1. Een ‘goed’ gesprek …
De overheid communiceert
Kees Brandsma
oprichter Interviewconsult
www.interviewconsult.nl

2. Even voorstellen:
• Kees Brandsma (1964)
• Adviseur en trainer
• Oud-journalist radio & tv
• Interview- en verhoortechnieken
• Toezicht (in- en extern)
• Interviewconsult
www.interviewconsult.nl

3. Een ‘goed’ gesprek …
De overheid communiceert
www.interviewconsult.nl

4. Onderwerpen workshop
 Visie op overheidscommunicatie
 De balans tussen kennis-vergaren enerzijds en
vaardigheden-opdoen anderzijds
 Een praktisch voorbeeld: de wet BIBOB
Werkwijze
 Interactief: met ruimte voor vragen en discussie
www.interviewconsult.nl

5. Enkele statements
 Wet- & regelgeving is overheidscommunicatie
 Onderzoek doen is overheidscommunicatie (BIBOB)
 Vergunning verlening is overheidscommunicatie
 Vergunning weigeren overigens ook!
www.interviewconsult.nl

6. Effectieve communicatie
 Betrouwbaar (doen wat je zegt)
 Zuiver/ integer (vanwege de juiste redenen)
 Transparant (zeggen wat je doet)
 Consequent (gelijke gegevens > gelijke besluiten)
www.interviewconsult.nl

7. Effectieve communicatie
 E = K x A
 Effect = Kwaliteit x ‘Acceptatie’
 Rendement = Inhoud/ Kennis x Contact
 Rendement = (Wets-)Kennis x Communicatie
www.interviewconsult.nl

8. Effectieve communicatie:
 E = K x A
 E (max) = 100 (als K (=10) en A (=10))
Daarom wordt bij opleidingen voor professionals net
zoveel aandacht besteed KENNIS, als aan
COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN.
www.interviewconsult.nl

9. BIBOB
 Bevordering Integriteits Beoordelingen door
Openbaar Bestuur
 Integriteitsonderzoek van de ondernemer (in spe)
 Bij: evenementen, horeca, coffeeshops, bordelen,
bouw- en milieuvergunningen, kamerverhuur,
vastgoedtransacties overheid, kansspel exploitatie
www.interviewconsult.nl

10. Overeenkomsten met toezicht
DOORLOPEND TOEZICHT
 24/7
 Op financiële instellingen, zorg-instellingen,
onderwijs, bouw, veiligheid, voedselketen etc.
(Verschil: nog geen vergunning bij BIBOB-intake)
www.interviewconsult.nl

11. Model doorlopend toezicht
 Fase 1.: risico-onderzoek
 Fase 2.: risico-beoordeling
 Fase 3.: risico-mitigatie (letterlijk: ‘verzachting’)
www.interviewconsult.nl

12. Fase 1.: RISICO-ONDERZOEK
 Documenten onderzoek
 Uitbreiding documenten onderzoek
 Diverse bronnen raadplegen
 BIBOB-intake = Het BIBOB-gesprek
www.interviewconsult.nl

13. Het BIBOB-gesprek
Enkele uitgangspunten:
• BIBOB-gesprek = BIBOB-vraaggesprek
• Bedoeld om meer informatie te krijgen
• Nodig voor een zorgvuldige beoordeling
• Inleiding - Vraagstelling - Afronding
www.interviewconsult.nl

14. Kern van gespreksmethodiek:
1. Zorgen dat je kans op correcte informatie zo
groot mogelijk is: interview- & verhoortechnieken.
2. Zorgen dat het risico op conflict zo klein mogelijk
blijft: de-escalerend omgaan met lastig gedrag.
www.interviewconsult.nl

15. Het BIBOB-gesprek: inleiding
• Alle onderwerpen waar je het tijdens de vraagstelling niet over wilt hebben!
• Contact maken (een goed contact wordt vaak onderschat maar is doorslaggevend:
de ambtenaar de waarheid ‘gunnen’)
• Verstoring gaat voor inhoud: “Wat dacht u toen u onze uitnodiging kreeg?”
• Informatie verstrekken die vooraf noodzakelijk is: aanleiding, doel, tijdsduur,
procedure (vervolg)
• Structuur gesprek uitleggen: vertel dat jullie veel vragen zullen stellen.
• Rolverdeling toelichten
• Gespreksdoel = informatie krijgen (opschorten van je oordeel hoort daarbij!)
• Laat al tijdens de inleiding zien/ merken dat je naar de ander luistert: ga tijdens de
inleiding dus al even in op wat iemand zegt!
www.interviewconsult.nl

16. Het BIBOB-gesprek: inleiding
Gedrag gesprekspartners:
• … praten veel maar zeggen weinig
• … geven telkens net niet het antwoord
• … zeggen (bijna) niets: dichtgeslagen
• … hebben uitvluchten
• … hebben opeens geen tijd meer … spreken zichzelf/ ‘de feiten’ tegen
• … bekritiseren de vraagstelling/ vraagsteller
• … ‘leuken de waarheid op’ tot en met ‘jokken’
• … worden heel stellig en volhardend
www.interviewconsult.nl

17. Het BIBOB-gesprek: vraagstelling
• Open vragen stellen // Goed luisteren // Doorvragen (geen ‘aannames’ aub).
• Regelmatig samenvatten: de verklaring wordt daarmee opnieuw bevestigd.
• Bij incongruentie/ tegenstellingen ga je NA DE SAMENVATTING confronteren: “Ik
hoor u zeggen …, wij zien/ horen …: vanwaar dat verschil?”
• ‘Stille Willies’ onderbreek je zo weinig mogelijk. Wees uiterst geduldig en vraag
hem af en toe waar hij aan denkt. Jouw kalmte creeert interne druk.
• Veelpraters/ ‘babbelkousen’ onderbreek je: je vraagt hen om wat bondiger te
antwoorden omdat er anders een tweede afspraak nodig zal zijn … ;-).
• Mensen die meermalen pas in tweede instantie vertellen hoe het echt zit, vraag je
waarom zij dit niet direct/ uit eigen beweging doen. Blijf neutraal: “Wat maakt
het voor u lastig om dit zelf te benoemen?” (=opschorten oordeel)
www.interviewconsult.nl

18. Het BIBOB-gesprek: afsluiting
• Checken of werkelijk alle belangrijke onderwerpen zijn besproken.
• Korte herhaling van de uitleg over het vervolg en de procedure.
• Vraag of er nog onduidelijkheden/ vragen zijn.
• Vraag hoe je gesprekspartner dit gesprek heeft ervaren.
• Sta daarbij open voor op- en aanmerkingen. Maak er geen discussie van:
de ander heeft er recht op dit een vervelend gesprek te vinden!
• Bedank je gesprekspartner voor zijn komst en medewerking.
• Einde gesprek.
www.interviewconsult.nl

19. Samenwerking interviewers
• Zorg dat je het interview goed hebt voorbesproken
• Dus op zowel inhoudelijk als proces niveau!
• Hoe willen we dat het gesprek loopt?
• Wat is ons ‘Plan B’ in het gesprek?
www.interviewconsult.nl

20. Samenwerking interviewers
Belangrijk
• Zorg dat je zo zit, dat je elkaar kunt zien & aankijken
• Zorg dat je rolverdeling praktisch en ‘werkbaar’ is
• Durf je collega Vriendelijk, Open en Soepel bij te sturen
www.interviewconsult.nl

21. Communicatie: niveaus
Communicatiemodel met 4 niveaus:
1. Inhoud: wat wordt er gezegd?
2. Proces: hoe gaan de sprekers met elkaar om?
3. Procedure: hoe gaan zij elk met het onderwerp om?
4. Historie/ emotie: welke ervaringen zijn er met elkaar?
www.interviewconsult.nl

22. Enkele statements
 Wet- & regelgeving is overheidscommunicatie
 Onderzoek doen is overheidscommunicatie (BIBOB)
 Vergunning verlening is overheidscommunicatie
 Vergunning weigeren ook!
www.interviewconsult.nl

23. Effectieve communicatie
 Betrouwbaar (doen wat je zegt)
 Zuiver/ integer (vanwege de juiste redenen)
 Transparant (zeggen wat je doet)
 Consequent (gelijke gegevens > gelijke besluiten)
www.interviewconsult.nl

24. Een ‘goed’ gesprek …
De overheid communiceert
Kees Brandsma
oprichter Interviewconsult
www.interviewconsult.nl

25. www.interviewconsult.nl
Interviewconsult
Interviewconsult traint en coacht
professionals in hun gespreksvoering.
Dat zijn altijd gesprekken waar veel van
afhangt. Elk woord en elk gebaar is van
invloed op het uiteindelijke resultaat!
Zo verzorgen wij trainingen over het
afnemen van Sollicitatiegesprekken en
Interviews, en over Verhoortechnieken.
Daarnaast trainen wij woordvoerders in
het Omgaan met de Media.