Иллюзия. Оптикалық иллюзия.

1. :Тақырыбы:Тақырыбы
.Иллюзиялар.Иллюзиялар
ОптикалықОптикалық
иллюзияиллюзия
Орында ан: АлимханғОрында ан: Алимханғ
А ниетқА ниетқ
Ж ман ызыұ қЖ ман ызыұ қ
Т-54 топТ-54 топ

2. • иллюзия (лат. іllusіo — алдаймын,
маза таймын, келекелеймін) — 1)қ
т рлі себептерге байланысты мірү ө
шынды ыны теріс, жа сағ ң ң қ
абылдануы. Алдамшы к ріністерқ ө
к бінесе таным а жат, т сініпө ғ ү
болмайтын бейнелер т ріндеү
к рінеді. 2) Жал ан,ө ғ
орындалмайтын міт, арман.ү
Алдамшы к ріністер дені сауө
адамдар а да елестеуі м мкін.ғ ү

3. • Алдамшы көріністер дені сау адамдарға да елестеуі мүмкін.
Дегенмен бұл көбіне психика жүйесінде соқпалы не созылмалы
дерті бар кісілерге тән нәрсе. Алдамшы көріністер, әсіресе
шаршау, әлсіреу, қорқыныш, үрей секілді психикалық әсер
салдарынан немесе айналадағыларға сенімсіздікпен қараудан
көңіл күйінің бұзылуы кезінде жиірек бой көрсетеді. Мыс.,
орманда келе жатқан секемшіл жолаушыға бәзбір бұта тығылып
тұрған жол торушы секілді болып көрінуі мүмкін; жұқпалы аурумен
ауырып, қызуы көтеріліп жатқан адамға қабырғадағы дақтар
ағаштардың, түрлі аңдардың суреті секілді болып елестейді; басы
ауырып, мәңгіріп отырған маскүнемге көшедегі топ кісінің әңгімесі
оның өз атына айтылып жатқан балағат сөздер секілді болып
естіледі. Алдамшы көріністердің көзге елестеп, құлаққа естілумен
бірге денені тітіркендіріп, дәм, иіс сезімі қызметіне әсер ететіні де
болады. Алдамшы көріністер жалған елестен (галлюцинациядан)
өзіндік шынайы қабылдау объектісі арқылы ерекшеленеді.
Психопатология (психикалық ауытқу) құбылысы ретіндегі
Алдамшы көріністермен қатар, жұрттың бәрі де бақылай алатын “
физикалық Алдамшы көріністер” де болады. Бұл негізінен
оптикалық құбылыстарға, яғни көрініс иллюзиясына байланысты.
Иллюзия жалған қабылдаулар жайлы жекелеген мысалдарды
антикалық дәуір авторларынан (Аристотель, Лукреций т.б.) да
кездестіруге болады. Қайта өрлеу дәуірінде де, жаңа кезеңде де
“Иллюзия” оптикамен шұғылдану және салыстырмалы қашықтық
теорияларын жасау арқылы дәріптелді

4. • К рініс иллюзиясына байланыстыө
мынадай Алдамшы к ріністерө
кездеседі: 1) Оптикалы -қ
геометрияда ығ Алдамшы к ріністер (екіө
лшемдіө контурлық кескін фрагменттері
арасында ы метрлік ара-ғ
атынастарды б рмалануы); 2) Жарық ң ұ қ
контрасттары ( арама- арсылы )қ қ қ
феномені (с р, жола , араұ қ қ фон ағ
ара анда ашы фонда к гірт сия тық ғ қ үң қ
к рінеді).ө

7.  Қимыл-қозғалыста да АлдамшыҚимыл-қозғалыста да Алдамшы
көріністер көп кездеседі. Олар: 1)көріністер көп кездеседі. Олар: 1)
автокинетикалықавтокинетикалық қозғалыс (толыққозғалыс (толық
қараңғыда байқалатын,қараңғыда байқалатын, объективтіобъективті
түрде қозғалмайтын жарық көзініңтүрде қозғалмайтын жарық көзінің
ретсіз орын ауыстыруы); 2)ретсіз орын ауыстыруы); 2)
стробоскопиялықстробоскопиялық қозғалысқозғалыс
(қозғалмайтын екі тітіркендіргішті(қозғалмайтын екі тітіркендіргішті
бірінен соң бірін іле-шалабірінен соң бірін іле-шала
көрсеткенде қозғалыс туғандай әсеркөрсеткенде қозғалыс туғандай әсер
болуы); 3)болуы); 3) индукциялықиндукциялық қозғалысқозғалыс
(қоршаған фонға қарай қозғалмайтын(қоршаған фонға қарай қозғалмайтын
объектінің қозғалғандай болыпобъектінің қозғалғандай болып
көрінуі).көрінуі).

10. • к ріністерді оптикалы ж неө ң қ ә
физиологиялы себептерінқ
аны тау а к птеген зерттеулерқ ғ ө
арнал ан. Алдамшы к ріністерғ ө
сырын д рыс т сінудіұ ү ң
т жірибелік м ні зор. Мыс.,ә ә
Алдамшы к ріністер ту ызуө ғ
архитектура мен бейнелеу
нерінде,ө полиграфияда
шекейлеулерде,ә театр
сахналарын безендіруде (
психология жайлылы шін)қ ү