Θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς και μυθολογίας

1. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
"ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ,
ΑΝΕΞΑΝΤΛΗΤΗ ΠΗΓΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ
ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ:
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ
ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ
ΤΕΧΝΩΝ ΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ"
4Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΡΙΠΟΛΗΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:
ΠΕΠΟΝΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ
ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

2. ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ και ΤΕΧΝΗ
Με όχημα την Μυθολογία ταξιδεύουμε από την Τέχνη της Αρχαιότητας
στα Καλλιτεχνικά Ρεύματα των Νεότερων Χρόνων

3. Η Μυθολογία
στην Αρχαία
Ελληνική τέχνη

4. Η αρχαία ελληνική μυθολογία κατεξοχήν
ανθρωπομορφική, εμπνέει την τέχνη ήδη από τη
Γεωμετρική περίοδο …
Κένταυρος Νέσσος και Ηρακλής (8ος
αιώνας π.Χ.), Μητροπολιτικό Μουσείο
Νέα Υόρκη
Απαγωγή της Ελένης από τον Πάρη
(8ος αιώνας π.Χ.), Βρετανικό Μουσείο
Τροχήλατο ειδώλιο κενταύρου από το
Λευκαντί της Εύβοιας, (10ος αιώνας π.Χ.),
Αρχαιολογικό Μουσείο Ερέτριας

5. Στον λαιμό του αμφορέα εικονίζεται η πάλη
του Ηρακλή με τον Κένταυρο Νέσσο
Στο σώμα του αμφορέα εικονίζεται ο μύθος
του αποκεφαλισμού της Μέδουσας
Αμφορέας του «ζωγράφου του Νέσσου», 610-
600 π.Χ. , Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Λέβητας του Σοφίλου, γύρω στο 580 π.Χ. ,
Βρετανικό Μουσείο
Θέμα του Λέβητα είναι ο γάμος του Πηλέα, του πατέρα του
Αχιλλέα, με τη Θέτιδα. Ο γαμπρός στέκεται μπροστά στην
πόρτα του σπιτιού του και υποδέχεται τους καλεσμένους του,
που είναι θεοί ή μυθικά πρόσωπα
Στην αρχαϊκή αγγειογραφία κυριαρχούν εικόνες από το
δωδεκάθεο, το μύθο και το ηρωικό παρελθόν…

6. Ελικωτός κρατήρας του
Εργοτίμου και του Κλιτία ή
κρατήρας François , γύρω στο
570 π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο
Φλωρεντίας
Ο κρατήρας François είναι
ένα εξαιρετικό έργο τέχνης·.
Η μεγάλη ποικιλία των
παραστάσεων που τον
διακοσμούν και το πλήθος
των επιγραφών που τις
συνοδεύουν και τις
επεξηγούν τον κάνουν μια
πραγματική μυθολογική
εγκυκλοπαίδεια
 Ανάμεσα στις μυθολογικές
παραστάσεις : Οι γάμοι του
Πηλέα, ο φόνος του Τρωίλου
από τον Αχιλλέα, η
επιστροφή του Ηφαίστου
στον Όλυμπο από τη Λήμνο,
το κυνήγι του κάπρου της
Καλυδώνας

7. Οι αρχές της ελληνικής γλυπτικής χάνονται μέσα στο μύθο
σύμφωνα με τον οποίο στο Δαίδαλο αποδίδεται και η
κατασκευή των πρώτων γλυπτών μνημειακού χαρακτήρα…
Σφίγγα των Ναξίων, 580-570
π.Χ. Δελφοί, Αρχαιολογικό
Μουσείο
Βόρεια ζωφόρος του θησαυρού των
Σιφνίων στους Δελφούς: Γιγαντομαχία,
530-525 π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο
Δελφών
Άγαλμα Νίκης από τη Δήλο,
γύρω στο 550 π.Χ, Εθνικό
Αρχαιολογικό Μουσείο

8. Μονομαχία Κένταυρου με Λάπιθο, στο Βρετανικό
Μουσείο, Παρθενώνας, Νότιες μετόπες
Εκτός από μορφές ανθρώπων και ζώων, η
κλασική τέχνη του 5ου και 4ου αι. π.Χ.
απεικονίζει επίσης θεούς, ήρωες και μυθικά
όντα…
Αμαζονομαχία από τη ζωφόρο του Μαυσωλείου της
Αλικαρνασσού στο Βρετανικό Μουσείο
Γιγαντομαχία

9. Ο Ερμής του Πραξιτέλους Κρατά
το παιδί-Διόνυσο, Αρχαιολογικό
Μουσείο Ολυμπίας
Τα ενδύματα αρχίζουν
να ελαφραίνουν και να
αναδεικνύουν την
ομορφιά των σωμάτων
Ειρήνη και Πλούτος, Ρωμαϊκό
αντίγραφο του αγάλματος
ευρισκόμενο στην Γλυπτοθήκη του
Μονάχου
Οι μορφές βρίσκεται
συχνά σε έντονη
στιγμιαία κίνηση…
Δίας ή Ποσειδώνας του
Αρτεμισίου, Εθνικό
Αρχαιολογικό Μουσείο
Η έκφραση των
συναισθημάτων γίνεται
πολύ πιο έντονη
Ηρακλής Φαρνέζε, ρωμαϊκό
αντίγραφο ενός πρωτοτύπου του
Λυσίππου
Η ανατομία του σώματος
αποδίδεται με μεγάλη προσοχή
στη λεπτομέρεια
Η κλασική τέχνη υπήρξε για πολλούς αιώνες το
πρότυπο και το μέτρο σύγκρισης κάθε καλλιτεχνικού έργου…

10. Το ύφος των γλυπτών της ελληνιστικής περιόδου δεν είναι ενιαίο αλλά
γενικά τα έργα της εποχής χαρακτηρίζονται από μεγάλη δεξιοτεχνία,
από μια υπερβολή στην έκφραση των συναισθημάτων και των κινήσεων
και από την πολυπλοκότητα της σύνθεσής τους …
Νίκη της Σαμοθράκης, Λούβρο.
Το Μουσείο του
Λούβρου χαρακτηρίζει
τη Νίκη ως
«διασημότερο μνημείο
του Μουσείου»
Το άγαλμα βρέθηκε
σε πολλά κομμάτια
γιατί στα ελληνιστικά
χρόνια οι καλλιτέχνες
δούλευαν το γλυπτό
τους τμηματικά

11. Οι ανάγλυφες παραστάσεις της ζωφόρου είναι το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του
ελληνιστικού «μπαρόκ» που μας έχει σωθεί. Στα πρόσωπα των γιγάντων αποτυπώνονται ο
φόβος και ο πόνος που προκαλεί η ήττα από τους δυνατότερους θεούς.
Τμήμα της μεγάλης ζωφόρου με τη Γιγαντομαχία του
βωμού του Δία στο Πέργαμο: Αθηνά, Αλκυονεύς, Γη και
Νίκη. Βερολίνο

12. Σε αντίθεση με τις απεικονίσεις του θέματος στην παλαιότερη ελληνική τέχνη, οι
περισσότεροι Γίγαντες εδώ είναι τερατόμορφοι και τα σκέλη τους καταλήγουν σε σώματα
φιδιών. Δεν ξέρουμε από πού προέρχεται αυτή η εικονογραφία αλλά είναι βέβαιο ότι στον
σχεδιασμό της ζωφόρου συμμετείχαν λόγιοι που γνώριζαν καλά τους ελληνικούς μύθους
και τις παραλλαγές τους
Βωμός της Περγάμου. Ο Νηρέας και ο Ωκεανός κατά των Γιγάντων

13. Το τέλος της Αρχαιότητας δεν σήμαινε και την εξαφάνισή της. Ο
αρχαίος ελληνικός πολιτισμός, τόσο ως γραπτή παράδοση όσο και ως
καλλιτεχνική δημιουργία, θα διανύσει μια νέα διαδρομή και θα
επηρέασει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Η ελληνική μυθολογία άρρηκτα συνδεδεμένη με τον ελληνικό
πολιτισμό θα εξακολουθεί να συγκινεί την τέχνη. Ζωγράφοι από την
Αναγεννηση ως τις μέρες μας θα εμπνευστούν από τα κατορθώματα
και τις ζωές μυθικών πρόσωπων και θα δημιουργήσουν μοναδικά εργα
τέχνης.

14. ΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ
ΧΡΟΝΙΑ
Από την Αναγεννησης ως τον 20ό
αιώνα:
Οι εικαστικές Τέχνες στην Ευρώπη

15. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
15Ος -17Ος ΑΙΩΝΑΣ
Σημάδευσε το τέλος του μεσαίωνα
και σήμανε την είσοδο του ευρωπαϊκού
πολιτισμού στα νεότερα χρόνια
Χαρακτηρίστηκε από την
προσπάθεια αναβίωσης της
ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας και του
κλασικού πνεύματος
Αποτέλεσε μια πνευματική άνοιξη,
μια αφύπνιση της ανθρώπινης φύσης
από τα δεσμά της χειμερινής νάρκης
Το πνεύμα της ήταν εμφανές σε όλες
τις εκδηλώσεις της ανθρώπινης
δημιουργίας

16. ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ-ΓΛΥΠΤΙΚΗ
ΕΠΙΡΡΟΕΣ
Σημαντική είναι η
επίδραση από τη μελέτη
των αρχαίων γλυπτών
Η θεματολογία
επιλέγεται τόσο από τη
βίβλο όσο και από τη
μυθολογία και την ιστορία
Η γέννηση της Αφροδίτης,
Μποτιτσέλι
Venus pudica, ρωμαϊκό
άγαλμα, αντίγραφο
ελληνιστικής εποχής
Η απεικόνιση του
γυμνού σώματος
επικρατεί στη
γλυπτική αλλά και
στη ζωγραφική

17. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Α) ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

18. ΤΕΧΝΙΚΗ
Οι αναγεννησιακοί ζωγράφοι:
 υιοθετούν τους κανόνες της
προοπτικής (προσπάθεια για
απόδοση της τρίτης διάστασης,
του βάθους),
 δημιουργούν φωτεινά χρώματα
με τη χρήση λαδιού
 εφαρμόζουν το σφουμάτο
(σκιαγράφηση, απόδοση του
όγκου)
Σφουμάτο
Προοπτική
 Οι προσωπογραφίες
ενσωματώνονται συχνά στο
τοπίο τονίζοντας τον
ανθρωποκεντρικό
χαρακτήρα της
αναγέννησης

19. 1. Σάντρο Μποτιτσέλι (1445-1510)
Ένας από τους πιο γνωστούς και
επιτυχημένους καλλιτέχνες της
πρώιμης αναγέννησης
Δεν υπάρχει ηρεμία στην
ζωγραφική του. Όλα βρίσκονται σε
μια διαρκή κίνηση
Έδωσε έμφαση στα διακοσμητικά
στοιχεία και προτιμούσε τη
γραμμή. Τα χρώματα στα έργα του
δεν έχουν ένταση
 Στα μυθολογικά του θέματα
εργάστηκε για την ανάδειξη της
γυναικείας χάρης και την απόδοση
των συναισθημάτων

20. « Η Γέννηση της
Αφροδίτης», Ουφίτσι
(Φλωρεντία)
 Ο πίνακας είναι
βασισμένος στο μύθο
της θεάς Αφροδίτης
Η θεά του έρωτα
στέκει πάνω σ’ ένα
όστρακο, νεογέννητη
από τον αφρό της
θάλασσας
 Κατά τη φιλοσοφική
ερμηνεία, η Αφροδίτη
εκπροσωπεί την
ομορφιά κι αφού
ομορφιά ίσον αλήθεια,
το έργο γίνεται
αλληγορία της αλήθειας
που έρχεται στον κόσμο

21. Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ- ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

22. « Η Αλληγορία της
άνοιξης», Ουφίτσι
(Φλωρεντία)
Το έργο είναι μια
μυθολογική αλληγορία της
γονιμότητας
Στο κέντρο εικονίζεται η
Αφροδίτη με τον Έρωτα να
πετά πάνω της. Άνοιξη,
Έρωτας και Αφροδίτη
ταυτίζονται, καθώς η μία
έννοια εμπεριέχεται στην
άλλη
Αριστερά οι Τρεις Χάριτες
με πλάι τους τον Ερμή και
δεξιά η Άνοιξη
ανθοφορούσα, καθώς
κάποιος άνεμος αρπάζει
την προσωποποιημένη
Χλόη, που η ανάσα της
σκορπίζει λουλούδια…

23. ΑΝΟΙΞΗ-ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

24. Η Αφροδίτη και ο Άρης, Εθνική Πινακοθήκη (Λονδίνο)
Παλλάς και Κένταυρος, Ουφίτσι (Φλωρεντία)

25. <<Η συκοφαντία του
Απελλή>>, Ουφίτσι
(Φλωρεντία)
Ο Σάντρο Μποτιτσέλι
άντλησε το θέμα του από
ένα διάσημο πίνακα του
Έλληνα καλλιτέχνη της
ελληνιστικής περιόδου
Απελλή, όπως αυτός
περιγράφηκε από το
Λουκιανό
Στον δικό του πίνακα, ο
αναγεννησιακός
ζωγράφος διατήρησε το
σκηνικό στήσιμο των
μορφών από την
περιγραφή του Λουκιανού
και δημιούργησε ένα
περίτεχνα στολισμένο
αρχιτεκτονικό φόντο
Ο τελευταίος μη
θρησκευτικός πίνακας
που φιλοτέχνησε ο
Μποτιτσέλι

26. Ο Βασιλιάς ακούει την Άγνοια και την ΥποψίαΗ Μετάνοια στρέφεται προς τη γυμνή
Αλήθεια
ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑ -
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

27. 2. Λεονάρντο ντα Βίντσι (1452-1519)
Ζωγράφος, γλύπτης, εφευρέτης,
αρχιτέκτονας, μηχανικός και
επιστήμονας, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι
(Leonardo da Vinci) αποτελεί
την προσωποποίηση του
Αναγεννησιακού ανθρώπου
Μέσα από τη ζωγραφική παρουσίαζε
ένα κόσμο ιδεατό, φανταστικό,
ξεπερνώντας την απλή μίμηση της
φύσης
Είχε εμμονή με την τεχνική της
φωτοσκίασης (σφουμάτο) στην οποία
θεωρείτο αυθεντία
Χρησιμοποιούσε για τα
περιγράμματα απαλά χρώματα και,
καθώς τα άφηνε ακαθόριστα,
ενεργοποιούσε τη φαντασία του
θεατή

28. Μοναδικό έργο με
μυθολογικό
περιεχόμενο
Ο πίνακας δεν έχει
σωθεί.Υπάρχουν όμως
τα προσχέδια του Ντα
Βίντσι αλλά και
αντίγραφα του έργου
από άλλους
ζωγράφους
«Η Λήδα και ο κύκνος»
προσχέδιο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι
Πρωτότυπο
Αντίγραφο

29. 3. Ραφαέλο Σάντσιο ή Ραφαήλ (1483 -1520)
 Ζωγράφος και αρχιτέκτονας της
ύστερης Αναγέννησης
 Θεωρείται αξεπέραστος στην
αρμονική σύνθεση ελεύθερα
κινούμενων μορφών
Ο Ραφαήλ δεν αφήνει τίποτα στην
τύχη, στη φαντασία ή στον
αυτοσχεδιασμό. Τα μελετά όλα με
βαθειά προσοχή.Όπως και ο
Λεονάρντο ντα Βίντσι ξεκινούσε από
το σκελετό, ώστε να είναι σίγουρος
για το αποτέλεσμα πριν καλύψει τη
μορφή με σάρκα και με ενδύματα
Τα έργα του ανοίγουν ένα
παράθυρο σε έναν κόσμο πιο γαλήνιο
και όμορφο

30. «Ο Θρiaμβος της Γαλάτειας»,
Βίλλα Φαρνεζίνα (Ρώμη)
Ο πίνακας είναι βασισμένος
στο μύθο της Νηρηίδας
Γαλάτειας
Ο καλλιτέχνης δημιουργεί
εδώ στο πρόσωπο της
Γαλάτειας έναν εξιδανικευμένο
τύπο καλλονής που θα γίνει
μοντέλο για μεταγενέστερους
καλλιτέχνες. Για να το κάνει
αυτό, δεν αντιγράφει την
φύση αλλά υπακούει σε μία
ιδανική εικόνα που φέρει στο
μυαλό του
Το κεφάλι της Γαλάτειας
είναι το κέντρο ενός
κύκλου/τροχού γύρω από τον
οποίο γυρίζουν όλες οι άλλες
μορφές με ορμητική κίνηση
Η έκρηξη ενέργειας
συμβολίζει εδώ την
παγανιστική χαρά και αγάπη
για την ζωή

31. «Παρνασσός», Τοιχογραφία στην Αίθουσα της Υπογραφής στο Βατικανό «Οι Τρεις Χάριτες», Μουσείο Κοντέ

32. 4. Τζόρτζο ντα Καστελφράνκο ή
Τζορτζόνε (1478-1510)
Ιδρυτής της Βενετικής σχολής. Το ζεστό
φως, τα έντονα χρώματα, η κίνηση των
μορφών, η νέα και πιο ελεύθερη οργάνωση
του χώρου χαρακτηρίζουν τη Βενετσιάνικη
ζωγραφική
Ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που
ειδικεύτηκε σε πίνακες για μικρούς χώρους
Ηταν πρωτοπόρος στην απεικόνιση
διαθέσεων σε βαθμό που οι σύγχρονοί του
δεν μπορούσαν να καταλάβουν τί απεικόνιζε
Δημιουργούσε κατευθείαν με το
χρώμα, χωρίς να βασίζεται σε
προσχέδια

33. "Κοιμωμένη Αφροδίτη",
Πινακοθήκη των Παλαιών
Δασκάλων (Δρέσδη)
Η επιλογή μιας γυμνής
γυναίκας σηματοδότησε
επανάσταση στην Τέχνη του
1500, για μερικούς δε ήδη
οριοθετείται η αφετηρία της
μοντέρνας τέχνης
Το έργο έμεινε ημιτελές και το
ολοκλήρωσε (τοπίο κι ουρανό) ο
Τιτσιάνο
Το τοπίο μιμείται τις καμπύλες
της Αφροδίτης και μας
παρασέρνει σε αισθησιασμό. Δεν
υποδηλώνει την ερωτική πράξη,
αλλά την αναπόλησή της. Η
τέλεια ενσάρκωση του ονείρου
του Τζιορτζιόνε…

34. «Δήμητρα»
Πινακοθήκη (Βερολίνο)

35. 5. Βετσέλλιο Τιτσιάνο (1487-1576)
Ανήκει στη σχολή της Βενετίας και
θεωρείται ο σπουδαιότερος ζωγράφος της
 Ο Τιτσιάνο με αφάνταστη δεξιοτεχνία στο
πλάσιμο του χρώματος, χαρακτηρίστηκε ως ο
δασκαλός του χρώματος
Το αισθησιακό του ύφος βρήκε
την πιο ακραία του έκφραση στις
μυθολογικές σκηνές
Οι πίνακες του Τιτσιάνο έκαναν
μόδα τις μυθολογικές σκηνές στη
Βενετία του 16ου αιώνα

36. «Αφροδίτης του
Ουρμπίνο», Ουφίτσι (Φλωρεντία)
 Ο πίνακας αποτελεί
αναφορά στην στάση της
μορφής της Αφροδίτης που
καθιέρωσε ο Τζορτζόνε
 Ο Τιτσιάνο επιλέγοντας
να μεταφέρει την
Αφροδίτη μέσα σε μια
σκηνή της
καθημερινότητας,
καταφέρνει για πρώτη
φορά να δημιουργήσει μια
σύνδεση της μυθικής θεάς
με μια οποιαδήποτε
γυναίκα της
καθημερινότητας
Παρατηρούμε τον
χειρισμό του Τιτσιάνο στο
χρώμα και στη
στιλπνότητα του σώματος
και του λευκού κρεβατιού

37. «Αφροδίτη και Άδωνις»
Μουσείο του Πράδο (Μαδρίτη)
«Η αναδυόμενη Αφροδίτη»
Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας

38. «Ιερή και βέβηλη
αγάπη», Μποργκέζε (Ρώμη)
 Οι ιστορικοί της
τέχνης έχουν
αναρωτηθεί για
αιώνες για το ποια
από τις δυο
γυναίκες
αντιπροσωπεύει
τη βέβηλη αγάπη
και ποια την ιερή
αγάπη. Το
υπόβαθρο μας δίνει
μια ιδέα…

39. "Δανάη", Μουσείο
του Πράδο
(Μαδρίτη)
 Ο Τιτσιάνο
εχεί δημιουργήσει
τέσσερις πίνακες
εμπνευσμένους
από τον μύθο της
Δανάης
 Ο ζωγράφος
έλκεται από το
μύθο της Δανάης
γιατί μπορεί
μέσω αυτού να
απεικονίσει
απενεχοποιημένα
το ανθρώπινο
σώμα
Οι γριά
υπηρέτρια
αναπαριστά τη
δραστήρια ζωή/
τον πραγματισμό
Η Δανάη
απεικονίζει την
στοχαστική ζωή

40. «Διονύσια στην Άνδρο»,
Μουσείο του Πράδο (Μαδρίτη)
«Η αρπαγή της Ευρώπης»
Εθνικό μουσείο της Βοστώνης

41. «΄Αρτεμις & Ακταίων στο Λουτρό»
Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας
«Άρτεμις & Καλλιστώ»
Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας

42. ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟΣ
Ο όρος μανιερισμός προέρχεται από το λατινικό
manierus (τρόπος) και η χρήση του επικράτησε
κατά την περίοδο του Α' Παγκοσμίου πολέμου
προκειμένου να περιγραφεί η τέχνη του 16ου
αιώνα που δεν ανήκε απόλυτα ούτε στα
αναγεννησιακά πρότυπα αλλά ούτε και στο
μεταγενέστερο μπαρόκ
Χαρακτηριστικά γνωρίσματα
του Μανιερισμού :
πολυπλοκότητα στη
σύνθεση
επιτήδευση στην απόδοση
της ανθρώπινης έκφρασης
κατάργηση των αρμονικών
αναλογιών
 συχνά το κυρίως θέμα
προβάλλεται σε δεύτερο
πλάνο μετατοπίζοντας τη
δράση αλλού και
δημιουργώντας την αίσθηση
της σύγχυσης

43. 6. Τζάκοπο Κομίν Ρομπούστι ή Τιντορέττο
(1519-1594)
Σημαντικός ζωγράφος της Βενετικής Σχολής
Το πάθος του για την προοπτική τον οδήγησε να
φτιάχνει μακέτες των σκηνών που ήθελε να
ζωγραφίσει: έστηνε ολόκληρο θέατρο με κέρινα
αγαλματίδια, φωτίζοντας και κοιτάζοντάς τα από
διάφορες γωνίες για να δοκιμάσει τις
φωτοσκιάσεις.
Δέχτηκε επικρίσεις για τις «αδόκιμες» τεχνικές
του, ενώ κάποιοι υποτιμούσαν τη ζωγραφική του,
θεωρώντας άτεχνες τις αδρές πινελιές και τη
μικρή σημασία που έδινε στις λεπτομέρειες.
Η τόλμη του, ωστόσο, κέρδιζε στο τέλος τις
εντυπώσεις.
Το 1556 ο περίφημος Βαζάρι επισκέφθηκε τη
Βενετία και είδε τα έργα του, έγραψε ότι ο
Τιντορέτο «είναι το τρομερότερο πνεύμα που έχει
ποτέ φανεί στην τέχνη της ζωγραφικής».

44. «Η δημιουργία του Γαλαξία», Εθνική Πινακοθήκη
(Λονδίνο)
«Αφροδίτη, Ήφαιστος και Άρης», Παλαιά
Πινακοθήκη (Μόναχο)

45. «Δανάη»,
«Η Αθηνά απομακρύνει τον Άρη από την
Ειρήνη και την Ευημερία», Παλάτι ΔόγηδωνMusée des beaux-arts (Λυών)

46. 7. Πάολο Βερονέζε (1528-1588)
Από τους κυριότερους
εκπροσώπους της Βενετικής
Σχολής στη Χρυσή εποχή της
Είναι γνωστός για την
ικανότητά του να χρησιμοποιεί
με μαεστρία λαμπρούς
χρωματικούς τόνους για τις
πλούσιες διακοσμήσεις τόσο των
τοιχογραφιών όσο και των
πινάκων που φιλοτέχνησε
Η δουλειά του προσφέρει μια
γιορτή για τα μάτια,
δημιουργώντας οράματα που
είναι μεγαλόπρεπα, πολυτελή
και ώριμα

47. <<Η Οικογένεια
του Δαρείου
ενώπιον του
Αλεξάνδρου>>,
Εθνική
Πινακοθήκη
Λονδίνο
Το περιστατικό
που ενέπνευσε τον
πίνακα έλαβε
χώρα κατά τη
διάρκεια της
μεγάλης
εκστρατείας του
βασιλιά της
Μακεδονίας,
Αλεξάνδρου του
Μέγα, κατά τη
διάρκεια της
οποίας κατέλυσε
την Περσική
Αυτοκρατορία

48. «Ο Δίας αποδιώχνει τις κακίες», Μουσείο του Λούβρου

50. «Η απαγωγή της Ευρώπης»
Παλάτι Δόγηδων
«Ο Περσέας ελευθερώνει την Ανδρομέδα»
Musée des beaux-arts (Ρεν)

51. « H Ήρα κατακλύζει
με τα δώρα της την
Βενετία», Παλάτι
Δόγηδων
«Φόρος τιμής του Ηρακλή και της Δήμητρας
προς την Βενετία», Πινακοθήκη της Ακαδημίας
(Βενετία)

52. Αλληγορίες του έρωτα
«Η απιστία»
«Η απογοήτευση»
«Ο σεβασμός»
«Η ευτυχισμένη ένωση»
Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο

53. 8. Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ή El Greco (1541 –
1614)
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ο Ελ Γκρέκο για τους
Ισπανούς, που δεν μπορούσαν να προφέρουν το
όνομά του, κατάφερε να συνδυάσει με επιτυχία
πολλές τεχνοτροπίες στη ζωγραφική
 Πειραματίστηκε με τον μανιερισμό της
Αναγέννησης, με τον κλασικισμό της Αρχαίας
Ελλάδας, με τον πνευματισμό της Βυζαντινής
Τέχνης και με τον πρώιμο εξπρεσιονισμό
Xαρακτηριστικό της τεχνοτροπίας του είναι τα
κάπως μακρόστενα σώματα, πρόσωπα και άκρα των
εικονιζόμενων προσώπων
Δημιούργησε πολύπλοκους πίνακες με
πλούσια χρώματα και εξαιρετική
λεπτομέρεια στην απόδοση των προσώπων
και των ενδυμάτων
Δεν ξέχασε ποτέ την κρητική του
καταγωγή, πάντα υπέγραφε τους πίνακες
του στα ελληνικά με βυζαντινούς
χαρακτήρες: «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ο
Κρης εποίει»

54. <<Ο Λαοκόων>>, Εθνική
Πινακοθήκη
(Ουάσινγκτον)
Από τους λίγους
πίνακες που ξεφεύγουν
από τη θρησκευτική
θεματολογία. Ο
μοναδικός του
Θεοτοκόπουλου με
μυθολογικό
περιεχόμενο
Ως πρότυπο για το
έργο αυτό ο
Θεοτοκόπουλος είχε το
γλυπτό σύμπλεγμα
της ελληνιστικής
εποχής που φυλάσσεται
στο Μουσείο του
Βατικανού
 Στο βάθος του
πίνακα απεικονίζεται
το Τολέδο αγαπημένη
πόλη του ζωγράφου

55. Ενας από τους γιους του Λαοκόοντα που
απεγνωσμένα προσπαθεί να αποφύγει το μοιραίο
δάγκωμα του φιδιού
Υπογραφή του Θεοτοκόπουλου
ΛΑΟΚΟΩΝ- ΛΕΠΤΟΜΕΡΙΕΣ

56. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Β) ΓΛΥΠΤΙΚΗ

57. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Η γλυπτική της Αναγέννησης απελευθερώνεται από την αρχιτεκτονική
και αποκτά την αυτοτέλεια που είχε επιτύχει στην αρχαιότητα
Ο γλύπτης καταπιάνεται και πάλι με το γυμνό ανθρώπινο σώμα.
Προσπαθεί να καταλάβει τη δομή του, το μηχανισμό της κίνησης, την
εκφραστική του ιδιοτυπία
Αρχίζει να κυριαρχεί το Μνημείο που ουσιαστικά είναι άγνωστο στο
Μεσαίωνα και αποκτά ιδιαίτερη σημασία το ταφικό μνημείο, το οποίο
διαιωνίζει τη δόξα του νεκρού
Ταυτόχρονα επανέρχεται στο προσκήνιο η προτομή, που είχε
απασχολήσει περιοδικά την αρχαιότητα
Για τα γλυπτά χρησιμοποιείται κυρίως ο μπρούντζος
Τα αγάλματα αποδίδονται, τις περισσότερες φορές, με πραγματικές
ανθρώπινες αναλογίες ή και με μεγαλύτερα μεγέθη

58. Ντονατέλλο (1386-1466)
Ο μεγαλύτερος Ιταλός γλύπτης
της πρώιμης Αναγέννησης
Χωρίς να μιμείται τα κλασικά
έργα επιχείρησε την ελεύθερη
αναφορά στη γλυπτική της
κλασικης αρχαιότητας
Χρησιμοποίησε προοπτική στην
οργάνωση των επιτοιχίων
γλυπτών του, προσδίδοντας έτσι
στα έργα του πλαστικότητα και
ισορροπια
Απέδωσε στα πρόσωπα που
αναπαρίστανε μια δραματικότητα

59. Ερωτιδέας που χορεύει
Museo del Bargello
(Φλωρεντία)
Έρως – Άττις
Museo del Bargello (Φλωρεντία)
Ερωτιδέας με τύμπανο
Bode-Museum (Βερολίνο)

60. Ερωτιδέας που χορεύει ,
Battistero di San Giovanni
(Σιέννα)
Ερωτιδέας με σάλπιγγα,
Battistero di San Giovanni
(Σιέννα)
Δύο ερωτιδείς, Musée
Jacquemart-André

61. Μικελάντζελο ντι Λοντοβίκο Μπουοναρότι Σιμόνι
ή Μιχαήλ Άγγελος (1475-1564)
Ζωγράφος, γλύπτης, αρχιτέκτονας και ποιητής
της Αναγέννησης
Στα έργα του περιλαμβάνονται τα εμβληματικά
αγάλματα «Πιετά» και «Δαυίδ», που άλλαξαν την
πορεία της γλυπτικής τέχνης, ενώ μοναδικές είναι
και οι παραστάσεις του στον θόλο του
παρεκκλησιού της Καπέλα Σιξτίνα.
Στα αρχιτεκτονικά του έργα περιλαμβάνονται :
Πλατεία του Καπιτωλίου, η Κορντονάτα, η
Βασιλική του Αγίου Πέτρου και το Palazzo Farnese
 Θεωρούσε τον εαυτό του αποκλειστικά γλύπτη,
ενώ ζωγράφο κατ’ ανάγκη
Τα κλασικά αγάλματα στο Belvedere του
Βατικανού, καθώς και άλλα έργα της
αρχαιοελληνικής περιόδου αποτέλεσαν πηγή
έμπνευσης για τον Μιχαήλ Άγγελο
 Δίκαια θεωρείται ο μεγαλύτερος γλύπτης που
έχει υπάρξει.

62. Βάκχος
Museo nazionale del Bargello (Φλωρεντία)
Κενταυρομαχία
Casa Buonarroti (Φλωρεντία)

63. Αφροδίτη και Ερωτιδέας
Palazzo Medici
Δαβίδ-Απόλλων
Museo nazionale del Bargello (Φλωρεντία)

64. Ο Ηρακλής, πιθανά
καταστράφηκε τον 18ο αιώνα
Ερωτιδέας-Απόλλων, Χαμένο

65. Η Λήδα και ο κύκνος
Αφροδίτη και Έρως

66. Μπενβενούτο Τσελίνι (1500-1571)
Αρχετυπικό πρόσωπο της
Αναγέννησης, μυθικός
ήρωας όπερας και
μυθιστορημάτων
Από τους
σημαντικότερους
εκπροσώπους του ρεύματος
του μανιερισμού

67. Περσέας, Πιάτσα ντε λα Σινιορία Φλωρεντία

68. Ο Ποσειδώνας συμβολίζει
την θάλασσα από την οποία
προέρχεται το αλάτι, η Γαία
(απέναντι από τον
Ποσειδώνα) συμβολίζει την
γη η οποία μας δίνει το
πιπέρι
 Τα πόδια του Θεού και
της Θεάς δεν είναι μόνο
λυγισμένα είναι και
τεντωμένα συμβολίζοντας
τις πεδιάδες και τα βουνά
 Η βάση διαιρείται σε οκτώ
απεικονίσεις συμβολίζοντας
τοιουτοτρόπως τις τέσσερις
εποχές καθώς και την αυγή,
την ημέρα, το απόγευμα
και το βράδυ

69. Μπαρτολομέο Αμμαννάτι (1511-1592)
Σημαντική μορφή της ιταλικής τέχνης
του16ου αιώνα. Γλύπτης και αρχιτέκτονας.
Κατά την εποχή του μανιερισμού τα
εκτενή του ταξίδια στη βόρεια και κεντρική
Ιταλία είχαν αποτέλεσμα να αποκτήσει μια
απαράμιλλη κατανόηση των εξελίξεων στην
αρχιτεκτονική και γλυπτική.
Το ύφος του βασίστηκε αναπόφευκτα το
παράδειγμα του Μιχαήλ Αγγέλου αλλά
διαφοροποιήθηκε κατω από την επίδραση
του δασκάλου του Τζάκοπο Σανσοβίνο
Τόσο στην γλυπτική όσο και στην
αρχιτεκτονική ο Αμμαννάτι δημιούργησε
αριστουργήματά μεταξύ των οποίων η
γέφυρα Πόντε Σάντα Τρινιτά και η «Κρήνη
του Ποσειδώνος» (Fontana del Nettuno) για
την Πιάτσα ντελλα Σινιορία «Λήδα», Museo nazionale del
Bargello (Φλωρεντία)

70. Η «Κρήνη του Ποσειδώνος» (Fontana del Nettuno) στην
Πιάτσα ντελλά Σινιορία Φλωρεντία

71. ΜΠΑΡΟΚ
17Ος- 18Ος ΑΙΩΝΑΣ
 Ο ρυθμός του Μπαρόκ διαδέχτηκε την
Αναγέννηση (ειδικότερα τον Μανιερισμό)
Το ύφος του Μπαρόκ αποτέλεσε ένα νέο τρόπο
έκφρασης που γεννήθηκε στη Ρώμη της Ιταλίας, απ'
όπου εξαπλώθηκε σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη
Αναπτύχτηκε σε μια εποχή όπου η Ευρώπη βίωνε
τις συνέπειες του μεταρρυθμιστικού κινήματος του
Λούθηρου και των μυητών του, καθώς και τις
δράσεις από την πλευρά της καθολικής εκκλησίας
προκειμένου να απαντήσει αλλά και να ανακόψει την
μεταρρυθμιστική επέκταση
Ο ρυθμός του Μπαρόκ διακρίνεται για την
μεγαλοπρέπεια του, τον πολυτελή διάκοσμο, την
χρησιμοποίηση πολυτελών υλικών
Χαρακτηρίστηκε από ένα έντονο δραματικό και
συναισθημάτικό στοιχείο, ενώ εφαρμόστηκέ κυρίως
στην αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τη μουσική,
αλλά συναντάται παράλληλα και στη λογοτεχνία ή
τη ζωγραφική

72. Τα κυριότερα μέσα που χρησιμοποίησε το
Μπαρόκ στις εικαστικές τέχνες είναι:
 Οι καμπύλες γραμμές
 Οι πολύπλοκοι διαπλεκόμενοι όγκοι
 Η απόδοση της κίνησης
 Η εκμετάλλευση του φωτός και η
δημιουργία έντονων αντιθέσεων
είτε με την μορφή εσοχών στην
αρχιτεκτονική, είτε μέσω έντονων
φωτοσκιάσεων στη ζωγραφική
(τεχνική Κιαροσκούρο)
Κιαροσκούρο: Το κίνημα του μπαρόκ αποκαλύπτει
την ιδεολογική σημασία της μαύρης παλέτας

73. ΜΠΑΡΟΚ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Α) ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

74. 1. Μικαλάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζιο
(1571 – 1610)
Έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους
πρώτους μοντέρνους ζωγράφους, ενώ
σημαντική θεωρείται η συνολική
επίδρασή του στην ευρωπαϊκή ζωγραφική
Το νατουραλιστικό ύφος του και η
ανάδειξη της ανθρώπινης φύσης
των αποστόλων και των μαρτύρων στα
έργα του θεωρήθηκε ότι εξυπηρετούσαν
τις βλέψεις της Αντιμεταρρύθμισης
Χρησιμοποίησε στα έργα του το σκοτάδι
για να φορτίσει τα φωτισμένα πρόσωπα
των μοντέλων του, που παρόλο που
προέρχονταν από τη λαϊκή
καθημερινότητα της περιόδου απέπνεαν
μια έντονη αίσθηση θεατρικότητας και
μυστηρίου

75. «Άρρωστος Βάκχος»
Γκαλλερία Μποργκέζε (Ρώμη)
«Βάκχος»
Ουφίτσι (Φλωρεντία)

76. Νάρκισσος
Εθνική Πινακοθήκη Αρχαίας Τέχνης (Ρώμη)«Μέδουσα»
Ουφίτσι (Φλωρεντία)

77. «Νικηφόρος Έρωτας»
Πινακοθήκη του Βερολίνου

78. 2. Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (1577 - 1640)
Ένας από τους κορυφαίους Φλαμανδούς ζωγράφους
Το έργο του Ρούμπενς χαρακτηρίζεται από συνεχή
εξέλιξη και μπορεί να χωριστεί σε ορισμένες βασικές
περιόδους:
 Στα χρόνια της διαμόρφωσής του, περ. 1600-10, τα
χρώματα είναι άφθονα και πλούσια, οι αντιθέσεις
έντονες, το σχέδιο αρκετά ακαδημαϊκό, οι μορφές κάπως
«άγαρμπες» από άποψη πλαστικότητας και η επίδραση
των Τιντορέτο, Βερονέζε και Τισιανού φανερή.
Γύρω στο 1612, παρατηρείται μια βαθμιαία αλλαγή,
το χρώμα του γίνεται πιο φωτεινό χωρίς να πάψει να
είναι αδιαφανές και το κιαροσκούρο του λιγότερο βίαιο.
. Στην τελευταία του περίοδο που αρχίζει γύρω στο
1625, η πινελιά του γίνεται πιο ελεύθερη, εκφραστική
και τελικά αριστοτεχνική, το χρώμα του ακόμα πιο
λαμπρό και φωτεινό και η βαθιά αισθησιακή του
αίσθηση της ανθρώπινης σάρκας φτάνει σε αξεπέραστα
μέχρι και σήμερα επίπεδα

79. «Αφροδίτη που κρυώνει», Koninklijk Museum voor Schone
Kunsten( Αμβέρσα)
«Ο μεθυσμένος Ηρακλής», Πινακοθήκη των
Παλαιών Δασκάλων (Δρέσδη)
,

80. «Η Άρτεμις επιστρέφει από το κυνήγι», Πινακοθήκη των
Παλαιών Δασκάλων (Δρέσδη)
«Ο Περσέας ελευθερώνει την Ανδρομέδα»,
Πινακοθήκη (Βερολίνο)

81. «Αμαζονομαχία», Παλαιά Πινακοθήκη (Μόναχο)

82. «Ανδρομέδα», Πινακοθήκη (Βερολίνο) «Η κρίσις του Πάριδος», Μουσείο του Πράδο (Μανδρίτη)

83. «Βάκχος», Ερμιτάζ (Αγία Πετρούπολη)
«Περσέας και Ανδρομέδα», Μουσείο
του Πράδο (Μανδρίτη)

84. 3. Γκουίντο Ρένι (1575-1642)
Από τους σπουδαιότερους Ιταλούς
ζωγράφους του 16ου αιώνα
οι κύριες πηγές έμπνευσης του
Γκουίντο Ρένι υπήρξαν οι νωπογραφίες
του Ραφαήλ και τα αρχαία ελληνικά
γλυπτά
Στους μυθολογικούς και θρησκευτικούς
του πίνακες, ο Ρένι διαμόρφωσε μια
τεχνοτροπία που άμβλυνε την υπερβολή
και την πολυπλοκότητα του μπαρόκ με
μια κλασική αρμονία
Το έργο του αποτέλεσε σημαντικό
σταθμό στην εξέλιξη του Μπαρόκ και οι
μυθολογικές και θρησκευτικές συνθέσεις
του τον ανέδειξαν σε ένα από τους
διασημότερους ζωγράφους της εποχής του
στην Ευρώπη και σε πρότυπο για τους
Ιταλούς καλλιτέχνες του Μπαρόκ

85. Η αρπαγή της Δηιάνειρα, Λούβρο (Παρίσι)Αταλάντη και Ιππομένης, Museo di Capodimonte
(Νάπολη)

86. Ο οινοπότης Βάκχος, Ο Βάκχος παιδί,

87. 4. Νικολά Πουσέν (1594-1665)
Ο σημαντικότερος του κλασικού γαλλικού
μπαρόκ
Ζωγράφιζε σκηνές σε γαλήνιο και
αρμονικό βάθος, δημιουργώντας μια
ατμόσφαιρα εντελώς διαφορετική από την
ατμόσφαιρα του ιταλικού μπαρόκ
 Κάθε κίνηση στους πίνακές του είναι
συγκρατημένη και η οικονομία του χώρου
διέπεται από μαθηματικές αναλογίες
Οι επιδράσεις που δέχτηκε ο Πουσσέν
ήταν τα λείψανα του κλασικού κόσμου της
Ελλάδας και της Ρώμης και η τέχνη του
Τισιανού
Επηρέασε βαθιά τη γαλλική ζωγραφική,
ιδιαίτερα στη νεοκλασική εποχή και στον
19ο αιώνα

88. «Et in Arcadia ego» (Οι Βοσκοί της
Αρκαδίας), Λούβρο
Ένα από τα πιο γνωστά έργα του.
Δείχνει ένα γαλήνιο ηλιόλουστο
μεσογειακό τοπίο και ωραίοι νέοι βοσκοί
με μια όμορφη σοβαρή κοπέλα είναι
μαζεμένοι γύρω από κάποιο πέτρινο
μνήμα.
Ένας από τους βοσκούς έχει γονατίσει και
προσπαθεί να διαβάσει την επιγραφή του
τάφου, ενώ ένας άλλος δείχνει την
επιγραφή κοιτάζοντας την όμορφη
βοσκοπούλα, που στέκει σιωπηλή και
μελαγχολική.
Η επιγραφή είναι γραμμένη στα λατινικά
(Et in Arcadia ego) και σημαίνει βρίσκομαι
ακόμη και στην Αρκαδία.
Δηλαδή ο Θάνατος διαφεντεύει ακόμα και
στον ειδυλλιακό ονειρότοπο των
βουκολικών. Για αυτό και οι μορφές
αντικρίζουν το μνήμα με μια εξαίσια
χειρονομία δέους και περίσκεψης και
μελαγχολίας.
Η διάταξη είναι απλή και η κίνηση είναι
όμορφη όπως περνά από τον ένα βοσκό
στον άλλο, όμως η απλότητά της
προϋποθέτει τεράστια καλλιτεχνική γνώση
που θα μπορούσε να υποβάλει το
νοσταλγικό αυτό όραμα γαλήνης, όπου ο
θάνατος έχει χάσει πια τη φρίκη του.

89. «Απόλλων και Δάφνη»
«Ορφέας και Ευρυδίκη»
Λούβρο (Παρίσι)

90. «Κέφαλος και Ηώ», Εθνική Πινακοθήκη (Λονδίνο)
«Άκις και Γαλάτεια», Εθνική Πινακοθήκη
Ιρλανδίας (Δουβλίνο)

91. 5. Ρέμπραντ Βαν Ριν (1606-1669)
Μεγάλος Ολλανδός ζωγράφος και
χαράκτης, με έφεση στις προσωπογραφίες,
αλλά και σε θρησκευτικά και μυθολογικά
θέματα
Χειριζόταν με ιδιοφυή τρόπο το φως και
τη σκιά, καθώς και τη γενικότερη
σκηνοθεσία και σύνθεση των θεμάτων του.
Η επιβλητική δραματικότητα των σκηνών
του τονίζεται ιδιαίτερα, καθώς ο Ρέμπραντ
χρησιμοποιούσε με προσωπική τεχνική
πυκνή πάστα χρώματος στα φωτεινά μέρη,
δημιουργώντας έντονο κοντράστ με τις
μεγάλες σκιασμένες περιοχές
Το σύνολο του έργου του χαρακτηρίζεται
στην πορεία του χρόνου από εκτεταμένες
και βαθιές αλλαγές στο ύφος του, ένδειξη
μίας διαρκούς αναζήτησης

92. «Δανάη», Ερμιτάζ (Αγία Πετρούπολη)

93. Ανδρομέδα,
Mauritshuis (Χάγη)
Η αρπαγή της Περσεφόνης
Πινακοθήκη (Βερολίνο)

94. Η απαγωγή της Ευρώπης, Μουσείο Γκέττυ (Λος ΄Αντζελες)
΄Ερωτιδέας κάνει φυσαλίδες, Liechtenstein
Museum (Βιέννη)

95. Ήρα, Hammer Museum (Λος
Άντζελες)
Αθηνά, Museu Calouste Gulbenkian
(Λισσαβώνα)
Αφροδίτη και Έρως, Λουβρο
(Παρίσι)

96. ΜΠΑΡΟΚ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Β) ΓΛΥΠΤΙΚΗ

97. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Η γλυπτική του Μπαρόκ παρήγαγε έργα υψηλής τεχνικής
ποιότητας αλλά υπάκουε κυρίως στις σκηνογραφικές απαιτήσεις
της αρχιτεκτονικής
Τα έργα επιδιώκουν να προκαλέσουν την έκπληξη και τον
θαυμασμό του θεατή
Μεγάλη σημασία αποκτά η θέαση του αντικειμένου και η ένταξη
του στο χώρο
Το φώς έχει την μεγαλύτερη βαρύτητα στη συνολική οργάνωση
του έργου. Αυτό δίνει ιδιαίτερη υπόσταση στην ύλη , η οποία με
την σειρά της γίνεται εύπλαστη, υπακούοντας στη κίνηση που
υπαγορεύει το φως

98. 1. Μπερνίνι (1598-1680)
Ήταν αρχιτέκτονας, γλύπτης και σκηνογράφος
Μελέτησε τα έργα της αρχαιότητας και των
δασκάλων της Αναγέννησης
Με την εντυπωσιακή τεχνική επιδεξιότητά του
κατόρθωσε να αποδώσει στα έργα του λεπτές
ψυχολογικές καταστάσεις
 Στα έργα του τοποθετεί τις κεντρικές φιγούρες
σε ένα σύνολο από διασπασμένες και ταραγμένες
μάζες υλικού και επιτυγχάνει να παρουσιάσει όχι
το ίδιο το αντικείμενο αλλά μια εξαϋλωμένη
“εικόνα” του, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στη
φαντασία να μεγιστοποιήσει τα συναισθήματα
του θεατή
Η έμφαση που δημιουργείται με τις
αντιθέσεις της σκιάς και του φωτός αλλά
και με την ποικιλία των υλικών
συμβάλλει στη δραματική παρουσίαση
του θέματος

99. Ο Αινείας οδηγεί την οικογένεια του έξω από την
φλεγόμενη Τροία, Γκαλερί Μποργκέζε (Ρώμη)
Ο Δίας βρέφος, η κατσίκα τροφός του Αμάλθεια και ο
Πάνας, Γκαλερί Μποργκέζε (Ρώμη)

100. Ο βιασμός της Περσεφόνης, Γκαλερί Μποργκέζε
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ

101. Απόλλων και Δάφνη, Γκαλερί Μποργκέζ

102. Κρήνη του Τρίτωνα
Πιάτσα Μπαρμπερίνι

103. 2. Πιερ Πολ Πιζέ

104. ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ
18Ος- 19Ος ΑΙΩΝΑΣ
Με τον όρο "Νεοκλασικισμός" εννοούμε το ρεύμα
της τέχνης που επικράτησε από το 1750 περίπου
έως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα
0 Νεοκλασικισμός αντιτίθεται στον υπερβολικό
χαρακτήρα και στην πολύπλοκη έκφραση του
Μπαρόκ
 Η φιλοσοφία του Διαφωτισμού είχε διαμορφώσει
νέες αντιλήψεις για τον κόσμο, οι οποίες
στηρίχτηκαν στη λογική και στην πίστη για τη
διαρκή ανθρώπινη πρόοδο
Τα έργα τέχνης της κλασικής αρχαιότητας,
σύμφωνα με τη φιλοσοφία της εποχής, θα
μπορούσαν να αποτελέσουν το πρότυπο
αυτής της θεωρητικής σκέψης. Η μίμηση
της αρχαιότητας και η υιοθέτηση του
μέτρου και του κανόνα θα οδηγούσε την
ανθρωπότητα σε μια ηθική και πολιτική
αναγέννηση

105. ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Α) ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

106. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Οι ζωγράφοι της εποχής:
εξιδανικεύουν τις μορφές
 δίνουν έμφαση στα περιγράμματα, την υπεροχή της γραμμής σε
σχέση με το χρώμα και την ακρίβεια
προτιμούν την περιορισμένη απόδοση του βάθους
 πολλά θέματα τους είναι από την ελληνική και ρωμαϊκή
μυθολογία

107. 1. Jacques-Louis David (1748-1825)
Ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του
19ου αιώνα και ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του
νεοκλασικισμού
Διαμόρφωσε το γούστο της εποχής ακόμα και στη
μόδα. Τα γνωστά φορέματα σε γραμμή ''αμπίρ''
έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση όχι σε κάποια
πασαρέλα αλλά στους πίνακες του David
Tο άστρο του έλαμψε στη διάρκεια της Γαλλικής
Επανάστασης όπου με τους πίνακές του υμνεί τους
ήρωές της - ανάμεσά τους, ο αριστουργηματικός
και διάσημος ''Θάνατος του Μαρά'
Η μελέτη των ελληνικών και ρωμαϊκών
αγαλμάτων του δίδαξε πώς να δίνει στο σώμα μια
ευγενική ομορφιά. Από την κλασική τέχνη έμαθε
επίσης να παραλείπει όλες τις λεπτομέρειες που
δεν ήταν απαραίτητες και να επιδιώκει την
απλότητα. Στα έργα του δεν υπήρχαν παρδαλά
χρώματα και περίπλοκα προοπτικά τεχνάσματα.

108. Μονομαχία Αθηνάς και Άρη
Μουσείο του Λούβρου
Ο Απόλλων και η Άρτεμις τοξεύουν τα παιδιά της
Νιόβης
Ντάλλας, Museum of Art

109. Ο θρήνος της Ανδρομάχης για τον Έκτορα
Λούβρο
Οι έρωτες του Πάρη και της Ελένης
Λούβρο

110. Ο θυμός του Αχιλλέα
Kimbell Art Museum (Τέξας)
Τηλέμαχος και Εύχαρις
Μουσείο Γκεττύ (Λος Άντζελες )

111. Ο Άρης αφοπλίζεται από την Αφροδίτη και τις Χάριτες
Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου

112. 2. Ζαν Ογκύστ Ντομινίκ Ενγκρ (1780-1867)
Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους
ζωγράφους του 19ου αι
Σπούδασε στο Παρίσι στο εργαστήριο του
Νταβίντ. Η στροφή του Νταβίντ προς την
αρχαία τέχνη δεν άφησε ανεπηρέαστο τον
μαθητή του
Οι θρησκευτικές ή μυθολογικές συνθέσεις
του σπάνια προσέγγισαν υψηλή
καλλιτεχνική στάθμη. Αντίθετα, το μεγάλο
καλλιτεχνικό του ταλέντο αποκαλύπτεται
στα σχέδια και στις προσωπογραφίες

113. Ο Οιδίπους λύνει το αίνιγμα της Σφίγγας
Λούβρο
Δίας και Θέτις
musée Granet (Αιξ-αν-Προβάνς)

114. Η αποθέωση του Ομήρου
Λούβρο
Ο Αχιλλέας δέχεται τους απεσταλμένους του
Αγαμέμνονα Σχολή Καλλών Τεχνών Παρίσι

115. ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Β) ΓΛΥΠΤΙΚΗ

116. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Συγκρατημένη
κίνηση
Πυραμιδοειδής
οργάνωση
Συμμετρία
Σωστές αναλογίες
Έρως και Ψυχή, το περίφημο γλυπτό του Κανόβα
Δεν αποδίδεται
η φυσική
υπόσταση της
ύλης

117. 1. Αντόνιο Κανόβα (1757 - 1822)
Με υλικό το μάρμαρο
προσπέρασε το Μπαρόκ στη
γλυπτική και έκανε το όνομά
του συνώνυμο με το
νεοκλασικισμό
Πιο πετυχημένα από την
ευπρεπή -αλλά συχνά ψυχρά
μνημειακή και επίσημη
γλυπτική του είναι ορισμένα
μυθολογικά θέματά του και
ακόμα περισσότερο οι
απεικονίσεις της γυναικείας
χάρης, που εξωτερικεύουν την
αληθινή και υψηλή ποίηση της
ιδιοσυγκρασίας του καλλιτέχνη.

118. Το περίφημο άγαλμα της
Παολίνα Μποργκέζε που
απεικονίζεται ως Αφροδίτη
νικήτρια αποτελεί το
αριστούργημα του Κανόβα
και το τελειότερο
επίτευγμα της τέχνης του
 Στο λαμπρό αυτό
μαρμάρινο έργο υλοποιείται
το νεοκλασικό ιδεώδες του
ιδανικού κάλλους και
εξισορροπούν απόλυτα το
πραγματικό και το ιδανικό,
το συγκεκριμένο και το
αφηρημένο, το φυσικό και
το τεχνητό
Αξιοπαρατήρητο είναι ότι
ακόμη πιο αληθινά, από τις
καμπύλες της Αφροδίτης,
δείχνουν το στρώμα και τα
μαξιλάρια που πάνω τους
γέρνει
Γκαλερί Μποργκέζ
Αφροδίτη Νικήτρια

119. Ορφέας και Ευρυδίκη
Μουσείο Κορέρ στη Βενετία

120. Δαίδαλος και Ίκαρος
Μουσείο Κορέρ στη Βενετία

121. Ήβη
Μουσείο Κανόβα στο Ποσάνιο του Τριβέζο
Ο Απόλλων στέφει τον εαυτό του
Μουσείο Πολ Γκετί στο Λος Άντζελες

122. Θησέας και Μινώταυρος
Μουσείο Βικτορίας και Αλβέρτου στο Λονδίνο

123. Άδωνις και Αφροδίτη (1794)
Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας στη Γενεύη
Πίσω όψη

124. Το σύμπλεγμα των «Τριών Χαρίτων»
Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη

125. Θησέας και Κένταυρος
Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης στη Βιέννη

126. 2. Φρανσουά Ζοζέφ Μποζιό ( 1768 – 1845)
«Ο Ηρακλής μαχόμενος με τον μεταμορφωμένο σε ερπετό ποταμό Αχελώο»
Λούβρο
«Υάκινθος»
Λούβρο

127. ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ
18Ος - 19Ος αιώνας
Το κίνημα του Ρομαντισμού αποτελεί
αντίδραση στον υπερβάλλοντα
ορθολογισμό του Διαφωτισμού
Οι ρομαντικοί έδιναν βάρος στο
συναίσθημα και όχι στη λογική. Αντί
για το ταραγμένο παρόν προτιμούσαν
τη στροφή στο παρελθόν, κατά
προτίμηση σε ξεχασμένους πολιτισμούς,
στο Μεσαίωνα, στους μύθους και στο
λαϊκό πολιτισμό
Το περίγραμμα καταργείται, η φόρμα
τεμαχίζεται από αδρές πινελιές, ενώ το
χρώμα είναι εκφραστικό, έντονο
αντιθετικό, οι φωτοσκιάσεις δραματικές
Αναπτύχθηκε αρχικά στη Μεγάλη
Βρετανία και τη Γερμανία, για να
εξαπλωθεί αργότερα κυρίως στη Γαλλία
και την Ισπανία.

128. ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

129. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Οι σκιερές επιφάνειες αυξάνονται, η κίνηση, το χρώμα γίνονται όλο
και πιο έντονα
 H έμφαση στη γραμμή, που χαρακτήριζε το Νεοκλασικισμό,
αποδυναμώνεται όλο και περισσότερο. Τα καθορισμένα
περιγράμματα δεν είναι πλέον δυνατόν να υπάρχουν εκεί όπου
κυριαρχεί η ένταση των συναισθημάτων
Οι έντονες και αντιθετικές κινήσεις, οι δραματικές φωτοσκιάσεις,
είναι από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της τέχνης αυτής και
θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό την τέχνη του μπαρόκ
Εγκαταλείπονται τα θέματα της μυθολογίας και της ιστορίας της
αρχαιότητας

130. 1. Φρανθίσκο Γκόγια ( 1746 –1828)
θεωρείται ο σπουδαιότερος Ισπανός
καλλιτέχνης, από τα τέλη του 18ου αιώνα
μέχρι τις αρχές του 19ου
Κατά το 19ο αιώνα, το έργο του
εκτιμήθηκε από τους ζωγράφους του
ρομαντισμού, με κύριο θαυμαστή του τον
Ντελακρουά
Σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους
μείζονες ζωγράφους όλων των εποχών,
καθώς και ένας εκ των πρώτων
«μοντέρνων»καλλιτεχνών

131. Αφροδίτη και Άδωνις
Σαραγόσα
Η απαγωγή της Ευρώπης

132. Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιο του

133. 2. Ντελακρουά (1718-1863)
Μεγάλος Γάλλος ρομαντικός ζωγράφος του
19ου αιώνα, που επηρέασε την ζωγραφική
συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του
ιμπρεσιονισμού
Τα περισσότερα έργα του Ντελακρουά έχουν
θέματα από την ιστορία, από τη λογοτεχνία
αλλά και από τα γεγονότα της εποχής του
Οι έντονοι χρωματικοί νεωτερισμοί του
Ντελακρουά, η ελευθερία και η ένταση της
πινελιάς του άνοιξαν νέους δρόμους στη
ζωγραφική
Από τα ταξίδια του στις χώρες της Μεσογείου
κουβαλά τα χρώματα, τις ζωηρές αντιθέσεις
και την ευαισθησία της εσωτερικής
ατμόσφαιρας.
Οι δυνάμεις της φύσης και τα ένστικτα του
ανθρώπου δονούν την επιφάνεια των έργων
του και δείχνουν στο θεατή τις πιο αθέατες
πλευρές της ανθρώπινης ψυχής

134. Μήδεια
Palais des Beaux-Arts (Λίλλη)

135. ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ: αποτελεί αντίδραση στην κυριαρχία της φαντασίας και της υπερβολής
του Ρομαντισμού. Αποδίδει με αντικειμενικό τρόπο την πραγματικότητα. Δεν
ενδιαφέρεται για την απόδοση του ωραίου, αλλά του αληθινού. Τα έργα ορισμένων
Ρεαλιστών παρουσιάζουν μια αμείλικτη εικόνα των συνθηκών της ζωής των φτωχών.
ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ:γεννιέται ως άρνηση των προηγούμενων καλλιτεχνικών
ρευμάτων, κυρίως του Ρεαλισμού.Η ιδιοτυπία του έγκειται στην άρνηση κάθε
φροντίδας για τη λεπτομέρεια. Ο πίνακας οφείλει ν’ αποδίδει ό,τι αποτυπώνεται μεσ’
στη συνείδηση με την πρώτη ματιά.
Ο ζωγράφος θέλει να δώσει όχι την εικόνα του κόσμου, αλλά την εικόνα μιας χρονικής
στιγμής, την εντύπωση ή ψυχική κατάσταση που προκαλείται από τη φευγαλέα
στιγμή μιας πραγματικότητας.
Η συμβατικότητα των αρχαίων
μύθων σταδιακά
εγκαταλείπεται…

136. ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΗ
Τέλη του 19ου αιώνα έως περίπου το 1970
Η Μοντέρνα τέχνη χαρακτηρίζεται από μια νέα
προσέγγιση στις τέχνες, τέτοια ώστε πλέον να μην έχει
πρωτεύουσα σημασία η ακριβής αναπαράσταση των
αντικειμένων όσο ο πειραματισμός με νέους και
πρωτότυπους τρόπους απεικόνισης τους, συχνά
αποδομώντας το αντικείμενο ή προβάλλοντας το
αφαιρετικά.
Ανάμεσα στα κινήματα μοντέρνας τέχνης που άνθισαν
στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν ο Φωβισμός, ο Κυβισμός,
ο Εξπρεσιονισμός και ο Φουτουρισμός.
Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε στη δημιουργία
αρκετών νεότερων κινημάτων όπως ο Ντανταϊσμός και ο
Υπερρεαλισμός .
 Μετά και τον Β' παγκόσμιο πόλεμο η Αμερική
έγινε το επίκεντρο της μοντέρνας τέχνης και ο
τόπος όπου αναπτύχθηκαν πολλές νέες τάσεις,
όπως χαρακτηριστικά ο Αφηρημένος
Εξπρεσιονισμός και η Ποπ Αρτ

137. ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Α) ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

138. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
 Ο καλλιτέχνης του 20ου αιώνα τείνει όλο και περισσότερο προς το
λιγότερο προφανές προς το λιγότερο ευδιάκριτο
 Τα πρότυπα της δυτικής τέχνης εγκαταλείπονται και στο επίκεντρο
έρχεται η ανακάλυψη της τέχνης των «πρωτόγονων λαών» στις
αποικίες της Ωκεανίας και της Αφρικής
 ‘Η ακρίβεια δεν είναι αλήθεια’ δήλωνε ο Ματίς η άποψη αυτή,
διατυπωμένη για πρώτη φορά έτσι ξεκάθαρα, υπήρξε και η θέση
ολόκληρης της μοντέρνας τέχνης
Πολλοί πρωτοποριακοί ζωγράφοι προχωρούν με ιδιαίτερη
πρωτοτυπία σε νέες αναγνώσεις των ελληνικών μύθων με βαθιά
επιρροή από τη σκέψη του Νίτσε και του Φρόιντ

139. 1. Οντιλόν Ρεντόν (1840-1916)
 Σημαντικός εκπρόσωπος του γαλλικού
συμβολισμού. Συμμετείχε στην πρώτη
άνθηση της μοντέρνας τέχνης στα τέλη
του 19ου και στις αρχές του 20ού
αιώνα
Στο έργο του κυριαρχεί η ταλάντευση
ανάμεσα στην παράδοση και την
καινοτομία, την απόκοσμη, ζοφερή
φαντασία, σε πίνακες που μοιάζουν με
αναπαράσταση εφιαλτικών ονείρων, και
τη χαρά της ζωής, που εκφράζεται μέσα
από μια εκρηκτική χρωματική παλέτα
υμνώντας τα «θαύματα του ορατού
κόσμου»
 Πολλά έργα του αντλούν την
θεματολόγια τους από τους αρχαίους
ελληνικούς μύθους

140. Κύκλωπας
Μουσείο Κρέλερ-Μέλερ, Ότερλο, Ολλανδία

141. Το άρμα του Απόλλωνα
Ιδιωτική συλλογή Η γέννηση της Αφροδίτης
Ιδιωτική συλλογή

142. Πανδώρα
The Metropolitan Museum of Art
Μαύρος Πήγασος
Ιδιωτική συλλογή

143. 2. Πάμπλο Πικάσο(1881-1973)
 Με έργα όπως οι Δεσποινίδες της Αβινιόν
και Γκερνίκα, ο σπουδαίος ζωγράφος, και
γλύπτης Pablo Picasso, ο θεμελιωτής του
κινήματος του Κυβισμού, συγκαταλέγεται
μεταξύ των σημαντικότερων ζωγράφων του
20ου αιώνα
Εργάστηκε εξίσου με ελαιογραφίες,
υδατογραφίες, παστέλ, κάρβουνο, μολύβι και
μελάνι. Απέδωσε σύνθετες σκηνές ως απλές
γεωμετρικές μορφές στα έργα του Κυβισμού,
αλλά δημιούργησε επίσης και μεγαλοπρεπή
ρεαλιστικά πορτραίτα
 Συνολικά το έργο του χαρακτηρίζεται από
την άρνηση των κανόνων και των
ζωγραφικών συμβάσεων που από την
αναγέννηση και μετά ήταν κάτι απαράβατο

144. Δρυάδα γυμνή στο δάσος (1908)
Ο αυλός του Πάνα (1923)

145. Μινώταυρος με νεκρό άλογο,
μπροστά σε σπηλιά αντικρίζει
ένα κορίτσι με πέπλο
Μουσείο Πικάσο, Παρίσι
 Η εμμονή του Πικάσο με τον
Μινώταυρο φανερώνει την
επιρροή που άσκησε στη τέχνη
του η αρχαία ελληνική
μυθολογία
 Ταυτίσθηκε σε τέτοιο βαθμό
μέσα και έξω από την τέχνη του
με τον Μινώταυρο, ώστε θα
ομολογήσει χαρακτηριστικά:
«Αν κάποιος σημείωνε πάνω σε
έναν χάρτη όλους τους σταθμούς
της πορείας μου και μετά τους
ένωνε με μία γραμμή, το
αποτέλεσμα ίσως να έδινε την
μορφή του Μινώταυρου»

146. Μινωταυρομαχία
Μινώταυρος

147. ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ
Η Ντόρα Μάαρ και ο Μινώταυρος
Μουσείο Πικάσο, Παρίσι

148. 3. Τζόρτζιο Ντε Κίρικο (1888-1978)
 Ιταλός ζωγράφος, γλύπτης και συγγραφέας,
κύριος εκπρόσωπος της μεταφυσικής ζωγραφικής.
Με το έργο του άσκησε μεγάλη επιρροή στο
σουρεαλιστικό κίνημα
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Βόλο. Φοίτησε
στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με
δασκάλους τους Γεώργιο Ροϊλό, Κωνσταντίνο
Βολανάκη και Γεώργιο Ιακωβίδη
Οι μεταφυσικοί πίνακές του εικονίζουν τα
αντικείμενα αποξενωμένα από τον πραγματικό
τους χώρο.
Χρησιμοποιούσε συχνά κούκλες-ανδρείκελα, που
έχουν στόχο να απογυμνώσουν την ανθρώπινη
μορφή από το συναισθηματικό της περιεχόμενο,
να τονίσουν το στοιχείο της σιωπής και να
παρουσιάσουν τη ζωή σαν ένα ασήμαντο και
μάταιο κουκλοθέατρο
Από το 1919 ο ντε Κίρικο εγκατέλειψε τη
«μεταφυσική» ζωγραφική για να αφοσιωθεί σε
ένα είδος κλασσικισμού, με εμφανή την επιρροή
των ζωγράφων της Αναγέννησης και της
Φλαμανδικής Σχολής

149. «Τα πρώτα χρόνια της ζωής μου τα πέρασα
στη γη του Κλασικισμού, παίζοντας στις όχθες,
οι οποίες ακόμα θυμούνταν την ΑΡΓΩ, έτοιμη
να σαλπάρει, στους πρόποδες του βουνού,
μάρτυρα της γέννησης του γοργοπόδαρου
Αχιλλέα και των σοφών στοχασμών του
δασκάλου του, Κενταύρου», έγραφε στην
αυτοβιογραφία του…
"Η αναχώρηση των Αργοναυτών" (1909)
"Η αναχώρηση των Αργοναυτών" (1921)

150. Έκτορας και Ανδρομάχη
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ρώμη
Οιδίπους και η Σφίγγα

151. Το ξύπνημα της Αριάδνης
Ιδιωτική Συλλογή
Οι ανησυχητικές μούσες
Ιδιωτική Συλλογή

152. 4. Salvador Dali (1904-1989)
 Ένας από τους πιο γνωστούς
ζωγράφους του 20ου αιώνα και μια πολύ
εκκεντρική φυσιογνωμία της σύγχρονης
τέχνης
 Χρησιμοποιούσε ονειρικές φανταστικές
εικόνες για να δημιουργήσει αξέχαστα, σε
μας, «τοπία» του εσωτερικού του κόσμου
 «Η μόνη διαφορά μου από τους
σουρρεαλιστές είναι πως εγώ είμαι
σουρρεαλιστής». Μια από τις
γνωστότερες ατάκες του Σαλβαδόρ Νταλί,
περικλείει σε πολύ λίγες λέξεις την
κοσμοθεωρία του Ισπανού καλλιτέχνη,
αλλά και την πραγματικότητα: Τα έργα
του είναι ίσως η πιο αγνή μορφή
σουρεαλισμού που έχουμε δει στην
ιστορία της ζωγραφικής και των Καλών
Τεχνών γενικότερα

153. Στο έργο του ο Dali αναδεικνύει
μέσα από μια καθαρά
υπερρεαλιστική προσέγγιση την
πλήρη υποταγή του ήρωα στη
λατρεία του ειδώλου του. Η
φιλαρέσκεια του όμορφου νέου
τον έχει συντρίψει και το
μαρτύριό του μοιάζει ανυπόφορο
και αδιέξοδο
Στη δεξιά περιοχή του πίνακα,
το λουλούδι (νάρκισσος) προβάλει
από ένα σπασμένο αυγό, το
οποίο κρατά ένα υπερφυσικό σε
μέγεθος χέρι, σηματοδοτώντας
το τέλος του μαρτυρίου του
ήρωα. Στη βάση του αντίχειρα,
μπορoύμε να δούμε τα
μυρμήγκια ως σύμβολα
της αποσύνθεσης και
της παροδικότητας της
ύπαρξης…
Μεταμόρφωση του Νάρκισσου
The Tate Gallery, Λονδίνο

154. Ατομική Λήδα
Θέατρο και Μουσείο Νταλί, Φιγκέρες
Η αποθέωση του Ομήρου
Πινακοθήκη του Μοντέρνου, Μόναχο

155. Ο Ηρακλής ανασηκώνει το λεπτό φύλλο της θάλασσας εμποδίζοντας την
Αφροδίτη να ξυπνήσει τον Έρωτα Αφροδίτη

156. ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Alison Cole (1994), Ανακαλύπτω την Τέχνη: Αναγέννηση,
Δεληθανάσης-Ερευνητές ΕΠΕ
2. Alison Cole (1992), Ανακαλύπτω την Τέχνη: Προοπτική,
Δεληθανάσης-Ερευνητές ΕΠΕ
3. Χαραλαμπίδης Α. (2016)ΤΕΧΝΗ: ΒΛΕΠΩ, ΓΝΩΡΙΖΩ,
ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ
4. Ζιρώ Ο. - Μερτζάνη Ε.(2015), Ιστορία της Τέχνης Γ Λυκείου,
ΔΙΑΦΑΝΤΟΣ,Αθήνα
5. Ρήντ Χ. (1978), Ιστορία της Μοντέρνας Τέχνης, ΥΠΟΔΟΜΗ,
Αθήνα