VERGİLEMENİN SINIRLARI VE ANAYASAL KURAL ÖNERİLERİ
RADİKAL BİR VERGİ REFORM ÖNERİSİ: TEK ORANLI ÜÇ VERGİ
1. RADİKAL BİR VERGİ REFORM ÖNERİSİ: TEK ORANLI ÜÇ VERGİ
Prof.Dr. Coşkun Can AKTAN
Bu sunum şu kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır:
Kamusal Finansman: Vergileme, Ankara: Seçkin Yayınları, 2017.
Sunumu Hazırlayan: Murat FİDAN
2. GENEL GELIR VERGISI
Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi
yerine Genel Gelir Vergisi getirilmeli
Anayasada tek oranlı bir Genel Gelir
Vergisi alınacağı belirtilmeli,
Anayasada genel gelir vergisi
oranının maksimum sınırı
belirlenmeli,
En az geçim indirimi (standart indirim)
tespit edilmeli ve bunun dışında hiçbir vergi
istisna ve muafiyeti uygulaması
yapılmamalı,
3. GENEL SERVET VERGISI
Servet üzerinden alınan
vergiler yerine Genel
Servet Vergisi
getirilmeli
Standart servet
indirimi tespit
edilmeli, istisna ve
muafiyet uygulaması
yapılmamalı
Tarh ve tahsil
yetkisi belediyelere
bırakılmalı
Verginin konusu ve
oranı anayasada açık
olarak belirlenmeli
4. GENEL HARCAMA VERGISI
Harcamalar
üzerinden alınan
katma değer
vergisi dışındaki
tüm vergilerin
kaldırılmalı
Katma değer
vergisi
sadeleştirilerek
% 15-20
arasında
herhangi bir tek
oran üzerinden
alınmalı
Maksimum
KDV oranının
anayasada % 20
olarak
belirlenmeli ve
vergi oranının
artırılabilmesi
anayasal kurallar
dahilinde
mümkün olmalı
5. GENEL GELIR VERGISI
GENEL SERVET VERGISI
GENEL HARCAMA VERGISI
Yasama organının belirtilen üç vergi konusu dışında başka
konular üzerine vergi koyabilmesi parlamento nitelikli
çoğunluk kararı ile mümkün olabilmelidir.
Kamusal mal ve hizmetler belirtilen vergilerle finanse edilmelidir.
Bunun dışında özel fayda sağlayan kişi ve kurumlardan “kullanıcı
harcı” alılmalı
İhracat üzerinden herhangi bir vergi alınmamalı,
ithalat üzerinde ise mütekabiliyet esasına göre vergi
konulması mümkün olmalıdır.
6. TÜRKIYE’DE UYGULANMASı ÖNERILEN
ÜÇ DÜZ ORANLı VERGI
Vergi Türü
Verginin
Özellikleri
GENEL GELİR VERGİSİ GENEL SERVET VERGİSİ KATMA DEĞER VERGİSİ
Vergi Yükümlüsü Gelir elde eden tüm gerçek ve tüzel kişiler Servet sahibi tüm gerçek kişiler Mal teslimi ve hizmet ifasını gerçekleştiren;
ithalatta mal ve hizmet ithal eden tüm gerçek ve
tüzel kişiler
Verginin Konusu Kaynağı ne olursa olsun her türlü gelir, kazanç
ve irat
Her türlü taşınır ve taşınmaz mal sahibi
olmak (arazi, arsa, bina, otomobil, altın
ve diğer mücevherat, nakit para vs.)
Mal ve hizmet teslimi ve hizmet ifası; her türlü
mal ve hizmet ithalatı
Verginin Tarhı ve Matrah Tespiti Vergiye tabi gelir = (Gelir-Standart Geçim
İndirimi)
(Genel Servet) – (Borçlar) = Net Servet
(Net Servet) – (Standart Servet
İstisnası) = Vergiye Tabi Net Servet
Mal ve hizmet teslimi ve hizmet ifası
karşılığında alınan bedel; ithalatta malın değeri
Vergi Oranı Maksimum anayasal sınır: %15
(vergi oranı yasa ile % 10 ila %15 arasında
tek bir oran olabilir)
Maksimum anayasal sınır: % 1
(Vergi oranı yasa ile %1’i aşmayacak
tek bir oran olarak belirlenebilir.)
Maksimum anayasal sınır % 20
(Vergi oranı yasa ile % 15 ila % 20 arasında tek
bir oran olabilir)
İstisna ve Muafiyetler Standart geçim istisnası dışında başka bir
istisna ve muafiyet yok
Standart servet istisnası dışında başka
bir istisna ve muafiyet yok.
İstisna ve muafiyet söz konusu değil
Vergiyi Doğuran Olay Gelirin elde edilmesi Servet sahibi olmak Mal teslimi, hizmet ifası; İthalat
7. KURUMSAL DÜZEYDE
ALıNMASı GEREKEN
TEDBIRLER
Bilgi çağının gereklerine uygun olarak vergi yönetimi reformu
gerçekleştirilmelidir.
Vergi güvenlik müesseseleri kaldırılmalıdır.
Vergi yasaları yeni anayasanın özüne ve ruhuna uygun şekilde yeniden
yazılmalıdır.
Vergi yasalarında vergi kaçakçılığı için ağır cezalar öngörülmelidir.
8. KURUMSAL DÜZEYDE
ALıNMASı GEREKEN
TEDBIRLER
Yoğun ve yaygın vergi denetimlerine ağırlık verilmelidir.
Uzlaşma müessesesi tamamen kaldırılmalıdır.
Çeşitli vergiler üzerinden ek olarak alınan fon uygulamalarına son
verilmelidir.
Genel Servet Vergisi çerçevesinde her yıl mükellefler tarafından ayrıntılı bir
“servet beyanı” yapılmalıdır.
9. Prof.Dr. Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Öğretim Üyesi &
Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği
http://www.sobiad.org
Professor Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylul University, Faculty of Economics and Management &
Social Sciences Research Society
http://www.sobiad.org
CAN AKTAN: Sosyal Bilimler Kütüphanesi
CAN AKTAN: Social Science Library
http://www.canaktan.org
CAN AKTAN: Yaşam Felsefesi ve Gezme Sanatı
CAN AKTAN: Philosophy of Life and Art of Travel
http://www.canaktan.net