1. SISTEM PEMBESAR DI
NEGERI-II MELAYU
wanie 6A1
1

2. konsep pembesar
PENGENALAN
•
•
•
•
•
•
•
•
merujuk kpd mereka yg dilantik oleh raja utk memegang sesuatu
jawtan dlm pentadbiran kerajaan dgn diberi tugas-ii tertentu utk
dilaksanakan
bagi mewujudkan sistem pentadbiran yg teratur serta menjamin
keselamatan dan kemakmuran negeri secara berterusan
sistem pembesar digubal mengikut sistem pembesar empat lipatan
pd zaman kerajaan melayu melaka
sistem ini diikuti oleh semua negeri kecuali negeri sembilan.
gelaran pembesar berbeza mengikut negeri dan dikatogorikan kpd
pembesar istana dan pembesar luar istana
pembesar menyandang jwatan secara keturunan
pelantikan pembesar dilakukan oleh sultan melalui sepucuk surat
surat tauliah dan sebilah pedang sbg lambang kuasa.
kekuatan pembesar bergantung kpd bilangan pengikut,harta,dan
kedudukan sosial.
wanie 6A1
2

3. hierarki pembesar
BENDAHARA
• menasihati sultan dl pemerintahan negeridan memangku
jwtan sultan ketika baginda di luar negeri
• menjadi pemerintah tertinggi angkatan tentera serta
brtggjwb mengetuai tentera darat dan laut semasa
peperangan.
• merangka,gubal, dan melaksanakan dasar-ii kerajaan
• urus adat istiadat diraja
• menjadi ketua hakim dlm kes jenayah yg besar dan
berperanan sbg org tgh dlm menyelesaikan pertikaian.
wanie 6A1
3

4. penghulu bendahari
•
•
menjadi ketua pemegang khazanah dan harta kerajaan
awasi syahbandar,bendahari,dan menyimpan daftar segala hamba
raja
• mewakili pemerintah bg menerima ufti dr wilayah jajahan
• menjaga bangunan istana,kelengkapan dlm istana,menyelia dan
memeriksa enarai jemputan diraja jika ada acara rasmi sultan
• membeli peralatan senjata peperangan dan mengeluarkan
perbelanjaan dlm pentadbiran negara.
TEMENGGUNG
• kuatkuasa udg-ii dan peraturan negeri
• pastikan udg-ii dilaksanakan dgn teratur
• manjadi ketua polis
• mengadakan rondaan pd waktu malam,tentukan sukatan beratdan
ukuran yg digunakan di pelabuahan
• menjaga pentadbiran mengutip cukai perniagaan dan perdagangan.
wanie 6A1
4

5. laksamana
• menjaga ketenteraman di laut dan
menjadi ketua angkatan laut
• menjadi ketua utusan politik dan
perdagangan ke seberang laut
• menjaga keselamtan dlm negeri dgn
memastikan keadaan negara bebas drpd
ancaman musuh dalam dan luar negara
• mengetuai angkatan tentera sewaktu
ketiadaan bendahara
wanie 6A1
5

6. •
or
g.
b
4
•
org
besar 8
•
•
org besar 16
•
org besar 32
•
•
wanie 6A1
pembesar 4 dibantu oleh
pembesar 8 yg lebih rendah
tarafnya spt
syahbandar,hulibalang
besar,dan penghulu
pembesar 8 dibantu oleh
pembesar 16 dan 32
sistem pembesar di perak
mengamalkan sistem
pembesar 4 lipatan
selangor:tok penggawa,tok
kelang,dato;naga,dan
dato'menteri.tiada pembesar yg
menguasai daerah
n.9:amal adat perpatih.ketua
bg setiap luak/daerah dipggl
UNDANG BEREMPAT.ketua
bg luak lain dipggl
PENGHULU.pembesar lain spt
lembaga,buapak, dan perut
di pahang hampir sama gn
melaka
di kelantan,guna gelaran tuan
dan wan.perdana menteri
merupakan ketua pembesar
utama dlm politik
6

7. peranan pembesar
politik
• membantu sultan dlm urusan pentadbiran berfungsi dgn cekap
• melaksanakan istiadat diraja
• menyediakan sejumlah pengikut bersenjata dlm membantu pentadbiran
• memelihara keamanan di kawasannya
• menjatuhkan sebarang hukuman jika ada yg melakukan kesalahan
• menjadi perantaraan raja dan rakyat
• membekalkan tenaga buruh
EKONOMI
• mengutip cukai
• sebarang lebihan yg dimiliki oleh pembesar digunakn sbg pinjaman utk
mengikat lebih ramai org spy berhutang dgnnya.
• kutipan akan diserahkan kpd raja
• akan terlibat dlm perniagaan
• dlm perdagangan luar,berperanan sbg perantaraan pedagang yg dtg dari
luar.beliau akan menerima ganjaran dr pedatang luar
wanie 6A1
7

8. kesimpulan
• sistem pembesar menjadikan
pemerintahan dan pentadbiran yang lebih
teratur dan sistematik
• walaupun terdapat perbezaan antara
sisten beraja dgn sisten pembesar yg
disebabkan oleh latar belakang yg
berlainan,namun kedua-dua menjadi asas
penting kpd pembentukan struktur
pemerintahan moden malaysia masa kini
wanie 6A1
8