Sensewear

1. Bewegingsmonitoring bij ouderen: Validering
van een 24-uurs dagboek met de Sensewear®
als gouden standaard en verkenning van de
effectiviteit van een informatief en
motivationeel gesprek: een pilootstudie.
Sofie Belis
Marie Smets
Toon Staelens
Jolien Van der Auwera
Promotor: Jean-Marie Degryse
https://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/key/xHoumsYrPar1l

2. Inleiding
• Enkele cijfers:
o Inactiviteit is de 4e grootste risicofactor voor globale
mortaliteit
o Gemiddeld 6% te wijten aan fysieke inactiviteit1
o Fysieke inactiviteit kost 10% van het nationaal budget
voor gezondheidszorg2
• DUS een fysieke actieve levensstijl is belangrijk om
gezondheid te promoten en te behouden !

3. Voordelen fysieke activiteit1,5
• Mortaliteit 
• Hart en vaatziekten 
• CVA 
• DMII 
• Colorectaal carcinoom 
• Cognitieve achteruitgang 
• Mammacarcinoom 
• Osteoporose 
• Obesitas 
• Angst, depressie, slaapstoornissen 
• Valrisico 
• Onrechtstreeks
• AHT 
• Hyperlipidemie 
• Chronische
aandoeningen 
• Preventief
• Onderdeel R/

4. Richtlijnen fysieke activiteit:
Domus Medica5
Aerobe uithouding Dagelijks 30min
Minimaal 5x/week aan matige intensiteit
Minimaal 3x/week aan hogere intensiteit
Weerstandsoefeningen
-> Kine
2-3x/week met minstens 1 dag tussenpauze
Soepelheid
-> Kine
Minstens 2 keer per week
Evenwicht (bij valrisico)
-> Kine
3 per week

5. MET-waarden3,6
Activiteit = verhoging van energiemetabolisme
 MET (Metabolic Equivalent of Task)
= Energieverbruik activiteit / Energieverbruik rust
Matige intensiteit Energiemetabolisme 3-6x hoger
dan basaal metabolisme
3-6 MET
Hogere intensiteit Energiemetabolisme >6x hoger
dan basaal metabolisme
> 6 MET

6. Onderzoeksvragen
• Is een dagboek accuraat voor bewegingsregistratie bij
65- plussers ivm de Sensewear® als gouden standaard?
• Is een motiverend en informerend gesprek een goede
manier om deze populatie fysiek actiever te krijgen?

7. Rekrutering
Convenience sampling
14 personen
START
11 personen
Exclusie =
- 2 personen omwille van inclusiecriteria
- 1 persoon owv indeukingsfractuur voor
start

8. Meten van de activiteit: Sensewear® 7,11
• Sensoren
• Huidtemperatuur
• Huidimpedantie
• Warmte afgifte van de huid
• 2 axiale bewegingssensor
• Correctie voor geslacht, leeftijd,
gewicht, lengte
• Resultaat
• Energieverbruik (kcal)
• Intensiteit en duur van fysieke activiteit (MET)
• Aantal stappen
• Slaapduur
• Validatie door doubly-labeled water methode
(gouden standaard)

9. Meten van de activiteit: 24-uurs dagboek
Matige intensiteit
Hogere intensiteit

10. Scorelijst

11. Opbouw studie
• Informed consent
• Vragenlijst
Start
• Sensewear®
• 24-uurs dagboek
Week 1
• Vergelijken activiteit week 1 met richtlijnen van Domus Medica
• Berekening score week 1 (via scorelijst)  Gemiddeld dagelijkse punten
• Motiverend: Meer activiteit inplannen. In week 2 score van week 1 verbeteren.
• Informerend: Voordelen fysieke activiteit
Interventie
• Sensewear®
• 24-uurs dagboek met aanmoedigingen en scorelijst
Week 2
• Vragenlijst
Einde:

12. Resultaten: Proefpersonen
Geslacht
Aantal mannen 4 (40%)
Aantal vrouwen 6 (60%)
Leeftijd
Gemiddelde 71,1 jaar
Bereik 67 - 77 jaar
BMI
Gemiddelde 26,37 kg/m2
Bereik 21,6 - 33,3 kg/m2
Roker of ex-roker
Aantal 0 (0%)

13. Resultaten: Uitlezing Sensewear®

14. Resultaten: Dagboek accuraat?
• Databank: per dag
o Variabele Y = aantal uren ≥ 3 MET met dagboek
o Variabele X = aantal uren ≥ 3 MET met Sensewear®
• Correlatie coëfficiënt
Sample size 110
Correlation coefficient r 0,4930
Significance level P<0,0001
95% Confidence interval for r 0,3368 to 0,6227

15. Resultaten: Dagboek accuraat?
Lineaire regressie
0
1
2
3
4
5
6
7
8
0 2 4 6 8 10 12
Dagboek
Sensewear
Dagboek (uren)
Sensewear®(uren)

16. Resultaten: Dagboek accuraat?
Bland-Altman
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
0 2 4 6 8 10
Mean of Dagboek and Sensewear
Dagboek-Sensewear
Mean
2,7
-1.96 SD
-1,6
+1.96 SD
7,0
Gemiddelde dagboek en Sensewear® (uren)
VerschildagboekenSensewear®(uren)

17. Resultaat: Interventiestudie?
Box-plot
Verschil week 2 – week 1 (uren)
-0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0 0,2 0,4 0,6
Verschil gemiddelden week 1 en 2 Sensewear

18. Resultaten: Vragenlijst
Motiverende factoren
Sociale aspect
Routinematig sporten

19. Resultaten: Vragenlijst
Demotiverende factoren
Reeds voldoende
beweging
Pijnklachten
Blanco

20. Resultaten: Vragenlijst
Hinderlijke factoren
Geen
Huidirritatie
Slapen
Zoemen

21. Resultaten: Vragenlijst
Dagboek gebruiksvriendelijk
Zeer goed
Goed
Matig
Niet goed

22. Discussie: Sensewear®
• Voordelen
o Gouden standaard
o Gebruiksvriendelijk
• Nadelen
o Hoge kostprijs
o Niet waterresistent
o Huidirritatie
o Beperkte levensduur batterijen
o Registratieprobleem

23. Discussie: 24-uurs dagboek
• Voordelen
o Lage kostprijs
o Recall bias beperkt
o Beperkte registratietijd
o Geen technische hulpmiddelen
o Personaliseerbaar

24. Discussie: 24-uurs dagboek
• Nadelen
o Adequate inschatting
o Overschatting intensiteit
o Zeer intensieve activiteit : > 6 MET
o Optelsom 24u incorrect

25. Discussie: Interventie
• Motiverende en demotiverende factoren
• Geïndividualiseerd programma
• Soorten interventies
o Gedragstherapie
o Cognitieve therapie
o Combinatie

26. Discussie: Interventie
• Richtlijn Domus Medica
• Scoresysteem
o Snelle inschatting
o Vergelijkbaar
o Beperkte keuze
o Effectiviteit?
• Persoonlijk gesprek
o Individueel
o Informatie

27. Discussie: Interventie
• Licht positief effect
o Causaliteit?
• Sensewear®
• Extra aandacht
• Tevreden stellen onderzoekers
o Onderdeel interventie?

28. Discussie: Beperkingen
• Korte opvolgduur
o Tijdelijke weersomstandigheden
o Acute gezondheidsproblemen
• Klein aantal proefpersonen
• Actieve populatie
• Convenience sampling
• Dagboek onvoldoende toegepast

29. Conclusie:
• 24-uurs dagboek
o Onvoldoende accuraat
• Interventie
o Lichte tendens tot meer bewegen
o Kleine studiepopulatie
• Nood aan bijkomend onderzoek

30. Bronnen
1) Taylor D. Physical activity is medicine for older adults. Postgrad Med J 2013; 0: 1-7.
2) Townsend N, Bhatnagar P, Wickramasinghe K, et al. Physical activity statistics 2012. British Heart
Foundation: London
3) Nelson ME, Rejeski WJ, Blair SN, et al. Physical activity and public health in older adults:
recommendation from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association.
Circulation 2007; 116: 1094-1105.
4) WHO. World Health Organisation. Physical Activity and Older Adults. 2015
http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_olderadults/en/
5) Baeten R, Govaerts F, Barthelomeeusen E, et al. Gezondheidsgids 2014: Handleiding voor preventie in
de huisartsenpraktijk (derde editie). Domus medica.
6) Ainsworth BE, Haskell WL, Herrmann SD et al. 2011 Compendium of Physical Activitities: A second
update of Codes and MET values. Med Sci Sport Exerc. 2011; 43 (8): 1575 – 1581.
7) Sensewear® Pro. (Acertys, Aartselaar, Belgie; http://www.sensewear.be; 2015)
8) Yang CC, Hsu YL. A review of accelerometry-based wearable motion detectors for physical activity
monitoring. Sensors (Basel) 2010. 10(8): 7772-88.
9) Sylvia LG, Bernstein EE, Hubbard JL, et al. Practical guide to measuring physical activity. Journal of the
Academy of nutrition and dietetics 2014. 114(2): 199-208.

31. Bronnen
10) Scheers T, Philippaerts R, Lefevre J. Assessment of physical activity and inactivity in multiple domains of
daily life: a comparison between a computerized questionnaire and the SenseWear Armband
complemented with an electronic diary. Int J Behav Nutr Phys Act 2012. 9:71.
11) Calabro M, Kim Y, Franke WD, et al. Objective and subjective measurement of energy expenditure in
older adults: a doubly labeled water study. European Journal of Clinical Nutrition. 2014 Nov.
doi:10.1038/ejcn.2014.241
12) Mackey DC, Manini TM, Schoeller DA, et al. Validation of an armband to measure daily energy
expenditure in older adults. Journals of Gerontology 2011. 66A(10): 1108-1113.
13) Martien S, Seghers J, Boen F, Delecluse C. Energy expenditure in institutionalized older adults:
validation of sensewear mini. Med Sci Sports Exerc. 2015 Jun;47(6):1265-71.
14) Aadahl M, Jorgensen T. VAlidation of a new self-report instrument for measuring physical activity. Med
Sci Sports Exerc. 2003;35(7):1196-202
15) Medcalc Statistical Software versie 15.5 (MedCalc Software bvba, Oostende, Belgie;
https://www.medcalc.org; 2015)
16) Harrison SL, Horton EJ, Smith R, et al. Physical activity monitoring: addressing the difficulties of
accurately detecting slow walking speeds. Heart Lung. 2013; 42(5): 361-364e1.
17) Biedenweg K, Meischke H, Bohl A, et al. Understanding older adults’ motivators and barriers to
participating in organized programs supporting exercise behaviors. J Prim Prev. 2014 Feb;35(1):1-11.
18) Chase JD. Physical activity interventions among older adults: a literature review. Research and theory
for nursing practice: an international journal 2013; 27 (1): 53-80.

32. Bedankt voor uw
aandacht!