การเพาะเมล็ดอินทผลัม

1. ชมรมผูปลูกอินทผลัมแหงประเทศไทย
บทเรียนที่1 การเพาะเมล็ดอินทผลัม
เรียบเรียงโดย : ชาวนา™
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
ลักษณะของเมล็ดอินทผลัม โดยทั่วไปเมล็ดอินทผลัมไมวาพันธุอะไรจะมีลักษณะคลายกันหมด แตกตางแครูปรางที่อาจมีเล็ก-ใหญ, อวน-
ผอม ตางกันไปตามแตละสายพันธุ ดังนั้นการเพาะเมล็ดผมจึงขอเรียกวา ดานหนาเมล็ด กับ ดานหลังเมล็ด
1. ดานหนาเมล็ด จะเปนรองยาวตั้งแตหัวจรดทาย
2. ดานหลังเมล็ด จะเรียบและโคงนูน มีจุดกลมๆ เล็กๆ อยูตรงกลางเมล็ด (สังเกตุดีๆ จุดนี้บางเมล็ดอาจไมชัด) ไวสําหรับแทงรากกอนจะ
เจริญเติบโตเปนใบและตน

2. 3. ความแตกตาง ภาพนี้จะแสดงความแตกตางระหวางดานหนาและดานหลังของเมล็ดครับ
4. เยื่อหุมเมล็ด หลังจากรับประทานเนื้ออินทผลัมหมดแลว เราจะเห็นวามีเยื่อบางๆ สีขาวหุมเมล็ดอยูอีก 1 ชั้น กอนจะทําการเพาะเมล็ด
ควรลางเมล็ดใหสะอาด ทั้งความหวาน และเยื่อหุมเมล็ดออกใหหมด ดวยน้ําสะอาด (บางคนใชซันไลท...เปลืองไปหนอยไมแนะนํา) ประมาณ
3-4 รอบ จนกวาเยื่อหุมเมล็ดจะออกทั้งหมด

3. 5. ผึ่งเมล็ดใหแหง สําหรับผลสดหลังจากลางเมล็ดและเยื่อหุมเมล็ดออกหมดแลว ใหนําเมล็ดที่ลางผึ่งลมใหแหงประมาณ2-3 วัน (ไม
แนะนําใหตากแดด) เพื่อใหเมล็ดมีการพักตัว
6. การอบเมล็ด นําเมล็ดที่ผึ่งไวจนแหง แชน้ําสะอาดทิ้งไว 2 คืน จากนั้นเทน้ําทิ้งใหหมด นําเมล็ดขณะที่ยังเปยกๆ บรรจุลงในขวดน้ําดื่ม
หรือกระปุก หรือขวดโหล แลวปดฝาใหสนิทนําไปไวในที่รอนอบอาวนิดนึง เชน ในรถยนต หากอากาศรอนอบอาว เมล็ดจะงอกในเวลาไม
เกิน 3-5 วัน แตหากอากาศเย็นเมล็ดจะใชเวลานานมากในการงอก ดังนั้นเมื่อเห็นวาอากาศเย็นไมแนะนําใหเพาะเมล็ดหรืออบเมล็ดใน

4. ขวด เพราะนอกจากเมล็ดจะไมงอกแลวยังพาทําใหเมล็ดเนาไดอีก (เสียดายของ) แตในขณะเดียวกันใหสังเกตุดวยวา หากเมล็ดในขวดแหง
เกินไป ควรหยอดน้ําเติมลงไปสักเล็กนอย แลวเขยาใหเมล็ดคลุกน้ําใหทั่ว ควรระวังไมใหน้ําในขวดทวมขังเพราะจะทําใหเมล็ดเนาไดเชนกัน
7. การงอกของเมล็ด หลังจากที่เรานําเมล็ดอบไวในขวด หากอากาศรอนอบอาวเมล็ดจะใชเวลางอกไมเกิน3-5 วัน ซึ่งจะขึ้นอยูกับสภาพ
อากาศในขณะที่เราทําการอบเมล็ด
8. ภาพแสดงการงอกของเมล็ด ในการงอกขอเมล็ดนั้น รากสีขาวจะเริ่มแทงออกมาทางดานหลัง ตรงวงกลมเล็กๆ กอนจะคอยๆ ยาวเหมือน

5. ถั่วงอก แสดงวาพรอมสําหรับการนําเมล็ดไปเพาะลงถุงแลวครับ
9. ขนาดของรากที่พอเหมาะสําหรับการเพาะลงถุงดํา เนื่องจากรากของอินทผลัมมีความยาวมาก ดังนั้นเราจึงควรรีบเพาะในขณะที่รากยัง
ยาวไมเกิน 3 ซม. ดีที่สุด เพราะจะทําใหรากกระทบกระเทือนนอยที่สุด หรือหากปลอยใหยาวเกินไปรากอาจจะหัก หรือรากอาจจะเนาในขวด
เสียกอนครับ ภาพนี้รากสั้นสามารถเพาะไดแลวเชนกัน
10. รากยาว การอบเมล็ดนานเกินไป อาจทําใหรากยาวเกินความจําเปน ดังนั้นเวลานําออกจากขวดลงถุงเพาะชํา ควรนําออกมาดวยความ

6. ระมัดระวัง เพราะอาจทําใหรากหักได
11. หลักการเพาะเมล็ดอินทผลัม ใหดูจากทิศทางของรากอินทผลัมเปนหลัก ไมตองสนใจวาสวนไหนคือดานหนา สวนไหนคือดานหลัง
เมล็ด เพราะหนออินทผลัมจะงอกออกจากราก ไมไดงอกออกทางดานหนาของเมล็ด (เมล็ดทําหนาที่เปนแหลงอาหาร) ดังนั้น การทําใหราก
หักก็เทากับเสียเมล็ดนั้นไปทันที ธรรมชาติของอินทผลัมจะแทงรากลงดินกอน จากนั้นตนออนจึงจะแทงขึ้นมาจากรากสีขาวๆ ที่เราเห็นโผล
ออกมาทีแรก ภาพนี้แสดงใหเห็นการเพาะอินทผลัมโดยที่รากแทงลงขนานไปแนวเดียวกับเมล็ด รากไปทางไหนเราปกรากใหลงตรงๆ ได
เลย ไมตองสนใจดานหนาดานหลัง

7. 12. การงอกของเมล็ดอินทผลัม อยางที่บอกไปตั้งแตแรก ตนออนของอินทผลัมจะงอกขึ้นมาจากรากที่แทงลงดิน ไมไดงอกออกมาจาก
ดานหนาของเมล็ดแตอยางใด ดูภาพประกอบ
13. การเพาะเมล็ดอินทผลัม สิ่งสําคัญที่สุดอยางหนึ่งในการเพาะเมล็ดลงดิน คือ อยากดเมล็ดลงใหลึก ใหวางแบบในภาพนี้ไดเลยครับ ไม
ตองใหดินทวมเมล็ดไดยิ่งดี

8. 14. การงอกของเมล็ดอินทผลัม โดยปกติหลังจากที่เราเพาะเมล็ดอินทผลัมลงดิน ดวยเมล็ดที่ผานการอบใหรากงอกออกมากอนนั้นจะใช
เวลาไมเกิน 20 วัน ตนเล็กๆ จะเริ่มโผลขึ้นมาทักทายเราแลวครับ
15. การเจริญเติบโตของเมล็ดอินทผลัม เมื่อเวลาผานไป 20 วัน หนออินทผลัมนอยๆ เริ่มโผลขึ้นมาจากพื้นดิน แลวพัฒนาเปนใบและ
ลําตนตอไป สําหรับเมล็ดอินทผลัมแทจริงแลวมันทําหนาที่เปนแหลงอาหารใหตนออน กอนที่รากจะสามารถดูดอาหารจากดินไปเลี้ยงตนและ
ใบครับ