02.2. Ενότητα 3 - Πρώτο σενάριο: Φύλλο πληροφοριών για πίνακες/ζωγράφουςPetros Michailidis
Το φύλλο πληροφοριών των πινάκων και ζωγράφων της 1ης δραστηριότητας του πρώτου σεναρίου της τρίτης ενότητας των θρησκευτικών της Ε' τάξης. Περισσότερα στο https://goo.gl/Wu7Eqy
02.2. Ενότητα 3 - Πρώτο σενάριο: Φύλλο πληροφοριών για πίνακες/ζωγράφουςPetros Michailidis
Το φύλλο πληροφοριών των πινάκων και ζωγράφων της 1ης δραστηριότητας του πρώτου σεναρίου της τρίτης ενότητας των θρησκευτικών της Ε' τάξης. Περισσότερα στο https://goo.gl/Wu7Eqy
2. ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
O Ραφαήλ ή Ραφαέλο Σάντσιο γεννήθηκε στις 28
Μαρτίου ή 6 Απριλίου 1483 - 6 Απριλίου 1520 ήταν
Ιταλός ζωγράφος και αρχιτέκτονας της ύστερης
Αναγέννησης. Υπήρξε ένας από τους επιφανέστερους
καλλιτέχνες της εποχής του. Γεννήθηκε στο Ουρμπίνο και
μαθήτευσε αρχικά στο πλευρό του πατέρα του, Τζιοβάνι
Σάντι, και αργότερα εκπαιδεύτηκε στο εργαστήριο του
Περουτζίνο. Παράλληλα, ήρθε νωρίς σε επαφή με κύκλους
μορφωμένων ουμανιστών.
3. ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Τα πρώιμα έργα του χρονολογούνται στις αρχές του 16ου αιώνα και φιλοτεχνήθηκαν κατά
κύριο λόγο στην Περούτζια, πριν εγκατασταθεί στη Φλωρεντία και αργότερα στη Ρώμη. Εκεί
ολοκλήρωσε ορισμένα από τα σπουδαιότερα έργα του, μεταξύ των οποίων οι τοιχογραφίες
στο Βατικανό. Αυτά τα έργα ακολούθησαν τη λεγόμενη Σχολή των Αθηνών, ως
έκφραση κλασικής τέχνης. Ως αρχιτέκτων προσανατολίστηκε στις επιλογές του Ντονάτο
Μπραμάντε, μετά τον θάνατο του οποίου ανέλαβε τη διεύθυνση των έργων στην εκκλησία του
Αγίου Πέτρου. Πέθανε απρόσμενα σε ηλικία 37 ετών στη Ρώμη. Χαρακτηρίζεται ως
ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους της Ευρώπης, του οποίο το έργο θαυμάζεται για
την καθαρότητα της φόρμας του και τη δεξιοτεχνία του.
4. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
Η Αναγέννηση ενέπνευσε ένα κίνημα που τοποθετείται προσεγγιστικά ανάμεσα στο 14ο
και το 17ο αιώνα, και ξεκίνησε στην Ιταλία κατά τον ύστερο Μεσαίωνα, από όπου
και εξαπλώθηκε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ο όρος χρησιμοποιείται επίσης ως ονομασία της
συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, μα με μεγαλύτερη ελευθερία, καθώς το κύμα των
αλλαγών που επήλθαν δεν εξαπλώθηκε με την ίδια ταχύτητα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ως
πολιτιστικό κίνημα, επέφερε την άνθηση της λογοτεχνίας, της επιστήμης, της τέχνης, της
θρησκείας και της πολιτικής επιστήμης, καθώς και την αναβίωση της μελέτης κλασικών
συγγραφέων, την ανάπτυξη της γραμμικής προοπτικής στη ζωγραφική και τη σταδιακή,
αλλά ευρέως διαδεδομένη, μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση.
6. ΣΧΟΛΗ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
●
Η Σχολή των Αθηνών" δημιουργήθηκε μεταξύ του 1510 και 1511, όταν ο διάσημος καλλιτέχνης προσλήφθηκε για να διακοσμήσει με τοιχογραφίες τα "δωμάτια Ραφαήλ" στο Αποστολικό Παλάτι του Βατικανού. Η "Σχολή των
Αθηνών" βρίσκεται στο πρώτο δωμάτιο που διακόσμησε, και είναι χρονικά η δεύτερη τοιχογραφία που ολοκλήρωσε ο καλλιτέχνης καθώς πρώτη είναι η τοιχογραφία Η έρις της Θείας Ευχαριστίας, (La Disputa), στον ακριβώς
απέναντι τοίχο του δωματίου. Η "Σχολή των Αθηνών" θεωρείται ως το «αριστούργημα του Ραφαήλ και η τέλεια ενσάρκωση του κλασικού πνεύματος της ύστερης αναγέννησης».Ο τίτλος «Η Σχολή των Αθηνών» δεν δόθηκε
από τον Ραφαήλ, και το θέμα της τοιχογραφίας είναι στην πραγματικότητα «η Φιλοσοφία», ή, τουλάχιστον, «η αρχαία ελληνική φιλοσοφία» αφού πάνω από την τοιχογραφία, ο Ραφαήλ σημείωσε με δύο λέξεις “Causarum
Cognitio”, "να γνωρίζεις τις αιτίες", φιλοσοφικό συμπέρασμα μελέτης των έργων του Αριστοτέλη, "Μεταφυσικά", και "Φυσικά".Πράγματι, ο Αριστοτέλης φαίνεται να είναι το κεντρικό πρόσωπο στη τοιχογραφία.Το έργο
περιλαμβάνει ρωμαϊκά στοιχεία, αλλά συνάμα έχει ένα γενικό ημικυκλικό καθορισμό, έχοντας τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη στο κέντρο, με όλα τα άλλα να περιφέρονται γύρω από αυτούς. Ένα σύστημα που θα μπορούσε
κάποιος να υπαινιχθεί πώς παραπέμπει στην Πυθαγόρεια Μονάδα, και πως ο Ραφαήλ ζωγράφισε την τοιχογραφία με ένα αρχαιοελληνικό σύστημα. Εικάζεται πως κάθε μεγάλος φιλόσοφος είναι στον πίνακα, αλλά η
αναγνώριση όλων τους είναι αδύνατη, για δύο λόγους, αφενός γιατί ο Ραφαήλ δεν άφησε καμία περιγραφή των προσώπων που σχεδίασε, και αφετέρου διότι και ο Ραφαήλ σχεδίασε ορισμένους από τους φιλοσόφους όπως τους
φανταζόταν. Ο Ραφαήλ συνδύασε την φαντασία του με τις γνώσεις του και δημιούργησε ένα δικό του σύστημα εικονογραφίας για να ζωγραφίσει τους εικονιζόμενους, που είχε μεν διαβάσει γι' αυτούς αλλά που δεν είχε
ξαναδεί να απεικονίζονται.
●
7. Κεντρικές φιγούρες του
πίνακα είναι ο Πλάτων και
ο μαθητής του Αριστοτέλης.
Ο Πλάτων έχει στραμμένο
το χέρι του προς τα πάνω,
δείχνοντας τον ουρανό, ενώ
ο Αριστοτέλης προς τα
κάτω, δείχνοντας την γη,
συμβολίζοντας τους
διαφορετικούς
φιλοσοφικούς
προσανατολισμούς τους.
8. Ο Πυθαγόρας, ο μέγας
μαθηματικός της
αρχαιότητας, συμβολίζει την
επιστήμη της Αριθμητικής.
Οι δύο άνδρες που
κοιτάζουν τις σημειώσεις
του Πυθαγόρα θυμίζουν
έντονα τις μορφές του
Λεονάρντο ντα Βίντσι.
11. ● Ο Ευκλείδης συμβολίζει την Γεωμετρία. Ο Ευκλείδης που χειρίζεται τον διαβήτη,
οι μαθητές του που παρακολουθούν αφοσιωμένοι, όλα είναι τοποθετημένα με
μεγάλη προσοχή και συμμετρία.
12. Η παρακάτω λεπτομέρεια ίσως αποτελεί την δεύτερη κεντρικότερη σκηνή μετά τον
Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Εκτός από τον Ζωροάστρη και τον Πτολεμαίο που
συμβολίζουν την Αστρονομία και Γεωγραφία αντίστοιχα (ο Πτολεμαίος είναι ο άνδρας
με γυρισμένη την πλάτη που κρατά την υδρόγειο σφαίρα), ο Ραφαήλ τοποθετεί τον
εαυτό του στο έργο του (είναι ο δεύτερος άνδρας από δεξιά, με το καφέ καπέλο).
13. Η κλασική σκέψη
διαπνέει κάθε σημείο της
"Σχολής των Αθηνών". Τα
αγάλματα του Απόλλωνα
και της Αθηνάς, στα άκρα
της νωπογραφίας,
προστατεύουν τις
Ελεύθερες Τέχνες και
εγγυώνται την καθολική
διάδοσή τους.
14. ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ
● Madonna di Casa Santi, c. 1498, Ουρμπίνο, Casa Santi
● San Sebastiano, 1501-2, Μπέργκαμο, Accademia Carrara
● Η Στέψη της Παναγίας
● Το όνειρο του ιππότη
● Η Μνηστεία της Παναγίας
● Madonna del Granduca, 1504, Φλωρεντία, Galleria Palatina
● Ο Άγιος Γεώργιος και ο δράκος
● Η έρις της Θείας Ευχαριστίας, 1508-11, Βατικανό, Stanza della Segnatura
● Η Σχολή των Αθηνών (Ραφαήλ)
● Ο Παρνασσός, 1508-11, Βατικανό, Stanza della Segnatura
● Παναγία του Αγίου Σίξτου
● Η Πυρκαγιά του Μπόργκο
● La Fornarina
● La Velata
●