ısparta afet acil

1. T.C.
ISPARTA VALİ Lİ Ğİ
İ L AFET ve ACİ L DURUM
MÜDÜRLÜĞÜ
SUNAR
2012
www.ispartaafad.gov.tr

2. SUNAN
OSMAN DEMİRAY
SİVİL SAVUNMA-DEPREM ve MÜDAHALE
ŞUBE MÜDÜRÜ

3. FELAKET BAŞA
GELMEDEN EVVEL
ÖNLEYİCİ
TEDBİRLERİ
DÜŞÜNMEK
LAZIMDIR.
GELDİKTEN SONRA
DÖVÜNMENİN
FAYDASI YOKTUR.
MUSTAFA KEMAL
ATATÜRK

4. TÜRKİYE CUMHURİYETİ
GÜÇLÜ BİR DEVLETTİR!

5. TEHLİKENİN NEREDEN, NE ZAMAN ve
NE ŞEKİLDE GELECEĞİ BİLİNMEZ !

6. SEL, HEYELAN, TOPRAK KAYMASI
VE
KORUNMA YOLLARI
SENİRKENT 1995

7. SU BASKINI VEYA SEL
 SEL: Sürekli Yağmurlardan yada eriyen Karlardan
oluşup, önüne ne gelirse alıp götüren Taşkın Su
olarak tanımlanmaktadır.

9. SU BASKINI VEYA SEL
 Çıplak tepelere düşen yağışların emilip
tutulmaması sonucunda; taş, mil yüklü sel
sularının yamaçlardan inmesi yada yer altı
sularının yükselerek
alçak yerleri basması,
hem bitki, insan ve
hayvan varlıklarına
karşı hem de yapılara
olumsuz etkilerde
bulunmaktadır.

10. SU BASKINI VEYA SEL
 Bazı Seller, birkaç gün içinde olur, bazıları ise
SEYLAP’LAR (Ani Seller) birkaç dakika içinde
suların kabarmasına neden olabilir.
 Su, hızla akan sel suları ile birlikte kaya
parçaları, çamur, taş, toprak, parçalanmış
ağaçlar ve diğer
enkazları da taşıran
doğal akıntı sistemine
yol açar.

11. 1-SELDEN ÖNCE YAPILACAK İŞLER
 Radyo ve Televizyondan yapılacak Sel Tahminleriyle
ilgili uyarılara karşı dikkatli olunuz.
 Yiyecek ve içecek maddelerini depolayınız.

12. 1-SELDEN ÖNCE YAPILACAK İŞLER
 Elektrik, Doğal Gaz ve Su hizmetlerinin
kesilebileceğini düşününüz.
 Pille Çalışan Radyo, Yemek Pişirmek için ocak, el
feneri, ilkyardım ve temizlik malzemeleri
bulundurunuz.

13. 1-SELDEN ÖNCE YAPILACAK İŞLER
 Sel baskınlarına karşı Kum torbaları, Kereste,
Kontraplak v.s. malzemeleri bulundurunuz.
 Sel Baskınlarına karşı yapılan Bend’leri
gözetleyiniz.
 Dere ve çaylardaki suların
yükselip bulunduğunuz yeri
etkileyip - etkilemeyeceğini
gözlemleyiniz.

14. 2-KUVVETLİ YAĞMURSIRASINDA
( SEL BASKINI ) YAPILACAK İŞLER
 Kuvvetli yağmurda, özellikle SEYLAP’a ( Ani Sel ) karşı
uyanık olunuz. Böyle bir durumda emin bir yere gidiniz.
 Radyo-Televizyondan
verilecek haberleri,
talimatları dinleyiniz.
 Evinizin dış cephelerine kum torbalarını yerleştiriniz. Sel
Sularının bodrum katlara
girmesini önleyiniz.

15. 2-KUVVETLİ YAĞMURSIRASINDA
( SEL BASKINI ) YAPILACAK İŞLER
 Eğer bulunduğunuz yeri Tahliye etmeniz
bildirildi ise;
 Elektrik Şalterini
 Su Vanasını
 Tüp gaz Ocaklarını kapatınız.

16. 2-KUVVETLİ YAĞMURSIRASINDA
( SEL BASKINI ) YAPILACAK İŞLER
 Sel baskınlarına karşı evinizi mümkün olduğunca
erken terk ediniz.
 Yollar Çamur ve kaygan, su boruları,
kanalizasyonlar arızalı, elektrik ve telefon
direkleri ve telleri yere düşmüş olabileceğinden
bunlara karşı tedbirli olunuz.
 Sel baskınları sırasında araç kullanmayınız.
Araçta iseniz en kısa sürede aracı terk ediniz.

17. KARLARIN ERİMESİ VE SÜREKLİ YAĞIŞLARIN
OLUŞTURDUĞU SELİ ÖNLEMEK İÇİN;
 Mevcut Ormanların geliştirilmeli ve engebeli
arazilere setler yapılmalı.
 Selin geleceği yerlere yerleşim
alanları kurulmamalı
 Selin geleceği yerlerde,
arazilerde tarım yapılmamalı
 Akarsuları kontrol altına almak
için BARAJLAR, BENDLER,
SU KANALLARI VE GÖLET’ler

18. 3- SELDEN SONRA YAPILACAK İŞLER
 Talimat verilmedikçe Afet Bölgesine uğramayınız.
 Yiyecek, giyecek ve Tıbbi Yardımların yapılabileceği
yerler hakkında bilgi edininiz. (Radyo- T.V.)
 Sel Suları evinizin 1.Katı üzerinde ise; eve girmeyiniz.
 Binada gaz sıkıntısı olduğunu hissedersiniz, herhangi bir
şekilde elektrik düğmesine basmayınız.

19. 3- SELDEN SONRA YAPILACAK İŞLER
 Sel Suları nedeniyle evinizin içerisi çamur veya balçıkla dolmuş
olabileceğinden pencerelerden veya açık yerlerden giriniz.
 Yetkililerce açıklanmadığı takdirde su veya yiyecekleri
tüketmeyiniz.
 Islak yerlerde elektrik cihazlarını kullanmayınız.
 Bodrum ve Zemin Katlar su ile dolu ise;
Hasarın önüne geçilebilmesi için suyu azar azar boşaltmaya çalışınız.
(Günde ortalama 1/3 miktarda)

20. SUDA BOĞULMALARDA KURTARMA
 Kurtarma ile ilgili bir eğitim görmemişseniz,
yüzerek boğulmakta olan bir kişinin
kurtarılmasına çalışmayınız.
 Eğer suda boğulmakta olan bir kişiye sopa, ip
yada ipe bağlı araba lastiği veya can simidi atıp
ulaşabiliyorsanız, Daha kolay ve emin olarak
karaya çıkmasını sağlayabilirsiniz.

21. SUDA BOĞULMALARDA KURTARMA
 Kıyıdan 15-20 m uzakta boğulmakta olan kişinin
kurtarılması için uzun bir çamaşır ipiyle bağlı
suda batmayan ağır bir cisim (örneğin, mantar ve
kurşun) bulunduğu torba kullanılarak
kurtarılabilir. Kurtarıcı ipi çekerek kişiyi kıyıya
doğru çeker. Buna “ HAYAT
İPİ İLE ÇEKEREK
KURTARMA “ denir.

22. BUZ TUTMUŞ SUYA DÜŞENLERİN
KURTARILMASI
 1- Buz üzerinde yürüyerek kişinin düştüğü yerin
yanına kadar yaklaşmayınız.
 2- Karadan yada iskeleden yaklaşabiliyorsanız yere
yatıp sopa yada ipe bağlı can simidini atınız ya da
sağlam buz üzerinde ipin yetişeceği uzaklığa kadar
gidip üzerine yatınız. Altınıza bir tahta,kalas v.s.
koyunuz. Böylece attığınız ipe bağlı can simidi ile
çekerek kişiyi buz üzerinde çekiniz.
 3- Kıyıdan biraz uzakta ise, kendinizin kaymaması
için yattığınız buzun üzerine kalın bir sopa, tahta yada
kalas koyunuz.

23. BUZ TUTMUŞ SUYA DÜŞENLERİN
KURTARILMASI
 4- Kişinin tutması için uzun bir sopa uzatınız.
 5- Eğer kıyıdan kurtaracak kadar yakında değilse,
2 – 3 kişi yere yatıp ve birbirinin ayağından
tutarak kişiye yaklaşır. Kaymamak için herkes yattığı
buzun üzerine kalın bir sopa tutarak ve tutmasını
sağlayarak dışarı çekmeye çalışmalıdır.

24. BUZ TUTMUŞ SUYA DÜŞENLERİN
KURTARILMASI
 6- Eğer kurtaracak kimse yoksa kişi buz üzerindeki
deliğin kıyı tarafına iki kolu ile basarak kırmalı ve
kıyıya doğru ilerlemeli ve buz üstüne çıkmaya
çalışmalıdır.
 8- Buz bizleri ile buz üzerinde yatan kurtarıcı suya
düşen kişiye attığı iple de bu kişinin kurtarılmasını
sağlayabilir.

25. BUZ TUTMUŞ SUYA DÜŞENLERİN
KURTARILMASI
 7- Buz tutmuş suya düşme durumunda kendi
kendini kurtarmak için ucunda kalın, eğilmeyen
sivri çivi bulunan, sap kısmı tahta veya plastik
olan ve birbirine sap kısmından iple bağlı bir çift
“BUZ BİZİ” bulundurulmalıdır.

26. BUZ TUTMUŞ SUYA DÜŞENLERİN
KURTARILMASI
 9- Böyle bir durumda, arkadaşınız ucunda ağır
bir cismin, örneğin sağlam bir kum torbası
bulunan uzun çamaşır ipini size doğru fırlatır. Siz
ipi tuttuktan sonra arkadaşınız sağlam buz
üzerine doğru sizi çeker. Buna “HAYAT İPİ”
denilmektedir.

27. ÇIĞ – HEYELAN - TOPRAK (GÖÇÜK) VE
ENKAZ ALTINDAN KURTARMA
 Böyle bir durum karşısında bütün vücut en
azından birkaç metre kalınlığında toprak yığını,
çöken kömür ocağı, bina veya çığ altında 1 saat
kalınırsa yaşama şansı % 50 ‘dir.
Eğer 1 saatten fazla zaman geçerse
hayatta kalma şansı % 30 ’a iner.

28.  Kişi şuurunu kaybedebilir. Vücudunun diğer
kısımlarında yaralanmalar ve kırık olabilir. Yaralı
yüzünün önündeki oksijenli havayı kullanır. Bu
karbondioksitten zengin hava toprak ve kar içindeki
hava boşluklarında toplanır. Yaralının karbondioksiti
soluması ile karbondioksit narkozu ( uykuya dalma )
solunum merkezinin çalışmaması ve solunumun
durması ile ölüm olur. Soğuğun etkisi ile genel donma
belirtileri de olur.

29. ÇIĞ – HEYELAN - TOPRAK (GÖÇÜK) VE
ENKAZ ALTINDAN KURTARMA
 Özellikle; çığ altında kalanların hayatını
kurtarmak için büyük kayak merkezlerinde
“RECCO” denen radyo dalgası ile çalışan bir
kurtarma sistemi kullanılmaktadır.
 Bu kurtarma sistemi iki kısımdan ibaret olup,
birinci kısmı Radar Dedektörü olup kurtarma
personeli tarafından kullanılmakta ikinci kısım
kayakçı tarafından kullanılmakta olan küçük bir
radyo olup hem sinyal vermekte hem de
almaktadır. Böylece çığ altında bulunan kişiye
ulaşılabilmektedir.

30. KURTARMA
 Kaza yerini saptayınız. Gözle insanın düştüğü yeri
arayınız.
 Aynı çığ yada göçük altında kalmamak için dikkat ediniz.
 Bulunduğunuz bir cisim, elbise, kayak v.s. varsa yerinden
kaldırmayınız. Eğer bulamazsanız içeri sokacağınız bir
sopa ile sağa-sola çevirerek kişiyi bulmaya çalışınız.

31. KURTARMA
 Yaralıyı Göçük yada Kar yığını altından kurtarınız.
 20-30 dakikada bulamazsanız yardım isteyiniz.
 Polise ve itfaiyeye telefon edip durumu bildiriniz.
 Önce yaralının yüzünü açınız.
 Varsa ağzındaki kar,
kum, çamur gibi
yabancı cisimleri
temizleyiniz.

32. KURTARMA
 Önce göğüs kafesinin üzerine açınız.
 Yaralı hiç solumuyorsa veya solunumu yetersizse
Ağızdan ağza yapay solunum yapınız.
 Enkaz sonunda bütün vücudu kar yığını yada toprak
altından kurtarınız.
 Kurtarma sırasında boyun
ve bel omurlarında kırık
olabileceğini unutmayınız.

33. KARLI, DAĞLIK VE ULAŞILMASI ZOR BÖLGELERDE
KURTARMA VE TAŞIMA
 Kötü hava koşullarında ve dağlık bölgelerde yaralılara
ulaşmak ve bunların en yakın sağlık merkezine veya
helikopterlerin konacağı yere kadar taşımak oldukça
zordur.

34. KARLI, DAĞLIK VE ULAŞILMASI ZOR BÖLGELERDE
KURTARMA VE TAŞIMA
 Eğer yaralanma hafifse, kaza
yeri yola yakınsa, yaralı ile
birlikte bulunanlar kuvvetli
ve dinlenmiş ise, birlikte en
az 7 – 8 kişi varsa, taşınacak
uzaklık 3-4 km’den fazla
değilse ve yaralının ruhsal
durumu uygunsa taşıma
yapılır. Paletli, kar ve buz
üzerinde giden motorlu
kızaklar ile de taşıma
yapılabilmektedir.
 Aksi durumda yardım gelene
kadar beklenir.

35. KARLI, DAĞLIK VE ULAŞILMASI ZOR BÖLGELERDE
KURTARMA VE TAŞIMA
 Helikopterle taşıma en uygun ve hızlı olanıdır.
Helikopterin ineceği yer 50*50 m2 büyüklüğünde
olmalıdır.
 Yaralı çeşitli taşıma yöntemleri ile veya sedye ile
taşınır.

36. KARLI, DAĞLIK VE ULAŞILMASI ZOR BÖLGELERDE
KURTARMA VE TAŞIMA
 Önceden ruhsal yönden hazırlanmalı, düşmesini
önlemek için örtünmeli, su geçirmez bir
battaniye ile sarılmalı, güneş gözlüğü takılmalı
ve şapka giydirilmelidir.
 Eğer yaralanma bacaklarda
ise başı gidilecek yönde,
göğüs, baş ve kollarda
olan yaralanmalarda
ayakları gidilecek yönde
olacak şekilde taşınır.

37. SU İÇİNE BATAN ARABADAN KURTULMA
 . Böyle bir durum karşısında kşi dakikada en az 1.3 litre
oksijen ve hemen hemen 1.5 litre hava kullanır. Eğer
kişi hareket eder, çırpınırsa metabolizması
artacağından daha çok oksijen sarf eder. Paniğe
kapılmayınız.

38. SU İÇİNE BATAN ARABADAN KURTULMA
 Arabanın su yüzeyine çarpması ile önden çarpışmada olduğu gibi
bir etki olur. Boyun arkaya doğru bükülür. Böyle bir acil durum
karşısında kalan kişinin kurtulma şansı çoktur.
 Sakin olunuz. Araba içinde yeteri kadar hava vardır. Emniyet
kemerini açınız.
 Su ittiğinden kapılar açılmaz. İçeri su dolmaya devam eder.
Arabanın iç ışığını yakınız. Görüş kolaylaşır.
 Araba su içine düştüğü zaman en fazla 7 dakika yüzer. Bu
bakımdan ilk 1-2 dakika
 İçerisinde tavan penceresinden
 Dışarı çıkabilirsiniz.

39. SU İÇİNE BATAN ARABADAN KURTULMA
 Otomatik olarak pencereleri 6-7 dakika içinde
açabilirsiniz.
 Arabanın ön kısmı ağır olduğundan arabanın arka
üst kısmında hava toplanır. Bundan faydalanınız.

40. SU İÇİNE BATAN ARABADAN KURTULMA
 Aranızda kimin önce çıkacağını kararlaştırınız.
Hareketlerinizi engelleyecek olan giysilerinizi
çıkarınız. Üzerinizde kalan, hareketinizi önlemeyen
giysiler soğuk suyun etkisine karşı sizi korur.
 Su içeride arttıkça, iç ve dış basınç eşitlenir. Su baş
seviyesinin biraz üzerine çıktığı zaman hemen hemen 3-8
dakika geçmiş olup solunacak yeteri hava vardır. Bu
durumda iken kapılar kolay açılır. Tek tek dışarı çıkılır.

41. ELEKTRİK ÇARPMASINDA KURTARMA
 Elektrik çarpan kişiye kesinlikle çıplak elinizle
dokunmayınız.
 Eğer yakınsanız, sigortayı çıkarınız. Ana şalteri indiriniz.
 Kuru sopa, tahta, deri, kemer,
kalın gazete tomarı yada ip
kullanarak elektrik çarpan
kişinin elektrik teli ile olan
bağlantısını kesiniz. Kurtarıcı da
ayaklarının altına kuru gazete
kağıdı koyarak yerle vücut
arasındaki ilişkiyi kesmelidir.

42. ZEHİRLİ GAZ BULUNAN
ORTAMDAN KURTARMA
Zehirli gazlara bağlı iş kazaları sık olarak
görülmektedir. Ayrıca, toplu yaşama bölgelerinin içinde
ya da yanında kurulmuş tesislerden sızma sonucu toplu
halde zehirlenmeler olmaktadır.
 Kişiyi kurtarmadan önce zehirli
ve zararlı gaz bulunan odanın
kapı ve pencerelerini açınız.
Eğer açamazsanız, bunları
kırarak odanın havalanmasını
sağlayınız. Aksi durumda
kurtarma sırasında sizin de
hayatınız tehlikeye girebilir.

43. ZEHİRLİ GAZ BULUNAN
ORTAMDAN KURTARMA
 Ana şalteri indiriniz. Sigortayı çıkarınız. Elektrik
düğmesini çevirmekle çıkan kıvılcım patlamaya yol
açabilir.
 Ateş ile ( sigara, kibrit ya da
gaz lambası ) zehirli gazın
bulunduğu yere girmeyiniz.

44. ZEHİRLİ GAZ BULUNAN
ORTAMDAN KURTARMA
 Patlama olabilir. Örneğin; havagazı gibi.
 Yeterli havalanma sağlanana kadar o yerden uzakta
durunuz. Birden bire patlama olabilir.
 Bu işlemin zaman almasına karşın, bu sizin için en
emin olan yoldur.

45. ZEHİRLİ GAZ BULUNAN
ORTAMDAN KURTARMA
 Eğer patlama tehlikesi bulunmuyorsa, zehirli gazın
bulunduğu yer örneğin, garaj gibi küçük bir yerse
kapısını açtıktan sonra soluğunuzu bir süre tutup kişiyi
dışarı çekerek kurtarınız.
 Harp gazları ile zehirlenmelerde
bulunduğunuz ortam içinde zehirli
gaz bulunduğundan gaz maskesi
taktıktan sonra diğer kişilerin de
gaz maskesi takmasına yardımcı
olunuz. Bundan sonra zehirli
gazın bulunduğu ortamdan
uzaklaşınız.

46. T.C.
ISPARTA VALİLİĞİ
İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ
AFETSİZ GÜNLER DİLEĞİ İLE
2012
www.ispartaafad.gov.tr