- Instytut Pamięci Narodowej oraz Śródmiejski Ośrodek Kultury zapraszają na pro- sierpnia do listopada 1944 r., w miejsco- stwowego Urzędu Bezpieczeństwa Pu- jekcję dwóch filmów dokumentalnych pt.: „Mały Katyń” (2008, 27.40 min) oraz wości Trzebuska na Rzeszowszczyźnie. blicznego. Ściany budynku są niemymi „Śladami zbrodni” (2009, 27.22 min.), w reżyserii: Adama Sikorskiego. Byli tam przetrzymywani żołnierze AK, świadkami kaźni polskich patriotów, dezerterzy sowieccy jak i polscy cywile. skrywając po dziś dzień krwawe tajem- 16 I, godz. 18.00 Celem obozu zlikwidowanie przedstawi- nice. Wydawnictwo Alter oraz Śródmiejski Ośrodek Kultur zapraszają na spotkanie LE- cieli sił niepodległościowych przez ko- Marek Górka GENDY INDIAŃSKIE czyli dyskusję wokół książki Mity i legendy Indian munistów na zdobytych terenach. Więź- Ameryki Północnej autorstwa Alfonso Ortiz i Richard Erdoes w przekładzie niów przesłuchiwano, zsyłano do łagrów Zapraszamy do Śródmiejskiego Ośrod- Agaty Świerzowskiej. Spotkanie z udziałem dr Agaty Świerzowskiej (tłumaczki) w głąb ZSRR, wcielano na siłę w szere- ka Kultury 15 stycznia 2013 r., na godz. i dr Radosława Palonki (wydawcy) poprowadzi Marek Górka. gi Armii Berlinga, a tych których uwa- 18.00, do Filmowego Klubu Historyczne- Mity i legendy Indian Ameryki Północnej, to pierwsza część tłumaczenia wy- żano za zatwardziałych wrogów nowej go gdzie dzięki uprzejmości Krakowskie- boru jednego z największych i najlepiej opracowanych zbiorów opowieści, mi- władzy, mordowano na miejscu strza- go Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, tów i legend Indian Ameryki Północnej. Znajdują się tutaj opowieści plemion łem w tył głowy lub przez poderżnięcie zobaczymy filmy dokumentalne pt.: MAŁY zamieszkujących różne tereny, od Alaski i północnej Kanady, Wielkie Równiny gardła, grzebiąc w bezimiennych dołach KATYŃ (2008, 27.40 min), oraz ŚLADA- aż po Południowy Zachód. Książka po raz pierwszy została wydana w 1984 roku w pobliskim lesie. Na początku lat 90- MI ZBRODNI (2009, 27.22 min.), w reży- w USA i ciągle jest wznawiana stanowiąc klasykę antropologii i mitologii ple- tych XX wieku, ekshumowano 5 mogił. serii: Adama Sikorskiego. mion indiańskich. Agata Świerzowska, pracownik naukowy w Katedrze Porównawczych Stu- diów Cywilizacji UJ. Przerwane dzieciństwo Radosław Palonka, pracownik naukowy w Zakładzie Archeologii Nowego Świata Instytutu Archeologii UJ. 18 I, godz. 19.00 K siążka Martyny Grądzkiej pt. ców dla krakowskich Żydów. Opisano Scena Lamelli zaprasza na spektakl „Wielki Lament Papierowej Płci” według Przerwane dzieciństwo. funkcjonowanie, strukturę, losy wycho- Jerzego Andrzejewskiego. Dramaturgia i reżyseria: Piotr Sobolczyk; występują: Losy dzieci Żydowskiego wanków, a także proces likwidacji pla- Edyta Kucak, Dominik Budny; wideo i fotografia: Marcin Matera Domu Sierot przy ul. Dietla 64 cówek opieki nad dziećmi żydowski- Bilety: 15 zł (ulgowe), 20 zł (normalne). w Krakowie podczas okupacji mi, istniejących w krakowskim getcie, niemieckiej, poświęcona jest wojen- a następnie w obozie Płaszów, a będą- 18 – 20 I, godz. 10.00 – 17.00 nym losom jednej z krakowskich insty- cych kontynuacją sierocińca, mieszczą- Praktyczne ćwiczenia z aktorstwa (intensywne, weekendowe) tucji społecznych, opiekujących się sie- cego się przy ul. Dietla 64. Autorka pre- Dla kandydatów do szkół aktorskich, osób amatorsko i zawodowo zajmujących rotami żydowskimi. Stowarzyszenie, zentuje bezwzględną i planową politykę, się teatrem oraz wszystkich, którzy chcieliby nabyte umiejętności wykorzystać które zajmowało się dziećmi powsta- której konsekwencją była zagłada wie- w swojej pracy, nie tylko na scenie. Zajęcia poprowadzi: Marcin Kalisz (aktor ło już w II połowie XIX w. i od tamte- lu dzieci żydowskich przebywających na Teatru Starego). Zapisy: kalisz7@o2.pl lub telefonicznie 502 658 669 go czasu spełniało bardzo ważną funkcję terenie okupowanego Krakowa, realizo- Cena: 250 zł w dziejach gminy żydowskiej na krakow- wanej przez Niemców podczas II wojny skim Kazimierzu. Utworzony przez nie światowej. 22 I, godz. 18.00 sierociniec dawał schronienie, miejsce Walorem książki są też zamieszczo- Piwnica pod Baranami, Rynek Główny 27 gdzie zaspokajano podstawowe potrze- ne w aneksie, niepublikowane do tej „Italia i reszta świata” – koncert najpiękniejszych utworów muzyki rozrywko- by życiowe. Był też sam w sobie instytu- pory relacje dzieci i dorosłych przeby- wej. Wystąpią Dave Nilaya i Tadeusz Leśniak cją edukacyjną w zakresie przystosowa- wających w okupowanym Krakowie, do- Dave Nilaya to pseudonim artystyczny włoskiego wokalisty, kompozyto- nia do życia w gminie i wiedzy ogólnej. tyczące życia i zagłady podpopiecznych ra muzyki i autora tekstów piosenek. Artysta pochodzi z Wenecji. Od 2009 Kres instytucji, która ewoluowała, prze- sierocińca. roku mieszka i tworzy w Krakowie – mieście, które pokochał... Dave Nilaya obrażała się i rosła w coraz bardziej no- (za wydawcą) Duet: muzyka duetu to połączenie urzekających akustycznych brzmień piano woczesny i solidny zakład przyniosła II www.wysokizamek.com.pl z unikatową barwą głosu wokalisty. W swoim repertuarze muzycy sięgają po utwory wojna światowa. Pierwsze tygodnie oku- z rozmaitych styli muzycznych takich jak: swing, jazz, pop, ballady. Repertuar pacji nie wskazywały jeszcze jaki los cze- zawiera utwory od lat 40-tych po dzień dzisiejszy oraz muzyka włoska i autorska. ka sierociniec i jego podpopiecznych. Artyście towarzyszyć będzie Tadeusz Leśniak znakomity muzyk. Momentem przełomowym było utwo- Bilety tylko 15 zł!!! rzenie getta krakowskiego i konieczność opuszczenia siedziby przy ul. Dietla 64. 24 I, godz. 18.00 Zgodnie z wolą Niemców dzieci i wycho- Wręczenie nagrody „Krakowska Książka Miesiąca”. wawcy przenieśli się na Podgórze do bu- Anna Mateja: Co zdążysz zrobić, to zostanie. Portret Jerzego Turowicza dynku przy ul. Krakusa 8. (Wydawnictwo Znak). Prowadzenie: Jan Pieszczachowicz Książka posiada układ chronologicz- Anna Mateja, dziennikarka związana z Tygodnikiem Powszechnym. W 2007 no-problemowy. Opisano w niej nie tyl- roku otrzymała nagrodę Grand Press w kategorii wywiad. ko losy wychowanków i opiekunów sie- rocińca, ale przedstawiono także realia 25 I, wojenne, w jakich przyszło im żyć i wal- Wieczór poświęcony pamięci Przemysława Gintrowskiego czyć o przetrwanie. W ogólnych rozdzia- łach uwzględniono głównie kontekst Na spotkanie z autorką zaprasza- godz. 18.00 społeczny, zaprezentowano postawy my 29 stycznia br., o godz. 17.45 do dr Marek Karwala Szedł „wyprostowany wśród tych co na kolanach” i relacje międzyludzkie, jakie panowa- Śródmiejskiego Ośrodka Kultury (o twórczości poetyckiej Zbigniewa Herberta) w ramach serii: Wykłady z literatu- ły w sekcjach wydzielonych przez Niem- ry współczesnej INFORMATOR styczeń 2013 LAMELLI.COM.PL 3
- 4. Powiedziano ongiś oHerbercie, że jest twórcą, który idąc przed siebie odwra- ca zarazem wzrok ku przeszłości. Opinia ta wydaje się i dziś celna, jako że autor Recenzja Apollona i Marsjasza, ale też Przesłania Pana Cogito tak właśnie postępował; z doświadczeń minionych wieków czerpał obficie, w tamtym czasie i w tamtej przestrzeni odnajdywał „klucze” do rozumienia teraźniejszości, jak też przyszło- ści. Przywołane tytuły odnoszą się do dwu wiodących obszarów tematycznych, które krytyka zwykła wyróżniać w dorobku Herberta – „klasycyzującego” i „mo- Śmiech i łzy kojota ralistycznego”. Ten skądinąd słuszny podział nie jest wszak ani ostry, ani jedno- Z znaczny, gdyż oba nurty niejednokrotnie krzyżują się i – co charakterystyczne końcem 2012 roku, dzięki stara- zwykłej bajki, opowieści. Mit to magicz- – wyrastają z jednej gleby, zasilanej pożywkami o proweniencji: biblijnej, mi- niom krakowskiego wydawnictwa na soczewka przez którą my, czytelnicy, tologicznej, artystycznej, filozoficznej i. in. Widać to także w repertuarze pieśni, Alter, ukazała się po raz pierw- możemy wniknąć świat Indian, poznać które w oparciu o wiersze Zbigniewa Herberta przygotował i wykonywał zmarły szy, w przekładzie Agaty Świerzowskiej porządek społeczny, życie codzienne czy niedawno Przemysław Gintrowski… na język polski, książka pt.: Mity i legen- obrzędy religijne. Pozwalają nam zrozu- Na wykład wstęp wolny. dy Indian Ameryki Północnej cz. I, au- mieć świat pierwszych Amerykanów, tak torstwa Richarda Erdoes i Alfonsa Ortiz odmienny od naszego, a zarazem fascy- godz. 19.30 dwóch wybitnych badaczy wiedzy o kul- nujący przez swoją prostotę i współist- Koncert pt.: Wspomnienie o wschodzie słońca. Przemysławowi Gin- turach indiańskich. nienie ze światem duchów w odwiecz- trowskiemu. Richard Erdoes, to absolwent ber- nym cyklu odradzania i przemijania ży- Udział wezmą: Miłosz Śliwa, Jakub Wojciechowski oraz Michał Wilgocki lińskiej Akademii Sztuki, artysta plastyk cia. & Judyta Gąsior. zafascynowany światem Indian, który Książka ta po raz pierwszy została Gościem specjalnym będzie kompozytor Stanisław Kurpiński, przyjaciel staje się popularyzatorem wiedzy o nich, wydana w 1984 roku w USA i jest ciągle Gintrowskiego, z którym niegdyś wspólnie muzykował (albumy Psalmy i re- ich legendach i problemach związanych wznawiana, stając się swoistą klasyką quiem – 1977 i Requiem – 1979). Opowie on o ich znajomości i działalności z zachowaniem tożsamości. Jest auto- antropologii oraz mitologii plemion In- artystycznej oraz zaprezentuje nagrania z tamtych czasów. Pamięć o zmarłym rem wielu publikacji na ten temat, ale dian Ameryki Północnej. 20 października 2012 r. Przemysławie Gintrowskim na długo pozostanie umy- też działaczem społeczno-politycznym MG słach i sercach jego wiernych słuchaczy. Artysta oprócz najbardziej pasjonują- czynnie angażującym się w ruch AIM cego go umuzyczniania wierszy polskich poetów, skomponował muzykę do wie- czyli American Indian Movement. Na spotkanie pt.: Legendy Indiań- lu polskich filmów i seriali. Warto wspomnieć chociażby: „Dziecinne pytania”, Drugi współautor, Alfons Ortiz to skie zapraszamy 16 stycznia br., o godz. „Nadzór”, „Ściany”, „Tato”, „Zmienników”, „13 posterunek”. Wykładał ponad- profesor antropologii uniwersytetów 18.00 do Śródmiejskiego Ośrodka Kul- to muzykę filmową w Warszawskiej Szkole Filmowej, wystąpił również w kil- w Princeton i Albuquerque (USA). Opu- tury. ku filmach, grając – co nie zaskakuje – głównie role muzyków, czy piosenka- blikował wiele prac naukowych, był też rzy. W ramach wieczoru pragniemy przypomnieć i tę mniej znaną stronę jego jednym z pierwszych naukowców po- twórczości. chodzenia indiańskiego (lud Pueblo/ Bilety na koncert w cenie: 15 zł (ulgowe), 20 zł (normalne). Ohkay Owigeh). Polskie wydanie obejmuje 60 mi- 26 I, godz. 17.00 tów oraz legend Indian zamieszkują- Koncert kolęd w wykonaniu Chóru „Hejnał” pod dyrekcją Macieja Chylińskie- cych tereny Ameryki Północnej, od Ark- go. tyki aż po Zatokę Meksykańską. Zawarte w książce mity i legendy, zostały podzie- 29 I, godz. 17.45 lone tematycznie w rozdziałach opatrzo- Przerwane dzieciństwo spotkanie poświęcone książce Martyny Grądzkiej nych w dodatkowych krótkimi wstępa- Przerwane dzieciństwo. Losy dzieci Żydowskiego Domu Sierot przy ul. mi, w których autorzy starają się wpro- Dietla 64 w Krakowie podczas okupacji niemieckiej, IPN, Wydawnictwo wadzić czytelnika w specyficzny, jakże Wysoki Zamek, Kraków 2012. odmienny od naszego świat pierwszych W spotkaniu, które poprowadzi dr Joanna Lubecka (IPN Kraków) udział we- mieszkańców Ameryki Północnej. Mimo zmą Martyna Grądzka oraz prof. Jacek Chrobaczyński z Uniwersytetu że autorzy musieli jakoś opracować, zre- Pedagogicznego w Krakowie. dagować zebrane mity, które nagrywali Szary, duży budynek przy ul. Dietla 64 w Krakowie dziś mieści kilka instytu- bądź spisywali w swych wędrówkach po cji oraz hostel. Mijając go, nie mamy pojęcia, czego świadkiem były te mury skupiskach ludności indiańskiej, to sta- w latach 1939–1941. Uważny przechodzień może dostrzec nad bramą ledwie rali się zachować naturalny prosty ję- widoczny napis: ŻYDOWSKI, a pod spodem kilka liter hebrajskich. To pozo- zyk. Język wolny od wszelkich figur sty- Richard Erdoes, Alfons Ortiz stałość napisu: ZAKŁAD WYCHOWAWCZY SIEROT ŻYDOWSKICH – ילדגמ תיב listycznych, bo mit to słowo, mające moc MITY I LEGENDY INDIAN .םימותיW tym budynku w latach 1876–1941 funkcjonował Dom Sierot Żydow- stwórczą, a ingerując w jego język i two- AMERYKI PÓŁNOCNEJ CZ. I skich. Losy wychowanków tego domu w czasie okupacji niemieckiej są tema- rzenie wysublimowanej formy literac- Wydawnictwo Alter, tem książki, którą trzymacie Państwo w rękach. kiej opowieści, sprowadziłoby mit do Kraków 2012 (z przedmowy do książki prof. J. Chrobaczyńskiego) 31 I, godz. 19.00 „W kolorach Pana J.B.” Teatr Forte zaprasza na recital oparty na utworach Jaquesa Brela. 13 grudnia 2012 roku zmarł Katarzyna Nowak – wokal, Monika Bylica – klawisze, Andrzej Włodarz – akordeon ŚP STANISŁAW CZECZ de LINDEWALD Jacques Brel – to belgijski bard i aktor, którego nie trzeba przedstawiać… I dlatego nie jest to opowieść o biografii Pana Brela. Jest to opowieść codzienna … wiele lat pracował w Kamienicy Lamellowskiej jako o życiu, o uczuciach i tym jakie barwy owe uczucia mają … …codzienna ,a jednak niezwyczajna … pracownik i kierownik Wydziału Kultury Kraków Śródmieście. Podczas koncertu usłyszymy utwory Jacquesa Brela w większości te nieco mniej znane… te znane – nieco inaczej… Będzie i wzruszająco, i zabawnie, i refleksyj- Inspirator wielu wydarzeń kulturalnych w Krakowie u schyłku nie, i romantycznie, i … prócz uczty dla ucha – niezwykłe widowisko. Kompozy- cja obrazów, światła, dźwięków i efektów specjalnych poruszy wszystkie zmysły XX wieku. Pochowany został w rodzinnej kaplicy na cmentarzu zapraszam… Katarzyna Nowak Bilety: 15 zł ( w przedsprzedaży), 20 zł (w dniu koncertu) parafialnym w Kozach koło Bielska Białej. Żył 63 lata. Ze smutkiem go żegnamy. 4 LAMELLI.COM.PL ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY
- 5. Recenzja Klub „Strych” ul. Masarska 14, 31-539 Kraków, tel. 12 421 89 92, e-mail: KlubStrych@interia.pl To trwało tylko KLUB INTERNETOWY „STRYCH” moment czynny: poniedziałek – czwartek piątek 15.00 – 21.00 14.00 – 20.00 1 godz. – 2 zł; 2 godz. – 4 zł; (3 – cia godz. GRATIS) W końcu się KOŁO GIER STRATEGICZNYCH stało! Mroź- rozgrywanie bitew, kampanii i specjalnych scenariuszy klubowych do Warmachi- ny wieczór 12 ne: Hordes, Malifaux, Mordheim, Infinity, Warhammer Fantasy Battle itp., dyspo- grudnia, na scenie Pod nujemy stołami do gry, szerokim asortymentem makiet i akcesoriami modelarskimi Ratuszem, przy mi- spotkania: wtorek godz. 16.00 – 21.30, piątek godz. 15.00 – 20.30 krofonie stanęła, po- wiedziała słowo – nie- KOŁO GIER PLANSZOWYCH jedno – i zaśpiewała rozgrywki we współczesne gry planszowe: negocjacyjne, familijne, ekonomiczne, i to jak! Alicja Tanew strategiczne, historyczne promowała swą ostat- spotkania: poniedziałek, czwartek godz. 16.00 – 21.30 nią płytę zatytułowaną „Moment”. I choć kon- KOŁO SPOŁECZNEJ INTEGRACJI cert trwał kilkadziesiąt zajęcia o charakterze integracyjnym dla osób niepełnosprawnych, język migowy, al- minut, oklaskom (łącz- fabet LORMA, nie ze standing ova- spotkania prowadzą wolontariusze pedagodzy i psycholodzy z przygotowaniem tion) nie było końca z zakresu terapii pedagogicznej i nikt nie chciał opusz- spotkania: środa godz. 16.00 – 21.00, piątek godz. 16.00 – 19.30 czać zaczarowanych przez Alicję murów sta- KOŁO REKONSTRUKCJI HISTORYCZNEJ rego krakowskiego ra- dyskusje o kulturze XIII wieku (stroje, zwyczaje, oręż itp.), przygotowania insceni- tusza (nawet duchy pil- zacji walk, wspólne wyjazdy na turnieje rycerskie, szycie i wykonywanie elementów nujące tajemnic prze- stroju oraz przedmiotów z życia codziennego zakonu rycerskiego. szłości tego miejsca spotkania: pierwsza środa miesiąca godz. 19.00 dały się jej uwieść!). To Zdj. Tadeusz Oratowski przecież rzeczywiście KOŁO GIER BITEWNYCH był to tylko „moment”, w którym wszy- przerażeniem w oczach opowiadała Rozgrywanie kampanii i bitew na podstawie przepisów DBA, Force on Force, Nor- scy czuliśmy się szczęśliwi! Poeta Józef księdzu infułatowi Jerzemu Bryle: Oni mandy, Fire Fight, Napoleon, Chrobry; dyskusje na temat uzbrojenia i taktyk walk; B., znany ze sceptycyzmu i surowych grają, każdy co innego i jak ja mam budowa makiet i modeli sprzętu bojowego, transportowego; malowanie figurek, ocen wystawianych kolegom po piórze, śpiewać?! Ksiądz infułat w swej dobro- modeli i osprzętu nie mógł powstrzymać swego zachwytu ci powiedział: No to niech sobie grają spotkania: wtorek godz. 16.00 – 21.30 i zadziwienia, jak muzyczna jest poezja jak chcą, a pani niech śpiewa, a ja się Alicji Tanew. Nie tylko on jednak wy- będę modlił i wszystko będzie dobrze… IMPREZY: chodził z koncertu uskrzydlony! Alicja I było nadzwyczajnie! Sala teatru wy- od wielu dni była pełna obaw i w stre- pełniona po brzegi, z boku piętrzące 19 I, godz. 9.00 sie. Nie ukrywała lęku zmierzenia się się dostawki. Kto nie był, niech żału- Ogólnopolski turniej gry strategicznej „Warhammer Fantasy Battle” na estradzie z zespołem muzycznym je. A kto chciałby na moment oderwać grającym pod kierunkiem Pawła Piąt- się od szarości i przenieść się w zacza- ka oraz artystami: Jackiem Zielińskim, rowany świat Alicji Tanew, niech się- Klub Dziennikarzy „Pod Gruszką” ul. Szczepańska 1, 31-011 Kraków, tel. kom. 512-455-260, Tadeuszem Ziębą i Janem Korwinem – gnie po jej płytę „Moment” wypełnio- e-mail: grpotoczek@lamelli.com.pl Kochanowskim. Dodatkowo prób jak ną muzyką i poezją do granic możliwo- zawsze było niewiele. Alicja zazwy- ści. I nie jest jej za dużo, kiedy wybrzmi czaj sama sobie jest orkiestrą (na pia- ostatni dźwięk, nie wierzymy, że to ko- 7 I, godz. 18.00 ninie), a tu się trzeba podporządko- niec… A przecież to wszystko to tylko Eksperymentalna Scena Operowa z cyklu „Operetka moja miłość”. Koncert „Ze wać aż tylu facetom grających na róż- moment… złotej ery tanga’’. Występują: Małgorzata Westrych- fortepian, Bożena nych instrumentach. Z nieukrywanym Janusz M. Paluch Kiełbińska-sopran, Marianna Dąbek – akordeon, Michał Poniżnik – klarnet, Michał Dąbek – wiolonczela Alicja Tanew W programie: tanga argentyńskie i inne. Bilety w cenie 20 zł do nabycia godzinę przed koncertem lub rezerwacja poetka i kompozytorka zaprasza pod nr. tel. 600-32-42-02 do piwnicy artystycznej Scena Ata 8 I, godz. 17.30 ul. Czarnowiejska 93, 30-049 Kraków Spotkanie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Płd.-Wsch. tel. 12 633-54-05, 503-855-770 www.tanew.info.pl e-mail: alicja@tanew.info.pl 9 I, godz. 10.00 Koncert fortepianowy dla uczniów szkół podstawowych. I, godz. 19.00 – „Literackie spotkanie z Chopinem” – udział biorą 11 Agnieszka Grochowicz oraz Jan Korwin Kochanowski. 10 I, godz. 18.00 Wstęp: 15zł. Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich zaprasza na wieczór literacki z cyklu „Niezatarte autografy” i wieczór autorski Anny Pituch-Noworolskiej połą- NIEDZIELA BAJKOWA czony z promocją tomu poetyckiego p.t.: „Wiersze rozsypane”, prowadzenie: I, godz. 12.15 – „Jaś i Małgosia” w wyk. Teatru Wiśniowego 6 Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. Wstęp: 10 zł. 15 I, godz. 16.30 I, godz. 12.15 – „Świat Księcia Albinka” w wyk. Teatru Otwartego 13 Zarząd Stowarzyszenia Dziennikarzy RP. Wstęp: 10 zł. INFORMATOR styczeń 2013 LAMELLI.COM.PL 5
- 6. 16 I, godz.18.00 „Dziennikarski Opłatek z niespodziankami” Wielki lament 17 I, godz. 17.00 Spotkanie z Bolesławem Faronem. Pojubileuszowo. Prowadzą: Stanisław Dziedzic i Piotr Borek, czyta: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta, oprawa muzyczna: Izabela Jutrzenka Trzebiatowska. papierowej płci Prof. zwycz. dr hab. Bolesław Faron historyk literatury polskiej, absolwent O Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, rektor tej uczelni w latach 1975– powiadanie Pierwsza mi- drzejewski pisał „genderowe” powie- 1981, Minister Oświaty i Wychowania (1981–1985), Radca Ambasady Polskiej łość Jerzego Andrzejewskiego ści i być może kiedyś uda się zrobić w Wiedniu i dyrektor tamtejszego Instytutu Polskiego(1986–1990), założyciel przeczytałem w podstawów- spektakl także według nich. i dyrektor naukowy Wydawnictwa Edukacyjnego, autor wielu książek i licznych ce, prawdopodobnie w ósmej klasie, Najpotężniejszym medium w tym artykułów. znajdowało się w podręczniku (prze- spektaklu jest słowo i sposób jego po- czytałem je w czasie lekcji na temat dania przez Aktorów, a zaprosiłem 21 I, godz. 18.00 innego pisarza, bo bardzo mi się po- dwójkę Aktorów, z którymi pracowa- Krakowski Oddział Związku Literatów Polskich dobało). Przypomniałem sobie o tym łem już wcześniej. i Klub Dziennikarzy „Pod Gruszką” zapraszają na wieczór literacki z cyklu Nieza- po latach, przygotowując swój pierw- Powiadają znamienici naszych tarte autografy „Cisza czysta jak łza ” – wspomnienie o poetce Barbarze szy artykuł naukowy na temat An- czasów, że Andrzejewski przebywa Dziekańskiej. drzejewskiego mniej więcej w set- w pisarskim czyśćcu, że teraz wi- Prowadzenie – Magdalena Węgrzynowicz-Plichta. ną rocznicę jego urodzin, czytając na dzą, iż był pisarzem mniej wybit- świeżo całą jego twórczość. Byłem już nym niż powszechnie się kiedyś wy- 23 I, godz. 18.00 wówczas po licznych lekturach gen- dawało. Według mnie Andrzejewski Krakowska Witryna Fotograficzna. Najlepsze zdjęcia minionego roku. Spotkanie derowych – nawet nauczałem tych należy do najwybitniejszych pisa- z fotoreporterami. teorii – i uderzyło mnie, jak prekur- rzy polskich, a opowiadania, które sorsko Andrzejewski postawił pro- wybrałem – oczywiste jest, że wy- 26 I, godz. 16.00 blem ról społecznych i performatyw- brałem takie, które lubię – powin- Specjalne spotkanie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Płd.-Wsch. ności płci. ny przekonać także nieprzekona- Idea „genderowego” spektaklu nych i przypomnieć tego oryginal- według Andrzejewskiego wyrasta nego twórcę. Klub Muzyki Współczesnej „Malwa” z tego właśnie opowiadania. Wielki Piotr Sobolczyk ul. Dobrego Pasterza 6, 31-416 Kraków, tel. 12 411 61 16, lament papierowej głowy zamieni- „Wielki Lament Papierowej łem w scenariuszu na Wielki lament Płci” według Jerzego Andrzejewskie- e-mail: klubmw@poczta.onet.pl papierowej płci, a dobierając inne go dramaturgia i reżyseria: Piotr So- Klub czynny jest od poniedziałku do piątku w godz. 14.00 – 21.00 krótkie opowiadania pisarza – spek- bolczyk. Występują: Edyta Kucak, takl opiera się bowiem wyłącznie na Dominik Budny, wideo i fotografia: opowiadaniach – dostawiałem stem- Marcin Matera 18 stycznia, godz. 9 I, godz. 18.00 pel płciowości. Oczywiście sam An- 19.00 (ŚOK). Fan Club Elvisa Presley’a. Wstęp wolny. Ferie dla najmłodszych 10 I, godz. 18.00 Muzykolandia dla dzieci Kolędy i pastorałki w wykonaniu dzieci KMW Malwa oraz: Julii Kijan (śpiew) i Leny Zimowe Spotkanie z Bajką Tumiłowicz (fortepian). F Prowadzenie: Katarzyna Słota. erie spędzimy z baśniową lite- my zadzwonić pod nr telefonu: 602 424 Bilety w cenie 5 zł. raturą dziecięcą. Każdy dzień to 676. inna baśń, inspirowana twór- Udział w tygodniowym progra- 13 I, godz. 17.00 czością polskich i zagranicznych auto- mie to 200 zł. Zapraszamy do wspólnego kolędowania do Klubu „Malwa” rów: „Królowa Śniegu”, „Śpiąca Kró- Dla rodzeństw przygotowaliśmy lewna”, „Stoliczku nakryj się”, „Kot zniżki! Opłata za 2 dzieci to 350 zł. 17 I, godz. 19.00 w butach”, „Kopciuszek” i wiele innych. Dzieci są pod stałą opieką pedagoga Salon Artystyczny Dettloffów – spotkania poetyckie. Zajęcia opracowane są z myślą o dzie- – animatora zajęć. Prowadzenie – Monika Maśnik. ciach w wieku wczesnoszkolnym (pierw- Osoby prowadzące warsztaty po- Wstęp wolny. sze klasy szkoły podstawowej). Każda siadają przygotowanie, praktykę i do- baśń jest kluczem do świata wyobraź- świadczenie pedagogiczne. Styczeń 2–16 ni oraz przewodnią myślą warsztatów: Zajęcia są prowadzone w pomiesz- Wystawa prac studentów (Małgorzaty Kołcz i Katarzyny Zapart). plastycznych, teatralnych, muzycznych. czeniach Śródmiejskiego Ośrodka Kul- z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Będziemy tworzyć baśniowe obrazy, tury w Krakowie Kurator wystawy: Zbigniew Latała. wcielać się w bajkowe postacie, tworzyć kostiumy i teatralne rekwizyty. Będzie- Ferie Zimowe 23 I, godz. 18.00 my tańczyć i śpiewać, a także odpo- I edycja: 4–18 stycznia 2013 Audycja muzyczna z klasy saksofonu Krzysztofa Włodarczyka. czywać, słuchając opowieści z war- II edycja: 21–25 stycznia 2013 tościowych książek dla naj- młodszych. Zajęcia odbywają się codzien- Klub „Kazimierz” Zajęcia prowadzą pedagodzy nie od poniedziałku do piątku od ul. Krakowska 13, 31-062 Kraków, tel. 12 421 57 86, i instruktorzy zajęć artystycznych godziny 08.00–13.00. dla dzieci. www.kkazimierz.mylog.pl, e-mail: d.lanocha@lamelli.com.pl Dzieci otrzymują mate- Organizatorzy: riały, niezbędne do wspól- Śródmiejski Ośrodek Kultury nej zabawy oraz poczęstu- Studio Sztuk Scenicznych 2–10 I, godz. 14.00 – 20.00 nek – drugie śniadanie „Farafka” „Krakowskie klimaty” – wystawa fotogramów Jacka Balcewicza ok. godziny 11.00 (napo- ul. Mikołajska 2 Autor, znany krakowski dziennikarz, fotograf i społecznik, tym razem w serii fo- je są dostępne cały czas, Kraków togramów dokumentuje życie Krakowa w świetnej artystycznie formie. Kraków dzieci mają dostęp do w obiektywie Balcewicza jest znacznie piękniejszy. toalet). Informacje Aby zgłosić udział również na: www. dziecka w zajęciach prosi- farafka.pl 6 LAMELLI.COM.PL ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY
- 7. Z notatnika hipochondryka 14–28 I, godz. 18.00 Spotkanie Grupy Kobiet Alternatywnych – prowadzenie Grażyna Pietroń Zawodowo i rodzinnie, są prawie spełnione. A jednak chcą wiedzieć więcej, robić Boli mnie głowa coś. Nawet cokolwiek. Dlatego dwa razy w miesiącu spotykają się po to, by pozna- wać świat w jego różnorodnych formach. W muzyce, filmie, plastyce i psychologii. Z tych spotkań wychodzą nadzwyczaj zadowolone. J ak dokuczliwy i dezorganizujący co- rzyszącym jest zatkany nos lub/i łzawie- dzienne życie może być ból głowy, nie oka. Bóle trwają około 20 minut, jed- 16 I , godz. 15.00 wiedzą Ci, którzy go często doświad- nak zwykle powtarzają się kilka razy w cią- „Czytaj z „Kazimierzem” – spotkanie z Marianem Żakiem ze Śródmiejskiej czają. Może on przybierać różne formy gu dnia lub nocy, przez kilka tygodni lub Biblioteki Publicznej i różny stopień nasilenia; bywa to ból kłu- nawet miesięcy. Pojawiają się najczęściej Klub Kazimierz, wraz ze Śródmiejską Biblioteką Publiczną zainaugurował pro- jący, pulsujący, tępy czy ćmiący, czasami na wiosnę lub jesienią i mogą trwać przez jekt stałych spotkań pod hasłem „Czytaj z „Kazimierzem”. Comiesięcznie, księ- mija sam, czasami musimy mu w tym po- lata, a potem znikają. Klasterowy ból gło- goznawcy prezentują zainteresowanym, które pozycje książkowe z klubowej Bi- móc. wy w odróżnieniu od migreny, najczęściej blioteki warto naprawdę przeczytać. A trafia na biblioteczne półki Klubu wiele Zasadniczo bóle głowy można podzielić dotyka mężczyzn – przeważnie w prze- bestsellerów, które można przeczytać bez naruszania zawartości własnego port- na: samoistne, zwane inaczej pierwotny- dziale wiekowym 20-40 lat. fela. mi, które stanowią chorobę samą w sobie Ból głowy może być również sygnałem (różnego typu migreny, bóle napięciowe, innych schorzeń toczących się w organi- 22 I, godz. 18.00 tzw. ból klasterowy) oraz objawowe, zwane zmie. Głowa boli nas przy infekcjach wiru- Turniej klubowy Krakowskiego Klubu Szaradzistów „Agora” inaczej wtórnymi, które są wywołane inny- sowych górnych dróg oddechowych, nad- mi istniejącymi chorobami lub działaniem ciśnieniu tętniczym i innych zaburzeniach 30 I, godz. 18.00 toksyn. naczyniowych, chorobach wzroku, układu „Owadów świat czarowny” – wernisaż fotografii Dariusza Paska Migrena – jest jednostronnym bólem nerwowego, chorobach laryngologicznych, Autor, żołnierski mundur zamienił na aparat fotograficzny. I chętnie z nim głowy, któremu mogą towarzyszyć nud- stomatologicznych, przy zaburzeniach me- współpracuje. – Fotografia jest moją życiową pasją – mówi Pasek, uczestnik wie- ności, wymioty, zaburzenia widzenia, nad- tabolicznych i zatruciach chemicznych or- lu wystaw i konkursów. Szczególnie interesuje go fotografia przyrodnicza i ma- wrażliwość na zapachy i dźwięki. Napad ganizmu (w tym także z powodu nadmiaru krofotografia. Tak powstał przebogaty zbiór zdjęć owadów, prezentujących ich choroby może trwać od kilku do nawet używek czy nikotyny). życie najczęściej niedostępne dla ludzkiego oka. W zbliżeniu, świat ten nie jest, kilkudziesięciu godzin i może mieć różną Jeśli ból głowy jest samoistny, leczymy jak chcieliby niektórzy, światem szkodnika, lecz Bożego stworzenia, które jak postać. Migrena jest chorobą o nieznanej go środkami przeciwbólowymi, natomiast inne żyje w swoim w fascynującym i kolorowym świecie. przyczynie, chociaż dużą rolę przypisuje jeśli jest tylko jednym z objawów jakiejś się czynnikom genetycznym. Statystycznie choroby – musimy przede wszystkim le- ZAJĘCIA STAŁE: migreny występują najczęściej u kobiet, ale czyć tę chorobę. Dlatego niezwykle ważne Klub Brydżowy – wtorek – piątek 14.00 – 20.00 mogą na nie cierpieć nawet dzieci. jest ustalenie przyczyn bólu głowy, bo nie- Klub Szachowy – wtorek – piątek 14.00 – 20.00 Bóle napięciowe – to chyba najbardziej stety czasami ból może być sygnałem groź- Klub Szaradzistów Krakowskich „AGORA” – wtorek, godz. 18.00 rozpowszechnione bóle głowy. Aż 8 na 10 nego schorzenia. Walka z bólami migreno- Warsztaty Teatralne – piątek, godz. 19.00 pacjentów zgłaszających się do lekarza wymi jest skomplikowana. Ważny jest nie Biblioteka – poniedziałek – piątek, godz. 16.00 – 18.00 z powodu bólu głowy, cierpi właśnie na nie. tylko rodzaj środka przeciwbólowego, ale Przyczyną inicjacji bólu jest zwykle stres, też i sposób jego przyjmowania. Poza tym Ośrodek Dokumentacji i Inicjatyw Artystycznych negatywne emocje, brak snu, przemęcze- koniecznie należy pamiętać o prowadzeniu nie, zmiany atmosferyczne czy nadużycie zdrowego stylu życia, który niejednokrot- „Piwnica pod Baranami” alkoholu. Może on być również wywołany nie może przeciwdziałać napadowi migre- ul. św. Tomasza 26, tel. 12 421 25 00, e-mail: micek@poczta.neostrada.pl np. przez niezbyt wygodną pozycję – częste nowemu lub go znacznie osłabić. Przy le- pochylanie głowy podczas czytania, trzy- czeniu bólu napięciowego, gdzie przyczyną manie słuchawki telefonicznej między ra- są m.in. stresy i emocje, ważne jest zacho- 5, 12, 19, 26 I, godz. 21.00 mieniem i uchem, żucie gumy, pracę przy wanie dystansu do napierających na każ- Kabaret Piwnica pod Baranami. złym oświetleniu. Te czynniki sprzyjają dego z nas problemów. Musimy nauczyć bowiem napinaniu mięśni. Bóle napięcio- się pozytywnego myślenia i w miarę moż- 20 I, godz. 20.00 we są odczuwane jako obręcz zaciskająca liwości panowania nad stresem. Od sta- Recital Kamili Klimczak „Rysy na życiorysie”. się wokół głowy, sztywnienie karku i szyi. nu naszej psychiki zależy tutaj bardzo wie- Chorzy często mają wrażenie, że boli ich le. W tym rodzaju bólów pomocne mogą 26 I, godz. 18.00 skóra głowy i włosy. Bóle napięciowe prze- być także gorące natryski lub okłady. Ulgę Recital Doroty Ślęzak. ważnie trwają krótko, ale zdarzają się także przynoszą również masaże. Ostre bóle le- przypadki bólu przewlekłego (chroniczne- czy się farmakologicznie, ale jak zwykle go), trwające miesiącami, a nawet latami. apelujemy, aby nie nadużywać tego typu Klasterowy ból głowy – jego napady środków i przy powtarzających się często występują w wiązkach (od ang. cluster – bólach głowy skonsultować się z lekarzem. wiązka). Zaczynają się one w okolicy oka, Dużo zdrowia na cały 2013 rok i niech rozchodzą na połowę twarzy, a potem Państwa głowa nie boli. szybko narastają. Często objawem towa- Izabela Niziałek Nowy termin: 18–20 stycznia 2013 Cena: 250 zł” INFORMATOR styczeń 2013 LAMELLI.COM.PL 7
- 8. XX Ogólnopolski KonkursPoetycki „Dać świadectwo” 12 kwietnia 2012 roku jury XX Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego „Dać świadectwo” w składzie: dr Marek Karwala – przewodniczący jury, Adam Ziemia- nin oraz Janusz M. Paluch – sekretarz jury, po przeczytaniu 260 zestawów wierszy nadesłanych z całej Polski i z zagranicy postanowiło: Nagrodę Główną – czyli wydanie tomu poezji – otrzymuje: Zdzisława Górska ze Strzyżowa, I Nagrodę otrzymuje Leszek Wójcik z Krakowa, II Nagrodę otrzymuje Antonina Se- besta z Myślenic, III Nagrodę otrzymuje Ewa Jabłońska z Otwocka. Jury przyznało również cztery równorzędne wyróżnienia które otrzymują: Jarosław Burgieł z Krakowa, Leszek Jaraczewski z Warszawy, Leonard Mo- krzycki z Gdańska, Janina Szołtysek z Mikołowa. J anina Szołtysek (1961) urodziła się i mieszka w Mikołowie, Janina ukończyła filologię polską, jest polonistką w szkole pod- stawowej. Wydała dwie okazjonalne publikacje książkowe o charakterze historyczno-wspomnieniowym, przy współpra- cy z Sejmikiem Województwa Śląskiego oraz Miejską Placówką Szołtysek Muzealną i Miejską Biblioteką Publiczną w Mikołowie. Uczest- niczka Portu Poetyckiego w Chorzowie. Publikuje w „Strefie Gender” i na „Śląskiej Ziemi”. Jej wier- wyróżnienie sze publikowane są w wydawnictwach pokonkursowych i pi- smach artystycznych, m.in. w kwartalniku „ZNAJ” oraz są czyta- ne w „Poczcie poetyckiej” Radia Katowice, należy do Sopockiego Klubu Pisarzy i Przyjaciół Książki im. Jerzego Tomaszkiewicza. każdemu inaczej Wiersz „Pokłady” wygrał na portalu „port poetycki” konkurs gru- nikt nie mówił, że będzie łatwo zatrzymać się na chwilę dniowy w roku 2009. W 2010 roku w XVII Ogólnopolskim kon- w ulotności wiatru. nierówno odcina czas; peron, ławka, kursie im. M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej w Katowicach jej kawałek ścieżki, ręce na stole, widelec w dłoni, dłoń na dło- wiersz został wyróżniony drukiem. Wiersz „U Pana Boga za pie- ni, cem” został wyróżniony w konkursie o tematyce: Moja trudna Oj- a domu ciągle brak. nawet deszcz nie taki sam i słońce czyzna. W 2012 r. zajęła I miejsce w konkursie na wiersz o tema- zamówione na wyłączność inaczej grzeje. papierowe tyce barbórkowej w Rudzie Śląskiej. skrzydła, lekkość i kamień pomiędzy. już wiesz, że nie usłyszysz słów najprostszych. jeszcze jesteś, pachnąca jak wnętrze pudełka vintage. chusteczka na końcu łączy po wytarciu ust próbuje być przeźroczysta. nie musisz na stole leży inteligencja emocjonalna wiedzieć, że przedtem chłonęła wszystko i pośpiesznie. odstrasza ceną przyciąga wzrok. tłumaczysz mi że jedno z nas powinno zawsze być opuścił ją nawet deszcz w tym samym miejscu by drugie mogło wracać. w nieistniejącej godzinie pomiędzy ostatnim telefonem a terminalem w Stansted nie słyszy swoich kroków, jadę krętą drogą. wolę mieć cię pod ręką więc jej nie ma. wślizguje się z bagażem lżejszym przynajmniej wiem że odbierzesz. niż przed chwilą w różnicę czasu. tak samo nierealna jak hotelowy pokój naprzeciwko Parku Velentines, dzisiaj powiedział że na pewno umiera w którym też nic się nie wydarzy. spogląda śmiało ale przedtem sprawdzi czy kupiłam nagim ścianom w oczy, bo wie, że ta historia nigdy zestaw głośnomówiący. potem będzie nie będzie miała końca. dopóki z nieszczelnego kranu już zawsze blisko. kapie woda, łatwiej jej przejść na drugą stronę prawdy. w sen. jednocześnie sięgnęliśmy po tę samą książkę. pomyślałam: a jednak coś nas łączy. uskoki wiatru zadzwonił po kilku miesiącach: świt nie jest dobrą porą na rozmowy o powrotach. napisałem o tym wiersz – oznajmił słowa szybkie i cięte jak liście czarnej herbaty rozsypie niechcący na hotelowej pościeli. zaparzone wrzątkiem nabrzmiewać będą długo i gorzko. jednocześnie znowu fruwałam we śnie, a raczej jak ryba pławiłam się to tylko turbulencje, małe zawirowania. w powietrzu. zawsze z tego samego miejsca to moje po zachodzie słońca powietrze spokornieje. wychodzenie w górę. z podestu rodzinnego domu, ponad szczeblami poręczy. w rzeczywistości potrafię w Hyde Parku wiewiórki podchodziły do jej dłoni jeszcze chodzić w wodzie, zanurzona po piersi, z rękami ufne jak ciepłe rude myśli naiwnie oswojone opuszczonymi do pionu, co przypomina pozę pingwina. na głębokości czterech metrów pokazywałam im nieraz tę sztuczkę. mogłabym jeszcze wyżej lub głębiej, wystawka ale pamiętam, że nie wolno mi spaść ani dotknąć nogami dna. mówisz: kiedyś. znowu nie wiem, czy to już się skończyło, czy dopiero zacznie. czubek- nie ptak, nie ryba. a jednak nie zaprzeczają, między stołem a krzesłem, słowem a milczeniem że można mieć skrzela i kości pneumatyczne jednocześnie. zawsze ta przestrzeń, w której można się zmieścić. lubią, gdy opowiadam im o swojej niepowtarzalności. byleby zachować całość, jak w ramie obrazu, rano sami pytają, czy znowu fruwałam. dla siebie, na widok publiczny też łatwiej. ze zużytej łyżki nie trzeba się tłumaczyć więc sobie jestem. histerycznie blisko. jak z człowieka. kiedy cię ogłoszą, codziennie szukam potwierdzenia. każdy będzie mógł brać. analiza dna nie jest problemem egzystencjalnym. zrozumiałam, gdy powiedział o kobiecie: nie to chciało się powiedzieć, nie taki wiersz miał się przyśnić. wyszła z domu przed świtem, nie zabrała ze sobą nic. 8 LAMELLI.COM.PL ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY
- 9. Recenzja Grzegorz „Dobre dziecko” Romy Ligockiej Wołoszyn „B G yłam tylko samotną dziew- trafi wznieść się ponad, w tym wypadku rzegorz Wołoszyn – urodzony czynką w obcym świecie uzasadnione, zwątpienie w ludzi. Może w 1976 roku w Nisku, od kilkuna- i chyba ciągle nią jestem. jest to rozpaczliwe poszukiwanie dobra stu lat mieszka w Krakowie. Na- Dopiero jako dorosła kobieta zrozu- w człowieku. Znamienne jest to, gdy pi- uczyciel języka polskiego, instruktor te- miałam, że ta dziewczynka nie opuści sze, że tak naprawdę nie ma złych ludzi. atralny, animator kultury. Debiutował mnie już nigdy”. Ta refleksja nasuwa Tak jakby za świętym Tomaszem stara- w 2005 roku arkuszem Zawsze sło- się Romie Ligockiej w odległej Argen- ła się wyjaśnić skąd na świecie powsta- wo (Nagroda Główna w konkursie w ra- tynie, w miejscu, które jak rama kom- je zło. mach I Spotkań Krakowskich Pedago- pozycyjna spina nową książkę autorki Powieść ta z pewnością ma charak- gów-Poetów). Drukował w prasie lite- Dziewczynki w czerwonym płaszczy- ter psychoanalizy, łącząc w sobie kilka rackiej i kulturalnej. Redaktor Serwisu ku. W Buenos Aires podczas krótkiej gatunków. Z pewnością nie jest to jed- „Poezja Polska” oraz „Poeci po Godzi- chwili oczekiwania na szofera powraca- norodna autobiografia. Jak już wcze- nach”. Jego książka Poliptyk została ją wspomnienia z dzieciństwa, których śniej zostało wspomniane równorzędne nagrodzona w V Ogólnopolskim Kon- czytelnicy za sprawą pierwszoosobo- stają się losy jej matki, a włączony w tok kursie na Autorską Książkę Literacką wej narracji stają się poniekąd bezpo- fabularny Pamiętnik Anny Abraha- Świdnica 2012. Serdecznie gratulujemy średnimi świadkami. Po argentyńskim merówny stanowi zapis minionej epo- wstępie otwiera się drugi, główny plan ki i obyczajowości. Możemy się dowie- powieści (a jak się okaże nieostatni). dzieć m.in. co o Liebliengu (przyszłym Przerwany spacer Opowiadanie prowadzone w czasie te- ojcu Romy) myślała jej babcia oraz, że Żabie perspektywy, wąskie, spodnie. raźniejszym pogłębia wrażenie blisko- już wówczas było „[…] w Krakowie nie- Wszystko już obce, choć dobrze znajo- ści tamtych wydarzeń, ciągłej ich obec- raz powietrze takie uciążliwe”. Ligocka me: ności w umyśle pisarki. Ligocka po raz wujka Arka, powtarzającego frazę: „Jak sama podsuwa nam możliwości inter- Ulice, liceum, cele aresztu. Park. kolejny powraca do czasów młodości człowiek przeżył te obozy…”. Powróce- pretacji książki. Fabularyzowanie wła- i przeżywa je od nowa. nie do normalności „po tym wszystkim” snych wspomnień nie jest bezpodstaw- Rysy w pamięci kreślą twarze – Tym razem wspomnienia dotyczące nie było łatwe, co bardzo udatnie obra- ne i da się logicznie wytłumaczyć. Sko- Kubistyczny witaż okuty mrokiem. powojennego okresu rozpoczynają się, zuje Ligocka, na przykładzie własnych ro autorka pisząc: „[…] kiedy dzieje się Ułamki beweli kłują powieki gdy Roma ma 12 lat. Historia dziew- wspomnień. Po drugie określeniem coś złego, co wydaje mi się ponad siły, czynki przedstawiana jest z perspekty- „dobre dziecko” zostaje nazwana matka próbuje najpierw się oddalić — odejść I nie sposób przymknąć, dopiąć swe wy dziecka, które wielu rzeczy nie rozu- Ligockiej, Tosia w pierwszym fragmen- od tego nieszczęścia, choćby myślami, Ego z błysków, sileń, puklin. Przez czas, mie, na inne patrzy z naturalną naiw- cie Pamiętnika Anny Abrahamerowej. na bezpieczną odległość” zdaje się tłu- Choć się nie przelewa: otacza, zacieśnia nością. To przydaje powieści walorów W związku z tym otwiera to pole dywa- maczyć, że wymogi powieści stanowią niekiedy komicznych (np. gdy opisana gacji o kim, tak naprawdę, jest książka, idealny dystans, z którego można opi- Kręgi jak wyrzucony z wody kamień, jest śmierć Stalina) i sprawia, że czytel- i czyja historia miała być w niej przed- sać swoje naznaczone dramatem życie. który uderza i zapada w punkt. nikowi łatwiej jest pojąć rozumowanie stawiona. Ów pamiętnik babci Romy, W tych rozważaniach o gatunku Z tego punktu widzę te same kręgi dziecka. Z pewnością wymagało to od nota bene niezwykle ważny dla autorki, przychodzi z pomocą podtytuł, który pisarki niemałego trudu, by z perspek- który przeplata opowiadaną historię, brzmi Intymna spowiedź dziewczynki Biegnące w przeciwną stronę. tywy czasu tak trafnie uchwycić spo- poszerza także plan czasowy powieści. w czerwonym płaszczyku. Oprócz na- sób myślenia młodziutkiej osoby, uwi- Tym, co łączy matkę i córkę jest bar- wiązania do debiutanckiej książki (wy- kłanej w zawirowania historii. Czasem dzo bolesne wyobcowanie. Obie kobie- korzystanie elementów grafiki okład- pojawiają się komentarze dorosłej pi- ty nie potrafią odnaleźć się w nowej rze- ki) i kultowego, za sprawą filmu Spiel- sarki, które wyjaśniają pewne kontek- czywistości. Tosia już po wojnie straciła berga, symbolu Holocaustu, mamy do sty lub antycypują dalsze skutki takich męża, teraz musi znów walczyć o prze- czynienia z eksplikacją motywów po- a nie innych wyborów. Bardzo ważną trwanie w komunistycznej Polsce, a na wstania książki. Ligocka czyni z czy- postacią, głównym bohaterem powie- dodatek swoje uczucia lokuje w żona- telników mimowolnych powierników ści zaraz po samej narratorce, jest jej tym mężczyźnie. Roma zaś niezrozu- i spowiedników jej wyznania. Książka matka, nazywana pieszczotliwie Tosią. miana ani przez dorosłych, ani przez Dobre dziecko dopełnia osobistą trylo- Książka przedstawia złożone stosun- rówieśników, często upokarzana, zagu- gię, do której zaliczają się: Dziewczyn- ki matki i córki, skomplikowane przez biona we własnych pragnieniach ucie- ka w czerwonym płaszczyku i Tylko ja doświadczenia wojny i trudne lata PRL. ka w świat literatury i sztuki, gdzie od- sama. Ligocka kolejny raz odwołuje się Jednakże tło polityczne, choć odgry- najduje chwile uspokojenia. Dopiero w niej do własnych przeżyć, przy czym wa znaczącą rolę w kształtowaniu się dzięki wyobraźni zaspokaja potrzeby potrafi przedstawić fakty w odmienny, tej relacji, nie jest jej jedynym determi- bliskości i ciepła. Stąd wywodzi się jej ciekawy i wciągający sposób; tu za spra- nantem. Przede wszystkim to nieszczę- zamiłowanie do teatru; wyjaśniając dla- wą perspektywy narratora jako dojrze- Grzegorz Wołoszyn ł śliwa miłość — której Roma długo nie czego chciałaby zostać aktorką mówi, że wającej nastolatki. Po prostu: książki POLIPTYK potrafi zaakceptować — Tosi i „wujka” pragnie stać się kimś innym. Chciałaby Ligockiej dobrze się czyta. Miejska Biblioteka Publiczna Arka oraz nieodparta chęć normalne- cieszyć się swoją beztroską młodością, Michał Bryda im. Cypriana K. Norwida go, szczęśliwego życia. Z tego powo- lecz sytuacja wbrew jej woli wymaga od Artykuł ukazał się na Świdnica 2012 du tytuł książki ma charakter dwoja- niej niespotykanej dojrzałości i mądro- www.fragile.net.pl. ki i przewrotny. Po pierwsze dlatego ści. Na tę samotność wpływa również że Roma, jako dorastająca dziewczyna żydowskie pochodzenie, co objawia się, nie była posłusznym i zdyscyplinowa- nym dzieckiem. Jej krnąbrny charak- ter miał swoje uzasadnienie w trauma- gdy Roma wyznaje, iż jej marzeniem jest choinka na święta. Pomimo wielu krzywd, które do- Yeti radzi: tycznych przeżyciach związanych z woj- ną, krakowskim gettem i ciągłą walką znała od innych ludzi autorka wciąż ma w sobie niewyczerpane pokłady empa- S³owa przelane o życie. Książka nie jest zwyczajnym pamiętnikiem z okresu dojrzewania. tii i zrozumienia. Chociaż jest to rzad- kie w dzisiejszych czasach, w których na papier pomagaj¹, ale te¿ szkodz¹ Zresztą tak samo zranieni są pozostali wzajemne oskarżenia wysuwane bez bohaterowie powieści. O czym świad- uwagi na ówczesne realia i konteksty czą irytujące młodą Romę wyjaśnienia są na porządku dziennym. Ligocka po- INFORMATOR styczeń 2013 LAMELLI.COM.PL 9
- 10. Recenzja Grupa Każdy prezentuje… …tkam gobelin mojego świata… N Anna Pituch-Noworolska a powitanie nowego roku wier- sze dwóch młodych poetek i poety, który niedawno dołą- W czył do poetyckiego Krakowa. Domi- iersze rozsypane to czwar- śli, porównania, wspomnienia. Potra- wypocząć od codziennych obowiązków, nika Jiers porusza tematykę filozo- ta książka poetycka Anny Pi- fią też ukłuć, nie pozwalając zapomnieć, stwarzają szansę na zawarcie nowych ficzną, zastanawia się nad bytem czło- tuch-Noworolskiej. Mnie że wszystko ma dwa końce, co najmniej ciekawych znajomości. To, co jednak wieka we wszechświecie, pozostając osobiście porwała piękną, pełną życia, dwie strony, zwykle przeciwne sobie. w podróżach najważniejsze to powro- jednocześnie wierną tradycyjnym ry- ciepłą i jesienną okładką. Wiersze Pi- Poniedziałek jako początek tygodnia ty. Możliwość powrotu do tego, co zna- mom. U Moniki Maśnik dojrzewają tuch-Noworolskiej są jak te okładko- pracy jest jednym z najmniej lubianych ne nam, co dla nas dobre, daje nam siłę nie tylko marzenia, dojrzewa także ona we liście: większe, mniejsze, kolorowe, dni tygodnia. Pituch-Noworolska znaj- i ochotę do kolejnych podróży. Powrót sama jako poetka. Władysław Gorgoń lekkie, pełne energii. Obrazują nie tylko duje w nim natomiast coś bardzo pozy- u Pituch-Noworolskiej nie jest jednak jest emerytowanym nauczycielem fizy- to, co łatwe, piękne i przyjemne. Zgod- tywnego, to dzień dający szansę, jeszcze tak piękny, jakby się mogło wydawać. ki. Wiersze tworzy od lat, choć do Gru- nie z jesiennym skojarzeniem, porusza- nagi, bez obciążeń. Podobnie dzieje się Zależy czego dotyczy? Do czego człowiek py Każdy trafił zaledwie kilka miesięcy ją także tematykę schyłku życia, staro- w przypadku zaobserwowanej sprzedaży i z jakiej podróży miałby powrócić? Po- temu. Z powodzeniem pisze także opo- ści i śmierci. Książka została podzielona starej zabytkowej kamienicy przy ulicy dróżą jest także związek z drugim czło- wiadania prozą. na pięć rozdziałów: Rzeka czasu, Między Kanoniczej w Krakowie. Historii, uczuć, wiekiem. Podróżą może być nowa cieka- Aneta Kielan-Pietrzyk nami, Pory roku, Podróże i Takie tam zdarzeń – nie da się wycenić, nie można wa praca. Czasami powrót jest trudniej- drobiazgi. Najciekawszy w myśli i najbo- ich sprzedać ani kupić. A jednak by ka- szy niż odejście. gatszy w wiersze jest rozdział pierwszy. mienica nadal trwała, by miał kto zająć Władysław Gorgoń się jej odrestaurowaniem, mury muszą Powrót jest koniecznością Płyniemy łodzią w ciszy zostać wycenione i sprzedane. Dowodzi Bez prawa odwołania. Motyl i róża Bez GPS-u, bez drogowskazu. to, że nie ma tylko bieli i czerni, że nie Tylko możliwość odejścia Dziś za chwilę będzie wczoraj wszystko jest takie, jak nam się wydaje Jest nieznanym horyzontem- Brutalny motyl A jutro na tzw. pierwszy rzut oka. Jest pustą kartką kalendarza. jednym uderzeniem skrzydła Za zasłoną horyzontu Drugi rozdział Wierszy rozsypa- [Powrót, frag.] z czarnym pasem [***Płyniemy łodzią w ciszy…, frag.] nych traktuje o miłości. Miłości burzli- Strąca łzę rosy wej, pełnej wzlotów i upadków, namięt- Najnowszy tomik Anny Pituch-No- z pomarszczonego starością Wiem, że powoli omijasz przeszkody, nej, której brakuje nocy, aby się spełnić. worolskiej kończy wiersz filozoficzny płatka umierającej róży. Które kiedyś przeskakiwałeś w biegu z rozdziału Takie tam drobiazgi, w któ- Bez wysiłku, nie patrząc wstecz. Strzelamy do siebie słowami, rym poetka zastanawia się, czy ktoś da I chciałbym krzyknąć -„Nie pozwalam!” Miotamy przecinki, dwukropki, jeszcze raz szansę człowiekowi i czy czło- Lecz milczę. Ja wiem i ty wiesz, że Ciskamy średniki, wiek jej nie zaprzepaści, tworząc narzę- Nie mogę nic zrobić, niczego zmienić, Przycichamy przed atakiem w pauzach, dzia samozniszczenia, jak to ma miejsce Bo cóż można wymagać od tego, Bo nikt nie zna tej dłoni, A dobijamy wykrzyknikami. obecnie. Z całą pewnością Anna Pituch- który narodził się gąsienicą? Która naciśnie klawisz „enter”. [Bitwa frag.] -Noworolska nie zaprzepaściła swojej [Rozmowa, frag.] szansy jako poetka, lecz oddała w ręce Dominika Jiers Szybka jak baletnica w piruecie czytelników bardzo interesującą poezję, Gwiazda samotna […] będącą jej kroniką dni na białych kart- *** Rozpina most Jeszcze przed chwilą tu była… kach papieru. Z wczoraj na dziś, […] Aneta Kielan-Pietrzyk Ruchome cienie, kto je zrozumie? Z dziś do jutra Zbyt krótko, zbyt szybko Doradcy ciemnej strony duszy. I tylko ona wie Mijają noce kochanków. Za każdym stoją, na innych wchodzą Czy most sięgnie jeszcze jednego dnia. [Noc, frag.] i szepty skrzeczą nad życiem cudzym. [Noc, frag.] Gdy popieleje skrawek wszechświata Trzeci rozdział poświęcony został i słońca strzały przestają spadać, Anna Pituch-Noworolska czuje zjawiskom przyrody, która choć potęż- odchodzą cicho jak motyl w lecie, upływ czasu, zarówno po sobie, jak i po na, nieodgadniona i nie do pokonania nieme cienie, dokąd idziecie? swoich bliskich. Wiedzy o śmierci nikt przez człowieka, w wyniku jego ingeren- Gdy ziemia wstydem Heliosa okryta, nie posiada, należy się z tym pogodzić cji – po trochu niszczeje i umiera. szmaragdy duszy nie wabią, nie nęcą, i żyć najlepiej jak człowiek potrafi, nie- ktoś cienie zamyka w pudle Pandory, zależnie od wieku czy choroby. W tym Kwitnie bez wiedzy, z więzów uwalnia strapione głowy. momencie wkrada się współczesność ze Że jest pnąca, biała, W rozbitych formach, wszystkimi swoimi ubocznymi skutka- Wielopłatkowa czyli pełna. zbyt lichych dzbanach, mi. Piękno telewizji, łatwość komunika- […] gdy jesień żywota ku zimie Cię niesie, cji, szybki dostęp do wiedzy – zakłócane Ogrodnik kazał jej umierać w wazonie nie znajdziesz cienia, szmaragdów duszy, są przez chaos, krzyk i zamiłowanie do Bez wiedzy czas – bochen chleba na ziemi pokruszy. sensacji. Cisza jest rzadkością i zwykle O pięknie jej urody. sami musimy się o nią postarać. [Biała róża, frag.] Anna Pituch-Noworolska Monika Maśnik Wiersze rozsypane Gdy szukam własnych dróg, Autorka Wierszy rozsypanych lubi Coraz młodsi To wyłączam komputer, podróże. Podróże kształcą, pozwalają Wyd. SIGNO, Kraków, 2012 potem ściszam radio do szeptu, świat coraz młodszy poufnego, indywidualnego. od nas dziecinne twarze Dobieram słowa powoli, smakuję ich barwę, fakturę, znaczenie Grupa Każdy i tkam gobelin mojego świata… a ty i ja zaprasza na otwarte Warsztaty Literackie tacy sami [***Gazety krzyczą…, frag.] gdzie ten czas w każdą pierwszą środę miesiąca. nic się nie zmieniamy Wiersze Pituch-Noworolskiej są jak tylko marzenia szpilki z kolorowymi główkami. Ładne Prowadzenie: Magdalena Węgrzynowicz-Plichta dojrzewają i ozdobne. Potrafią spiąć w całość my- 10 LAMELLI.COM.PL ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY
- 11. Z muzycznej półki lepienielepienielepienie SZTUKOLOTNIA – Dokąd zmierzasz płyto? warsztaty dla dzieci R ewolucja technologiczna w bły- fonograficzne robią wszystko, by temu skawicznym tempie atakuje świat zjawisku się przeciwstawić, spełniając muzyki. Atakuje nadzwyczaj sku- tym samym oczekiwania „tradycjonali- zapraszamy! tecznie. Gdzie te czasy, kiedy z wypie- kami na twarzy biegłem na niedzielną Giełdę płyt do studenckiego klubu „Pod stów”, takich jak ja. Uważam, że nie ma to jak płyta, czarny winylowy magiczny krążek a nie srebrna kosmiczna CD. Przewiązką”, by za ciężko zaoszczędzone Dbającym o mnie koncernom, za- M ieszanie ciasta, ugniatanie, le- ty swoich działań; ma coś, czym może i często astronomiczne, jak na kieszeń li- wdzięczam płytę, która trafiła w moje pienie to idealne ćwiczenia roz- się pochwalić, co zrobiło całkowicie sa- cealisty pieniądze – zakupić najnowszy ręce. To płyta polskiego muzyka Andrze- wijające sprawność manualną modzielnie. Tworzenie buduje własną album Led Zeppelin czy Budgie. Taki ja Smolika „The Trip”. Piszę płyta, lecz dzieci. Jest to także doskonały moment sprawczość, dzięki czemu dziecko zy- czarny, winylowy krążek w lśniącej ko- i w tym przypadku pojęcie to staje się na zgrupowanie dzieci, skupienie uwagi skuje szansę na wyższe, realistyczne lorowej okładce (najpiękniej wyglądały dyskusyjne. Bo choć jest krążek CD, to w jednym miejscu. Zmieszaliśmy ciasto, poczucie własnej wartości”.* te rozkładane), pieściło się często z taką jednak jego zawartość otwiera przed słu- podzieliliśmy je na małe kule i każdy od- Zrobienie masy solnej jest bardzo ła- namiętnością, jak ukochaną dziewczy- chaczem nie tylko możliwość posłucha- bił swoją dłoń w ukształtowanej formie. twe: wystarczy zmieszać 1 szklankę soli nę. Tymczasem, wystarczyła niespeł- nia muzyki. Ta zawartość sprawia, że po- Malowaliśmy palcami białą i czerwoną i 1 szklankę mąki oraz powoli dodawać na dekada, by niemal zupełnie winylo- siadacz płyty wkroczyć może jednocze- farbą, by w rezultacie otrzymać brodate- ciepłą wodę z odrobiną kleju (najlepszy we płyty odeszły w zapomnienie, choć śnie w świat wirtualny. go Mikołaja. jest Klej Magiczny) do otrzymania jed- prawdziwi melomani pozostali czarnym Cóż więc zrobił Smolik! Ano, z mu- Rzeźbienie, poza tym że daje możli- nolitej masy. Można kupić też gotową krążkom wierni i nadal odtwarzają je na zycznie opisanej historii sfingowane- wość usprawnieniu dłoni, daje także ko- masę solną firmy Astra. gramofonach. W czasach, gdy współcze- go lotu na Księżyc, stworzył dzieło mul- rzyści rozwojowi intelektualnemu. Ma- Dobrze też dać dziecku możliwość sna młodzież w większości nawet nie wie timedialne, które może funkcjonować luchowi łatwiej się skoncentrować, po- obcowania innymi materiałami: ciasto- co to jest winyl i gramofon jako linearna płyta i film. Komputerowe trafi dłużej wytrzymać w skupieniu, liną, modeliną, plasteliną, gliną. Każdy U progu lat 80. ubiegłego wieku pły- aplikacje sprawiły, że słuchacz klikając a to już ogromny potencjał. Lepienie jest materiał ma inną specyfikę i zachowuje tę analogową zastąpiła płyta kompak- myszką może stać się jednocześnie ak- także jednym ze sposobów stymulacji lo- się nieco inaczej. A więc do dzieła! towa. Choć mała i z mniej atrakcyjną tywnym współtwórcą opowiadanej hi- gopedycznej. okładką, zdobyła uznanie rynku przede storii. Pomaga mu w tym interaktywna Jak piszą Natalia i Krzysztof Min- *Polecamy: Natalia Minge, Krzysz- wszystkim dzięki zdecydowanie lep- strona internetowa, która pozwala słu- ge „... Malowanie, lepienie, rysowanie tof Minge, Jak kreatywnie wspierać szej jakości dźwięku i trwałości zapisu. chaną muzykę łączyć z filmami, infor- nie tylko ćwiczą małą moto rykę i przy- rozwój dziecka?, SamoSedno, Warsza- Przez ponad dwie dekady wydawało się, macjami, wizualizacjami pomagającymi gotowują do nauki pisania, lecz tak- wa 2011 że popularnego kompaktu nic nie zastą- słuchaczowi (zarazem widzowi) odnieść że dają dziecku okazję do odczuwania http://warsztaty-sztukolotnia. pi, tymczasem i ten format odchodzi po- wrażenie, że faktycznie znalazł się w ko- sprawstwa. Dziecko od razu widzi efek- blogspot.com woli w zapomnienie. Wystarczy wyjść na smosie i na pokładzie Apollo 11, a o tym ulicę, wsiąść do tramwaju czy autobu- locie ta historia opowiada, lecącym na su, by o tym się przekonać. Młode po- Księżyc. kolenie nie potrzebuje już płyt. Wkłada Podobny projekt multimedialny na uszy słuchawki, a do kieszeni kurtki przed dwoma laty zaoferowała swoim odtwarzacz (z pendrivem lub bez) z za- fanom Bjork. I rodzi się takich muzycz- pisanymi dziesiątkami płyt. Najczęściej nych wizualizacji coraz więcej. ściągniętych z sieci. Legalnie lub nie- W tej sytuacji pytanie zadane w tytu- legalnie. Choć nie mam nic przeciwko le brzmi jak najbardziej zasadnie. I do- technologicznej rewolucji, to jednak żal prawdy nie wiadomo, jak na nie odpo- tego, że w zapomnienie odchodzą trady- wiedzieć. Gdy o mnie chodzi, zawsze cyjne płytoteki z kolorowymi okładka- będę troszczył się o to, by w zalewie tych mi. A niejednokrotnie były to prawdzi- technologicznych i wirtualnych moż- we dzieła sztuki, którym talenty swoje liwości nie utonęła rzecz najważniej- oferowali wybitni artyści (np.Andy War- sza. Czyli muzyka. By to ona, a nie świat hol). wirtualnych możliwości i wizualizacje, Czy oznacza to, że zjawisko płyty sprawiała, że nadal będziemy sięgali po z muzyką zaniknie zupełnie? Na razie, płytę. nie obawiam się o to. Wielkie koncerny Dariusz Łanocha Rys. Janusz Stefaniak ŚRÓDMIEJSKI OŚRODEK KULTURY ISSN 1732-4378 31-027 Kraków, ul. Mikołajska 2, tel. (12) 422 08 14, 422 19 55, fax 431 19 60 www.lamelli.com.pl, e-mail: lamelli@lamelli.com.pl; Numer przygotowali: Marek Górka, Anna Gregorczyk, Teresa Feliks, Agnieszka Kwiecień, Janusz M. Paluch, Barbara Serwatka Skład i druk: FALL, ul. Garczyńskiego 2, 31-524 Kraków, tel. (12) 413 35 00, 294 15 28, www.fall.pl, fall@fall.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów. INFORMATOR styczeń 2013 LAMELLI.COM.PL 11
- 12. IZABELA BIELA BURANO JAKUB JANIK Z G£OWY 2.0 wernisa¿: 11 stycznia, godz. 18 mini GALERIA wystawa czynna do 4 lutego Do nabycia w siedzibie redakcji (ul. Mikołajska 2, Kraków) i w Empiku!!! wernisa¿: 18 stycznia, godz. 18 wystawa czynna do 30 stycznia Tylko 7 zł!!! SZTUKOLOTNIA warsztaty artystyczne dla dzieci i m³odzie¿y www.fragile.net.pl il l sztuka | przygoda zabawa | pasja | aktywnoúã ruch | muzyka | nowe media Fotografia miesiąca niespodzianki | rozwój ksiàýki | interdyscyplinarnoúã | odkrycia wyobraênia | eksperymenty kaýdy poniedziaùek: 11.00–12.00 : 2–3 lat do Sztukolotni mo¿na do³¹czyæ w ka¿dej chwili koszt: poniedzia³ki - 10 z³ kaýda sobota: soboty - 15 z³ 9.30–11.00 : 4–5 lat prosimy o wczeœniejsze rezerwacje 11.30–13.30 : 6–12 lat zapraszamy tak¿e grupy warsztaty-sztukolotnia.blogspot.com FOT. BOZENA PIŁAT (KURS FOTOGRAFII ARTYSTYCZNEJ) Galeria Lamelli & Mini Galeria 31-027 Kraków, ul. Mikołajska 2, II piętro, tel. +48 (12) 422 19 55, www.galeria.lamelli.com.pl, galeria@lamelli.com.pl Galeria otwarta od poniedziałku do piątku w godz. 11.00 –17.00 lub po wcześniejszym telefonicznym umówieniu – wstęp wolny