Download to read offline
Scribe book กลุ่มที่ 1
- 1. การวิเคราะห์ อุตสาหกรรมหลักของประเทศไทย 1. อุตสาหกรรมแฟชั่นของประเทศไทย อุตสาหกรรมแฟชั่น อุตสาหกรรมแฟชันของไทยนี้จะครอบคลุมในกลุ่มอุตสาหกรรม 3 กลุ่ม คือ กลุ่ม อุตสาหกรรมสิ่ ง ่ ทอและเครื่ องนุ่งห่ม,อัญมณี และเครื่ องประดับ ,หนังและผลิตภัณฑ์หนัง ประเด็นสาคัญของอุตสาหกรรมแฟชั่นโดยรวม สรุปได้ ดังนี้ 1.ทรัพยากรบุคคล ทั้งสามอุตสาหกรรมมีปัญหาหลักร่ วมกันที่ตองได้รับการพัฒนาและแก้ไข คือ การขาดแคลน ้ ทรัพยากรบุคคลทางด้านการออกแบบ ปัญหาการขาดแคลนช่างเทคนิค 2.แหล่งวัตถุดิบและเครื่องจักร แหล่งวัตถุดิบเป็ นปัญหาร่ วมกันทั้งสามอุตสาหกรรม เพราะไทยมีความสามารถการผลิตได้เองที่ต่า มีการลงทุนในผลิตภัณฑ์ปิโตรเคมีและเส้นใยสังเคราะห์มากขึ้น ทาให้ปัญหาความขาดแคลนไม่สูงมากนัก 3.การลงทุนในการวิจยและพัฒนา ั ในปัจจุบนการลงทุนด้านการวิจยและพัฒนามีมากขึ้นเมื่อเทียบกับในอดีต มีการจัดตั้งกองทุนต่าง ๆ ั ั เพื่อสนับสนุนการวิจย เงินลงทุนส่วนใหญ่ซ่ึงมาจากภาครัฐยังไม่เพียงพอต่อการพัฒนา ั 4.ความสัมพันธ์ ภายในกลุ่มอุตสาหกรรม มีความสัมพันธ์ในเชิงของ Cluster ต่ามาก เพราะผูประกอบการยังมุ่งเน้นถึงประโยชน์ที่ตนจะได้รับ ้ ทาให้เกิดความขัดแย้งเชิงผลประโยชน์ข้ ึน 5.อุตสาหกรรมสนับสนุนและเกียวข้ อง ่ อุตสาหกรรมการพัฒนาและการผลิตเครื่ องจักรเป็ นจุดอ่อน ทาให้ตองพึ่งพาต่างประเทศอย่างมาก ้ การผลิตจึงต้องพึ่งพาจากต่างประเทศ 6.ลักษณะการแข่ งขันของธุรกิจ ผูผลิตส่วนใหญ่จะรับจ้างผลิตให้กบบริ ษทต่างชาติ ทาให้ขาดนวัตกรรมที่เพิ่มมูลค่าแก่สินค้าที่ผลิต ้ ั ั ผูประกอบการส่วนใหญ่ที่เป็ นวิสาหกิจขนาดเล็กและขนาดกลางจึงตัดราคาซึ่งกันและกัน ้
- 2. 7.อุปสงค์ภายในประเทศ ขนาดอุปสงค์ในประเทศสาหรับสินค้าแฟชันระดับสูงที่ค่อนข้างต่า รวมทั้งลักษณะอุปสงค์ที่ไม่ค่อย ่ พิถีพิถนมากนัก ทาให้ไม่เกิดแรงผลักดันให้อุตสาหกรรมแฟชันของประเทศพัฒนาเท่าที่ควร ั ่ ประเด็นที่สาคัญ(Critical Issues) ของรายอุตสาหกรรมย่อย 1.อุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ ม -ด้ านทรัพยากรบุคคล ขาดแคลนวิศวกรและช่างเทคนิคที่เป็ นไทยในส่วนอุตสาหกรรมต้นน้ า มีการจ้างงานวิศวกรต่างชาติ อยูจานวนมาก ในส่วนกลางน้ าประเทศไทยยังคงขาดบุคลากรที่เชี่ยวชาญที่มีความรู้เฉพาะทางด้าน ่ -ด้ านความเชื่อมโยงภายในกลุ่มอุตสาหกรรม ความเชื่อมโยงในห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) ไม่อยูในระดับสูงพอ ส่งผลให้ความร่ วมมือ ่ ภายในอุตสาหกรรมยังอยูในระดับค่อนข้างต่า ่ -ด้ านลักษณะการแข่ งขันของธุรกิจ ยังมีจานวนตราสินค้าที่เป็ นที่รู้จกค่อนข้างน้อย มีลกษณะรับจ้างผลิต ส่วนใหญ่เป็ นการแข่งขันด้าน ั ั ราคา 2.อุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับ - ด้ านแหล่งวัตถุดิบ มีการพึ่งพาการนาเข้าวัตถุดิบจากต่างประเทศค่อนข้างสูง โดยเฉพาะวัตถุดิบหลัก เช่น เพชร และ พลอยดิบ -ด้ านทรัพยากรบุคคล บุคลากรส่วนต้นของห่วงโซ่แห่งคุณค่ามีคุณภาพ ส่วนบุคลากรปลายน้ ายังมีปัญหา 3.อุตสาหกรรมหนังและผลิตภัณฑ์หนัง - ด้ านทรัพยากรบุคคล ยังขาดแคลนแรงงานคุณภาพ เช่น วิศวกรและนักเคมีช้นสูงที่มีความเข้าใจในวัตถุดิบโครงสร้างการ ั ผลิตและเทคนิคต่าง ๆ - ด้ านวัตถุดิบ ไทยประสบปัญหาวัตถุดิบไม่เพียงพอทั้งเชิงปริ มาณและคุณภาพ ทาให้พ่ึงพาการนาเข้าหนังดิบและ หนังฟอกจาต่างชาติจานวนมาก โดยเฉพาะหนังโคและกระบือซึ่งเป็ นวัตถุดิบหลัก
- 3. -ด้ านอุตสาหกรรมสนับสนุน อุตสาหกรรมผลิตปิ โตรเคมีเพื่อผลิตสารเคมี ยังมีจานวนไม่เพียงพอ ทาให้ไทยจาเป็ นต้องพึ่งพาการ นาเข้าสารเคมี ซึ่งส่งผลให้ตนทุนการผลิตสูงทาให้การแข่งขันกับคู่แข่งเป็ นไปได้ยาก ้ หากนิสิตเป็ นผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมนั้น ๆ นิสิตจะสร้ างความสามารถในการแข่ งขันดังนี้ - พัฒนาฝึ กอบรมการเรี ยนรู้ให้กบบุคคลในเรื่ องการออกแบบ เพื่อ พัฒนาการออกแบบตัดเย็บให้ ั เทียบเท่ากับต่างชาติ - สนับสนุนในด้านช่างเทคนิค วิศวกร สถาปัตยกรรม เพื่อให้ทดเทียมกับต่างประเทศ ั -ผูกพันธมิตรทางการค้าเกี่ยวกับด้านวัตถุดิบเพื่อที่จะลดต้นทุนการผลิตลง - ส่งเสริ มการลงทุนทั้งในและต่างประเทศ ทั้งภาครัฐและเอกชนร่ วมมือกัน - สร้างการทางานให้มีความเชื่อมโยงกันตั้งแต่ตนน้ า กลางน้ า และปลายน้ า ้ 2. การวิเคราะห์ ความสามารถในการแข่ งขัน ในอุตสาหกรรมอาหาร ของประเทศไทย 1.เงื่อนไขปัจจัยการผลิต (Factor conditions) จุดเด่น + ไทยมีความเหมาะสมของสภาพภูมิอากาศ และการใช้วตถุดิบภายในประเทศเป็ น ั + แรงงานที่อยูในกระบวนการผลิตและบรรจุภณฑ์มีทกษะฝี มือ ่ ั ั จุดด้อย - แรงงานที่มีทกษะความรู้การวิจย พัฒนา และการตรวจสอบอยูในภาคธุรกิจน้อย ั ั ่ - ประสิทธิภาพของแรงงานในอุตสาหกรรมลดลง - ยังมีขอจากัดด้านมาตรฐานการตรวจสอบคุณภาพอาหาร ้ 2.อุตสาหกรรมที่เกียวโยงและสนับสนุนกัน (Related and Supporting Industries) ่ จุดเด่น + อุตสาหกรรมและธุรกิจเกื้อหนุนมีการรวมกลุ่มกันอย่างชัดเจน + มีความเชื่อมโยงและเกื้อหนุนกับอุตสาหกรรมท่องเที่ยว จุดด้อย - ขาดสมาคมและองค์กรที่เกี่ยวข้องด้านอาหารมีบทบาทที่เอื้อต่อการพัฒนาอุตสาหกรรม
- 4. - สถาบันการศึกษามีความเชื่อมโยงกับอุตสาหกรรมน้อย - ขาดอุตสาหกรรมที่พฒนาเทคโนโลยีและเครื่ องจักรในการผลิต ั 3. เงื่อนไขทางด้ านอุปสงค์ (Demand Conditions) ข้อดี + การบริ โภคภายในประเทศมีความหลากหลายมากขึ้น + ความเป็ นที่นิยมของอาหารไทยช่วยส่งเสริ มด้านประชาสัมพันธ์ และการส่งออกเครื่ องเทศ จุดด้อย - ผูบริ โภคที่มีรายได้ต่าขาดความพิถีพิถนในการเลือกซื้อ ้ ั 4. บริบทของการแข่ งขันและกลยุทธ์ ทางธุรกิจ (Context for Firm Strategy and Rivalry) ข้อดี + การเน้นผลิตสินค้าที่สร้างมูลค่าเพิ่ม + การใช้กลยุทธ์การผลิตที่เน้นคุณภาพ จุดด้อย - ไทยไม่มีบทบาทเชิงรุ กในด้านการกาหนดมาตรฐานคุณภาพอาหารในเวทีการค้าโลก - ขาดการสร้างตราผลิตภัณฑ์ไทย 3 อุตสาหกรรมยานยนต์ ในประเทศไทย ภาพรวมอุตสาหกรรม เป็ นอุตสาหกรรมหนึ่งที่มีความสาคัญต่อเศรษฐกิจของไทย ประเทศไทยเป็ นผูผลิตยานยนต์อนดับที่ ้ ั 17 ของโลก มีการส่งออกสินค้ายานยนต์เป็ นอันดับต้น ๆ ของภูมิภาคเอเชีย มีตลาดส่งออกที่สาคัญ ๆ คือ เบลเยียม ออสเตรเรี ย ญี่ปุ่น สหรัฐอเมริ กา อังกฤษ แอฟฟริ กา อิตาลี สวีเดน โปรตุเกต ่
- 5. โครงสร้ างเครือข่ ายวิสาหกิจอุตสาหกรรมยายยนต์ ขีดความสามารถในการแข่งขัน 1. สมรรถนะของเครือข่ ายวิสาหกิจ มีศกยภาพในการแข่งขันโดยรวมที่ดี มีการจ้างงานและการลงทุนที่ขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ั มีจานวนต้นทุนค่าแรงที่ถกกว่าประเทศอื่น มีการส่งออกที่เติบโตอย่างก้าวกระโดด และมีอตราการนาเข้าที่ ู ั ลดลง เป็ นส่วนสาคัญต่อพัฒนาระบบเศรษฐกิจและการสร้างรายได้ให้ประเทศ สรุปปัจจัยแวดล้อมทางธุรกิจของอุตสาหกรรมยานยนต์
- 6. ปรับกลยุทธ์ เพือใช้ ในการแข่งขันกับประเทศอืนๆ ่ ่ - ขยายตลาดการส่งออกผ่านกลไกข้อตกลงทางการค้า - พัฒนาศักยภาพธุรกิจผูผลิตชิ้นส่วน ้ - เพิ่มความสามารถการแข่งขันโดยปรับปรุ งระบบการบริ หารจัดการ การผลิต และพัฒนาบุคลากร - สนับสนุนและส่งเสริ มการวิจยและพัฒนาด้านการใช้วตถุดิบทดแทนในประเทศ ั ั 4 อุตสาหกรรมการท่ องเที่ยวในประเทศไทย สภาพทั่วไปของอุตสาหกรรม เป็ นแหล่งที่มาของเงินตราต่างประเทศและแหล่งที่มาของการจ้างงานที่สาคัญในประเทศต่างๆ ในแต่ละปี มีนกท่องเที่ยวเดินทางท่องเที่ยวทัวโลกเกือบ 700 ล้านคน ทารายได้ให้กบประเทศเป็ นอันดับ 2 ั ่ ั วิเคราะห์ การสร้ างความสามารถในการแข่ งขัน เงื่อนไขของปัจจัยการผลิต ข้อเด่น : ไทยมีความได้เปรี ยบมากในการมีทรัพยากรพื้นฐาน คือ แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่งดงาม ความมีอธยาศัยไมตรี ที่ดีของประเทศไทย (สยามเมืองยิม) ั ้ มีประวัติศาสาตร์และวัฒนธรรมที่เป็ นเอกลักษณ์ ข้อด้อย : แหล่งท่องเที่ยวที่งดงามกาลังประสบกับภาวะเสื่อมโทรมอย่างรวดเร็ ว ถูกใช้ประ โยชน์ มากโดยไม่มีการควบคุม อุตสาหกรรมที่เกียวโยงและสนับสนุน ่
- 7. เงื่อนไขทางด้ านอุปสงค์ ข้อเด่น :จะให้ความสาคัญกับนักท่องเที่ยวต่างชาติเป็ นหลักเนื่องจากนักท่องเที่ยวไทยมีกาลังซื้อต่ากว่า ชาวต่างชาติ ข้อด้อย : เกิดภาวะเศรษฐกิจโลกมีแนวโน้มชะลอตัวลง ส่งผลให้นกท่องเที่ยวใช้จ่ายอย่างประหยัด และการ ั ท่องเที่ยวของคนไทยมีขนาดเล็ก มีกาลังการซื้อที่ต่า การแข่ งขันในอุตสาหกรรม ข้อเด่น : การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้จดทากลยุทธ์ดานการตลาดต่างประเทศมากมาย กาหนดมาตรฐาน ั ้ จัดอันดับคุณภาพสินค้าและบริ การของธุรกิจด้านท่องเที่ยว เพื่อกระตุนให้เกิดการแข่งขันในเชิงคุณภาพ ้ ข้อด้อย : ประเทศไทยไม่มีแบรนด์การท่องเที่ยวที่แน่นอน จึงสร้างความสับสนให้กบลูกค้า ั บทบาทของภาครัฐ ข้อเด่น : รัฐบาลมีนโยบายที่ชดเจนในการปฏิรูประบบราชการ มีการก่อตั้งกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ั ข้อด้อย : เกิดปัญหาจากจานวนองค์กรรัฐมีอยูหลายหน่วยงานสร้างความสับสน และมักเป็ นรู ปแบบระยะ ่ สั้นขาดการวางแผนล่วงหน้าในการรับมือวิกฤติการณ์ต่างๆ กลยุทธ์ ในการแข่ งขันในอุตสาหกรรมท่ องเที่ยวของไทย เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันทางอุตสาหกรรมท่องเที่ยวของประเทศไทย โดยจะมีการใช้ กลยุทธ์ ดังนี้ - สร้างสรรค์กิจกรรม และรู ปแบบการท่องเที่ยวเพื่อสร้างคุณค่าและมูลค่าเพิ่มทางการท่องเที่ยว - ส่งเสริ มการประชาสัมพันธ์และทาการตลาดการท่องเที่ยวไทยเชิงรุ ก เพื่อกระตุนให้นกท่องเที่ยวเข้า ้ ั มาเที่ยวในประเทศไทยเพิ่มมากขึ้น และพัฒนาทางด้านคมนาคม ให้มีความสะดวกมากขึ้น
- 8. พัฒนาผู้ประกอบการและบุคลากรด้ านการท่ องเที่ยวเพือสร้ างความมันคงในทรัพยากรบุคคล ่ ่ ทางการท่ องเที่ยว โดยมีกลยุทธ์ คอ ื - เร่ งพัฒนาศักยภาพแรงงานวิชาชีพและบุคลากรด้านการท่ องเที่ยว และการพัฒนาผูประกอบการ ้ - รัฐบาลมีขอกาหนดกฎหมายที่เข้มงวดจริ งจังในเรื่ องของมาตรฐานสินค้าและบริ การ ้ - เพิ่มมาตรฐานความปลอดภัยให้กบนักท่องเที่ยวมีความมันใจในการดูแลรักษาความปลอดภัย ั ่ 5 กลุ่มอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ ในประเทศไทย ภาพรวมของอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ การประเมินขีดความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ จะเริ่ มจากการกล่าวถึง ประวัติการพัฒนาเครื่ อข่ายวิสาหกิจซอฟต์แวร์ในปัจจุบน ต่อจากนั้นจะเป็ นการวิเคราะห์ประสิทธิภาพของ ั เครื อข่ายวิสาหกิจ ลักษณะของเครือข่ ายธุรกิจ - กิจกรรมหลัก ได้แก่ การผลิต การพัฒนา และการให้บริ การด้านซอฟต์แวร์ - หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร - อุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น อุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์ อิเล็กทรอนิกส์ และบันเทิง การส่ งออกของอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ การส่งออกของอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ของประเทศไทยในปี 2545 แบ่งออกเป็ น 2 ส่วนหลัก ๆ ได้แก่ Digital Content และ Package Software สาเหตุที่ทาให้ผประกอบ การในอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ไทยส่งออกได้ในปริ มาณที่นอยเนื่องจาก ู้ ้ คุณภาพและการพัฒนาผลิตภัณฑ์ซอฟต์แวร์ของไทยยังไม่ได้มาตรฐานสากล และการขาดทักษะในการทา การตลาดต่างประเทศ ทาให้ซอฟต์แวร์ของไทยยังไม่เป็ นที่รู้จกในระดับสากล ั บริบทของการแข่ งขันและกลยุทธ์ ทางธุรกิจ บริ ษทซอฟต์แวร์ไทยส่วนใหญ่ยงจัดอยูในช่วงระยะเริ่ มต้น มีผประกอบการจากต่างประเทศไม่มาก ั ั ่ ู้ นักเนื่องจากตลาดยังมีขนาดเล็ก งานด้านแอนิเมชัน แม้ว่างานแอนิเมชันของไทยจะมีการพัฒนากว่า 50ปี แล้ว แต่การทาเป็ นลักษณะ ่ ่ อุตสาหกรรมอย่างจริ งจังยังไม่เกิดขึ้น โดยแบ่งได้เป็ น 2กลุ่มคือ 1. กลุ่มที่รับจ้างผลิตงานให้กบต่างประเทศเป็ นหลัก ั
- 9. 2. กลุ่มที่ผลิตผลงานเพื่อป้ อนตลาดภายใน ลักษณะการแข่งขันในอุตสาหกรรมซอฟแวร์ - การแข่งขันในตลาด Package Software แบ่งเป็ นตลาดย่อย คือ ตลาดของบริ ษทข้ามชาติ บริ ษทขนาดใหญ่ของประเทศ หน่วยงานภาครัฐ ั ั และกลุ่มธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม ลักษณะการแข่งขันของ คือผูบริ โภคส่วนใหญ่ (ร้อยละ 70)ใช้ ้ ซอฟต์แวร์ต่างประเทศ - การแข่งขันในตลาดการให้บริ การด้านซอฟต์แวร์ เนื่องจาก บริ ษท ต่างชาติมีความได้เปรี ยบในด้านองค์ความรู้ แนวทางการปฏิบติที่เป็ นเลิ ั ั ศ ส่วน บริ ษทของไทยนั้นพยายามพัฒนาตนเองโดยนั้นสร้างความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เพื่อเสริ มสร้างความเข้มแข้ง ั ของตน - ประเด็นด้านทรัพยากรบุคคล ปัญหาขาดแคลนบุคลากรทั้งในส่วนของปริ มาณและคุณภาพ บุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะยังมี อยูนอย ่ ้ วงจรปัญหาของอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ ไทย เริ่ มจากการที่บริ ษทของไทยขาดประสบการณ์การทางานและผลงานอ้างอิง ทาให้บริ ษทต่างชาติใช้ ั ั กลยุทธ์การตัดราคา และเข้ามาร่ วมแข่งขันกับบริ ษทต่างๆ ทั้งตลาดระดับบนและตลาดระดับกลาง ั ตาแหน่ งยุทธศาสตร์ และแนวทางการพัฒนาของอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์ ไทย ควรวางแนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์เป็ น 2 แนวทาง คือ 1.แนวทางการพัฒนาให้เป็ นอุตสาหกรรมที่ช่วยส่งเสริ มขีดความสามารถของอุตสาหกรรมอื่น 2.แนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมเพื่อการส่งออก ขาดความเชื่อมโยงในอุตสาหกรรมซอฟแวร์ กบอุสาหกรรมอืนๆ ั ่ ข้ อเสนอแนะเชิงนโยบายและตาแหน่ งเชิงยุทธศาตร์ (starategic piosition)ในการแข่ งขันของอุตสาหกรรม ซอฟแวร์ ของประเทศ เป็ นอุตสาหกรรมที่มีขนาดเล็ก และการสร้างเครื อข่ายวิสาหกิจมีขอจากัดในปัจจัยแวดล้อมทาง ้ ธุรกิจหลายด้าน รัฐควรสนับสนุนโดยให้ซอฟแวร์มบทบาทสาคัญในการส่งเสริ มและเพิ่มผลิตภาพของ ี อุตสาหกรรมต่างๆพึ่งพาซอฟแวร์ที่นาเข้าจากต่างประเทศเป็ นหลัก จะทาให้ตนทุนการใช้น้ นสูง ้ ั
- 10. หากนิสิตเป็ นผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมนั้นๆ นิสิตจะสร้างความสามารถในการแข่ งขันจากแหล่งข้ อมูล เหล่านั้นอย่างไร พัฒนาระบบเศรษฐกิจบนฐานความรู้โดยซอฟแวร์ที่นาเข้าจากต่างประเทศเป็ นหลัก จะทาให้ตนทุน ้ การใช้ซอฟแวร์และต้นทุนการผลิตของอุตสาหกรรมอื่นนั้นสูงดั้งนั้น การผลิตและการใช้ซอฟแวร์ของ ประเทศไทยจะช่วยลดต้นทุนในด้านนี้ได้ และขณะเดียวกันจะช่วยส่งเสริ มขีดความสาม ารถในการแข่งขัน ของประเทศ