Shilbuurtneer uuseh owchin

1. Шилбүүртнээр үүсэх өвчин
Үхрийн трихоноз:- Бух,үнээний бэлэг эрхтэнд шимэгчлэгч
Trichkmonatidae язгуурын Trichomonas goetus-ээр үүснэ.
Үүсгэгчийн хэлбэрзүй:Trichomonas foctus харьцангуй том эгэл
биетэн (30𝜇урт) бие нь зууван лийр маягийн хэлбэртэй
Урд захаас нь 3 шилбүүр урагшаа чиглэсэн дөрөв дэх нь
биеийг долгио маягаар эмжин хальс үүсгэн явсаар биеийн
хойт үзүүрт шилбүүр үүсгэн төгсөнө.Шилбүүрийн угт жижиг
бөөм(блафаропласт), бөөмөөс хажууд цист(амны нүх),биеийн
дунд хэсэгт аксостиль, биеийн ялтас,протоплазмд вакуоль
байна.Трихомонад нь энгийн хуваагдлаар үржинэ.
Эпизоотологи:-Трихомонад нь ихэвчлэн хээлтүүлгийн үед
халдварлах ба мөн хэвтэр,арчилгааны хэрэглэл,зохиомол
хээлтүүлгийн багаж хэрэгслэлээр,тунал,үнээ бухтай хамт
байсан зэргээс халдварлана.

2. Эмнэлзүйн шинж тэмдэг:- Үнээнд эмнэл зүйн дөрвөн
хэлбэрээр илэрнэ.Салст-идээлэг,вестивульвагинит,салст-
идээлэг эндометрит,эрт зулбах(хээлийн 1-3 сар дээр) ,саванд
идээлэг нэвчдэс цугларна.Эхний үед үтрээний амны салст
бүрхүүл улайн хөөж,салст гоождос гарна.Биеийн ерөнхий
байдал доройтон сааль шим багасна. Бух ихэвчлэн ил шинж
тэмдэггүйгээр өвчилнө.
Онош:-Эмнэл зүйн шинж,лабораторийн шинжилгээгээр
(салсанд микроскопын шинжилгээ хийх, трихомонадыг
өсгөвөрлөж) оношилно.Лабораторит бэлэг эрхтнээс авсан
салс,савны гоождос, мөлийн хальс,зулбадас,бухны үр зэргийг
шинжилнэ.Үнээний үтрээнээс салсыг катетр халбагаар,бухны
чивний гэрээс скарификатраар авна.

3. Эмчилгээ:-Өвчтэй ба сэжигтэй үнээ бухыг тусгайлан эмчилж
үлдсэн үхэрт шинжилгээ хийнэ.Физиологийн уусмалд 10%-
иар найруулж,цэвэрлэсэн наганиныг амьдын жингийн 1кг-д
0,05 тунгаар судсанд нь нэг удаа тарина.Нэрмэл усанд 0,5%-
иар найруулсан прозериныг 1кг а/ж-д 0,002 тунгаар нэг
өдрийн зайтай арьсан дор 3 удаа тарина. 1%-ийн
кабоколиныг нэг өдрийн зайтай 3 удаа тарина(дээд тун
нь0,006). Үнээний бэлгийн эрхтнийг фурациллины,(1;5000) 5-
8%-ийн ихтиол,иодын уусмал (1:1000),аммргена (1:2000-
1:2500),0,25%-ийн К савангийн цийдмэг зэрэг бүлээн
бэлдмэлээр угааж цэвцрлэнэ.