2. • U prvim vekovima svoje istorije, Rim je bio
samo jedan od mnogobrojnih gradova na
Apeninskom poluostrvu
• Rimljani su postepeno od običnog grada
stvorili moćnu imperiju na tri kontinenta
(Evropa, Azija, Afrika)
• U početku oni su ratovali protiv svojih
neposrednih suseda Latina i Etruraca
3. Rat protiv Latina
• Ubrzo nakon proterivanja Tarkvinija Oholog,
trideset latinskih gradova udružilo se protiv Rima,
sa namerom da se oslobode rimske prevlasti
• Do sukoba Latina i Rimljana došlo je kod Regilskog
jezera (499 ili 496.god. p.n.e.)
• Ishod bitke nije najjasniji ( većina izvora navodi
pobedu Rimljana)
• Sukobi su okončani kada je i jednima i drugima
zapretila opasnost od susednih italskih plemena
• 493.god. p.n.e. Rimljani i Latini sklopili su savez
4. • Veliku opasnost za ranu rimsku republiku
predstavljao je susedni etrurski grad Veji
• Borba je počela iz ekonomskih razloga, zbog kontrole
trgovačkih puteva u dolini Tibra
• Borba izmedju Rima i Veja trajala je skoro 100 godina
i završena je pobedom Rima i osvajanjem Veja
396.god. p.n.e.
• Nekoliko godina posle pokoravanja Veja, Rimljani su
bili suočeni sa novom opasnošću
5. Najezda Gala
• Gali su 387.god. p.n.e. napali Rim, porazili rimsku
vojsku, prodrli u grad i opljačkali ga
• Rimljani su se sklonili na brdoviti Kapitol, odakle
su posmatrali razaranje grada
• Nakon opsade Kapitola, Rimljani su bili prinudjeni
na predaju zbog gladi. (legenda o „guskama koje
su spasile Rim)
• Gali su se povukli iz grada nakon plaćanja otkupa.
• Rimu je bilo potrebno nekoliko decenija da se
oporavi od ovog razaranja
6. Samnitski ratovi
• Do polovine 4.veka p.n.e. Rimljani su pokorili
sve svoje susede
• 338.god. p.n.e. pokoreni su Latini, gradovi u
blizini Rima su pripojeni rimskoj državi a ostali
su postali rimski saveznici
• Pokoravanjem svojih suseda, Rimljani su došli
u dodir sa Samnitima, najmoćnijim italskim
plemenom u središnjem delu Apeninskog
poluostrva
7. • Rimljani su sa Samnitima tokom 4.veka p.n.e.
vodili tri rata; za Rimljane je najteži bio Drugi
samnitski rat (327-304.god. p.n.e)
• Rimljani su pretrpeli težak i ponižavajući poraz u
Kaudinskom klancu 321.god. p.n.e., nakon čega
su morali da sklope mir sa Samnitima
• Rimljani su period primirja iskoristili da se
oporave i prikupe saveznike za nastavak rata
• Rat je konačno završen 304.god. p.n.e.
• Moć Samnita konačno je slomljena početkom
3.veka p.n.e. nakon Trećeg samnitskog rata
8. Ratovi sa Tarentom
• Pokoravanjem Samnita Rimljani su postali gospodari
srednje Italije
• Širenje rimskog uticaja na jug dovelo ih je u sukob sa
Tarentom, najmoćnijim grčkim gradom južne Italije;
moć Tarenta (spartanska kolonija) počivala je na
razgranatoj trgovini
• Tarent je za rat protiv Rima obratio za pomoć
epirskom kralju Piru, dobrom ratniku, koji je imao
ambicije da i sam osvoji Italiju i da stvori carstvo
slično carstvu Aleksandra Makedonskog
9. • Pir je imao dobru i iskusnu vojsku i primenjivao je taktiku
makedonske falange, sa kojom se Rimljani nikada nisu susreli
ranije; osim toga posedovao je i slonove, koje Rimljani takodje
nikada nisu videli
• On je porazio Rimljane u dvema bitkama; kod Herakleje
280.p.n.e. i Auskuluma 279.p.n.e., ali je pretrpeo velike
gubitke (“Još jedna ovakva pobeda i ostaću bez vojske”-Pirova
pobeda)
• Medjutim Pir nije iskoristio početne pobede da napadne sam
Rim, koji su prikupili snagu i naneli odlučujući poraz Piru kod
Beneventa 275.god p.n.e.
• Tarent je kapitulirao 272.god. p.n.e., do sredine 3.veka p.n.e.
čitavo Apeninsko poluostrvo našlo se pod rimskom vlašću
10. Italija pod rimskom vlašću
• Prema pokorenim narodima Rimljani su imali
različit odnos
• Neki su bili pripojeni rimskoj državi i oni su
dobili rimska gradjanska prava
• Većina etrurskih i italskih gradova, kao i grčkih
kolonija dobila je status saveznika
• Oni su imali opet različit status, oni koji su se
predali imali su povoljniji položaj od onih koji
su se suprotstavljali Rimu
11. • Saveznici su zadržali formalnu nezavisnost, ali
nisu mogli da vode samostalnu spoljnu
politiku i morali su da ratuju za Rim
• Pokorenim narodima Rimljani su oduzimali
deo zemlje, tu zemlju su zvali „državna zemlja“
(ager publicus)
• Na državnoj zemlji osnivane su rimske
kolonije, kao značajna uporišta Rimljana
12. • Početkom 1.veka p.n.e. Nezadovoljni svojim
položajem saveznici su započeli rat protiv Rima
• Ovaj rat poznat je kao Saveznički rat (91-
89.god. p.n.e.)
• Nakon ovog rata svi slobodni stanovnici Italije,
južno od reke Po, dobili su rimska gradjanska
prava
