3. Door het vroege invallen van de winter werd strooizout een alternatief voor strooizout in de vorm van pekel-
al snel schaars. Tot nu toe strooide Rijkswaterstaat meer water. Hiervoor heeft Rijkswaterstaat afspraken
dan 100.000 ton strooizout op de rijkswegen. In een gemaakt met leverancier Akzo. Pekelwater is een
gemiddelde winter is dat 70.000 ton. Vanwege het zoutoplossing in water waardoor er met het beschikbare
dreigende tekort aan strooizout stelde Melanie Schultz zout vijf keer meer kan worden gestrooid. Nadeel is dat
van Haegen, de minister van infrastructuur en milieu, het niet werkt bij temperaturen onder de -6 graden.
eind vorig jaar zoutloketten in werking. Met de zout- In overleg met IPO, VNG en UvW verkent Rijkswater-
loketten wordt het schaarse zout beter herverdeeld staat voor het zoutloket de markt voor alternatieve glad-
onder de wegbeheerders. heidbestrijdingsmiddelen. Rijkswaterstaat is bovendien
In totaal heeft 60 procent van het totale aantal weg- met hen in gesprek over het gezamenlijk inkopen van
beheerders zich aangemeld voor de zoutloketten. extra zout in het buitenland. Andere wegbeheerders
Dat zijn 315 gemeenten, twaalf provincies, drie water- kunnen zich hierbij aansluiten.
schappen en zeven overige wegbeheerders. De minister
nam het besluit om zoutloketten in werking te stellen WEERALARM
in overleg met het Interprovinciaal Overleg (IPO), de De ‘winterellende’ begon op vrijdag 17 december.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Die dag trokken steeds weer flinke sneeuwbuien over
Unie van Waterschappen (UvW). De inschrijving op het Nederland die lokaal veel sneeuw opleverden. Voor de
zoutloket is op 1 januari 2011 gesloten. Op 22 december provincies Noord- en Zuid-Holland en Utrecht schaalde
2010 werden ze in werking gesteld. het KNMI de waarschuwing op naar een Weeralarm
Via het zoutloket zijn 127 gemeenten en twee provincies (code rood). Voor andere provincies was een waar-
die een aanvraag hadden ingediend, voorzien van schuwing van kracht voor extreem weer (code oranje)
strooizout uit de werkvoorraad van Rijkswaterstaat. of gevaarlijk weer (code geel).
“Uitgangspunt van het systeem is, dat elke wegbeheer- Op een aantal plaatsen viel de sneeuw met een grote
der verantwoordelijk is en blijft voor de gladheidbestrij- intensiteit, meer dan 3 cm per uur, en bereikte de
ding op wegen in zijn beheer”, aldus Rijkswaterstaat. sneeuw een dikte van meer dan 15 cm, aldus het KNMI.
“Via de zoutloketten wordt een deel van het beschikba- Op enkele plaatsen groeide het sneeuwdek aan tot meer
re zout herverdeeld. De werking van de zoutloketten is dan 20 cm. “Sneeuw- en hagelbuien kunnen het verkeer
gebaseerd op het principe van onderlinge solidariteit.” behoorlijk parten spelen”, waarschuwde het KNMI.
De minister, IPO, VNG en UvW hebben afgesproken dat “De neerslag kan heftig zijn waardoor het wegdek in
het zout van de loketten uitsluitend is bedoeld voor het een mum van tijd spiegelglad wordt. De intensiteit van
begaanbaar houden van het hoofdwegennet, de belang- de neerslag kan plotseling veranderen en over korte
rijkste provinciale en gemeentelijke wegen, belangrijkste afstanden sterk verschillen.”
OV-routes en calamiteitenroutes. Het zoutloket biedt Voor het verkeer was dat zeer verraderlijk, omdat ook
gemeenten, waterschappen en provincies bovendien de toestand van het wegdek van plaats tot plaats sterk
22 HET WEER MAGAZINE |
4. ZOUT
weggedeelten. Hierdoor werden op sommige plekken
snelheidsbeperkingen ingesteld.
Op maandag 20 december werd om 11.30 uur een
‘snelheidsdeken’ over het rijkswegennet gelegd. De
matrixborden boven de weg gaven een maximum-
snelheid van 50 kilometer per uur aan. “De wegen
lijken schoon, maar door de lage temperaturen zijn
ze op veel plaatsen glad door bevriezing”, liet een
woordvoerder van Rijkswaterstaat de media weten.
kon verschillen. Niet alleen tijdens een bui maar ook Rijkswaterstaat strooide overal veel zout. Volgens de
kort erna. “Vooral na een flinke bui bij temperaturen rijksdienst was tegen deze verraderlijke gladheid echter
rond het vriespunt en lage wegdektemperaturen kan niet op te strooien. De verlaagde maximumsnelheid
de weg nog een hele tijd glad blijven.” gold onder meer voor de A2, de A6, A8, A9, A20, A27
In de sneeuwbuien liep het zicht plotseling sterk terug. en A58. Het maximum op de matrixborden was geen
“Als het een beetje sneeuwt valt dat nog wel mee. In advies maar een verplicht maximum.
lichte sneeuw is het zicht nog zo’n 1 tot 2 kilometer. Het systeem van de snelheidsdeken is dynamisch,
Naarmate het harder sneeuwt, wordt het zicht snel lichtte Rijkswaterstaat toe. “Weginspecteurs die onder-
minder. In een zware sneeuwbui ligt het zicht tussen weg zijn, geven steeds de actuele situatie door. Hierdoor
200 en 500 meter, vergelijkbaar met zicht in mist. In kan de verplichte 50 kilometer per uur op de ene
zware sneeuwbuien kan het zicht verder teruglopen snelweg worden opgeheven en op een andere weg
tot soms zelfs minder dan 50 meter. Dat komt overeen juist worden ingesteld.”
met het zicht in zeer dichte mist. In combinatie met de
gladheid en de ophoping van sneeuw op de voorruit
levert dat op de weg gevaarlijke situaties op.”
SNELHEIDSDEKEN
Naast het weeralarm van het KNMI, kondigde Rijks-
waterstaat die middag van 17 december om 14.30 uur
een verkeeralarm af. Dit gold vooral voor de provincies
Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. De winterse
neerslag zorgde voor veel overlast en zeer grote
vertragingen op de Nederlandse wegen. Rijkswaterstaat
adviseerde weggebruikers die niet per se de weg op
hoefden, dit niet te doen.
Door de sneeuwbuien was het in de Randstad een
complete chaos op de wegen, zo meldde de ANWB.
Het verkeer stond onder meer vast bij de knooppunten
Oudenrijn bij Utrecht en het Prins Clausplein bij Den
Haag. Rond 16.00 uur stond er in het hele land ruim
600 kilometer file. Het verkeeralarm werd dezelfde
avond om 23.30 uur ingetrokken. Wel waarschuwde
Rijkswaterstaat weggebruikers voor verraderlijk gladde
wegen door sneeuwbuien en het opvriezen van natte
HET WEER MAGAZINE | 23
