Social Insurance law of Mongolia and its implementation issues

ЭРҮҮЛ МЭНД, НИЙГМИЙН
ДААТГАЛЫН ЕРӨНХИЙ ГАЗАР
Баянгол дүүрэг ЭМНДХ-с
А.Сожидмаа
НИЙГМИЙН ДААТГАЛ
ДААТГУУЛАГЧ ТАНД

НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН ТУХАЙ ОЙЛГОЛТ
Нийгмийн даатгал нь ТӨР, АЖИЛ ОЛГОГЧ, ИРГЭН-ДААТГУУЛАГЧ-ийн төлсөн
шимтгэлээр САН бүрдүүлж, уг сангаас даатгуулагч:
жирэмсний болон амаржсаны чөлөө эдлэх, ажилгүй болоход өөрт нь,
Тэрчлэн даатгуулагч
Хүний амьдралд тохиолдож болох жам ёсны болон гэнэтийн эрсдэлийн үед
нийгмийн даатгал Танд болон Танай гэр бүлд учирч болзошгүй санхүүгийн
эрсдэлийг даван туулахад тусална.
өндөр наслах, хөдөлмөрийн чадвараа алдах, өвчлөх,
нас барахад түүний асрамжид байсан хүмүүст

• Өмчийн бүх хэвшлийн аж ахуйн нэгж, байгууллага, төрийн бус, шашны
болон бусад байгууллага, иргэнтэй:
 Хөдөлмөрийн гэрээ
 Иргэний хуулийн 343 дугаар зүйлд заасан ажил гүйцэтгэх гэрээ
 Иргэний хуулийн 359 дүгээр зүйлд заасан хөлсөөр ажиллах гэрээ
байгуулан ажиллаж байгаа Монгол Улсын иргэн, гадаадын иргэн, харъяалалгүй хүн.
• Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулж байгаа:
 Гадаадын аж ахуйн нэгж, байгууллага,
 Гадаадын зээл тусламжаар хэрэгжиж байгаа төсөл, хөтөлбөрийн нэгж,
 Гадаад орны дипломат төлөөлөгчийн газар,
 Олон улсын байгууллагад ажиллаж байгаа Монгол Улсын иргэн, гадаадын иргэн,
харъяалалгүй хүн.
• Хуульд өөрөөр заагаагүй бол төрийн албан хаагч.
• Хөдөлмөрийн гэрээгээр гадаад улсад ажиллаж байгаа Монгол Улсын иргэн.
Албан журмын
нийгмийн даатгал
Сайн дурын
нийгмийн даатгал
• Нийгмийн даатгалын тухай хуульд заавал даатгалд даатгуулснаас бусад хувиараа чөлөөт
хөдөлмөр эрхэлж байгаа болон тодорхой хөдөлмөр эрхлээгүй иргэдийг 1995 оноос эхлэн сайн
дурын даатгалын хэлбэрт хамруулахаар хуульчилсан.
 Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч
 Малчин
 Чөлөөт уран бүтээлч
 Гадаад улсад албан бус хөдөлмөр эрхэлж буй Монгол улсын иргэн
 Тодорхой хөдөлмөр эрхлээгүй иргэн, харъяалалгүй хүн
 Оюутан
НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН ХЭЛБЭР

7.0%
1.0%
0.2%
2.0%
7.0%
0.8%
0.2%
2.0%
10.0%
1.0%
1.0%
Ажил олгогч
(11.0, 12.0,
13.0 %)
даатгуулагч
(10.0 %)
Сайн дурын
даатгуулагч (12.0 %)
ТЭТГЭВРИЙН ДААТГАЛЫН САН
ТЭТГЭМЖИЙН ДААТГАЛЫН САН
АЖИЛГҮЙДЛИЙН ДААТГАЛЫН САН
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ДААТГАЛЫН САН
ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ОСОЛ, МЭРГЭЖЛЭЭС
ШАЛТГААЛСАН ӨВЧНИЙ ДААТГАЛЫН САН
Нийгмийн даатгалын
сан
НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН ШИМТГЭЛИЙН ХУВЬ ХЭМЖЭЭ
0.8%, 1.8%,
2.8%

Нийгмийн даатгалын сангаас олгох
тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн 3
дугаар зүйлд зааснаар даатгуулагчийн
дараах хугацаанд ажил олгогч хариуцан
шимтгэл төлнө.
*** Засгийн газрын 1994 оны 212 дугаар тогтоолын 2
дугаар хавсралтаар баталсан журам

Хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс төлөх хугацаанууд
Тэтгэврийн санд 7,0 хувиар
Хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллагчийн байгууллагын захиалгаар
суралцаж байгаа хугацаа
Хугацаат цэргийн алба хаасан хугацаа
Иргэний хамгаалалтын болон бусад дайчилгааны хугацаа
Тэтгэмжтэй чөлөө авч хүүхдээ асарсан хугацаа
Хууль бусаар ажлаас зайлуулагдан мөрдөгдсөн, хилс хэргээр
хорих ял эдэлсэн хугацаа, хууль бусаар ажлаас чөлөөлөгдсөн
хугацаа (халагдахын өмнө авч байсан ХХТАО )
Жирэмсний, амаржсаны амралттай байсан болон хөдөлмөрийн
чадвар түр алдсан хугацаанд АО-ийн төлөх нийт хувь
/11,0-13,0/-иар
Тэтгэмжийн санд 1,0 хувиар

Шимтгэл ногдуулах орлогын бүрэлдэхүүнийг Нийгмийн
даатгалын тухай хуулийн 32 дугаар зүйлд зааснаар
тодорхойлж байна
Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 47 дугаар зүйлийн 1
дэх хэсэгт заасан үндсэн цалин, нэмэгдэл хөлс,
нэмэгдэл, шагнал урамшуулал
55 дугаар зүйлд заасан ээлжийн амралтын
олговор
56 дугаар зүйлд заасан сул зогсолтын үеийн
олговор
57 дугаар зүйлд заасан ажлын зайлшгүй
шаардлагаар өөр ажилд түр шилжүүлсэн үеийн
цалин хөлс
59 дүгээр зүйлд заасан ажил хүлээлцэх
хугацааны олговор

64 дүгээр зүйлд заасан ажил, албан
тушаал нь хэвээр хадгалагдаж байгаа
ажилтанд олгох тэтгэмж, олговор
66 дугаар зүйлд заасан хүндэтгэн үзэх
шалтгаанаар ажилдаа ирээгүй үеийн
олговор
69 дүгээр зүйлд заасан буруу халсан
буюу шилжүүлсэн үеийн олговор

Иргэний тухай хуулийн 343 дугаар зүйлд заасан
ажил гүйцэтгэх гэрээнд заасан хөдөлмөрийн
хөлс
Иргэний тухай хуулийн 359 дүгээр зүйлд
заасан хөлсөөр ажилласан цалин хөлс
Аж ахуйн нэгж байгууллагаас ажилтанд олгож
байгаа хоол, унааны зардал, орон сууц,
түлээ нүүрсний үнийн хөнгөлөлт, түүнтэй
адилтгах бусад орлого.

ДААТГУУЛАГЧИД ҮЗҮҮЛЭХ НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН
ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТӨРӨЛ
Тэтгэврийн Тэтгэмжийн
ҮОМШӨ
Ажилгүйдлийн
Эрүүл мэндийн
• Өндөр насны тэтгэвэр
• Тахир дутуугийн тэтгэвэр
• Тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр
• Цэргийн тэтгэвэр
• Хөдөлмөрийн чадвар түр
алдсаны тэтгэмж
• Жирэмсний болон амаржсаны
тэтгэмж
• Оршуулгын тэтгэмж
• Ажилгүйдлийн тэтгэмж
• Сургалтын төлбөр
• Тахир дутуугийн тэтгэвэр
• Тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр
• Хөдөлмөрийн чадвар түр алдсаны тэтгэмж
• Нөхөн сэргээх төлбөр
• Урьдчилан сэргийлэх зардал
• Сувиллын зардал
• Тэтгэврийн даатгалын шимтгэл
• Эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний
зардал
• Сувиллын тусламж үйлчилгээний
зардал
• Эмийн үнийн хөнгөлөлтийн зардал

11
Ажил
олгогч
Улсын төсөв
Өндөр
насны
тэтгэвэр
Тахир
дутуугийн
тэтгэвэр
Тэжээгчээ
алдсаны
тэтгэвэр
Даатгуулагч
7%
10%
Сайн дурын
1. Тэтгэврийн даатгалын сан

Өндөр насны тэтгэвэр тогтоох
нөхцөл болзол
Ажилласан
буюу шимтгэл
төлсөн
Өндөр насны тэтгэвэр
тогтоолгоно
20 жил
10-19
жил
60 нас хүрээд
/эмэгтэй 55 нас/
Хөдөлмөрийн
нөхцөл
Хэвийн
Хэвийн бус
Эрэгтэй 50
/эмэгтэй 45 / нас
хүрээд
Нийт 20 жил,
үүнээс эрэгтэй
10-аас
доошгүй жил,
эмэгтэй 7 жил
6 сар
газрын дор,
болон хортой
халуун нөхцөлд
ажилласан бол
Нийт 20 жил,
үүнээс
эрэгтэй 12
жил 6 сараас,
эмэгтэй 10-
аас доошгүй
жил
хугацаагаар
хүнд нөхцөлд
ажилласан
бол
Эрэгтэй 55
/эмэгтэй 50/ нас
хүрээд
Өндөр насны
бүрэн тэтгэвэр
Өндөр насны
хувь тэнцүүлсэн
тэтгэвэр

Өндөр насны тэтгэврийн тооцоолол
Шимтгэл төлж ажилласан сүүлийн 20 жилээс тасралтгүй 5 жил
буюу 60 сарын хөдөлмөрийн хөлс түүнтэй адилгах орлогоос
бодно.
Жишээлбэл:
60 сарын цалин 1000,000
Ажилласан жил 25 жил 3 сар гэж үзвэл
Үндсэн (1000000*45%)=450000
Илүү ажилласан жилийн нэмэгдэл
(5*1.5%)+(3/сар/*0.125%)=7.875%
10000000*7.875%=78750
Нийт тэтгэвэр 450000+78750=528750 болно.

Тахир дутуугийн тэтгэвэр тогтоох
Тахир дутуугийн дутуугийн
бүрэн тэтгэвэр
Тахир дутуугийн хувь
тэнцүүлсэн тэтгэвэр
чадвараа 50-иас
доошгүй хувиар
алдсан бол
Нийтдээ 3-аас
доошгүй жил
шимтгэл
төлсөн бол
Нийтдээ 20 доошгүй
жил , эсхүл тахир
дутуу болохын өмнөх
5 жилийн 3 жилд
шимтгэл төлсөн бол

Тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр тогтоох
Бүрэн тэтгэвэр
Хувь тэнцүүлсэн
тэтгэвэр
5-20 жил
шимтгэл
төлсөн бол
/нэг жил нь
тасралтгүй/
Нийтдээ 20 доошгүй
жил , эсхүл нас
барахын өмнөх 5
жилийн 3 жилд
шимтгэл төлсөн бол
Тэжээгчийн
асрамжинд гэр
бүлийн
хөдөлмөрийн
чадваргүй гишүүд
байх
Гэр бүлийн хөдөлмөрийн чадваргүй
гишүүд:
1/ Төрүүлсэн буюу үрчлэн авсан 19 нас /
хүрээгүй хүүхэд;
2/ Хууль ̧ёсоор тэжээх өөр хүнгүй 16 нас
хүрээгүй ач, зээ, төрсөн дүү;
3/ Төрөлхийн тахир дутуу буюу 16 нас
хүрээгүй байхдаа тахир дутуу болсон хүүхэд,
ач, зээ, төрсөн ах,эгч, дүү;
4/ Эрэгтэй нь 6О, эмэгтэй нь 55 нас хүрсэн
буюу эсхүл тахир дутуу болсон эцэг, эх,
эхнэр,нөхөр, хууль ̧ёсоор тэжээх өөр хүнгүй
өвөг эцэг,эмэг эх, төрсөн ах, эгч, дүү;
5/ Найман нас хүрээгүй хүүхэд, хууль ̧ёсоор
асрах хүнгүй төрсөн дүү, ач, зээг
нь асарч ажил хийгээгүй байгаа
эцэг, эх буюу нөхөр, эхнэрийн аль нэг

2. Тэтгэмжийн даатгалын сан
Сайн дурын
чадвар түр
Оршуулгын
тэтгэмж
Жирэмсэн
амаржсаны
тэтгэмж

Хөдөлмөрийн чадвар түр
Нөхцөл, болзол:
• Ердийн өвчин, ахуйн ослын улмаас
хөдөлмөрийн чадвараа алдахаас
өмнө 3 сар ба дээш хугацаагаар
шимтгэл төлж, ажилласан бол
Шимтгэл төлж
ажилласан
хугацаа
Тэтгэмж бодох
хувь хэмжээ
5 хүртэл жил 50 %
5-14 жил 55 %
15 , түүнээс дээш
жил
75 %
Тэтгэмжийн хэмжээ:
Даатгуулагчид хөдөлмөрийн
чадвар түр алдсаны тэтгэмжийг
ажлын 66 өдрөөс, хуанлийн жилд
удаа дараа өвдсөн тохиолдолд
ажлын 132 өдрөөс илүүгүй
хугацаанд тооцон сүүлийн 3
сарын дундаж хөдөлмөрийн хөлс,
орлогоос дор дурдсан хувиар
бодож олгоно:
Хөдөлмөрийн хөлсний сүүлийн
гурван сарын дунджаас дор
дурдсан хувиар бодож олгоно.

Жирэмсний болон амаржсаны
тэтгэмж
Нөхцөл, болзол:
Жирэмсний чөлөө авахаас өмнө 12 сараас доошгүй хугацаанд,
үүнээс сүүлийн 6 сар тасралтгүй бол
Бүрдүүлэх бичиг, баримт:
-Өргөдөл /сайн дурын даатгуулагч бол/
-Эмнэлгийн хуудас
-Нийгмийн даатгалын дэвтэр
-Иргэний үнэмлэх/хуулбар/
Тэтгэмжийн хэмжээ:
-Сүүлийн 12 сарын хөдөлмөрийн хөлсний дунджаас 100 хувиар
тооцож 4 сарын /ажлын өдрөөр/ хугацаанд олгоно.
Сайн дурын даатгуулагч бол 70 хувиар тооцно.

Оршуулгын тэтгэмж авах эрх
Ердийн өвчин, ахуйн ослын улмаас нас барсан
даатгуулагч нийтдээ 36 сараас доошгүй хугацаанд
шимтгэл төлсөн байх;
Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан
өвчний улмаас нас барсан даатгуулагч шимтгэл
төлсөн хугацаа харгалзахгүй;
Нийгмийн даатгалын сангаас тэтгэвэр авагч нас
барвал тухайн тэтгэвэр авагчийн ар гэрт оршуулгын
тэтгэмж олгоно.

3. ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ОСОЛ, МЭРГЭЖЛЭЭС
ШАЛТГААЛСАН ӨВЧНИЙ ДААТГАЛ ГЭЖ ЮУ ВЭ?
ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ОСОЛ гэдэг нь
даатгуулагч ажлын байрандаа болон бусад
газарт ажил үүргээ гүйцэтгэх үед, ажил
эхлэхийн өмнө ажилд бэлтгэх буюу дууссаны
дараа ажлын байр, багаж хэрэгслээ эмхэлж
цэгцлэх үед, ажилдаа ирэх, буцах замд осолд
өртсөн, богино хугацаанд цацраг идэвхт буюу
химийн бодисын нөлөөгөөр хордож хурц
хордлогод орсон эрсдэл юм.
МЭРГЭЖЛЭЭС ШАЛТГААЛСАН ӨВЧИН
гэдэг нь хөдөлмөрлөх явцад үүссэн
үйлдвэрлэлийн сөрөг хүчин зүйлийн
нөлөөллөөс шалтгаалсан өвчнийг хэлнэ.
Даатгуулагчийн үйлдвэрлэлийн осол,
мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний
даатгалын шимтгэлийг хөдөлмөрийн
эрүүл ахуй, аюулгүй ажиллагааны
шаардлагаас хамааралтайгаар
хөдөлмөрийн хөлсний сан, орлогоос
тооцон ажил олгогч хариуцан төлнө:
Эрчим хүч, уул уурхай, газрын тос, хий,
хими, зам, тээвэр, хүнс, хөдөө аж ахуй,
үйлчилгээ, эрүүл мэндийн зэрэг салбар:
2.8 хувиар;
Геологи, хайгуул, зам, тээвэр, холбоо,
барилга, хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн
үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, эрүүл мэнд,
соёл, шинжлэх ухааны зэрэг салбар: 1.8
хувиар;
Бусад аж ахуйн нэгж, байгууллага: 0.8
хувиар.
ШИМТГЭЛИЙН ХЭМЖЭЭ

Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан
өвчний даатгалын сан
Тахир
дутуугийн
тэтгэвэр
Тэжээгчээ
алдсаны
тэтгэвэр
чадварыг нөхөн
сэргээх төлбөр
Даатгуулагчийг
сувилахад ногдох
тусламж
үйлчилгээний
хувьсах зардал
0.8-2.8 %
чадвар түр
алдсаны
тэтгэмж
Сайн дурын

ТАХИР ДУТУУГИЙН ТЭТГЭВЭР АВАХ ЭРХ
Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс
шалтгаалсан өвчний улмаас хөдөлмөрийн
чадвараа удаан хугацаагаар буюу байнга
алдаж тахир дутуу болсон даатгуулагч
шимтгэл төлж, ажилласан хугацааг
харгалзахгүйгээр тахир дутуугийн
тэтгэвэр авах эрхтэй.
Тахир дутуугийн тэтгэврийг
даатгуулагчийн сарын дундаж
хөдөлмөрийн хөлс, орлогоос
хөдөлмөрийн чадвар алдсаны хувиар
тооцон олгоно.
ТЭЖЭЭГЧЭЭ АЛДСАНЫ ТЭТГЭВЭР АВАХ
ЭРХ
Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс
шалтгаалсан өвчний улмаас даатгуулагч
нас барсан тохиолдолд түүний асрамжид
байсан гэр бүлийн хөдөлмөрийн
чадваргүй гишүүд нь тэжээгчээ алдсаны
тэтгэвэр авах эрхтэй.
Тэжээгчээ алдсаны тэтгэврийн хэмжээ
Гэр бүлийн хөдөлмөрийн
чадваргүй гишүүдийн тоо
Сарын дундаж
цалингаас
тэтгэвэр бодох
хувь
3 ба түүнээс дээш гишүүн 100 %
2 гишүүн 75 %
1 гишүүн 50 %

ХӨДӨЛМӨРИЙН ЧАДВАР ТҮР АЛДСАНЫ
ТЭТГЭМЖ АВАХ ЭРХ
Хөдөлмөрийн чадвар түр алдсаны
тэтгэмжийг даатгуулагчийн шимтгэл
төлж ажилласан хугацааг үл харгалзан
сарын дундаж хөдөлмөрийн хөлс,
орлогоос 100 хувиар бодож олгоно.
Даатгуулагч үйлдвэрлэлийн осол,
мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний
улмаас хөдөлмөрийн чадвараа түр
хугацаагаар алдсан тохиолдолд
хөдөлмөрийн чадвар түр алдсаны
тэтгэмж авах эрхтэй.
Хөдөлмөрийн чадвар нөхөн сэргээхтэй
холбогдсон төлбөр АВАХ ЭРХ
Даатгуулагч үйлдвэрлэлийн осол,
мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний улмаас
хөдөлмөрийн чадвараа 30 ба түүнээс дээш
хувиар алдсан тохиолдолд дараах
төлбөрийг төлүүлэх эрхтэй:
Хиймэл эрхтэн, засал эмчилгээ /протез,
ортопед/-ний төлбөр;
Рашаан болон мэргэжлээс шалтгаалсан
өвчтөний сувилалд ирэх, очих унааны
зардал;
Тэтгэврийн даатгалын шимтгэл;
Мэргэжлээс шалтгаалсан өвчтөний
сувиллын тусламж, үйлчилгээний зардал.

4. АЖИЛГҮЙДЛИЙН ДААТГАЛ ГЭЖ ЮУ ВЭ?
АЖИЛГҮЙДЛИЙН ДААТГАЛ гэдэг нь
даатгуулагчийг ажилгүй болоход нь хуульд
заасан болзол, нөхцөлийн дагуу
амьжиргааны баталгааг нь хангах,
мэргэжил олгох, давтан сургах зорилгоор
нийгмийн даатгалын сангаас тэтгэмж
хэлбэрээр нэг удаа олгох мөнгөн хөрөнгө
юм.
Даатгуулагч ажилгүйдлийн даатгалд
хөдөлмөрийн хөлс, орлогоосоо сар бүр
дараах хувь, хэмжээгээр шимтгэл төлнө.
Үүнд:
Ажил олгогч: 0,2%
Албан журмын даатгуулагч: 0,2%
АЖИЛГҮЙДЛИЙН ТЭТГЭМЖ АВАХ ЭРХ
Даатгуулагч ажилгүйдийн даатгалын
шимтгэлийг ажилгүй болохоос өмнө 24
сараас доошгүй хугацаанд, үүнээс
сүүлийн 9 сард нь тасралтгүй төлсөн
байна.
Даатгуулагчид ажилгүйдлийн
тэтгэмжийг эрүүл мэнд, нийгмийн
даатгалын байгууллагад бүртгүүлсний
дараагийн өдрөөс эхлэн ажлын 76
өдрөөр тооцож олгоно.
.

АЖИЛГҮЙДЛИЙН ТЭТГЭМЖ ДАХИН
АВАХ ЭРХ
Урьд нь ажилгүйдлийн тэтгэмж авсан
даатгуулагч ажилгүйдлийн даатгалын
шимтгэлийг 12 сар төлсөн нөхцөлд
тэтгэмж авах эрх нь дахин үүснэ.
АЖИЛГҮЙДЛИЙН ТЭТГЭМЖИЙН ХЭМЖЭЭ
Даатгуулагчид ажилгүйдлийн
тэтгэмжийг шимтгэл төлсөн сүүлийн
3 сарын дундаж хөдөлмөрийн хөлс,
орлогоос дараах хувь, хэмжээгээр
бодож олгоно. Үүнд:
Шимтгэл төлсөн
хугацаа
Тэтгэмж бодох
хувь
5 хүртэл жил 45%
5-10 хүртэл жил 50%
10-15 хүртэл жил 60%
15 ба түүнээс дээш жил 70%

5. ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ДААТГАЛ ГЭЖ ЮУ ВЭ?
ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ДААТГАЛ
Эрүүл мэндийн даатгал нь
тодорхой хувиар тогтоосон
хэмжээгээр шимтгэл төлж, төлсөн
шимтгэлийн хэмжээнээс үл
хамааран эрүүл мэндийн тусламж,
үйлчилгээг тэгш эрхтэйгээр авах эв
санааны нэгдлийн зарчимд
тулгуурласан даатгалын төрөл юм.

Даатгуулагчийн төрөл Хариуцан төлөх хэлбэр Хувь хэмжээ
Аж ахуйн нэгж, байгууллагын ажилтан Аж ахуй нэгж
байгууллага
ХХТАО-ын 4-өөс доошгүй
хувиар
Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч, малчин,
тодорхой хөдөлмөр эрхлээгүй болон бусад
иргэн
/өөрөө хариуцан төлнө/
ХХДХ-ний 2-оос доошгүй
хувь:
Сард-4800төг
Жилд-57600төг
-Тэтгэврээс өөр тогтмол мөнгөн орлогогүй
иргэн,
- Нийгмийн халамжийн дэмжлэг, туслалцаа
зайлшгүй шаардлагатай өрхийн гишүүн-
иргэн;
-Хүүхдээ 2 хоёр /ихэр бол 3 гурав/ нас
хүртэл нь өсгөн бойжуулж байгаа эх /эцэг/,
-Хугацаат цэргийн жинхэнэ албан хаагч;
Төрөөс хариуцан төлнө.
ХХДХ-ний 2-оос доошгүй
хувь:
Сард-4800 төг
Жилд-57600төг
0-18 насны хүүхэд
ХХДХ-ний 1-ээс доошгүй
хувь:
Сард-2400 төг
Жилд-28800 төг
Оюутан суралцагч /их, дээд сургууль,
коллеж, МСҮТ/ /өөрөө хариуцан төлнө/

№ Тусламж, үйлчилгээний төрөл
Эрүүл мэндийн даатгалаас хариуцах төлбөр
(төгрөг)
Төрийн өмчийн ЭМБ Хувийн өмчийн ЭМБ
1 Хэвтүүлэн эмчлэх тусламж, үйлчилгээ 145 500-804 090 84 875-469 052
2 Өдрөөр эмчлэх тусламж, үйлчилгээ 65 475-158 895
3 Амбулаторийн тусламж, үйлчилгээ 15 000-16 200
4 Оношилгоо, шинжилгээ 55 000/165 000
5 Уламжлалт эмчилгээ 117 000 117 000
6 Нөхөн сэргээх эмчилгээ/рашаан сувилал/ 110 000-116 281 74 000-74 890
7
Хорт хавдрын болон бусад өвчний хөнгөвчлөх
тусламж, үйлчилгээ,
300 000 175 000
8 Эмийн үнийн хөнгөлөлт
Даатгалын гэрээ бүхий эмийн сангаас авах 184 олон
улсын нэрийн 817 худалдааны нэрийн эмийн үнэд
40-80 хувийн үнийн хөнгөлөлтийг эрүүл мэндийн
даатгалын сангаас төлнө.
9 Өндөр өртөгтэй зарим тусламж, үйлчилгээ,
шаардлагатай эмнэлгийн хэрэгсэл, сэргээн засах
зориулалтаар хийгдэх протез, ортопедийн хэрэгсэл
160 олон улсын оношийн бүлгийн 484 төрлийн
хэрэгсэлийн 0.9-28740.7 мянган төгрөг
10
11
Хорт хавдрын химийн болон туяаны өдрийн
эмчилгээ
Туяаны өдрийн эмчилгээ-66000
Химийн өдрийн эмчилгээ-45000
12 Нас, хүйс, эрүүл мэндийн эрсдлээсээ хамааран урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамрагдах
13
Жирэмсний 37 долоо хоногоос өмнөх ба төрсний
дараах үеийн хавсарсан эмгэгийн эмчилгээ,
оношилгоо, шинжилгээ
Оношийн хамааралтай бүлгийн өртгийн жингээр

Даатгалын гэрээ бүхий эмийн сангаас авах 184
олон улсын нэрийн 817 худалдааны нэрийн эмийн
үнэд 40-80 хувийн үнийн хөнгөлөлтийг эрүүл
мэндийн даатгалын сангаас төлнө.
НДҮЗ-ийн
23 тоот
тогтоолоор
2 000 000
төгрөг
2016.01.01-
ээс
Эрүүл мэндийн даатгалын сангаас зардлын
төлбөрийг нь хариуцан төлөх тусламж,
үйлчилгээний багц

НИЙГМИЙН ДААТГАЛЫН САЙН ДУРЫН ХЭЛБЭР ГЭЖ ЮУ ВЭ?
САЙН ДУРЫН ДААТГАЛ
Ажил олгогчтой хөдөлмөрийн гэрээ,
ажил гүйцэтгэх гэрээ болон хөлсөөр
ажиллах гэрээ байгуулан ажиллаж
байгаагаас бусад иргэн нийгмийн
даатгалын сайн дурын хэлбэрт
хамрагдаж болно. Тухайлбал:
Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч;
Малчин;
Газар тариалан эрхлэгч;
Бичил уурхай эрхлэгч;
Чөлөөт уран бүтээлч;
Тодорхой хөдөлмөр эрхлээгүй иргэн;
Гадаад улсад ажиллаж, амьдарч буй
иргэн;
Оюутан суралцагч;
Бусад иргэн.
Шимтгэлийн хэмжээ
Сайн дурын даатгуулагч эрүүл мэнд,
нийгмийн даатгалын байгууллага
(байцаагч)-тай байгуулсан гэрээгээр
тохирсон хугацаанд өөрийн мэдүүлсэн
сарын хөдөлмөрийн хөлс, орлогоосоо
дараах хувь, хэмжээгээр тооцон
шимтгэлээ төлнө:
Тэтгэврийн даатгалд: 10,0%
Тэтгэмжийн даатгалд: 1,0%
ҮОМШӨ-ий даатгалд: 1,0%
Сайн дурын даатгуулагчийн
шимтгэл тооцох сарын орлогын
хэмжээ нь хөдөлмөрийн хөлсний
сарын доод хэмжээнээс багагүй,
сарын дээд хэмжээнээс ихгүй байна.

Сайн дурын даатгуулагчийн нийгмийн даатгалын
сангаас авах тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөрийн төрөл
Тэтгэврийн даатгалын сангаас:
Өндөр насны тэтгэвэр;
Тахир дутуугийн тэтгэвэр;
Тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр.
Тэтгэмжийн даатгалын сангаас:
Хөдөлмөрийн чадвар түр алдсаны тэтгэмж;
Жирэмсний болон амаржсаны тэтгэмж;
Оршуулгын тэтгэмж.
ҮОМШӨ-ий даатгалын сангаас:
Тахир дутуугийн тэтгэвэр;
Тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр;
Хөдөлмөрийн чадвар түр алдсаны тэтгэмж;
Хөдөлмөрийн чадвар нөхөн сэргээхтэй холбогдсон
төлбөр;
Тэтгэврийн даатгалын шимтгэл;
Рашаан болон мэргэжлээс шалтгаалсан өвчтөний
сувилалд ирэх, очих унааны зардал;
Мэргэжлээс шалтгаалсан өвчтөний сувиллын
тусламж, үйлчилгээний зардал.
БҮРДҮҮЛЭХ БАРИМТ БИЧИГ
Иргэн сайн дураар даатгуулах
хүсэлтээ оршин суугаа газрын харьяа
Эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын
байгууллага (байцаагч)-д гаргана;
Нийгмийн даатгалын дэвтэр (байхгүй
бол шинээр дэвтэр нээлгэнэ);
Зураг 1 хувь (4x3 хэмжээтэй);
Иргэний үнэмлэх, хуулбарын хамт;
Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлөх
сарын орлогоо тодорхойлно;
Шимтгэл төлөх хугацаа (сар, улирал,
хагас жилээр) тохирно;
Гэрээ байгуулахдаа нэг сараас
доошгүй хугацаанд ногдох шимтгэл
төлнө.

АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА.

Social Insurance law of Mongolia and its implementation issues

More Related Content

Similar to Social Insurance law of Mongolia and its implementation issues

More from The Business Council of Mongolia

Social Insurance law of Mongolia and its implementation issues