O sec. XX supón en Galicia o nacemento do agrarismo e do nacionalismo, a continuación da emigración e a aparición do movemento obreiro. O movemento agrario é desde 1907 o auténtico revulsivo social da época. Destaca a Liga Agraria de Acción Gallega (1912), dirixida por Basilio Álvarez; fortemente perseguida, vai esmorecer cara a 1915, mais esta presión social en contra dos foros consegue a lei de redención dos foros na Ditadura de Primo de Rivera en 1926.
En 1916 xorden na Coruña as Irmandades da Fala, que axiña se estenden por toda Galicia. O seu obxectivo máis inmediato é a defensa do idioma galego para recuperar a cultura. No 1918 decláranse nacionalistas, mais no 1922 escindiranse nunha liña política e outra cultural.Arredor desta nacerá a revista Nós.
Ao principiar o século XX, a literatura galega vivía un instante especialmente problemático. Aínda que o número de obras non deixaba de incrementarse, a calidade dos textos era manifestamente inferior á lograda polos grandes autores do Rexurdimento. Narrativa e teatro seguían sendo xéneros pouco cultivados, nun panorama dominado absolutamente pola poesía. A atrevida proposta que fixera Rosalía en Follas Novas, a modernidade innovadora de Curros e Pondal convértese nunha poesía baleira, carente de contidos que coa escusa de aproximarse á mentalidade popular, ofrece unha imaxe ordinaria e deforme do mundo rural galego. Neste contexto, o labor dos escritores vinculados ás Irmandades pode valorizarse como un revulsivo que abre o camino para un segundo renacemento.
O sec. XX supón en Galicia o nacemento do agrarismo e do nacionalismo, a continuación da emigración e a aparición do movemento obreiro. O movemento agrario é desde 1907 o auténtico revulsivo social da época. Destaca a Liga Agraria de Acción Gallega (1912), dirixida por Basilio Álvarez; fortemente perseguida, vai esmorecer cara a 1915, mais esta presión social en contra dos foros consegue a lei de redención dos foros na Ditadura de Primo de Rivera en 1926.
En 1916 xorden na Coruña as Irmandades da Fala, que axiña se estenden por toda Galicia. O seu obxectivo máis inmediato é a defensa do idioma galego para recuperar a cultura. No 1918 decláranse nacionalistas, mais no 1922 escindiranse nunha liña política e outra cultural.Arredor desta nacerá a revista Nós.
Ao principiar o século XX, a literatura galega vivía un instante especialmente problemático. Aínda que o número de obras non deixaba de incrementarse, a calidade dos textos era manifestamente inferior á lograda polos grandes autores do Rexurdimento. Narrativa e teatro seguían sendo xéneros pouco cultivados, nun panorama dominado absolutamente pola poesía. A atrevida proposta que fixera Rosalía en Follas Novas, a modernidade innovadora de Curros e Pondal convértese nunha poesía baleira, carente de contidos que coa escusa de aproximarse á mentalidade popular, ofrece unha imaxe ordinaria e deforme do mundo rural galego. Neste contexto, o labor dos escritores vinculados ás Irmandades pode valorizarse como un revulsivo que abre o camino para un segundo renacemento.
Escolma de caligramas e colaxes IES de Porto do SonRomán Landín
Selección de caligramas e colaxes elaborada como apoio para o Certame de Poesía Visual convocado polo Clube da Lingua, o Dpto. de Lingua Galega e a Biblioteca do IES de Porto do Son (abril 2010).http://etikeles.blogaliza.org/2010/04/15/certame-de-poesia-visual-letras-galegas-2010/ e http://linguason.blogaliza.org/
Escolma de caligramas e colaxes IES de Porto do SonRomán Landín
Selección de caligramas e colaxes elaborada como apoio para o Certame de Poesía Visual convocado polo Clube da Lingua, o Dpto. de Lingua Galega e a Biblioteca do IES de Porto do Son (abril 2010).http://etikeles.blogaliza.org/2010/04/15/certame-de-poesia-visual-letras-galegas-2010/ e http://linguason.blogaliza.org/
Presentación sobre as vangardas en Europa e Galiza elaborada por Rosa Salgueiro (www.rosasalgueiro.com) e adaptada por Fernando Blanco (CPI Mnauel Padín Truiteiro de Soutomaior). É un material introdutorio previo á explicación de Manuel Antonio. Foi elaborado para 4º de ESO, para ocupar unha única sesión de clase, pero tamén se podería empregar en 2º de bacharelato ampliando a información.
Podedes consultar tamén dúas versións ampliadas con textos e máis cadros, unha enviada por Noemí Pazó e outra de Carme Moure. En: http://www.rosasalgueiro.com/litera.htm
As vangardas internacionais e galegas na arte e na literatura. Inclúe textos e actividades. Material elaborado polo Departamento de Lingua Galega do IES de Meaño.
Este documento resume los principales movimientos vanguardistas europeos como el cubismo, futurismo, dadaísmo y surrealismo. Explica cómo estas vanguardias llegaron a Galicia a través del grupo Nós y de revistas literarias. Las características generales de la vanguardia gallega incluyen la combinación de elementos vanguardistas con la tradición gallega y su asociación con el nacionalismo. Los principales ismos de la poesía vanguardista gallega fueron el hilozoísmo, neotrobadourismo y creacionismo. El po
Rúbrica para a avaliación de traballos de Lectura (2º Ciclo ESO)Román Landín
Rúbrica para a avaliación de traballos de lectura (2º Ciclo ESO). Departamento de Lingua Galega do CPI Manuel Padín Truiteiro de Soutomaior (Curso 2015-2016).
2. POESÍA LÍRICA
• No desterro.
• Vento mareiro.
• Da terra asoballada.
• A rosa de cen follas.
3. MANIFÉSTANSE TRES
DIRECCIÓNS TEMÁTICAS
• Poesía cívica: comprometida co agrarismo
e o nacionalismo das Irmandades da Fala.
Aparece unha exaltación da aldea fronte á
cidade e unha chamada á rebelión.
4. • Poesía intimista: lembra a Rosalía nalgúns
aspectos. Sentimento amoroso e a conmoción
ante a paisaxe.
• Poesía costumista: presenta matices
humorísticos ou irónicos. Carácter modernista.