ΒΑΣΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ
Βασικά γνωρίσματα του ποιήματος είναι:
στίχος - στροφή.
Ο στίχος (μια γραμμή του ποιήματος) ανάλογα με τον των αριθμό
συλλαβών είναι από πεντασύλλαβος μέχρι δεκαπεντασύλλαβος, με
ελάχιστες εξαιρέσεις.
Οι στροφές( στροφή = ένα κομμάτι του ποιήματος) ανάλογα με τον
αριθμό των στίχων που έχουν είναι: Δίστιχες, τρίστιχες, τετράστιχες κ.λπ.
Υπάρχουν και ποιήματα, που είναι γραμμένα σε ελεύθερο στίχο, χωρίς
στροφές και ομοιοκατάληκτους ισοσύλλαβους στίχους.
Χαρακτηριστικά του στίχου είναι:
Ρυθμός-Μέτρο-Ομοιοκαταληξία
Ρυθμός είναι η αρμονία του στίχου, χάρη στην οποία ένα ποίημα μπορεί
να μελοποιηθεί και να γίνει τραγούδι.
Μέτρο είναι ο αριθμός τονισμένων άτονων συλλαβών του στίχου, για να’
χουμε ρυθμό και αρμονία.
Ομοιοκαταληξία ή ρίμα είναι το χαρακτηριστικό δύο ή περισσότερων
στίχων μιας στροφής να τελειώνουν με ομόηχες λέξεις ή συλλαβές. Είναι
ένα από τα στολίδια τού στίχου και συντελεί στη μουσικότητα της
στροφής και στην ευκολότερη απομνημόνευση του ποιήματος. Φυσικά η
ορθογραφία δεν παίζει κανένα ρόλο. Σημασία έχει μόνον ο ήχος.
2.
Είδη ομοιοκαταληξίας
Μεγάληείναι η ποικιλία πού παρουσιάζουν οι ομοιοκαταληξίες.
Α) σύμφωνα με τον τόνο λέξεως πού ομοιοκαταληκτεί ονομάζεται:
Οξύτονη : γιαλό -καλό.
παροξύτονη : κλάμα -γράμμα.
Προπαροξύτονη : Ηπειρώτισσα –ρώτησα
Β) σύμφωνα με τα ζεύγη ομοιοκαταληξίας των στίχων ονομάζεται:
Ζευγαρωτή: Ο πρώτος στίχος ομοιοκαταληκτεί με το δεύτερο, ο
τρίτος με τον τέταρτο, ο πέμπτος με τον έκτο κτλ
Πλεχτή: μέσα σ’ ένα τετράστιχο, ο πρώτος με τον τρίτο και ο
δεύτερος με τον τέταρτο.
Σταυρωτή: μέσα ένα σε τετράστιχο ο πρώτος με τον τέταρτο και ο
δεύτερος με τον τρίτο.
Μικτή: μέσα σ’ ένα εξάστιχο, ο πρώτος με το δεύτερο, ο τέταρτος
με τον πέμπτο και ο τρίτος με τον έκτο
Γαλάνη Αλεξάνδρα
