Introdución ao sistema político romano, para 1º Bacharelato.

1. O sistema político romano: as maxistraturas
S
P
Q
R
enatus
opulus
ue
omanus

2. 1.- O sistema político durante a monarquía
Rei Consello de anciáns
Guerreiros

3. REI (rex)
• Máxima autoridade civil, militar e relixiosa.
• A lenda fala de sete: Rómulo, Numa Pompilio, Tulo Hostilio, Anco Marcio,
Tarquinio Prisco, Servio Tulio e Tarquinio o Soberbio
SENADO (senatus)
• É unha asamblea formada polos membros máis vellos das familias patricias.
• Asesora ao rei.
• Elixe a un novo rei (proposto polo pobo) cando morre o anterior.
• Goberna durante interregnum (periodo de tempo entre a morte dun rei e a
elección de outro)
• O populus, é dicir, os guerreiros, reúnense para votar as propostas do rei, e
para decidir sobre a guerra e a paz.
POBO (populus)

4. 2.- O sistema político durante a República
O sistema político de época republicana contrasta
fortemente co do periodo anterior.
Caracterízase por unha aparente enorme
fragmentación do poder.
Desaparece a figura do rei e con ela o carácter
sagrado do gobernante. Prodúcese a separación entre
o poder relixioso e o civil / militar.
Todos os cargos políticos son elexidos polas
asambleas populares.
Baixo a apariencia dunha democracia, a república
romana foi realmente un sistema oligárquico
controlado por unha minoría de familias enormemente
poderosas.

5. Maxistraturas (honores)
Senado
Asambleas populares (comitia)
• Colexialidade
• Anualidade
• Gratuidade
• Progresividade
• Ratifican as decisións das asambleas populares.
• Asesoran aos maxistrados.
• Toman decisións de política exterior.
• Os seus acordos (senadoconsultos), teñen case
carácter de lei.
• Elixen aos maxistrados.
• Votan as leis que propoñen os cónsules.

6. Os cuestores (Quaestores) eran os encargados
das finanzas. Había máis de trinta, repartidos entre
Roma e as provincias.
Os edís (aediles) eran os encargados da
administración municipal. Organizaban os xogos, onde
podían demostrar a súa xenerosidade co pobo
Os pretores (praetores) eran os responsables da administración
da xustiza. O praetor urbanus xulgaba casos entre cidadáns. O
praetor peregrinus ocupábase dos xuizos nos que estaban
implicados estranxeiros.
Os dous cónsules eran
a máxima autoridade
civil e militar. Tiñan que
ter como mínimo
corenta anos e unha
larga experiencia política
O censor era
escollido cada cinco
anos entre os
antigos cónsules.
Tiñan a misión de
elaborar o censo de
cidadáns.
O cursus honorum era o escalafón de
maxistraturas que un romano con ambicións
políticas debía percorrer para chega a cónsul.

7. Outras maxistraturas:
Tribuno da Plebe (Tribunus Plebis)
Dictador (Dictator)

8. Os tribunos da plebe só podían ser plebeos. Foi un privilexio que
obtivo a plebe despois de anos de enfrontamentos cos patricios.
Estos maxistrados tiñan a responsabilidade de defender á plebe
contra os abusos dos patricios. Converteuse nun posto de gran
influencia, xa que tiñan o poder de vetar calqueira lei proposta polos
maxistrados.
As portas da súa casa sempre estaban abertas, e constituía un
gravísimo delito atentar contra eles.
Os tribunos da plebe podían proseguir a súa carreira política
presentándose a edís.
Os irmáns Sempronio Graco, Tiberio e Caio, foron un dos tribunos da plebe
máis coñecidos. Ambos foron asasinados polos patricios.

9. En momentos de especial perigo para o Estado, noméabase un
dictador (dictator) que asumía, só durante seis meses, o poder
absoluto.
Transcorrido ese tempo, debía devolver o poder aos cónsules e ao
Senado.
Para ser elexido dictador, era necesario ter sido cónsul.

10. 3.- O sistema político durante o Principado
Durante o século I a.C., despois de anos de enfrontamentos políticos
e guerras civís, o sistema político republicano desmoronouse.
Xulio César, que con Pompeio e Craso formara un triunvirato que
controlaba na práctica o poder da República, acabou asumindo el só o
mando.
O seu asasinato a mans dun grupo de nobles que pretendían
restaurar o sistema anterior deu paso a unha nova serie de
enfrontamentos civís dos que sairía vencedor Octaviano, fillo adoptivo
de César. Coñecido máis tarde como Augusto, foi o primeiro princeps.

11. PRÍNCIPE (princeps)
Mantén o control do exército (imperator) e do Senado
(princeps senatus)
Asume tamén funcións relixiosas (pontifex maximus)
Como tribuno da plebe, pode vetar calqueira lei.
Calígula Nerón Vespasiano Adriano Marco Aurelio
Cando morre, recibe culto como un deus.

12. Durante o principado:
Desaparecen as asambleas populares
As maxistraturas seguen existindo, pero son elexidas
polo Senado entre as persoas que teñen o visto bo do
princeps.
O Senado mantén o seu prestixio, pero o seu poder é só
aparente, xa que en realidade a maioría dos que o
compoñen son fieis ao príncipe.
Moitos senadores, sobre todo aristócratas que añoraban
o réxime republicano, foron executados durante os anos
do principado.

13. 4.- O sistema político durante o Dominado
Progresivamente, os chamados principes comezan a acaparar
abertamente máis poder. As maxistraturas e o Senado perden a súa función
e o control do Estado queda exclusivamente en mans da burocracia imperial,
nomeada directamente polo Dominus entre xente da súa confianza.
No século III d.C., despois dunha grave crise, Diocleciano fai un primeiro
intento por repartir o poder. Este sistema coñécese co nome de tetrarquía e
non sobreviviu á persoa que o ideou. Pouco máis tarde, o Imperio tivo que
ser dividido en dúas metades, con capitais en Roma e Constantinopla.
Os tetrarcas

14. Beatus qui legit
Sobre a Republica
Sobre o Imperio (Principado e Dominado)