Татаж аваад үзээрэй.

1. б. Эрин галавын ялгаагаараа
1. Экологи гэсэн нэр томъёог шинжлэх ухаанд анх хэн, хэдэн онд оруулсан вэ?
в. Он, цаг хугацаагаараа
а. 1875 онд Э.Зюсс
б. 1872 онд М. Мёбиус
11. Хавсарга экологи юу судалдаг вэ?
в. 1866 онд Э.Геккель
а. Байгалийн тогтолцоог
2. Эртний үеийн экологийн шинжлэх ухааны хөгжлийн онцлог аль нь вэ?
б. Байгалийн нөөц баялгийг зүй зохистой ашиглах асуудлыг
а. Экологийн гол хуулиуд нээгдсэн
в. Байгалийн тогтолцооны үүсэл, түүний бүтцийн гол хуулиудыг
б. Амьд байгалийн хөгжлийн тухай ойлголт бий болсон
в. Материалист үзэл санаа шингэсэн
12. Биологийн мезосистемд юу юу орох вэ?
а. молекул, эс, эсийн дотоод бүтэц
3. Сүүлийн үед экологи гэдэг ойлголтыг хэрхэн авч үзэх болсон вэ?
б. Аутоэкологи, демоэкологи, синэкологи, эйдоэкологи
а. Асуудлыг иж бүрэн, цогцоор шийдэх шинжлэх ухааны арга.
в. Эд, эрхтэн, бие махбод
б. Ертөнцийг үзэх үзэл
в. Шинжлэх ухааны цогц үзэл бодол
13. Демоэкологийн судлах зүйл юу вэ?
4. Онолын экологи юу судалдаг вэ?
а. Биоценозийн бүтэц, үүсэх нөхцөл, бүрэлдэхүүн хэсгийн хоорондын уялдаа холбоог
а. Байгалийн тогтолцоог
судална
б. Байгалийн тогтолцооны үүсэл, түүний бүтцийн ерөнхий зүй тогтол, үндсэн гол
б. Нэг төрлийн организмуудын бөөгнөрөл болох популяци хоорондын харилцан
хуулиудыг
хамаарлыг
в. Аж ахуй, эдийн засгийн салбарт бүтээлчээр ашиглах асуудлыг
судална.
в. Бүлгэмдлийн зохилдолгооны онцлогийг
5. Биологийн макросистемд юу юу орох вэ?
г. Бодгалийн оршин тогтнох хязгаар, гадаад орчны нөлөө, организмын дасан зохилдолгоо.
а. Молекул, эс, эсийн дотоод бүтэц
б. Популяц, бүлгэмдэл, экосистем, биосфер
14. Популяцийн хүйсний хоёрдогч харьцаанд нөлөөлдөг хүчин зүйлд юу орох вэ?
в. Эд, эрхтэн, бие махбод
а. Хооллох хэлбэр, хүйсний харьцаа
б. Амьдралын хэлбэр, абиотик хүчин зүйлүүд
6. Аутоэкологийн судлах зүйл юу вэ?
в. Амьдралын хэлбэр, зан терх орно
а. Биоценозийн бүтэц, үүсэх нөхцөл, хоорондын уялдаа холбоо
б. Нэг төрлийн организмуудын бөөгнөрөл болох популяци хоорондын харилцан хамаарал
15. Усны амьтад сэлүүртэй, говь цөлийн ургамал навчгүй байгаа нь ямар зохицол вэ?
в. Бүлгэмдлийн зохилдлогооны онцлог
а. Биеэ авч явах зохицол
г. Бодгалийн оршин тогтнох хязгаар, гадаад орчны нөлөө, организмын зохилдолгоо.
б. Морфологийн зохицол
в. Физиологийн зохицол
7. Гадаад орчны оптималь нөхцөл гэж юу вэ?
а. Амьгүй хүчин зүйл
16. Популяцийн насны бүтцийг тодорхойлсны ач холбогдол нь юу вэ?
б. Тэсвэрлэлтийн дээд хэмжээ.
а. Популяцийн насны бүтцийг тогтоосноор хэтийн төлөв байдлыг таамаглах боломж
в. Амьд хүчин зүйлүуд
олгоно
г. Амьдрах орчны амьд бие махбодын амьдралд хамгийн тохиромжтой хэмжээ ба харьцаа
б. Популяцийн насны бүтцийг тогтоосноор төрөлтийг ихэсгэх боломж өгдөг.
в. Популяцийн насны бүтцийг тогтоосноор үхэл хорогдлыг багасгах боломж өгдөг.
8. Экологийн шинжлэх ухааны судалгааны объект юу вэ?
а. Хоол тэжээлийн хангамж
17. Хэдий үеэс экологийн хямрал гэсэн ойлголт хэрэглэгдэх болсон вэ?
б. Амьд биеийн орон байр
а. 1866 оноос
в. Амьтдын хоол тэжээл
6. 1875 оноос
г. Популяци, биоценоз, экосистем
в. 1970 оноос
9. Дарвины өмнөх үеийн экологийн шинжлэх ухааны хөгжлийн онцлогийг тодорхойлно
18. Биологийн микросистемд юу юу орох вэ?
уу.
а. молекул, эс, эсийн дотоод бүтэц
а. Амьд ертенцийн талаар ойлголт хуримтлагдсан
б. Аутоэкологи, демоэкологи, синэкологи, эйдоэкологи
б. Зохилдсон нь үлдэж, зохилдоогүй нь мөхнө гэсэн үзлийг анх дэвшүүлсэн
в. Эд, эрхтэн, бие махбод
в. Биологийн салбар шинжлэх ухаанууд өргөжин тэлсэн
19. Эйдэкологийн судлах зүйл юу вэ?
10. Эволюцийн үндсэн гол ялгааг тэмдэглэнэ үү?
а. Биоценозийн бүтэц, үүсэх нөхцөл, хоорондын уялдаа холбоог судална
а. Бүтцээрээ эрс ялгаатай цөөн зүйлээс эрс ялгаатай бус олон зүйлд шилжих
б. Нэг төрлийн организмуудын бөөгнөрөл болох популяци хоорондын

2. харилцан хамаарлыг судална.
28. Биоценозын бүрэлдэхүүнд юу, юу орох вэ?
в. Бүлгэмдлийн зохилдолгооны онцлогийг
а. Экотоп ба биотоп хоёр орно.
г. Бодгалийн оршин тогтнох хязгаар, гадаад орчны нөлөө, организмын зохилдолгоо.
б. Ус, агаар. хөрс орно.
в. Ургамал, амьтан, бичил биетэн орно.
20. Популяцийн хүйсний анхдагч харьцааны онцлог юу вэ?
а. Төрөх үеийн харьцаагаар тодорхойлогдоно
29. Байгаль орчныг хамгаалах ажилд дараах асуудлууд хамаарагдах уу?
б. Үр тогтох үед бүрдэх харьцаа, онолын хувьд 1:1 гэсэн харьцаатай
- Хорт хаягдлаас урьдчилан сэргийлэх
в. Хүйсний харьцаа онолын хувьд 1:1, 1:2 гэсэн харьцаатай
- Химийн бордоо, бодис хэрэглэхэд зохих хяналт тавих
- Хөрсний эвдрэл, цөлжилтэй тэмцэх
21. Популяцийн зан төрхийн онцлог байдал хэзээ илэрдэг вэ?
- Амьтан, ургамлын тооны харьцаанд хяналт тавих
а. Дайснаас биеэ хамгаалах ба төрөх үөд
- Эрх зүйн акт боловсруулах, үнэлгээ норматив боловсруулах
б. Үр төлөө тэжээх, хооллох, дайсан амьтдаас биеэ хамгаалах болон үржлийн үед
- Хог хаягдал боловсруулан шинэ бүтээгдэхүүн боловсруулах
в. Сүрэглэх, төрөх үед
- Экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх
а. Тийм б. Үгүй
22. Хөрс ямар төлөв байдлыг хадгалдаг вэ?
а. Холимог
30. Экологи ямар шинжлэх ухаан вэ?
167
а. Байгалийн шинжлэх ухаан
б. Талст
б. Биологийн шинжлэх ухаан
в. Хатуу, шингэн, хий
в. Нийлмэл цогц шинжлэх ухаан
23. Амьд бие махбод ба байгалийн орчны нийлмэл тогтолцоог юу гэж нэрлэдэг вэ?
31. Биоценоз гэж юуг хэлдэг вэ?
а. Биоценоз
а. Биоценоз гэдэг нь маш олон төрөл болсон орон зайг хэлнэ.
б. Экотоп
б. Өөрчлөн солигдож байдаг орон зай бол биоценоз.
в. Биогеоценоз
в. Биоцеоз гэдэг нь тодорхой орон зайд олон тусгай амьд организмууд хам амьдрахыг
г. Биотоп
хэлнэ.
24. "Хүрээлэн байгаа орчин ба хөгжил" гэсэн дэлхий дээд хэмжээний чуулга уулзалт
32. Дэлхийн амьтад үндсэн хэдэн орчинд амьдрах вэ?
хэзээ,
а. Хоёр
хаана болсон вэ?
б. Гурав
а. 1992 онд Рио-Де-Жанейрод
168
б. 1997 онд Токиод
в. Гурваас-дөрөв
в. 2002 онд Йоханнесбургт
33. Амьд биетүүдийн харилцан үйлчилгээний үр дүнд "А", "Б" популяци хоорондоо
25. Манай гариг хэдэн тэрбум жилийн өмнө үүссэн вэ?
харилцан
а. 4.6 тэрбум жил
хамааралгүй байвал харилцааны ямар хэлбэрт орох вэ?
б. 3.6 тэрбум жил
а. Нейтрализм
в. 1.8 тэрбум жил
б. Конкуренци
в. Мутуализм
26. "Ирээдүй үеийнхний хэрэгцээ шаардлагэд аюул гамшиг учруулахгүйгээр өнөө үеийн
г. Аменсализм
хэрэгцээ шаардлагыг хангахад чиглэсэн хегжил" хэмээх тодорхойлолтыг ххэдэн онд
болсон
34. Махан идэштэн өртөгчдөд тусалдаг уу?
дэлхийн дээд хэмжээний уулзалтаас гаргасан вэ?
а. Тусалдаг
а. 1992 онд
б. Тусалдаггүй
б. 1987 онд
в. Сүргийн нас хүйсний ялгаа багасдаг
в. 2002 онд
г. Сүргийн бүтэц сайжирдаг.
27. Анхны эгэл биетэн хэзээ үүссэн вэ?
35. Антропогений хүчин зүйл гэж юу вэ?
а. 4.6 тэрбум жилийн өмнө
а. Биосферт амьтны үзүүлэх нөлөө
б. 3.6 тэрбум жилийн өмнө
б. Биосферт ургамлын үзүүлэх нөлөө
в. 1.8 тэрбум жилийн өмнө
в. Биосферт техникийн үзүүлэх нөлөө
г. Биосферт сансрын үзүүлэх нөлөө

3. д. Биосферт хүний нийгмийн үзүүлэх нөлөө
харьцаа
ямар байдаг вэ?
36. Шумуул ус чийгэнд харьцах байдлаараа дараах ангиллын алинд хамаарагдах вэ?
а. 3:2
а. Гигрофил
б. 1:1
б. Мезофил
в. 2:1
в. Ксерофил
г. 1:2
37. Салхины хурдыг ямар нэгжээр хэмжих вэ?
44. Биоценозыг бүрдүүлэгчдэд юу юу орох вэ?
а. км/цаг
а. агаар
б. м/сек
б. Ургамал
в. м/мин
в. Амьтан
г. Бичил биетэн
38. Нэн ховор ургамал гэж юуг хэлэх вэ?
д. Хөрс
а. Тархац хязгаарлагдмал, устаж болзошгүй ургамлууд
б. Ашиглах нөөц багатай ч зохих арга хэмжээ авсан тохиолдолд нөөц нь нэмэгдэх
45. Махчин амьтад золиос бологч амьтнаа ангуучлах ямар арга байдаг вэ ?
боломжтой
а. Урхидах
ургамлууд
б. Хөөж барих
в. Байгалийн жамаар нөхөн сэргэх чадваргүй, тархац нэн хязгаарлагдмал, ашиглах
в. Уураглах
нөөцгүй,
г. Гэтэж, мяраан барих
устах аюулд орсон ургамлууд
д. Нүхэнд орж барих
39. Популяцийн тоо толгой гэж юу бэ?
46. Паразит амьтанд юу орох вэ?.
а. Нэгэн бүлэг талбайд амьдарч байгаа бодгалийн тоо
а. Чоно
б. Нэгж талбайд амьдрагч бодгалийн тоо .
б. Хачиг
в. Нэг орчны амьтны тоо толгой.
в. Бүүрэг
Г. Тухайн популяцийг бүрдүүлж буй бүх бодгалийн тоо
48. Комменсализмын үзэгдлийн жишээ аль нь вэ?
40. Бодгаль бие түүний хүрээлэн буй орчны хамаарлыг судалдаг экологийн ухааны
а. Шилүүс ба хонь
салбарыг юу
б. Чоно ба туулай
гэж нэрлэх вэ?
в. Арслан, гиен нохой
а. Синэкологи .
г. Бүргэд ба болжмор
б. Аутосинэкологи
в. Биоэкологи
48. Популяцийг бүрдүүлэгч бодгалиудыг экологийн хувьд ямар бүлгүүдэд хуваадаг вэ?
г. Аутоэкологи
а. Үржлийн өмнөх
Д. Эйдоэкологи
б. Үржлийн
в. Үржлийн дараах
41. Уур амьсгал экологийн ямар хучин зүйлд хамаарагдах вэ?
г. Үржлийн бус
а. Абиотик
б. Биотик
49. Популяцийг хэрхэн ангилах вэ?
в. Антропоген
а. Биологийн
г. Гариг ертөнцийн
б. Биоценозын
в. Эгэл
42. Ургамлыг гэрэлд харьцах байдлаар нь экологийн хувьд ямар бүлгууд болгож хуваадаг
г. Экологийн
вэ?
д. Газарзүйн
169
а. Гэрэлсэг
50. Амьтдын биеийн дулаан зохицуулалтын ямар хэлбэрүүд байдаг вэ?
б. Сүүдэрсэг
а. Химийн
в. Сүүдэрт тэсвэртэй, гэрэлсэг
б. Физикийн
г. Дулаанд дуртай
в. Зан араншингийн
д. Дулаанд тэсвэртэй
г. Экологийн
43. Удамшлын хуулийн дагуу ямар ч зүйлийн популяцийн эр, эм бодгалиудын тооны
д. Биологийн

4. в. Физиологийн зохицол
51. Амьтдыг гэрэлд харьцах байдлаар нь хэрхэн бүлэглэдэг вэ?
а. Бүрэнхий амьдралтай
59. Ховор ургамал гэж юуг хэлэх вэ?
170
а. Байгалийн жамаар нөхөн сэргэх чадваргүй, тархац нэн хязгаарлагдмал, ашиглах
б. Харанхуй амьдралтай
нөөцгүй,
в. Шөнийн амьдралтай
устах аюулд орсон ургамлууд орно.
г. Өдрийн амьдралтай
б. Байгалийн жамаар нөхөн сэргэх чадваргүй, тархац нэн хязгаарлагдмал, нөөц багатайн
д. Өдөр шөнийн амьдралтай
улмаас
Олон улсын хэмжээнд худалдаалахыг хориглосон ургамлууд орно.
52. Организм орчиндоо зохилдохыг юу гэж нэрлэх вэ?
в. Байгалийн жамаар нөхөн сэргэх чадвар хязгаарлагдмал, тархац нөөц багатай, устаж
а. Ижилсэх
болзошгүй ургамлууд орно.
б. Ондооших
в. Адаптаци
60. Популяцийн үхэл гэж юуг хэлэх вэ?
а. Зүйлийн үхэж хорогдохыг хэлнэ.
53. Нэгж талбай буюу эзлэхүүнд ноогдож байгаа нэг зүйлийн бодгалийн тоог юу гэж
б. Тодорхой нэгж хугацаанд үхэж хорогдсон бодгалуудын тоо
нэрлэх вэ?
в. Газар нутгийн багтаамжгүйгээс үхэж хорогдохыг хэлнэ
а. Популяцийн динамик
б. Популяцийн нягтшил
61. Биохимийн шинжлэх ухаан юуг судлах вэ?
в. Популяцийн тоо толгой
171
г. Организмын тооны нөөц
а. Амьд бие махбодын химийн найрлагыг судалдаг
б. Амьтан, ургамлын гарал, үүслийг судалдаг.
54. Популяцийн төлөрхөг чанар гэж юу вэ?
в. Амьд бие махбодын удамшил, хувьслыг судална.
а. Нэгж хугацаанд өссөн тоо толгойг хэлнэ.
62. Газар зүйн популяци
б. Өсөлтийн TОО толгойг хэлнэ.
а. Ижил төстэй нөхцөл бүхий нутагт идээшин амьдарч буй нэг зүйлийн бодгалууд
в. Ямар нэг бодгалийн өссөн TOO
б. Нэг цаг ууртай янз бүрийн биогеоценозын хүрээ
в. Бага хэмжээтэй нэг төрлийн талбайд амьдарч буй популяцуудыг хэлнэ.
55. Экологийн боловсрол олгох сургалт дараах шаардлагыг хангасан байх уу?
- агуулга нь бүх хүмүүст хүрч, өгөөжтэй байх
63. Газар, усанд амьдрах чадвартай амьтан аль нь вэ?
- биологийн хичээл судлаагүй хүнд ч ойлгомжтой байх
а. Бах
- экологийн үндсэн мэдлэгт баттай тулгуурлах
б. Буга
- экологи нь хүмүүнлэг, нийгэм эдийн засаг эрх зүйд түлхүү анхаарах
в. Чоно
а. Тийм б. Үгуй
г. Зурам
56. Агаарын харьцангуй чийгшил гэдэг нь
64. Экологийн янз бүрийн орчинд зохицох чадвартай амьтан аль нь вэ?
а. Агаарт агуулагдах усны уурын хэмжээ
а. Халиу
б. Мөнгөн усны баганын хэмжээ
б. Буга
в. Тухайн тодорхой температурт усны уураар агаар ханасан байдал
в. Чоно
г. Хануур хорхой
57. Экологийн амьд хүчин зүйлд юу юу орох вэ?
д. Тул загас
а. Нарны гэрэл
б. Ургамал
65. Манай оронд хоёр нутагтан амьтдын зүйлийн бүрдэл харьцангуй ядмаг байдаг нь
в. Амьтан
юутай
г. Бактери
холбоотой вэ?
д. Хүний бүх төрлийн үйл ажиллагаа
а. Өвөл цас бага унадаг
б. Хуурай уур амьсгалтай, хүйтний улирал урт, богино зунтай
58. Амьтад хэвийн дулааны солилцоо явуулахын тулд оромж барих, зохистой
в. Хавар намрын улирал урт үргэлжилдэг
температурын
г. Ургамлын нөмрөг бага учиртай
нөхцлийг сонгон авч нүүдэллэх зэрэг нь дараах зохицлуудын хэлбэрийн алинд нь
хамаарах вэ?
66. Биологийн мезосистемүүдэд юу, юу орох вэ?
а. Биеэ авч явах зохицол
а. Эд, эрхтэн, эрхтэн систем
б. Морфологийн зохицол
б. Аутоэкологи, эйдоэкологи, демоэкологи, синэкологи

5. в. Молекул, эс, эсийн дотоод бүтэц
б. Тэсгим хүйтэнд тэсвэргүй ургамал
в. Тэсгим хүйтэнд тэсвэртэй ургамал
67. Амьд биеийн тэсвэрлэлтийн онолыг хэн гэдэг эрдэмтэн анх гаргасан вэ?
г. Халуунд тэсвэргүй ургамал
а. Ю. Одум
б. Ю. Либих
75. Агаарын даралтыг ямар нэгжээр хэмжих вэ?
в. А. Шельфорд
а. мм/м.у.б
г. А Тенсли
б. мм
в. м
68. Доорхи хүчин зүйлсээс аль нь хөнөөлт үйлчилгээтэй сансрын уудмын туяанаас амьд
г. нм
бие
махбодыг хамгаалах үүрэгтэй вэ?
76. Монгол орны газар тариаланд тохиромжтой байгалийн нөхцөл бүхий бүс нутгийг
а. Нарны туяа
тэмдэглэнэ
б. Агаар мандал
үү.
в. Үүл манан
а. Говийн уулс хоорондын хөндий
г. Агаарын даралт
б. Нууруудын хөндийн цөлийн хээр
в. Орхон, Сэлэнгэ мөрний сав газар
69. Ус, чийгийн дутагдлыг тэсвэрлэх чадвартай, хуурай нөхцөлд дасан зохиоцсон
г. Хөвсгөл, Хангай, Хэнтийн уулс
ургамлыг юу
гэж нэрлэдэг вэ?.
77. Температур ба чийгийн харилцаа холбоог харуулсан климатограммын графикт
а. Гидатофит
чийгийн
б. Гигротофит
муруй дээгүүр температурын муруй гарвал ямар дүгнэлт өгч болох вэ?
в. Гидрофит
а. Вегетацийн хугацаанд чийг хангалтгүй
г. Мезофит
б. Гантай үеийг заана
д. Ксерофит
в. Вегетацийн хугацаанд чийг хангалттай
70. Стенотерм амьд бие махбод гэж юуг хэлэх вэ?
78. Хэт улаан туяаны долгионы урт ямар мужид хамаарах вэ?
а. Дулаанд тэсвэргүй
а. 180-300 нм
б. Дулааралд тэсвэртэй
б. 310-710 нм
в. Температурын өргөн хэлбэлзэлд амьдрагчид
в. 710-З000 нм
г. Температурын явцуу хэлбэлзэлд амьдрагчид
172
79. Нарны цацрагийн хэт ягаан туяа хаана шингээгдэх вэ?
а. Газрын гадаргуугаас дээш, агаар мандлын 20-25 км-ийн өндөрт, озоны давхраанд
71. Экологийн шинжлэх ухааны зорилт юу вэ?
шингэдэг.
а. Биологийн макро тувшинг судлах
б. Амьтны арьсанд шингэсэн байдаг
б. Биосферийг хамгаалах арга хэмжээг авах
в. Ургамал, амьтны эдэд шингэж дулаацуулна.
в. Хүрээлэн байгаа орчны өөрчлөгдөж байгаа нөхцөлд зүйлийг тогтмол хадгалан үлдэх
80. Хэт улаан туяа ургамал, амьтанд ямар ач холбогдолтой вэ?
72. Гэрлийн долгионы уртыг ямар нэгжээр илэрхийлэх вэ?
а. Бүх амьд биед онцгой ач холбогдолтой
а. Метр
б. Хүйтэн цус амьтдын биөийг дулаацуулна.
б. м/сек
в. Ямар ч ач холбогдол өгөхгүй
в. Паскаль
г. Нанометр
81. Популяцийг экологийн ямар салбар ухаан судлах вэ?
а. Аутоэкологи
73. Хэт ягаан туяаны долгионы урт ямар мужид хамаарах вэ?
173
а. 180-З00 нм
б. Демоэкологи
б. 310-710 нм
в. Эйдэкологи
в. 710-З000 нм
г. Синэкологи
74. Ус хөлдөхөөс арай дээш температурт амьдарч чаддаг ургамлыг экологийн ямар бүлэгт
82. Намрын улиралд олон зүйлийн шувууд хойд сэрүүн бүсээс өмнө зүг нүүдлэн
хамааруулах вэ?
буцдагийн
а. Хүйтэнд тэсвэртэй ургамал
шалтгаан нь дараах хүчин зүйлс мөн үү.

6. а. Агаарын температур буурснаас
б. Зоофаг
б. Өөрийн амьдралд бүрэлдэн тогтсон хэвшмэл үзэгдэл
в. Никрофаг
в. Идэш тэжээлийн хомсдолоос
г. Өдөр богиносож, шөнө уртасснаас
90. Хүүр, сэг зэмээр хооллогчийг юу гэж нэрлэдэг вэ?
а. Сапрофаг
а. Үгүй б. Тийм
б. Биофаг
в. Некрофаг
83. Биологийн зүйлийн энгийн нэгж юу вэ?
174
а. Нэг бодгаль
б. Үржлийн бүлэг
91. Шавьж, хүйтэн цустай амьтдын биеийн дулаанд дараах цацрагуудын аль нь ач
в. Популяци
холбогдолтой
вэ?
84. Амьтан, ургамалд хэвийн нөхцлийн температур ямар ач холбогдолтой вэ?
а. Хэт улаан туяа
а. Амьдрах нөхцлийг өндөр температур хангаж өгнө.
б. Үзэгдэх цацраг
б. Хэвийн өсөж, үржих нөхцлийг бүрдүүлнэ.
в. Хэт ягаан туяа
в. Амьд биеийн өсөлт, хөгжилд температур бага байх нь ашигтай
92. Биосферийн энергийн анхдагч эх үүсвэрийг тэмдэглэнэ үү
85. Амьд бие махбод, амьдрын ул мөр тархсан манай дэлхийн хэсгийг юу гэж нэрлэх вэ?
а. Энерги хадгалах хуулиар
а. Атмосфер
б. Төрөл бүрийн химийн энерги
б. Гидросфер
в. Нарны энерги
в. Биосфер
г. Литосфер
93. Органик бодисын синтезэд химийн энерги ашигладаг бактери, прокариотуудыг юу
д.Тропосфер
гэдэг вэ?
а. Автотроф
86. Байгаль орчныг хамгаалах тухай Монгол улсын хуулинд ус гэдэг ойлголтыг хэрхэн
б.Фотоавтотроф
тодорхойлсон бэ?
в. Хемоавтотроф
а. Ус гэдэг нь Монгол улсын нутаг дэвсгэр дэх мөрөн, гол, горхи, булаг, шанд, рашаан,
мөнх
цас, мөсөн гол, байгалийн болон хиймэл нуур, цөөрөм зэрэг газрын гадаргын болон
94. Амьдралын үйл ажиллагаанд шаардлагатай химийн элементүүдийг хэрхэн ангилах вэ?
газрын
а. Макро ба микро гэж 2 ангилна
доорх ус хамаарна.
б. Органик, органик биш 2 ангилна
б. Ус гэдэгт Монгол улсын нутаг дэвсгэр дэх гадаргын ба газрын доорхи бүх төрлийн
в. Үндсэн, үндсэн биш гэж 2 ангилна
доорхи ус,
хур тунадас хамаарна.
95. Биогеоценозын хэвтээ бүтцийг юу гэж нэрлэх вэ?
в. Ус гэдэгт Монгол улсын нутаг дэвсгэрийн газрын гадарга дахь бүх төрлийн ус
а. Гомеостаз
хамаарна.
б. Парцелярность
в. Эдификтор
87. Дэлхийн гадаргуугаас 80км-ээс дээш агаар мандлын ямар давхарга оршдог вэ?
г. Синуз
а. Тропосфер
б. Мезосфер
96. Биогеоценозод ямар хүчин зүйлүүд харилцан үйлчилж байдаг вэ?
в. Стратосфер
а. Биотик ба абиотик хүчин зүйлс
г. Термосфер
б. Биотик ба хүний хүчин зүйлс
в. Абиотик, биотик, хүний хүчин зүйлс
88. Экосистем гэсэн ойлголтыг шинжлэх ухаанд анх ямар эрдэмтэн үндэслэсэн бэ?
а. А.Тенсли
б. В.Н Сукачев
97. Бодисын биогеохимийн эргэлт гэж юуг хэлэх вн?
в. Р.Линдеман
а. Фотосинтезийн урвалыг хэлнэ
г. Е.М.Лавренк
б . Нийлэгжих урвалыг хэлнэ
в. Бодисын нийлэгжих, задрах, дахин нийлэгжих байдлыг хэлнэ.
89. Хонь, буга, заан ямар идэштэн вэ?
а. Фитофаг
98. Экологийн сөрөг үзэгдэл хөгжлийн аль үед давамгайлах болсон вэ?

7. а. Капиталист нийгмийн хөгжлийн хоёрдахь үе шатанд
г. Е.М.Лавренко
б. Орчин үеийн хотжил, суурьшлын үед
в. Аж үйлдвэрийн анхны капиталист нийгмийн үед
107. Аль нь гетеротроф хооллолттой вэ?
г. Сэргэн мандалтын үед
а. Таван салаа
б. Таван хошуу мал
99. Хот орчмын бүсэд дараах хариултын аль нь хамаарах вэ?
в. Тоорой мод
а. Хотод хамаарагддаг бус нутаг
б. Засаг захиргаа, соёлын төв, хөшөө дурсгал, талбай
108. Амьд организмаар хооллогчийг юу гэж нэрлэдэг вэ?
в. Хотын ойролцоох 50 км-ийн радиуст хамаарах нутаг дэвсгэр
а. Сапрофаг
г. Хотын төвийн ойролцоох барилгажсан нутаг дэвсгэр
б. Биофаг
в. Некрофаг
100. Хотын хүн амын шуугианы өвчин юунаас үүдэлтэй вэ?
а. Үйлдвэрийн химийн бодисын нөлөө
109. Бактер устгах,арьсанд "Д" витамин үүсгэх үйлчилгээтэй ямар туяа байдаг вэ?
б. Тээврийн хэрэгсэл, үйлдвэр, аж ахуйн газруудын технологи ажиллагаа
а. Хэт улаан туяа
в. Хотын тоосжилтоос
б. Үзэгдэх цацраг
г. Амьсгалын замын хорт хавдраас
в. Хэт ягаан туяа
д. Харшлаас үүдэлтэй өвчнөөс
110. Биосферийн эрчим хүч ямар зүй тогтолд захирагдах вэ?
101. Манай дэлхийн амьд биес оршин байрлаж буй геологийн мандлыг юу гэж нэрлэх вэ?
а. Термодинамикийн хууль
175
б. Энтропын хууль
а. Атмосфер
в. Нарны энерги тогмол байх зүй тогтолд
б. Гидросфер
в. Биосфер
111. Тэжээлийн хэлхээний дөрөв дэх түвшин аль нь вэ?
г. Литосфер
а. Өвсөн тэжээлтэн
д.Тропосфер
б. Продуцент
в. Өвсөн тэжээлтэн амьтдаар хооллодог махчин амьтад
102. Агаар мандал дахь биосферийн хил хязгаарыг хэрхэн тогтоох вэ?
г. Жижиг махчдаар хооллодог хүчирхэг махчид
а. Газрын гадаргуугаас дээш 4 км
д. Холимог идэштэн
б. Газрын гадаргуугаас дээш 10-11 км
в. Газрын гадаргуугаас дээш 25 км
112. Химийн урвалын үр дүнд амьд бие махбодын дотоодод энерги ямар хэлбэрээр орших
вэ?
103. Усан орчинд амьдардаг амьтад ямар онцлог шинжтэй вэ?
176
а. Бие нь хоёр талаасаа хавчиг, сэлүүртэй, арьс нь салсархаг бүрхүүвчтэй
а. Дулаан
б. Биеийг усны ёроолын биетэд бэхлэх үүрэгтэй эрхтэн сайн хөгжсөн
б. Ижилсэх
в. Усны амьтдын бие хоёр талаасаа шувтан, сэлүүртэй, уушгиар амьсгална
в. Ялгадас
г. Идэш тэжээл
104. Хөрсний завсар, хөндийд агуулагдах чөлөөт хэлбэрийн хөдөлгөөнт усыг юу гэж
нэрлэх вэ?
113. Химийн ямар элементийн дутагдлаас ясны сийрэгжилт явагддаг вэ?
а. Капилляр ус
а. Кальци
б. Гравитацийн ус
б. Кали
в. Гигроскоп ус
в. Натри
105. Озоны давхарга амьд бие махбодод хэрэгтэй юу?
114. Тухайн амьдрах орчны гадаргуугийн төлөв байдал, температур, чийгшил,
а. Амьд биед ямар ч хэрэггүй
гэрэлтүүлэг,
б. Амьд биесийг хэт ягаан туяанаас хамгаална
хөрсний нөхцөл зэрэг амьдрах орчны төлөв байдал бүрэлдэн тогтоход голлох үүрэгтэй
в. Озон хүний биед хорт хавдар үүсгэнэ.
ургамлуудыг экологийн ухаанд юу гэж нэрлэдэг вэ?
а. Доминант
106. Биосфер дэх энергийн шилжих, хувьсах зүй тогтлыг хэн анх тооцсон вэ?
б. Синуз
а. А.Тенсли
в. Парцелярность
б. В.Н Сукачев
г. Эдификтор
в. Р.Линдеман

8. 115. Улаанбаатар хот орчмын агаарын суурин бохирдуулагчид юу орох вэ?
а. Хүхэр
а. ДЦ станцууд, тэдгээрийн утаа, тортог, төрөл бүрийн хий
б. Төмөр
б. Гэр хорооллын зуухны утаа
в. Зэс
в.Тээврийн хэрэгсэл
124. Биосферт бодис, энергийн солилцоо тасралтгүй байх нөхцлийг хангагч, идэш
116. Оросын эрдэмтэн В.И.Вернадскийн үндэслэсэн сургаалыг тэмдэглэнэ үү.
тэжээлийн
а. Атмосфер
хэлхээний анхдагчдыг тэмдэглэнэ үү?
б. Ноосфер
а. Редуцентүүд
в. Гидросфер
б. Консументүүд
г. Литосфер
в. Продуцентүүд
д.Техносфер
е. Биосфер
125. Улаанбаатар хотын агаарын хөдөлгөөнт бохирдуулагчид юу орох вэ?
а. ДЦ Станцууд, тэдгээрээс гарч буй утаа, тортог, элдэв хий
117. Газрын гадаргуугаас дээш 50-80 км-ийн хооронд агаар мандлын ямар давхарга
б. Гэр хорооллын зуухнууд
оршдог вэ?
в. Бүх төрлийн ачааны ба суудлын автомашинууд
а. Тропосфер
б. Мезосфер
126. Хүн төрөлхтний бүтээсэн үйлдвэрлэл, соёл иргэншлийн зүйлсийг Экологийн ухаанд
в. Стратосфер
хэрхэн
г. Термосфер
нэрлэдэг вэ?
а. Үйлдвэрлэлийн орчин
118. Биоценоз гэсэн ойлголтыг анх хэн томёолсон вэ?
б. Нийгмийн орчин
а. А.Тенсли
в. Байгалийн орчин
б. В.Н.Сукачев
г. Хүний нийгмийн орчин
в. К.Мёбиус
д. Антропогенезийн орчин
г. Е.М.Лавренко
127. Чулуун мандлыг өөрөөр юу гэж нэрлэх вэ?
119. Идэш тэжээлийн хэлхээнд задлагч үүрэгтэй оролцогчийг тэмдэглэнэ үү.
а. Атмосфер
а. Хөрсний бактериуд
б. Ноосфер
б. Зөгий
в. Гидросфер
в. Хонин гүрвэл
г. Литосфер
г. Хялгана
д. Техносфер
е. Биосфер
120. Усны ёроолд амьдардаг амьтдыг юу гэж нэрлэх вэ?
а. Нейстон
128. Нектон амьтны амьдралын онцлог юу вэ?
б. Плейстон
а. Усанд ямар нэг хатуу гадаргууд бэхлэгдэн амьдардаг
в. Бентос
б. Усанд идэвхтэй сэлж, хөвж амьдардаг
в. Ус ба агаарын зааг дээр амьдардаг
121. Тэжээлийн гурав дахь түвшин аль нь вэ?
а. Өвсөн тэжээлтэн амьтад
129. Хөрсний ялзмаг ямар нөлөөллийн дор үүсэн бүрэлдэх вэ?
б. Продуцентүүд
а. Хөрс тогтвортой нөхцел учир ялзмагт бодисоор байнга баяжижи байдаг.
в. Өвсөн тэжээлтэн амьтдаар хооллодог махчид
б. Ус, ургамлын нөлөөгөөр органик бодис үүснэ
г. Жижиг махчдаар хооллодог хүчирхэг махчид
в. Амьд биесийн амьдралын үйл ажиллагаа, бичил биетнүүд, мөөг, ургамал, амьтны
д. Холимог идэштэн амьтад
задралаар
177
130. Дэлхийн агаар мандлын ямар давхаргад хур тунадас бүрэлдэж, салхи шуурга үүсдэг
122. Бодисын солилцооны эцсийн бүтээгдэхүүн ямар хэлбэртэй вэ?
вэ?
а. Ялгадас
а. Тропосфер
б. Ижилсэх
б. Мезосфер
в. Дулаан
в. Стратосфер
г. Термосфер
123. Үсний өнгө алдахад химийн ямар элементийн дутагдал нөлөөлөх вэ?

9. 131. Амьд бие амьгүй орчингүйгээр дан ганцаараа амьдардаггүй гэсэн санааг хэн анх
б. Мутуализм
дэвшуүлсэн вэ?
в. Паразитизм
а. А.Тенсли
б. В.Н Сукачев
139. Байгаль дахь фосфорын эх үүсвэр юу вэ?
в. Р.Линдеман
а. Далай тэнгисийн ургамал
г. Э.Геккель
б. Амьтны яс
178
в. Уулын чулуулаг
132. Продуцентүүд органик бодисыг нийлэгжүүлэхэд шаардлагатай анхдагч түүхий эдэд
140. Хотжилтын өвчин нийгэм эдийн засгийн хөгжилд сөрөг нөлөө үзүүлэх үү?
юу
а. Тийм
орох вэ?
б.Үгүй
а. Ус
б. Нүүрстөрөгч
141. Экологийн сукцесс буюу солигдол гэж юу вэ?
в. Хүчилтөрөгч
а. Нэг биоценоз нөгөө биоценозоор солигдох
г. Холимог
б. Биогеоценоз биоценозоор солигдох
д.Эрдэс бодис
в. Биосфер биоценозоор солигдох
г. Биоценоз биогеоценозоор солигдох
13З. Усанд идэвхгүй хөвж амьдардаг амьтдыг юу гэж нэрлэх вэ?
а. Планктон
142. Экологийн ухаанд оюун ухаантны мандлыг юу гэж нэрлэх вэ?
б. Плейстон
179
в. Бентос
а. Атмосфер
б. Ноосфер
134. Үзэгдэх гэрлийн цацраг долгионы ямар мужид хамаарах вэ?
в. Гидросфер
а. 380-710нм
г. Литосфер
б. 180-300 нм
д.Техносфер
в.710-3000 нм
е. Биосфер
135. Тэжээлийн анхдагч түвшин аль нь вэ?
143. Чулуулагт мандал дахь амьд бие махбодын хил заагыг тодорхойлно уу.
а. Өвсөн тэжээлтэн
а. 4 км
б. Продуцент
б. 10-11км
в. Өвсөн тэжээлтэн амьтдаар хооллодог махчин
в. 25 км
г. Жижиг махчдаар хооллодог хүчирхэг махчид
д. Холимог идэштэн
144. Агаар мандлын доод давхаргыг юу гэж нэрлэдэг вэ?
а. Тропосфер
136. Тэжээлийн эхний түвшнөөс дараагийн түвшинд энерги ямар ерөнхий зүй тогтлоор
б. Мезосфер
шилжих
в. Стратосфер
вэ?
г. Термосфер
а.20-30 дахин буурч шилждэг
б. Ойролцоогоор 10 хувиар буурна
145. Аль нь 3 ба 4-р эрэмбийн хэрэглэгч болохыг тэмдэглэнэ үү.
в. Ойролцоогоор 10 дахин ихэснэ
а. Өвсөн тэжээлт мэрэгчид
г. Ойролцоогоор 2 дахин буурна.
б. Могой, шар шувуу
в. Цагаан зээр, буга
137. Амьсгалд зарцуулагдснаас илүү гарсан нийт бүтээгдэхүүнийг юу гэх вэ?
г. Мод бутаар хооллогчид
а. Анхдагч нийт бүтээгдэхүүн
б. Цэвэр бүтээгдэхүүн
146. 3арим тохиолдолд биеийн нэг хэсэг усанд, нөгөө хэсэг нь агаарт амьдардаг амьтдыг
в. Хоёрдогч бүтээгдэхүүн
юу гэж
нэрлэх вэ?
138. Амьд бие махбодын хооронд экологийн урвуу суврага үүсгэдэг ямар хэлбэрийн
а. Нейстон
харилцаа
б. Плейстон
байдаг вэ?
в. Бентос
а. Аменсализм

10. 147. Амьд бие махбодын амьдралд хамгийн өндөр ач холбогдолтой, зайлшгүй
а. А.Тенсли
шаардлагатайг нь
б. В.Н Сукачев
тэмдэглэнэ үү.
в. Р.Линдеман
а. Хэт улаан туяа
г. Е.М.Лавренко
б. Үзэгдэх гэрлийн цацраг
в. Хэт ягаан туяа
156. Тухайн экосистемд тэргүүлэх үүрэгтэй амьд биесийг юу гэж нэрлэх вэ?
а. Эдификтор
148. Тэжээлийн хэлхээний хоёрдогч түвшинд хамаарахыг нь тэмдэглэнэ үү?
б. Синуз
а. Царцаа, голио
в. Парцелярность
б. Продуцентүүд
г. Доминант
в. Өвсөн тэжээлтэн амьтдаар хооллодог махчин
г. Жижиг махчдаар хооллодог хүчирхэг махчид
157. Хемосинтез гэж юу вэ?
д. Холимог идэштэн амьтад
а. Нарны гэрлийн энергийн оролцоотойгоор органик бодис бий болно
б. Хэт ягаан туяаны оролцоотойгоор органик бодис бий болно
149. Экологийн тогтолцоонд оролцож буй ногоон ургамал, амьтан, бичил биетний оршин
в. Хүчилтөрөгчгүй орчин дахь химийн урвалаас үүсэлтэй энергийн оролцоотойгоор
амьдарч буй бүрэлдэхүүн хэсгийг юу гэж нэрлэдэг вэ?
органик
а. Экосистем
бодис бүрэлдэх үйл явц
б. Биоценоз
в. Амь мандал
158. Биосферийн оршин тогтноход агаар мандал ямар үүрэгтэй вэ?
г. Биотоп
а. Эрчим хүчний эх үүсвэр болно.
б. Идэш тэжээлийн орчин болно.
150. Экосистемд цэвэрлэгээний үүрэг гүйцэтгэдэг бүлэг амьд бие махбодыг хэрхэн
в. Амьд бие махбодын амьсгалалтыг хангах, дулааныг зохицуулах, дахин хуваарилах, цаг
нэрлэдэг вэ?
уурыг
а. Фитофаг
хэлбэржүүлэх
б. Зоофаг
в. Сапрофаг
159. Хүчиллэг тунадас ямар хэлбэрээр газрын гадаргад буух вэ?
а. Талст хэлбэрээр
151. Агаар мандлын хүчилтөрөгчийг байнга сэлбэн баяжуулагч эх үүсвэрийг тэмдэглэнэ
б. Нойтон ба хуурай байдлаар
үү.
в. Хийн төлөв байдалтайгаар
а. Продуцентүүд
б. Консументүүд
160. Агаарын бохирдолтыг хэрхэн ангилах вэ?
в. Уулын чулуулгын найрлага дахь хүчилтөрөгч
а. Органик ба органик бус
г. Төрөл бүрийн органик нэгдэл
б. Ахуйн ба үйлдвэрийн
180
в. Хими, физик, биологийн
152. Усан мандал дахь биосферийн хил хязгаарыг тэмдэглэнэ үү.
161. Аль нь усны химийн бохирдуулагч вэ?
а. 4 км
а. Вирус, бактер, нян бусад бичил биетүүд
б. 25 км
б. Цацраг идэвхит бодис
в. 10-11 км
в. Нефть, нефтийн бүтээгдэхүүн, пестицид
153. Усан сангийн литораль бүс гэж юуг хэлэх вэ?
162. Усны биологийн бохирдуулагчийг тэмдэглэнэ үү.
а. Усан сангийн эрэг, хөвөө орчмын гүехэн устай, биологийн төрөл зүйлээр баялаг хэсэг
а. Вирус, бактер, нян, бичил биетүүд
б. Усан орчинд нарны гэрэл нэвтрэх бүс
б. Цацраг идэвхит бодис, хөвөгч хатуу биетүүд
в. Далай, тэнгисийн хамгийн гүн хэсэг
в. Нефть, нефтийн бүтээгдэхүүн, пестицид
154. Тропосферээс цааш үргэлжлэх агаар мандлын давхаргыг юу гэж нэрлэх вэ?
181
а. Термосфер
163. Хүний хүчин зүйлийн нөлөөллөөр хөрсөнд гарах өөрчлөлтүүдийг тэмдэглэ
б. Мезосфер
а. Хөрсний эвдрэл
в. Стратосфер
б. Хөрсний бохирдол
в. Уулын чулуулгийн тарамцаг үүсэх
155. Биогеоценологийн тухай сургаалыг хэн боловсруулсан вэ?
г. Цөлжилт

11. д. Ашигт малтмалын ордууд шинээр үүсэх
164. Гербицид гэж юуг хэлэх вэ?
а. Ургамлын хортон шавьж устгахад хэрэглэдэг химийн бодис
б. Хогийн ургамал устгахад зориулсан химийн бодис
в. Ургацыг нэмэгдүүлэхэд хэрэглэдэг химийн бодис
ТЕСТИЙН ХАРИУ
165. Усны физикийн бохирдуулагчдад юу орох вэ?
а. Вирус, бактер, нян , бичил биетүүд
1-в 26-б 51-а, в, г 76-в 101-в 126-г 151-а
б. Цацраг идэвхит бодис, хөвөгч хатуу биетүүд
2-в 27-б 52-в 77-а, б 102-в 127-г 152-в
в. Нефть, нефтийн бүтээгдэхүүн, нийлэг бодис пестицид
3-а 28-в 53-в 78-в 103-а 128-б 153-а
4-б 29-а 54-а 79-а 104-б 129-в 154-в
166. Пестицид гэж юуг хэлэх вэ?
5-б 30-в 55-а 80-б 105-б 130-а 155-б
а. Ургамлын хортон шавьж устгахад хэрэглэдэг химийн бодис
6-г 31-в 56-в 81-б 106-в 131-г 156-г
б. Хогийн ургамал устгахад зориулсан химийн бодис
7-г 32-б 57-б, в, г 82-б 107-б 132-а,б 157-в
в. Ургацыг нэмэгдүүлэхэд хэрэглэдэг химийн бодис
8-г 33-а 58-а 83-а 108-б 133-а 158-в
9-б 34-г 59-в 84-б 109-в 134-а 159-б
167. Агаар мандлыг бохирдуулагч байгалийн эх үүсвэрт юу юу орох вэ?
10-а 35-д 60-б 85-в 110-а 135-б 160-в
а. Хүний эрүүл мэндэд сөрөг нөлөөлөх бүх зүйл
11-6 36-а 61-а 86-а 111-г 136-б 161-в
б. Үйлдвэржилт, хөдөө аж ахуй, цахилгаан станц, гэрийн галлагаа
12-в 37-б 62-а 87-г 112-а 137-б 162-а
в. Салхи, шуурга, галт уулын дэлбэрэлт, ойн түймэр
13-б 38-в 63-а 88-а 113-а 138-в 163-а, б, г
14-в 39-г 64-в 89-а 114-г 139-в 164-б
168. Озоны давхарга цоорсноор ямар сөрөг үр дагавар учрах вэ?
15-б 40-г 65-б 90-в 115-а,б 140-а 165-б
а. Фотосинтезийн хэвийн үйл ажиллагаа зогсно.
16-а 41-а 66-а 91-а 116-б, е 141-а 166-а
б. Нарны хэт ягаан туяаны үйлчлэлээс хамгаалах чадвар алдагдаж, амьд бие махбод
17-в 42-а, б, в 67-б 92-в 117-б 142-б 167-в
наранд
18-а 43-б 68-б 93-в 118-в 143-а 168-б
түлэгдсэнээр арьсны хорт хавдар элбэг тохиолдоно.
19-а 44-б, в, г 69-д 94-а 119-а 144-а 169-в
в. Экосистемийн тэжээлийн гинжин хэлхээ тасардаг.
20-б 45 б, г, д 70-г 95-г 120-в 145-б 170-а
г. Усны плактонуудын амьдралын хэвийн үйл ажиллагаа алдагдана.
21-б 46-б, в 71-в 96-в 121-в 146-б
22-в 48-в 72-г 97-в 122-а 147-б
169. Үржил шимт хөрс гэж юуг хэлэх вэ?
23-в 48-а, б, в 73-а 98-а,б 123-а 148-а
а. Агроэкосистемээр үүссэн хөрс
24-а 49-в, г, д 74-а 99-в 124-в 149-г
б. Зохиомлоор үүссэн хөрс
25-а 50-а, б, в 75-а 100-б 125-в 150-в
в. Байгалийн геологийн тогтоцтой хөрс
170. Монгол улсын хуулиар Дархан цаазат газрын нутаг дэвсгэрийг дотоод бүсчлэлийн
хувьд
хэрхэн ангилдаг вэ?
а. Онгон бүс, хамгаалалтын бүс, хязгаарлалтын бүс
б. Онцгой бүс, хамгаалалтын бүс, хязгаарлалтын бүс
в. Онгон бүс, хамгаалалтын бүс, аялал жуулчлалын бүс