1. Παρουσίαση : Γιάννης Καποκάκης

2. Σο ςκϊκι εύναι επιτραπϋζιο παιχνύδι και ιδιαύτερα πνευματικό
ϊθλημα για δύο παύκτεσ. Παύζεται ςε τετρϊγωνο διϊγραμμα, που
λϋγεται ςκακιϋρα, επύ τησ οπούασ οι παύκτεσ, καθιςμϋνοι
αντικριςτϊ, μετακινούν, ο ϋνασ τουσ 16 λευκούσ πεςςούσ
(πιόνια) του παιγνιδιού και ο ϊλλοσ τουσ 16 μαύρουσ, ςε εναλλϊξ
κινόςεισ, μύα προσ μύα, με βϊςη τουσ κανονιςμούσ του
παιγνιδιού.
Σο ςκϊκι δεν εύναι τυχερό παιχνύδι. Θεωρητικϊ δεν υπϊρχει
κανϋνασ εξωτερικόσ παρϊγοντασ και τύποτα κρυφό ςτην θϋςη για
τουσ δυο παύκτεσ. Σο παιχνύδι βαςύζεται αποκλειςτικϊ ςτην
τακτικό και ςτην ςτρατηγικό. Όμωσ οι δυνατότητεσ του
παιχνιδιού εύναι τόςο μεγϊλεσ και περύπλοκεσ που εύναι αδύνατο
να ςυλλογιςτεύ κανεύσ όλα τα ενδεχόμενα και αυτό παρόλο που
το παιχνύδι ουςιαςτικϊ καθορύζεται από 32 κομμϊτια ςε 64
τετρϊγωνα.
Σο ςκϊκι εύναι ϋνα από τα δημοφιλϋςτερα παιχνύδια ςτον κόςμο.
Έχει περιγραφεύ όχι μόνο ωσ παιχνύδι αλλϊ και ωσ τϋχνη,
επιςτόμη και ϊθλημα. ΢υχνϊ θεωρεύται ωσ αφηρημϋνο πολεμικό
παιχνύδι και ωσ "πνευματικό πολεμικό τϋχνη" και ϋτςι η
διδαςκαλύα του θεωρόθηκε ωσ τρόποσ αύξηςησ τησ πνευματικόσ
ιςχύοσ. Σο ςκϊκι παύζεται τόςο για διαςκϋδαςη όςο και
ανταγωνιςτικϊ ςε λϋςχεσ, πρωταθλόματα, διαδικτυακϊ και δια
αλληλογραφύασ. Σο ςκϊκι ϋχει επύςησ πολλϋσ παραλλαγϋσ και
ςυγγενικϊ παιχνύδια που παύζονται ςε διϊφορα μϋρη του κόςμου.

3. Κϊθε παύκτησ ξεκινϊ την παρτύδα με 16
πεςςούσ κϊθε ϋνασ των οπούων ανόκει ςε
κϊποιο εύδοσ που ϋχει τον δικό του
ιδιαύτερο τρόπο κύνηςησ και αιχμαλώτιςησ
αντιπϊλων κομματιών. ΢υγκεκριμϋνα ϋχει
οκτώ πιόνια, δύο πύργουσ, δύο ύππουσ, δύο
αξιωματικούσ, μύα βαςύλιςςα και ϋναν
βαςιλιϊ. Ο ϋνασ παύκτησ κατϋχει τα λευκϊ
και ο ϊλλοσ τα μαύρα, όπωσ ονομϊζονται
οι αντιςτούχου χρώματοσ πεςςού.
Ο ςκοπόσ κϊθε παύχτη εύναι η επύτευξη
ματ ςτον αντύπαλο βαςιλιϊ. Αυτό
ςυμβαύνει όταν ο βαςιλιϊσ απειλεύται
(αυτό ονομϊζεται ςαχ) και δεν υπϊρχει
νόμιμη κύνηςη διϊςωςησ. Ασ ςημειωθεύ ότι
το ματ καθιςτϊ την αιχμαλώτιςη του
βαςιλιϊ περιττό καθώσ αποτελεύ το τϋλοσ
του παιχνιδιού.

4. Σο ςημαντικότερο του παιγνιδιού αυτού
δεν εύναι τόςο η νύκη επύ του αντιπϊλου
όςο η ποιότητα τησ νύκησ. Ο
ενθουςιαςμόσ ϋγκειται ςτισ κινόςεισ
εκεύνεσ που αποβλϋπουν ςε επόμενεσ
κινόςεισ επύ ςχεδύου, οι ϋξυπνοι
ςυνδυαςμού, οι λεπτού ελιγμού κ.λπ. που
εκτιμώνται ςτη «ςκακιςτικό ςκϋψη»
ύςωσ με μεγαλύτερη απόλαυςη που
δύνουν τα «ςτατικϊ» βιβλύα, πύνακεσ
ζωγραφικόσ, και ϊλλα καλλιτεχνικϊ
ϋργα. Εξ αυτού οι ωραιότερεσ παρτύδεσ
που ϋχουν ςημειωθεύ τυπώνονται ςε
βιβλύα και περιοδικϊ του εύδουσ με
αναλύςεισ και ϊλλεσ δυνατότητεσ
χαρύζοντασ ϋνα ιδιαύτερο θαυμαςμό
αυτών.

5. Γενικϊ το ςκϊκι καλλιεργεύ και αναπτύςςει
ςπουδαύα προτερόματα όπωσ πειθαρχύα,
διαπαιδαγώγηςη τησ θϋληςησ και τησ
αντοχόσ, ανϊπτυξη μνημονικού, ετοιμότητα,
εξυπνϊδα, λογικό ςκϋψη, κ.λπ. ό όπωσ
ϋλεγαν παλαιότερα «το ακόνιςμα του
μυαλού». Οι «Γκραν-μαιτρ» (οι
ιςχυρότεροι ςκακιςτϋσ και ςκακύςτριεσ)
ομολογούν ότι ο παύκτησ ςκακιού πρϋπει να
γνωρύζει πολύ καλϊ τόςο την ιςτορύα του
ςκακιού όςο και τη θεωρύα των κανόνων
του, εφαρμόζοντασ ϋτςι απόλυτα το «Χωρίσ
θεωρία του είδουσ δεν υφίςταται ςκϋψη περί
του είδουσ».

6. Παλαιότερα το ςκϊκι το ονόμαζαν «παιγνύδι των Βαςιλϋων». Αυτό προϋρχονταν
από το γεγονόσ ότι αποτελούςε για μακρό χρόνο την κυρύαρχη ψυχαγωγύα
Βαςιλϋων, Παπών, Πριγκύπων, και γενικϊ του ανώτερου
κλόρου, αυλικών, ευγενών και πλουςύων τόςο τησ Δύςησ όςο και τησ Ανατολόσ.
΢όμερα το ςκϊκι χαρακτηρύζεται «βαςιλιϊσ των παιγνιδιών» ωσ το
δυςκολότερο, επιςτημονικότερο και ωραιότερο.
Η Διεθνόσ ΢κακιςτικό Ομοςπονδύα (FIDE), το 1970 εύχε όδη ςτη δύναμό τησ 70
εθνικϋσ ςκακιςτικϋσ ομοςπονδύεσ και κϊθε δύο χρόνια διοργανώνει
«΢κακιςτικϋσ Ολυμπιϊδεσ» ςτισ οπούεσ η Ελλϊδα μετϋχει από το 1950. Σο ςκϊκι
ϋχει αποκτόςει τουσ ςύγχρονουσ κανόνεσ του όδη από τον 15ο αιώνα ςτην
Ευρώπη. Από εκεύ εξαπλώθηκε ςε όλο τον κόςμο. ΢την Ευρώπη το εύχαν φϋρει οι
Άραβεσ (μια παλιότερη παραλλαγό του) ςτουσ οπούουσ το ϋδωςαν οι Πϋρςεσ.
Μια παλιότερη παραλλαγό του που παιζόταν ςτο Μεςαύωνα ονομαζόταν
ζατρίκιον. Παραλλαγϋσ του παιχνιδιού παύζονταν ςτην αρχαιότητα ςε πολλϋσ
χώρεσ και πολλϋσ διεκδικούν την καταγωγό του.
Σο ςκϊκι, αν και όδη πολύ διαδεδομϋνο, γνώριςε μεγϊλη ανϊπτυξη τον 19ο
αιώνα ςτον οπούο ϋχουμε διοργανώςεισ επιςόμων πρωταθλημϊτων, οι
εφημερύδεσ αςχολούνται ταχτικϊ με το παιχνύδι, γραμματόςημα τυπώνονται με
θϋμα το ςκϊκι, η ςύγχρονη μορφό των ςκακιςτικών πεςςών προτεύνεται και
βιβλύα μελετούν ςε βϊθοσ την θεωρύα του παιχνιδιού.
Σον 20ό αιώνα (1924) ιδρύεται η διεθνόσ ςκακιςτικό ομοςπονδύα. Με την
εξϋλιξη των υπολογιςτών οι ϊνθρωποι δεν εύναι οι μόνοι που μπορούν να παύξουν
ςκϊκι. Οι μηχανϋσ όδη ςτα τϋλη του αιώνα εύναι πια υπολογύςιμοι αντύπαλοι
ακόμα και για τουσ ιςχυρότερουσ παύκτεσ.

7. Ακολουθεύ κατϊλογοσ των ςκακιςτών που κατϋκτηςαν και τον τύτλο τού παγκόςμιου
πρωταθλητό. Επύςημοι πρωταθλητϋσ εύναι οι ςκακιςτϋσ από τον ΢τϊινιτσ και μετϊ:
Άντολφ Άντερςεν
Πωλ Μόρφυ
Βύλελμ ΢τϊινιτσ
Εμϊνουελ Λϊςκερ
Χοςϋ Ραούλ Καπαμπλϊνκα
Αλεξϊντερ Αλιϋχιν
Μαξ Όυβε
Μιχαόλ Μποτβύννικ
Βαςύλι ΢μυςλόβ
Μιχαόλ Σαλ
Σύγκραν Πετροςιϊν
Μπόρισ ΢πϊςκυ
Μπόμπυ Φύςερ
Ανατόλι Κϊρποβ
Γκϊρι Καςπϊροβ
Αλεξϊντερ Χϊλιφμαν
Βιςβανϊθαν Ανϊντ
Ρούςλαν Πονομϊριοβ
Ρούςταμ Καςιμτζϊνοβ
Βϋςελιν Σοπϊλοβ
Βλαντιμύρ Κρϊμνικ