Бэлчээр ашиглалтын нөлөөг фото зургаар баримтжуулах замаар хянах нь

1. 1
ÁÝË×ÝÝÐ ÀØÈÃËÀËÒÛÍ ÍªËªªÃ
ÔÎÒÎ ÇÓÐÃÀÀÐ ÁÀÐÈÌÒÆÓÓËÀÕ
ÇÀÌÀÀÐ ÕßÍÀÕ ÍÜ

3. 3
Ãàð÷èã
ÎÐØÈË
ÔÎÒÎ ÌÎÍÈÒÎÐÈÍÃÈÉÍ ÀÆËÛÍ ÄÀÐÀÀËÀË 5
ÍÝÃ. ÀÆËÛÍ ÒÀËÁÀÐÛÃ ÁÝËÒÃÝÕ 5
1.1. Ìîíèòîðèíãèéí öýã ñîíãîõ (ôîòî çóðàã àâàõ öýã) 5
1.2. Ñîíãîñîí öýãò òóóçàí ìåòð áàéðëóóëàõ 6
ÕΨÐ. ÎÐ×ÍÛ ÅЪÍÕÈÉ ÇÓÐÀà ÀÂÀÕ 6
ÃÓÐÀÂ. ÃÀÄÀÐÃÓÓÃÈÉÍ Á¯ÐÕÖÈÉÍ ÇÓÐÀà ÀÂÀÕ 7
ĪЪÂ. ÁÝË×ÝÝÐÈÉÍ ÔÎÒÎ ÌÎÍÈÒÎÐÈÍÃÈÉÍ
ÌÝÄÝÝËËÈÉÍ ÑÀÍ ¯¯ÑÃÝÆ ÕÀÄÃÀËÀÕ 10
ÒÀÂ. ÔÎÒÎ ÌÎÍÈÒÎÐÈÍÃÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË ÁÎËÎÂÑÐÓÓËÀËÒ 11
ÇÓÐÃÀÀ. ¯Ð įÍà ÍÝÃÒÃÝÕ, ÕÝÐÝÃËÝÃ×ÄÝÄ Õ¯ÐÃÝÕ 22
Çóðàã 1. Îð÷íû åðºíõèé áàéäëûí çóðãèéã òóóçàí ìåòðèéí äàãóó
àâ÷ áàéãàà áàéäàë 6
Çóðàã 2. Îð÷íû åðºíõèé áàéäëûí çóðãèéã 4 ¿íäñýí ÷èãëýëýýð
àâñàí áàéäàë 7
Çóðàã 3. Ãàäàðãóóãèéí á¿ðõöèéí çóðãèéã òóóçàí ìåòðèéí
äàãóó ýãö äýýðýýñ àâàõ áàéäàë. 8
Çóðàã 4. Òóóçàí ìåòðèéí äàãóóõ çóðàã àâàõ öýã¿¿äèéã
ñõåìýýð ¿ç¿¿ëýõ íü 8
Çóðàã 5. Ôîòî ìîíèòîðèíãèéí çóðãèéã áýë÷ýýðèéí ººð
òºðë¿¿ä äýýð æèøýý áîëãîí ¿ç¿¿ëýõ íü 8
Çóðàã 6. Óðãàìëûí íèéò á¿ðõýö áîëîí àæ àõóéí á¿ëýã òóñ
á¿ðèéí á¿ðõöèéã òîäîðõîéëñîí áàéäàë. 22

4. 4
ÎÐØÈË
Ìîíãîë óëñûí íèéãýì ýäèéí çàñãèéí õºãæëèéí ãîë ñóóðü
áîëñîí áýë÷ýýð áàéãàëèéí áîëîí õ¿íèé õ¿÷èí ç¿éëèéí
íºëººãººð äîðîéòîæ áóéí äîòîð ìàëûí òîîíû ºñºëò,
õóâààðüã¿é ýð÷èìòýé àøèãëàëòûí ¿ð íºëºº ãîë øàëòãààí
ìºí õýìýýí ¿çýæ áàéãàà ñóäëàà÷èä, ñóäàëãààíû ìàòåðèàëóóä
öººíã¿é áàéíà. Ìîíãîëûí íèéò õ¿í àìûí ãóðàâíû íýã õóâèéã
ýçýëäýã ìàë÷äûí õóâüä ººðñäèéí àìüæèðãààíû ýõ ¿¿ñâýð
áîëñîí áýë÷ýýð íü õýäèé õýìæýýãýýð, õýðõýí äîðîéòñîí,
äîðîéòñîí áýë÷ýýð íü ýðãýýä ñýðãýõ áîëîìæòîé ýñýõ òàëààð
áîäèòîé ìýäýýëýë þó þóíààñ ÷óõàë áàéíà. Ìàë ñ¿ðãèéíõýý òîî,
á¿òýö, ìàë ìàëëàãààíû àðãà àæèëëàãààãàà áýë÷ýýðèéíõýý äààö
÷àäàâõèä çîõèöóóëàí áýë÷ýýðèéí ÷àíàðûã àëäàãäóóëàõã¿éãýýð
àæ àõóéãàà ýðõëýõ ¿¿ðýã áýë÷ýýðèéí ãîë àøèãëàã÷ áîëîõ
ìàë÷äàä ç¿é ¸ñîîð òàâèãäàæ áàéãàà þì.
Ìàë àìüòíû àøèãëàëòûí íºëººãººð áýë÷ýýðèéí ÷àíàð,
á¿òýýìæ õýðõýí ººð÷ëºãäºæ áàéãààã õÿíàõ, óëìààð çîõèñòîé
àøèãëàëòûã òºëºâëºæ õýðýãæ¿¿ëýõýä ìàë÷äûí îðîëöîîò ôîòî
ìîíèòîðèíãèéí àðãà òîõèðîìæòîé þì.
Ýíýõ¿¿ àðãûí äàâóó òàë íü áîãèíî õóãàöààíä íýã äîð îëîí
ìýäýýëëèéã öóãëóóëàõ áîëîìæòîé, õýðýãëýõýä ýíãèéí, çàðäàë
áàãàòàéí çýðýãöýý áýë÷ýýðèéí ñýðãýí óðãàëò, äîðîéòîë,
òàëõëàãäëûí óðò áîãèíî õóãàöààíû ººð÷ëºëòèéã õàðóóëäàãò
îðøèíî.

5. 5
Áýë÷ýýðèéí ôîòî ìîíèòîðèíãèéí àæëûã äàðààõü äàðààëëûí
äàãóó ã¿éöýòãýíý. ¯¿íä:
1. Àæëûí òàëáàðûã áýëòãýõ
2. Îð÷íû åðºíõèé çóðàã àâàõ
3. Ãàäàðãûí á¿ðõýöèéí çóðàã àâàõ
4. Áýë÷ýýðýýñ àâñàí çóðãèéã õàäãàëàõ
5. Ìýäýýëýë áîëîâñðóóëàõ
6. ¯ð ä¿íã íýãòãýí õýðýãëýã÷äýä õ¿ðãýõ ãýñýí 6 õýñãýýñ
á¿ðäýíý.
Õýðýãëýãäýõ ìàòåðèàë: Ñóäàëãààíä àøèãëàãäàõ äàðààõ áàãàæ
õýðýãñëèéã óðüä÷èëàí áýëòãýñýí áàéíà. ¯¿íä:
1. Ãýðýë çóðãèéí àïïàðàò
2. Ìýäýýëýë áè÷èõ öàãààí ñàìáàð, õàð ºíãèéí ïëàìàñòåð
(àðèëäàã)
3. 50 ì – óðòòàé òóóçàí ìåòð
4. 40ñì – óðòòàé 2 ãàäàñ (òóóçàí ìåòðèéã áýõëýõ)
5. Ìýäýýëëèéí õ¿ñíýãò (çóðàã àâàõ öýãèéí òîîãîîð áýëòãýíý)
6. Áîëîâñðóóëàëòûí “Sample point” ïðîãðàìì õàíãàìæ
ÍÝÃ. ÀÆËÛÍ ÒÀËÁÀÐÛÃ ÁÝËÒÃÝÕ
1.1. Ìîíèòîðèíãèéí öýã ñîíãîõ
Ìîíèòîðèíãèéí öýãèéã òóõàéí ñóìûí Áýë÷ýýð àøèãëàã÷äûí
õýñã¿¿äèéí íóòàãò ºâºë溺, õàâàðæàà, çóñëàí, íàìàðæààíû
áýë÷ýýð òóñ á¿ðýýñ òóõàéí îðîí íóòãèéí áýë÷ýýðèéí
çîíõèëîõ òºðºë, àøèãëàëòûí îíöëîãèéã òºëººëºõ (õýâøèíæ,
óðãàìàëøèëò, óðãàöûí áàéäàë, óóëûí ºâºð, áýë, òàë õºíäèé
ãýõ ìýò)ãàçàðò öýãñîíãîæ ãàçàð ç¿éí áàéðøëûã òýìäýãëýõèéí
çýðýãöýý áàò áºõ òýìäýã òàâèíà.
Àâòî çàì, óñò öýã, ºâºë溺, õàâàðæàà, òàðèàëàíãèéí òàëáàé
çýðýã áýë÷ýýðýýñ ººð çîðèóëàëòààð àøèãëàæ áàéãàà ãàçðààñ
100 ì áóþó ò¿¿íýýñ õîë çàéä öýãýý ñîíãîíî.
Ôîòî ìîíèòîðèíãèéí õàòóó öýã¿¿ä äýýðýýñ æèë á¿ð èæèë
ÔÎÒÎ ÌÎÍÈÒÎÐÈÍÃÈÉÍ ÀÆËÛÍ
ÄÀÐÀÀËÀË

6. 6
õóãàöààíä ôîòî çóðàã àâíà. Æèøýý íü 2014 îíû 8–ð ñàðûí
ýõíèé äîëîî õîíîãò àâñàí áîë äàðààãèéí æèë¿¿äýä ÿã òýð
õóãàöààíäàà áóþó 8–ð ñàðûí ýõíèé äîëîî õîíîãò àâíà.
1.2. Ñîíãîñîí öýãò òóóçàí ìåòð áàéðëóóëàõ
Ìîíèòîðèíãèéí ñîíãîñîí öýã äýýð óóëûí íàëóóãèéí
õºíäëºí ÷èãëýëä òóóçàí ìåòðèéã áàéðëóóëíà. 50 ìåòðèéí
óðòòàé òóóçàí ìåòðèéã áàéðëóóëààä ýõëýë áîëîí òºãñãºëèéí
öýãèéí ñîëáèöëûã GPS-ýýð õýìæèæ òýìäýãëýæ àâàõ áà öýã òóñ
á¿ðò õºäºë㺺íã¿é òýìäýãëýãýýã (÷óëóó îâîîëíî) áàéðëóóëíà
(Õ¿ñíýãò 1) .
Òóóçàí ìåòðèéí ýõëýëèéí öýã äýýð ìýäýýëëèéí ñàìáàðûã
áàéðëóóëíà. Ñàìáàðò äàðààõ ìýäýýëëèéã áè÷èæ ºãíº. ¯¿íä:
Àéìàã, Ñóì, Áàã, ÁÀÕ-èéí íýð, Ãàçðûí íýð, Ç¿ã ÷èã, Àëü
óëèðëûí áýë÷ýýð áîëîõ, Îãíîî çýðãèéã áè÷ñýí áàéíà.
ÕΨÐ. ÎÐ×ÍÛ ÅЪÍÕÈÉ ÁÀÉÄËÛÍ ÇÓÐÀà ÀÂÀÕ
Òóóçàí ìåòðèéí ýõëýëèéí öýãýýñ øóãàìûí äàãóó ýñðýã ç¿ãò
5 ìåòð çàéä çîãñîíî. Çîãññîí öýãòýý òýìäýã òàâèíà (÷óëóó
îâîîëíî). Çîãññîí öýãýýñ òóóçàí ìåòðèéí äàãóó òóõàéí îð÷íû
åðºíõèé áàéäëûã õàðóóëñàí ýõíèé çóðãèéã àâíà (Çóðàã 1).
Àéìàã: Ñóì:
Áàã, ÁÀÕ-èéí íýð:
Ãàçðûí íýð:
Ç¿ã ÷èã:
Îãíîî:
5ì
1.2ì
Çóðàã 1. Îð÷íû åðºíõèé áàéäëûí çóðãèéã òóóçàí ìåòðèéí äàãóó àâ÷ áàéãàà áàéäàë

7. 7
Äàðààãèéí çóðãóóäûã öàãèéí ç¿¿íèé äàãóó òýãø ºíöºã ¿¿ñãýí
áàðóóí òèéø ýðãýæ áàðóóí, ç¿¿í, ºìíºä, õîéä ÷èãëýëä íèéòäýý
4 çóðàã àâíà (Çóðàã 2).
1 2
43
Çóðàã 2. Îð÷íû åðºíõèé áàéäëûí çóðãèéã 4 ¿íäñýí ÷èãëýëýýð àâñàí áàéäàë
ÃÓÐÀÂ. ÃÀÄÀÐÃÓÓÃÈÉÍ Á¯ÐÕÖÈÉÍ ÇÓÐÀà ÀÂÀÕ
Ãàäàðãóóãèéí á¿ðõöèéí çóðãèéã 120-140 ñì ºíäðººñ
ýãö äýýðýýñ àâíà. Ãàäàðãóóãèéí á¿ðõöèéã áàðèìòæóóëàõ
çàìààð óðãàìëûí á¿ðõýö, á¿ðýëäýõ¿¿í, óðãàìàë õîîðîíäûí
õàëöãàé ãàçðûí áîëîí õºðñíèé ºíãºí õýñãèéí ººð÷ëºëòèéã
õÿíàõ áîëîìæòîé. Çóðãèéã æèë á¿õýí òîãòìîë öýã äýýð àâíà.
Ãàäàðãóóãèéí á¿ðõöèéí çóðãèéã àâàõäàà òóóçàí ìåòðèéí 5, 10,
15, 20, 25, 30, 35, 40, 45 ìåòð òóòàì äýýð ýãö äýýðýýñ äîîø
÷èãëýëä áóþó 1.2-1.4 ìåòðèéí ºíäðººñ çóðãàà àâíà. ªºðººð
õýëáýë, äýýðõ áàéäëààð òóóçàí ìåòðèéí äàãóóíèéòäýý 5 ìåòð
òóòàìä 9 çóðàã àâíà.

8. 8
Çóðàã 3. Ãàäàðãóóãèéí á¿ðõöèéí çóðãèéã òóóçàí ìåòðèéí äàãóó ýãö äýýðýýñ àâàõ
áàéäàë.
Òóóçàí ìåòð
0ì
ýõëýë
5ì
Íàëóóãèéí õºíäëºí ÷èãëýëä òóóçàí ìåòðèéã áàéðëóóëíà.
Òóóçàí ìåòðèéí ýõëýëèéí öýã
Òóóçàí ìåòð
Ýãö äýýðýý çóðàã àâàõ öýã
10ì 15ì 20ì 25ì 30ì 35ì 40ì 45ì
50ì
òºãñãºë
Çóðàã 4. Òóóçàí ìåòðèéí äàãóóõ çóðàã àâàõ öýã¿¿äèéã ñõåìýýð ¿ç¿¿ëýõ íü
Çóðàã 5. Ôîòî ìîíèòîðèíãèéí çóðãèéã áýë÷ýýðèéí ººð òºðë¿¿ä äýýð æèøýý áîëãîí
¿ç¿¿ëýõ íü

9. 9
Îð÷íû åðºíõèé áàéäëûí áîëîí ãàäàðãóóãèéí á¿ðõöèéí çóðàã
àâñíû äàðàà öýãèéí ìýäýýëëèéí õ¿ñíýãòèéã áºãëºíº (Õ¿ñíýãò 1).
Õ¿ñíýãò 1. Öýãèéí ìýäýýëëèéí õ¿ñíýãò
Àéìàã: Ñóì: Áàã:
Áýë÷ýýð Àøèãëàã÷äûí Õýñýã: Îãíîî:
Ãàçðûí íýð:
ªâºë溺, Õàâàðæàà, Çóñëàí,
Íàìàðæàà: (Äóãóéëíà)
Ñîëáèöîë:
ªðãºðºã Óðòðàã
Ãðàä Ìèí Ñåê Ãðàä Ìèí Ñåê
Õºäºë㺺íã¿é
òýìäýãëýãýý (çîãñîõ öýã)
Òóóçàí ìåòðèéí ýõëýë
Òóóçàí ìåòðèéí òºãñãºë
Çóðãèéí äóãààð:
Çóðàã 1 Çóðàã 2 Çóðàã 3 Çóðàã 4
Îð÷íû åðºíõèé áàéäëûí 4 çóðàã:
5 ìåòð 10 ìåòð 15 ìåòð 20 ìåòð
Ýãö äýýðýýñ àâñàí 9 çóðàã:
25 ìåòð 30 ìåòð 35 ìåòð 40 ìåòð 45 ìåòð
Ýíýõ¿¿ ìýäýýëëèéí õ¿ñíýãòèéã óðüä÷èëàí áýëòãýæ çóðàã àâàõ
öýãèéí òîîãîîð õýâëýñýí áàéíà.

10. 10
ĪЪÂ. ÁÝË×ÝÝÐÈÉÍ ÔÎÒÎ ÌÎÍÈÒÎÐÈÍÃÈÉÍ
ÌÝÄÝÝËËÈÉÍ ÑÀÍ ¯¯ÑÃÝÆ ÕÀÄÃÀËÀÕ
1. Êîìïüþòåðèéí “D” äîòîð Àéìàã, ñóìûí íýð áîëîí
òóõàéí çóðàã àâñàí îíîîð õàâòàñ íýýíý. Æèøýý íü: Hovd
chandmani photo monitoring 2013.
2. Àéìàã, ñóìûí íýð, îíîîð (Hovd chandmani photo moni-
toring 2013) íýðëýñýí õàâòàñ äîòðîî Áýë÷ýýð àøèãëàëòûí
õýñãèéí íýðèéã áè÷èæ òóñ òóñàä íü äýä õàâòñóóä (Bayan-
hairhan BAH_2013, Bumbat BAH_2013, Bumbat naran
BAH_2013, Ihnaran BAH_2013, Ovoor BAH_2013) íýýíý
3. Áýë÷ýýð àøèãëàëòûí
õýñãèéí íýð á¿õèé äýä õàâòàñ
äîòîð óëèðëûí íýðèéã áè÷èæ
çóðãàà (Havarjaa 2013, Namar-
jaa 2013, Uvuljuu 2013, Zuslan
2013) õàäãàëíà.

11. 11
4. Íýã öýã äýýðýýñ îð÷íû åðºíõèé áàéäëûã õàðóóëñàí 4,
òóóçàí ìåòðèéí äàãóó àâñàí 9, íèéòäýý13 çóðàã àâñàí
áàéíà.
ÒÀÂ. ÔÎÒÎ ÌÎÍÈÒÎÐÈÍÃÈÉÍ ÌÝÄÝÝËÝË
ÁÎËÎÂÑÐÓÓËÀËÒ
Ãàäàðãóóãèéí á¿ðõöèéí çóðãèéã ìîíèòîðèíãèéí öýã òóñ
á¿ðýýð íýãòãýæ áîëîâñðóóëàëòûí “Sample Point” (Terry Booth
and Sam Cox, 2009) ïðîãðàìì àøèãëàí óðãàìëûí á¿ðõöèéí
íèéò õóâü áîëîí àæ àõóéí á¿ëãýýð àíãèëàí òîäîðõîéëäîã.
Ìîíèòîðèíãèéíöýãäýýðýýñàâñàíçóðãààäàðààõüàðãà÷ëàëûí
äàãóó ïðîãðàììä îðóóëæ áîëîâñðóóëàëò õèéíý. Ãàäàðãóóãèéí
á¿ðõöèéí çóðãèéã ïðîãðàììä îðóóëñíû äàðàà êîìïüþòåðèéí
äýëãýöýí äýýð òîäðóóëæ òîìðóóëàõ áîëîìæòîé áºãººä çóðàã íýã
á¿ð äýýð 100 öýãèéí ìýäýýëýë àâíà. Áè÷èãëýëèéí ìýäýýëëèéã
¿åòýí, àëàã ºâñ, óëàëæ, ñººã, íýã íàñò, õàãä õºðñ, õàéðãà, ìåòð,
òîäîðõîéã¿é ãýñýí á¿ëã¿¿äýä àíãèëæ òóñ á¿ðèéíõ íü ýçëýõ
õóâèéã òîäîðõîéëíî.
¯¿íä:
1. Êîìïüþòåðò óðüä÷èëàí ñóóëãàñàí Sample point ïðîãðàììàà
íýýíý.
2. Options öýñ äýýð äàðíà.

12. 12
3. Options - Custom buttons – Create Custom Button Files äàðíà.
4. Define Custom Buttons ãýñýí öîíõ ãàðíà. Button 1, Button 2 –ûí õàðàëäàà óðãàìëûí
àæ àõóéí á¿ëã¿¿äèéã áè÷èæ ºãíº. Save òîâ÷èéã äàðíà.

13. 13
5. Save òîâ÷èéã äàðààä øèíýýð óðüä÷èëàí áýëäñýí õàâòàñò (æèøýý íü: Õîâä àéìàã
×àíäìàíü ñóì Çàäãàé áýë÷ýýð àøèãëàëòûí õýñýã, õàâàðæààíû áýë÷ýýð) íýð ºãººä save
äàðíà.
6. Options öýñíèé Database Wizard – Create DB – äàðíà.

14. 14
7. Create and Populate the Database ãýñýí öîíõ ãàð÷ èðíý. DataBase Name ãýñýí
õýñýãò àæèëëàõ ãýæ áàéãàà õàâòàñíûõàà íýðèéã áè÷ýýä Create/Populate DataBase
ãýñýí òîâ÷èéã äàðíà. Òóõàéí õàâòàñ íýýãäýýä äîòîð íü áàéãàà ôîòî çóðàã ãàð÷ èðíý.
Çóðãóóäàà ñîíãîîä open òîâ÷èéã äàðíà.
8. Create and Populate the Database öîíõíû Done ãýñýí òîâ÷èéã äàðíà Successful
Creation of new DataBase ãýñýí öîíõ ãàð÷ èðýõýä OK òîâ÷ äàðíà.

15. 15
9. Options öýñíèé Select DataBase-èéã äàðíà.
10. Àæèëëàæ áàéãàà õàâòàñò excel – file ¿¿ññýí áàéíà ¿¿íèéã ñîíãîîä Open òîâ÷ äàðíà.

16. 16
11. Ãàð÷ èðñýí öîíõíû OK òîâ÷èéã äàðíà.
12. Àæèëëàõ çóðàã ãàð÷ èðíý. Options Custom buttons - Load Custom Button file -
òîâ÷èéã äàðíà.

17. 17
13. Àæèëëëàæ áàéãàà õàâòàñ äîòîð Aj ahuin bulgiin angilal.
Btn ãýñýí file èéã ñîíãîîä Open òîâ÷ äàðíà.
14. Àæ àõóéí á¿ëã¿¿äèéí íýð çóðãèéí äîîð ãàð÷ èðíý.

18. 18
15. Zoom-èéã òààðóóëààä Refresh äàðíà. Æèøýý íü: ýíä 5 äýýð òààðóóëñàí áàéíà.
Begin òîâ÷èéã äàðæ ýõë¿¿ëíý.
16. Æèøýýëáýë çóðàã äýýð ¿ç¿¿ëñýí öýã ¿åòýí óðãàìàë äýýð áóóñàí áàéíà. Òèéìýýñ
Ueten ãýñýí òîâ÷èéã äàðíà. Õýðâýý õàéðãà ÷óëóóí äýýð áóóâàë Hairga chuluu ãýñýí
òîâ÷èéã äàðíà.

19. 19
17. Èéíõ¿¿ 100 öýãèéã Ueten, Alag uvs, Hairga chuluu, Ulalj ãýõ ìýò çîõèõ àíãèëàëûí
äàãóó äàðæ äóóñààä That is all the points. Click Next Image. Öîíõíû Ok òîâ÷èéã äàðààä
äàðàà íü Next Image òîâ÷èéã äàðæ äàðààãèéí çóðãèéã ãàðãàíà. Ýíý ìàÿãààð ¿ëäñýí
çóðãóóäûã äàðæ äóóñãàíà.
18.Çóðãàà äàðæ äóóñààä Excel file ¿¿ñãýæ ¿ð ä¿íã õàðàõäàà
Options öýñíèé Create Statistics File äàðíà.

20. 20
19. Äàðààõ öîíõ ãàð÷ èðýõýä Ok òîâ÷ äàðíà.
20. Àæèëëàæ áàéãàà õàâòàñ äîòîð Excel file ¿¿ññýí áàéíà. ¯¿íä áèäíèé æèøýý áîëãîæ
àæèëëàñàí 3 çóðãèéí òîîí ìýäýýëýë ãàðñàí áàéíà. ¯¿í äýýð ¿ç¿¿ëñíýýð Ueten
óðãàìëûí íèéò á¿ðõýö 1-ð çóðàã äýýð 36%, 2-ð çóðàã äýýð 46%, 3-ð çóðàã äýýð 53%
áàéíà.

21. 21
Ãàäàðãóóãèéí á¿ðõöèéí ýäãýýð ìýäýýëýë äýýð öààø
ñòàòèñòèêèéí íàðèéâ÷èëñàí áîëîâñðóóëàëòóóäûã õèéõ,
ìýäýýíèé îëîí æèëèéí öóâàà ¿¿ñãýí ººð÷ëºëòèéí õºäëºë ç¿éã
õÿíàõ á¿ðýí áîëîìæòîé.
Æèøýýëáýë Àðõàíãàé àéìãèéí Èõòàìèð ñóìûí Áîðò áàãèéí
Äýëèéí õºíäèéí áýë÷ýýðò õèéñýí ôîòî ìîíèòîðèíãèéí 2004,
2010 îíû ä¿íãýýñ ¿çýõýä óðãàìëûí íèéò á¿ðõýö 2004 îíä 61,4
õóâü, ò¿¿íèé äîòîð ¿åò óðãàìëûí á¿ðõýö 33,7 õóâü áàéñàí áîë
2010 îíä ººðººð õýëáýë 6 æèë ºí溺ñíººð óðãàìëûí íèéò
á¿ðõýö íü 72,4 õóâü, ¿åò óðãàìëûí á¿ðõýö 47,9 õóâü áîëîí
íýìýãäýõèéí çýðýãöýý óëàëæ áîëîí õàëöãàé ãàçðûí õýìæýý ýðñ
áàãàññàí õàðàãäàæ áàéíà.

22. 22
Çóðàã 6. Óðãàìëûí íèéò á¿ðõýö áîëîí àæ àõóéí á¿ëýã òóñ
á¿ðèéí á¿ðõöèéã òîäîðõîéëñîí áàéäàë
ÇÓÐÃÀÀ. ¯Ð įÍà ÍÝÃÒÃÝÕ, ÕÝÐÝÃËÝÃ×ÄÝÄ Õ¯ÐÃÝÕ
Ôîòî ìîíèòîðèíãèéí æèë æèëèéí ìýäýýã Áýë÷ýýð
àøèãëàã÷äûí õýñýã, áàã, ñóìààð íýãòãýæ òàéëàí áîëîí çóðàãò
õóóäñàí õýëáýðýýð õýðýãëýã÷äýä õ¿ðãýõ áîëîìæòîé áºãººä
áýë÷ýýð àøèãëàëòûí òóõàéí æèëèéí ¿ð íºëººã õÿíàõûí çýðýãöýý
ñóìûí ãàçàð çîõèîí áàéãóóëàëòûí äàðàà æèëèéí òºëºâëºëòèéã
õèéõäýý ñóóðü ìýäýýëýë áîëãîí àøèãëàõ á¿ðýí áîëîìæòîé.
̺í ôîòî ìîíèòîðèíãèéí æèë æèëèéí ìýäýýã Ñóì áàãèéí
Èðãýäèéí íèéòèéí õóðëààð òàíèëöóóëàõ øààðäëàãàòàé.
Áýë÷ýýð àøèãëàëòûí íèéòëýã æóðàìä çààñíààð
Ôîòîìîíèòîðèíãèéí àðãà÷ëàëûí äàãóó õàòóó öýãýýñ áóóëãàñàí
çóðãàí ìýäýýëýëä òóñãàé ïðîãðàììààð áîëîâñðóóëàëò õèéæ,
òºëºâ áàéäàë (ç¿éëèéí á¿ðýëäýõ¿¿í, á¿ðõýö), óðãàöûí ìýäýýã
ãàðãàõ àæëûã ÀÁÀÕ-èéí àðãà ç¿éí óäèðäëàãûí äîð ñóìûí
ãàçðûí äààìàë ã¿éöýòãýíý õýìýýí çààñàí.
Ôîòîìîíèòîðèíãèéí ýíýõ¿¿ àðãà ç¿éí ãîë äàâóó òàë íü
çºâõºí óðãàìàëæèëòûí òºäèéã¿é õºðñíèé ýëýãäýë ýâäðýë, óóë
óóðõàéí íºõºí ñýðãýýëòèéí àæëûí óðò, áîãèíî õóãàöààíä ¿ð
íºëººã õÿíàõ áîëîìæ îëãîäîãò îðøèíî.

24. 24
ØÕÀ-èéí “Íîãîîí àëò“ òºñºë
Óëààíáààòàð õîò, Ñ¿õáààòàð ä¿¿ðýã, 1-ð õîðîî,
Îëèìïèéí ãóäàìæ 12, Ñêàé Ïëàçà Áèçíåñ òºâ
Ø/õ 58, Óëààíáààòàð 14253
Óòàñ: 976-11-326401
Ôàêñ: 976-11-326517
Èìýéë: info@greengold.mn
Âýá: www.greengold.mn