Sadqay ka Inam -( सदक़े का इनआम )

62
E-mail : translation.baroda@dawateislami.net
S¢ÎÜGUï ÜU¢§‹¥G¢}¢
Ðïà¢ÜUà¢:}¢…çH„ï¥H}¢ÎèÝ¼éH§çË}¢Ä²¢(Î¢’±¼ï§SH¢}¢è)
çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè Îé¥GG¢
¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜUG¢çÎÚè Ú-…G±è
ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜGU ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ïæ Îè ãé§ü
Îé¥GG¢ ÐÉG Hèç…²ï …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J Îé¥GG¢ ²ïã ãñ :
¼…ü}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU ÎÚ±¢…Gï ¶¢ïH Îï
¥¢ñÚ ã}¢ ÐÚ ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢ ! »ï ¥G…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢éÁG¢éx¢èü ±¢Hï J
Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J
çÜGU²¢}¢¼ ÜUï Ú¢ï…G ãG„Ú¼
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢ ãG„Ú¼
çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ©„ ÜU¢ï ã¢ïx¢è ç…„ï Îé‹²¢ }¢ïæ §GË}¢ ãG¢ç„H ÜUÚÝï ÜU¢
}¢¢ñÜGU¥G ç}¢H¢ }¢x¢Ú ©„ Ýï ãG¢ç„H Ý çÜU²¢ ¥¢ñÚ ©„ à¢wG„ ÜU¢ï ã¢ïx¢è ç…„
Ýï §GË}¢ ãG¢ç„H çÜU²¢ ¥¢ñÚ Îê„Ú¢ïæ Ýï ¼¢ï ©„ „ï „éÝ ÜUÚ ÝzG¥G ©Æ¢²¢
HïçÜUÝ ©„ Ýï Ý ©Æ¢²¢ (²¢’Ýè ©„ §GË}¢ ÐÚ ¥G}¢H Ý çÜU²¢)
¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢
Ï¢ÜUGè¥G
± }¢x¢GçÈGUÚ¼
13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.
A-1
çÜU¼¢Ï¢ ÜïU ¶GÚèÎ¢Ú }¢é¼±Á…ïã ã¢ïæ
çÜU¼¢Ï¢ ÜUè ¼GÏ¢¢¥G¼ }¢ïæ Ýé}¢¢²¢æ ¶GÚ¢Ï¢è ã¢ï ²¢ „ÈGUãG¢¼ ÜU}¢ ã¢ïæ ²¢ Ï¢¢§ô‹Çx¢
}¢ïæ ¥¢x¢ï ÐèÀï ã¢ï x¢» ã¢ïæ ¼¢ï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï L…ê¥G ÈGUÚ}¢¢§²ï J

63
}¢Á¢çHS¢ï¼Ú¢çÁ¢}¢(çã‹Îè-x¢éÁ¢Ú¢¼è)Î¢’±¼ï§SH¢}¢è
¼ÏHèx¢ïG ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï „é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ ç„²¢„è
¼ãGÚèÜU Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè }¢Á¢çHS¢ “¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢” Ýï ²ïã
çÚS¢¢H¢ “S¢ÎÜGïUÜU¢§‹¥G¢}¢” ©Îêü …GÏ¢¢Ý }¢ïæ Ðïà¢ çÜU²¢ ãñ J
}¢Á¢çHS¢ï ¼Ú¢çÁ¢}¢, Ï¢Ú¢ïÇ¢ (çã‹Îè-x¢éÁ¢Ú¢¼è) Ýï §„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï
çã‹Î (INDIA) ÜUè Ú¢çcÅî² |¢¢¯¢ “çã‹Îè” }¢ïæ ÚS}¢éH ¶G¼G (HèçÐ²¢æ¼Ú)
ÜUÚÝï ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ÜUè ãñ [|¢¢¯¢æ¼Ú Ýãèæ Ï¢çËÜU ç„ÈüGU HèçÐ²¢æ¼Ú
²¢’Ýè …GÏ¢¢Ý (Ï¢¢ïHè) ¼¢ï ©Îêü ãè ãñ …Ï¢ çÜU HèçÐ (çH¶¢§ü) çã‹Îè Ú¶è ãñ]
¥¢ñÚ }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï à¢¢»¥G ÜUÚ±¢²¢ ãñ J
§„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ çã‹Îè ÚS}¢éH ¶G¼G ÜUÚ¼ï ãé±ï ÎÁ¢ïü Á¢ñGH }¢é¥G¢}¢H¢¼ ÜU¢ï
Ðïà¢ï ÝÁ¢GÚ Ú¶Ýï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè x¢§ü ãñ :-
1 ÜU}¢¢ï Ï¢ïà¢ ÎS¢(10)
}¢Ú¢çãGH „Ú ¥‹…¢}¢ çÎ²ï x¢» ãñæ, …¢ï ²ïã ãñæ :-
(1) ÜU}Ð¢ïô…Gx¢ (2) „ïôÅx¢ (3) ÜU}Ð²êÅÚ ¼ÜGU¢Ï¢éH (4) ¼ÜGU¢Ï¢éH çÏ¢H çÜU¼¢Ï¢
(5) ô„x¢H ÚèôÇx¢ (6) ÜU}Ð²êÅÚ ÜUÚïvà¢Ý (7) ÜUÚïvà¢Ý ™ïôÜUx¢ (8) ÈGU¢§ÝH
ÚèôÇx¢ (9) ÈGU¢§ÝH ÜUÚïvà¢Ý (10) ÈGU¢§ÝH ÜUÚïvà¢Ý ™ïôÜUx¢ J
2 ÜGUÚèÏ¢éSS¢¢ñ¼G (²¢’Ýè ç}¢H¼è Û¢éH¼è ¥¢±¢Á¢G ±¢Hï) ãéGMÈGU ÜïU ¥¢ÐS¢è
§}¢ç¼²¢Á¢G (²¢’Ýè ÈGUÜüGU) ÜU¢ï ±¢Á¢ïGãG ÜUÚÝï ÜïU çH²ï çã‹Îè ÜïU ™‹Î }¢wGS¢êS¢
ãéGMÈGU ÜïU ÝèÓ¢ï Ç¢õÅ ( æ) Hx¢¢Ýï ÜU¢ wG¢éS¢êS¢è »ãç¼}¢¢}¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ çÁ¢S¢ ÜUè
¼zG„èHè }¢¢’Hê}¢¢¼ ÜïU çH²ï ¼Ú¢çÁ¢}¢ Ó¢¢ÅüÜU¢ Ï¢x¢G¢ñÚ }¢é¼G¢H¥G¢ ÈGUÚ}¢¢§²ïæ J
3 çã‹Îè ÐÉGÝï ±¢H¢ïæ ÜU¢ï „ãGèãG ©Îêü ¼HzGÈéUG…G |¢è çã‹Îè ÐÉGÝï ãè }¢ïæ ãG¢ç„H
ã¢ï …¢»æ §„ çH²ï ¥¢„¢Ý }¢x¢Ú ¥SH ©Îêü Héx¢G¼ ÜïU ¼HzGÈéUG…G ÜïU »GïÝ }¢é¼¢çÏ¢ÜGU
ãè çã‹Îè-…¢ïÇ‡¢è Ú¶è x¢§ü ãñ ¥¢ñÚ Ï¢¼G¢ñÚï …GMÚ¼ Ï¢íïÜïUÅ }¢ïæ ©Îêü HzG…G çãÁ…ï
ÜïU „¢ƒ »ï’Ú¢Ï¢ Hx¢¢ ÜUÚ Ú¶¢ x¢²¢ ãñ J Ýè…G ©Îêü ÜïU }¢ÈGU¼êãG (…GÏ¢Ú ±¢Hï)
ãGÈüGU ÜU¢ï ±¢…ïGãG ÜUÚÝï Üï UçH²ï çã‹Îè ÜïU ¥ÿ¢Ú (ãGÈüGU) ÜïU ÐãHï Çïà¢ (-) ¥¢ñÚ
„¢çÜUÝ (…ÁG}¢ ±¢Hï) ãGÈüGU ÜU¢ï ±¢…GïãG ÜUÚÝï ÜïU çH²ï çã‹Îè ÜïU ¥ÿ¢Ú (ãGÈüGU)
ÜïU Ýè™ï ¶¢ïÇG¢ ( ì ) §çS¼’}¢¢H çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J }¢¯HÝ ©G-H}¢¢ ( ) }¢ïæ
“-H” }¢ÈGU¼êãG ¥¢ñÚ ÚãìG}¢ ( ) }¢ïæ “ãìG” „¢çÜUÝ ãñ J
A-2

64
4 ©Îêü }¢ïæ HzG…G ÜïU Ï¢è™ }¢ïæ …ã¢æ ÜUãèæ »ïGÝ „¢çÜUÝ ( ) ¥¢¼¢ ãñ ©„ ÜUè
…x¢ã ÐÚ çã‹Îè }¢ïæ ô„x¢H §‹±ÅüïÇ ÜU¢õ}¢¢ (’) §çS¼’}¢¢H çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J
…ñ„ï : Î¢’±¼ ( )
5 ¥GÚÏ¢è-ÈGU¢ÚS¢è }¢¼Ý ÜïU „¢ƒ „¢ƒ ¥GÚÏ¢è çÜU¼¢Ï¢¢ï´ ÜïU ãG±¢H¢…¢¼
|¢è ¥GÚÏ¢è ãè Ú¶ï x¢» ãñæ …Ï¢ çÜU “1”, “6”
¥¢ñÚ “5” ±x¢ñGÚ¢ ÜU¢ï |¢è ¥GÚÏ¢è ãè }¢ï´ Ú¶¢ x¢²¢ ãñ J
§„ çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è-Ï¢ïà¢è ²¢ x¢G-H¼Gè
Ð¢»æ ¼¢ï }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ ÜU¢ï (Ï¢ …GÚè¥G» }¢v¼êÏ¢, e-mail ²¢
sms) }¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ¯±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J
-: Ú¢çÏ¢¼G¢ :-
}¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢, }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)
}¢ÎÝè }¢ÜüU…G, ÜGU¢ç„}¢ ã¢H¢ }¢çS…Î, „õÜU‹Ç zGH¢õÚ,
Ý¢x¢Ú ±¢ÇG¢ }¢õÝ Ú¢õÇ, Ï¢Ú¢ïÇ¢, x¢é…Ú¢¼, ¥H çã‹Î
Mo. + 91 9327776311
A-3
©Îêü „ï çã‹Îè (ÚS}¢éH ¶G¼G) ÜU¢ ¼Ú¢ç…}¢ ™¢Åü
¥ =Ï¢ =|¢ =Ð =ÈU =¼ =
ƒ =Å =¯ =… =Û¢ =
ãG =¶G =Î =Ç ={ =
Ú =
à¢ =
É =
…G=
ÉG =
¼G =
…G =
¥G =
ÈGUU=ÜGU =
„=
ÜU =¶=
± =ã =² =
- =ç = ê =è =ììììì =
}¢ =
ÇG = …G =
…G =
…G =
’ =x¢G =x¢ =
H =Ý =
é =
„ =
Æ =
¢ =
Í¢ =

1
ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼
S¢ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, Ú¢ãG¼ï ÜGUËÏ¢¢ï S¢èÝ¢ 6
ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï ¥G¢Hèà¢¢Ý ãñ : Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Úï Ý¢}¢ }¢¥G à¢Ý¢wG¼
(ÐãÓ¢¢Ý) }¢éÛ¢ ÐÚ Ðïà¢ çÜU²ï Á¢¢¼ï ãñ´ çHã¢Á¢G¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ¥ãGS¢Ý
(²¢’Ýè wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼ ¥ËÈGU¢Á¢G }¢ï´) ÎéMÎï Ð¢ÜU ÐÉG¢ï J(2)
S¢ÎÜïGU ÜU¢ §‹¥G¢}¢
}¢‹ÜGUêH ãñ çÜU »ÜU }¢Ú¼Ï¢¢ ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ }¢¢ñH¢
}¢éçàÜUH ÜéUà¢¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼üÁ¢G¢ O
1 }¢éÏ¢çËHx¢Gï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ± çÝx¢Ú¢Ýï }¢ÜüUÁ¢Gè }¢Á¢çHS¢ï à¢êÚ¢ ãGÁ¢GÚ¼ï
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç}¢Î ãG¢Á¢è }¢éãG}}¢Î §G}¢Ú¢Ý ¥Gœ¢G¢Úè Ýï ²ïã Ï¢²¢Ý
çS¢. 2006 §üG. ÜU¢ï ¼ÏHèx¢Gï ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU
Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ¥G¢H}¢è }¢ÎÝè }¢ÜüUÁ¢G ÈñGUÁ¢G¢Ýï }¢ÎèÝ¢ Ï¢¢Ï¢éH }¢ÎèÝ¢ (ÜUÚ¢Ó¢è)
}¢ï´ S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Úï §Á¢ç¼}¢¢¥G }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢²¢ J 26 S¢ÈGULH }¢éÁ¢GzGÈGUÚ çS¢. 1434 çã. Ï¢
}¢é¼G¢çÏ¢ÜGU 9 Á¢‹±Úè çS¢. 2013 §üG. ÜU¢ï Á¢GMÚè ¼Ú}¢è}¢ ± §Á¢G¢ÈïG U ÜïU Ï¢¢’Î
¼ãGÚèÚè S¢êÚ¼ }¢ï´ Ðïà¢ çÜU²¢ Á¢¢ Úã¢ ãñ J
(à¢¢ï’Ï¢» ÚS¢¢§Hï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è, }¢Á¢çHS¢ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢)
S¢ÎÜGï ÜU¢ §‹¥G¢}¢(1)

2
ÜïU ÜU¢à¢¢Ý» ¥vGÎS¢ }¢ï´ Ð¢æÓ¢ ¥ÈGUÚ¢Î ‰¢ï, }¢¢ñH¢ }¢éçàÜUH
ÜéUà¢¢ 5 ¶G¢¼êÝï Á¢‹Ý¼, à¢ãÁ¢G¢çÎ²ï ÜU¢ñÝñÝ,
S¢çÄ²Î¼éç‹ÝS¢¢ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²Î¼éÝ¢ ÈGU¢ç¼G}¢¢ C, ãGS¢ÝñÝï
ÜUÚè}¢ñÝ E ¥¢ñÚ ¥¢Ð ÜU¢ »ÜU xG¢éH¢}¢ ãG¢çÚ¯, S¢Ï¢í¢ï
çÚÁ¢G¢ ÜïU ÐñÜUÚ §Ý ÝéÈGUêS¢ï ÜéUGÎçS¢Ä²¢ ÜïU ÈGURGU ÜU¢ ¥G¢H}¢ ²ïã ‰¢¢
çÜU ¼èÝ çÎÝ S¢ï çÜUS¢è Ýï ÜéUÀ Ý ¶¢²¢ ‰¢¢ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ¶G¢¼êÝï
Á¢‹Ý¼ C Ýï }¢¢ñH¢ }¢éçàÜUH ÜéUà¢¢ O
ÜU¢ï ¥ÐÝ¢ »ÜU çHÏ¢¢S¢ çÎ²¢ ¼¢çÜU ±¢ïã §S¢ï ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ ÜïU ¶¢Ýï
ÐèÝï ÜïU çH²ï ÜéUÀ Hï ¥¢»æ J ¥¢Ð 5 çHÏ¢¢S¢ Hï ÜUÚ
Ï¢¢Á¢G¢Ú ÜUè ¼GÚÈGU Ó¢H çÎ²ï ¥¢ñÚ Àï çÎÚã}¢ }¢ï´ ©S¢ï ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ
çÎ²¢, ±¢ÐS¢è ÐÚ çÜUS¢è Ýï ¥ËH¢ã1 ÜïU Ý¢}¢ ÐÚ }¢ÎÎ ÜU¢
S¢é±¢H çÜU²¢ ¼¢ï }¢¢ñH¢ }¢éçàÜUH ÜéUà¢¢ O Ýï
¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜïU |¢Ú¢ïS¢ï ÐÚ ¼}¢¢}¢ çÎÚã}¢ Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ Îï çÎ²ï ¥¢ñÚ
wG¢éÎ S¢Ï¢í¢ï ÚÁ¢G¢ ÜU¢ Î¢}¢Ý ã¢‰¢ }¢ï´ çH²ï ±¢ÐS¢è ÜUè Ú¢ã Hè J
|¢êÜïU Úã ÜïU wG¢éÎ ¥¢ñÚ¢ï´ ÜU¢ï ç¶H¢ Îï¼ï ‰¢ï
ÜñUS¢ï S¢¢çÏ¢Ú ‰¢ï }¢éãG}}¢Î ÜïU Í¢Ú¢Ýï ±¢Hï
Ú¢S¼ï }¢ï´ »ÜU à¢wGS¢ ÜU¢ï ª´ÅÝè çH²ï ¶ÇGï Îï¶¢, çÁ¢S¢ Ýï
¥¢Ð 5 S¢ï ¥GÁ¢üG ÜUè : ²¢ ¥Ï¢H ãGS¢Ý ! (²ïã }¢¢ñH¢
}¢éçàÜUH ÜéUà¢¢ O ÜUè ÜéU‹²¼ ãñ) ªæÅÝè ¶GÚèÎï´x¢ï ?
§Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : v²êæ Ýãè´ ! çÜU¼Ýï ÜUè ãñ ? ©S¢ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè :
100 çÎÚã}¢ ÜUè J ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ïÚï Ð¢S¢ ÚÜGU}¢ Ýãè´ ãñ J Ï¢ïÓ¢Ýï ±¢H¢
ÜUãÝï Hx¢¢ : ©{¢Ú ¶GÚèÎ HèçÁ¢²ï Á¢Ï¢ ÚÜGU}¢ ¥¢» ¼¢ï ¥Î¢ ÜUÚ
ÎèçÁ¢²ïx¢¢ J ÈGUÚ}¢¢²¢ : Ï¢ãé¼ wG¢êÏ¢ ! Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ¥¢Ð 5 Ýï

3
100 çÎÚã}¢ ©{¢Ú }¢ï´ ±¢ïã ªæÅÝè ¶GÚèÎ Hè ¥¢ñÚ ¥¢x¢ï Ï¢ÉGï ¼¢ï
ÜéUÀ ÈGU¢çS¢Hï ÐÚ »ÜU ¥¢ñÚ à¢wGS¢ ç}¢H¢ çÁ¢S¢ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : ²¢
¥Ï¢H ãGS¢Ý ! ªæÅÝè Ï¢ïÓ¢ï´x¢ï ? ÈGUÚ}¢¢²¢ : v²êæ Ýãè´ ! ÐêÀ¢ :
çÜU¼Ýï ÜUè ¶GÚèÎè ? ÈGUÚ}¢¢²¢ : 100 çÎÚã}¢ ÜUè J ÜUãÝï Hx¢¢ :
60 ÝzG¥G Hï ÜUÚ Ï¢ïÓ¢ ÎèçÁ¢²ï J ÈGUÚ}¢¢²¢ : Ï¢ãé¼ wG¢êÏ¢ ! Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
¥¢Ð Ýï ±¢ïã ªæÅÝè 160 çÎÚã}¢ }¢ïæ ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ Îè J ¥¢x¢ï Ï¢ÉGï
¼¢ï Ï¢ïÓ¢Ýï ±¢H¢ ç}¢H¢ çÁ¢S¢ Ýï ¥¢Ð ÜU¢ï ¶G¢Hè ã¢‰¢ Îï¶ ÜUÚ ÐêÀ¢ :
±¢ïã ªæÅÝè ÜUã¢æ x¢§ü ? v²¢ Ï¢ïÓ¢ Îè ? ÈGUÚ}¢¢²¢ : ã¢æ ! Ï¢ïÓ¢ Îè J ÐêÀ¢
çÜU¼Ýï }¢ï´ ? Ï¢¼¢²¢ : 160 çÎÚã}¢ }¢ï´ J ¥GÁ¢üG ÜUè : }¢ïÚï 100
}¢éÛ¢ï H¢ñÅ¢ ÎèçÁ¢²ï J ¥¢Ð Ýï ©S¢ ÜïU 100 çÎÚã}¢ ©S¢ï H¢ñÅ¢ çÎ²ï
¥¢ñÚ Ï¢çÜGUÄ²¢ 60 çÎÚã}¢ Á¢¢ ÜUÚ ¶G¢¼êÝï Á¢‹Ý¼ C ÜU¢ï
¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ çÎ²ï, ¥¢Ð C §¼Ýï çÎÚã}¢ Îï¶ ÜUÚ ãñGÚ¢Ý
ã¢ï x¢§æü ! v²êæçÜU Á¢¢ï çHÏ¢¢S¢ ¥¢Ð Ýï çÎ²¢ ‰¢¢ ±¢ïã §¼Ý¢ ÜGUè}¢¼è
Ý ‰¢¢ çÜU 60 çÎÚã}¢ }¢ïæ çÏ¢ÜU¼¢, çHã¢Á¢G¢ ¥¢Ð C Ýï
ÐêÀ¢ : ²ïã 60 çÎÚã}¢ ÜUã¢æ S¢ï ¥¢» ? ¼¢ï }¢¢ñH¢ }¢éçàÜUH ÜéUà¢¢
O Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñ´ Ýï Àï çÎÚã}¢¢ï´ ÜïU Á¢GÚè»G
¥ËH¢ã 1 ÜïU S¢¢‰¢ ç¼Á¢¢Ú¼ ÜUè (çÜU ©S¢ ÜUè Ú¢ã }¢ï´ Àï
çÎÚã}¢ S¢ÎÜGU¢ çÜU²ï ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ï 6 ÜïU 60 H¢ñÅ¢ çÎ²ï) ¥x¢Hï
Ú¢ïÁ¢G }¢¢ñH¢ }¢éçàÜUH ÜéUà¢¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼üÁ¢G¢, à¢ïÚï wG¢éÎ¢
O S¢ÚÜU¢Úï Á¢Gè ±ÜGU¢Ú, çÏ¢§ÁGÝï ÐÚ±Ú Îx¢¢Ú Î¢ï
¥G¢H}¢ ÜïU }¢¢çHÜU¢ï }¢éwG¼¢Ú 6 ÜUè ç¶GÎ}¢¼ï
}¢éÏ¢¢ÚÜU¢ }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ãé±ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝ¢ S¢¢Ú¢ ±¢çÜGU¥G¢ ¥GÁ¢üG çÜU²¢ ¼¢ï
¥ËH¢ã 1 ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» xG¢é²êÏ¢ 6 Ýï

4
§Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï ¥GHè ! v²¢ ¼é}¢ Á¢¢Ý¼ï ã¢ï çÜU ÜUH ÜU¢ }¢é¥G¢}¢H¢
v²¢ ‰¢¢ ? ¥GÁ¢üG ÜUè : (²¢’Ýè ¥ËH¢ã 1
¥¢ñÚ ©S¢ ÜU¢ ÚS¢êH 6 wG¢êÏ¢ Á¢¢Ý¼ï ãñ´) ¼¢ï ¥¢Ð
6 Ýï x¢GñÏ¢ ÜUè ¶GÏ¢Ú Îï¼ï ãé±ï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ :
»ï ¥GHè ! ÜUH çÁ¢S¢ Ýï ªæÅÝè Ï¢ïÓ¢è ±¢ïã }¢èÜU¢§üH (j)
¥¢ñÚ çÁ¢S¢ Ýï ªæÅÝè ¶GÚèÎè ±¢ïã çÁ¢Ï¢í§üH (j) ‰¢ï ¥¢ñÚ Á¢¢ï
ªæÅÝè ¥¢Ð Ýï ¶GÚèÎè ¥¢ñÚ Ï¢ïÓ¢è ±¢ïã }¢ïÚè Ï¢ïÅè ¶G¢¼êÝï Á¢‹Ý¼
ÜUè Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ S¢é±¢Úè ã¢ïx¢è J(1)
¥SH¢ÈGU ÜU¢ }¢¢’}¢êH
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! §S¢ çãGÜU¢²¼ S¢ï Á¢ã¢æ
§}¢¢}¢éH ¥çS¶G²¢, }¢¢ñH¢ }¢éçàÜUH ÜéUà¢¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼üÁ¢G¢
O ÜUè S¢¶G¢±¼ ¥¢ñÚ ¶G¢ÝÎ¢Ýï ÝÏ¢éÃ±¼ ÜUè
ÈGUÁ¢GèH¼ ÜU¢ Ð¼¢ Ó¢H¼¢ ãñ, ±ãè´ çÚÁ¢G¢» §H¢ãè ÜïU ãéGS¢êH ÜïU
çH²ï S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ ÎïÝï ÜUè ¥ãç}}¢Ä²¼ |¢è ©Á¢¢x¢Ú ã¢ï¼è ãñ J
v²êæçÜU Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ ÜUÚÝ¢ ã}¢¢Úï ¥¢ÜGU¢ }¢vÜUè
}¢ÎÝè }¢éS¼GÈGU¢ 6 ÜUè ¥GÁ¢Gè}¢ S¢é‹Ý¼ ãñ, ¥¢Ð
6 ÜïU ÎÚï Á¢êÎ S¢ï ÜU¢ï§ü S¢é±¢Hè ¶G¢Hè Ý Á¢¢¼¢, ²ïãè
±Á¢ã ãñ çÜU ¼}¢¢}¢ ¥SH¢ÈGU ²¢’Ýè Ï¢¢Úx¢¢ãï ÝÏ¢éÃ±¼ S¢ï ¼<Ï¢Ä²¼
Ð¢Ýï ±¢Hï S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ H ¼¢Ï¢ï§üGÝ ± ¼Ï»G ¼¢Ï¢ï§üGÝ,
¥¢ñçH²¢» ÜU¢ç}¢HèÝ ± ©G-H}¢¢» ÎèÝ |¢è S¢ÎÜGU¢ ±
1....ÜGUË²êÏ¢è, S¢.33

5
¶GñÚ¢¼ ÜïU Á¢GÚè»G ÈéUGÜGUÚ¢ ± }¢S¢¢ÜUèÝ ÜUè }¢ÎÎ ÜUÚ ÜïU §S¢ ÜUè
Ï¢ÚÜU¢¼ S¢ï ÈñGUÁ¢G²¢Ï¢ ã¢ï¼ï Úãï J ¥H x¢GÚÁ¢G ²ïã çS¢HçS¢H¢ S¢çÎ²¢ï´ ÐÚ
}¢éãGè¼G ãñ ¥¢ñÚ ¼¢ çÜGU²¢}¢ï çÜGU²¢}¢¼ Á¢¢Úè Úãïx¢¢ J V
S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ ÜU¢ ¯±¢Ï¢
S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ S¢ï Á¢ã¢æ Î¢ñH¼ }¢é¥G¢à¢Úï }¢ï´ x¢<Îà¢ ÜUÚ¼è
ãñ ±ãè´ x¢GÚèÏ¢¢ï´ ¥¢ñÚ ç}¢SÜUèÝ¢ï´ ÜUè Ï¢ãé¼ S¢è Á¢GMÚ¼ï´ |¢è ÐêÚè ã¢ï¼è
ãñ´ J ÜéUGÚ¥¢Ýï Ð¢ÜU }¢ï´ ¥ËH¢ã 1 Ýï ÜU§ü }¢ÜGU¢}¢¢¼ ÐÚ S¢ÎÜGU¢
± ¶GñÚ¢¼ ÜUè ÈGUÁ¢GèH¼ ¥¢ñÚ §S¢ ÜïU ¥Á¢í¢ï ¯±¢Ï¢ ÜU¢ï Ï¢²¢Ý
ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, Ð¢Úã 3 S¢êÚ» Ï¢ÜGUÚã ÜUè ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú
261 }¢ï´ §Úà¢¢Î ã¢ï¼¢ ãñ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ©Ý ÜUè
ÜUã¢±¼ Á¢¢ï ¥ÐÝï }¢¢H ¥ËH¢ã
ÜUè Ú¢ã }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚ¼ï ãñ´ ©S¢ Î¢Ýï
ÜUè ¼GÚãG çÁ¢S¢ Ýï ªx¢¢§æü S¢¢¼ Ï¢¢Hï´
ãÚ Ï¢¢H }¢ï´ S¢¢ï Î¢Ýï ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã
§S¢ S¢ï |¢è çÁ¢G²¢Î¢ Ï¢ÉG¢» çÁ¢S¢ ÜïU
çH²ï Ó¢¢ãï ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ±éS¥G¼
±¢H¢ §GË}¢ ±¢H¢ ãñ J
Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï S¢ï }¢éÚ¢Î
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü
ÜUÚÝï S¢ï ¥ËH¢ã 1 ¥ÐÝè çÚÁ¢G¢ ÜïU S¢¢‰¢ §‹¥G¢}¢ |¢è ¥G¼G¢

6
ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J }¢x¢Ú S¢é±¢H ²ïã ãñ çÜU Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï S¢ï
}¢éÚ¢Î v²¢ ãñ ? ¼¢ï Á¢¢Ý HèçÁ¢²ï çÜU §GË}¢ï ÎèÝ ÜUè §à¢¢¥G¼ }¢ï´
çãGSS¢¢ HïÝ¢, ÎèÝè }¢Î¢çÚS¢ ÜUè }¢ÎÎ ÜUÚÝ¢, }¢S¢¢çÁ¢Î Ï¢Ý¢Ý¢,
ÎèÝè ÜéU¼éÏ¢ ÜïU çH²ï H¢§Ï¢íïÚè Ï¢Ý¢Ý¢, }¢éS¢¢çÈGUÚ ¶G¢Ýï Ï¢Ý¢Ý¢,
Á¢GMÚ¼ }¢‹Î ÐÇG¢ïçS¢²¢ï´ ¥¢ñÚ çÚà¼ïÎ¢Ú¢ï´ ÜUè }¢ÎÎ ÜUÚÝ¢, }¢¢ïãG¼¢Á¢¢ï´,
¥Ð¢ãÁ¢¢ï´ ¥¢ñÚ x¢GÚèÏ¢¢ï´ ÜïU §GH¢Á¢ }¢é¥G¢HÁ¢¢ ¥¢ñÚ }¢ÜGUMÁ¢G¢ï´ ÜïU ÜGUÁ¢üG
ÜUè ¥Î¢»x¢è ÜïU çH²ï ¶GÓ¢ü ÜUÚÝ¢ ±x¢GñÚ¢ »ïS¢ï ÜU¢}¢ ãñ´ çÜU §Ý }¢ï´
S¢ï çÁ¢S¢ ÜU¢}¢ }¢ï´ |¢è ¶GÓ¢ü ÜUÚï´x¢ï ±¢ïã Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝ¢ ãè
ÜUãH¢»x¢¢ J Á¢ñS¢¢ çÜU ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¶G¢çÁ¢GÝ ¥Ï¢éH
ãGS¢Ý ¥GH¢©gèÝ ¥GHè çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý §Ï¢í¢ãè}¢ I
(}¢é¼±zGÈGU¢ 741 çã.) }¢Á¢GÜêUÚ¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜUè ¼zGS¢èÚ }¢ï´
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝ¢ wG±¢ã ±¢çÁ¢Ï¢ ã¢ï ²¢ ÝzGH,
¼}¢¢}¢ ¥Ï±¢Ï¢ï ¶GñÚ ÜU¢ï ¥G¢}¢ ãñ J(1)
¥¢ñÚ S¢ÎLH ¥ÈGU¢çÁ¢GH I ÜïU ÝÁ¢GÎèÜU çÜUS¢è
¼G¢çHÏ¢ï §GË}¢ ÜU¢ï çÜU¼¢Ï¢ ¶GÚèÎ ÜUÚ Îè Á¢¢» ²¢ ÜU¢ï§ü çà¢ÈGU¢¶G¢Ý¢
Ï¢Ý¢ çÎ²¢ Á¢¢» ²¢ }¢éÎ¢ïZ ÜïU §üS¢¢Hï ¯±¢Ï¢ ÜïU çH²ï ¼èÁ¢¢, ÎS±ï´,
Ï¢èS±ï´, Ó¢¢HèS¢±ï´ ÜïU ¼GÚèÜïGU ÐÚ }¢S¢¢ÜUèÝ ÜU¢ï ¶¢Ý¢ ç¶H¢²¢
Á¢¢», S¢Ï¢ Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝ¢ ãè ãñ J
¯±¢Ï¢ }¢ï´ ÜU}¢è-Ï¢ïà¢è
Á¢Ï¢ ÜU¢ï§ü à¢wGS¢ Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¥ÐÝ¢ }¢¢H ¶GÓ¢ü ÜUÚ¼¢ ãñ
¼¢ï ¥ËH¢ã 1 ©S¢ ÜïU §G±Á¢G S¢¢¼ S¢¢ï x¢éÝ¢ ²¢ §S¢ S¢ï |¢è

7
çÁ¢G²¢Î¢ ¥Á¢í¢ï ¯±¢Ï¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ Á¢ñS¢¢ çÜU S¢ÎLH ¥ÈGU¢çÁ¢GH
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î }¢éãG}}¢Î Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î¢Ï¢¢Îè
}¢Á¢GÜêUÚ¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜUè ¼zGS¢èÚ }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ :
»ÜU Î¢Ýï ÜïU 700 Î¢Ýï ã¢ï x¢» §S¢è ¼GÚãG Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï
S¢ï 700 x¢éÝ¢ ¥Á¢í ã¢ï Á¢¢¼¢ ãñ J(1)
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Á¢Ï¢ ²ïã ²ÜGUèÝ ã¢ï çÜU Ú¢ãï
wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï S¢ï »ÜU ÜïU Ï¢ÎHï 700 ç}¢Hï´x¢ï ¼¢ï ÜU¢ï§ü Ý¢Î¢Ý
à¢wGS¢ ãè ¥ÐÝ¢ S¢Ú}¢¢²¢ §S¢ S¢¢ñÎï }¢ï´ Ýãè´ Hx¢¢»x¢¢ J ¥ËH¢ã
1 ¥ÐÝè Ú¢ã }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï ²êæãè çÎ²¢ ÜUÚ¼¢ ãñ,
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ à¢}S¢égèÝ ÜéUGÚyG¢éÏ¢è P ÈGUÚ}¢¢¼ï
ãñ´ çÜU Á¢Ï¢ ²ïã ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ Ý¢çÁ¢GH ãé§ü ¼¢ï ¥ËH¢ã 1
ÜïU ¶GÁ¢G¢Ý¢ï´ ÜU¢ï ¼vGS¢è}¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï ±¢Hï ã}¢¢Úï ¥¢ÜGU¢ Î¢ï Á¢ã¢æ ÜïU
¼¢Á¢±Ú, S¢éË¼G¢Ýï Ï¢ãìGÚ¢ï Ï¢Ú 6 Ýï Ï¢¢Úx¢¢ãï wG¢éÎ¢±‹Îè
}¢ï´ ¥GÁ¢üG ÜUè : ²¢’Ýè »ï }¢ïÚï ÐÚ±Ú Îx¢¢Ú 1 }¢ïÚè
©}}¢¼ ÜU¢ï §S¢ S¢ï |¢è çÁ¢G²¢Î¢ ¥Á¢í¢ï ¯±¢Ï¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ ¼¢ï
Ï¢¢Úx¢¢ãï wG¢éÎ¢±‹Îè S¢ï ²ïã }¢éÁGÎ¢ ç}¢H¢ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ãñ ÜU¢ï§ü
Á¢¢ï ¥ËH¢ã ÜU¢ï ÜGUÁ¢ïüG ãGS¢Ý Îï ¼¢ï
¥ËH¢ã ©S¢ ÜïU çH²ï Ï¢ãé¼ x¢éÝ¢
Ï¢ÉG¢ Îï J

8
}¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚÏÏ¢ï Î¢±Ú, à¢ÈGUè»G Ú¢ïÁ¢Gï }¢ãGà¢Ú 6
Ýï ²ïã }¢éÁGÎ¢ Ð¢Ýï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ ¥ÐÝè ©}}¢¼ ÜUè ÎS¼x¢èÚè
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãé±ï }¢Á¢GèÎ ÜUÚ}¢ Ý±¢Á¢Gè ÜïU çH²ï ¥GÁ¢üG ÜUè :
²¢’Ýè »ï }¢ïÚï ÚÏ¢ ! }¢ïÚè ©}}¢¼ ÜU¢ï §S¢ S¢ï |¢è çÁ¢G²¢Î¢ ¥Á¢í¢ï ¯±¢Ï¢
¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ ¼¢ï §Úà¢¢Î ãé±¢ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : S¢¢çÏ¢Ú¢ï´
ãè ÜU¢ï ©Ý ÜU¢ ¯±¢Ï¢ |¢ÚÐêÚ çÎ²¢
Á¢¢»x¢¢ Ï¢ï çx¢Ý¼è J (1)
¯±¢Ï¢ }¢ï´ ÈGUÜüGU
}¢éÈGUçSS¢Úï à¢ãèÚ, ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú
¶G¢Ý S ¼zGS¢èÚï Ý§üG}¢è }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : S¢ÎÜGU¢¼ ÜïU
¯±¢Ï¢ }¢ï´ çÁ¢G²¢Î¼è-ÜU}¢è Ó¢‹Î ±Á¢ã S¢ï ã¢ï¼è ãñ J §wGH¢S¢ ÜU¢
ÈGUÜüGU, Á¢G}¢¢Ý ÜU¢ ÈGUÜüGU, ÈGUÜGUèÚ ÜU¢ ÈGUÜüGU, }¢ÜGU¢}¢ï ¶GñÚ¢¼ ÜU¢ ÈGUÜüGU,
çÁ¢S¢ ÜGUÎÚ §wGH¢S¢ çÁ¢G²¢Î¢ ©S¢è ÜGUÎÚ ¯±¢Ï¢ çÁ¢G²¢Î¢ J
(§wGH¢S¢ ÜïU ÈGUÜüGU ÜUè ç}¢¯¢H) S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU S¢±¢
S¢ñÚ Á¢± ã}¢¢Úï Ðã¢ÇG |¢Ú S¢¢ïÝï ÜUè ¶GñÚ¢¼ S¢ï v²êæ ¥zGÁ¢GH
ãñ´, §S¢ çH²ï çÜU §Ý ÜU¢ S¢¢ §wGH¢S¢ ã}¢ ÜU¢ï ÜñUS¢ï
}¢²SS¢Ú ã¢ï ?
(Á¢G}¢¢Ýï ÜïU ÈGUÜüGU ÜUè ç}¢¯¢H) }¢¢ãï Ú}¢Á¢G¢Ý, Á¢é}¢é¥G¢, à¢Ï¢ï
ÜGUÎí ÜïU S¢ÎÜGïU ÜU¢ Ï¢ãé¼ ¯±¢Ï¢ ãñ, ÎêS¢Úï Á¢G}¢¢Ýï ÜïU S¢ÎÜGU¢¼
ÜU¢ ±¢ïã ¯±¢Ï¢ Ýãè´ J

9
(}¢ÜGU¢}¢ ÜïU ÈGUÜüGU ÜUè ç}¢¯¢H) }¢vÜU» }¢é¥GÁGÁ¢G}¢¢, }¢ÎèÝ»
}¢éÝÃ±Ú¢ ÜïU S¢ÎÜGU¢¼ ÜU¢ ¯±¢Ï¢ »ÜU ÜU¢ »ÜU H¢¶ ÐÓÓ¢èS¢
ãÁ¢G¢Ú ¥¢ñÚ Á¢G}¢èÝ }¢ï´ ²ïã Ýãè´ (²¢’Ýè çÜUS¢è ÎêS¢Úï
}¢ÜGU¢}¢ ÐÚ ²ïã ¯±¢Ï¢ Ýãè´) J
(ÈGUÜGUèÚ ÜïU ÈGUÜüGU ÜUè ç}¢¯¢H) ¥G¢çH}¢ ÈGUÜGUèÚ ¥¢ñÚ çÁ¢G²¢Î¢
ãG¢Á¢¼ }¢‹Î ÐÚ S¢ÎÜGU¢ ÎêS¢Ú¢ï´ ÐÚ S¢ÎÜGïU S¢ï çÁ¢G²¢Î¢
¯±¢Ï¢ ÜU¢ Ï¢¢§G¯ ãñ Á¢ñS¢ï Î¢Ýï ÜUè ÐñÎ¢±¢Ú Á¢G}¢èÝ ±
Á¢G}¢¢Ý ÜïU ÈGUÜüGU S¢ï }¢éwG¼çHÈGU ã¢ï¼è ãñ x¢GÚÁ¢G ²ïã çÜU
çÏ¢ËÜéUH ãGÜGU ± ÎéLS¼ ãñ, S¢ÎÜGU»
}¢vGÏ¢êH ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU |¢è ±¢ïãè Îï¼¢ ãñ J
S¢ÎÜGïU ÜU¢ ²ïã ¯±¢Ï¢ Á¢¢ï Ï¢²¢Ý ãé±¢ §S¢ ÜïU ç}¢HÝï ÜUè
Á¢x¢ã ¥¢ç¶GÚ¼ ãñ ¥x¢Ú Îé‹²¢ }¢ï´ ÚÏ¢ ¼¥G¢H¢ S¢¶Gè ÜU¢ï ÜéUÀ
Ï¢ÚÜU¼ Îï Îï ¼¢ï ©S¢ ÜU¢ ÜUÚ}¢ ãñ }¢x¢Ú ²ïã Ï¢ÎH¢ Ýãè´, Ï¢ÎH¢
¼¢ï çÜGU²¢}¢¼ }¢ï´ ç}¢Hïx¢¢ J çHã¢Á¢G¢ ÜU¢ï§ü à¢wGS¢ ¥¢Á¢ ¶GñÚ¢¼ Îï
ÜUÚ ÜUH ãè 700 ÜU¢ }¢é¼G¢HÏ¢¢ Ý ÜUÚï J ¶ï¼ Ï¢¢ïÝï ÜU¢ ±vG¼ ¥¢ñÚ
ãï ¥¢ñÚ ÜU¢ÅÝï ÜU¢ ¥¢ñÚ J(1)
ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ Ý¢çS¢LgèÝ ¥Ï¢ê S¢§üGÎ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý
©G}¢Ú çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î à¢èÚ¢Á¢Gè Ï¢ñÁ¢G¢±è P (}¢é¼±zGÈGU¢
685 çã.) (²¢’Ýè ¥ËH¢ã 1 çÁ¢S¢ à¢wGS¢
ÜïU çH²ï Ó¢¢ã¼¢ ãñ ¥Á¢í¢ï ¯±¢Ï¢ Ï¢ÉG¢ Îï¼¢ ãñ) ÜUè ¼zGS¢èÚ }¢ï´
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : §S¢ S¢ï }¢éÚ¢Î ²ïã ãñ çÜU ±¢ïã ¥ÐÝè Ú¢ã }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï

10
±¢Hï ÜUè ãG¢H¼ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ©S¢ ÜU¢ï ¥ÐÝï ÈGUÁGH¢ï ÜUÚ}¢ S¢ï
Ý±¢Á¢G¼¢ ãñ ²¢’Ýè ²ïã }¢éH¢ãGÁ¢G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ çÜU ©S¢ ÜUè Ú¢ã }¢ï´
¶GÓ¢ü ÜUÚÝï ±¢H¢ çÜUS¢ ÜGUÎÚ }¢éçwGHS¢ ¥¢ñÚ ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚÝï ±¢H¢
ãñ ? ²ïãè ±Á¢ã ãñ çÜU ¥¢’}¢¢H ¯±¢Ï¢ ÜUè ç}¢vGÎ¢Ú ÜïU }¢é¥G¢}¢H¢
}¢ï´ }¢éwG¼çHÈGU ã¢ï¼ï ãñ´ J(1)
ç}¢vGÎ¢Ú }¢ï´ ÜU}¢, ÎÚÁ¢ï }¢ï´ çÁ¢G²¢Î¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï
±¢Hï ÜUè ãG¢H¼ ÜïU »’ç¼Ï¢¢Ú S¢ï ¯±¢Ï¢ }¢ï´ ÈGUÜüGU ÜU¢ï §S¢ ç}¢¯¢H S¢ï
Ï¢ ¥¢S¢¢Ýè S¢}¢Û¢¢ Á¢¢ S¢ÜU¼¢ ãñ : ¼èÝ à¢wGS¢ ã¢ï´ }¢x¢Ú ¼èÝ¢ï´ ÜUè
ãG¢H¼ }¢éwG¼çHÈGU ã¢ï, »ÜU §ç‹¼ã¢§ü }¢¢HÎ¢Ú ã¢ï, ÎêS¢Úï ÜïU Ð¢S¢
§S¢ ÜGUÎÚ }¢¢H ã¢ï çÜU ¥ÐÝè Á¢GMçÚ²¢¼ï çÁ¢G‹Îx¢è ÐêÚ¢ ÜUÚÝï }¢ï´
çÜUS¢è ÜU¢ }¢¢ïãG¼¢Á¢ Ý ã¢ï Á¢Ï¢ çÜU ¼èS¢Úï à¢wGS¢ ÜïU Ð¢S¢ çS¢ÈüG Î¢ï
Ú¢ïçÅ²¢æ ã¢ï´ J ¥Ï¢ ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü ÈGUÜGUèÚ §Ý ¼èÝ¢ï´ ¥à¶G¢S¢ ÜïU Ð¢S¢
Ï¢¢Úè Ï¢¢Úè Á¢¢ ÜUÚ ÜéUÀ ¶¢Ýï ÜïU çH²ï }¢¢æx¢ï ¥¢ñÚ §Ý }¢ï´ S¢ï ãÚ »ÜU
©S¢ï Î¢ï Î¢ï Ú¢ïçÅ²¢æ Îï ¼¢ï Ï¢ïà¢ÜU ãÚ »ÜU Ýï Ï¢Á¢G¢çãÚ ²vS¢¢æ ÝïÜU ÜU¢}¢
çÜU²¢ }¢x¢Ú §Ý ¼èÝ¢ï´ ÜUè ãG¢H¼ ÜïU »’ç¼Ï¢¢Ú S¢ï §Ý ÜUè ÝïçÜU²¢ï´ }¢ï´
ãGÜGUèÜGU¼Ý ÈGUÜüGU ãñ, v²êæçÜU çÁ¢S¢ à¢wGS¢ ÜïU Ð¢S¢ çS¢ÈüGU Î¢ï ãè Ú¢ïçÅ²¢æ
‰¢è´ ©S¢ ÜU¢ ²ïã Î¢ïÝ¢ï´ Ú¢ïçÅ²¢æ ÈGUÜGUèÚ ÜU¢ï Îï ÎïÝ¢ »ïS¢¢ ãñ Á¢ñS¢ï }¢¢HÎ¢Ú
à¢wGS¢ ¥ÐÝè S¢¢Úè Î¢ñH¼ ©S¢ ÈGUÜGUèÚ ÜU¢ï Îï Îï¼¢ J çHã¢Á¢G¢ ²ïã ã¢ï
S¢ÜU¼¢ ãñ çÜU }¢¢HÎ¢Ú à¢wGS¢ ÜU¢ï §S¢ ÝïÜUè ÜU¢ ¥Á¢í ÎS¢ x¢éÝ¢
ç}¢Hï, }¢é¼±çSS¢¼G ¥¢}¢ÎÝè ±¢Hï ÜU¢ï 700 x¢éÝ¢ ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ ÜïU
Ð¢S¢ ‰¢è´ ãè Î¢ï Ú¢ïçÅ²¢æ ©S¢ ÜU¢ï Ï¢ï çãGS¢¢Ï¢ ¥Á¢í ç}¢Hï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,

11
¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ©G}¢Ú ÈGU¢MÜGU
5 ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU (x¢GÁ¢G±» ¼Ï¢êÜU ÜïU }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ) S¢ÚÜU¢Úï
Á¢Gè ±ÜGU¢Ú 6 Ýï ã}¢ï´ S¢ÎÜGU¢ ÜUÚÝï ÜU¢ ãéGv}¢ çÎ²¢,
§çœ¢ÈGU¢ÜGUÝ ©S¢ ±vG¼ }¢ïÚï Ð¢S¢ }¢¢H Ï¢ãé¼ ‰¢¢, }¢ñ´ Ýï S¢¢ïÓ¢¢ çÜU
¥x¢Ú }¢ñ´ çÜUS¢è çÎÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê Ï¢RU çS¢gèÜGU 5
S¢ï Ï¢ÉG S¢ÜU¼¢ ãêæ ¼¢ï ±¢ïã ¥¢Á¢ ÜU¢ çÎÝ ãñ J(1)
¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´
çÜU }¢ñ´ ¥ÐÝ¢ ¥¢{¢ }¢¢H Hï ÜUÚ Ï¢¢Úx¢¢ãï }¢éS¼GÈGU¢ }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ãé±¢
¼¢ï S¢ÚÜU¢Ú 6 Ýï ÐêÀ¢ : ¼é}¢ Ýï
¥ÐÝï Ï¢¢H Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜïU çH²ï v²¢ À¢ïÇG¢ ? }¢ñ´ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : §¼Ý¢
ãè J (²¢’Ýè ²¢ ÚS¢êHËH¢ã 6 ¥¢{¢ }¢¢H
ãG¢çÁ¢GÚï ç¶GÎ}¢¼ ãñ ¥¢ñÚ ¥¢{¢ }¢¢H ¥ãH¢ï §G²¢H ÜïU çH²ï À¢ïÇG
çÎ²¢ ãñ) §¼Ýï }¢ï´ ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê
Ï¢RU çS¢gèÜGU 5 |¢è ¥ÐÝ¢ }¢¢H Hï ¥¢» ¼¢ï ãéGÁG¢êÚ
6 Ýï ©Ý S¢ï |¢è ÐêÀ¢ :
»ï ¥Ï¢ê Ï¢RU ! ¼é}¢ Ýï ¥ÐÝï Í¢Ú ±¢H¢ï´ ÜïU çH²ï v²¢ À¢ïÇG¢ ?
¼¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : ²¢’Ýè }¢ñ´ ©Ý ÜïU çH²ï
¥ËH¢ã 1 ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ÚS¢êH 6 ÜU¢ï À¢ïÇG
1 ....}¢éÈGUçSS¢Úï à¢ãèÚ, ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ U}¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý S
§S¢ ãGÎè¯ï Ð¢ÜU ÜUè à¢ãüG }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ãGÁ¢GÚ¼ï ©G}¢Ú ÜU¢ x¢é}¢¢Ý ²ïã ‰¢¢ çÜU
S¢ÎÜGïU }¢ï´ S¢Ï¢ÜGU¼ çÁ¢G²¢Îç¼²ï }¢¢H S¢ï ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ }¢¢H ¼¢ï }¢ïÚï Ð¢S¢ çÁ¢G²¢Î¢
ãñ, çHã¢Á¢G¢ }¢ñæ ãè ¥¢Á¢ Ï¢ÉG Á¢¢ªæx¢¢, }¢x¢Ú Ï¢¢’Î }¢ï´ Ð¼¢ Hx¢¢ çÜU S¢ÎÜïGU }¢ï´
S¢Ï¢ÜGU¼ §wGH¢S¢ ÜUè çÁ¢G²¢Î¼è S¢ï ã¢ï¼è ãñ J (ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, 8/355)

12
¥¢²¢ ãêæ J(1)
¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ©G}¢Ú ÈGU¢MÜGU
5 ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU ©S¢ ±vG¼ }¢éÛ¢ï ²ÜGUèÝ ã¢ï x¢²¢ :
wG¢éÎ¢ ÜUè ÜGUS¢}¢ ! }¢ñ´ ÜU|¢è çÜUS¢è Ó¢èÁ¢G }¢ï´ §Ý
S¢ï ¥¢x¢ï Ýãè´ Ï¢ÉG S¢ÜU¼¢ J(2)
¥çà¢¥Gì¥G¼éH H}¢¥G¢¼ }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢ñ¶G ¥GÏÎéH ãGÜGU }¢éãGçg¯ï ÎïãH±è P ÈGUÚ}¢¢¼ï
ãñ´ : ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê Ï¢RU çS¢gèÜGU
5 ÜU¢ ÜéUH }¢¢H Á¢Ý¢Ï¢ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ©G}¢Ú ÈGU¢MÜGU
5 ÜïU ¥¢{ï }¢¢H S¢ï ç}¢vGÎ¢Ú }¢ï´ ¥x¢Ó¢ïü Ï¢ãé¼ ÜU}¢ ‰¢¢
}¢x¢Ú ÎÚÁ¢ï }¢ï´ Ï¢ãé¼ çÁ¢G²¢Î¢ ‰¢¢ J(3)
1....çÜGUÏH¢ }¢ézG¼è S¢¢çãGÏ¢ I ãGÎè¯ï Ð¢ÜU ÜïU §S¢ çãGSS¢ï ÜUè à¢ãüG
}¢ïæ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : S¢¢Úï }¢¢H ÜUè ¶GñÚ¢¼ ãGÁ¢GÚ¼ï çS¢gèÜGïU ¥vÏ¢Ú ÜUè wG¢éS¢êçS¢Ä²¼
ãñ §Ý ÜUè ¥¢ñÚ §Ý ÜïU Ï¢¢H Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜUè ¼GÚãG }¢é¼±çvÜUH Ý ÜU¢ï§ü ã¢ïx¢¢ Ý
S¢¢Ú¢ }¢¢H ¶GñÚ¢¼ ÜUÚïx¢¢ J ã}¢ Á¢ñS¢¢ïæ ÜU¢ï Ï¢¢’Á¢G }¢¢H ¶GñÚ¢¼ ÜUÚÝï ÜU¢ ãéGv}¢ ãñ :
(¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ÜUè Ú¢ã }¢ï´
ã}¢¢Úï çÎ²ï }¢ï´ S¢ï ¶GÓ¢ü ÜUÚ¢ï J ) }¢ï´ Ï¢¢’çÁ¢GÄ²¼ ÜU¢ ãñ, ¥x¢Ú
ã}¢ S¢¢Ú¢ }¢¢H ¶GñÚ¢¼ ÜUÚ Îï´ ¼¢ï ¥x¢Ó¢ïü ã}¢ S¢Ï¢í ÜUÚ Á¢¢±ï´ }¢x¢Ú ã}¢¢Úï Ï¢è±è Ï¢ÓÓ¢ï
ÐèÅ ÐèÅ ÜUÚ }¢Ú Á¢¢±ï´ J ¶G²¢H Úãï çÜU ¥G¢çÏ¢Î¢ï´ ÜUè Ý}¢¢Á¢G ± Á¢GÜU¢¼ ¥¢ñÚ ãñ,
¥G¢çà¢ÜGU¢ïæ ÜUè ¥¢ñÚ Ý¢ï§üGÄ²¼ ÜUè, ¥G¢çÚÈGU¢ï ÜUè ¥¢ñÚ ¼GÚãG ÜUè J ¥G¢çÏ¢Î¢ï´ ÜUè
Á¢GÜU¢¼ S¢¢H ÜïU Ï¢¢’Î Ó¢¢HèS¢±¢æ çãGSS¢¢ J ¥G¢çà¢ÜGU¢ï´ ÜUè Á¢GÜU¢¼ §à¢¢Ú¢ Ð¢ ÜUÚ
S¢¢Ú¢ }¢¢H J ¥G¢çÏ¢Î¢ï´ ÜUè Ý}¢¢Á¢G }¢çSÁ¢Î¢ï´ ÜUè Îè±¢Ú¢ï´ ÜïU S¢¢» }¢ï´ ¥G¢çà¢ÜGU¢ï´ ÜUè
Ý}¢¢Á¢G ¼Ë±¢Ú¢ï´ ÜïU S¢¢» }¢ï´ §S¢ Á¢±¢Ï¢ S¢ï }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ ¥ËH¢ã ÚS¢êH ÜïU Ý¢}¢
ÐÚ ¶GñÚ¢¼, ¥ËH¢ã ÚS¢êH ÐÚ ¼±vÜéUH çà¢ÜüU Ýãè´ »ïGÝ §ü}¢¢Ý ãñ J
(ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢Á¢èãG, 7/355)

13
v²¢ S¢ÎÜïGU S¢ï }¢¢H }¢ï´ ÜU}¢è ã¢ï¼è ãñ ?
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï S¢ï }¢¢H
Ï¢ÉG¼¢ ãñ Í¢Å¼¢ Ýãè´ Á¢ñS¢¢ çÜU ãGÎè¯ à¢ÚèÈGU }¢ï´ ãñ :
²¢’Ýè S¢ÎÜGU¢ }¢¢H }¢ï´ ÜU}¢è Ýãè´ ÜUÚ¼¢ J(1)
}¢éÈGUçSS¢Úï à¢ãèÚ, ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú
¶G¢Ý S §S¢ ãGÎè¯ï Ð¢ÜU ÜUè à¢ãüG }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : Á¢GÜU¢¼
ÎïÝï ±¢Hï ÜUè Á¢GÜU¢¼ ãÚ S¢¢H Ï¢ÉG¼è ãè Úã¼è ãñ, ¼Á¢çÚÏ¢¢ ãñ çÜU
Á¢¢ï çÜUS¢¢Ý ¶ï¼ }¢ï´ Ï¢èÁ¢ ÈïU´ÜU ¥¢¼¢ ãñ ±¢ïã Ï¢Á¢G¢çãÚ Ï¢¢ïçÚ²¢æ
¶G¢Hè ÜUÚ Hï¼¢ ãñ HïçÜUÝ ãGÜGUèÜGU¼ }¢ï´ }¢¥G §Á¢G¢ÈïGU ÜïU |¢Ú Hï¼¢
ãñ, Í¢Ú ÜUè Ï¢¢ïçÚ²¢æ Ó¢êãï, S¢éÚS¢êÚè ±x¢ñGÚ¢ ÜUè ¥¢ÈGU¢¼ S¢ï ãH¢ÜU ã¢ï
Á¢¢¼è ãñ´ ²¢ ²ïã }¢¼GHÏ¢ ãñ çÜU çÁ¢S¢ }¢¢H }¢ï´ S¢ï S¢ÎÜGU¢ çÝÜUH¼¢
Úãï ©S¢ }¢ï´ S¢ï ¶GÓ¢ü ÜUÚ¼ï Úã¢ï, V Ï¢ÉG¼¢ ãè Úãïx¢¢, ÜéæU±ï´
ÜU¢ Ð¢Ýè |¢Úï Á¢¢¥¢ï ¼¢ï Ï¢ÉGï ãè Á¢¢»x¢¢ J(2)
}¢¢’Hê}¢ ãé±¢ ! Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ Îè Á¢¢Ýï ±¢Hè Ó¢èÁ¢G ãÚçx¢Á¢G
Á¢G¢»¥G Ýãè´ ã¢ï¼è, ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ï´ ¥Á¢í¢ï ¯±¢Ï¢ ÜUè ãGÜGUÎ¢Úè ¼¢ï ãñ
ãè, Ï¢¢Á¢G ¥±ÜGU¢¼ Îé‹²¢ }¢ïæ |¢è §Á¢G¢ÈGïU ÜïU S¢¢‰¢ ã¢‰¢¢ï´ ã¢‰¢ ©S¢ ÜU¢
Ýï’}¢éH Ï¢ÎH ¥G¼G¢ çÜU²¢ Á¢¢¼¢ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
1
2

14
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ²¢ÈïGU§üG P Ú¢ñÁG¢é<Ú²¢ãGèÝ
}¢ï´ ²ïã çãGÜU¢²¼ ÝvGH ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU »ÜU Ï¢¢Ú ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÁ¢}¢è P ÜïU ÎÚ±¢Á¢ïG ÐÚ çÜUS¢è S¢¢§H Ýï S¢Î¢
Hx¢¢§ü J ¥¢Ð I ÜUè Á¢G¢ñÁ¢» }¢¢ïãG¼Ú}¢¢
x¢éæ{¢ ãé±¢ ¥¢Å¢ Ú¶ ÜUÚ ÐÇG¢ïS¢ S¢ï ¥¢x¢ HïÝï x¢§ü ‰¢è´ ¼¢çÜU Ú¢ïÅè
ÐÜU¢»æ J ¥¢Ð I Ýï ±¢ïãè ¥¢Å¢ ©Æ¢ ÜUÚ S¢¢§H ÜU¢ï Îï
çÎ²¢ J Á¢Ï¢ ±¢ïã ¥¢x¢ Hï ÜUÚ ¥¢§æü ¼¢ï ¥¢Å¢ ÝÎ¢ÚÎ (²¢’Ýè
x¢G¢§Ï¢) J ¥¢Ð I Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ©S¢ï Ú¢ïÅè ÐÜU¢Ýï ÜïU
çH²ï Hï x¢» ãñ´ J Ï¢ãé¼ ÐêÀÝï ÐÚ ¥¢Ð I Ýï ¶GñÚ¢¼ ÜUÚ
ÎïÝï ÜU¢ ±¢çÜGU¥G¢ Ï¢¼¢²¢ ¼¢ï ±¢ïã Ï¢¢ïHè´ : ²ïã ¼¢ï Ï¢ãé¼
¥ÓÀè Ï¢¢¼ ãñ }¢x¢Ú ã}¢ï´ |¢è ¼¢ï ÜéUÀ ¶¢Ýï ÜïU çH²ï ÎÚÜU¢Ú ãñ J
§¼Ýï }¢ï´ »ÜU à¢wGS¢ »ÜU Ï¢ÇGè Hx¢Ý }¢ï´ |¢Ú ÜUÚ x¢¢ïà¼ ¥¢ñÚ Ú¢ïÅè
Hï ¥¢²¢ ¼¢ï ¥¢Ð Ï¢¢ïHïæ : Îïç¶²ï, ¥¢Ð ÜU¢ï çÜUS¢ ÜGUÎÚ Á¢ËÎ
H¢ñÅ¢ çÎ²¢ x¢²¢ x¢¢ï²¢ Ú¢ïÅè |¢è ÐÜU¢ Îè ¥¢ñÚ x¢¢ïà¼ ÜU¢ S¢¢HÝ
}¢Á¢GèÎ |¢ïÁ¢ çÎ²¢ !(1)
¥ËH¢ã 1 ÜUè §Ý ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ §Ý ÜïU S¢ÎÜïGU ã}¢¢Úè Ï¢ïçãGS¢¢Ï¢ }¢x¢GçÈGUÚ¼ ã¢ï J
<
S¢ÎÜGU¢ çÜUS¢ï ÜUã¼ï ãñ´ ?
Héx¢G¼ }¢ï´ S¢ÎÜGU¢ §S¢ ¥Gç¼GÄ²ï ÜU¢ï ÜUã¼ï ãñ´ :
çÁ¢S¢ S¢ï §GÁGÁ¢G¼ ¥zGÁ¢G¢§ü ÜïU Ï¢Á¢¢» ¯±¢Ï¢

15
ÜU¢ §Ú¢Î¢ çÜU²¢ Á¢¢» J ¥GËH¢}¢¢ S¢çÄ²Î à¢ÚèÈGU Á¢éÚÁ¢¢Ýè ãGÝÈGUè
P Ýï S¢ÎÜïGU ÜUè ¼¢’ÚèÈGU ÜéUÀ ²êæ Ï¢²¢Ý ÜUè :
S¢ÎÜGU¢ ±¢ïã ¥Gç¼GÄ²¢ ãñ
çÁ¢S¢ ÜïU Á¢GÚè»G ¥ËH¢ã 1 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã S¢ï ¯±¢Ï¢ ÜUè
©}}¢èÎ Ú¶è Á¢¢¼è ãñ J(1)
S¢ÎÜGï ÜUè }¢éwG¼çHÈGU S¢êÚ¼ï´
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝ¢ ãè
S¢ÎÜGU¢ Ýãè´ Ï¢çËÜU ç¼<}¢Á¢Gè à¢ÚèÈGU ÜUè »ÜU ãGÎè¯ï Ð¢ÜU }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê Á¢GÚ çx¢GÈGU¢Úè 5 S¢ï }¢Ú±è ãñ çÜU Î¢ï Á¢ã¢æ
ÜïU ¼¢Á¢±Ú, S¢éË¼G¢Ýï Ï¢ãGÚ¢ï Ï¢Ú 6 Ýï S¢ÎÜïGU ÜUè
}¢éwG¼çHÈGU S¢êÚ¼ï´ Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãé±ï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ :
²¢’Ýè ¼é}ã¢Ú¢ ¥ÐÝï
|¢¢§ü ÜïU çH²ï }¢éSÜéUÚ¢Ý¢ |¢è S¢ÎÜGU¢ ãñ J
²¢’Ýè ÝïÜUè ÜUè
Î¢’±¼ ÎïÝ¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚ¢§ü S¢ï Ú¢ïÜUÝ¢ |¢è S¢ÎÜGU¢ ãñ J
²¢’Ýè |¢ÅÜïU
ãé±ï ÜUè ÚãÝé}¢¢§ü ÜUÚÝ¢ |¢è S¢ÎÜGU¢ ãñ J

16
²¢’Ýè ÜU}¢Á¢G¢ïÚ çÝx¢¢ã
±¢Hï ÜUè }¢ÎÎ ÜUÚÝ¢ |¢è S¢ÎÜGU¢ ãñ J
²¢’Ýè Ú¢S¼ï
S¢ï Ð‰‰¢Ú, ÜU¢æÅ¢ ¥¢ñÚ ãaè ÜU¢ ãÅ¢ ÎïÝ¢ |¢è S¢ÎÜGU¢ ãñ
²¢’Ýè ¥ÐÝï Ç¢ïH
S¢ï ¥ÐÝï |¢¢§ü Üï Ç¢ïH }¢ï´ Ð¢Ýè Ç¢H ÎïÝ¢ |¢è S¢ÎÜGU¢
ãñ J(1)
ÝèÁ¢G }¢Á¢GÜêUÚ¢ ¥¢’}¢¢H ÜïU §GH¢±¢ çÜUS¢è ÜU¢ï ÜGUÁ¢üG ÎïÝ¢
|¢è S¢ÎÜGU¢ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý }¢S¢ªGÎ 5
S¢ï }¢Ú±è ãñ çÜU ãéGÁG¢êÚï Ð¢ÜU, S¢¢çãGÏ¢ï H¢ñH¢ÜU, S¢Ä²¢ãïG ¥zGH¢ÜU
6 Ýï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ :
²¢’Ýè ãÚ ÜGUÁ¢üG S¢ÎÜGU¢ ãñ J(2)
ãéGMÈïGU S¢ÎÜGU¢ ÜïU 4 }¢ÎÝè ÈêUH
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢ñ¶G §S}¢¢§üGH ãGvGÜGUè ãGÝÈGUè P
(}¢é¼±zGÈGU¢ 1137 çã.) ¼zGS¢èÚï MãéGH Ï¢²¢Ý }¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU
S¢ÎÜGïU ÜïU Ó¢¢Ú ãéGMÈGU S¢ï 4 }¢ÎÝè ÈêUH ãG¢çS¢H ã¢ï¼ï ãñ´ :

17
S¢ï }¢éÚ¢Î (Ú¢ïÜUÝ¢) ãñ ²¢’Ýè S¢ÎÜGU¢ Îé‹²¢ ±
¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ãÚ Ý¢ÐS¢‹ÎèÎ¢ à¢ñ ÜU¢ï S¢ÎÜGU¢ ÜUÚÝï ±¢Hï
(¼ÜU ÐãéæÓ¢Ýï) S¢ï Ú¢ïÜU Îï¼¢ ãñ J
S¢ï }¢éÚ¢Î (Ú¢ãÝé}¢¢§ü ÜUÚÝ¢) ãñ ²¢’Ýè S¢ÎÜGU¢,
S¢ÎÜGU¢ ÜUÚÝï ±¢Hï ÜUè Á¢‹Ý¼ ÜUè ¼GÚÈGU Ú¢ãÝé}¢¢§ü
ÜUÚ¼¢ ãñ J
S¢ï }¢éÚ¢Î (ÜGUÚèÏ¢ ã¢ïÝ¢) ãñ ²¢’Ýè S¢ÎÜGU¢, S¢ÎÜGU¢
ÜUÚÝï ±¢Hï ÜU¢ï ¥ËH¢ã 1 ÜïU ÜGUÚèÏ¢ ÜUÚ Îï¼¢ ãñ J
S¢ï }¢éÚ¢Î (ÚãÝé}¢¢§ü ± ÚãÏ¢Úè) ãñ ²¢’Ýè
S¢ÎÜGU¢ ÜUÚÝï S¢ï S¢ÎÜGU¢ ÜUÚÝï ±¢Hï ÜU¢ï ¥ËH¢ã 1
ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï çãÎ¢²¼ ãG¢çS¢H ã¢ï¼è ãñ J(1)
“Ï¢ÚÜU¼ïS¢ÎÜGU¢¼”ÜïUÝ±ãéGMÈGUÜUèçÝSÏ¢¼S¢ïS¢ÎÜGU¢±
¶GñÚ¢¼ÜïUÈGUÁ¢G¢§HÐÚ}¢ÏÝè9 ÈGUÚ¢}¢èÝï}¢éS¼GÈGU¢
x S¢ÎÜGU¢ Ï¢éÚ¢§ü ÜïU 70 ÎÚ±¢Á¢ïG
Ï¢‹Î ÜUÚ¼¢ ãñ J(2)
y ãÚ à¢wGS¢ (Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï
çÜGU²¢}¢¼) ¥ÐÝï S¢ÎÜïGU ÜïU S¢¢» }¢ï´ ã¢ïx¢¢ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU

18
H¢ïx¢¢ï´ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÈñGUS¢H¢ ÈGUÚ}¢¢ çÎ²¢ Á¢¢» J(1)
z
Ï¢ïà¢ÜU S¢ÎÜGU¢ ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï S¢ÎÜGU¢ ÜGUÏ¢í ÜUè x¢}¢èü S¢ï
Ï¢Ó¢¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ çÏ¢H¢à¢éÏ¢¢ }¢éS¢H}¢¢Ý çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ
¥ÐÝï S¢ÎÜïGU ÜïU S¢¢» }¢ïæ ã¢ïx¢¢ J(2)
{ Ï¢ïà¢ÜU
S¢ÎÜGU¢ ÚÏ¢ ÜïU x¢GÁ¢GÏ¢ ÜU¢ï Ï¢éÛ¢¢¼¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚè }¢¢ñ¼ ÜU¢ï ÎzG¥G
ÜUÚ¼¢ ãñ J(3)
| S¢éÏãG S¢±ïÚï
S¢ÎÜGU¢ Î¢ï çÜU Ï¢H¢ S¢ÎÜïGU S¢ï ¥¢x¢ï ÜGUÎ}¢ Ýãè´ Ï¢ÉG¢¼è J(4)
}
Ï¢ïà¢ÜU }¢éS¢H}¢¢Ý ÜU¢ S¢ÎÜGU¢ ©G}¢í Ï¢ÉG¢¼¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚè }¢¢ñ¼
ÜU¢ï Ú¢ïÜU¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã 1 §S¢ ÜUè Ï¢ÚÜU¼ S¢ï
S¢ÎÜGU¢ ÎïÝï ±¢Hï S¢ï ¼ÜUÏÏ¢éÚ ± ¼ÈGU¢wG¢éÚ (Ï¢ÇG¢§ü ¥¢ñÚ ÈGUºG
ÜUÚÝï ÜUè Ï¢éÚè ¥G¢Î¼) ÎêÚ ÜUÚ Îï¼¢ ãñ J(5)

19
~ Á¢¢ï ¥ËH¢ã
1 ÜUè çÚÁ¢G¢ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ S¢ÎÜGU¢ ÜUÚï ¼¢ï ±¢ïã (S¢ÎÜGU¢)
©S¢ ÜïU ¥¢ñÚ ¥¢x¢ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÐÎ¢ü Ï¢Ý Á¢¢¼¢ ãñ J(1)

¥¢x¢ S¢ï Ï¢Ó¢¢ï ¥x¢Ó¢ïü ¶Á¢êÚ ÜïU »ÜU ÅéÜUÇGï ÜïU Á¢GÚè»G, ²ïã
|¢êÜïU ÜïU çH²ï S¢ñÚè ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú ãñ J(2)
€
Ý}¢¢Á¢G (§ü}¢¢Ý ÜUè) ÎHèH ãñ ¥¢ñÚ Ú¢ïÁ¢G¢ (x¢éÝ¢ã¢ï´ S¢ï)
É¢H ãñ ¥¢ñÚ S¢ÎÜGU¢ ¶G¼G¢¥¢ïæ ÜU¢ï ²êæ ç}¢Å¢ Îï¼¢ ãñ Á¢ñS¢ï
Ð¢Ýè ¥¢x¢ ÜU¢ï J(3)
Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Í¢Ú ÜUè Á¢G}¢¢Ý¼
»ÜU à¢wGS¢ wG¢éÚ¢S¢¢Ý S¢ï Ï¢S¢Ú¢ ¥¢²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÁ¢}¢è P ÜïU Ð¢S¢ 10 ãÁ¢G¢Ú çÎÚã}¢
Ï¢¼G¢ñÚï ¥}¢¢Ý¼ Ú¶ï ¥¢ñÚ ¥GÁ¢üG ÜUè, çÜU ¥¢Ð ©S¢ ÜïU çH²ï Ï¢S¢Ú¢
}¢ï´ »ÜU Í¢Ú ¶GÚèÎï´ ¼¢çÜU Á¢Ï¢ ±¢ïã }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ S¢ï H¢ñÅï ¼¢ï ©S¢
Í¢Ú }¢ïæ Úãï J §S¢è Î¢ñÚ¢Ý H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï ¥¢Åï ÜUè }¢ïãæx¢¢§ü ÜU¢ S¢¢}¢Ý¢

20
ÜUÚÝ¢ ÐÇG¢ ¼¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÁ¢}¢è PÝï
©Ý çÎÚã}¢¢ï´ S¢ï ¥¢Å¢ ¶GÚèÎ ÜUÚ S¢ÎÜGU¢ ÜUÚ çÎ²¢, ©Ý S¢ï ÜUã¢
x¢²¢ çÜU ©S¢ à¢wGS¢ Ýï ¼¢ï ¥¢Ð S¢ï Í¢Ú ¶GÚèÎÝï ÜïU çH²ï ÜUã¢ ‰¢¢ !
ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñ´ Ýï ©S¢ ÜïU çH²ï Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Í¢Ú Hï çH²¢ ãñ ! ¥x¢Ú
±¢ïã §S¢ ÐÚ Ú¢Á¢Gè ã¢ïx¢¢ ¼¢ï ÆèÜU, ±ÚÝ¢ }¢ñ´ ©S¢ï 10 ãÁ¢G¢Ú çÎÚã}¢
±¢ÐS¢ Îï Îêæx¢¢ J çÈUÚ Á¢Ï¢ ±¢ïã H¢ñÅ¢ ¼¢ï ÐêÀ¢ : »ï ¥Ï¢ê }¢éãG}}¢Î ! v²¢
¥¢Ð Ýï Í¢Ú ¶GÚèÎ çH²¢ ? Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ : ã¢æ ! }¢ãGËH¢¼, ÝãìÚ¢ï´
¥¢ñÚ ÎÚwG¼¢ï´ ÜïU S¢¢‰¢ J ±¢ïã à¢wGS¢ Ï¢ãé¼ wG¢éà¢ ãé±¢ çÈUÚ ÜUãÝï Hx¢¢ :
}¢ñ´ ©S¢ }¢ï´ ÚãÝ¢ Ó¢¢ã¼¢ ãêæ J ¥¢Ð Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñ´ Ýï ±¢ïã Í¢Ú
¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ S¢ï Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ¶GÚèÎ¢ ãñ ! ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ©S¢
à¢wGS¢ ÜUè wG¢éà¢è }¢Á¢GèÎ Ï¢ÉG x¢§ü, ©S¢ ÜUè Ï¢è±è Ï¢¢ïHè : §Ý S¢ï ÜUã¢ï
çÜU ¥ÐÝè Á¢G}¢¢Ý¼ ÜUè »ÜU ÎS¼¢±ïÁ¢G çH¶ Îï´ ¼¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÁ¢}¢è P Ýï çH¶¢ : Á¢¢ï Í¢Ú
ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÁ¢}¢è Ýï }¢ãGËH¢¼, ÝãìÚ¢ï´ ¥¢ñÚ ÎÚwG¼¢ï´ S¢}¢ï¼ ÎS¢
ãÁ¢G¢Ú çÎÚã}¢ }¢ï´ ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ S¢ï ÈéUGH¢æ çÏ¢Ý ÈéUGH¢æ ÜïU
çH²ï Á¢‹Ý¼ }¢ï´ ¶GÚèÎ¢ ãñ ²ïã ©S¢ ÜUè ÎS¼¢±ïÁ¢G ãñ J ¥Ï¢
¥ËH¢ã 1 ÜïU çÁ¢G}}¢» ÜUÚ}¢ ÐÚ ãñ çÜU ±¢ïã ãGÏ¢èÏ¢
¥GÁ¢}¢è ÜUè Á¢G}¢¢Ý ÜU¢ï ÐêÚ¢ ÈGUÚ}¢¢ Îï J” ÜéUÀ ¥GS¢ïü Ï¢¢’Î ©S¢
à¢wGS¢ ÜU¢ §ç‹¼ÜGU¢H ã¢ï x¢²¢ J ©S¢ Ýï ²ïã ±çS¢Ä²¼ ÜUè ‰¢è çÜU
}¢ïÚï ÜUÈGUÝ }¢ï´ ²ïã LÜGU¥G¢ Ç¢H ÎïÝ¢ J (¼ÎÈGUèÝ ÜïU Ï¢¢’Î) Á¢Ï¢
S¢éÏãG ãé§ü ¼¢ï H¢ïx¢¢æï Ýï Îï¶¢ çÜU ©S¢ à¢wGS¢ ÜUè ÜGUÏ¢í ÐÚ »ÜU LÜGU¥G¢
ãñ çÁ¢S¢ }¢ï´ çH¶¢ ‰¢¢ çÜU ²ïã ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÁ¢}¢è ÜïU çH²ï ©S¢ }¢ÜU¢Ý

21
S¢ï Ï¢Ú¢¥¼ Ý¢}¢¢ ãñ Á¢¢ï ©‹ã¢ï´ Ýï ÈéUGH¢æ à¢wGS¢ ÜïU çH²ï ¶GÚèÎ¢ ‰¢¢
¥ËH¢ã 1 Ýï ©S¢ à¢wGS¢ ÜU¢ï ±¢ïã }¢ÜU¢Ý ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ çÎ²¢ J
©S¢ }¢v¼êÏ¢ ÜU¢ï ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÁ¢}¢è P Ýï
Hï çH²¢ ¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ Ú¢ï» ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²ïã ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢
ÜUè Á¢¢çÝÏ¢ S¢ï }¢ïÚï çH²ï Ï¢Ú¢¥¼ Ý¢}¢¢ ãñ J(1)
4 çÎÚã}¢¢ï´ ÜïU Ï¢ÎHï Ó¢¢Ú Îé¥G¢»æ
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢‹S¢êÚ çÏ¢Ý ¥G}}¢¢Ú »ÜU
Ú¢ïÁ¢G ±¢’Á¢G ÈGUÚ}¢¢ Úãï ‰¢ï, çÜUS¢è ãGÜGUÎ¢Ú Ýï 4 çÎÚã}¢ ÜU¢ S¢é±¢H
çÜU²¢ ¼¢ï ¥¢Ð I Ýï »’H¢Ý ÈGUÚ}¢¢²¢ : Á¢¢ï §S¢ ÜU¢ï 4
çÎÚã}¢ Îïx¢¢ }¢ñ´ ©S¢ ÜïU çH²ï 4 Îé¥G¢»æ ÜUMæx¢¢ J ©S¢ ±vG¼ ±ã¢æ S¢ï
»ÜU xG¢éH¢}¢ x¢éÁ¢GÚ Úã¢ ‰¢¢ çÁ¢S¢ ÜïU ÜGUÎ}¢ ¥¢Ð ÜUè ÚãG}¢¼ |¢Úè
¥¢±¢Á¢G S¢éÝ ÜUÚ ‰¢}¢ x¢», ©S¢ ÜïU Ð¢S¢ 4 çÎÚã}¢ ‰¢ï Á¢¢ï ©S¢ Ýï
S¢¢§H ÜU¢ï Ðïà¢ ÜUÚ çÎ²ï J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢‹S¢êÚ
Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : Ï¢¼¢¥¢ï ÜU¢ñÝ ÜU¢ñÝ S¢è Ó¢¢Ú Îé¥G¢»æ ÜUÚ±¢Ý¢ Ó¢¢ã¼ï
ã¢ï ? ©S¢ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : (1) }¢ñ´ xG¢éH¢}¢è S¢ï ¥¢Á¢G¢Î ÜUÚ çÎ²¢ Á¢¢ªæ
(2) }¢éÛ¢ï §Ý ÎÚ¢çã}¢ ÜU¢ Ï¢ÎH¢ ç}¢H Á¢¢» (3) }¢éÛ¢ï ¥¢ñÚ }¢ïÚï
¥¢ÜGU¢ ÜU¢ï ¼¢ñÏ¢¢ ÝS¢èÏ¢ ã¢ï (4) }¢ïÚè, }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ÜUè, ¥¢Ð ÜUè ¥¢ñÚ
¼}¢¢}¢ ãG¢çÁ¢GÚèÝ ÜUè Ï¢çwGà¢à¢ ã¢ï Á¢¢» J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢‹S¢êÚ
çÏ¢Ý ¥G}}¢¢Ú Ýï ã¢‰¢ ©Æ¢ ÜUÚ Îé¥G¢ ÈGUÚ}¢¢ Îè J
xG¢éH¢}¢ ¥ÐÝï ¥¢ÜGU¢ ÜïU Ð¢S¢ ÎïÚ S¢ï ÐãéæÓ¢¢ ¼¢ï ¥¢ÜGU¢ Ýï S¢Ï¢Ï¢ï
¼¢¶GèÚ ÎÚ²¢zG¼ çÜU²¢, ©S¢ Ýï ±¢çÜGU¥G¢ ÜUã S¢éÝ¢²¢ J ¥¢ÜGU¢ Ýï

22
ÐêÀ¢ : ÐãHè Îé¥G¢ ÜU¢ñÝ S¢è ‰¢è ? xG¢éH¢}¢ Ï¢¢ïH¢ : }¢ñ´ Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè :
“Îé¥G¢ ÜUèçÁ¢²ï }¢ñ´ xG¢éH¢}¢è S¢ï ¥¢Á¢G¢Î ÜUÚ çÎ²¢ Á¢¢ªæ J” ²ïã S¢éÝ
ÜUÚ ¥¢ÜGU¢ ÜUè Á¢GÏ¢¢Ý S¢ï Ï¢ï S¢¢wG¼¢ çÝÜUH¢ : Á¢¢ ¼ê xG¢éH¢}¢è S¢ï
¥¢Á¢G¢Î ãñ J ÐêÀ¢ : ÎêS¢Úè Îé¥G¢ ÜU¢ñÝ S¢è ÜUÚ±¢§ü ? ÜUã¢ : “Á¢¢ï
Ó¢¢Ú çÎÚã}¢ }¢ñ´ Ýï Îï çÎ²ï ãñ´ §S¢ ÜU¢ Ýï’}¢éH Ï¢ÎH ç}¢H Á¢¢» J”
¥¢ÜGU¢ Ï¢¢ïH¢ : }¢ñ´ Ýï ¼éÛ¢ï Ó¢¢Ú çÎÚã}¢ ÜïU Ï¢ÎHï 4 ãÁ¢G¢Ú çÎÚã}¢
çÎ²ï J ÐêÀ¢ : ¼èS¢Úè Îé¥G¢ v²¢ ‰¢è ? Ï¢¢ïH¢ : “}¢éÛ¢ï ¥¢ñÚ }¢ïÚï
¥¢ÜGU¢ ÜU¢ï x¢éÝ¢ã¢ï´ S¢ï ¼¢ñÏ¢¢ ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ÝS¢èÏ¢ ã¢ï Á¢¢» J” ²ïã
S¢éÝ¼ï ãè ¥¢ÜGU¢ ÜUè Á¢GÏ¢¢Ý ÐÚ §çS¼x¢GÈGU¢Ú Á¢¢Úè ã¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ
ÜUãÝï Hx¢¢ }¢ñ´ ¥ËH¢ã 1 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´ ¥ÐÝï ¼}¢¢}¢
x¢éÝ¢ã¢ï´ S¢ï ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚ¼¢ ãêæ J Ó¢¢ñ‰¢è Îé¥G¢ |¢è Ï¢¼¢ Î¢ï ? ÜUã¢ : “}¢ñ´
Ýï §çË¼Á¢¢ ÜUè, çÜU }¢ïÚè, }¢ïÚï ¥¢ÜGU¢ ÜUè, ¥¢Ð Á¢Ý¢Ï¢ ÜUè ¥¢ñÚ
¼}¢¢}¢ ãG¢çÁ¢GÚèÝï §Á¢ç¼}¢¢¥G ÜUè }¢x¢GçÈGUÚ¼ ã¢ï Á¢¢» J” ²ïã S¢éÝ
ÜUÚ ¥¢ÜGU¢ Ýï ÜUã¢ : “¼èÝ Ï¢¢¼ï´ Á¢¢ï }¢ïÚï §çwG¼²¢Ú }¢ï´ ‰¢è´ ±¢ïã ÜUÚ
Hè ãñ´ Ó¢¢ñ‰¢è S¢Ï¢ ÜUè }¢x¢GçÈGUÚ¼ ±¢Hè Ï¢¢¼ }¢ïïÚï §çwG¼²¢Ú S¢ï Ï¢¢ãÚ
ãñ J” ©S¢è Ú¢¼ ¥¢ÜGU¢ Ýï wG±¢Ï¢ }¢ï´ çÜUS¢è ÜUãÝï ±¢Hï ÜU¢ï S¢éÝ¢ :
Á¢¢ï ¼é}ã¢Úï §çwG¼²¢Ú }¢ï´ ‰¢¢ ±¢ïã ¼é}¢ Ýï ÜUÚ çÎ²¢ ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Ú¢
v²¢ w¢G²¢H ãñ çÜU Á¢¢ï }¢ïÚï §çwG¼²¢Ú }¢ï´ ãñ }¢ñ´ ±¢ïã Ýãè´ ÜUMæx¢¢ ?
}¢ñ´ ¥ÚãG}¢éÚ¢üçãG}¢èÝ ãêæ, Á¢¢¥¢ï ! }¢ñ´ Ýï ¼é}ãï´, ¼é}ã¢Úï xG¢éH¢}¢ ÜU¢ï,
}¢‹S¢êÚ ÜU¢ï ¥¢ñÚ ¼}¢¢}¢ ãG¢çÁ¢GÚèÝ ÜU¢ï Ï¢wGà¢ çÎ²¢ J(1)

23
§‹S¢¢Ý ÜUè ãH¢ÜU¼
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Îï¶¢ ¥¢Ð Ýï Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ }¢¢H
HéÅ¢Ýï S¢ï ÜñUS¢è ÜñUS¢è Ï¢ÚÜU¼ï´ ãG¢çS¢H ã¢ï¼è ãñ´ }¢x¢Ú ¥zGS¢¢ïS¢ S¢Î
¥zGS¢¢ïS¢ ! Á¢¢ï H¢ïx¢ Ï¢éwGH S¢ï ÜU¢}¢ Hï¼ï ãé±ï Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ }¢¢H
HéÅ¢Ýï ÜïU Ï¢Á¢¢» Á¢}¥G ÜUÚÝï }¢ï´ Hx¢ï Úã¼ï ãñ´ ©Ý ÜïU ÜU¯èÚ }¢¢H
Á¢}¥G ÜUÚÝï ÜUè çãGS¢ü ©‹ãï´ S¢ÚÜUà¢ ¥¢ñÚ ²¢Îï wG¢éÎ¢±‹Îè S¢ï x¢G¢çÈGUH
ÜUÚ Îï¼è ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã ¥ÐÝï Ï¢éwGH ÜUè ±Á¢ã S¢ï çÚÁ¢G¢» ÚÏÏ¢éH
¥Ý¢}¢ S¢ï |¢è }¢ãGM}¢ Úã¼ï ãñ´ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
ÈGUÚ}¢¢Ýï Ï¢¢Úè ¼¥G¢H¢ ãñ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ã¢æ ã¢æ
²ïã Á¢¢ï ¼é}¢ ã¢ï Ï¢éH¢» Á¢¢¼ï ã¢ï çÜU
¥ËH¢ã ÜUè Ú¢ã }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚ¢ï ¼¢ï
¼é}¢ }¢ï´ ÜU¢ï§ü Ï¢éwGH ÜUÚ¼¢ ãñ ¥¢ñÚ Á¢¢ï
Ï¢éwGH ÜUÚï ±¢ïã ¥ÐÝè ãè Á¢¢Ý ÐÚ
Ï¢éwGH ÜUÚ¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã Ï¢ï
çÝ²¢Á¢G ãñ ¥¢ñÚ ¼é}¢ S¢Ï¢ }¢¢ïãG¼¢Á¢
¥¢ñÚ ¥x¢Ú ¼é}¢ }¢éæã ÈïUÚ¢ï ¼¢ï ±¢ïã
¼é}ã¢Úï çS¢±¢ ¥¢ñÚ H¢ïx¢ Ï¢ÎH Hïx¢¢
çÈUÚ ±¢ïã ¼é}¢ Á¢ñS¢ï Ý ã¢ï´x¢ï J
}¢¢’Hê}¢ ãé±¢ ! ã}¢¢Ú¢ Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝ¢ ¥ÐÝï
ÈGU¢§Îï ÜïU çH²ï ãñ çÜU §S¢ S¢ï Ý çS¢ÈüG ¥Á¢í¢ï ¯±¢Ï¢ ç}¢H¼¢ ãñ
Ï¢çËÜU ¥¢ç¶GÚ¼ |¢è S¢æ±Ú¼è ãñ, çHã¢Á¢G¢ Á¢¢ï H¢ïx¢ }¢¢H Á¢}¥G
ÜUÚÝï ÜUè çãGS¢ü }¢ï´ }¢éÏ¼H¢ Úã¼ï ãñ´ ©‹ãïæ ²¢Î Ú¶Ý¢ Ó¢¢çã²ï çÜU ²ïã
S¢Ï¢ }¢¢H¢ï }¢¼¢¥G ²ãè´ Úã Á¢¢»x¢¢ ¥¢ñÚ ©‹ãïæ »ÜU çÎÝ S¢Ï¢ ÜéUÀ
À¢ïÇG ÜUÚ ÜGUÏ¢í }¢ï´ Á¢¢Ý¢ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,

24
ÈGUÚ}¢¢Ýï Ï¢¢Úè ¼¥G¢H¢ ãñ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¼é}ãïæ
x¢G¢çÈGUH Ú¶¢ }¢¢H ÜUè çÁ¢G²¢Î¢
¼GHÏ¢è Ýï ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ¼é}¢ Ýï
ÜGUÏ¢í¢ï´ ÜU¢ }¢éæã Îï¶¢ J
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¶G¢çÁ¢GÝ I (}¢é¼±zGÈGU¢
741 çã.) ¼zGS¢èÚï ¶G¢çÁ¢GÝ }¢ï´ }¢Á¢GÜêUÚ¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ çÜU ¼zGS¢èÚ
}¢ï´ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ÜU¯Ú¼ï }¢¢H ÜUè çãGS¢ü ¥¢ñÚ §S¢ ÐÚ }¢éÈGU¢¶GÚ¼
}¢Á¢G}¢ê}¢ (²¢’Ýè ÈGUºG ÜUÚÝ¢ Ï¢éÚ¢) ãñ ¥¢ñÚ §S¢ }¢ï´ }¢éÏ¼H¢ ã¢ï ÜUÚ
¥¢Î}¢è S¢¥G¢Î¼ï ©ºGç±Ä²¢ S¢ï }¢ãGM}¢ ã¢ï Á¢¢¼¢ ãñ J(1)
}¢¢Hè §GÏ¢¢Î¼ ÜUè ÜGUÏ¢êçHÄ²¼
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Á¢GÜU¢¼ ¥¢ñÚ S¢ÎÜGU¢ ±
¶GñÚ¢¼ ÜU¢ à¢é}¢¢Ú }¢¢Hè §GÏ¢¢Î¼ }¢ï´ ã¢ï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ §S¢ §GÏ¢¢Î¼ ÜUè
¼¢ñÈGUèÜGU ¥ËH¢ã 1 Ýï }¢¢HÎ¢Ú¢ï´ ÜU¢ï Îè ãñ ¼¢çÜU x¢GÚèÏ¢ ±
ç}¢SÜUèÝ H¢ïx¢¢ï´ ÜUè ãG¢Á¢¢¼ ÐêÚè ã¢ïÝï ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ Î¢ñH¼ çÜUS¢è
»ÜU Á¢x¢ã Á¢}¥G Ý ã¢ï Ï¢çËÜU ÐêÚï }¢é¥G¢à¢Úï }¢ï´ x¢<Îà¢ ÜUÚ¼è Úãï J
ÝèÁ¢G ¥ËH¢ã 1 Ýï Î¢ñH¼ ÜU¢ï x¢GÚèÏ¢¢ï´ ¥¢ñÚ ç}¢SÜUèÝ¢ï´ ÐÚ
¶GÓ¢ü ÜUÚÝï ÜU¢ï ¥ÐÝè çÚÁ¢G¢ ÜU¢ Á¢GÚè¥G¢ |¢è ÜGUÚ¢Ú çÎ²¢ ãñ,
çHã¢Á¢G¢ ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü à¢wGS¢ çÜUS¢è x¢GÚèÏ¢ ± ç}¢SÜUèÝ à¢wGS¢ ÜUè
}¢¢Hè }¢ÎÎ ÜUÚï ¼¢ï wG¢éÎ ÜU¢ï ©S¢ ÜU¢ }¢¢ïãGçS¢Ý ¥¢ñÚ ©S¢ à¢wGS¢ ÜU¢ï

25
çÁ¢S¢ ÜUè §S¢ Ýï }¢ÎÎ ÜUè ãñ ãGÜGUèÚ ¼S¢Ã±éÚ Ý ÜUÚï v²êæçÜU
¥ËH¢ã1 Ýï ¥ÐÝè Ú¢ã }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU
§Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ±¢ïã Á¢¢ï
¥ÐÝï }¢¢H ¥ËH¢ã ÜUè Ú¢ã }¢ï´
¶GÓ¢ü ÜUÚ¼ï ãñ´ çÈUÚUçÎ²ï ÐèÀï (²¢’Ýè
ÎïÝï ÜïU Ï¢¢’Î) Ý »ãGS¢¢Ý Ú¶ï´ Ý
¼vHèÈGU Îï´ ©Ý ÜU¢ Ýïx¢ (¥Á¢í¢ï
¯±¢Ï¢) ©Ý ÜïU ÚÏ¢ ÜïU Ð¢S¢ ãñ ¥¢ñÚ
©‹ãï´ Ý ÜéUÀ ¥‹Îïà¢¢ ã¢ï Ý ÜéUÀ x¢G}¢ J
¥ÓÀè Ï¢¢¼ ÜUãÝ¢ ¥¢ñÚ ÎÚ x¢éÁ¢GÚ
ÜUÚÝ¢ ©S¢ ¶GñÚ¢¼ S¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñ çÁ¢S¢
ÜïU Ï¢¢’Î S¢¼¢Ý¢ ã¢ï ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã
Ï¢ï ÐÚ±¢ çãGË}¢ ±¢H¢ ãñ J
§}¢¢}¢ ¶G¢çÁ¢GÝ I §S¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜïU
¼¤G¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU »ãGS¢¢Ý Ú¶Ýï S¢ï }¢éÚ¢Î çÜUS¢è ÜU¢ï ÜéUÀ ÎïÝï
ÜïU Ï¢¢’Î ÎêS¢Ú¢ï´ ÜïU S¢¢}¢Ýï ²ïã §Á¢Gã¢Ú ÜUÚÝ¢ ãñ çÜU }¢ñ´ Ýï §¼Ý¢ ÜéUÀ
¼éÛ¢ï çÎ²¢ ¥¢ñÚ ¼ïÚï S¢¢‰¢ »ïS¢ï »ïS¢ï S¢éHêÜU çÜU²ï J ÐS¢ §S¢ ¼GÚãG
çÜUS¢è ÜU¢ï }¢éÜUgÚ (²¢’Ýè Ú‹Á¢èÎ¢ ± x¢G}¢x¢èÝ) ÜUÚÝ¢ »ãGS¢¢Ý
Á¢¼¢Ý¢ ÜUãH¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ çÜUS¢è ÜU¢ï ¼vHèÈGU ÎïÝï S¢ï }¢éÚ¢Î ©S¢ ÜU¢ï
¥G¢Ú çÎH¢Ý¢ ãñ }¢¯HÝ ²ïã ÜUã¢ Á¢¢» çÜU ¼ê Ý¢Î¢Ú ‰¢¢, }¢éçzGHS¢
‰¢¢, }¢Á¢Ï¢êÚ ‰¢¢, çÝÜU}}¢¢ ‰¢¢ ±x¢GñÚ¢ }¢ñ´ Ýï ¼ïÚè ¶GÏ¢Ú x¢èÚè ÜUè J

26
}¢Á¢GèÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ¥x¢Ú S¢¢§H ÜU¢ï ÜéUÀ Ý çÎ²¢ Á¢¢» ¼¢ï ©S¢
S¢ï ¥ÓÀè Ï¢¢¼ ÜUãÝ¢ ¥¢ñÚ wG¢éà¢ wG¢éËÜGUè ÜïU S¢¢‰¢ »ïS¢¢ Á¢±¢Ï¢ ÎïÝ¢
Á¢¢ï ©S¢ ÜU¢ï Ý¢x¢±¢Ú Ý x¢éÁ¢GÚï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ±¢ïã S¢é±¢H }¢ï´ §S¢Ú¢Ú ÜUÚï
²¢ Á¢GÏ¢¢Ý ÎÚ¢Á¢Gè ÜUÚï ¼¢ï ©S¢ S¢ï ÎÚ x¢éÁ¢GÚ ÜUÚÝ¢ (©S¢ ¶GñÚ¢¼ S¢ï
Ï¢ïã¼Ú ãñ çÁ¢S¢ ÜïU Ï¢¢’Î S¢¼¢Ý¢ ã¢ï ) J(1)
»ãGç¼Ú¢}¢ï }¢éçSH}¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! x¢G¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢§²ï ! §SH¢}¢
Ýï »ãGç¼Ú¢}¢ï }¢éçSH}¢ ÜU¢ çÜUS¢ ÜGUÎÚ çHãG¢Á¢G Ú¶¢ ãñ çÜU ÜU¢ï§ü |¢è
à¢wGS¢ ¥ÐÝï }¢éS¢H}¢¢Ý |¢¢§ü ÜUè }¢¢Hè §}¢Î¢Î ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î
»ãGS¢¢Ý Á¢¼¢ ÜUÚ ²¢ ¼G¢’Ý¢ Îï ÜUÚ ©S¢ ÜU¢ï ¼vHèÈGU }¢¼ Îï, Ï¢çËÜU
©S¢ ÜUè §GÁGÁ¢G¼ï ÝzGS¢ ÜU¢ »ãGç¼Ú¢}¢ ÜUÚï, v²êæçÜU S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼
ÎïÝï S¢ï çÜUS¢è ÜU¢ï ²ïã ãGÜGU ãG¢çS¢H Ýãè´ ã¢ï Á¢¢¼¢ çÜU Á¢Ï¢ Ó¢¢ãï
»ãGS¢¢Ý ²¢Î çÎH¢ ÜUÚ x¢GÚèÏ¢ ÜUè §GÁGÁ¢G¼ ÜUè {çÁÁ¢²¢æ çÏ¢¶GñÚÝï
Hx¢ï J »ïS¢ï S¢ÎÜGïU S¢ï ¼¢ï Ï¢ïã¼Ú ‰¢¢ çÜU ±¢ïã ©S¢ï ÜéUÀ Îï¼¢ ãè Ýãè´
Ï¢çËÜU ©S¢ S¢ï ÜU¢ï§ü ¥ÓÀè Ï¢¢¼ ÜUã Îï¼¢, }¢¢’çÁ¢GÚ¼ ÜUÚ Hï¼¢ ²¢
çÜUS¢è ¥¢ñÚ à¢wGS¢ ÜïU Ð¢S¢ |¢ïÁ¢ Îï¼¢ J ²ã¢æ ©Ý H¢ïx¢¢ï´ ÜïU çH²ï ÎS¢ïü
çãÎ¢²¼ ãñ Á¢¢ï ÐãHï Á¢¢ïà¢ }¢ï´ ¥¢ ÜUÚ Á¢GMÚ¼ }¢‹Î¢ï´ ÜUè §}¢Î¢Î
¼¢ï ÜUÚ Îï¼ï ãñ´ }¢x¢Ú Ï¢¢’Î }¢ï´ ¥ÐÝï ¼G¢’Ý¢ï´ ÜïU ¼èÚ¢ï´ S¢ï ©Ý ÜïU S¢èÝï
ÀHÝè ÜUÚ Îï¼ï ãñ´ çÜU çÜUS¢è Ï¢¢¼ ÐÚ Á¢GÚ¢ xG¢éSS¢¢ ¥¢²¢ ÈGU¢ñÚÝ
¥ÐÝï »ãGS¢¢Ý¢¼ ÜUè H}Ï¢è ÈïGUãçÚS¼ S¢éÝ¢Ý¢ à¢éM¥G ÜUÚ Îï¼ï ãñ´ J
Ï¢¼G¢ñÚï Ýé}¢êÝ¢ ¼G¢’Ý¢ï´ ÜïU Ó¢‹Î ¼èÚ Ðïà¢ï ç¶GÎ}¢¼ ãñ´ :

27
ÜUH ¼ÜU ±¢ïã ÈGUÜGUèÚ ‰¢¢, |¢èÜU }¢¢æx¢¼¢ çÈUÚ¼¢ ‰¢¢ }¢ïÚ¢ çÎ²¢
ãé±¢ ¶¢¼¢ ‰¢¢ ¥¢ñÚ ¥¢Á¢ }¢éÛ¢ï ãè ¥¢æ¶ï´ çÎ¶¢¼¢ ãñ J
Á¢Ï¢ ©S¢ ÜUè }¢¢æ ãSÐ¼¢H }¢ï´ »ïçÇG²¢æ Úx¢ÇG Úãè´ ‰¢è ¼¢ï }¢ñ´
Ýï }¢ÎÎ ÜUè ‰¢è J
©S¢ ÜUè Ï¢ïÅè ÜUè à¢¢Îè }¢ñ´ Ýï ÜUÚ±¢§ü, S¢¢Úï »ãGS¢¢Ý¢¼ |¢êH
x¢²¢, Ý}¢ÜU ãGÚ¢}¢ ÜUãè´ ÜU¢ ±x¢ñGÚ¢ ±x¢ñGÚ¢ J
²¢Î Úç¶²ï ! §S¢ ¼GÚãG ÜUè Ï¢¢¼¢ï´ }¢ï´ ¶GS¢¢Ú¢ ãè ¶GS¢¢Ú¢ ãñ
v²êæçÜU }¢¢H ¼¢ï ¥¢Ð Îï ãè Ó¢éÜïU, ¥Ï¢ ¼G¢’Ýï Îï ÜUÚ ¥¢ñÚ »ãGS¢¢Ý Á¢¼¢
ÜUÚ ¯±¢Ï¢ Á¢G¢»¥G }¢¼ ÜUèçÁ¢²ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, Ð¢Úã 3 S¢êÚ¼éH Ï¢ÜGUÚã
ÜUè ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 264 }¢ï´ ãñ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢êH §ü}¢¢Ý : »ï
§}¢¢Ý ±¢H¢ï´ ¥ÐÝï S¢ÎÜïGU Ï¢¢ç¼GH
Ý ÜUÚ Î¢ï »ãGS¢¢Ý Ú¶ ÜUÚ ¥¢ñÚ
§üÁ¢G¢ Îï ÜUÚ J
¼zGS¢èÚï }¢Î¢çÚÜU }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢éH Ï¢ÚÜU¢¼
¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥ãG}¢Î çÏ¢Ý }¢ãG}¢êÎ ÝSÈGUè P (}¢é¼±zGÈUG¢
710 çã.) §S¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜïU ¼ãìG¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : çÁ¢S¢
¼GÚãG }¢éÝ¢çÈGUÜGU ÜU¢ï çÚÁ¢G¢» §H¢ãè }¢vGS¢êÎ Ýãè´ ã¢ï¼è ±¢ïã
¥ÐÝ¢ }¢¢H çÚ²¢ÜU¢Úè ÜïU çH²ï ¶GÓ¢ü ÜUÚ ÜïU Á¢G¢»¥G ÜUÚ Îï¼¢
ãñ §S¢ ¼GÚãG ¼é}¢ »ãGS¢¢Ý Á¢¼¢ ÜUÚ ¥¢ñÚ §üÁ¢G¢ Îï ÜUÚ ¥ÐÝï
S¢ÎÜGU¢¼ ÜU¢ ¥Á¢í Á¢G¢»¥G Ý ÜUÚ¢ï J(1)

28
¼èÝ Á¢GMÚè Ï¢¢¼ï´
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ S¢ÎÜGU¢ ÎïÝï
²¢’Ýè Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚ¼ï ãé±ï ¼èÝ Ï¢¢¼ï´ Ðïà¢ï ÝÁ¢GÚ Ú¶Ý¢
Ï¢ãé¼ Á¢GMÚè ãñ´ :
(1) S¢ÎÜGU¢ Îï ÜUÚ »ãGS¢¢Ý Ý Á¢¼¢» J
(2) çÁ¢S¢ï S¢ÎÜGU¢ Îï ©S¢ ÜïU çÎH ÜU¢ï ¼G¢’Ý¢ï´ ÜïU ¼èÚ¢ï´ S¢ï Á¢GwG}¢è Ý
ÜUÚï J
(3) S¢ÎÜGU¢ §wGH¢S¢ ÜïU S¢¢‰¢ ¥¢ñÚ çÚÁ¢G¢» wG¢éÎ¢±‹Îè ÜïU ãéGS¢êH ÜïU
çH²ï Îï J
}¢éS¢H}¢¢Ý¢ï´ ÜU¢ï ¼G¢’Ýï Îï ÜUÚ, »ãGS¢¢Ý Á¢¼¢ ÜUÚ çÎH
¥¢Á¢G¢çÚ²¢æ ÜUÚÝï ±¢H¢ï´ ¥¢ñÚ çÚ²¢ÜU¢Úè ÜUè ¥¢ÈGU¼ }¢ï´ }¢éÏ¼H¢ ã¢ïÝï
±¢H¢ï´ ÜïU çH²ï }¢ÜGU¢}¢ï x¢G¢ñÚ ãñ, §‹ãï´ ²¢Î Ú¶Ý¢ Ó¢¢çã²ï çÜU Á¢Ï¢ |¢è
S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ ÜUè S¢¥G¢Î¼ ãG¢çS¢H ã¢ï ¼¢ï }¢Á¢GÜêUÚ¢ ¼èÝ¢ï´ Ï¢¢¼¢æï
ÜU¢ï Ðïà¢ï ÝÁ¢GÚ Ú¶ï´, ÜUãè´ »ïS¢¢ Ý ã¢ï çÜU ÜUH Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ §Ý
ÜU¢ à¢é}¢¢Ú |¢è ©Ý }¢éçzGHS¢¢ï´ }¢ï´ ã¢ï Á¢¢ï ÉïÚ¢ï´ ÝïçÜU²¢æ Hï ÜUÚ ¥¢»æx¢ï
}¢x¢Ú ¼ãè ÎS¼ (¶G¢Hè ã¢‰¢) Úã Á¢¢»æx¢ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
}¢éçzGHS¢ ÜU¢ñÝ ?
}¢éçSH}¢ à¢ÚèÈGU }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢éçSH}¢ çÏ¢Ý ãGÁÁ¢¢Á¢
ÜéUGà¢ñÚè P çÚ±¢²¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU S¢ÚÜU¢Úï Ý¢}¢Î¢Ú,
}¢ÎèÝï ÜïU ¼¢Á¢Î¢Ú 6 Ýï §çS¼ÈGUS¢¢Ú ÈGUÚ}¢¢²¢ :

29
v²¢ ¼é}¢ Á¢¢Ý¼ï ã¢ï }¢éçzGHS¢ ÜU¢ñÝ ãñ ? S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ H
Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : ²¢ ÚS¢êHËH¢ã 6 ã}¢ }¢ï´ S¢ï çÁ¢S¢
ÜïU Ð¢S¢ ÎÚ¢çã}¢ ã¢ï´ Ý Îèx¢Ú S¢¢}¢¢Ý, ±¢ïã }¢éçzGHS¢ ãñ J ÈGUÚ}¢¢²¢ :
(Ýãè´ ! ²ïã H¢ïx¢ ãGÜGUèÜGU¼ }¢ï´ }¢éçzGHS¢ Ýãè´ Ï¢çËÜU) “}¢ïÚè ©}}¢¼
}¢ï´ }¢éçzGHS¢ ±¢ïã ãñ Á¢¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ Ý}¢¢Á¢G, Ú¢ïÁ¢Gï ¥¢ñÚ Á¢GÜU¢¼
¼¢ï Hï ÜUÚ ¥¢»x¢¢ }¢x¢Ú S¢¢‰¢ ãè çÜUS¢è ÜU¢ï x¢¢Hè |¢è Îè ã¢ïx¢è,
çÜUS¢è ÜU¢ï ¼¢ïã}¢¼ Hx¢¢§ü ã¢ïx¢è, §S¢ ÜU¢ }¢¢H Ý¢ãGÜGU ¶¢²¢ ã¢ïx¢¢,
©S¢ ÜU¢ wG¢êÝ Ï¢ã¢²¢ ã¢ïx¢¢, §S¢ ÜU¢ï }¢¢Ú¢ ã¢ïx¢¢ J ÐS¢ (§Ý S¢Ï¢
x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU Ï¢ÎHï }¢ï´) ©S¢ ÜUè ÝïçÜU²¢ï´ }¢ï´ S¢ï ÜéUÀ §S¢ }¢Á¢GHê}¢ ÜU¢ï
Îï Îè Á¢¢»x¢è ¥¢ñÚ ÜéUÀ ©S¢ }¢Á¢GHê}¢ ÜU¢ï J çÈUÚ ¥x¢Ú ©S¢ ÜïU
çÁ¢G}}¢ï Á¢¢ï ãéGÜGUêÜGU ‰¢ï ©Ý ÜUè ¥Î¢»x¢è S¢ï ÐãHï ©S¢ ÜUè ÝïçÜU²¢æ
¶Gy}¢ ã¢ï x¢§æü ¼¢ï ©Ý }¢Á¢GHê}¢¢ïæ ÜUè ¶G¼G¢»æ Hï ÜUÚ ©S¢ Á¢G¢çH}¢ ÐÚ
Ç¢H Îè Á¢¢»æx¢è, çÈUÚ ©S¢ï ¥¢x¢ }¢ï´ ÈïU´ÜU çÎ²¢ Á¢¢»x¢¢ J”(1)
}¢Á¢GHê}¢ ÜU¢ï ÝïçÜU²¢æ ÎïÝè ÐÇGï´x¢è
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜUS¢è ÜUè
çÎH ¥¢Á¢G¢Úè ÜïU S¢Ï¢Ï¢ Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ Ðã¢ÇG Ï¢Ú¢Ï¢Ú ÝïçÜU²¢æ |¢è
ÜU}¢ ÐÇG S¢ÜU¼è ãñ´, çHã¢Á¢G¢ çÜUS¢è ÜU¢ï S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ ÎïÝï ÜïU
S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ ©S¢ï ¼G¢’Ý¢ Îï ÜUÚ ²¢ »ãGS¢¢Ý Á¢¼¢ ÜUÚ ©S¢ ÜUè çÎH
¥¢Á¢G¢Úè ÜUÚÝï S¢ï ÇçÚ²ï, ÜUãè´ »ïS¢¢ Ý ã¢ï çÜU Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ ²ïã
à¢wGS¢ Ï¢¢Úx¢¢ãï wG¢éÎ¢±‹Îè }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï ÜUÚ ¥ÐÝï ãGÜGU ÜïU }¢é¼G¢HÏ¢ï

30
}¢ï´ ã}¢ S¢ï ã}¢¢Úè S¢¢Úè ÝïçÜU²¢æ Hï Hï ¥¢ñÚ çãGS¢¢Ï¢ ÐêÚ¢ Ý ã¢ïÝï ÜUè
S¢êÚ¼ }¢ï´ ©S¢ ÜïU x¢éÝ¢ã ã}¢ ÐÚ Ç¢H çÎ²ï Á¢¢»æ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ }¢ï´
ÜUã¢ Á¢¢» çÜU ²ïã ±¢ïã }¢éçzGHS¢ §‹S¢¢Ý ãñ Á¢¢ï ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢ Ï¢ãé¼
Ï¢ÇG¢ ¶GÁ¢G¢Ý¢ H¢Ýï ÜïU Ï¢¢ ±éÁ¢êÎ Á¢ã‹Ý}¢ ÜU¢ §æü{Ý Ï¢Ý Úã¢ ãñ J
Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ¥¢§²ï ! }¢Á¢GÜêUÚ¢ ¼èÝ¢ï´ ¥ã}¢ Ï¢¢¼¢ï´ ÜU¢ »ÜU }¢éwG¼S¢Ú
Á¢¢§Á¢G¢ Hï¼ï ãñ´ çÜU ²ïã çÜUS¢ ¼GÚãG ã}¢¢Úè ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢ï Ï¢ÚÏ¢¢Î ÜUÚ
S¢ÜU¼è ãñ´ J
(((((1-2))))) ¼G¢’Ý¢ Á¢GÝè ± »ãGS¢¢Ý Á¢¼¢Ý¢
»ãGS¢¢Ý Á¢¼¢Ý¢ ¥¢ñÚ ¼G¢’Ý¢ ÎïÝ¢ Ï¢ãé¼ }¢Á¢G}¢ê}¢ ÈïGU’H ãñ
Á¢¢ï çÜUS¢è }¢éS¢H}¢¢Ý ÜU¢ï Á¢GñÏ¢ Ýãè´ Îï¼¢ J çHã¢Á¢G¢ H¢ïx¢¢ï´ ÜUè }¢ÎÎ
ÜUÚ ÜïU |¢êH Á¢¢Ý¢ Ó¢¢çã²ï ¥¢ñÚ ÜU|¢è |¢è çÜUS¢è ÐÚ »ãGS¢¢Ý Ýãè´
Á¢¼¢Ý¢ Ó¢¢çã²ï J ±ÚÝ¢ ¥ËH¢ã 1 ÜUè Ý¢Ú¢Á¢Gè }¢éÜGUgÚ ÜU¢
çãGSS¢¢ Ï¢Ý S¢ÜU¼è ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
Á¢HèHéH ÜGUÎí ¼¢Ï¢ïG§üG ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ãGS¢Ý Ï¢S¢Úè
P ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : Ï¢¢’Á¢G H¢ïx¢ »ÜU à¢wGS¢ ÜU¢ï Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´
çÁ¢ã¢Î ±x¢ñGÚ¢ ÐÚ |¢ïÁ¢¼ï ãñ´ ²¢ çÜUS¢è ¥¢Î}¢è ÐÚ ÜéUÀ ¶GÓ¢ü ÜUÚ¼ï
ãñ´ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU Ý¢Ý ± ÝÈGUÜGU¢ (¥¶GÚ¢Á¢¢¼) ÜU¢ »ãç¼}¢¢}¢ ÜUÚ¼ï
ãñ´ ¼¢ï Ï¢¢’Î }¢ïæ ©S¢ ÐÚ »ãGS¢¢Ý Á¢¼¢ ÜUÚ ©S¢ï §üÁ¢G¢ ÐãéæÓ¢¢¼ï ãñ´ J
}¢¯HÝ »ãGS¢¢Ý Á¢¼H¢¼ï ãé±ï ÜUã¼ï ãñ´ çÜU }¢ñ´ Ýï Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´
§¼Ý¢ §¼Ý¢ ¶GÓ¢ü çÜU²¢, Ï¢¢Úx¢¢ãï wG¢éÎ¢±‹Îè }¢ï´ ©Ý ÜïU ¥G}¢H
ÜU¢ ÜU¢ï§ü ¯±¢Ï¢ Ýãè´ J Á¢¢ï H¢ïx¢ çÜUS¢è ÜU¢ï Îï ÜUÚ ²ïã ÜUã¼ï ãñ´
çÜU v²¢ }¢ñ´ Ýï ¼é}¢ ÜU¢ï §¼Ýè §¼Ýè Ó¢èÁ¢G Ýãè´ Îè ‰¢è ? ±¢ïã ©S¢
ÜU¢ï §üÁ¢G¢ ÐãéæÓ¢¢¼ï ãñ´ J(1)

31
Á¢‹Ý¼ S¢ï }¢ãGM}¢è ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢Á¢GÜêUÚ¢ ÈGUÚ}¢¢Ý S¢ï ©Ý H¢ïx¢¢ï´
ÜU¢ï ÎS¢ïü §GÏ¢í¼ ãG¢çS¢H ÜUÚÝ¢ Ó¢¢çã²ï Á¢¢ï x¢GÚèÏ¢¢ï´ ÜUè }¢ÎÎ ÜUÚ ÜïU
©‹ãï´ ¥ÐÝ¢ Á¢GÚ ¶GÚèÎ xG¢éH¢}¢ S¢}¢Û¢¼ï ãé±ï ãÚ H}ãG¢ ©‹ãï´ ¥ÐÝï
»ãGS¢¢Ý¢¼ ²¢Î ÜUÚ¢¼ï Úã¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ²êæ ±¢ïã x¢GÚèÏ¢ ± ç}¢SÜUèÝ
H¢ïx¢ ã}¢ïà¢¢ §Ý ÜïU »ãGS¢¢Ý¢¼ ÜïU Ï¢¢ïÛ¢ ¼Hï ÎÏ¢ï Úã¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ÜU|¢è
ÀéÅÜU¢Ú¢ ãG¢çS¢H Ýãè´ ÜUÚ Ð¢¼ï J ²ïãè ±Á¢ã ãñ çÜU ÚãG}¢¼ï wG¢éÎ¢±‹Îè
S¢ï ÎêÚè ¥¢ñÚ Á¢‹Ý¼ S¢ï }¢ãGM}¢è ÜU¢ »ÜU S¢Ï¢Ï¢ çÜUS¢è ÐÚ »ãGS¢¢Ý
ÜUÚ ÜïU ©S¢ï Ï¢¢ÚÏ¢¢Ú Á¢¼H¢Ýï ÜU¢ï |¢è ÆãÚ¢²¢ x¢²¢ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ©G}¢Ú E S¢ï
çÚ±¢²¼ ãñ çÜU Î¢ï Á¢ã¢æ ÜïU ¼¢Á¢±Ú, S¢éË¼G¢Ýï Ï¢ãìGÚ¢ï Ï¢Ú
6 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ¥ËH¢ã1
¼èÝ à¢wGS¢¢ïæ ÜUè ¼GÚÈGU ÝÁ¢GÚï ÚãG}¢¼ Ýãè ÈGUÚ}¢¢»x¢¢ : }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜU¢
Ý¢ÈGUÚ}¢¢Ý, ¥G¢Îè à¢Ú¢Ï¢è ¥¢ñÚ ÜéUÀ Îï ÜUÚ »ãGS¢¢Ý Á¢¼¢Ýï ±¢H¢ J(1)
¥¢ñÚ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê S¢§üGÎ wG¢éÎÚè 5 S¢ï }¢Ú±è
çÚ±¢²¼ }¢ï´ ãñ çÜU ÚS¢êHï ¥ÜUÚ}¢, à¢¢ãï Ï¢Ýè ¥¢Î}¢ 6
Ýï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢¢æ Ï¢¢Ð ÜU¢ Ý¢ÈGUÚ}¢¢Ý, ¥G¢Îè à¢Ú¢Ï¢è ¥¢ñÚ
»ãGS¢¢Ý Á¢¼¢Ýï ±¢H¢ Á¢‹Ý¼ }¢ï´ Î¢ç¶GH Ýãè´ ã¢ïx¢¢ J(2)

32
(3)çÚ²¢ÜU¢Úè}¢éÝ¢çÈGUÜGUèÝÜUèçS¢ÈGU¼ãñ
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢ï ãÚ ©S¢ Ó¢èÁ¢G
S¢ï Ð¢ÜU Ú¶Ý¢ Á¢GMÚè ãñ çÁ¢S¢ S¢ï ±¢ïã ÝïÜUè ÝïÜUè Ý Úãï Ï¢çËÜU
Îé‹²±è ÈïGU’H Ï¢Ý Á¢¢» J ÈGUè Á¢G}¢¢Ý¢ ¥Ã±HÝ ¼¢ï ã}¢ S¢ï ÝïçÜU²¢æ
ã¢ï¼è ãè Ýãè´ ¥¢ñÚ ÜU|¢è wG¢éà¢ çÜGUS}¢¼è S¢ï ÜU¢ï§ü ÝïÜUè ÜUÚÝï }¢ï´
ÜU¢}¢²¢Ï¢ ã¢ï |¢è x¢» ¼¢ï ±¢ïã |¢è Ý¢}¢¢ï Ý}¢êÎ ¥¢ñÚ çÚ²¢ÜU¢Úè ÜUè
ÝÁ¢íG ã¢ï ÜUÚ Ï¢ÚÏ¢¢Î ã¢ï Á¢¢¼è ãñ J çÚ²¢ÜU¢Úè S¢wG¼ ¼Ï¢¢ã ÜéUÝ ¥¢ñÚ
}¢éÝ¢çÈGUÜGUèÝ ÜUè çS¢ÈGU¼ ãñ J çHã¢Á¢G¢ S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ Á¢ñS¢è
¥GÁ¢Gè}¢ ÝïÜUè çÎ¶¢±ï ÜïU Ï¢Á¢¢» çÚÁ¢G¢» ÚÏÏ¢éH ¥Ý¢}¢ ÜïU ãéGS¢êH ÜïU
çH²ï ã¢ïÝè Ó¢¢çã²ï J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
§Úà¢¢Îï Ï¢¢Úè ¼¥G¢H¢ ãñ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ©S¢ ÜUè
¼GÚãG Á¢¢ï ¥ÐÝ¢ }¢¢H H¢ïx¢¢ï´ ÜïU
çÎ¶¢±ï ÜïU çH²ï ¶GÓ¢ü ÜUÚï ¥¢ñÚ
¥ËH¢ã ¥¢ñÚ çÜGU²¢}¢¼ ÐÚ §ü}¢¢Ý
Ý H¢» ¼¢ï ©S¢ ÜUè ÜUã¢±¼ »ïS¢è
ãñ Á¢ñS¢ï »ÜU Ó¢^¢Ý çÜU ©S¢ ÐÚ
ç}¢^è ãñ ¥Ï¢ ©S¢ ÐÚ Á¢G¢ïÚ ÜU¢ Ð¢Ýè
ÐÇG¢ çÁ¢S¢ Ýï ©S¢ï çÝÚ¢ Ð‰‰¢Ú ÜUÚ
À¢ïÇG¢ ¥ÐÝè ÜU}¢¢§ü S¢ï çÜUS¢è Ó¢èÁ¢G
ÐÚ ÜGU¢Ï¢ê Ý Ð¢»æx¢ï ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã
ÜU¢çÈGUÚ¢ï´ ÜU¢ï Ú¢ã Ýãè´ Îï¼¢ J

33
¼zGS¢èÚï ÜUÏ¢èÚ }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ÈGU¶GLgèÝ
Ú¢Á¢Gè P (}¢é¼±zGÈUG¢ 606 çã.) §S¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢
ÜïU ¼¤G¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ²ïã çÚ²¢ÜU¢Ú }¢éÝ¢çÈGUÜGU ÜïU ¥G}¢H ÜUè
ç}¢¯¢H ãñ çÜU çÁ¢S¢ ¼GÚãG Ð‰‰¢Ú ÐÚ ç}¢^è ÝÁ¢GÚ ¥¢¼è ãñ HïçÜUÝ
Ï¢¢çÚà¢ S¢ï ±¢ïã S¢Ï¢ ÎêÚ ã¢ï Á¢¢¼è ãñ, ¶G¢Hè Ð‰‰¢Ú Úã Á¢¢¼¢ ãñ J
²ïãè ãG¢H }¢éÝ¢çÈGUÜG ÜïU ¥G}¢H ÜU¢ ãñ çÜU Îï¶Ýï ±¢H¢ï´ ÜU¢ï }¢¢’Hê}¢
ã¢ï¼¢ ãñ çÜU ¥G}¢H ãñ ãG¢H¢æçÜU Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ ±¢ïã ¼}¢¢}¢ ¥¢’}¢¢H
Ï¢¢ç¼GH ã¢ï´x¢ï v²êæçÜU çÚÁ¢G¢» §H¢ãè ÜïU çH²ï Ý ‰¢ï J(1)
¥¢’}¢¢H ÜUè Ï¢ÚÏ¢¢Îè
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ Á¢¢ï à¢wGS¢ H¢ïx¢¢ï´
ÜïU çÎ¶¢±ï ÜïU çH²ï Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ÜéUÀ ¶GÓ¢ü ÜUÚ¼¢ ãñ çÚ²¢ÜU¢Úè ©S¢
ÜïU Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü çÜU²ï x¢» }¢¢H ÜU¢ï ¶GS¢¢ï ¶G¢à¢¢ÜU (Í¢¢S¢ ÜïU
ç¼‹ÜU¢ï´) ÜUè ¼GÚãG Ï¢ã¢ Hï Á¢¢¼è ãñ Á¢ñS¢ï Ï¢¢çÚà¢ çÜUS¢è Ð‰‰¢Ú ÐÚ
Á¢}¥G ã¢ïÝï ±¢Hè ç}¢^è ÜU¢ï ¥ÐÝï S¢¢‰¢ Ï¢ã¢ Hï Á¢¢¼è ãñ J Îé‹²¢
ÜïU {¢ïÜïU ± çÚ²¢ÜU¢Úè }¢ï´ }¢éÏ¼H¢ S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ ÜUÚÝï ±¢Hï
H¢ïx¢ Ï¢ Á¢G¢çãÚ ²ïã S¢}¢Û¢¼ï Úã¼ï ãñ´ çÜU ©Ý ÜïU Ð¢S¢ ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢
Ï¢ãé¼ Ï¢ÇG¢ Á¢G¶GèÚ¢ Á¢}¥G ãñ }¢x¢Ú ¥zGS¢¢ïS¢ Á¢Ï¢ Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼
Ï¢¢Úx¢¢ãï wG¢éÎ¢±‹Îè }¢ï´ ãG¢çÁ¢GÚ ã¢ï´x¢ï ¥¢ñÚ ÐéÚçS¢à¢ ã¢ïx¢è ¼¢ï ©Ý ÜïU
Ý¢}¢» ¥¢’}¢¢H }¢ï´ çÚ²¢ÜU¢Úè ÜïU S¢¢‰¢ ÜUè Á¢¢Ýï ±¢Hè ÝïçÜU²¢ï´
}¢ï´ S¢ï ÜéUÀ |¢è Ý Ï¢Ó¢ïx¢¢ J

34
ÐS¢ S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ ÜUÚÝï ±¢H¢ Á¢Ï¢ |¢è S¢ÎÜGU¢ ±
¶GñÚ¢¼ ÜUÚï ¼¢ï §wGH¢S¢ ÜïU S¢¢‰¢ }¢¤GÁ¢G ¥ËH¢ã 1 ÜUè çÚÁ¢G¢
ÜïU çH²ï S¢ÎÜGU¢ Îï, H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï çÎ¶¢Ýï ÜïU çH²ï S¢ÎÜGU¢ Îï Ý Á¢GMÚ¼
}¢‹Î¢ï´ S¢ï ¥ÐÝè S¢¶G¢±¼ ¥¢ñÚ ÎÚ²¢ çÎHè ÜïU ÜGUS¢èÎï S¢éÝÝï ÜUè
çÝÄ²¼ Ú¶ï ¥¢ñÚ Ý ²ïã wG±¢çãà¢ ÜUÚï çÜU H¢ïx¢¢ïæ }¢ï´ ©S¢ ÜUè
ÈGUÄ²¢Á¢Gè ¥¢ñÚ S¢¶G¢±¼ ÜïU ÇæÜïU Ï¢Á¢ï´ J §S¢ çH²ï çÜU Á¢¢ï ¥G}¢H
¥ËH¢ã 1 ÜUè çÚÁ¢G¢ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ çÜU²¢ Á¢¢» ±¢ïãè Ï¢¢Úx¢¢ãï
wG¢éÎ¢±‹Îè }¢ï´ ÜGUÏ¢êH ã¢ï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ çÁ¢S¢ ¥G}¢H }¢ï´ çÚ²¢ÜU¢Úè ÜU¢
¥‹S¢Ú à¢¢ç}¢H ã¢ï ±¢ïã ÜU|¢è ÜGUÏ¢êH Ýãè´ ã¢ï¼¢ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
}¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚÏÏ¢ï Î¢±Ú, à¢ÈGUè»G Ú¢ïÁ¢Gï }¢ãGà¢Ú 6
ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï §GÏ¢í¼ çÝà¢¢Ý ãñ : ¥ËH¢ã 1 ©S¢ ¥G}¢H ÜU¢ï
ÜGUÏ¢êH Ýãè´ ÈGUÚ}¢¢¼¢ çÁ¢S¢ }¢ï´ Ú¢§ü ÜïU Î¢Ýï Ï¢Ú¢Ï¢Ú |¢è çÚ²¢ ã¢ï J(1)
¥¢ñÚ »ÜU çÚ±¢²¼ }¢ï´ ãñ çÜU ¥ËH¢ã 1 çÜUS¢è ¼G¢çHÏ¢ï
à¢¢ïãÚ¼, çÚ²¢ÜU¢Ú ¥¢ñÚ Hãì±¢ï H¥GìÏ¢ }¢ï´ ÐÇGï ÚãÝï ±¢Hï à¢wGS¢ ÜU¢
ÜU¢ï§ü ¥G}¢H ÜGUÏ¢êH Ýãè´ ÈGUÚ}¢¢¼¢ J(2)
Ï¢çËÜU »ÜU çÚ±¢²¼ }¢ï´ ãñ çÜU
»ÜU à¢wGS¢ Ýï S¢éË¼G¢Ýï Ï¢ãìGÚ¢ï Ï¢Ú 6 ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ï´
¥GÁ¢üG ÜUè : ÜUH Ï¢Ú¢ïÁ¢Gï çÜGU²¢}¢¼ ÜU¢ñÝ S¢è Ó¢èÁ¢G ÝÁ¢¢¼ çÎH¢»x¢è ?
¼¢ï ¥¢Ð 6 Ýï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : (¥x¢Ú ÝÁ¢¢¼
Ó¢¢ã¼¢ ãñ ¼¢ï) ¥ËH¢ã 1 ÜU¢ï {¢ïÜU¢ Ý ÎïÝ¢ J ©S¢ Ýï (Ï¢ÇGè
ãGñÚ¢Ýè S¢ï) ¥GÁ¢üG ÜUè : ¥ËH¢ã 1 ÜU¢ï ÜñUS¢ï {¢ïÜU¢ çÎ²¢ Á¢¢

35
S¢ÜU¼¢ ãñ ? ¼¢ï ¥¢Ð 6 Ýï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : §S¢
¼GÚãG çÜU ¼é}¢ ÜU¢ï§ü »ïS¢¢ ÜU¢}¢ ÜUÚ¢ï çÁ¢S¢ ÜU¢ ãéGv}¢ ¼¢ï ¼é}ãï´ ¥ËH¢ã
1 ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU ÚS¢êH 6 Ýï çÎ²¢ ã¢ï }¢x¢Ú
¼é}ã¢Ú¢ }¢vGS¢êÎ x¢GñLËH¢ã ÜUè çÚÁ¢G¢ (²¢’Ýè H¢ïx¢¢ï´ ÜUè wG¢éàÝêÎè) ÜU¢
ãéGS¢êH ã¢ï J çHã¢Á¢G¢ çÚ²¢ÜU¢Úè S¢ï Ï¢Ó¢¼ï Úã¢ï v²êæçÜU ²ïã ¥ËH¢ã
1 ÜïU S¢¢‰¢ çà¢ÜüU (¥S¢x¢GÚ) ãñ ¥¢ñÚ çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ çÚ²¢ÜU¢Ú ÜU¢ï
H¢ïx¢¢ï´ ÜïU S¢¢}¢Ýï Ó¢¢Ú Ý¢}¢¢ï´ S¢ï ÐéÜU¢Ú¢ Á¢¢»x¢¢ ²¢’Ýè »ï Ï¢ÎÜU¢Ú ! »ï
{¢ïÜïU Ï¢¢Á¢G ! »ï ÜU¢çÈGUÚ ! »ï ¶GS¢¢Ú¢ Ð¢Ýï ±¢Hï ! ¼ïÚ¢ ¥G}¢H ¶GÚ¢Ï¢
ãé±¢ ¥¢ñÚ ¼ïÚ¢ ¥Á¢í Ï¢ÚÏ¢¢Î ãé±¢, ¥¢Á¢ ¼ïÚï çH²ï ÜU¢ï§ü çãGSS¢¢ Ýãè´,
»ï {¢ïÜU¢ ÎïÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚÝï ±¢Hï ! ¥ÐÝ¢ ¥Á¢í ©S¢è S¢ï ±éS¢êH
ÜUÚ çÁ¢S¢ ÜïU çH²ï ¼ê ¥G}¢H çÜU²¢ ÜUÚ¼¢ ‰¢¢ J(1)
ãGS¢Ú¼ ± ²¢S¢ ÜUè §ç‹¼ã¢
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! çÚ²¢ÜU¢Ú ¥¢ñÚ S¢ÎÜGU¢ Îï
ÜUÚ »ãGS¢¢Ý Á¢¼¢Ýï ¥¢ñÚ ¼G¢’Ý¢ ÎïÝï ±¢Hï ÜU¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ
¥ÐÝï ¥¢’}¢¢H ÜïU Ý¢ }¢vGÏ¢êH ã¢ïÝï ÐÚ Á¢¢ï ãGS¢Ú¼ ± ÝÎ¢}¢¼
ã¢ïx¢è ©S¢ï §S¢ ç}¢¯¢H S¢ï S¢}¢çÛ¢²ï çÜU çÜUS¢è à¢wGS¢ ÜïU Ð¢S¢ »ÜU
»ïS¢¢ Ï¢¢x¢G ã¢ï çÁ¢S¢ ÜïU ÝèÓ¢ï ÝçÎ²¢æ Ï¢ã¼è ã¢ï´ ¥¢ñÚ ©S¢ }¢ï´ çÜGUS}¢
çÜGUS}¢ ÜïU ÎÚwG¼ ©G}Î¢ ÝÈGUèS¢ ÈUH¢ï´ ¥¢ñÚ }¢ï±¢ï´ S¢ï HÎï ÈU‹Îï ã¢ï´,
±¢ïã Ï¢¢x¢G ÈGUÚãG¼ ¥æx¢ïÁ¢G ± çÎH ÜéUà¢¢ ã¢ïÝï ÜïU S¢¢‰¢ S¢¢‰¢ Ý¢ÈïGU¥G
¥¢ñÚ ©G}¢Î¢ Á¢¢»Î¢Î |¢è ã¢ï J }¢x¢Ú ±¢ïã à¢wGS¢ Ï¢éIG¢ ã¢ï Á¢¢» ¥¢ñÚ

36
¥ÐÝï Ï¢¢H Ï¢ÓÓ¢¢ï´ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ ÜU}¢¢Ýï ÜUè ©S¢ }¢ï´ ¼G¢ÜGU¼ Ý Úãï,
©S¢ ÜïU Ï¢ÓÓ¢ï |¢è ¥|¢è §S¢ ÜGU¢çÏ¢H Ý ã¢ï´ çÜU }¢ïãGÝ¼ }¢Á¢GÎêÚè ÜUÚ
ÜïU ¥ÐÝï Ï¢éIGï }¢¢æ-Ï¢¢Ð ÜU¢ S¢ã¢Ú¢ Ï¢Ý S¢Üï´ J
¥H x¢GÚÁ¢G ±¢ïã à¢wGS¢ §ç‹¼ã¢§ü ãG¢Á¢¼ }¢‹Î ã¢ï ¥¢ñÚ ©S¢
ÜUè x¢éÁ¢GÚ Ï¢S¢Ú ÜU¢ §ç‹ãGS¢¢Ú |¢è çS¢ÈüGU §S¢è Ï¢¢x¢G ÐÚ ã¢ï çÜU
¥Ó¢¢ÝÜU §ç‹¼ã¢§ü ¼ïÁ¢G ã±¢ ÜU¢ »ÜU Ï¢x¢êH¢ ¥¢», çÁ¢S¢ }¢ï´ ¥¢x¢
ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã Ï¢¢x¢G Á¢H ÜUÚ ¶G¢çÜUS¼Ú ã¢ï Á¢¢» ¼¢ï ©S¢ ±vG¼ ©S¢
à¢wGS¢ ÜïU ÚæÁ¢¢ï x¢G}¢ ¥¢ñÚ ãGS¢Ú¼ ± ²¢S¢ ÜU¢ Á¢¢ï ¥G¢H}¢ ã¢ïx¢¢ ±¢ïãè
ãG¢H ©S¢ à¢wGS¢ ÜU¢ |¢è ã¢ïx¢¢ çÁ¢S¢ Ýï ¥¢’}¢¢Hï ãGS¢Ý¢ ¼¢ï çÜU²ï
ã¢ï´ }¢x¢Ú çÚÁ¢G¢» §H¢ãè ÜïU çH²ï Ýãè´ Ï¢çËÜU çÚ²¢ ÜUè x¢GÚÁ¢G S¢ï
¥¢ñÚ ±¢ïã §S¢ x¢é}¢¢Ý }¢ï´ ã¢ï çÜU }¢ïÚï Ð¢S¢ ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢ Á¢G¶GèÚ¢ ãñ
}¢x¢Ú Á¢Ï¢ çà¢g¼ï ãG¢Á¢¼ ÜU¢ ±vG¼ ²¢’Ýè çÜGU²¢}¢¼ ÜU¢ çÎÝ ¥¢»
¼¢ï ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ©Ý ¥¢’}¢¢H ÜU¢ï Ý¢ }¢vGÏ¢êH ÜUÚ Îï J
Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, Ð¢Úã 3 S¢êÚ¼éH Ï¢ÜGUÚã ÜUè ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 266 }¢ï´
§Úà¢¢Î ã¢ï¼¢ ãñ :
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : v²¢
¼é}¢ }¢ï´ ÜU¢ï§ü §S¢ï ÐS¢‹Î Ú¶ïx¢¢ çÜU
©S¢ ÜïU Ð¢S¢ »ÜU Ï¢¢x¢G ã¢ï ¶Á¢êÚ¢ï´
¥¢ñÚ ¥æx¢êÚ¢ï´ ÜU¢ çÁ¢S¢ ÜïU ÝèÓ¢ï
ÝçÎ²¢æ Ï¢ã¼è´ ©S¢ ÜïU çH²ï §S¢ }¢ï´
ãÚ çÜGUS}¢ ÜïU ÈUH¢ï´ S¢ï ãñ ¥¢ñÚ ©S¢ï
Ï¢éÉG¢Ð¢ ¥¢²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU Ý¢¼é±¢æ
Ï¢ÓÓ¢ï ãñæ ¼¢ï ¥¢²¢ ©S¢ ÐÚ »ÜU
Ï¢x¢êH¢ (§ç‹¼ã¢§ü ¼ïÁ¢G ã±¢ ÜU¢

37
Ó¢vÜUÚ) çÁ¢S¢ }¢ï´ ¥¢x¢ ‰¢è ¼¢ï Á¢H
x¢²¢ »ïS¢¢ ãè Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼¢ ãñ
¥ËH¢ã ¼é}¢ S¢ï ¥ÐÝè ¥¢²¼ï´
çÜU ÜUãè´ ¼é}¢ Š²¢Ý Hx¢¢¥¢ï J
§}¢¢}¢ Á¢H¢HégèÝ S¢é²ê¼Gè P ÎéÚïü }¢‹¯êÚ }¢ï´
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU »ÜU Ï¢¢Ú ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
©G}¢Ú ÈGU¢MÜGU 5 Ýï §S¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU
§Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU ²ïã »ïS¢è ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ãñ çÁ¢S¢ ÜïU
}¢é¼¥GçËHÜGU çÜUS¢è Ýï }¢ïÚè ¼à¢zGÈGUè (¼S¢ËHè) Ýãè´ ÜUè J ¼¢ï
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ §ÏÝï ¥GÏÏ¢¢S¢ E Ýï ¥GÁ¢üG ÜUè : »ï
¥}¢èÚH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ! }¢ïÚï çÎH }¢ï´ §S¢ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜïU
}¢é¼¥GçËHÜGU »ÜU ¼zGS¢èÚ ãñ J ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ ©G}¢Ú ÈGU¢MÜGU 5 Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥ÐÝï ¥¢Ð
ÜU¢ï ÜU}¢¼Ú Ý S¢}¢çÛ¢²ï Ï¢çËÜU Ï¢²¢Ý ÜUèçÁ¢²ï J ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢
§ÏÝï ¥GÏÏ¢¢S¢ E Ýï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : »ï ¥}¢èÚH
}¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ! ²ïã »ÜU ç}¢¯¢H ãñ çÁ¢S¢ }¢ï´ ¥ËH¢ã 1 Ýï
Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ çÜU v²¢ ¼é}¢ }¢ï´ S¢ï ÜU¢ï§ü ²ïã ÐS¢‹Î ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU
±¢ïã ¼}¢¢}¢ ©G}¢í ÝïÜU, S¢¢HïãG ¥¢ñÚ S¢¥G¢Î¼ }¢‹Î¢ï´ ±¢Hï ¥¢’}¢¢H
ÜUÚ¼¢ Úãï ²ã¢æ ¼ÜU çÜU Á¢Ï¢ ±¢ïã Ï¢éIG¢ ã¢ï Á¢¢», }¢¢ñ¼ ©S¢ ÜïU S¢Ú
ÐÚ }¢æÇH¢Ýï Hx¢ï, ©S¢ ÜUè ãça²¢æ ÜU}¢Á¢G¢ïÚ ã¢ï Á¢¢»æ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜU¢ï
ÝïÜU ¥¢’}¢¢H ÐÚ ¶G¢ç¼}¢ï ÜUè |¢è çÁ¢G²¢Î¢ Á¢GMÚ¼ ã¢ï ¼¢ï ©S¢ ±vG¼
²ïã Ï¢Î Ï¢wG¼¢ï´ ±¢Hï ¥G}¢H ÜUÚ ÜïU Ý çS¢ÈüGU ¥ÐÝï ¥¢’}¢¢H
Ï¢ÚÏ¢¢Î ÜUÚ Hï Ï¢çËÜU §S¢ ÜUè ²ïã Ï¢Î ¥¢’}¢¢çH²¢æ §S¢ ÜïU ÝïÜU
¥¢’}¢¢H ÜU¢ï |¢è Á¢H¢ ÜUÚ ¶G¢çÜUS¼Ú ÜUÚ Îï´ J Ú¢±è ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´

38
§S¢ ¼zGS¢èÚ Ýï ¥}¢èLH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ©G}¢Ú
ÈGU¢MÜGU 5 ÜïU çÎH ÐÚ ¥¯Ú çÜU²¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð Ýï §S¢ï
Ï¢ãé¼ ÐS¢‹Î ÈGUÚ}¢¢²¢ J(1)
§wGH¢S¢ ÜUã¢æ ãñ ?
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÚ²¢ÜU¢Úè }¢ï´
¼Ï¢¢ãè ãè ¼Ï¢¢ãè ãñ, çHã¢Á¢G¢ ²¢Î Úç¶²ï ¥¢’}¢¢H ÜUè ÜGUÏ¢êçHÄ²¼
ÜïU çH²ï Ï¢é‹²¢Îè à¢¼üG §wGH¢S¢ ãñ }¢x¢Ú Ï¢Î çÜGUS}¢¼è S¢ï Ï¢ Á¢G¢çãÚ
»ïS¢¢ Hx¢¼¢ ãñ çÜU ã}¢¢Úï ¥¢’}¢¢H }¢ï´ §wGH¢S¢ Ï¢ãé¼ ãè ÜU}¢ ã¢ï¼¢
Á¢¢ Úã¢ ãñ, à¢¢ïãÚ¼ ¥¢ñÚ Ý¢}¢¢ï Ýé}¢êÎ ÜUè Ó¢¢ã¼ Ýï ã}¢ï´ ÜUãè´ ÜU¢
Ýãè´ À¢ïÇG¢, ÈGUè Á¢G}¢¢Ý¢ H¢ïx¢¢ï´ ÜUè »ÜU ÜU¯èÚ ¼¢’Î¢Î ÜU¢ï Îï¶¢ Á¢¢
S¢ÜU¼¢ ãñ çÜU }¢çSÁ¢Î ²¢ }¢ÎíS¢ï ÜUè ÜU¢ï§ü Á¢GMÚ¼ ÐêÚè ÜUÚ¼ï ãñ´ ¼¢ï
S¢Ï¢ ÜïU S¢¢}¢Ýï §S¢ ÜU¢ ÇæÜU¢ Ï¢Á¢¢Ý¢ |¢è Á¢GMÚè S¢}¢Û¢¼ï ãñ´,
çHã¢Á¢G¢ ¥x¢Ú ©Ý ÜU¢ Ý¢}¢ Hï ÜUÚ »’H¢Ý Ý çÜU²¢ Á¢¢» ²¢ ©Ý
ÜïU Ý¢}¢ ÜUè ¼wG¼è Ý Hx¢¢§ü Á¢¢» ¼¢ï Ï¢S¢¢ ¥±ÜGU¢¼ Ý¢Ú¢Á¢G ã¢ï
Á¢¢¼ï ãñ´ J §S¢è ¼GÚãG çÜUS¢è ÜïU Í¢Ú }¢ï´ wG¢éçà¢²¢ï´ ÜïU à¢¢Î²¢Ýï Ï¢Á¢ Úãï
ã¢ï´ ¥¢ñÚ }¢¢Hè }¢éçàÜUH¢¼ ©S¢ ÜUè }¢éSÜéUÚ¢ãÅ¢ï´ ÐÚ Ð¢Ýè ÈïUÚÝï
±¢Hè ã¢ï´ ²¢ ÜU¢ï§ü Ï¢è}¢¢çÚ²¢ï´ ±x¢ñGÚ¢ ÜïU Ï¢¢ïÛ¢ S¢ï x¢G}¢¢ï´ ÜïU Ðã¢ÇG ¼Hï
ÎÏ¢¢ ã¢ï ¼¢ï »ïS¢ï }¢¢ñÜGU¥G ÐÚ Îï¶¢ Á¢¢¼¢ ãñ çÜU Ï¢¢’Á¢G H¢ïx¢ §Ý
¥zGÚ¢Î ÜUè }¢ÎÎ §S¢ çH²ï ÜUÚ¼ï ãñ´ çÜU çÏ¢Ú¢ÎÚè ²¢ }¢é¥G¢à¢Úï }¢ï´
©Ý ÜUè ÎÚ²¢ çÎHè ÜU¢ à¢¢ïãÚ¢ ã¢ï J

39
¥¢ç¶GÚ ã}¢ v²êæ H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï ¥ÐÝè ÝïçÜU²¢æ Ï¢¼¢Ý¢ Ó¢¢ã¼ï
ãñ ? ¥¢ã ! §wGH¢S¢ ÜUã¢æ Ó¢H¢ x¢²¢ ? v²¢ ã}¢¢Úï §S¢ ¼GÁ¢ïüG ¥G}¢H
}¢ï´ ÜUãè´ ÎêÚ ÎêÚ ¼ÜU §wGH¢S¢ ÜU¢ Ð¼¢ Ó¢H¼¢ ãñ ?
§wGH¢S¢ ÜUè ÐãÓ¢¢Ý
¥x¢Ú Á¢¢ÝÝ¢ Ó¢¢ã¼ï ãñ´ çÜU ã}¢¢Úï ¥¢’}¢¢H }¢ï´ §wGH¢S¢ ãñ
²¢ Ýãè´ ¼¢ï §S¢ ÜU¢ ¥¢S¢¢Ý ¼GÚèÜGU¢ ²ïã ãñ çÜU ã}¢ ¥ÐÝè çÝÄ²¼
¥¢ñÚ ÜñUçÈGUÄ²¼ ÐÚ x¢G¢ñÚ ÜUÚï´ çÜU ¥G}¢H ÜUÚ¼ï ±vG¼ ã}¢¢Úè çÝÄ²¼
v²¢ ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ ¥G}¢H ÜïU Ï¢¢’Î ã}¢¢Úè ÜñUçÈGUÄ²¼ v²¢ ã¢ï¼è ãñ J
Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, §wGH¢S¢ ÜUè ÐãÓ¢¢Ý ÜïU çS¢HçS¢Hï }¢ï´ à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼,
¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ L §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : “}¢éçwGHS¢
±¢ïã ãñ çÜU çÁ¢S¢ ¼GÚãG ¥ÐÝï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜU¢ï ÀéÐ¢¼¢ ãñ §S¢è ¼GÚãG
¥ÐÝè ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢ï |¢è ÀéÐ¢» J”(1)
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! ¥¢Á¢ ÜïU Î¢ñÚ }¢ï´ ÜU¢ñÝ ãñ Á¢¢ï
ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢ï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜUè ¼GÚãG ÀéÐ¢¼¢ ãñ ? ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü ÜUãï çÜU H¢ïx¢
x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜU¢ |¢è Ó¢Ó¢¢ü ÜUÚ¼ï ãñ´ }¢¯HÝ çÜUS¢è Ýï çÈGUË}¢ Îï¶ Hè ¼¢ï
±¢ïã ¥x¢Hï çÎÝ ¥¢ ÜUÚ Î¢ïS¼¢ïæ }¢ï´ çÈGUË}¢ ÜUè ÜUã¢Ýè S¢éÝ¢¼¢ ãñ J
¼¢ï »ïS¢¢ïæ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ }¢ï´ ¥GÁ¢üG ãñ çÜU »ïS¢¢ ±¢ïãè H¢ïx¢ ÜUÚ¼ï ãñ´ çÁ¢Ý
ÜU¢ ¥ÐÝè }¢Á¢¢çHS¢ }¢ï´ »ïS¢è Ï¢¢¼¢ï´ ÜU¢ ¼Á¢GçÜUÚ¢ ÜUÚÝ¢ }¢¢’²êÏ¢
Ýãè´ S¢}¢Û¢¢ Á¢¢¼¢ J ±ÚÝ¢ çÏ¢HÈGUÁ¢üG ¥x¢Ú ÜU¢ï§ü }¢Á¢GãÏ¢è ±Á¢G¥G
1 ...§wGH¢S¢ ÜUè ÐãÓ¢¢Ý ¥¢ñÚ çÚ²¢ÜU¢Úè ÜUè ¼Ï¢¢ãÜU¢Úè S¢ï ¥¢x¢¢ãè ÜïU çH²ï
à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ L ÜU¢ Ï¢²¢Ý “ÝïçÜU²¢æ
ÀéÐ¢¥¢ï” S¢éÝÝ¢ }¢éÈGUèÎ Úãïx¢¢ J

40
ÜGU¼G¥G ±¢H¢ à¢wGS¢ à¢ñ¼G¢Ý ÜïU Ï¢ãÜU¢±ï }¢ï´ ¥¢ ÜUÚ Ú¢¼ ÜïU ¥‹{ïÚï
}¢ï´ »ïS¢è ãGÚÜU¼ ÜUÚ Ï¢ñÆï ¼¢ï ±¢ïã ÜU|¢è |¢è H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï Ýãèæ Ï¢¼¢»x¢¢
çÜU }¢ñ´ Ýï ÈéUGH¢æ x¢éÝ¢ã¢ï´ |¢Ú¢ ÜU¢}¢ çÜU²¢ ãñ J ¥HÏ¢œ¢¢ ! ²ïã
}¢é}¢çÜUÝ ãñ çÜU ±¢ïã ¥ÐÝè ÝïçÜU²¢ï´ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï
Ï¢¼¢¼¢ çÈUÚï wG±¢ã ©S¢ Ýï ²ïã ÝïçÜU²¢æ Ú¢¼ ÜïU ¥‹{ïÚï }¢ï´ ÜUè ã¢ï´ ²¢
çÎÝ ÜïU ©Á¢¢Hï }¢ï´ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼
L Ýï ã}¢ï´ }¢éçwGHS¢ Ï¢ÝÝï ÜU¢ Á¢¢ï ¥¢S¢¢Ý ¼GÚèÜGU¢ ¥G¼G¢
ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ, »ï ÜU¢à¢ ! ã}¢ §S¢ ÜïU ç}¢SÎ¢ÜGU Ï¢Ý Á¢¢»æ ¥¢ñÚ çÁ¢S¢
¼GÚãG ¥ÐÝï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜU¢ï ÀéÐ¢¼ï ãñ´ §S¢è ¼GÚãG ¥ÐÝè ÝïçÜU²¢ï´ ÜU¢ï |¢è
ÀéÐ¢Ýï Hx¢ï´ J ¥ËH¢ã 1 ã}¢ï´ §S¢ ÜU¢ ç}¢SÎ¢ÜGU Ï¢Ý¢ Îï ¥¢ñÚ
§wGH¢S¢ ÜïU S¢¢‰¢ S¢ÎÜGU¢¼ ± ¶GñÚ¢¼ ÜUÚÝï ¥¢ñÚ wG¢êÏ¢ wG¢êÏ¢ ÝïÜU
¥¢’}¢¢H ÜUÚÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J
§wGH¢S¢ ÜUè Ï¢ÚÜU¼ï´
}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! Ï¢¢Úx¢¢ãï wG¢éÎ¢±‹Îè }¢ï´
S¢ÎÜGU¢ ± ¶GñÚ¢¼ ÜUè ÜGUÏ¢êçHÄ²¼ ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢ }¢¢H ÜUè ÜU¯Ú¼ ²¢
çÜGUËH¼ Ýãè´ Ï¢çËÜU §wGH¢S¢ ÜUè Î¢ñH¼ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ÜU¢ï§ü Ú¢ãï
wG¢éÎ¢ }¢ï´ ÜU}¢ ¶GÓ¢ü ÜUÚï ²¢ çÁ¢G²¢Î¢, ¥x¢Ú ©S¢ }¢ï´ wG¢éHêS¢ Ýãè´ ¼¢ï
©S¢ï ÜU¢ï§ü ÈGU¢§Î¢ ãG¢çS¢H Ý ã¢ïx¢¢ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ©S¢ }¢ï´ wG¢éHêS¢ ã¢ïx¢¢
¼¢ï ©S¢ ÜïU ¥Á¢í¢ï ¯±¢Ï¢ ÜU¢ Ï¢¢x¢G ã}¢ïà¢¢ ÈUH¼¢ ÈêUH¼¢ Úãïx¢¢,
v²êæçÜU §wGH¢S¢ }¢ï´ Ï¢ÇGè Ï¢ÚÜU¼ï´ ãñ´ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, }¢éçwGHS¢èÝ ÜïU
¥¢’}¢¢H ÜUè ç}¢¯¢H Îï¼ï ãé±ï ¥ËH¢ã 1 S¢êÚ» Ï¢ÜGUÚã ÜUè
265 ±è´ ¥¢²¼ }¢ï´ §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

41
¼Á¢ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ
©Ý ÜUè ÜUã¢±¼ Á¢¢ï ¥ÐÝï }¢¢H
¥ËH¢ã ÜUè çÚÁ¢G¢ Ó¢¢ãÝï }¢ï´
¶GÓ¢ü ÜUÚ¼ï ãñ´ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï çÎH
Á¢}¢¢Ýï ÜU¢ï J ©S¢ Ï¢¢x¢G ÜUè S¢è ãñ
Á¢¢ï |¢êÇG (Úñ¼èHè Á¢G}¢èÝ) ÐÚ ã¢ï
©S¢ ÐÚ Á¢G¢ïÚ ÜU¢ Ð¢Ýè ÐÇG¢ ¼¢ï
ÎêÝï }¢ï±ï H¢²¢ çÈUÚ ¥x¢Ú Á¢G¢ïÚ
ÜU¢ }¢è´ã ©S¢ï Ý ÐãéæÓ¢ï ¼¢ï ¥¢ñS¢
ÜU¢ÈGUè ãñ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ¼é}ã¢Úï
ÜU¢}¢ Îï¶ Úã¢ ãñ J
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ }¢éçãGÄ²éSS¢é‹Ýã, ¥Ï¢ê }¢éãG}}¢Î ãéGS¢ñÝ
çÏ¢Ý }¢S¢ªGÎ Ï¢x¢G±è (}¢é¼±zGÈGU¢ 510 çã.) ¼zGS¢èÚï Ï¢x¢G±è }¢ï´
ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ : ²ïã }¢¢ïç}¢Ý }¢éçwGHS¢ ÜïU ¥¢’}¢¢H ÜUè »ÜU ç}¢¯¢H
ãñ çÜU çÁ¢S¢ ¼GÚãG Ï¢éH‹Î ç¶Gœ¢Gï ÜUè Ï¢ïã¼Ú Á¢G}¢èÝ ÜU¢ Ï¢¢x¢G ãÚ ãG¢H
}¢ï´ wG¢êÏ¢ ÈGUH¼¢ ãñ wG±¢ã Ï¢¢çÚà¢ ÜU}¢ ã¢ï ²¢ çÁ¢G²¢Î¢ »ïS¢ï ãè Ï¢¢
§wGH¢S¢ }¢¢ïç}¢Ý ÜU¢ S¢ÎÜGU¢ ¥¢ñÚ §‹¢ÈGU¢ÜGU wG±¢ã ÜU}¢ ã¢ï ²¢
çÁ¢G²¢Î¢ ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ©S¢ ÜU¢ï Ï¢ÉG¢¼¢ ãñ J(1)
¥¢ñÚ §wGH¢S¢
ÜUè ÐãÓ¢¢Ý ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU S¢ÎMH ¥ÈGU¢çÁ¢GH ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ S¢çÄ²Î }¢éãG}}¢Î Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î¢Ï¢¢Îè
S¢êÚ» ÝãìGH ÜUè 66 ±è´ ¥¢²¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜUè ¼zGS¢èÚ }¢ï´ ãGÁ¢GÚ¼ï
S¢çÄ²ÎéÝ¢ à¢ÜGUèÜGU Ï¢Ë¶Gè P ÜU¢ »ÜU ÜGU¢ñH ÜéUÀ ²êæ
ÝvGH ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ´ çÜU Ýï’}¢¼ ÜU¢ §¼}¢¢}¢ (ÜU}¢¢H) ²ïãè ãñ çÜU Îê{

42
S¢¢ÈGU ¶G¢çHS¢ ¥¢» ¥¢ñÚ ©S¢ }¢ï´ wG¢êÝ ¥¢ñÚ x¢¢ïÏ¢Ú ÜïU Úæx¢ ± Ï¢ê ÜU¢
Ý¢}¢¢ï çÝà¢¢Ý Ý ã¢ï, ±ÚÝ¢ Ýï’}¢¼ ¼¢}¢ (}¢éÜU}}¢H) Ý ã¢ïx¢è ¥¢ñÚ
¼GÏ¢»G S¢Hè}¢ §S¢ ÜU¢ï ÜGUÏ¢êH Ý ÜUÚïx¢è J Á¢ñS¢è S¢¢ÈGU Ýï’}¢¼ ÐÚ±Ú
Îx¢¢Ú ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ÐãéæÓ¢¼è ãñ Ï¢‹Îï ÜU¢ï H¢çÁ¢G}¢ ãñ çÜU ±¢ïã |¢è
ÐÚ±Ú Îx¢¢Ú ÜïU S¢¢‰¢ §wGH¢S¢ S¢ï }¢é¥G¢}¢H¢ ÜUÚï ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU
¥G}¢H çÚ²¢ ¥¢ñÚ ã±¢» ÝzGS¢ ÜUè ¥¢}¢ïçÁ¢Gà¢¢ï´ S¢ï Ð¢ÜU ± S¢¢ÈGU ã¢ï
¼¢çÜU à¢ÚÈïGU ÜGUÏ¢êH S¢ï }¢éà¢ÚüÈGU ã¢ï´ J(1)
}¢¢H »ÜU ¥¢Á¢G}¢¢§à¢ ãñ
Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï ! }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÁ¢Ý §SH¢}¢è
|¢¢§²¢ï´ ÜïU Ð¢S¢ §S¢ ÜGUÎÚ ÜU¯èÚ }¢¢H Ý ã¢ï çÜU ±¢ïã çÎH ¶¢ïH
ÜUÚ Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚ S¢ÜïU´ ¼¢ï ±¢ïã x¢G}¢Á¢GÎ¢ Ý ã¢ï´ Ï¢çËÜU
¥ËH¢ã1 ÜïU çÎ²ï ãé±ï }¢¢H S¢ï ¥ÐÝè ãñGç¯Ä²¼ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU
Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ï´ ¶GÓ¢ü ÜUÚ¼ï Úãï´ v²êæçÜU ¥ËH¢ã 1 ç}¢vGÎ¢Ú Ýãè´
Ï¢çËÜU çÝÄ²¼¢ï´ ÜU¢ §wGH¢S¢ Îï¶¼¢ ãñ J ÝèÁ¢G ²¢Î Úç¶²ï çÜU
¥ËH¢ã 1 Ï¢¢’Á¢G H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï ±¢çÈGUÚ }¢¢H ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ
¼¢çÜU ©‹ãï´ ¥¢Á¢G}¢¢» çÜU ±¢ïã §S¢ }¢¢H ÜïU Á¢GÚè»G ¥ËH¢ã1
ÜUè ÐñÎ¢ÜUÎ¢ü Ï¢ï à¢é}¢¢Ú Ýï’}¢¼¢ï´ S¢ï S¢Úà¢¢Ú ã¢ï ÜUÚ à¢éRU ¥Î¢ ÜUÚ¼ï
ãñ´ ²¢ Ýãè´ ¥¢ñÚ Ï¢¢’Á¢G¢ï´ ÜU¢ï }¢¢H Ý Îï ÜUÚ ¥¢Á¢G}¢¢¼¢ ãñ çÜU v²¢
±¢ïã M¶è S¢ê¶è ÐÚ S¢Ï¢í ÜUÚ¼ï ãñ´ ²¢ Ýãè´ J §S¢ ÜïU §GH¢±¢ ²ïã
|¢è ²¢Î Úç¶²ï çÜU }¢¢H »ÜU Á¢GãìÚèHï S¢¢æÐ ÜUè ¼GÚãG ãñ çÁ¢S¢ ÜU¢

43
Á¢GãìÚ çÜUS¢è ÜUè ãH¢ÜU¼ ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢ |¢è Ï¢Ý S¢ÜU¼¢ ãñ ¼¢ï çÜUS¢è ÜUè
Á¢¢Ý Ï¢¼G¢ñÚï ç¼²¢üÜGU Ï¢Ó¢¢ |¢è S¢ÜU¼¢ ãñ, §S¢ çH²ï çÜU }¢¢H ÜïU
ÈGU±¢§Î §S¢ ÜïU ç¼²¢üÜGU ¥¢ñÚ §S¢ ÜUè ¥¢ÈGU¢¼ §S¢ ÜU¢ Á¢GãìÚ ãñ´
¥¢ñÚ ±¢ïãè à¢wGS¢ }¢¢H ÜïU à¢Ú S¢ï Ï¢Ó¢ ÜUÚ §S¢ ÜUè |¢H¢§ü
ãG¢çS¢H ÜUÚ S¢ÜU¼¢ ãñ Á¢¢ï §S¢ ÜïU ÈGU±¢§Î ¥¢ñÚ ¥¢ÈGU¢¼ ÜU¢ï
ÐãÓ¢¢Ý¼¢ ãñ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
ãGÁ¢GÚ¼ï S¢çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê ãéÚñÚ¢ 5 S¢ï }¢Ú±è ãñ çÜU
Î¢ï ¥G¢H}¢ ÜïU }¢¢çHÜU¢ï }¢éwG¼¢Ú çÏ¢§ÁGÝï ÐÚ±Ú Îx¢¢Ú, }¢vÜUè
}¢ÎÝè S¢ÚÜU¢Ú 6 Ýï §Úà¢¢Î ÈGUÚ}¢¢²¢ : Ï¢Ýè
§SÚ¢§üH }¢ï´ ¼èÝ à¢wGS¢ ‰¢ï J »ÜU Ï¢S¢ü ±¢H¢, ÎêS¢Ú¢ x¢æÁ¢¢, ¼èS¢Ú¢
¥‹{¢, ¥ËH¢ã 1 Ýï §Ý ÜU¢ §ç}¼ãG¢Ý HïÝ¢ Ó¢¢ã¢, §Ý ÜïU
Ð¢S¢ (§‹S¢¢Ýè S¢êÚ¼ }¢ï´) »ÜU çÈGUçÚà¼¢ |¢ïÁ¢¢ J ÐãHï ±¢ïã Ï¢S¢ü ÜïU
}¢ÚèÁ¢G ÜïU Ð¢S¢ ¥¢²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ S¢ï ÐêÀ¢ : ¼éÛ¢ï S¢Ï¢ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ ÜU¢ñÝ
S¢è Ó¢èÁ¢G }¢ãGÏ¢êÏ¢ ãñ ? ©S¢ Ýï ÜUã¢ : }¢éÛ¢ï ¥ÓÀ¢ Úæx¢ ¥¢ñÚ ¥ÓÀè
çÁ¢ËÎ ÐS¢‹Î ãñ ¥¢ñÚ }¢ïÚè wG±¢çãà¢ ãñ çÜU çÁ¢S¢ çÏ¢}¢¢Úè ÜUè ±Á¢ã
S¢ï H¢ïx¢ }¢éÛ¢ S¢ï ÝÈGUÚ¼ ÜUÚ¼ï ãñæ ±¢ïã }¢éÛ¢ S¢ï ÎêÚ ã¢ï Á¢¢» J çÈGUçÚà¼ï
Ýï ©S¢ ÜïU çÁ¢S}¢ ÐÚ ã¢‰¢ ÈïUÚ¢ ¼¢ï ©S¢ ÜUè ±¢ïã Ï¢è}¢¢Úè Á¢¢¼è Úãè,
©S¢ ÜU¢ Úæx¢ |¢è ¥ÓÀ¢ ã¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ çÁ¢ËÎ |¢è ¥ÓÀè ã¢ï x¢§ü J
çÈUÚ çÈGUçÚà¼ï Ýï ©S¢ S¢ï ÐêÀ¢ : ¼éÛ¢ï ÜU¢ñÝ S¢¢ }¢¢H çÁ¢G²¢Î¢ ÐS¢‹Î
ãñ ? ©S¢ Ýï ÜUã¢ : }¢éÛ¢ï ªæÅÝè ÐS¢‹Î ãñ J ©S¢è ±vG¼ ©S¢ï ÎS¢ }¢¢ã
ÜUè ãG¢ç}¢H¢ ªæÅÝè Îï Îè x¢§ü ¥¢ñÚ çÈGUçÚà¼ï Ýï Îé¥G¢ Îè : ¥ËH¢ã
1 ¼éÛ¢ï §S¢ }¢ï´ Ï¢ÚÜU¼ Îï J çÈUÚ ±¢ïã çÈGUçÚà¼¢ x¢æÁ¢ï ÜïU Ð¢S¢

44
¥¢²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ S¢ï ÐêÀ¢ : ¼éÛ¢ï ÜU¢ñÝ S¢è à¢ñ S¢Ï¢ S¢ï çÁ¢G²¢Î¢ }¢ãGÏ¢êÏ¢
ãñ ? ©S¢ Ýï ÜUã¢ : }¢éÛ¢ï wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼ Ï¢¢H çÁ¢G²¢Î¢ ÐS¢‹Î ãñ´ ¥¢ñÚ
}¢ñ´ Ó¢¢ã¼¢ ãêæ çÜU çÁ¢S¢ Ó¢èÁ¢G ÜUè ±Á¢ã S¢ï H¢ïx¢ }¢éÛ¢ S¢ï çÍ¢Ý ¶¢¼ï
ãñ´ ±¢ïã ÎêÚ ã¢ï Á¢¢» J çÈGUçÚà¼ï Ýï ©S¢ ÐÚ ã¢‰¢ ÈïUÚ¢ ¼¢ï ©S¢ Ü è ±¢ïã
à¢ñ Á¢¢¼è Úãè çÁ¢S¢ S¢ï H¢ïx¢ çÍ¢Ý ¶¢¼ï ‰¢ï ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU S¢Ú ÐÚ
Ï¢ïã¼ÚèÝ Ï¢¢H ¥¢ x¢» J çÈGUçÚà¼ï Ýï ÐêÀ¢ : ¼éÛ¢ï ÜU¢ñÝ S¢¢ }¢¢H
çÁ¢G²¢Î¢ ÐS¢‹Î ãñ ? ©S¢ Ýï ÜUã¢ : }¢éÛ¢ï x¢¢» Ï¢ãé¼ ÐS¢‹Î ãñ J
Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï, ©S¢ï »ÜU x¢¢|¢Ý x¢¢» Îï Îè x¢§ü J çÈGUçÚà¼ï Ýï ©S¢ ÜïU
çH²ï Îé¥G¢ ÜUè : ¥ËH¢ã 1 ¼éÛ¢ï §S¢ }¢ï´ Ï¢ÚÜU¼ Îï J çÈUÚ
çÈGUçÚà¼¢ ¥‹{ï ÜïU Ð¢S¢ ¥¢²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ S¢ï ÜUã¢ : ¼éÛ¢ï S¢Ï¢ S¢ï
çÁ¢G²¢Î¢ ÜU¢ñÝ S¢è Ó¢èÁ¢G }¢ãGÏ¢êÏ¢ ãñ ? ©S¢ Ýï ÜUã¢ : }¢éÛ¢ï ²ïã
ÐS¢‹Î ãñ çÜU ¥ËH¢ã 1 }¢ïÚè Ï¢èÝ¢§ü }¢éÛ¢ï ±¢ÐS¢ ÜUÚ Îï
¼¢çÜU }¢ñ´ H¢ïx¢¢ï´ ÜU¢ï Îï¶ S¢ÜêæU J çÈGUçÚà¼ï Ýï ©S¢ ÐÚ ã¢‰¢ ÈïUÚ¢ ¼¢ï
©S¢ ÜUè ¥¢æ¶ï´ Ú¢ïà¢Ý ã¢ï x¢§æü J çÈUÚ ©S¢ S¢ï ÐêÀ¢ : ¼éÛ¢ï ÜU¢ñÝ S¢¢
}¢¢H çÁ¢G²¢Î¢ }¢ãGÏ¢êÏ¢ ãñ ? ©S¢ Ýï ÜUã¢ : Ï¢ÜUçÚ²¢æ J Ó¢éÝ¢‹Ó¢ï,
©S¢ï »ÜU x¢¢|¢Ý Ï¢ÜUÚè Îï Îè x¢§ü J
¥Ï¢ ªæÅÝè, x¢¢» ¥¢ñÚ Ï¢ÜUÚè Ýï Ï¢ÓÓ¢ï ÎïÝ¢ à¢éM¥G çÜU²ï J
ÜéUÀ ãè ¥GS¢ïü }¢ï´ ©Ý ÜïU Á¢¢Ý±Ú §¼Ýï Ï¢ÉGï çÜU »ÜU ÜïU ªæÅ¢ï´, ÎêS¢Úï
ÜUè x¢¢§²¢ï´ ¥¢ñÚ ¼èS¢Úï ÜUè Ï¢ÜUçÚ²¢ï´ S¢ï »ÜU ÐêÚè ±¢Îè |¢Ú x¢§ü J
çÈUÚ çÈGUçÚà¼¢ ©S¢ Ï¢S¢ü ÜïU S¢¢çÏ¢ÜGU¢ }¢ÚèÁ¢G ÜïU Ð¢S¢ ©S¢ ÜUè ÐãHè
S¢êÚ¼ ²¢’Ýè Ï¢S¢ü ÜUè ãG¢H¼ }¢ï´ ¥¢²¢ ¥¢ñÚ ©S¢ S¢ï ÜUã¢ : }¢ñ´ »ÜU

45
x¢GÚèÏ¢ ± ç}¢SÜUèÝ à¢wGS¢ ãêæ, }¢ïÚï Ð¢S¢ Á¢G¢Îï Ú¢ã ¶Gy}¢ ã¢ï x¢²¢ ãñ
¥¢ñÚ ±¢ÐS¢ Á¢¢Ýï ÜUè ÜU¢ï§ü S¢êÚ¼ ÝÁ¢GÚ Ýãè´ ¥¢¼è }¢x¢Ú ¥ËH¢ã
1 ÜUè ÚãG}¢¼ S¢ï ©}}¢èÎ ãñ ¥¢ñÚ }¢ñ´ ¼ïÚè }¢ÎÎ ÜU¢ ¼GHÏ¢ x¢¢Ú ãêæ J
çÁ¢S¢ Á¢G¢¼ Ýï ¼éÛ¢ï wG¢êÏ¢ S¢êÚ¼ Úæx¢, ¥ÓÀè çÁ¢ËÎ ¥¢ñÚ }¢¢H ¥G¼G¢
çÜU²¢ }¢ñ´ ¼éÛ¢ï ©S¢ ÜU¢ ±¢çS¢¼G¢ Îï¼¢ ãêæ çÜU ¥¢Á¢ }¢éÛ¢ï »ÜU ªæÅ Îï
Îï ¼¢çÜU }¢ñ´ ¥ÐÝè }¢ç‹Á¢GH ¼ÜU ÐãéæÓ¢ S¢ÜêæU J ²ïã S¢éÝ ÜUÚ ©S¢ Ýï
§‹ÜU¢Ú ÜUÚ¼ï ãé±ï ÜUã¢ : }¢ïÚï ãGéÜGUêÜGU Ï¢ãé¼ çÁ¢G²¢Î¢ ãñ´ J ¼¢ï çÈGUçÚà¼ï
Ýï ÜUã¢ : }¢ïÚï ¶G²¢H S¢ï }¢ñ´ ¼éÛ¢ï Á¢¢Ý¼¢ ãêæ, v²¢ ¼ê ±¢ïãè Ýãè´ çÁ¢S¢
ÜU¢ï ÜU¢ïÉG ÜUè Ï¢è}¢¢Úè H¢çãGÜGU ‰¢è, H¢ïx¢ ¼éÛ¢ S¢ï ÝÈGUÚ¼ çÜU²¢ ÜUÚ¼ï
‰¢ï ¥¢ñÚ ¼ê ÈGUÜGUèÚ ± }¢¢ïãG¼¢Á¢ ‰¢¢, çÈUÚ ¥ËH¢ã 1 Ýï ¼éÛ¢ï
}¢¢H ¥G¼G¢ çÜU²¢ J ©S¢ Ýï ÜUã¢ : }¢éÛ¢ï ¼¢ï ²ïã S¢¢Ú¢ }¢¢H ç±Ú¢¯¼
}¢ï´ ç}¢H¢ ãñ ¥¢ñÚ ÝSH ÎÚ ÝSH ²ïã }¢¢H }¢éÛ¢ ¼ÜU ÐãéæÓ¢¢ ãñ J
çÈUçÚà¼ï Ýï ÜUã¢ : ¥x¢Ú ¼ê ¥ÐÝè §S¢ Ï¢¢¼ }¢ï´ Û¢êÅ¢ ãñ ¼¢ï
¥ËH¢ã1 ¼éÛ¢ï »ïS¢¢ ãè ÜUÚ Îï Á¢ñS¢¢ ¼ê ÐãHï ‰¢¢ J çÈUÚ ±¢ïã
çÈGUçÚà¼¢ S¢¢çÏ¢ÜGU¢ x¢æÁ¢ï ÜïU Ð¢S¢ ©S¢ ÜUè ÐãHè S¢êÚ¼ }¢ï´ ¥¢²¢
¥¢ñÚ ©S¢ S¢ï |¢è ±¢ïãè Ï¢¢¼ ÜUãè Á¢¢ï Ï¢S¢ü ±¢Hï S¢ï ÜUãè ‰¢è J ©S¢
Ýï |¢è Ï¢S¢ü ±¢Hï ÜUè ¼GÚãG Á¢±¢Ï¢ çÎ²¢ J çÈGUçÚà¼ï Ýï ÜUã¢ : ¥x¢Ú
¼ê ¥ÐÝè Ï¢¢¼ }¢ï´ Û¢êÅ¢ ãñ ¼¢ï ¥ËH¢ã 1 ¼éÛ¢ï ¼ïÚè S¢¢çÏ¢ÜGU¢
ãG¢H¼ ÐÚ H¢ñÅ¢ Îï J çÈUÚ çÈGUçÚà¼¢ S¢¢çÏ¢ÜGU¢ ¥‹{ï ÜïU Ð¢S¢ ©S¢
ÜUè ÐãHè ãG¢H¼ }¢ï´ ¥¢²¢ ¥¢ñÚ ÜUã¢ : }¢ñ´ »ÜU ç}¢SÜUèÝ }¢éS¢¢çÈGUÚ
ãêæ ¥¢ñÚ }¢ïÚ¢ Á¢G¢Îï Ú¢ã ¶Gy}¢ ã¢ï Ó¢éÜU¢ ãñ J ¥¢Á¢ ÜïU çÎÝ }¢ñ´ ¥ÐÝè
}¢ç‹Á¢GH ¼ÜU Ýãè´ ÐãéæÓ¢ S¢ÜU¼¢ }¢x¢Ú ¥ËH¢ã 1 ÜUè Á¢G¢¼
S¢ï ©}}¢èÎ ãñ ¥¢ñÚ ©S¢ ÜïU Ï¢¢’Î }¢éÛ¢ï ¼ïÚ¢ ¥¢S¢Ú¢ ãñ J }¢ñ´ ©S¢è Á¢G¢¼
ÜU¢ ±¢çS¢¼G¢ Îï ÜUÚ ¼éÛ¢ S¢ï S¢é±¢H ÜUÚ¼¢ ãêæ çÁ¢S¢ Ýï ¼éÛ¢ï ¥¢æ¶ï´

Sadqay ka Inam -( सदक़े का इनआम )

Sadqay ka Inam -( सदक़े का इनआम )

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (17)

More from Ahmed@3604

More from Ahmed@3604 (20)

Sadqay ka Inam -( सदक़े का इनआम )