SlideShare a Scribd company logo
Бие даах ажлын төлөвлөгөө
Сэдэв: Франц улсын гадаад бодлого, дипломат
харилцаа
ОРШИЛ
1-ФРАНЦЫН ГАДАА ХАРИЛЦАА ДИПЛОМАТ АЖИЛЛАГААНЫ
ОНЦЛОГ
ДҮГНЭЛТ
ОРШИЛ
Францын гадаад бодлого, дипломат ажиллагаа бол орчин үеийн дэлхийн
дипломат үйл ажиллагааны үндэс суурийг тавигчдын нэг бөгөөд өнөөдрийн
дипломат ажиллагаанд асар их нөлөө үзүүлсэн билээ. Ийм учраас бид дипломат
ажиллагааг судлахдааа юун түрүүнд Францын дипломат ажиллагаанаас эхлэх нь
зүйн хэрэг билээ. Дипломат ажиллагааны анхны гурав нь олон жилийн турш
английн, францын дорнынх байсан. Францын дипломат ажиллагаа бол
Английнхийг бодвол бүр илүү, нарийн өвөрмөц онцлогтой. Мөн дипломат
ажиллагааны үндэс суурь нь энэ улсаас эхэлсэн учраас бид юун түрүүнд Францын
дипломат ажиллагаанаас эхлэх нь зөв юм. Францын дипломат алба нь гадаадын
бусад орнуудын албатай харьцуулбал хамгийн том нь байлаа. XVIII зуунаас эхлэн
франц хэл дипломатчдын хэл болж, тэр хүртэл дипломат бүх яриа хэлэлцээ
явагдаж, бичиг баримтууд зохиогдож байсан латин хэлийг солисон юм. “Одоо
дэлхийн дипломат үйл ажиллагаанд илүү удирдах үүрэг гүйцэтгээгүй францын
дипломат үйл ажиллагаа нь зарим талаар илүү бишрэм юм.
1-ФРАНЦЫН ГАДАА ХАРИЛЦАА ДИПЛОМАТ АЖИЛЛАГААНЫ
ОНЦЛОГ
Францын дипломат ажиллагаа бол орчин үеийн дэлхийн дипломат үйл
ажиллагааны үндэс суурийг тавигчдын нэг бөгөөд өнөөдрийн дипломат
ажиллагаанд асар их нөлөө үзүүлсэн билээ. Дипломат ажиллагааны анхны гурав нь
олон жилийн турш английн, францын дорнынх байсан. Францын дипломат
ажиллагаа бол английнхийг бодвол бүр илүү, нарийн өвөрмөц анцлогтой.
1588 îíä III Õåíðè õààí ººðèéí òºðèéí íàðèéí áèчãèéí äàðãà íàðûí íýã Ëóè äå Ðåâîëä
ãàäààä õýðãèéí àñóóäëûã ýðõëýí øèéäýõ ýðõ îëãîñîí íü íýã ¸ñîíäîî àíõíû ãàäààä õýðãèéí
ñàéä áîëãîñîí õýðýã áàéâ. Òèéìýýñ ч Ôðàíö óëñ ãàäààä õýðãèéí ñàéäòàé áîëîõîîñîî ºìíº
äèïëîìàòóóäòàé áàéñàí, ÃÕß-òàé áîëîõîîñîî óðüäààð ñàéäòàé áîëñîí ãýëöäýã.
1626 îíä Ëóè XIII õààíû Ãàäààä õýðãèéí ñàéä Êàðäèíàë Ðèøåëüå äýëõèéí õàìãèéí
àíõíû ãàäààä õýðãèéí ÿàìûã áàéãóóëæýý. Êàðäèíàë Ðèøåëüå raison d‘état áóþó ¿íäýñíèé
ýðõ àøèã ãýñýí îéëãîëòûã àíõ òîìú¸îëñоí. Үíäýñíèé ýðõ àøãàà äýýäëýí, ãàäààä óëñ
îðíóóäòàé õàðèëöàõ áîäëîãûã íýãòãýí çàíãèäàõ áàéãóóëëàãà õýðýãòýé ãýæ ¿çñýíýýð
ãàäààä õýðãèéí ÿàìûã àíõ áèé áîëãîæýý. ͺ㺺 òàëààð ýíý íü ò¿¿íèé “…Ýçýí õààíûõàà
àëäðûã ãàäààä óëñ ã¿ðíèé äóíä áàéõ ¸ñòîé òºâøèíä íü õ¿ðòýë ºðãºæ ºãíº” õýìýýñýí àìëàëòàà
áèåë¿¿ëýõ àëõìûí íýã áàéëàà. Êàðäèíàë Ðèøåëüåãèéí àчààð Ôðàíö óëñ Åâðîïûí òýðã¿¿ëýõ
ã¿ðýí áîëñîí áºãººä, Åâðîïò ò¿¿íèé íºëºº îðîëöîîã¿é íýã ч ¿éë ÿâäàë áîëäîãã¿é áàéñàí ãýâýë
õýòð¿¿ëýã áîëîõã¿é.
Ôðàíöûí äèïëîìàò àëáà áóñàä óëñ ã¿ðí¿¿äýä ¿ëãýð äóóðèàë áîëæ áàéñàí òºäèéã¿é
ôðàíö õýë ààæèì ààæìààð ëàòèí õýëèéã äèïëîìàò àæèëëàãààíààñ øàõàí ãàðãàñàí áàéíà.
Êàðäèíàë Ðèøåëüåãèéí àчààð Ôðàíö óëñ Åâðîïûí òýðã¿¿ëýõ ã¿ðýí áîëñîí áºãººä, Åâðîïò
ò¿¿íèé íºëºº îðîëöîîã¿é íýã ч ¿éë ÿâäàë áîëäîãã¿é áàéñàí ãýâýë õýòð¿¿ëýã áîëîõã¿é.
Ôðàíöûí äèïëîìàò àëáà áóñàä óëñ ã¿ðí¿¿äýä ¿ëãýð äóóðèàë áîëæ áàéñàí òºäèéã¿é ôðàíö
õýë ààæèì ààæìààð ëàòèí õýëèéã äèïëîìàò àæèëëàãààíààñ øàõàí ãàðãàñàí áàéíà. Ëóè XIV
хаан Ôðàíöûí ãàäààä áîäëîãûã ººðèéí áèåýð óäèðäàí чèãë¿¿ëæ, ýëчèí ñàéäóóäààñ èðñýí
ìýäýýã áèåчëýí óíøèæ òàíèëöäàã áàéæýý.
Ãàäààä õýðãèéí ñàéä íü Òºðèéí çºâëºëèéí ºìíº àæëàà òàéëàãíàæ, õàðüöàíãóé öîìõîí
á¿òýöòýé ÿàì, äèïëîìàò àæèëòíóóäàà õàðèóöíà.
Òýð ¿åä Ôðàíöàä ýëчèí òºëººëºãчäèéã 3-4 æèëèéí õóãàöààòàé òîìèëæ, èòãýìæëýõ æóóõ
áèчèã îëãîí, àæëûí óäèðäàìæ, íóóö õîëáîî áàðèõ øèôð çýðãýýð õàíãàäàã áàéâ. Ýëчèí ñàéä
õ¿í ººðèéí àæèëòíóóäûã ñîíãîæ, öàëèí ï¿íë¿¿ã íü ººðºº õàðèóöàõ ¸ñòîé áàéñàí òóë àñàð èõ
õºðºí㺠øààðäàãäàã áàéв.
Ò¿¿íýýñ ãàäíà Ëóè XIV õààíû áàéíãà ºä¿¿ëæ áàéñàí äàéí áàéëäààíä чàìã¿é õºðºíãº
õýðýãòýé áàéñàí òóë Ãàäààä õýðãèéã ñàéä íü õóäàëäààíû äèïëîìàò àæèëëàãààíû àч
õîëáîãäëûã îíöîëæ áàéæýý.
Àíõàíäàà Ôðàíöûí ýëчèí ñàéäûí ÿàìäûã ºíäºð õýðãýì çýðýãòýé ñàíâààðòíóóä òýðã¿¿ëäýã
áàéñàí áîë ààæèìäàà ýíý àëáà øàøíààñ àíãèä áàéõ áîëæýý.
XVIII зуунаас эхлэн франц хэл дипломатчдын хэл болж, тэр хүртэл
дипломат бүх яриа хэлэлцээ явагдаж, бичиг баримтууд зохиогдож байсан латин
хэлийг солисон юм. Францын дипломат алба нь гадаадын бусад орнуудын албатай
харьцуулбал хамгийн том нь байлаа. “Одоо дэлхийн дипломат үйл ажиллагаанд
илүү удирдах үүрэг гүйцэтгээгүй францын дипломат үйл ажиллагаа нь зарим
талаар илүү бишрэм юм. өөрийнхөө маяг заншлаар, өөрийнхөө омог бардам
байдлын ачаар үндэсний дипломат ажиллагааны хэсэг болсон юм.” гэж нэг судлаач
тэмдэглэжээ. Бүр 80-аад оны үед Францын ГХЯ эдийн засгийн харилцааны салбарт
залуу дипломатчдыг идэвхтэй ашиглах болсон ба эдгээр мэргэжилтнийг
үйлдвэрийн газрууд баяртай хүлээн авч, тэд ямагт амжилтанд хүрч байсн юм. Олон
улсын хүрээллийг хайхрахгүй байж чадахгүй нэг ч байгууллага байхгүй. Энэ
утгаараа дипломатчдын өмнө сайхан ирээдүй нээгдэж байна.” гэж тэмдэглэжээ.
Францын дипломат ажиллагаа урт хугацааны гялалзсан баялаг түүхтэй. Их
хамба лам Ришелье, дипломат ажиллагаа бол байнгын яриа хэлэлцээнд урьдаас
зэхэж бэлдэж байдаг тасралтгүй үйл явц гэж хэлсэн анхны төрийн зүтгэлтнүүдийн
нэг байлаа. Бүр XVII зууны эхээр тэрбээр дипломат үйл ажиллагааг амжилттай
болгох зорилгоор олон нийтийн санаа бодлын ач холбогдлыг ойлгож, олон
нийтийн санаа бодлыг харгалзан, түүнд нөлөөлөх нь зайлшгүй гэдэгт тулгуурлан
суртал нэвтрүүлэг идэвхтэй явуулахад францын дипломатчдыг чиглүүлж байсан
юм.
Гадаад хэргийн яамны сайд асан А.Жюппе, Францын гадаад улс төрийн
бодлого ба дипломат чиг шугамыг тодорхойлохдоо, Францын хувьд дэлхийн
давцан дээр бие даасан үүрэг гүйцэтгэх нь зайлшгүй чухал болохыг нэгдүгээр
зэрэгт тайвьсан. Тэрбээр ямар нэг улс орон дэлхийн тэргүүлэгч болох гэж
санаархахын эсрэг байв. Улс орны тусгаар тогтнол түүний бүрэн эрхт байдлыг
басамжлууллахгүй байхын төлөө францын диплотачид маш их анхаарч байдаг.
Европын холбоо үүсэх үед “Европын эх орон” гэдэг лоозонг дэвшүүлж байсан. Де
Голь энэ хоёр үгийг сольж “эх орнуудын европ” гэж олон улсын байгууллагыг
нэрлэн, тэгснээр Францын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг онцолж байв.
Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа францын дипломат ажиллагаа, Франц нь хүч
чадлаараа их гүрэн бөгөөд хэзээд түүгээрээ байх тухай утга санааг агуулсан
“ихэмсгийн бодлогыг” томъёолсон байна.
Францын дипломат ажиллагаа хатуу чанд, бас зорилго чиглэлтэй. Бүр 1954-
1955 онд Ерөнхий сайд Мендес-Франс “сонголтын бодлого”-ыг зарласан билээ.
Эхлээд франц дайны дараах бүх асуудлыг нэгэн зэрэг шийдвэрлэхийн төлөө байв.
Бүгдийг нэгэн зэрэг хийж болохгүй, удирдана гэдэг бол сонголт хичнээн хэцүү
бэрх байсан ч түүнийг хийнэ гэсэн үг гэж Мендес-Франс мэдэгдсэн юм.
Хэлхээ холбоо тогтоохын үед францчууд түншийнхээ хүчин чадлыг хэзээ ч
басамжилдаггүй. Тэд тэсгаар тогтнолоо хадгалах, буулт хийхгүй байхыг эрмэлздэг.
Тэд хэлэлцээг хатуу чанд явуулж, ялалтанд найдаж, нөөц байр суурь
баримталдаггүй.
Францын дипломат харилцаа дур булаам сэтгэл татах хүчтэй байдаг.
Францчууд өөрсдийгөө элит гэж үздэг. Ингэхийн үндэслэл нь францын шинжлэх
ухаан, соёлын болон уран зураг, утга зохиол, философийн ололтууд бөгөөд хэрэв
энэ тухай ярихгүй ч тэдэнд хэлбэл, санаа сэтгэлдээ түүхээрээ бахархаж байдаг.
Мэдээж тэд түүх соёл, уран барилга мэддэг хүмүүсийг үнэлдэг гэдгийг тэдэнтэй
ярьж байх үедээ мэдэж байх хэрэгтэй.
Ффранцын дипломат албаны ажилтнуудыг олонтаа урван тэрслэх үзэлд
буруутгадаг. Бүр германчуудын эзлэлтийн үед Францын гадаад хэргийн сайд
П.Лаваль францын засгийн газрын тэргүүн болж, 750 мянган франц ажилчдыг
Герман руу явуулах ажлыг зохион байгуулж байсан юм. 1945 онд тэрбээр эх
орноосоо урвасан хэргээр францын Дээд шүүхээр яллагдаж, цаазлагдсан байна.
Францын элчин сайдын яамны бүрэлдэхүүн нь гойд хүчтэй, эдгээр
мэргэжлийн дипломатчид нь хамгийн өндөр зэрэглэлийнх байдаг. Тэдгээрийн
дотроос Ф.Понсэ, Л.Ноэля, П ба Ж.Камбонууд, фашистын аллагад өртсөн гадаад
хэргийн сайд Барту нарыг нэрлэж болно. Францын дипломатчдын дотор олон нэрт
зохиолчид байсан юм. Францын дипломат ажиллагааны баримт бичгүүн уран яруу,
хэллэг сайн, нарийн няхуур боловсруулагдсан байдаг. Үүний зэрэгцээ өргөн
агуулгаараа ялгарч байдгийн учир энэ юм. Тэдний нэр хаягаар ирсэн сайхан утга
агуулгатай бичгийг францчууд үнэлдэг.
“Францчуудын үг яриа нь ажил хэргийн угтвар болохоос гадна, түүнийг
заавал дагавар бас орлох үүргийг гүйцэтгэж байдаг” гэж энэ орны дипломатчдыг
сайн мэддэг нэгэн элчин сайдын яамны зөвлөх бичсэн байна.
Äèïëîìàò àæèëëàãààíû òóõàé õàìãèéí àíõíû ãàðûí àâëàãûã Ôðàíöûí äèïëîìàò Ôðàíñóà äå
Êàëëиåð 1716 îíä òóóðâèжээ. “Ãàäààä óëñ ã¿ðí¿¿äòýé ÿðèà õýëýëöýý õèéõ àðãà
õýðýãñëèéí òóõàé” (De la manière de négocier avec les souverains) õýìýýõ ýíýõ¿¿ íîì
äèïëîìàò àæèëëàãààíû òóõàéí ñîíãîäîã á¿òýýëä òîîöîãäîæ, ºíººã õ¿ðòýë äýëõèéí
äèïëîìàòóóäûí øèðýýíèé íîì áîëñîí õýâýýð áàéна.
Францын дипломат үйл ажиллагааны онцлог шинж чанаруудаас дурьдвал,
францын дипломатчид урьдчилсан тохиролцоонд ихээхэн анхаарал хандуулдаг,
дараа нь асуудлыг эцэслэн шийдвэрлэхийн тулд аливаа асуудлыг урьдаар хэлэлцэх,
магадгүй салангид хэлэлцэхийг хичээж байдаг. Тэд маш эелдэг, ялдам, сайн
санаатай, алиалж хошигнох дуртай, гэлээ ч асуудлыг ноцтой хэлэлцэх үед
сөргөлдөх арга хэлбэрээс зайлдаггүй талтай.
Äèïëîìàò àæèëëàãààíû òóõàé õàìãèéí àíõíû ãàðûí àâëàãûã Ôðàíöûí äèïëîìàò
Ôðàíñóà äå Êàëëиåð 1716 îíä òóóðâèжээ. Де Каллиер худал хэлэхийг яриа
хэлэлцээний арга барил болгох явдлыг шийдвэртэй няцааж байсан:
“Хууран мэхлэх явдал бол мөн чанартаа хэлэлцээ хийж буй хүний ухаан дутуугийн
илэрхийлэл. Амжилтад хүрэх гэж хэзээ ямагт худал хуурмаг арга барил хэрэглэж
ирсэн нь нууц биш.
Худал хуурмаг явдал хэзээ ямагт хортой үр дагавартай байснаар барахгүй,
дипломат ажиллагаанд заль мэхээр олсон гойд амжилт үндэс суурь муутай байдаг.
Өндөр оюун билэгт тулгуурлан амжилттай явуулсан шударга хэлэлцээ хожим
дахин яриа хэлэлцээ хийхэд дипломат хүнд үлэмж их давуу талыг бий болгоно.”
гэж бичиж байв.
Де Каллиер дипломат хүнд шударга зан чанараас гадна хурц оюун ухаан
туйлын чухал гэдгийг бүтээлдээ олонтаа онцолсныг дурдах нь зүйтэй.
Тэрээр “Хилийн чанадад гаргасан алдааг тэр болгон засч болдоггүй учир хурц
оюун ухаангүй хүн алдааг нь залруулж болох эх нутагтаа ажилласан нь дээр” гэж
үзэж байв
Тэдний арга маягийн бас хоёр онцлогийн эхнийх нь арга барилын янз
бүрийн байдал. Францын нэг янзын дипломатчид ба улс төрийн зүтгэлтнүүдтэй
ярилцаж, хэлхээ холбоо тогтооход элитийн өнгө аясиай байхад, мөн тэр сэдвээр
өөр төлөөлөгчидтэй ярилцахад огт өөр аястай байдаг. Хоёр дахь онцлогийн талаар
Оксфордын профессор Т.Зелдин мэдлэг боловсролоороо, соёлоороо, түүнчлэн улс
төрийн үзэл бодлоороо францчуудын хооронд маш их ялгаа бий. Эдгээр ялгаа нь
мэдэгдэж байна. Ийм учраас харилцан ярилцагч бүрдээ маш анхааралтай хандвал
зохино, түншээ сайн таниж байж л түүнтэй харилцах тактикийг боловруулах
хэрэгтэй гэж тэмдэглэжээ.
Францад удаан ажиллаж, түүнийг сайн мэдэх болсон дипломатчид: хальсыг
нь хуулж, нүүр хагарах хэрэгтэй. Тэгсэн цагт та итгэлтэй сайн харилцаа тогтоох
болно гэж ярьдаг. Францчууд ангичуудыг бодвол мэдээжээр тийм хүйтэн хандана.
Францын нийгмийн дээд давхрага ямар нэг байдлаар ангиличуудыг санагдуулах
боловч харин эгэл жирийн францчуудтай харилцаа холбоо тогтооход чөлөөтэй.
Францын дипломатчид болон түшмэлүүд хэлхээ, холбоо, яриа хэлэлцээнд
германчууд болон италичуудыг бодвол илүү хуучинсан ханддаг.
Нэгдүгээрт: Тэд зиндаархах, хэлхээ холбоо тогтоохдоо дэв зэрэг цол, хэргэм
харгалзана.
Хоёрдугаарт: Тэд хэлхээ холбоонд маш сонголттой ханддаг. Та тэдэнд
хэрэгтэй бол тэд тантай хэлхээ холбоо тогтооно. Тэдэнд сонирхол байхгүй бол тэд
шууд л хэлхээ холбоогоо тасална. Ямарч хэрэггүй хэлхээ холбоо ашиггүй гэсэн
зарчим баримталдаг.
Гуравдугаарт: Тэд хүмүүсийг гэртээ урих дургүй. Үүнийг зөвхөн онцгой
тохиолдол эсвэл өндөр зиндааны хэмжээнд харилцахад, эсвэл эцсийн зайлшгүй
шаардлага гарсан тохиолдолд хийдэг. Бүх хэлхээ холбоо ажлын өдөр, цагт
явагддаг. Долоо хоногийн төгсгөл баасан гаригийн хоёрдахь хагасаас эхэлж, зөвхөн
амрах, гэр орондоо байх, зугаацахад зориулагддаг.
Хэлхээ холбоо ихэнхдээ ширээний ард тогтоогддог. Хоол ундыг ялангуяа
дарсыг шүүмжилдэггүй. Парист томоохон байшингууд өөрийн гэсэн шошготой,
дарсны зоориудтай байдаг. Хэрэв та эзний дарсыг магтах юм бол түүнтэй харилцаа
тогтоох анхны алхам гэж үздэг.
Ôðàíöûí äèïëîìàòóóäûí ººð íýã îíöëîã íü ñóóãàà îðíûõîî àðä ò¿ìíèé ã¿íä îðæ àæèëëàõûã
íýëýýä чóõàëчèëäàã. Ýíý òàëààð Ôðàíöûí íýðò äèïëîìàò Æþëü Êàìáîí á¿ð 1926 îíä áèчèæ,
ºíººäðèéã õ¿ðòýë äýëõèéí îëîí äèïëîìàòûí ãàðûí àâëàãà áîëñîîð èðñýí “Äèïëîìàò” õýìýýõ
á¿òýýëäýý:
“Àëèâàà óëñûã òàíüæ ìýäíý ãýäýã ò¿¿íèé ç¿ðõ ñýòãýëä íýâòýðч, îþóí ñàíààíûõ íü îðчèíä
àìüäàðч, ãàäààä áîäëîãî íü äîòîîä íºõöºë áàéäàëòàéãàà õýðõýí óÿëäàæ áóéã îéëãîõ
чàäâàðòàé áàéíà ãýñýí õýðýã.
Èíãýõèéí òóëä ýëчèí ñàéä õ¿í çºâõºí ñàéä íàð, óëñ òºðèéí ç¿òãýëòí¿¿äòýé õàðèëöàõ íü
õàíãàëòòàé áóñ. Äýìèé þì øèã ñàíàãäàõ ÿðèàíààñ ч àæèë õýðãèéí óóëçàëòààñ èë¿¿ èõ ç¿éë
îëæ ìýäýõ òîõèîëäîë îëîí áèé.” õýìýýí îíöîëñîí байдаг.
Ò¿¿íýýñ ãàäíà, Ôðàíö äèïëîìàòóóäûí òóéëààñ ýðõýìëýäýã ººð íýã ç¿éë áîë ýíãèéí
äàðóó áºãººä ¿íýíч øóäàðãà áàéõ ÿâäàë þì. Âåíàä ñóóæ áàéñàí Ôðàíöûí ýëчèí ñàéä Äþ Ëþê
ã¿íòýí:
“Õýðýâ íàäàä ººðèéíõºº òóõàé ÿðèõ çàâøààí òîõèîëäâîë ìèíèé чèí õ¿ñýë áîë ýíãèéí äàðóó
áºãººä ¿íýíч øóäàðãà áàéõ ÿâäàë þì…Èëýí äàëàíã¿é áàéõ ãýäýã á¿õ öàã ¿åèéí
äèïëîìàòóóäàä õàìãèéí ¿íýòýé ç¿éë áàéñààð èðñýí...
Êàëлиåð õ¿ðòýë “Ýëãýìñýã áàé. Õ¿éòýí õºíäèé áàéõàà çàéëñõèé. Íóóöëàã áàéõ ãýäýã ÿìàð
ч àøèãã¿é” ãýæ çºâëºñºí áàéäàã” õýìýýí íýãýí çàõèàíäàà áичñýí байдаг.
Ôðàíö óëñûí Ãàäààä áà Åâðîïûí õýðãèéí ÿàìны үйл ажиллагааны
Ýðõýì çîðèëãî:
 Ôðàíöûí Ãàäààä áà Åâðîïûí õýðãèéí ÿàì (ÃÅÕß) íü Ôðàíöûí çàñàã çàõèðãààíû íýí
ýðòíèé ò¿¿õòýé ÿàìäûí нэг юм. ÃÅÕß-íû ýðõýì çîðèëãî íü:
 Åðºíõèéëºã÷ áîëîí Çàñãèéí ãàçðûã îëîí óëñûí õàðèëöàà áîëîí ãàäààä óëñ îðíóóäàä
ãàð÷ áóé ººð÷ëºëòèéí òàëààð ìýäýýëëýýð õàíãàõ,
 Ôðàíö óëñûí ãàäààä áîäëîãûã òîäîîõîéëîõ,
 Òóñ óëñûí ãàäààä ¿éë àæèëëàãààã óÿëäóóëàí çîõèöóóëàõ, õºòëºí ÿâóóëàõ,
 Ãàäààä óëñ îðíóóäàä Ôðàíöûí õàðüàò èðãýä áîëîí Ôðàíöûí àøèã ñîíèðõëûã
õàìãààëàõ,
 Ãàäààäàä Ôðàíöûí ñî¸ë, øèíæëýõ óõààíûã ò¿ãýýí äýëãýð¿¿ëýõ,
 Õºãæèæ áóé îðíóóäòàé ýâ ñàíààíû íýãäýëòýé áàéõ çýðýã áîëíî.
ÃÅÕß íü ìàø ºðãºí õ¿ðýýòýé äèïëîìàò áà êîíñóëûí ñ¿ëæýýã àøèãëàí ¿éë àæèëëàãààãàà
ÿâóóëäàã:
 158 ÝÑß,
 îëîí óëñûí áàéãóóëëàãûí äýðãýäýõ 17 ÁÒÃ,
 96 Åðºíõèé êîíñóëûí áîëîí êîíñóëûí ãàçàð,
 127 êîíñóëûí õýëòýñ
Ýíä íèéò 16500 àæèëòàí àæèëëàäàã áºãººä ãàäààäàä áàéãàà òºëººëºãчèéí ãàçðóóäàä 5540
îðîí íóòãèéí èðãýä àæèëëàäàã þì.
ДҮГНЭЛТ
Бид Францын гадаад харилцаа, дипломат ажиллагааг судалснаар тэр том
гүрэн дипломат ажиллагаагаа яаж явуулдаг мөн ямар их няхуур нямбай ажилладаг
талаар мэдэхийн сацуу хэрхэн хоорондоо сайн харилцаа тогтоох мөн үг яриагаараа
ажил албаа зохицуулдаг зэрэг их зүйлийг мэдэх блолмжтой юм. Мөн тэдний
ажиллах арга маягийн талаар суралцах боломж бүрдэж байгаа юм аа. Франц улс нь
дипломат албан хаагчдаа маш өндөр шалгуураар сонгодог бөгөөд энэ нь тус улс
дипломат ажиллагаандаа хэрхэн анхаарч байгаагийн илрэл болж байна.
франц улс

More Related Content

What's hot

манжийн үеийн монгол
манжийн үеийн монголманжийн үеийн монгол
манжийн үеийн монголKun Martice
 
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтМэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Galbaatar Lkhagvasuren
 
Судалгааны арга зүй лекц -3,4
Судалгааны арга зүй лекц -3,4Судалгааны арга зүй лекц -3,4
Судалгааны арга зүй лекц -3,4
E-Gazarchin Online University
 
Брэнд менежментийн стратеги
Брэнд менежментийн стратегиБрэнд менежментийн стратеги
Брэнд менежментийн стратеги
Гончигжавын Болдбаатар
 
бизнесийн ёс зүй
бизнесийн ёс зүйбизнесийн ёс зүй
бизнесийн ёс зүйBachkana Enhbat
 
Angiin ajil udirdamj
Angiin ajil udirdamjAngiin ajil udirdamj
Angiin ajil udirdamjoz
 
Олон улсын эдийн засгийн харилцаа
Олон улсын эдийн засгийн харилцааОлон улсын эдийн засгийн харилцаа
Олон улсын эдийн засгийн харилцаа
E-Gazarchin Online University
 
өргөдөл гомдол, санал хүсэлтийг шийдвэрлэх
өргөдөл гомдол, санал хүсэлтийг шийдвэрлэхөргөдөл гомдол, санал хүсэлтийг шийдвэрлэх
өргөдөл гомдол, санал хүсэлтийг шийдвэрлэх
mylife0130
 
Umchiin erh zui ppt
Umchiin erh zui pptUmchiin erh zui ppt
Umchiin erh zui ppt
Manibazar Amarnasaa
 
юань гүрэн
юань гүрэнюань гүрэн
юань гүрэн
Batsaikhan Enkhzul
 
Э.Болортунгалаг,Ц.Дагвадорж - Аялал жуулчлалын байгууллагын менежмент, жуулчн...
Э.Болортунгалаг,Ц.Дагвадорж - Аялал жуулчлалын байгууллагын менежмент, жуулчн...Э.Болортунгалаг,Ц.Дагвадорж - Аялал жуулчлалын байгууллагын менежмент, жуулчн...
Э.Болортунгалаг,Ц.Дагвадорж - Аялал жуулчлалын байгууллагын менежмент, жуулчн...batnasanb
 
№13
№13№13
Оюуны өмчийг зүй зохистой ашиглах нь
Оюуны өмчийг зүй зохистой ашиглах ньОюуны өмчийг зүй зохистой ашиглах нь
Оюуны өмчийг зүй зохистой ашиглах нь
SK Shikhikhutag
 
Авто замын тээвэрлэлт
Авто замын тээвэрлэлтАвто замын тээвэрлэлт
Авто замын тээвэрлэлт
Баян-Очир Лхамаа
 
философийн хичээлийн хөтөлбөр
философийн хичээлийн хөтөлбөрфилософийн хичээлийн хөтөлбөр
философийн хичээлийн хөтөлбөр
Батбагана Баасанжав
 
Удирдлагын зохион байгуулалт, зохион байгуулалтын хэлбэрүүд ...
Удирдлагын зохион байгуулалт, зохион байгуулалтын хэлбэрүүд ...Удирдлагын зохион байгуулалт, зохион байгуулалтын хэлбэрүүд ...
Удирдлагын зохион байгуулалт, зохион байгуулалтын хэлбэрүүд ...
Adilbishiin Gelegjamts
 
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичигЗохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
ipsrgovmn
 
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудалДаяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Jargal Jambal
 
Б.Гансүх - НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ГИНЖИН ХЭЛХЭЭНИЙ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМ
Б.Гансүх - НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ГИНЖИН ХЭЛХЭЭНИЙ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМБ.Гансүх - НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ГИНЖИН ХЭЛХЭЭНИЙ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМ
Б.Гансүх - НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ГИНЖИН ХЭЛХЭЭНИЙ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМbatnasanb
 

What's hot (20)

манжийн үеийн монгол
манжийн үеийн монголманжийн үеийн монгол
манжийн үеийн монгол
 
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалтМэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
Мэдээллийн аюулгүй байдлын эрх зүйн зохицуулалт
 
даяаршил
даяаршилдаяаршил
даяаршил
 
Судалгааны арга зүй лекц -3,4
Судалгааны арга зүй лекц -3,4Судалгааны арга зүй лекц -3,4
Судалгааны арга зүй лекц -3,4
 
Брэнд менежментийн стратеги
Брэнд менежментийн стратегиБрэнд менежментийн стратеги
Брэнд менежментийн стратеги
 
бизнесийн ёс зүй
бизнесийн ёс зүйбизнесийн ёс зүй
бизнесийн ёс зүй
 
Angiin ajil udirdamj
Angiin ajil udirdamjAngiin ajil udirdamj
Angiin ajil udirdamj
 
Олон улсын эдийн засгийн харилцаа
Олон улсын эдийн засгийн харилцааОлон улсын эдийн засгийн харилцаа
Олон улсын эдийн засгийн харилцаа
 
өргөдөл гомдол, санал хүсэлтийг шийдвэрлэх
өргөдөл гомдол, санал хүсэлтийг шийдвэрлэхөргөдөл гомдол, санал хүсэлтийг шийдвэрлэх
өргөдөл гомдол, санал хүсэлтийг шийдвэрлэх
 
Umchiin erh zui ppt
Umchiin erh zui pptUmchiin erh zui ppt
Umchiin erh zui ppt
 
юань гүрэн
юань гүрэнюань гүрэн
юань гүрэн
 
Э.Болортунгалаг,Ц.Дагвадорж - Аялал жуулчлалын байгууллагын менежмент, жуулчн...
Э.Болортунгалаг,Ц.Дагвадорж - Аялал жуулчлалын байгууллагын менежмент, жуулчн...Э.Болортунгалаг,Ц.Дагвадорж - Аялал жуулчлалын байгууллагын менежмент, жуулчн...
Э.Болортунгалаг,Ц.Дагвадорж - Аялал жуулчлалын байгууллагын менежмент, жуулчн...
 
№13
№13№13
№13
 
Оюуны өмчийг зүй зохистой ашиглах нь
Оюуны өмчийг зүй зохистой ашиглах ньОюуны өмчийг зүй зохистой ашиглах нь
Оюуны өмчийг зүй зохистой ашиглах нь
 
Авто замын тээвэрлэлт
Авто замын тээвэрлэлтАвто замын тээвэрлэлт
Авто замын тээвэрлэлт
 
философийн хичээлийн хөтөлбөр
философийн хичээлийн хөтөлбөрфилософийн хичээлийн хөтөлбөр
философийн хичээлийн хөтөлбөр
 
Удирдлагын зохион байгуулалт, зохион байгуулалтын хэлбэрүүд ...
Удирдлагын зохион байгуулалт, зохион байгуулалтын хэлбэрүүд ...Удирдлагын зохион байгуулалт, зохион байгуулалтын хэлбэрүүд ...
Удирдлагын зохион байгуулалт, зохион байгуулалтын хэлбэрүүд ...
 
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичигЗохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
Зохион байгуулалт, захирамжлалын баримт бичиг
 
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудалДаяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
Даяаршлын үеийн монголын нийгэм ба хөгжлийн асуудал
 
Б.Гансүх - НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ГИНЖИН ХЭЛХЭЭНИЙ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМ
Б.Гансүх - НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ГИНЖИН ХЭЛХЭЭНИЙ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМБ.Гансүх - НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ГИНЖИН ХЭЛХЭЭНИЙ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМ
Б.Гансүх - НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙН ГИНЖИН ХЭЛХЭЭНИЙ УДИРДЛАГЫН СИСТЕМ
 

франц улс

  • 1. Бие даах ажлын төлөвлөгөө Сэдэв: Франц улсын гадаад бодлого, дипломат харилцаа ОРШИЛ 1-ФРАНЦЫН ГАДАА ХАРИЛЦАА ДИПЛОМАТ АЖИЛЛАГААНЫ ОНЦЛОГ ДҮГНЭЛТ
  • 2. ОРШИЛ Францын гадаад бодлого, дипломат ажиллагаа бол орчин үеийн дэлхийн дипломат үйл ажиллагааны үндэс суурийг тавигчдын нэг бөгөөд өнөөдрийн дипломат ажиллагаанд асар их нөлөө үзүүлсэн билээ. Ийм учраас бид дипломат ажиллагааг судлахдааа юун түрүүнд Францын дипломат ажиллагаанаас эхлэх нь зүйн хэрэг билээ. Дипломат ажиллагааны анхны гурав нь олон жилийн турш английн, францын дорнынх байсан. Францын дипломат ажиллагаа бол Английнхийг бодвол бүр илүү, нарийн өвөрмөц онцлогтой. Мөн дипломат ажиллагааны үндэс суурь нь энэ улсаас эхэлсэн учраас бид юун түрүүнд Францын дипломат ажиллагаанаас эхлэх нь зөв юм. Францын дипломат алба нь гадаадын бусад орнуудын албатай харьцуулбал хамгийн том нь байлаа. XVIII зуунаас эхлэн франц хэл дипломатчдын хэл болж, тэр хүртэл дипломат бүх яриа хэлэлцээ явагдаж, бичиг баримтууд зохиогдож байсан латин хэлийг солисон юм. “Одоо дэлхийн дипломат үйл ажиллагаанд илүү удирдах үүрэг гүйцэтгээгүй францын дипломат үйл ажиллагаа нь зарим талаар илүү бишрэм юм.
  • 3. 1-ФРАНЦЫН ГАДАА ХАРИЛЦАА ДИПЛОМАТ АЖИЛЛАГААНЫ ОНЦЛОГ Францын дипломат ажиллагаа бол орчин үеийн дэлхийн дипломат үйл ажиллагааны үндэс суурийг тавигчдын нэг бөгөөд өнөөдрийн дипломат ажиллагаанд асар их нөлөө үзүүлсэн билээ. Дипломат ажиллагааны анхны гурав нь олон жилийн турш английн, францын дорнынх байсан. Францын дипломат ажиллагаа бол английнхийг бодвол бүр илүү, нарийн өвөрмөц анцлогтой. 1588 îíä III Õåíðè õààí ººðèéí òºðèéí íàðèéí áèчãèéí äàðãà íàðûí íýã Ëóè äå Ðåâîëä ãàäààä õýðãèéí àñóóäëûã ýðõëýí øèéäýõ ýðõ îëãîñîí íü íýã ¸ñîíäîî àíõíû ãàäààä õýðãèéí ñàéä áîëãîñîí õýðýã áàéâ. Òèéìýýñ ч Ôðàíö óëñ ãàäààä õýðãèéí ñàéäòàé áîëîõîîñîî ºìíº äèïëîìàòóóäòàé áàéñàí, ÃÕß-òàé áîëîõîîñîî óðüäààð ñàéäòàé áîëñîí ãýëöäýã. 1626 îíä Ëóè XIII õààíû Ãàäààä õýðãèéí ñàéä Êàðäèíàë Ðèøåëüå äýëõèéí õàìãèéí àíõíû ãàäààä õýðãèéí ÿàìûã áàéãóóëæýý. Êàðäèíàë Ðèøåëüå raison d‘état áóþó ¿íäýñíèé ýðõ àøèã ãýñýí îéëãîëòûã àíõ òîìú¸îëñоí. Үíäýñíèé ýðõ àøãàà äýýäëýí, ãàäààä óëñ îðíóóäòàé õàðèëöàõ áîäëîãûã íýãòãýí çàíãèäàõ áàéãóóëëàãà õýðýãòýé ãýæ ¿çñýíýýð ãàäààä õýðãèéí ÿàìûã àíõ áèé áîëãîæýý. ͺ㺺 òàëààð ýíý íü ò¿¿íèé “…Ýçýí õààíûõàà àëäðûã ãàäààä óëñ ã¿ðíèé äóíä áàéõ ¸ñòîé òºâøèíä íü õ¿ðòýë ºðãºæ ºãíº” õýìýýñýí àìëàëòàà áèåë¿¿ëýõ àëõìûí íýã áàéëàà. Êàðäèíàë Ðèøåëüåãèéí àчààð Ôðàíö óëñ Åâðîïûí òýðã¿¿ëýõ ã¿ðýí áîëñîí áºãººä, Åâðîïò ò¿¿íèé íºëºº îðîëöîîã¿é íýã ч ¿éë ÿâäàë áîëäîãã¿é áàéñàí ãýâýë õýòð¿¿ëýã áîëîõã¿é. Ôðàíöûí äèïëîìàò àëáà áóñàä óëñ ã¿ðí¿¿äýä ¿ëãýð äóóðèàë áîëæ áàéñàí òºäèéã¿é ôðàíö õýë ààæèì ààæìààð ëàòèí õýëèéã äèïëîìàò àæèëëàãààíààñ øàõàí ãàðãàñàí áàéíà. Êàðäèíàë Ðèøåëüåãèéí àчààð Ôðàíö óëñ Åâðîïûí òýðã¿¿ëýõ ã¿ðýí áîëñîí áºãººä, Åâðîïò ò¿¿íèé íºëºº îðîëöîîã¿é íýã ч ¿éë ÿâäàë áîëäîãã¿é áàéñàí ãýâýë õýòð¿¿ëýã áîëîõã¿é. Ôðàíöûí äèïëîìàò àëáà áóñàä óëñ ã¿ðí¿¿äýä ¿ëãýð äóóðèàë áîëæ áàéñàí òºäèéã¿é ôðàíö õýë ààæèì ààæìààð ëàòèí õýëèéã äèïëîìàò àæèëëàãààíààñ øàõàí ãàðãàñàí áàéíà. Ëóè XIV хаан Ôðàíöûí ãàäààä áîäëîãûã ººðèéí áèåýð óäèðäàí чèãë¿¿ëæ, ýëчèí ñàéäóóäààñ èðñýí ìýäýýã áèåчëýí óíøèæ òàíèëöäàã áàéæýý. Ãàäààä õýðãèéí ñàéä íü Òºðèéí çºâëºëèéí ºìíº àæëàà òàéëàãíàæ, õàðüöàíãóé öîìõîí á¿òýöòýé ÿàì, äèïëîìàò àæèëòíóóäàà õàðèóöíà.
  • 4. Òýð ¿åä Ôðàíöàä ýëчèí òºëººëºãчäèéã 3-4 æèëèéí õóãàöààòàé òîìèëæ, èòãýìæëýõ æóóõ áèчèã îëãîí, àæëûí óäèðäàìæ, íóóö õîëáîî áàðèõ øèôð çýðãýýð õàíãàäàã áàéâ. Ýëчèí ñàéä õ¿í ººðèéí àæèëòíóóäûã ñîíãîæ, öàëèí ï¿íë¿¿ã íü ººðºº õàðèóöàõ ¸ñòîé áàéñàí òóë àñàð èõ õºðºí㺠øààðäàãäàã áàéв. Ò¿¿íýýñ ãàäíà Ëóè XIV õààíû áàéíãà ºä¿¿ëæ áàéñàí äàéí áàéëäààíä чàìã¿é õºðºí㺠õýðýãòýé áàéñàí òóë Ãàäààä õýðãèéã ñàéä íü õóäàëäààíû äèïëîìàò àæèëëàãààíû àч õîëáîãäëûã îíöîëæ áàéæýý. Àíõàíäàà Ôðàíöûí ýëчèí ñàéäûí ÿàìäûã ºíäºð õýðãýì çýðýãòýé ñàíâààðòíóóä òýðã¿¿ëäýã áàéñàí áîë ààæèìäàà ýíý àëáà øàøíààñ àíãèä áàéõ áîëæýý.
  • 5.
  • 6.
  • 7. XVIII зуунаас эхлэн франц хэл дипломатчдын хэл болж, тэр хүртэл дипломат бүх яриа хэлэлцээ явагдаж, бичиг баримтууд зохиогдож байсан латин хэлийг солисон юм. Францын дипломат алба нь гадаадын бусад орнуудын албатай харьцуулбал хамгийн том нь байлаа. “Одоо дэлхийн дипломат үйл ажиллагаанд илүү удирдах үүрэг гүйцэтгээгүй францын дипломат үйл ажиллагаа нь зарим талаар илүү бишрэм юм. өөрийнхөө маяг заншлаар, өөрийнхөө омог бардам
  • 8. байдлын ачаар үндэсний дипломат ажиллагааны хэсэг болсон юм.” гэж нэг судлаач тэмдэглэжээ. Бүр 80-аад оны үед Францын ГХЯ эдийн засгийн харилцааны салбарт залуу дипломатчдыг идэвхтэй ашиглах болсон ба эдгээр мэргэжилтнийг үйлдвэрийн газрууд баяртай хүлээн авч, тэд ямагт амжилтанд хүрч байсн юм. Олон улсын хүрээллийг хайхрахгүй байж чадахгүй нэг ч байгууллага байхгүй. Энэ утгаараа дипломатчдын өмнө сайхан ирээдүй нээгдэж байна.” гэж тэмдэглэжээ. Францын дипломат ажиллагаа урт хугацааны гялалзсан баялаг түүхтэй. Их хамба лам Ришелье, дипломат ажиллагаа бол байнгын яриа хэлэлцээнд урьдаас зэхэж бэлдэж байдаг тасралтгүй үйл явц гэж хэлсэн анхны төрийн зүтгэлтнүүдийн нэг байлаа. Бүр XVII зууны эхээр тэрбээр дипломат үйл ажиллагааг амжилттай болгох зорилгоор олон нийтийн санаа бодлын ач холбогдлыг ойлгож, олон нийтийн санаа бодлыг харгалзан, түүнд нөлөөлөх нь зайлшгүй гэдэгт тулгуурлан суртал нэвтрүүлэг идэвхтэй явуулахад францын дипломатчдыг чиглүүлж байсан юм. Гадаад хэргийн яамны сайд асан А.Жюппе, Францын гадаад улс төрийн бодлого ба дипломат чиг шугамыг тодорхойлохдоо, Францын хувьд дэлхийн давцан дээр бие даасан үүрэг гүйцэтгэх нь зайлшгүй чухал болохыг нэгдүгээр зэрэгт тайвьсан. Тэрбээр ямар нэг улс орон дэлхийн тэргүүлэгч болох гэж санаархахын эсрэг байв. Улс орны тусгаар тогтнол түүний бүрэн эрхт байдлыг басамжлууллахгүй байхын төлөө францын диплотачид маш их анхаарч байдаг. Европын холбоо үүсэх үед “Европын эх орон” гэдэг лоозонг дэвшүүлж байсан. Де Голь энэ хоёр үгийг сольж “эх орнуудын европ” гэж олон улсын байгууллагыг нэрлэн, тэгснээр Францын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлыг онцолж байв. Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа францын дипломат ажиллагаа, Франц нь хүч чадлаараа их гүрэн бөгөөд хэзээд түүгээрээ байх тухай утга санааг агуулсан “ихэмсгийн бодлогыг” томъёолсон байна. Францын дипломат ажиллагаа хатуу чанд, бас зорилго чиглэлтэй. Бүр 1954- 1955 онд Ерөнхий сайд Мендес-Франс “сонголтын бодлого”-ыг зарласан билээ.
  • 9. Эхлээд франц дайны дараах бүх асуудлыг нэгэн зэрэг шийдвэрлэхийн төлөө байв. Бүгдийг нэгэн зэрэг хийж болохгүй, удирдана гэдэг бол сонголт хичнээн хэцүү бэрх байсан ч түүнийг хийнэ гэсэн үг гэж Мендес-Франс мэдэгдсэн юм. Хэлхээ холбоо тогтоохын үед францчууд түншийнхээ хүчин чадлыг хэзээ ч басамжилдаггүй. Тэд тэсгаар тогтнолоо хадгалах, буулт хийхгүй байхыг эрмэлздэг. Тэд хэлэлцээг хатуу чанд явуулж, ялалтанд найдаж, нөөц байр суурь баримталдаггүй. Францын дипломат харилцаа дур булаам сэтгэл татах хүчтэй байдаг. Францчууд өөрсдийгөө элит гэж үздэг. Ингэхийн үндэслэл нь францын шинжлэх ухаан, соёлын болон уран зураг, утга зохиол, философийн ололтууд бөгөөд хэрэв энэ тухай ярихгүй ч тэдэнд хэлбэл, санаа сэтгэлдээ түүхээрээ бахархаж байдаг. Мэдээж тэд түүх соёл, уран барилга мэддэг хүмүүсийг үнэлдэг гэдгийг тэдэнтэй ярьж байх үедээ мэдэж байх хэрэгтэй. Ффранцын дипломат албаны ажилтнуудыг олонтаа урван тэрслэх үзэлд буруутгадаг. Бүр германчуудын эзлэлтийн үед Францын гадаад хэргийн сайд П.Лаваль францын засгийн газрын тэргүүн болж, 750 мянган франц ажилчдыг Герман руу явуулах ажлыг зохион байгуулж байсан юм. 1945 онд тэрбээр эх орноосоо урвасан хэргээр францын Дээд шүүхээр яллагдаж, цаазлагдсан байна. Францын элчин сайдын яамны бүрэлдэхүүн нь гойд хүчтэй, эдгээр мэргэжлийн дипломатчид нь хамгийн өндөр зэрэглэлийнх байдаг. Тэдгээрийн дотроос Ф.Понсэ, Л.Ноэля, П ба Ж.Камбонууд, фашистын аллагад өртсөн гадаад хэргийн сайд Барту нарыг нэрлэж болно. Францын дипломатчдын дотор олон нэрт зохиолчид байсан юм. Францын дипломат ажиллагааны баримт бичгүүн уран яруу, хэллэг сайн, нарийн няхуур боловсруулагдсан байдаг. Үүний зэрэгцээ өргөн агуулгаараа ялгарч байдгийн учир энэ юм. Тэдний нэр хаягаар ирсэн сайхан утга агуулгатай бичгийг францчууд үнэлдэг.
  • 10. “Францчуудын үг яриа нь ажил хэргийн угтвар болохоос гадна, түүнийг заавал дагавар бас орлох үүргийг гүйцэтгэж байдаг” гэж энэ орны дипломатчдыг сайн мэддэг нэгэн элчин сайдын яамны зөвлөх бичсэн байна. Äèïëîìàò àæèëëàãààíû òóõàé õàìãèéí àíõíû ãàðûí àâëàãûã Ôðàíöûí äèïëîìàò Ôðàíñóà äå Êàëëиåð 1716 îíä òóóðâèжээ. “Ãàäààä óëñ ã¿ðí¿¿äòýé ÿðèà õýëýëöýý õèéõ àðãà õýðýãñëèéí òóõàé” (De la manière de négocier avec les souverains) õýìýýõ ýíýõ¿¿ íîì äèïëîìàò àæèëëàãààíû òóõàéí ñîíãîäîã á¿òýýëä òîîöîãäîæ, ºíººã õ¿ðòýë äýëõèéí äèïëîìàòóóäûí øèðýýíèé íîì áîëñîí õýâýýð áàéна. Францын дипломат үйл ажиллагааны онцлог шинж чанаруудаас дурьдвал, францын дипломатчид урьдчилсан тохиролцоонд ихээхэн анхаарал хандуулдаг, дараа нь асуудлыг эцэслэн шийдвэрлэхийн тулд аливаа асуудлыг урьдаар хэлэлцэх, магадгүй салангид хэлэлцэхийг хичээж байдаг. Тэд маш эелдэг, ялдам, сайн санаатай, алиалж хошигнох дуртай, гэлээ ч асуудлыг ноцтой хэлэлцэх үед сөргөлдөх арга хэлбэрээс зайлдаггүй талтай. Äèïëîìàò àæèëëàãààíû òóõàé õàìãèéí àíõíû ãàðûí àâëàãûã Ôðàíöûí äèïëîìàò Ôðàíñóà äå Êàëëиåð 1716 îíä òóóðâèжээ. Де Каллиер худал хэлэхийг яриа хэлэлцээний арга барил болгох явдлыг шийдвэртэй няцааж байсан: “Хууран мэхлэх явдал бол мөн чанартаа хэлэлцээ хийж буй хүний ухаан дутуугийн илэрхийлэл. Амжилтад хүрэх гэж хэзээ ямагт худал хуурмаг арга барил хэрэглэж ирсэн нь нууц биш. Худал хуурмаг явдал хэзээ ямагт хортой үр дагавартай байснаар барахгүй, дипломат ажиллагаанд заль мэхээр олсон гойд амжилт үндэс суурь муутай байдаг. Өндөр оюун билэгт тулгуурлан амжилттай явуулсан шударга хэлэлцээ хожим дахин яриа хэлэлцээ хийхэд дипломат хүнд үлэмж их давуу талыг бий болгоно.” гэж бичиж байв. Де Каллиер дипломат хүнд шударга зан чанараас гадна хурц оюун ухаан туйлын чухал гэдгийг бүтээлдээ олонтаа онцолсныг дурдах нь зүйтэй.
  • 11. Тэрээр “Хилийн чанадад гаргасан алдааг тэр болгон засч болдоггүй учир хурц оюун ухаангүй хүн алдааг нь залруулж болох эх нутагтаа ажилласан нь дээр” гэж үзэж байв Тэдний арга маягийн бас хоёр онцлогийн эхнийх нь арга барилын янз бүрийн байдал. Францын нэг янзын дипломатчид ба улс төрийн зүтгэлтнүүдтэй ярилцаж, хэлхээ холбоо тогтооход элитийн өнгө аясиай байхад, мөн тэр сэдвээр өөр төлөөлөгчидтэй ярилцахад огт өөр аястай байдаг. Хоёр дахь онцлогийн талаар Оксфордын профессор Т.Зелдин мэдлэг боловсролоороо, соёлоороо, түүнчлэн улс төрийн үзэл бодлоороо францчуудын хооронд маш их ялгаа бий. Эдгээр ялгаа нь мэдэгдэж байна. Ийм учраас харилцан ярилцагч бүрдээ маш анхааралтай хандвал зохино, түншээ сайн таниж байж л түүнтэй харилцах тактикийг боловруулах хэрэгтэй гэж тэмдэглэжээ. Францад удаан ажиллаж, түүнийг сайн мэдэх болсон дипломатчид: хальсыг нь хуулж, нүүр хагарах хэрэгтэй. Тэгсэн цагт та итгэлтэй сайн харилцаа тогтоох болно гэж ярьдаг. Францчууд ангичуудыг бодвол мэдээжээр тийм хүйтэн хандана. Францын нийгмийн дээд давхрага ямар нэг байдлаар ангиличуудыг санагдуулах боловч харин эгэл жирийн францчуудтай харилцаа холбоо тогтооход чөлөөтэй. Францын дипломатчид болон түшмэлүүд хэлхээ, холбоо, яриа хэлэлцээнд германчууд болон италичуудыг бодвол илүү хуучинсан ханддаг. Нэгдүгээрт: Тэд зиндаархах, хэлхээ холбоо тогтоохдоо дэв зэрэг цол, хэргэм харгалзана. Хоёрдугаарт: Тэд хэлхээ холбоонд маш сонголттой ханддаг. Та тэдэнд хэрэгтэй бол тэд тантай хэлхээ холбоо тогтооно. Тэдэнд сонирхол байхгүй бол тэд шууд л хэлхээ холбоогоо тасална. Ямарч хэрэггүй хэлхээ холбоо ашиггүй гэсэн зарчим баримталдаг. Гуравдугаарт: Тэд хүмүүсийг гэртээ урих дургүй. Үүнийг зөвхөн онцгой тохиолдол эсвэл өндөр зиндааны хэмжээнд харилцахад, эсвэл эцсийн зайлшгүй шаардлага гарсан тохиолдолд хийдэг. Бүх хэлхээ холбоо ажлын өдөр, цагт
  • 12. явагддаг. Долоо хоногийн төгсгөл баасан гаригийн хоёрдахь хагасаас эхэлж, зөвхөн амрах, гэр орондоо байх, зугаацахад зориулагддаг. Хэлхээ холбоо ихэнхдээ ширээний ард тогтоогддог. Хоол ундыг ялангуяа дарсыг шүүмжилдэггүй. Парист томоохон байшингууд өөрийн гэсэн шошготой, дарсны зоориудтай байдаг. Хэрэв та эзний дарсыг магтах юм бол түүнтэй харилцаа тогтоох анхны алхам гэж үздэг. Ôðàíöûí äèïëîìàòóóäûí ººð íýã îíöëîã íü ñóóãàà îðíûõîî àðä ò¿ìíèé ã¿íä îðæ àæèëëàõûã íýëýýä чóõàëчèëäàã. Ýíý òàëààð Ôðàíöûí íýðò äèïëîìàò Æþëü Êàìáîí á¿ð 1926 îíä áèчèæ, ºíººäðèéã õ¿ðòýë äýëõèéí îëîí äèïëîìàòûí ãàðûí àâëàãà áîëñîîð èðñýí “Äèïëîìàò” õýìýýõ á¿òýýëäýý: “Àëèâàà óëñûã òàíüæ ìýäíý ãýäýã ò¿¿íèé ç¿ðõ ñýòãýëä íýâòýðч, îþóí ñàíààíûõ íü îðчèíä àìüäàðч, ãàäààä áîäëîãî íü äîòîîä íºõöºë áàéäàëòàéãàà õýðõýí óÿëäàæ áóéã îéëãîõ чàäâàðòàé áàéíà ãýñýí õýðýã. Èíãýõèéí òóëä ýëчèí ñàéä õ¿í çºâõºí ñàéä íàð, óëñ òºðèéí ç¿òãýëòí¿¿äòýé õàðèëöàõ íü õàíãàëòòàé áóñ. Äýìèé þì øèã ñàíàãäàõ ÿðèàíààñ ч àæèë õýðãèéí óóëçàëòààñ èë¿¿ èõ ç¿éë îëæ ìýäýõ òîõèîëäîë îëîí áèé.” õýìýýí îíöîëñîí байдаг. Ò¿¿íýýñ ãàäíà, Ôðàíö äèïëîìàòóóäûí òóéëààñ ýðõýìëýäýã ººð íýã ç¿éë áîë ýíãèéí äàðóó áºãººä ¿íýíч øóäàðãà áàéõ ÿâäàë þì. Âåíàä ñóóæ áàéñàí Ôðàíöûí ýëчèí ñàéä Äþ Ëþê ã¿íòýí: “Õýðýâ íàäàä ººðèéíõºº òóõàé ÿðèõ çàâøààí òîõèîëäâîë ìèíèé чèí õ¿ñýë áîë ýíãèéí äàðóó áºãººä ¿íýíч øóäàðãà áàéõ ÿâäàë þì…Èëýí äàëàíã¿é áàéõ ãýäýã á¿õ öàã ¿åèéí äèïëîìàòóóäàä õàìãèéí ¿íýòýé ç¿éë áàéñààð èðñýí... Êàëлиåð õ¿ðòýë “Ýëãýìñýã áàé. Õ¿éòýí õºíäèé áàéõàà çàéëñõèé. Íóóöëàã áàéõ ãýäýã ÿìàð ч àøèãã¿é” ãýæ çºâëºñºí áàéäàã” õýìýýí íýãýí çàõèàíäàà áичñýí байдаг. Ôðàíö óëñûí Ãàäààä áà Åâðîïûí õýðãèéí ÿàìны үйл ажиллагааны Ýðõýì çîðèëãî:  Ôðàíöûí Ãàäààä áà Åâðîïûí õýðãèéí ÿàì (ÃÅÕß) íü Ôðàíöûí çàñàã çàõèðãààíû íýí ýðòíèé ò¿¿õòýé ÿàìäûí нэг юм. ÃÅÕß-íû ýðõýì çîðèëãî íü:
  • 13.  Åðºíõèéëºã÷ áîëîí Çàñãèéí ãàçðûã îëîí óëñûí õàðèëöàà áîëîí ãàäààä óëñ îðíóóäàä ãàð÷ áóé ººð÷ëºëòèéí òàëààð ìýäýýëëýýð õàíãàõ,  Ôðàíö óëñûí ãàäààä áîäëîãûã òîäîîõîéëîõ,  Òóñ óëñûí ãàäààä ¿éë àæèëëàãààã óÿëäóóëàí çîõèöóóëàõ, õºòëºí ÿâóóëàõ,  Ãàäààä óëñ îðíóóäàä Ôðàíöûí õàðüàò èðãýä áîëîí Ôðàíöûí àøèã ñîíèðõëûã õàìãààëàõ,  Ãàäààäàä Ôðàíöûí ñî¸ë, øèíæëýõ óõààíûã ò¿ãýýí äýëãýð¿¿ëýõ,  Õºãæèæ áóé îðíóóäòàé ýâ ñàíààíû íýãäýëòýé áàéõ çýðýã áîëíî. ÃÅÕß íü ìàø ºðãºí õ¿ðýýòýé äèïëîìàò áà êîíñóëûí ñ¿ëæýýã àøèãëàí ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëäàã:  158 ÝÑß,  îëîí óëñûí áàéãóóëëàãûí äýðãýäýõ 17 ÁÒÃ,  96 Åðºíõèé êîíñóëûí áîëîí êîíñóëûí ãàçàð,  127 êîíñóëûí õýëòýñ Ýíä íèéò 16500 àæèëòàí àæèëëàäàã áºãººä ãàäààäàä áàéãàà òºëººëºãчèéí ãàçðóóäàä 5540 îðîí íóòãèéí èðãýä àæèëëàäàã þì. ДҮГНЭЛТ Бид Францын гадаад харилцаа, дипломат ажиллагааг судалснаар тэр том гүрэн дипломат ажиллагаагаа яаж явуулдаг мөн ямар их няхуур нямбай ажилладаг талаар мэдэхийн сацуу хэрхэн хоорондоо сайн харилцаа тогтоох мөн үг яриагаараа ажил албаа зохицуулдаг зэрэг их зүйлийг мэдэх блолмжтой юм. Мөн тэдний ажиллах арга маягийн талаар суралцах боломж бүрдэж байгаа юм аа. Франц улс нь дипломат албан хаагчдаа маш өндөр шалгуураар сонгодог бөгөөд энэ нь тус улс дипломат ажиллагаандаа хэрхэн анхаарч байгаагийн илрэл болж байна.