-

1. POSTANAK NOVIH VRSTA

2. Specijacija -(Mikroevolucija)
 PROCES NASTAJANJA VRSTE
 Vrsta ne predstavlja statičku pojavu, već
dinamičku, podvrgnutu evolucionim
promenama
 Sukcesivna ili filetička evolucija
u kraćem periodu ( iz jedne vrste nastaju
linearno ostale)
 Divergentna evolucija u dužem periodu (od
jednog pretka postaje više redova, familija...)

3. Biološka vrsta
 Vrsta – grupa jedinki prirodne populacije
morfološki sličnih karakteristika koje se
međusobno pare, a reproduktivno su izolovane
od ostalih takvih grupa (ostalih vrsta).
 Vrsta je najveća grupa jedinki koje dele gensku
zalihu.
 Neke vrste su u stabilnom odnosu sa svojom
okolinom, neke izumiru, a neke evoluiraju u
nove reproduktivne grupe procesom
SPECIJACIJE.

4. MEHANIZMI SPECIJACIJE
 Kritični događaj koji dozvoljava
specijaciju je postojanje barijere koja
sprečava protok gena između
populacija.
 Takvu barijeru nazivamo
IZOLACIONIM MEHANIZMOM .

5. Izolacioni mehanizmi
Spoljašnji
 Ekološki
 Morfološki
 Etološki
 Fiziološki (mogu da prestanu da deluju usled
narušavanja staništa – čovek ili prirodne pojave)
Unutrašnji:
 sterilni hibridi
 fertilnost

6. Izolacioni mehanizmi
1. Preoplodni
 Ranije sazrevanje prašnika ili tučka biljaka
 Nepodudarnost reproduktivnih ciklusa kod
životinja,
 anatomske razlike polnih organa i
 razlike u reproduktivnom ponašanju različitih
vrsta
2. Postoplodni
 Nemogućnost olodnje
 Otežan i prekinut embrionalni razvoj

7. Stadijumi specijacije
1. Razlike između lokalnih populacija
2. Divergencija genotipova na ekološke
uslove – podvrste
3. Reprodukciona izolacija - vrste

9. 1. ALOPATRIJSKA
SPECIJACIJA
 Mehanizam izolacije je geografska
razdvojenost
 Do ovoga dolazi ako dve bliske
populacije u jednom momentu budu
razdvojene nepremostivim
barijerama- izdizanje planimskih
masiva, pomeranje kontinentalnih
ploča, pomeranje lednika

11. Alopatrijska specijacija – prirodna barijera – kanjon

12.  Članovi novoformiranih grupa više ne
dolaze u reproduktivne odnose.
 Takva odvojenost uzrokuje različite
smerove u razvoju osobina organizama
 Nakon nekog vremena - rezultira
morfološkom, funkcionalnom i polnom
različitošću tj. postankom dveju vrsta iz
jedne.

13. PRIMER GEOGRAFSKE
SPECIJACIJE - Darwinove
zebe
 Adaptivna radijacija
- evolucija mnogo
različito prilagođenih
vrsta iz zajedničkog
pretka;
 Darwinove zebe –
različiti oblici kljuna
zavisno od vrste
hrane.

14. 2. PARAPATRIJSKA
SPECIJACIJA
 Neki drugi mehanizam izolacije npr.
Naseljavanje novog staništa

15.  Populacija živi u okolini na koju je dobro
prilagođena, a nakon nekog vremena počne
se širiti na prostor koji od nje zahteva
drugačije prilagođenosti.
 Na populaciju u novoj niši deluju selekcioni
pritisci tako da se u novoformiranoj grupi
akumuliraju geni različiti od izvorne
populacije
 Nova populacija više ne može da ulazi u
reproduktivne odnose s pripadnicima
izvorne populacije.

16. 3. SIMPATRIJSKA Specijacija
 Promena ponašanja
 Nastaje kod organizama koji dele isti prostor i
međusobno se razmnožavaju.
 Nakon određene mutacije nastaje grupa jedinki
koja je polno izolovana od ostatka populacije.
 Takve su vrste su u početku morfološki identične
(sestrinske vrste) i s vremenom razvijaju sve više
različitih osobina.

17. Simpatrijska specijacija (bez
izolacije)
Populacije zajednički dele svoj ekološki prostor .
Mehanizmi su:
 Poliploidija
 Hibridizacija
 Samooplodnja

18. Simpatrijska specijacija (bez
izolacije)
 Dolazi do reprodukcione izolacije (fiziološka
zrelost ili cvatnja u različito vrijeme, hibridna
sterilnost, mehanička izolacija i dr.) .
 Nema intermedijarnih ( prelaznih)oblika