Հայաստանի ձկնատեսակներ

1. Հայաստանի ձկնատեսակներ

2. Հայաստանի էնդեմիկ ձկնատեսակներ են՝ Սևանի
իշխան (Salmo ischchan Kessler)՝ իր 4
ենթատեսակներով, Հայկական
կարմրակն (Rutilus rutilus
schelkovnikovi), Հայկական
տառեխիկ (Alburnoides bipunctatus
armeniensis), Սևանի կողակ (Varicorhinus capoeta
sevangi), Սևանի բեղլու (Barbus lacerta
goktschaicus), Հայկական գուստերա(Blicca
bjoerkna derjavini)։ Հայաստանում կիսագաղթող
ձկների էկոլոգիական խմբին են պատկանում
ծածանը, հաշամը, բրամը, ճանառը, լոքոն։

3. Այս խմբի ձկները կարող են ապրել ինչպես
քաղցրահամ, այնպես էլ աղի ջրերում՝ ծով
թափվող գետերի գետաբերաններում։ Դրանց
սաղմի զարգացումը ընթանում է միայն
քաղցրահամ ջրերում։ Այս խմբին անվանում են
նաև նստակյաց ձկներ, նրանք մեծ տեղաշարժեր
չեն կատարում։

4. Հայաստանի ձկնատեսակները բոլորը
պատկանում են քաղցրահամ ջրերի ձկների
խմբին։ Դրանք են՝ Սևանի իշխան, կողակ, բեղլու,
Հայկական տառեխիկ, կարմրակն, գուստերա։
Հայաստանում միայն մեկ տեսակի կենդանածին
ձկնատեսակ կա. համբուզիան, որին 1930- ական
թվականներին կլիմայավարժեցրել են
Արարատյան դաշտի դանդաղ հոսող գետերում և
լճակներում՝ մալարիայի մոծակի դեմ պայքարելու
նպատակով։

5. Ձկները կազմում են ողնաշարավոր կենդանիների
գրեթե կեսը (43 հզ. տեսակ):
ՀՀ ջրավազաններում հայտնաբերված է ոսկրային
ձկների 5 կարգի 9 ընտանիքի (բալիտորաձկներ,
լոքոյաձկներ, ծածանաձկներ, ծականաձկներ,
կատվալոքոներ, պեցիլային ձկներ,
սաղմոնաձկներ, սիգաձկներ և ցլիկաձկներ) 34
ցեղի 39 տեսակ, որոնցից 36-ը գետերի բնակիչ են,
սակայն կարող են բնակվել նաև լճերում,
ջրամբարներում:

6. Քաղցրահամ ջրերի ձկները սնվում են տարբեր
կերերով՝ ջրային բույսերով, խխունջներով,
որդերով, միջատներով և նրանց թրթուրներով,
ինչպես նաև այլ ձկներով: Որոշ ձկներ (օրինակ՝
երկայնաձուկը) ջրի հատակից հավաքում են
տիղմը և զատում նրա մեջ ապրող օրգանիզմները:

7. Այդպիսի ձկներին անվանում են դետրիտակերներ:
բաց ծովերում ապրող ձկների մեծամասնությունը
գիշատիչ է. սնվում է տարբեր կենդանիներով՝
մանր ծովախեցգետիններից մինչև այլ
ձկնատեսակներ: Որոշ տեսակներ (օրինակ՝
կետանման շնաձուկը) հարմարվել են
պլանկտոններով սնվելուն:

8. Շնաձուկը բերանը լիքը լցնում է ջրով, ապա
փակում այն և խռիկային անցքերով ջուրը դուրս
մղում, իսկ խռիկային աղեղների հատուկ
արտացցվածքների օգնությամբ զտված
պլանկտոնը կուլ է տալիս: Ծովերում, մեծ
խորություններում, ապրում են արտասովոր
արտաքինով ձկներ: Նրանք ունեն մեծ բերան ու
ատամներ և կարող են կուլ տալ չափերով
իրենցից ավելի մեծ որսի: Բայց նրանք հազվադեպ
են սնվում, քանի որ մի քանի ամիսը մեկ անգամ է
հաջողվում որս անել: