Η ζωή και το έργο του

1. Νικόλαος Σκουφάς : Ένας άνθρωπος με
πολλή ευαισθησία και πατριωτισμό
ΗΛΙΑΝΑ ΤΣΟΥΛΧΑ – Γ2
ΠΗΓΗ: http://www.nskoufas.gr

2. • Πρωτεργάτης της Φιλικής
Εταιρείας. Προερχόταν από
οικογένεια μεσαίας τάξης και
διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα
στο Κομπότι από έναν μοναχό
και στην συνέχεια στην Άρτα με
δάσκαλο τον Κ. Δενδραμή.
• Στην Άρτα ασχολήθηκε με την
κατασκευή σκούφων και έγινε
γνωστός με το παρωνύμιο
Σκουφάς, που αντικατέστησε,
κατά τους πρώτους βιογράφους
του, το οικογενειακό του
επώνυμο Κουμπάρος.

3. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΚΟΥΦΑΣ
Κομπότι Άρτας 1779 - Μέγα Ρεύμα 1819
• Το 1813 μετανάστευσε στην Ρωσία,
όπου επιδόθηκε στο εμπόριο και
συνδέθηκε με άλλους εμπόρους.
Στενότερη φιλία ανέπτυξε στην
Οδησσό με τον Αθανάσιο Τσακάλωφ
και τον Εμμανουήλ Ξάνθο, με τους
οποίους συναποφάσισε την ίδρυση
εταιρείας, που θα είχε σκοπό
αμετάτρεπτο την ελευθέρωση της
πατρίδας. H εταιρεία που σχεδίασαν, η
γνωστή Φιλική Εταιρεία, ιδρύθηκε στην
Οδησσό, στις 14 Σεπτεμβρίου 1814 (την
ημερομηνία αυτή δέχονται οι
περισσότεροι ιστορικοί και αμέσως οι
τρεις ιδρυτές επιδόθηκαν στο έργο της
προετοιμασίας του Αγώνα).
• Ο Ξάνθος έφυγε για την
Κωνσταντινούπολη με σκοπό να
προετοιμάσει το έδαφος για την μύηση
των ομογενών στην Εταιρεία, ενώ o
Σκουφάς και ο Τσακάλωφ πήγαν στην
Μόσχα, όπου τελειοποίησαν τον
κανονισμό της Εταιρείας και δοκίμασαν
να αρχίσουν μυήσεις κατηχώντας
μερικούς των εκεί φιλογενεστέρων
ομογενών. Στην αρχή αντιμετώπισαν την
δυσπιστία και την άρνηση πολλών, οι
οποίοι θεωρούσαν το εγχείρημα
ανεδαφικό και ανέφικτο. Όταν όμως στις
13 Δεκεμβρίου 1814 ο Σκουφάς μύησε
τον Γεώργιο Σέκερη, που ανήκε σε
ευκατάστατη οικογένεια, σεβαστή από
τους Έλληνες της Ρωσίας, οι ιδρυτές της
Φιλικής θεώρησαν ότι αυτή η μύηση θα
ανέτρεπε το δυσμενές κλίμα που υπήρχε
στην πρώτη περίοδο των προσπαθειών
τους.

4. • Ο Σκουφάς άνθρωπος με πολλή
ευαισθησία και πατριωτισμό, κατά τον
χαρακτηρισμό του Ιωάννη Φιλήμονα,
συνέχισε με ενθουσιασμό το έργο του.
Όταν ο Τσακάλωφ, ιδιαίτερα
απογοητευμένος από την βραδύτητα της
εξάπλωσης της Εταιρείας, πρότεινε στον
Σκουφά να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους,
ο Σκουφάς θεώρησε σκοπιμότερο να
μεταφερθεί η έδρα της Εταιρείας στην
Κωνσταντινούπολη, όπου ο μεγάλος
αριθμός των Ελλήνων, αλλά και η εξέχουσα
θέση πολλών ομογενών, αποτελούσαν,
κατά την άποψή του, ευνοϊκό παράγοντα
για την προετοιμασία τού Αγώνα.
• Από τον Απρίλιο τού 1818, όταν και οι τρεις
ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας βρίσκονταν
στην Κωνσταντινούπολη, ως τις 31 Ιουλίου
του 1819, οπότε, ύστερα από βραχύχρονη
ασθένεια ο Σκουφάς πέθανε, η δράση του
υπήρξε καθοριστική για την πορεία της
Εταιρείας.

5. • Ο Τσακάλωφ είχε φύγει για την
Σμύρνη, όπου επίσης το ελληνικό
στοιχείο ήταν ακμαίο, και στην
ηγετική ομάδα της Φιλικής
προστέθηκε ο Παναγιώτης
Αναγνωστόπουλος, από την
Ανδρίτσαινα, με απόφαση του
Σκουφά και του Ξάνθου. Η
τοποθέτηση του Αναγνωστόπουλου
στην ηγετική αυτή θέση και η
συνεργασία με άλλους
Πελοποννήσιους που είχαν ως τότε
μυηθεί δημιουργούσε νέες
προοπτικές. Ο Σκουφάς υποστήριξε
την άποψη ότι η Πελοπόννησος ήταν
η καταλληλότερη περιοχή και για την
ανάπτυξη της Εταιρείας, αλλά και για
την έναρξη του Αγώνα και παρά τις
επιφυλάξεις των δύο άλλων
συνιδρυτών, του Τσακάλωφ και του
Ξάνθου, προγραμμάτισε ταξίδι στην
Μάνη για τον συντονισμό και την
προετοιμασία της Επανάστασης.
• Ο θάνατος του υπήρξε βαρύ πλήγμα
για την Εταιρεία, για την επιτυχία τής
οποίας o Ηπειρώτης Φιλικός είχε
αφιερώσει όλες του τις δυνάμεις. Το
έργο του είχε εκτιμηθεί και από τους
σύγχρονους του και από τους
μεταγενέστερους ιστορικούς του
Αγώνα. Κατά τον Ιωάννη Φιλήμονα,
τον Ιούλιο τού 1819 η Φιλική
Εταιρεία υπέστη το δυστύχημα της
αποβίωσης του Σκουφά και στο
επίγραμμα που συνέταξε αμέσως
μετά τον θάνατο του ο λόγιος
κληρικός Ζαχαρίας Αινιάν τον
συγκρίνει με τον αρχαίο Καλλικράτη.

6. Ο ΙΕΡΟΣ ΟΡΚΟΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΦΙΛΙΚΗΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ