Μία περιήγηση στα αξιοθέατα και στην ιστορία της πόλης λίγο πριν την επισκεφθούμε. Στ΄ τάξη 6ο Δημοτικό Σχολείο Βύρωνα Επιμέλεια παρουσίασης: Γιώργος Γιώτης

1. Ναύπλιο
Γιώργος Γιώτης

2. Πόλη της Πελοποννήσου,
πρωτεύουσα του Νομού Αργολίδας
και το κυριότερο λιμάνι της ανατολικής Πελοποννήσου.

5. Το Ναύπλιο είναι γνωστό για το Μπούρτζι,
μικρό φρούριο χτισμένο σε νησίδα μέσα στο λιμάνι

6. Το Μπούρτζι ή «Καστέλι» κατά τους Ενετούς, ή «θαλασσόπυργος»
κατά τον Αγώνα του 1821, είναι μικρή νησίδα μπροστά στο λιμένα
του Ναυπλίου, ακριβώς απέναντι από το επάκτιο πυροβολείο των
«Πέντ΄ - Αδερφιών», καλυπτόμενη πλήρως από παλαιό ενετικό
Φρούριο στο οποίο οφείλει και το όνομά της.
Το Φρούριο αυτό αναγέρθηκε από τους Ενετούς μετά την
αποχώρηση του Μαχμούτ Πασά το 1473, εφοδιάζοντάς το με
νεώτερα πυροβόλα.
Το 1502 μεταβάλλοντας οι Ενετοί με οχυρώσεις τη ΝΔ πλευρά της
Ακροναυπλίας σε αυτοτελή προμαχώνα με επάλξεις («Πέντε
Αδέρφια»), συνέδεσαν αυτόν με τεχνητό βραχίονα από ογκόλιθους
στον οποίο και πρόσδεναν αλυσίδα που έφθανε μέχρι το Μπούρτζι
για τη προφύλαξη του λιμένα και της πόλης. Εξ ου και το όνομα
«Λιμένας της Αλύσου».
Μετά τη συνθήκη του Κάρλοβιτς (1698) οι Ενετοί ανήγειραν στη
νησίδα ισχυρότατο Πύργο και προμαχώνες με πυροβόλα
δημιουργώντας έτσι το γνωστό Φρούριο που δεσπόζει σήμερα την
είσοδο του λιμένα του Ναυπλίου.

7. Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821 το Μπούρτζι
καταλήφθηκε το 1822 από 50 οπλοφόρους και 150
«πυροβολιστές» (πυροβολητές) των οποίων ηγούνταν οι
Χέιστινγκς, Άνερμαν, Χάνεκ και Δημήτριος Καλλέργης που
τελούσαν υπό την ηγεσία του Γάλλου ταγματάρχη Φ. Γκιουρντέν
ο οποίος κανονιοβολούσε το Ναύπλιο από το Μπούρτζι και
κατάφερε να ματαιώσει τον «λαθραίο» επισιτισμό των
πολιορκούμενων Τούρκων από αγγλικό πλοίο.
Στην αμέσως μετέπειτα δεκαετία, κατά τις αιματηρές ελληνικές
εμφύλιες εχθροπραξίες (1823 – 1833), δύο φορές αναγκάσθηκε η
τότε κυβέρνηση να καταφύγει στο Μπούρτζι για την ασφάλειά
της, στις 25 Μαΐου του 1824 και στις 2 Ιουλίου του 1827.
Μετά την έλευση του Βασιλέως Γεωργίου του Α’ και κατ΄ εντολή
του, το 1865 το Μπούρτζι αφοπλίστηκε και κατέστη τόπος
διαμονής του δημίου της γκιλοτίνας.
Τέλος με τη δημιουργία του Οργανισμού Τουρισμού το Μπούρτζι
μετατράπηκε σε τουριστικό κέντρο (ξενοδοχείο και εστιατόριο)
λειτουργώντας με εκμίσθωση σε ιδιώτη επιχειρηματία.

8. Η γκιλοτίνα

Στην Ελλάδα
χρησιμοποιήθηκε
επίσης ως τις αρχές του
20ού αιώνα. Ήταν
στημένη στις φυλακές
του Παλαμηδιού, στο
Ναύπλιο. Με γκιλοτίνα
εκτελέστηκε ο
δολοφόνος του
Πρωθυπουργού
Θεόδωρου Δηλιγιάννη,
Κώστας Γερακάρης, το
1906.

11. Το Παλαμήδι είναι φρούριο στο Ναύπλιο, το οποίο
κατασκευάστηκε το 1687 από τους Βενετούς, ύστερα από την
κατάληψη του λόφου στον οποίο βρίσκεται, μετά από σφοδρή μάχη
με τους Οθωμανούς κατά τον Βενετοτουρκικό Πόλεμο.

12. Ο λόφος πάνω στο οποίο βρίσκεται έχει ύψος 216 μέτρα και η ανάβαση
στο Παλαμήδι γίνεται είτε μέσω αμαξιτής οδού είτε μέσω μιας σκάλας
με 999 σκαλοπάτια. Το 1715, κατά την διάρκεια του τελευταίου
Βενετοτουρκικού Πολέμου οι Οθωμανοί το κυρίευσαν αφού
ανατίναξαν τμήμα του.

13. Κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 οι Τούρκοι
οχυρώθηκαν στο Παλαμήδι αλλά στις 30 Νοεμβρίου 1822 οι Έλληνες
το κατέλαβαν έπειτα από μάχη στην οποία συμμετείχαν ο Στάικος
Σταϊκόπουλος ο Μοσχονησιώτης και 300 άνδρες.

15. Στο εσωτερικό του κάστρου.
Στην αριστερή καμάρα είναι το κελί του "Γέρου"

16. Μετά την Επανάσταση, το Παλαμήδι χρησίμευσε σαν φυλακή, στην οποία το 1833
φυλακίστηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και αποφυλακίστηκε 11 μήνες μετά , έπειτα
από χάρη του βασιλιά Όθωνα.
Ο Κολοκοτρώνης πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου 1843 το πρωί, από εγκεφαλικό επεισόδιο,
έχοντας επιστρέψει από γλέντι στα βασιλικά ανάκτορα, όπου τα τελευταία χρόνια ήταν
υπασπιστής του Όθωνα.

17. Γ΄ Εθνοσυνέλευση Τροιζήνα
(19 Μαρτίου μέχρι τις 5 Μαΐου 1827)
Ναύπλιο: Πρωτεύουσα της Ελληνικής Πολιτείας
Στις 18/30 Σεπτεμβρίου 1834 υπογράφτηκε το
Βασιλικό Διάταγμα για τη μεταφορά της
πρωτεύουσας από το Ναύπλιο στην Αθήνα
Ένα μικρό χωριό 7.000 κατοίκων, απλωμένο γύρω από το βράχο της Ακρόπολης. Έμοιαζε τότε η Αθήνα με
«αρχαιολογικό κήπο» ερειπίων όπου χαλασμένα και ερειπωμένα αρχαία, βυζαντινά και μεσαιωνικά κτίρια
βρίσκονταν δίπλα σε τρισάθλιες καλύβες, όπου ζούσαν οι πάμφτωχοι, τότε, Αθηναίοι.

18. Ιωάννης Καποδίστριας
Μαρμάρινο άγαλμα του Πρώτου Κυβερνήτη της
Ελλάδας στην Πλατεία των Τριών Ναυάρχων.

19. Καποδιστριακός φοίνικας Καποδιστριακός φοίνικας

20. Καθορίσθηκε από την Δ' Εθνοσυνέλευση (στο Άργος).
Το όνομα του προέρχεται από το μυθικό πουλί Φοίνικα και συμβολίζει την αναγέννηση της
Ελλάδας, σύμβολο που χρησιμοποιήθηκε και ως σημαία.
Σημαία με τα σύμβολα της Φιλικής Εταιρείας και
αλληγορικές παραστάσεις.
Έχει επιγραφές
ΜΕΘ’ ΗΜΩΝ Ο ΘΕΟΣ,
ΠΡΩΤΟ ΕΤΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ
Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ –
IC XC ΝΙ ΚΑ – ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ,
Ω ΕΛΑΣ.
Τη σημαία έφερε το
υπό τον Πιέρρο Γρηγοράκη-Τζανετάκη
σώμα της Ανατολικής Μάνης
κατά την Πολιορκία και την Άλωση
της Μονεμβασίας
το 1821.
Ο Ηρόδοτος αναφέρεται σε αυτό και στη
μοναδική του ικανότητα να αναγεννιέται
από τις στάχτες του, οι οποίες προέρχονται
από την ίδια του τη φωτιά. Όταν ο Φοίνιξ
έχει φτάσει σε μία ηλικία και θέλει να
ανανεωθεί παραδίδεται στις φλόγες
χρησιμοποιώντας ιερά και εξαγνιστικά
βότανα όπως το μύρο. Ο Φοίνιξ πεθαίνει
και αναγεννιέται μόνος του. Είναι πάντα
ένας κάθε φορά και κατέχει εξαιρετικές
δυνάμεις εκτός από τη μοναδική του
ικανότητα να είναι αθάνατος.

21. Ο Ιωάννης Καποδίστριας υπήρξε Κυβερνήτης της Ελληνικής
Πολιτείας από τις 18 Ιανουαρίου 1828 έως τις 27 Σεπτεμβριου 1831.
Κέρκυρα 1776 -
Ναύπλιο 1831
Η δολοφονία του Καποδίστρια
(πίνακας του Διονύσιου Τσόκου)

22. Ήδη, από το το προηγούμενο έτος 1830 είχε ξεσπάσει ανταρσία στη Μάνη υπό την
ηγεσία του Τζανή Μαυρομιχάλη, αδελφού του Πετρόμπεη. Ο τελευταίος ετέθη σε
περιορισμό στο Ναύπλιο, ζήτησε να πάει στη Μάνη για να την ησυχάσει, το αίτημά του
δεν έγινε δεκτό, αποπειράθηκε να διαφύγει με αγγλικό πλοίο, συνελήφθη και
φυλακίστηκε.
Βαρέως φέροντες τη μεταχείριση αυτή του αρχηγού της οικογενείας τους και μέσα στο
τεταμένο και από τα γεγονότα του Πόρου κλίμα, οι Κωνσταντίνος και Γεώργιος
Μαυρομιχάλης, αδερφός και γιος του Πετρόμπεη αντίστοιχα εφάρμοσαν το μανιάτικο
έθιμο της βεντέτας.
Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια, Χαράλαμπος Παχής,
β’ ήμισυ του 19ου
αιώνα,
Ελαιογραφία, Πινακοθήκη Δήμου Κερκυραίων.

24. Το πρωί της 27ης Σεπτεμβρίου 1831 έξω από την
εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος
πυροβόλησαν και μαχαίρωσαν θανάσιμα τον κυβερνήτη Ιωάννη
Καποδίστρια, καθώς πήγαινε να παρακολουθήσει
την κυριακάτικη θεία λειτουργία.
Τον Καποδίστρια συνόδευε ο Κρητικός μονόχειρας
σωματοφύλακάς του, Γεώργιος Κοκκώνης,
ο οποίος πυροβόλησε τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη.
Τον τελευταίο τον αποτελείωσε ο όχλος, το δε πτώμα του
πετάχτηκε στο λιμάνι.

28. Η νεκροψία έγινε από επιτροπή γιατρών,
έπειτα από δύο ώρες περίπου από τη δολοφονία.
Την επόμενη, στις 28 Σεπτεμβρίου προσκλήθηκε ξανά επιτροπή γιατρών
που την αποτελούσαν οι
Σπ. Καρβελάς,
Ν. Μαράτος,
Δομ. Μαλδίνης,
Π. Ζεγκίνης,
Ανδρ. Παπαδόπουλος – Βρεττός
και Ιακ. Θεοφιλάς
καθώς και ο φαρμακοποιός Βονιφάτσιο Βοναφίν,
ο οποίος είχε ιδρύσει από το 1828 το πρώτο φαρμακείο στην Ελλάδα,
στο Ναύπλιο, και ήταν ο αρμόδιος για την ταρίχευση.
Τα σπλάχνα του Κυβερνήτη αφαιρέθηκαν από το σώμα,
τοποθετήθηκαν σε πολυτελή θήκη
και τάφηκαν κάτω από το Άγιο Βήμα
του Ναού του Αγίου Σπυρίδωνα.

29. Όπως προκύπτει από την Γενική Εφημερίδα της Κυβέρνησης όπου έχουν
δημοσιευθεί όλα τα σχετικά με τη δολοφονία του Καποδίστρια, αλλά και από την
"Ναυπλία" του Μ. Λαμπρυνίδη (1875, σελ. 292):
"O νεκρός του Ι. Καποδίστρια μετεκομίσθη ευλαβώς εκ του ναού του Αγίου
Σπυρίδωνος εις το ανάκτορο αυτού, συνοδευόμενος υπό πλήθους λαού
ολοφυρομένου επί τη απωλεία και καταρωμένου τους αυτουργούς˙ εκεί δε μετά την
αυτοψία εταριχεύθη υπό του φαρμακοποιού Β. Βοναφίν και απετέθη εις την
αίθουσαν της υποδοχής (του Κυβερνείου), όπου ο λαός συνέρεε και καθισπάζετο τα
πόδια αυτού".
Τα πράγματα για την ταρίχευση είναι ξεκάθαρα. Η ταρίχευση έγινε στο Κυβερνείο
που βρισκόταν στο μικρό πάρκο δυτικά της πλατείας Τριών Ναυάρχων, στο χώρο
που έχει ανεγερθεί το άγαλμα του Όθωνα.

30. Περίπου στη θέση όπου έχει τοποθετηθεί το άγαλμα του Όθωνα,
μεταξύ των οδών Bασιλέως Kωνσταντίνου και Aμαλίας,
βρισκόταν άλλοτε ένα από τα σημαντικότερα κτίρια του Nαυπλίου,
το Kυβερνείο ή αλλιώς «Παλατάκι»,
που καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1929.
Tο Kυβερνείο κατασκευάστηκε το 1829,
ακριβώς εκατό χρόνια πριν από την καταστροφή του,
σε σχέδια του Iταλού αρχιτέκτονα Πασκουάλε Iππολίτι, προκειμένου να στεγάσει τα γραφεία της νεοσύστατης τότε
ελληνικής κυβέρνησης και την οικία
του πρώτου Kυβερνήτη της Eλλάδος Iωάννη Kαποδίστρια.
H ανέγερσή του έγινε μάλιστα με δαπάνες του ίδιου του Kυβερνήτη αλλά και με τη χορηγία Eλλήνων ομογενών.
Tόσο η αρχιτεκτονική του όψη όσο και το εσωτερικό του
απέπνεαν λιτότητα.
Eπρόκειτο για ένα νεοκλασικό κτίριο,
με τονισμένο τον οριζόντιο άξονα.
Στο εσωτερικό του εντύπωση προκαλούσε η λιτή επίπλωσή του, κατόπιν εντολής του ίδιου του Kυβερνήτη.

31. Το άγαλμα του βασιλιά Όθωνα

32. Στο μέσο της πλατείας Τριών Ναυάρχων βρίσκεται
το ταφικό μνημείο με τα οστά του Δημήτριου Yψηλάντη,
που υπήρξε μία από τις ηγετικές μορφές της Eλληνικής Eπανάστασης.
O Yψηλάντης, που πέθανε στο Nαύπλιο το 1832
χτυπημένος από χρόνια κληρονομική ασθένεια, σε ηλικία 40 ετών,
αρχικά είχε ενταφιαστεί στο νάρθηκα του ναού του Aγίου Γεωργίου.
Tο 1843 όμως τα οστά του εναποτέθηκαν, με επίσημη τελετή, στο μνημείο αυτό που
κατασκευάστηκε στη Bιέννη, κατόπιν παραγγελίας του αδερφού του, Γεώργιου Yψηλάντη.

33. Στις 25 Ιανουαρίου 1833,
σε ηλικία 17 ετών, ο
Όθωνας αποβιβάστηκε
στο Ναύπλιο, από τη
βρετανική φρεγάτα
«Μαδαγασκάρη», εν
μέσω λαϊκών
επευφημιών,
συνοδευόμενος από
τριμελή Αντιβασιλεία
Βαυαρών (που θα
κυβερνούσε μέχρι αυτός
να ενηλικιωθεί, το 1835)
και πολυμελή βαυαρικό
τακτικό στρατό (3.850
στρατιώτες) που
βαθμιαία συμπληρώθηκε
από «εθελοντές», στην
πλειοψηφία τους
Γερμανούς.

34. Κόμης Ιωσήφ
Λουδοβίκος
Άρμανσπεργκ
(1787 -1853)
Γεώργιος Λουδοβίκος φον
Μάουρερ (1790-1872)
Καρλ Βίλχελμ φον Χάιντεκ
(1788-1861)

35. Οικία Άρμανσμπεργκ
Ένα άλλο σημαντικό κτήριο της εποχής είναι
το Μέγαρο Προέδρου Αντιβασιλείας Κόμητος Άρμανσμπεργκ,
στη συμβολή των οδών Α. Συγγρού 10 - Πλαπούτα 35 - Αντωνοπούλων.
Πρόκειται για τριώροφο κτίριο ενετικής εποχής, με όψεις σε τρεις δρόμους.

36. Οικία Άρμανσμπεργκ

37. Το δημαρχείο της πόλης

38. Το πρώτο γυμνάσιο
του ελληνικού κράτους
Εδώ στεγάζεται σήμερα το δημαρχείο
της πόλης.

40. Το λιοντάρι των Βαυαρών

41. Ο χώρος του παλαιού σιδηροδρομικού σταθμού
- σήμερα δεν συνδέεται το Ναύπλιο με τρένο!
Στον χώρο του σταθμού σήμερα στεγάζεται το δημοτικό ωδείο.

42. Πλατεία Συντάγματος
Το Αρχαιολογικό Μουσείο(Πρώην οπλοστάσιο)

43. Πλατεία Συντάγματος

44. Πλατεία Συντάγματος
Το Δημοτικό Θέατρο

45. Περπατώντας κατά μήκος της πλατείας μέχρι να φτάσουμε μπροστά από
το μουσείο κοιτάμε το κτίριο αριστερά στην απέναντι μεριά του
πλακόστρωτου.
Αποτελούσε τζαμί,
αλλά τελικά στέγασε την πρώτη Βουλή των Ελλήνων.

46. Συνεχίζοντας τον δρόμο μας λίγο παρακάτω θα συναντήσουμε το
πρώτο στην Ελλάδα και μοναδικό μουσείο του κομπολογιού με
σπάνια εκθέματα.

47. Ακόμα πιο κάτω θα βρεθούμε
στον προαύλιο χώρο του Αγίου Γεωργίου.
Περπατώντας λίγο ακόμα θα βγούμε από τα σοκάκια και
θα αντικρίσουμε μπροστά μας τα τείχη
και την πύλη της στεριάς.

53. ΤΕΛΟΣ