Ang karunungang bayan ay isang sangay ng panitikan kung saan nagiging daan upang maipahayag ang mga kaisipan na nabibilang sa bawat kultura ng mga tao. Nakatutulong ito sa pag-angkin ng kamalayang tradisyunal, na nagpapatibay ng pagpapahalagang kultural.
Ito ay isang powerpoint presentation na tumatalakay sa paksang tungkol sa Mga Akdang lumaganap bago dumating ang mga Espanyol. Dito din matatagpuan ang ilang halimbawa ng mga Matalinghagang Pahayag.
Ang karunungang bayan ay isang sangay ng panitikan kung saan nagiging daan upang maipahayag ang mga kaisipan na nabibilang sa bawat kultura ng mga tao. Nakatutulong ito sa pag-angkin ng kamalayang tradisyunal, na nagpapatibay ng pagpapahalagang kultural.
Ito ay isang powerpoint presentation na tumatalakay sa paksang tungkol sa Mga Akdang lumaganap bago dumating ang mga Espanyol. Dito din matatagpuan ang ilang halimbawa ng mga Matalinghagang Pahayag.
17. 1. Naipapaliwanag ang kaalaman
patungkol sa sanaysay;
2. nakatutukoy kung ano ang paksa
batay sa ipinakitang larawan;
3. nakapagpapahayag ng ideya o
opinyon hinggil sa Uri ng Sanaysay;
4. naisasaayos ang mga bahagi at uri ng
sanaysay ; at
5. nakabubuo ng isang maayos at
mapanghikayat na sanaysay.
Layunin:
19. Dalawang Uri ng Sanaysay
• Pormal na Sanaysay
• Di-pormal na sanaysay
20. • Pormal na Sanaysay
- masining na pag-
oorganisa, ang malinaw, lohikal at
kapanipaniwalang
pagpapaliwanag.
Halimbawa: Tesis o pananaliksik,
essay, balita,editoryal,
disertasyon
21. • Di-pormal na Sanaysay
- nagbibigay kalayaan ang
manalaysay sa pagkatha batay
sa kanyang karanasan.
Halimbawa: Diary, talaarawan ,
journal, talambuhay, travelogue
23. 12 Uri ng Sanaysay:
1. Pasalaysay
2. Naglalarawan
3. Mapang-isip o di-praktikal
4. Kritikal o mapanuri
5. Didaktiko o nangangaral
6. Nagpapaalala
7. Editoryal
8. Maka-siyentipiko
9. Sosyo-politikal
10. Sanaysay na Pangkalikasan
11. Sanaysay na bumabalangkas sa isang tauhan
12.Mapangdilidili o Replektibo
24. 1. Pasalaysay
– Ang sanaysay na ito ay katulad din ng
pormal na sanaysay dahil ito ay sanaysay na
gumagamit ng mga salitang pormal.
2. Naglalarawan
– Ang sanaysay na ito ay nagpapahayag ng
mga pangyayari sa buhay, inilalarawan niya
lahat ng detalye.
25. 3. Mapang-isip o Di praktikal
– Ang sanaysay na ito ay naghahayag ng mga
salita na nagbibigay sa mga mambabasa na
mapag-isipan ang kanilang binabasang
sanaysay.
4. Kritikal o Mapanuri
-kritikal na sanaysay ay isang papel na
nangangailangan ng isang malalim na pag-aaral
ng isang paksa at inilalantad nito malakas at
mahina tampok.
26. 5. Didaktiko o Nangangaral
– Ang sanaysay na ito ay nagpapahayag ng
kanyang sariling karanasan na nagbibigay
pangaral o inspirasyon sa mga mambabasa.
6. Nagpapaalala
– Ang sanaysay na ito ay nagpapahayag ng
kanyang sariling opinyon upang makapag-
paalala sa mga mambabasa ng kanyang mga
naiisipan.
27. 7. Editoryal
– Ang sanaysay na ito ay ginagamit sa mga
balita at may mga paksa tungkol sa mga
nangyayari na trahedya sa kapaligiran.
8. Maka-siyentipiko
– Sa sanaysay na ito ay sinasanaysay ang
mga maka-agham na mga pangyayari o
naglalahad ng tungkol sa kalusugan.
28. 9. Sosyo-politikal
– Ang sanaysay na ito ay nagpapatungkol sa
mga politika na mga gawain tulad ng paksa sa
mga tauhan ng gobyerno o kaya naman ay
naglalahad ng mga pangyayari sa loob ng
politika.
10. Sanaysay na pangkalikasan
– Ang sanaysay na ito ay tungkol sa mga
kalikasan, pumapaksa sa kapaligiran tulad ng
paksa patungkol sa kagubatan.
29. 11. Sanaysay na bumabalangkas sa isang
tauhan
– Ang sanaysay na bumabalangkas sa isang
tauhan ay nagsasanaysay na nakapokus
lamang sa isang tauhan, inilalahad nito ang
paksa tungkol sa tauhang ito.
12. Mapangdilidili o Replektibo
-Isang masining na pagsulat na may
kaugnayan sa pansariling pananaw at
damdamin sa isang partikular na pangyayari.
30. Gawain 2: Ihayag mo Ang Uri Ko! (Isahan)
Panuto: Alamin ang bawat larawan kung ito ay
pormal o di-pormal na sanaysay at bubunot ang
guro ng limang (5) mag-aaral na siyang sasagot
sa bawat bilang at ilahad sa klase ang sagot at
ipaliwanag.
32. Gawain 3: Teksto ko, Buuhin mo!
(Pangkatan)
Panuto: Ang klase ay hahatiin sa dalawang (2)
grupo. Ang unang pangkat ay aayusin ang
sanaysay na ibibigay upang mabuo at mabasa at
ang pangalawang pangkat naman ay sasagutan
ang katanungan na ibibigay ng guro.
33.
34. Takdang-aralin: Pagsulat ng Sanaysay (Isahan)
Panuto: Sumulat ng isang Pormal na Sanaysay na
pumapaksa sa “Climate Change". Gamit ang paksa,
bumuo ng sanaysay na hindi bababa sa 200 salita at
hindi lalagpas sa 300 mga salita. Gawin ito sa buong
malinis na papel.
Panukatan sa Gawain:
Nilalaman……………………………………......20 puntos
Kaisahan ng mga diskusyon………….10 puntos
Organisasyon ng mga ideya…………..10 puntos
Kawastuhang Gramatikal………………..10 puntos
Kabuoan:……………………………………......5O puntos
