3. Typy przestępstw na tle
seksualnym:
• zgwałcenie
• kazirodztwo
• molestowanie seksualne
• molestowanie seksualne dzieci (pedofilia)
• zabójstwa na tle seksualnym
przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności art. 197-203 k.k.
5. Charakterystyka sprawców
Typowe cechy :
• młodzi mężczyźni (22-40 lat)
• są znani ofierze
• cechuje ich wysoki stopieo izolacji społecznej
• uzależnienie od środków psychoaktywnych
• mają bardzo niski poziom wykształcenia
• dorastali w niekorzystnych warunkach
wychowawczych
6. • wykazują niechęd do podejmowania stałego
zatrudnienia i zarabiania na utrzymanie własne oraz
bliskich osób
• mają nieustabilizowane lub konfliktowe życie
osobiste i rodzinne
Cechy osobowości:
• osobowośd niedojrzała
• lęki wobec kobiet
• zaburzenia identyfikacji z rolą męską
• nietypowe fantazje erotyczne
7. Typy przestępców seksualnych
• przestępcy o antyspołecznych i psychopatycznych
zachowaniach, wynikających z braku poczucia winy,
empatii (zwłaszcza w stosunku do ofiar);
• przestępcy o narcystycznych i egocentrycznych
zachowaniach, nakierowani na dominację i
zaspokojenie własnego poczucia mocy i sprawczości
poprzez własne czyny;
8. • schizoidalni przestępcy charakteryzujący się brakiem
umiejętności społecznych, mający poczucie izolacji
oraz osamotnienia;
• niestabilni osobowościowo przestępcy o osobowości
borderline;
• przestępcy cechujący się pasywną agresją;
• przestępcy dyssocjalni wyłączający się na poziomie
świadomości z bieżącej rzeczywistości, przechodzący
na poziom często patologicznych fantazji seksualnych
10. Charakterystyka, typy sprawców oraz rodzaje
agresji seksualnej ukazują duże zróżnicowanie
wśród osadzonych.
W proces psychokorekcyjny wpisane są
oddziaływania zindywidualizowane, odnoszące
się do sfery emocjonalnej oraz intelektualnej.
11. Elementy terapii
I. Ujawnienie i uświadomienie sobie przestępstwa
II. Identyfikacja cyklu przestępstwa seksualnego i
nauka interwencji
III. Restrukturyzacja systemów poznawczych
IV. Zrozumienie ofiary
V. Kontrola pobudzenia
VI. Nauka umiejętności społecznych
VII. Zmiana stylu życia
13. TERAPIA ZALETY WADY
GRUPOWA
• łatwiejsze uczenie się
umiejętności
• silne wsparcie grupy
• większa dynamika
pracy
• mniejsze
niebezpieczeostwo
manipulacji
• bardziej intensywny
kontakt emocjonalny
• niższe koszty
• mniej czasu na osobiste
kontakty
• mniejsza poufnośd
INDYWIDUALNA
• większa poufnośd
• więcej czasu dla
osadzonego
• większy komfort dla
osadzonego
• niski poziom lęku i
obaw
• skłonnośd do sekretów
• większe możliwości
manipulowania
• mała możliwośd
społecznego ucznia się
• mniejszy poziom
wsparcia
• większe koszty
14. Przykładowe programy terapeutyczne
• PROGRAM TERAPII SPRAWCÓW PRZESTĘPSTW
NA TLE SEKSUALNYM realizowany w Zakładzie
Karnym w Rzeszowie
• PROGRAM TERAPEUTYCZNY DLA SPRAWCÓW
PRZESTĘPSTW SEKSUALNYCH realizowany w
Zakładzie Karnym w Rawiczu
15. Cele i fazy realizacji programów
w Rzeszowie:
• wzbudzenie lub wzmocnienie poczucia
odpowiedzialności za popełnione czyny
• zrozumienie szerokiego kontekstu konsekwencji
popełnionych czynowi przestępczych
• rozwinięcie mechanizmów samokontroli
• ukształtowanie umiejętności identyfikacji i analizy
etapów cyklu dewiacyjnego oraz skutecznej interwencji
w celu zapobiegania nawrotom
16. Fazy:
I. „cechy charakterystyczne przestępstwa”
II. „trening empatii względem ofiar przestępstw
seksualnych"
III. „trening zapobiegania nawrotom"
17. W Rawiczu:
Cele:
• akceptacja odpowiedzialności za własne przestępcze
zachowania, myśli i fantazje
• zdobywanie umiejętności zrozumienia i przeżywania emocji,
jakich doświadcza ofiara
• kształtowanie adekwatnej samooceny
• redukowanie zniekształceo poznawczych
• identyfikacja i znajomośd indywidualnego cyklu
przestępczego
• znajomośd indywidualnych czynników ryzyka i sposobów
zapobiegania przestępstwu
• zmiana stylu życia i nauka prozdrowotnych umiejętności
życiowych
18. Fazy:
I. diagnostyczna
II. kontraktu terapeutycznego
III. terapii właściwej
IV. terapii pogłębionej i monitorowania zmian
V. zapobiegania nawrotom
19. Bibliografia
• Imielioski K. (red.), Seksuologia społeczna, PWN, Warszawa1984.
• Kluger M., Sprawcy przestępstw seksualnych, „ Niebieska Linia”, NR
1, 2002.
• Machel H., Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej - casus
polski (studium penitencjarno-pedagogiczne), Oficyna Wydawnicza
Impuls, Kraków 2007.
• Marczak M. (red), Resocjalizacyjne programy penitencjarne
realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce, Oficyna Wydawnicza
Impuls, Kraków 2009.
• Świtka J., Kud M., Niewiadomska I.(red.), Osobowośd przestępcy a
proces resocjalizacji, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2005.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, (Dz.U. 1997 Nr 88,
poz. 553).