SlideShare a Scribd company logo
SLIM ONTWERPEN
MET BOMEN EN
INFRASTRUCTUUR
Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
2
COMBINEREN VAN
ONDER- EN
BOVENGRONDSE
INFRASTRUCTUUR
MET BOMEN
 Bomen
 Verhardingen
 Kabels
 Leidingen
 Riolering
 Verlichting Infratech 2015 -
Risicomanageme
ONDERWERPEN
 Knelpunten oplossen – bestaande situaties
 Knelpunten voorkomen – integraal ontwerpen
 Schade voorkomen bij werkzaamheden
 Beschikbare technieken en
maatregelen
 Koppeling met RAW
 Praktijkvoorbeelden
 Eisen per vakgebied
Infratech 2015 -
Risicomanageme
CROW LEVENDE STAD
NETWERK VOOR PROFESSIONALS
OPENBARE RUIMTE
Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
WORTELGEDRAG
• Boomwortels passen zich aan op de situatie en groeien daar waar
voeding, vocht, zuurstof, en doorwortelbare grond is
• Bomen zijn efficiënt en passen wortelrichting aan op
groeiomstandigheiden (hebben voorkeursrichting)
• Diktegroei verhoute wortels geven druk tot wel 16 bar
• Hogere grondwaterstand betekent oppervlakkig wortelgestel (groei tot
aan grondwater)
• Haarwortels ‘zoeken’ ruimte tussen toplaag en fundering (condens,
zuurstof). Bij ontwikkeling wortelstelsel groei in dikte met opdrukken
tot gevolg.
Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
KNELPUNT ‘WORTELOPDRUK’
– MOGELIJKE OPLOSSINGEN
BIJ GELIJKBLIJVEND PROFIEL
Infratech 2015 -
Risicomanageme
VOORBEELDEN VAN OPLOSSINGEN
Infratech 2015 -
Risicomanageme
WORTELGROEI IN DE
WEGCONSTRUCTIE
Oorzaken:
• Onvoldoende afscherming wegconstructie
• Onvoldoende doorwortelbare ruimte
• Onvoldoende afstand tot wegconstructie
• Verkeerde keuze boomsoort
• Onvoldoende groeiplaats (kwaliteit, grootte)
Met name bij:
Open verhardingen
Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
GROEICONDITIES VERBETEREN
• Sandwich-
constructies
hebben hoge
draagkracht
Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
OPGENOMEN IN RAW STANDAARD
RESULTAATSBESCHRIJVINGEN ‘INFRA EN BOMEN’
Onder andere:
51.52.01 Aanbrengen groeiplaatsconstructie (st)
51.52.02 Aanbrengen sandwichconstructie (st)
51.52.03 Aanbrengen sandwichconstructie (m2)
51.15.05 Grond verbeteren t.b.v. te planten bomen
51.16.03 Aanbrengen wortelscherm (m1)
51.16.04 Aanbrengen wortelscherm (st)
51.52.11 Pneumatisch losmaken groeiplaats boom
51.52.21 Aanbrengen drainage groeiplaats boom Infratech 2015 -
Risicomanageme
CONCLUDEREND
• Vele mogelijkheden voor creëren optimale situatie
voor bomen & verhardingen
• Knelpunten weg te nemen met technische
maatregelen i.r.t. ruimtebeslag
• Bomen & Verhardingen is fascinerend materie
• Samenwerking disciplines geeft optimaal resultaat
Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen

More Related Content

More from CROW

NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
CROW
 
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
CROW
 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
CROW
 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
CROW
 
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en VerhardingenNCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
CROW
 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
CROW
 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
CROW
 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
CROW
 
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
CROW
 
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburgNCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
CROW
 
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheerNCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
CROW
 
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
CROW
 
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
CROW
 
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
CROW
 
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
CROW
 
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
CROW
 
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
CROW
 
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
CROW
 
Assetbeheer en risicomanagement
Assetbeheer en risicomanagementAssetbeheer en risicomanagement
Assetbeheer en risicomanagement
CROW
 
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
CROW
 

More from CROW (20)

NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: duurzaamheid
 
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheidNCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
NCBOR 2017 | Midden in de maatschappij: toegankelijkheid
 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
NCBOR 2017 | Beheerders spin in het dataweb 
 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
NCBOR 2017 | Beheer van de toekomst is kansgestuurd beheer 
 
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en VerhardingenNCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
 
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
 
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburgNCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
 
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheerNCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
 
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
 
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
 
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
 
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Assetbeheer en risicomanagement
Assetbeheer en risicomanagementAssetbeheer en risicomanagement
Assetbeheer en risicomanagement
 
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
 

Risicomanagement bomen langs wegen ondedeel 'slim ontwerpen met infra en bomen' (infra tech)

  • 1. SLIM ONTWERPEN MET BOMEN EN INFRASTRUCTUUR Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
  • 2. 2 COMBINEREN VAN ONDER- EN BOVENGRONDSE INFRASTRUCTUUR MET BOMEN  Bomen  Verhardingen  Kabels  Leidingen  Riolering  Verlichting Infratech 2015 - Risicomanageme
  • 3. ONDERWERPEN  Knelpunten oplossen – bestaande situaties  Knelpunten voorkomen – integraal ontwerpen  Schade voorkomen bij werkzaamheden  Beschikbare technieken en maatregelen  Koppeling met RAW  Praktijkvoorbeelden  Eisen per vakgebied Infratech 2015 - Risicomanageme
  • 4. CROW LEVENDE STAD NETWERK VOOR PROFESSIONALS OPENBARE RUIMTE Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
  • 5. WORTELGEDRAG • Boomwortels passen zich aan op de situatie en groeien daar waar voeding, vocht, zuurstof, en doorwortelbare grond is • Bomen zijn efficiënt en passen wortelrichting aan op groeiomstandigheiden (hebben voorkeursrichting) • Diktegroei verhoute wortels geven druk tot wel 16 bar • Hogere grondwaterstand betekent oppervlakkig wortelgestel (groei tot aan grondwater) • Haarwortels ‘zoeken’ ruimte tussen toplaag en fundering (condens, zuurstof). Bij ontwikkeling wortelstelsel groei in dikte met opdrukken tot gevolg. Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
  • 6. KNELPUNT ‘WORTELOPDRUK’ – MOGELIJKE OPLOSSINGEN BIJ GELIJKBLIJVEND PROFIEL Infratech 2015 - Risicomanageme
  • 8. WORTELGROEI IN DE WEGCONSTRUCTIE Oorzaken: • Onvoldoende afscherming wegconstructie • Onvoldoende doorwortelbare ruimte • Onvoldoende afstand tot wegconstructie • Verkeerde keuze boomsoort • Onvoldoende groeiplaats (kwaliteit, grootte) Met name bij: Open verhardingen Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
  • 9. GROEICONDITIES VERBETEREN • Sandwich- constructies hebben hoge draagkracht Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen
  • 10. OPGENOMEN IN RAW STANDAARD RESULTAATSBESCHRIJVINGEN ‘INFRA EN BOMEN’ Onder andere: 51.52.01 Aanbrengen groeiplaatsconstructie (st) 51.52.02 Aanbrengen sandwichconstructie (st) 51.52.03 Aanbrengen sandwichconstructie (m2) 51.15.05 Grond verbeteren t.b.v. te planten bomen 51.16.03 Aanbrengen wortelscherm (m1) 51.16.04 Aanbrengen wortelscherm (st) 51.52.11 Pneumatisch losmaken groeiplaats boom 51.52.21 Aanbrengen drainage groeiplaats boom Infratech 2015 - Risicomanageme
  • 11. CONCLUDEREND • Vele mogelijkheden voor creëren optimale situatie voor bomen & verhardingen • Knelpunten weg te nemen met technische maatregelen i.r.t. ruimtebeslag • Bomen & Verhardingen is fascinerend materie • Samenwerking disciplines geeft optimaal resultaat Infratech 2015 - Risicomanagement bomen langs wegen

Editor's Notes

  1. Inleiding op het netwerk CROW Levende Stad CROW beheert dit netwerk sinds 2006. Het netwerk bestond al voor die tijd. Het netwerk heeft tot doel om kennisuitwisseling van gemeenten te bevorderen. Qua onderwerp richten we ons op de openbare ruimte.
  2. Naast bijeenkomsten zijn we actief op andere manieren. Mogelijk kennen jullie onze nieuwsbrief en website. In aanvulling daarop versturen we tweewekelijks een kennismail voor de partners. Dat werkt als volgt: Een gemeente stelt een vraag, CROW Levende Stad zet deze uit bij de overige partners, waarna zij op de vraag kunnen reageren. Vermeldenswaardig is het jaarlijkse Nationaal Openbaar Ruimte Congres. Hét ontmoetingspunt voor iedereen die deelneemt aan het netwerk. De totaalleden kunnen hier met drie collega’s van de gemeente kosteloos aan deelnemen. We hebben verschillende abonnementvormen. Er is een regioabonnement. Dan faciliteert CROW een regionaal netwerk met bijeenkomsten. Een totaal-abonnement vult hierop aan doordat men ook aan Themabijeenkomsten kan deelnemen en aan het jaarlijkse congres. De tarieven en precieze voorwaarden zijn opgenomen in de flyer. Op de foto’s kan je zien hoe we werken: met mensen tijdens bijeenkomsten.
  3. Naast bijeenkomsten zijn we actief op andere manieren. Mogelijk kennen jullie onze nieuwsbrief en website. In aanvulling daarop versturen we tweewekelijks een kennismail voor de partners. Dat werkt als volgt: Een gemeente stelt een vraag, CROW Levende Stad zet deze uit bij de overige partners, waarna zij op de vraag kunnen reageren. Vermeldenswaardig is het jaarlijkse Nationaal Openbaar Ruimte Congres. Hét ontmoetingspunt voor iedereen die deelneemt aan het netwerk. De totaalleden kunnen hier met drie collega’s van de gemeente kosteloos aan deelnemen. We hebben verschillende abonnementvormen. Er is een regioabonnement. Dan faciliteert CROW een regionaal netwerk met bijeenkomsten. Een totaal-abonnement vult hierop aan doordat men ook aan Themabijeenkomsten kan deelnemen en aan het jaarlijkse congres. De tarieven en precieze voorwaarden zijn opgenomen in de flyer. Op de foto’s kan je zien hoe we werken: met mensen tijdens bijeenkomsten.