SlideShare a Scribd company logo
ՄԹՆՈԼՈՐՏԻ ՇԵՐՏԵՐԸ
ԵՒ ԲԱՂԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հասմիկ Պետրոսյան
Մթնոլորտը Երկրագունդը շրջապատող օդի շերտն է՝
մի հսկայական գազային օվկիանոս, որի հատակը
Երկրի մակերևույթն է:
⬜ Մթնոլորտը, որով պայմանավորված է կյանքի
գոյությունը Երկրի վրա, մի քանի գազերի՝ ազոտի
(78%), թթվածնի (21%), արգոնի (0,93%),
ածխաթթվական գազի (0,03%) խառնուրդ է: Այն
աննշան քանակով պարունակում է նաև իներտ
գազեր՝ նեոն, հելիում, մեթան, կրիպտոն և այլն:
Գազերից բացի, մթնոլորտում միշտ առկա են նաև
ջրային գոլորշիներ, փոշու և ծխի մասնիկներ,
սառույցի բյուրեղիկներ:
⬜ Ենթադրվում է, որ ժամանակակից մթնոլորտն ունի
երկրորդային ծագում, այսինքն՝ այն առաջացել է
Երկիր մոլորակի կազմավորումից հետո՝ նրա կարծր
կեղևից անջատված գազերից: Ժամանակի ընթացքում
մթնոլորտը մի քանի գործոնների (հրաբըխային
գործունեություն, արեգակնային
անդրամանուշակագույն ճառագայթում, մթնոլորտի և
Երկրի կեղևը կազմող նյութերի միջև ընթացող
քիմիական ռեակցիաներ և այլն) ազդեցության
հետևանքով կրել է զգալի փոփոխություններ:
Մթնոլորտի զարգացումը սերտորեն կապված է
երկրաբանական և երկրաքիմիական շարժընթացների,
կենդանի օրգանիզմների գործունեության հետ:
⬜ Մարդկանց համար մեծ կարևորություն ունի
հատկապես մթնոլորտի ստորին շերտը՝
ներքնոլորտը (տրոպոսֆերա), որի
բարձրությունը Երկրի մակերևույթից 8–17 կմ է:
Այստեղ են կուտակված մթնոլորտի զանգվածի
80%-ը և ջրային գոլորշիները, այս շերտում են
առաջանում ամպերը, ծնվում ամպրոպները,
անձրևներն ու ձյունը: Ներքնոլորտում, որպես
օրինաչափություն, ըստ բարձրության`
յուրաքանչյուր 1 կմ-ի վրա ջերմաստիճանը
նվազում է 5–6օC-ով:
⬜ Մթնոլորտի հաջորդ շերտը՝ վերնոլորտը
(ստրատոսֆերա), հասնում է մինչև 50–55 կմ
բարձրության: Օդն այնտեղ խիստ նոսր է, իսկ
երկինքը՝ մուգ մանուշակագույնից մինչև գրեթե սև:
⬜ Հաջորդ շերտը՝ միջնոլորտը (մեզոսֆերա), հասնում է
մինչև 80 կմ բարձրության: Այդ շերտում երբեմն
առաջանում են փայլուն, նուրբ ամպեր: Դրանք
կոչվում են արծաթափայլ ամպեր և կազմված են
սառցի բյուրեղիկներից ու տիեզերական
մանրագույն փոշու մասնիկներից:
⬜ Ջերմոլորտը (թերմոսֆերա) կամ իոնոլորտը
(իոնոսֆերա) հասնում է մինչև 1000 կմ
բարձրության: Այնտեղ օդը չափազանց նոսր է, շատ
են գազի առանձին լիցքավորված մասնիկները՝
իոնները: Այդ բարձրությունում են առաջանում
բևեռափայլերը, որի աղեղները ձգվում են արևելքից
արևմուտք և երբեմն անցնում 5 հզ. կմ-ից, իսկ
երկնքում փայփլում են մի քանի ժամ շարունակ:
⬜ Մթնոլորտի ամենավերին շերտն արտաքին ոլորտն
է (էկզոսֆերա): Այնտեղ գրեթե օդ չկա:
Գիտնականները ենթադրում են, որ այդ շերտի
ջերմաստիճանը հասնում է մոտ 2000օC-ի:
⬜ Մթնոլորտը մեր մոլորակի և նրա օրգանական
աշխարհի համար ունի չափազանց կարևոր
նշանակություն: Երկրի վրա առանց մթնոլորտի
կյանքը չէր առաջանա:
⬜ Մթնոլորտը Երկրագնդի և նրա աշխարհագրական
թաղանթի ջերմության կարգավորիչն է: Դրա
շնորհիվ է, որ Երկրի մակերևույթն Արեգակի
ճառագայթներից ցերեկն ուժեղ չի տաքանում,
գիշերն էլ շուտ չի սառչում: Դրա համար էլ
մթնոլորտը հաճախ անվանում են Երկրագնդի
վերմակ:
⬜

More Related Content

What's hot

Space
SpaceSpace
Space
FVmane
 
Սատուռն
Սատուռն Սատուռն
Սատուռն
Emanuel Arutunyan
 
New microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationNew microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationGor123
 
Mtnolort
MtnolortMtnolort
Mtnolort957528
 
մթնոլորտ
մթնոլորտմթնոլորտ
մթնոլորտvahe2000
 
բնության երևույթների մասին
բնության երևույթների մասինբնության երևույթների մասին
բնության երևույթների մասին
Марине Манвелян
 
Հանրակրթական Դիջիտեք Արեգակնային համակարգ
Հանրակրթական Դիջիտեք Արեգակնային համակարգՀանրակրթական Դիջիտեք Արեգակնային համակարգ
Հանրակրթական Դիջիտեք Արեգակնային համակարգnordprocmskh
 
մանե մանուկյան և մարիամ մայիլյան
մանե մանուկյան և մարիամ մայիլյանմանե մանուկյան և մարիամ մայիլյան
մանե մանուկյան և մարիամ մայիլյանMariam Mayilyan
 
Արեգակի կառուցվածքը
Արեգակի կառուցվածքըԱրեգակի կառուցվածքը
Արեգակի կառուցվածքըJanna Hakobyan
 

What's hot (15)

մթնոլորտ
մթնոլորտմթնոլորտ
մթնոլորտ
 
Mtnolort
MtnolortMtnolort
Mtnolort
 
Mtnolort ekologia
Mtnolort ekologiaMtnolort ekologia
Mtnolort ekologia
 
Space
SpaceSpace
Space
 
Սատուռն
Սատուռն Սատուռն
Սատուռն
 
New microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentationNew microsoft office power point presentation
New microsoft office power point presentation
 
Mtnolort
MtnolortMtnolort
Mtnolort
 
մթնոլորտ
մթնոլորտմթնոլորտ
մթնոլորտ
 
բնության երևույթների մասին
բնության երևույթների մասինբնության երևույթների մասին
բնության երևույթների մասին
 
Հանրակրթական Դիջիտեք Արեգակնային համակարգ
Հանրակրթական Դիջիտեք Արեգակնային համակարգՀանրակրթական Դիջիտեք Արեգակնային համակարգ
Հանրակրթական Դիջիտեք Արեգակնային համակարգ
 
մանե մանուկյան և մարիամ մայիլյան
մանե մանուկյան և մարիամ մայիլյանմանե մանուկյան և մարիամ մայիլյան
մանե մանուկյան և մարիամ մայիլյան
 
արեգակ
արեգակարեգակ
արեգակ
 
Արեգակի կառուցվածքը
Արեգակի կառուցվածքըԱրեգակի կառուցվածքը
Արեգակի կառուցվածքը
 
արեգակ
արեգակարեգակ
արեգակ
 
արեգակ
արեգակարեգակ
արեգակ
 

Viewers also liked

Մթնոլորտ
ՄթնոլորտՄթնոլորտ
Մթնոլորտ
Qnarik98
 
dogs and puppies for sale in hyd at lower price
dogs and puppies for sale in hyd at lower pricedogs and puppies for sale in hyd at lower price
dogs and puppies for sale in hyd at lower price
Sushmitha Katari
 
Badges, Buttons, Pins, Pinback Buttons
Badges, Buttons, Pins, Pinback ButtonsBadges, Buttons, Pins, Pinback Buttons
Badges, Buttons, Pins, Pinback Buttons
44badgestreetbags
 
Instrumental Systems of Geomechanical - Structural Monitoring for Underground...
Instrumental Systems of Geomechanical - Structural Monitoring for Underground...Instrumental Systems of Geomechanical - Structural Monitoring for Underground...
Instrumental Systems of Geomechanical - Structural Monitoring for Underground...
Dimitris Magatsas
 
Instagram for Media Students
Instagram for Media StudentsInstagram for Media Students
Instagram for Media Students
Gurnoor Behl
 
Breaking Social out of its Silo
Breaking Social out of its SiloBreaking Social out of its Silo
Breaking Social out of its Silo
Sarah BenSimon
 
The Power of Crowds
The Power of CrowdsThe Power of Crowds
The Power of Crowds
Sarah BenSimon
 
Which Social Metrics Matter?
Which Social Metrics Matter?Which Social Metrics Matter?
Which Social Metrics Matter?
Sarah BenSimon
 
How to Uncover New Opportunities Using Social Data
How to Uncover New Opportunities Using Social Data How to Uncover New Opportunities Using Social Data
How to Uncover New Opportunities Using Social Data
Sarah BenSimon
 
Dissertation Presentation Open Univ of Greece
Dissertation Presentation Open Univ of GreeceDissertation Presentation Open Univ of Greece
Dissertation Presentation Open Univ of Greece
Dimitris Magatsas
 
Breaking Social out of its Silo
Breaking Social out of its SiloBreaking Social out of its Silo
Breaking Social out of its Silo
Sarah BenSimon
 
Tracx Capabilities Deck July 2015
Tracx Capabilities Deck July 2015Tracx Capabilities Deck July 2015
Tracx Capabilities Deck July 2015Sarah BenSimon
 
Kostolac 6
Kostolac 6Kostolac 6
Kostolac 6
pecadjole
 

Viewers also liked (19)

մթնոլորտ
մթնոլորտ մթնոլորտ
մթնոլորտ
 
Մթնոլորտ
ՄթնոլորտՄթնոլորտ
Մթնոլորտ
 
Մթնոլորտ
ՄթնոլորտՄթնոլորտ
Մթնոլորտ
 
մթնոլորտ
մթնոլորտ մթնոլորտ
մթնոլորտ
 
Վարդ
ՎարդՎարդ
Վարդ
 
dogs and puppies for sale in hyd at lower price
dogs and puppies for sale in hyd at lower pricedogs and puppies for sale in hyd at lower price
dogs and puppies for sale in hyd at lower price
 
Badges, Buttons, Pins, Pinback Buttons
Badges, Buttons, Pins, Pinback ButtonsBadges, Buttons, Pins, Pinback Buttons
Badges, Buttons, Pins, Pinback Buttons
 
Instrumental Systems of Geomechanical - Structural Monitoring for Underground...
Instrumental Systems of Geomechanical - Structural Monitoring for Underground...Instrumental Systems of Geomechanical - Structural Monitoring for Underground...
Instrumental Systems of Geomechanical - Structural Monitoring for Underground...
 
Instagram for Media Students
Instagram for Media StudentsInstagram for Media Students
Instagram for Media Students
 
Breaking Social out of its Silo
Breaking Social out of its SiloBreaking Social out of its Silo
Breaking Social out of its Silo
 
The Power of Crowds
The Power of CrowdsThe Power of Crowds
The Power of Crowds
 
Which Social Metrics Matter?
Which Social Metrics Matter?Which Social Metrics Matter?
Which Social Metrics Matter?
 
How to Uncover New Opportunities Using Social Data
How to Uncover New Opportunities Using Social Data How to Uncover New Opportunities Using Social Data
How to Uncover New Opportunities Using Social Data
 
Dissertation Presentation Open Univ of Greece
Dissertation Presentation Open Univ of GreeceDissertation Presentation Open Univ of Greece
Dissertation Presentation Open Univ of Greece
 
Breaking Social out of its Silo
Breaking Social out of its SiloBreaking Social out of its Silo
Breaking Social out of its Silo
 
Tracx Capabilities Deck July 2015
Tracx Capabilities Deck July 2015Tracx Capabilities Deck July 2015
Tracx Capabilities Deck July 2015
 
Մթնոլորտ
ՄթնոլորտՄթնոլորտ
Մթնոլորտ
 
Mtnolorti axtotum
Mtnolorti axtotumMtnolorti axtotum
Mtnolorti axtotum
 
Kostolac 6
Kostolac 6Kostolac 6
Kostolac 6
 

Similar to մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը

Մթնոլորտ
ՄթնոլորտՄթնոլորտ
ՄթնոլորտAnnagspoyan
 
մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը
մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունըմթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը
մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը
HasmikPetrosyan
 
Օզոնի մասին
Օզոնի մասինՕզոնի մասին
Օզոնի մասին
gexarvest
 

Similar to մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը (6)

Մթնոլորտ
ՄթնոլորտՄթնոլորտ
Մթնոլորտ
 
Mtnolort
MtnolortMtnolort
Mtnolort
 
Մթնոլորտ
ՄթնոլորտՄթնոլորտ
Մթնոլորտ
 
մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը
մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունըմթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը
մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը
 
Օզոնի մասին
Օզոնի մասինՕզոնի մասին
Օզոնի մասին
 
օդ
օդօդ
օդ
 

մթնոլորտի շերտերը և բաղադրությունը

  • 2. Մթնոլորտը Երկրագունդը շրջապատող օդի շերտն է՝ մի հսկայական գազային օվկիանոս, որի հատակը Երկրի մակերևույթն է: ⬜ Մթնոլորտը, որով պայմանավորված է կյանքի գոյությունը Երկրի վրա, մի քանի գազերի՝ ազոտի (78%), թթվածնի (21%), արգոնի (0,93%), ածխաթթվական գազի (0,03%) խառնուրդ է: Այն աննշան քանակով պարունակում է նաև իներտ գազեր՝ նեոն, հելիում, մեթան, կրիպտոն և այլն: Գազերից բացի, մթնոլորտում միշտ առկա են նաև ջրային գոլորշիներ, փոշու և ծխի մասնիկներ, սառույցի բյուրեղիկներ:
  • 3. ⬜ Ենթադրվում է, որ ժամանակակից մթնոլորտն ունի երկրորդային ծագում, այսինքն՝ այն առաջացել է Երկիր մոլորակի կազմավորումից հետո՝ նրա կարծր կեղևից անջատված գազերից: Ժամանակի ընթացքում մթնոլորտը մի քանի գործոնների (հրաբըխային գործունեություն, արեգակնային անդրամանուշակագույն ճառագայթում, մթնոլորտի և Երկրի կեղևը կազմող նյութերի միջև ընթացող քիմիական ռեակցիաներ և այլն) ազդեցության հետևանքով կրել է զգալի փոփոխություններ: Մթնոլորտի զարգացումը սերտորեն կապված է երկրաբանական և երկրաքիմիական շարժընթացների, կենդանի օրգանիզմների գործունեության հետ:
  • 4.
  • 5. ⬜ Մարդկանց համար մեծ կարևորություն ունի հատկապես մթնոլորտի ստորին շերտը՝ ներքնոլորտը (տրոպոսֆերա), որի բարձրությունը Երկրի մակերևույթից 8–17 կմ է: Այստեղ են կուտակված մթնոլորտի զանգվածի 80%-ը և ջրային գոլորշիները, այս շերտում են առաջանում ամպերը, ծնվում ամպրոպները, անձրևներն ու ձյունը: Ներքնոլորտում, որպես օրինաչափություն, ըստ բարձրության` յուրաքանչյուր 1 կմ-ի վրա ջերմաստիճանը նվազում է 5–6օC-ով:
  • 6. ⬜ Մթնոլորտի հաջորդ շերտը՝ վերնոլորտը (ստրատոսֆերա), հասնում է մինչև 50–55 կմ բարձրության: Օդն այնտեղ խիստ նոսր է, իսկ երկինքը՝ մուգ մանուշակագույնից մինչև գրեթե սև: ⬜ Հաջորդ շերտը՝ միջնոլորտը (մեզոսֆերա), հասնում է մինչև 80 կմ բարձրության: Այդ շերտում երբեմն առաջանում են փայլուն, նուրբ ամպեր: Դրանք կոչվում են արծաթափայլ ամպեր և կազմված են սառցի բյուրեղիկներից ու տիեզերական մանրագույն փոշու մասնիկներից:
  • 7. ⬜ Ջերմոլորտը (թերմոսֆերա) կամ իոնոլորտը (իոնոսֆերա) հասնում է մինչև 1000 կմ բարձրության: Այնտեղ օդը չափազանց նոսր է, շատ են գազի առանձին լիցքավորված մասնիկները՝ իոնները: Այդ բարձրությունում են առաջանում բևեռափայլերը, որի աղեղները ձգվում են արևելքից արևմուտք և երբեմն անցնում 5 հզ. կմ-ից, իսկ երկնքում փայփլում են մի քանի ժամ շարունակ: ⬜ Մթնոլորտի ամենավերին շերտն արտաքին ոլորտն է (էկզոսֆերա): Այնտեղ գրեթե օդ չկա: Գիտնականները ենթադրում են, որ այդ շերտի ջերմաստիճանը հասնում է մոտ 2000օC-ի:
  • 8. ⬜ Մթնոլորտը մեր մոլորակի և նրա օրգանական աշխարհի համար ունի չափազանց կարևոր նշանակություն: Երկրի վրա առանց մթնոլորտի կյանքը չէր առաջանա: ⬜ Մթնոլորտը Երկրագնդի և նրա աշխարհագրական թաղանթի ջերմության կարգավորիչն է: Դրա շնորհիվ է, որ Երկրի մակերևույթն Արեգակի ճառագայթներից ցերեկն ուժեղ չի տաքանում, գիշերն էլ շուտ չի սառչում: Դրա համար էլ մթնոլորտը հաճախ անվանում են Երկրագնդի վերմակ: ⬜